լ ը բււաււք^ ցսօւաւըի; ^\ւտն^ււ^
ը ա օ բը \
^ ^ ^ 4
^ / ^ x ^ ^
^^^^^
^ յՑ§&. ւ^.շ.տ. 376.286
17. (<սշ Օսատտատ - Ր/\է<1Տ (13) ա ւ ա ; 70Լ8ե\€^
Վեցամս– 1100 ֆր • , Տար. 2200, Արտ– 3000 ֆր •
161.. 008.
15-70
Գին 10 ֆր •
€.€.1».
քատ 1678-63
27րգ ՏԱՐԻ - 27 ձււու^ 2*0. 6520֊՚նււր շրջան թ ի ւ 1931
Օես&ոշհշ 29 յ ս ւ ւ ւ տ ւ
1951
ա
՚քքսագիք՝
շ
կիրակի 29 Յուլիս
ՄԻՕԱ^ԵԱՆ
ՄԵՐ ԽՕՍ-ւ^Ը
ՕՏԱՐԱՄՈԼՈՒԹԻՒՆ
ԱՀա՛ ցաւ. մը, ռը շաա Հինէն կուգայ
էւ որ
անցեալին
բաւական
աւերներ գոբծահ՝ է Հայու -
֊ թեան մէշ :
Այն աաեն գեռ Հայութեան
արեւելեան
թէ ա–
րեւմ՛ աեան
Հատուահներր
այսօրուան պէս ա՛ յս
,ն
ասաիճան
ցրուած
էէ ին էորս Հովերուն •
գուածային
կերպով
կ՚ապրէին
իբենց
Հայրենի
Հոգին վրայ
յ
է*րաղե կնե ր կը Հաւաս աեն թէ օաարամ ոլոլ -
թիւնը
աւե լի շաա վարա կած էբ կովկասի մեր
^ղրա յրներն
ու քո յրե բը , մանաւանղ
անոնք
ոբ
Թիֆլիղ,
Մոսկ ուա , Ա • Պեաերսբուբգ եւ ռուսա–
կան այլ մեծ քաղաքնեբու
մէք կ՝ապրէին կամ
բարձբաղոյն
ուսման կրՀետեւէին :
« Ա՛սաց » լեղուն , ռուսական
գրականութիլ -
նր , թաարոնր , արուեստը , մշակո յթը , ռուսական
բարքերն
Ալ
սովորս յթներր շաա բարձր գնաՀատ -
ուած էին անոնց կողմէ
է
Ուստի եւ
ստորաղասու–
թեան անբացաարելի
ղղացումով
մը՝ անոնք սկր -
սած
էին անՀարմարՀել եւ անտեսել
ամէն ինչ որ
Հայկական
էր
յ
՛Բիչ չատ բարեկեցիկ
բաղմ աթիլ
րնտանիք -
ներոլ մէջ մայրենի
լեղուն
ռուսերէնն
էր գաբձաձ՜
եւ Մեսբոպեան
ոսկեղինիկ
լեղուն
«ղէն
չ՚էԸՐ ՜
աուած
» է
Առանց ՀամաշթտրՀ ա յին առաջին
պաաերաղ–
մին եւ իր Հետեւանքներուն
, մանաւանգ
առանց
Հայաստանի
Հանրապետութեան
ստեղծումին
, ա–
րեւմտտՀայ
ղանղուածներոլ
կովկասեան
Հա —
յաստան
գաղթին , վաթ կար , որ աաբինեբու
լն–
թ ացքին սպիտակ ջարգր ռո լսական
քուրային
մէք
Հ ա լեցնէր
Հա յութեան
կարելոր
մէկ Հատուածը
է
Օտարամոլութիւնը
նաեւ
բոյն գրած
էր բա՛–
րեկեցիկ
Հայերու
Հոգիներուն
մէջ՝ Պո լիսէն
մին
