Զ1ԽՂքքՐ ԳԱՒԱՌԷՆ
ԽԱՆԱՍՈՐԻ
ՏՕՆԸ
ՎԻԷՆԻ ՄԷԶ
ՎԻԷՆ,
(Յա ւլ ա ւ ջ )—
Վիէնի
Հ ւսյութիւ-նն
օւլ
աօնեց
սլսււոչաճ
Հւսնդիսաւո
բու
֊թեամ
բ
Հա
յ
111ղասւագբ ական պատմութեան
ամ ենապանհա
լի
Հերոսական
գրոլագներէն՝
Խանասոբի
Արշաւան
քին 5^րգ աաբեգարձր
, բսւցօթեայ
գաշտաՀանգէ–
սով
:
Հանդէսին
նախաձեոնութիլնր
սաանձնահ^ էբ
Հ • 6 • Գ • աեգւո
յս
կոմ իաէ ն , աքակցութեամ
բ
Հ •
8 • Գ • Ն" ր
Ս երնդ ա կաննե ր ո
լ.
:
կադմ ակե
րպի
մ արմ ինր Ա՛ի՛– կաաա բահ էր իր պարաականոլ, -
թիւնր։
Րարոյական
եւ. նիւթական
ամէն
քքնք
թափահ– էբ է Հանգէսր
դարձնելու.
Հբապոլրիէ^եւ
Համապատասխան՝
մ՛եր դմուաբաՀաճ
Հանգիուե -
կաններուն
ել
անոն
II
Հ ոգեկան
բադձան^ե
րոսԵ
;
իոկ
Վիէնի
Հա յւ։
լթ
իւնր , վւ ււ խ ադա
րձա րա ր կա -
աաբեց իր բարոյական
ու
նիւթական
^Ր^րք՛*՛^
սլարաականութիւններր
, նախ պաաասխանկ.լով
Գանակցութեան
Հրաւէ րին եւ ապա
նիւթապէս
քաքալերելով
ձեռնա րկր
:
Առանց դասակարգի
ել դաւանանքի
խտրու -
թեան
, Հա յերր
, իրենց լնաանեկան
պաբագանե -
բով,
մտմ անակին տեդ գրա
ւահ
է ին
հաո ե բուն
շուքին աակ , սեգաննեբոլ
շուրք
:
Րարձբախօսբ
Հա յկական
եղանակնե րով
կբ
թնդացնէ
ր
Հանղիսավա
յրր
տ
ԱՀա
բարձրախօսին
կից
, սեւլանի մր չուրքր
բոլոբոլահ
, Հայ
աղդային
յեղաւիսխական
երղերով կբ մասնակցին
լէնդՀա —
նուր խրախճանքին
, Վ^իէնի Հայ Նախկին կամա՛ -
ւոբներու
ու Ա արա իկնե րոլ
մ իութեան
ան
գամնե-
ԲՐ ՚՛ Անոնց կր պատսախանէին
մեր երկսեռ Նոբ
Աե րնղականնե
րր։
Անմասն
չմնացին
նաեւ, որբա^^
նոցնե րոլ
մ էք գաս ա իա րա կո ւահո ր բուՀ ինե բ ր ,ա
յմմ
ղալակներոլ աէր մայրեր։
Զէ՞ որ Հայ կինն ալ
իր պարաականոլթեան
Համեսա
բամինր
բերահ է
Հայ
Տեղավյո խութեան
նպաաաէ
^երուԱ
:
ինչո՞ւ աակաւին
մոռնալ քաղաքական
ղրմ՜ -
բախտ
պա յմաններո
լ
բերում ով իր մ սւ յրենի
լե -
ղուէն
զրկոլահ
, բայց Հոգիով
սլւտով թունգ
Հայ՛–
րենասէր
կիլիկէցիներոլ
բաղմութիւն
ր , որ Հան -
գիսականներուն
մեհամասնութիւնը
կր կաղմէր ։
Մինչեւ
կէսօր,
ամէն անձ, ամէն խմբակ
իբ
ղիտցահ՛ եղանակով
երգեց , ղուարճացաւ
եւ գա -
ւաթնւեր պարպեց
Հկենաց»ներով
: Հանդէսին ոչ -
սլաշաօնական
մասր վերքացալ շատ խանգավառ.