չեւ Հնգկաստան
յ
« Տառաջ
»//
լնթեբցողեեբր
ուշաղրութեամ
բ
Հետեւեցան
Հ • ԱաՀակ
վյ՚գ • Տէր
Մովսէսեանի
յօգո ւածաշա րքին
է
Բաղմ աՀմ ոլա վարգապետը
պրպտելով
մ եր
անցեալի պատմ ութիւնը
կրթական
մարզին
մ էք
օտարամոլութեան
կարգ մր յատկանշական փաս -
աեր կրմատնան շէ :
կր յիչէ թէ ի՛նչպէս
Հարիւր տարի առաք Փա
րիզի
մ էջ կա յին երկու
Հա յկական
միջնակա բգ
վարմա րաններ
կաբող
ո ւս ո լց չա կան
կաղմով ,
Ա ամ ուէ լ Մ ուրա աեան ել Հա յկաղեան
աղգ •
վարմարան ;
Պոլսէն
Փարիզ
եկած
ազգա յիններ փո–
խանակ
Մ
ուրաաեան
վա բմ ա ր ան
գնելու
է–
եւ
րենց զաւակները , աարած գրած
են աղտոա
մութ
փողոցի
մր մէջ գտնուող
գաղղիական
փա բ–
մտբան
մը, չէնքը չատ Հասարակ եւ սնունդն
ալ
չատ
ղէչ
յ
Ւսկ Հա յկաղեան
Աղդ • վա րմ աբան ր ստիպուեր
է քանի
մր տարիէն
դուռներր
փակել՝
որովՀե -
տեւ պո լսաՀա
յ Հարոլսա
ամ իրանեբր
ղ րմե լով ի–
րենց խոստում
ը սկսած
են օտաբ
վարմարաննեբ
գրկել
իրենց ղաւա1թէերը, կանխիկ
մեծ ղումար -
ներ վճարելով
անոնց։
Պոլսոյ
մէջ ալ՝ ուր կային կեդրոնականի
եւ
Պէրպէրեանի
, Վենետիկեան
ել վիէննական
Մխի
թա րեան ց վարմարաննե
բուն պէս լուբջ
մի 9նա -
կարդ
ղ սլր ոցնե ր՝ չաա մբ Հայ Հարուստներ
իրենց
ղաւակներր
կր գրկէին օտար կրթ՛
Հաստատոլ -
թիւններր,
աւելի
սուղ վճարելով
բայց նուաղ
աբ
գիւնք
ձեոք բեբե լով :
« ժլասւ դ է պի ա ց դ ային դ պ ր ո ց ր ։ Լիաբուոն՝
դէսլի օտար հաստատութիւն ները » :
Այսսլէս
կ՚որակէ
Հ. ԱաՀակ վրգ՛ մեր օտա
րամոլութիւնը
, որ ինչպէս կը տեսնուի , առ -
նուաղն
մէկ գարու
պատմութիւն
ունի կր թական
գետնի
վյ՚այ
յ
՚էյոյն ցաւր նաեւ Հեռաւոր
Հնղկաստանի
մէջ,
ուր Հաստատուած
մեր Հա յրենակիցներ
բ Հե տդՀե–
տէ տնտեսելով
կալկաթայի
Հայ Ա՝ ա բդաս ի րական
ճեմարանր՝
սկսած
են Անգլիա
ղրկեէ իրենց զա -
ւակներր ;
Աքմմ, որ արմատախիլ
եզած ենք մեբ Հայ -
բենի
Հոզէն եւ նետուած
եօթն անգամ
եօթր օտաբ
ավէերոլ
վրայ,
օտա բամո լութիւն ր վա րակած է
բոլոբր
եւ ղա րձած՝