մ թնո
լո բա ի մէք է
Ժամր
\5ին
սկսալ
Հանգէսին
դեղարոլեստտ–
պատռեցի
, տարօրինակ
արկահ՜ներ
անցուցի ; Տա–
ճ՛աիս ստիպեցին
որ յիշատակներո
ղրեմ : Ըոելիք -
ներս անՀաւատալի
պիտի
թուէին
ել ապաՀ
ովա
բաբ պիտի սպաննէ ին զիս»
X
1 9 4 0
/ ՚ 1 ՚ ,
իր մամանակակիցներէն
շաաերր
մե
ռահ
րլլալով
, իլռպէն
կոՀիէի
ստորագրութիւնր
վեբերեւցաւ
, երբ արգէն
78
տարեկան
էր :
Նորէն
պա յքաբ
, ա յս անգամ պարղելոլ
Համ ար Ֆրանսա՛
յի պաբտութեան
պատճառնե
ր ր ել ուրիշ վէրքեր
է
Աբգէն
83
տարեկան
, չէր կրնար
քալել եւ գատ -
ուեցալ
տունին
մէք, երբեմն դատարան տարուե—
ցալ սլատգարակի
մր վբայ
է
քի ՛Վ*
«ՅԱՌԱՋ»Ի
ԹԵՐԹՕՆԸ
(109)
կ. ՊՈԼՍՈՑ
ԳՐէ1ԻՈՒ1քԸ
էին
Երիտասարգ
, ումեղ
, եռանդոտ
մարտիկներ
Եք ,
•րոնք
Ս
ուլթանին
յ չ
-
• ՛ լ
1^
-
.
-
քերուն տակ կը պատերազմէին
, ասոր Համար
է
Որ
կարհես
մրցում կ
րն
էին թէ իրենցմ է ո՞վ աւե
լի քաքութիւն
պիտի ցուցնէ
, ել պատին
ստորոտը
Հասնելէ վեբք քա քա բար
կռուեցան
առանց
մաՀը
Հոդ
ընելու,
ամէն մէկը իբ Հասկցահ
կերպով
»է
« Այս երրոբդ
զօրաբամինը,
կ*րոէ Պտրպա - |
րօ
, որ ամէնէն քաք Թուրքերուն
ղօրաբամինն է,
ւզա շտ պաննե րը արդէն
իսկ հա յր ասաիճան
յոգ -
նահ գտաւ նախորդ
երկու
ղօր արա միննեբ
ուն
դէմ
մ ղահ
կռիւներէն
, մէնչ
իրենք
, եռանդով
լեցուՆ
էին եւ կռիւի պատրաստ
: Տ,աբՀուրելի
աղաղակ–
ները
, թուրերու
շաչիւնը
, թմրուկնեբոլ
ձայնը
արգէն
սաբսափեցուցահ
էր ամ բողք քաղաքը եւ
ամէնուն
քաքութիւնր
քլատահ : Կր Հնչէին
ղան -
գակներր
բոլոր
եկեղեցինե
բուն մէք,
պատնէշին
բոլոր
ղոլոնւերուն
փրա
յ : Ամ էնքն ալ
բարձբաձայն
կբ պոռային
. «՚Բիբիէ
էլէիսօն
, քիրիէ
էլէիսօն
,
թագաւոր
երկնաւոր
օղնութիւն
ղրկէ
մ եզի» : Ալ
ամբողք
քաղաքին
մէք րոլորը
հունկի
եկահ
է
թն ,
ղաոնօրէն
կուլային
, ամենայն
ե րկիւ ղտհոլթիլ -
նոփ աղօթելով
Ամենաղօր
Տիբոք,
ԱրբուՀի Աար -
իամին եւ ե րկնա յին թադաւո րութե ան բոլոր
սուր
բերուն եւ ս բ բո լՀ էնե
րո ւՖ , որպէս զփ
յաղթանակը
կան բամ էնը
, Խտնասոբէ
Արշաւանքէ
պատմական
երդով
«կարկուտ
տեղաց»
, ղոբ երդեցէն Նոր
Ոեբնգականներն
ոլ ԱանուՀիները :
Օրուան նաիսադաՀ
լնկեր Պետրոս Աանուկ —
եան որպէս բացման
իսօսք, կարճ նախաբանով
մը,
գրուատեց
Խ՚սն՚ասորէ
Արշաւանքը
:
Գեղ արուեստական
բամէնը
կոկիկ