աղղ ային վտանգ մր , սպառ–
նալով արմատէն
չորցնել
Հայութիւնը
յ
՚^էէ
ք
^ւ՚^Ա գէաակից
ծնոզներոան ,
ոբոնք
Ա&գւեւպաքսիկ վհճը
Պ– ՀԷՐԻՄԸՆ
ԼՈՆՏՈՆ
ԳՆԱՑ
ՎԵՐՋԻՆ
ԱՐԳԵԼԲՆԵՐԸ
ՀԱՐՒԵԼՈԻ
ՀԱՄԱՐ
ՆախաղաՀ
թրում
ընի մասնաւո ր ներկա
յացոլ–
$իչը Պ՛ Հէբիմլն,
թէՀրա՛նի բրիտանական դես -
պան Պ՛ Շէֆրրտի
Հետ միասին , օդանաւով
Լոն -
տոն մեկնեցաւ,
որպէսղի
ԼսորՀրգակցԼւ
բբիաա -
նական կառավտրութեան
Հետ,
վերցնելու
Համաը
անդլեւպարսիկ
Հ ա ս կա ց ո ղւ։ լթ ի ւն ը ., չացնող վեր
ջին արդելքևերր; Պ՛ Հէ րԼէմլն շատ կարճ մամա -
նակ մր պիտի
մնայ Լոնտոն ել քանԼւ մը օրէն
պի
տի ւէեր աւլա ռնա յ զ ա րձեա
լ թէՀրան :
Ամ երիկաց Լւ մԼ՚քնորգ - գեսպանը
ստիպուած
է այս Համ բո րդութ իւնր
ընել, տեսնելով ոբ յրո–
տակ պատասխան
էէր չի կրնար ստանալ
թէՀրանի
րրիտանական
գես սլանա տուն էն ել Հաչուելով,
որ՜
անձնական տեսա կցո ւթե անց րնթացքին ,
աւելի
յաջող
արդիւնք
մր կբնայ
ձեռք
ձէէել։
Մեկնելէն
առաջ, Պ– Հէրիմրն տեսա կց ո լթ իւննե ր
ոյնեցալ
ՇաՀին ու վարչապետ
Տոքթ • //՚ոսատեղի Հետ ;՝
ԼոնտոնԼւ մէջ պԼւտի տեսնուի
ան վարչապետ, Պ՛
հ^Լէէ
^՚– արտաքին նախարար Պ՛ Աոբիսլնի
Հեա։
յ՚"^"այ
որ պԼւտի կրնայ
Հասնիլ
վերջնական
եղրակացութեան
մը, որու
չնորՀԼււ ալ, մօտ
մա
մանակէն
սլիտԼէ սկսին անդլեւպարսիկ
բանակցու–
թիւններր,
վէճԼւ կարզադրոլթեան
Համար
Հ
ԳԱՇՆԱԿՑՈԻԹԻԻՆԸ
ՇԱՀԵՑԱՒ
Յուլիս
\5ին Անղր - ՆաՀրի
(Պէյրութ)
ԹիրՕ
Աանճադ թաղամասի
թաղա
յին լնտ րութեանց
մէջ
չաՀած է Գաչնակցութեան
ցանկր
336
քոլէաբ -
կողներու
268
քոլէներուէ։
Այս
լնտբոլթեամբ ,
Լիբանանի
թեմ Լն բոլոր
Թաղականս
ւթ իւննե բը ,
թիւով
13,
լնտրովի
Հանգամանք
կ՚ունենան
( Յ ո ւ –
սարեր, 25
Յուլիս)։
(^|IIII^III^ոIIՈIIIIIIIIIIIIIII|III^||լ||||^||^IIIՈIւIII^IIIII[|IIIIIIէ^III
ԳԻՆԵՁՕՆ
Ի ՊԱՏԻՒ ԸՆԿ– Գ–
ԳԱՒԻԹԽԱՆԵԱՆԻ
Ուրրաթ
իրիկուն , ԱասունԼէի ճաչաբանին
մ էջ
տեւլի ունեցաւ
Համ աղդա յինի
Փարիղի
վարչու -
թեան
կազմ ակեբպած
դԼնեձօնը,
Լ։ պատիւ
րնկեր
ԳալԼւթ ԳալիթԼսանեանի և իր աիկնոջ,
անոնցԱր–
մանթին
մեկնում
Լն առթիլ
:
Գինեձօնր
անցաւ
չատ
ղո լա րթ մթնո լո րտի մը մէջ , լնկեր Գերա -
սիմ Բալա յեանի սեզանապետութետմ
բ
։/1յօսուեցան
բազմաթիւ
բամակաճառեր
եւ վեբ առնուեցան
լն–
կերո ջ Հանրա յին բաղմ ամ եայ
դո րծո ւնէ
ութիւնն
ու րաբեմ ասնութիւններր
: Եղան Հտ յկ ՚ պարեր եւ
երդեր : Րամակաճառեր
ո լ ամփոփւումր
յաջորգոփ
է
Տէր եւ Տիկին Գ՛ Գաւիթ խանե աննեբ կը մեկ–
նԼւն Պուէնոս
Այրէս , իրենց աէլ^էլան մօտ , ա յս ե–
րեքչարթի
մամ ր \ 3.30Լն , Ա էն Լաղար կա յարա -
նէն ։
ՆՈՐ
ԵՊԻԱԿՈՊՈԱՆԵՐ
էջմիածԼւնէն
Անթիլիաս
Հասած
տեղեկութեան
մ ր Համ աձա
յն , Երուոաղէմ
Լւ
պա տ րԼւարքա կան
տեղապաՀը
ԵզԼ՚չէ վրգ • Տէրտէրեան
(Եգիվարգ) ,
մԼւաբաններէն
Աուրէն վրղ– ՚ԲէմՀաճեան
ել Նո -
րա յր վրդ • Պոդարեան , քիում անիո յ թեմ ին առաջ–
նորդր Վադդէն
վյ՚դ • Պալճեան
եւ քանի
մր
ուրիչ
վարդապետներ
եպիսկոպոս
ձեռնագբուած
են էք^
մ իածնի տաճարին
մէք , Տուլիս
Տին :
ՄԱՐԱՋԱԽՏ
ԹՒԹՕ յայտարարած
է. ֊ – «Աո–
լոթովի
սպաէւնալԼւքներր կր վախցնեն
դԼ՚ս այն -
քան , որքան –վա խ ց ո լց Լն մամ անակԼն
Հէ^լէ ը1՚
սսլառնալիքներր » :
Հա յրենաս իրութենէ
մղուած
մ եծ
ճիղեր
կ՛լնեն
Հա՛յութեան
կապելու
Համար
իրենց զա՛ւակներր :
՚Բաղաքակիրթ
Եւրոպայի
ել Ամերիկայի
լու
սաւոր կեդրոննե բուն
մէջ ապրոզներս
ցաւ ի սիրտ
կր տեսնենք
թէ ի՛նչսլէս մեբ աչքերուն
առջեւ
Հա–
յութենէ կր Հեռանան
մեր զաւակներր։ Թէ էնչ -
պէս քան ղմերն բարձր
մշակոյթ
ունեցող ազգե -
բու
Հ ալոց ին մ էջ կր ձուլուին
անոնք
ՀետղՀետէ
տմէն օր աստիճան
մր աւելի։
Իսկ եւ իոկ «աւա -
ղախրում՝^,
զոր ւէարէզետօրէն. նկարագրսւծ է մա–
մ անակին
Վիքթո ր Հիւկօ :
Այս ցաւին դէմ կռուելու
պարտականութիւն
ունի իւրաքանչիւր
Հայրենասէր
Հայ :
ՀՐԱՆՏ - ԱԱԱՈՒԷԼ
Աէես1տ. Եւէոպայի րաԱակը
2,840,000 ռռգի ^9Տ2խ6
ԱՄԵՐԻԿԵԱՆ
ՕԳՆՈՒԹԻՒՆԸ
8.5
ՄԻԼԻԱՌ ՏՈԼԱՐ
Զօր՛ Աաբշրլ,
պա շտպէսնութեան
նախարարը ք.
կարեւոր
յայաարարութիւններ
րրաւ
ծերակոյտի
արտաքին
յանձնախումբին
առջեւ, Ա ՚ ՆաՀանգ -
ներ Ու եւ արեւմ տեան պետութեանց
պաշապանո -
ղական պաարաստութեանց
մ ասին՛: Այս
յա յտա -
րաբութեանց
Համաձա
յն ,
զօբ •
ԱյզրնՀաուրբի
Ատլանտեանի
բանակր պիտի
ունենայ
2.840.000
ղփնուոբնեբ , մինչեւ
1952/
վերքր։
Այո
ումերուե
340.000ր
պիտի
ըլլան Ամեբիկացինեբ
: Այլ խօս -՚
քով , Մ ՚ ՆաՀանղնե
րը սլիտի տրամ տգրեն
ամբող^
ումին
Հարիլրին
\2.ը միայն :
Անացածը
պիտի
տան
միւս ղինակիցներր։
ԸնդՀ՛
ղօրաշարմի մը
Հռչակում
էն
90
օր վերջը,
ղինակից
պետութիւն -
ներր ւզիտի կրնան
Հինգ
միլիոն
մաբղիկ
իքեցնել
ռազմագաչտ։
Ամերիկեան
օգանաւային
ումերլէ
Եւրոսլայի
մէք պիտի
Հասնին
50—60.000
Հոգիի։
Շատ
կաբեւո բ ազդակ
մր պիտի
Հանգիսանայ
սպանիական
օղանաւային
խարիսխներու
օդտա -
դործումը , արդիական
ել նորաւլոյն
օդանաւերով
:
Հաւանաբաբ
օգտաւլո րծո լին նաեւ
սսլանիական
ումեր :
Մ . ՆաՀանդներ
ը , ցարդ , Ե ւրոպա
յի
իբենց
ղինակիցնե բուն ղրկած
են
4500
^ Ր՚^ոա յլե բ եւ դր^^
րաՀաէդատ
կառքեր ,
9(X)
օգանաւե բ եւ աւելի քան ^
190
մարտանաւեր
: Վրկոլած է նաեւ մէկ
միլիառ
տոլար արմէքով
ռաւլմամթերք,
1600
չոգենաւե -
րով
է
Զօր • Մ աբչըլ պաՀանջեց
յանձնա խում բէն բու–՜ \
թով վաւե րացնե
լ փոէսագա րձ օղնութեան
8.5
մի–
լիառ տո լարի վարկը
(այս դում ա րէն
35
մ իլիոն
պիաի յատկացո
լի Պա րս կաստան
ին ) : Ասլա , զա յ–
րալից չե շէոով մր ըսաւ , որ չատ ցնցուած է տես
նե լուի ամ երիկեան կարգ
մր չրջանա կն ե ր ո լ թու -
լացումբ,
վ^որէայի
մասին եղած ռուսական առա -
քարկէն
վեբք։
՚ «Աներեւակայելի է որ
ռուս
պաչտօնատարի
մր (Պ ՚ Մ ալիքի)
մէ՛ կ յա յտարա–
րութիւնր
ստեղծէ
ա յնքան էէնասակաբ
Հակազզմւ–
ցութ իւն
մր , սպառաղինմ
անւ մեր ճիդր թուլցնե -
լու առտջադրո
ւթե ամ բ : Շատ տիսուբ բան է ա -
սիկա » :
Նաէսարարր
էւր Հիացումը
յա յանեց
Յէրանսա–
յի ու Նորվեկիոյ
ղոՀողութեանց
ու լնծտյած ա -
քակցութեէսն
Համար , դովեց
նաեւ իտալիո
յ ճի -
դերր :
ԶիՌադադաէի
ժողովը
ւաւ ճաՍրու ՛մկ ե
ՌՈՒԱԵՐԸ
ՀԻՄԱ ՀԻՆԳԵՐՈՒ ԺՈՎՈՎ
ԿՊՒԶԵՆ
ՄԱԿի •Բորէայի
Հրաման ատարութեան պաչ -
տօնական
մէկ ղեկո յց ին Համ աձա՛յն , ղինագագա
րի
յանձնտխումբի
\\ բդ նիստին
մէք սկսած է քրն–
նուիլ ա պա ղին ո լած դօտիի
սաՀմ անաղծմ ան Հար
ցբ : \քովակտլ
ճօ յ , կարմ իր
րանադնացնեբուն
յանձնած է մ անրամ ասն ծրագիբ
մր եւ ղինուո -
րական քաբտէսներ,
սաՀմանագծի
մասին։ կար -
միրներր
24
մամ պայմանամամ
ոսլած
են զանոնք
ո լս ո ւմն ա սիբ ելո լ Համ ար : Գաչնակիցներր
կ՛ ուղեն
մնալ իրենց
այմմու
գիբքեբուն
վյ^այ , որոնք
ՅՏրգ
ղո ւղա Հ ե ռա կան էն
30
50
քէէմ • դէ՛զէ
Հիւսիս կը
գտնուին
1
Մինչգեռ
Զինեւքո բէացիներ
ր
1լ ուղեն
աէզազինոլած
սաՀմանադիծ
նչանակե
լ ՅՏրգ գու ՜՜
գա Հ եռա կան ը
յ
Վիճա բան ո ւթ ի ւննե րը պիտի
սկսին
ա յսօրոլան
նիստին : ԸնդՀ ան ո լր տպաւո
րութիւնր
գոՀացուցիչ է ել աչխատանքնեբը
կը գտնուին
լաւ
ճամբու
մէք
է
^
կռիւները
կը
չարունակուին
՛Բաէսոնկի
Հիւսիս - արեւմտեան
կոզմր,
ուր
կարմիրներր
գրաւած
են ռազմագիտական
երեք կաբեւոր
բաբ–
ձունքնեբ ;
^
Աոսկուայի
ձայնասփիւռր,
խորՀրգային
ոլնկնգիրներուն
ոլղգռւած
զեկուցում
ի մր
լն -
թացքին
յայտարարեց
, թէ ՛Բոբէայի
ձեռնաբկէն
վերք պէտք է իրականացնել
նաեւ
Հինգ
մեծերոլ
մողովի
մը գոլմարոււՐն
ու լնդՀանուր
խաղաղու
թեան
գաշինքի
մր կնքումը : ՛Բորէան պէտք է բք–
լայ առաքին
քայլը,
խաղաղութեան
ի նպասսէ
պա յքարի
ճամ բուն վ բա յ : Վաբ շալա
յի ձա յնաս -
սվւիլյւն ալ րսած է՛ « ՛Բաէսոնկի
մողովբ ասլա
ցո յց մլն է, թէ կարելի է խաղտղասիրական բա -
նակցռլթիւննեբով
լոլյծել
մեծ պետոլթեանց աա–
ր ա կա րծո
լթ
ի ւննե րը
^ յ
(Լուրերու շարունակութիւնդ հարգաւ Դ– է»
I
4 ^ « ւ » ա ա ա ա ա ա ա տ ւ ա ա ա ա ա
ՅՈԻՆԱԱՏԱՆԻ
վարչապետը, Պ– Վ.էնիզէլօս ,
թաւլաւորինւ
ներկայացուց
իր
կառավարութեան
Հրամարականր
: Պատճառր , լնտ րական նոբ օրէն
քի քուէարկութիւնն
է ; Ն"ր լնտ րութիւննե
ր ը
պիտի կատարուին
մէկոլկէս
ամիսէն : = Նախ -
կին արտաքին նաէսարաբ
է/ՕաննիսԱ
ոֆ իանո փուլոս
մեոէսծ է
Աթէնքի
մէջ,
75
տարեկանին :
ԱՆԳԼԵՒԵԳԻՊՏԱԿԱՆ
բանակցոլթիւններր
վեբ -
սկսան Ազեքսանգրիոյ
մէք,
1936/»
գաչնագրին վե
րաքննութեան
չուրք է
Fonds A.R.A.M