էբ ,
Բ՛"ձՅ
թող
նեբուի
ինձ ըսելու , ոբ ե բդե բու եւ արտա -
սանութեանց
մէկ մասը իմաստի աեսակէտոՎ
չէին
պաաշաճեբ
օրուան
տօնին
:
Ե բդե բով ել աբտասանութ
իլննե բով
իրենց
մ ասնակցութիւնը
բերին
օր իո բզներ
կիւրեղեան
(Լիոնէն) , Խոլկօեան , Ուգունեան
(Նոր
Աերռւն–
գէն)
, Աաղաքեան
, ՝Րէզլեան ել լնկեր Աաթոս —
եան է
Գեզարուեստական
բամինր
լբացահ
ՐԷԸ"լ"Վ
է
լնկեր նաիւադաՀ
ր
Հ րաւիրեց
օրուան
բանաիսօս
լնկեբ Ա • Գալոլստեանը։
Ընկերը ,
յուղումով
վերլուհեց
Խանասո բնե
բու
նչանա կութ իւնր , եւ
ա յպանեց ա յն բոլոբ
իմ աստակնեբր
, որոնք ոչ
միայն չեն յարզեբ
մեր նաՀաաակներու
յիշատա -
կր , ա յլեւ ճիՀատ
յա յտաբարահ
են Խ ան ա ս որնե -
րու եւ Պանք Օթօմաննե
բու
Հ եղինակ
աղդա
յին
մ եհ կուսակցու թեան
, Գաշնակցութեան
գէմ :
Ասլա կոչ ուղղեց
հնողքնե բուն
, որպէ սղի
Հսկեն
իրենց ղաւակնե
բու
ազգային
գաս տիա բակո ւթե ան
եւ չՀեռացնեն
Հայութենէն
: Վառ պաՀեն՛ Հտյ նա
Հաաակնե
րոլ յիշատակր
, ապրին որպէս
Հ՛՛՛՛յ ,
սորվին
մ ա յրենի
լեզուն
, ղառնալոլ
Համ ար ապա–
դա
յ Հա յասաանի
լն տիր քազաքացինե
ր ը :
Հանդէս
ին պա շտօնա կահ բամինը
լբացահ
բք–
լալով
, Հանդիսականները
, խումբ
խումբ
բոլոր -
ուեցան
ճաչի ու գինիի
սեղս/ններուն
չ՚՚ւբք
՝• Կե -
բուխումն
ու իսբախճանքը
տեւեցին
մինչեւ
մամր
18 :
Խանդ ա վա
ռո ւթ իւն ր , աւե լի քերմ օրէն
պիտէ
շարունակուէր
մէնչեւ
ուչ ատեն, եթէ
յանկարհ
տեզատալւա՚վէ
անձրեւ
մ ը , չխանգարէր
դա չտա -
Հանգէսր
: Ա յնո լամ
ենա՚յնէւ
, թ է ե ւ մաս
մ ր Հան -
դի սա կոնն ե ր Հեռացան– , բա յց
մ եհամ ասն ութ է ւնը ,
արՀամ արՀե լուէ ա յդ աբղե լքր
, սպասեց
պատս–
սլա րաննե բու
մ էք
, մ ինչեւ ոբ անձբեւը
գագրեցաւ
եւ ապա , մէնչեւ
մամը
20
չաբունակեցէն
Հանգէ
սր,
նոյն ոգեւորոլթեամր»
I Եւ, գոՀոլնակ
բամ~
նուեցան գաշտէն :
Ջմ ոռնանք
յի՛շել
, թէ կոմ էտէն
, ա յս առթէւ
,
կաղմ ակեր պահ
է ր վիճ ակաՀ անութ
էւն
մը, ոբ
պէտի քաշուէ
ր տեղլո
յն վյրա յ : Րա յց
անձրեւէ
սլատճաււով
յետաձդուեցալ
յառաքվ՚կայէն
. նոբ
խնքո յքի
մ ը առթէւ
;
Այս
առթէւ
եզան է րերու եւ դրամ է նուէր -
նեբ
, լնկեր - Համակէրնեբոլ
կողմէ : Որպէս
թը^.
րախ
ուս անք
1լ^՚ա րմէ
յԼ՛չե լ անոնց անո ւնն եր ը
է
Ընկե րնւեր Ր արս եղե ան՝ դեղեցիկ
սեղան ՛քր ,
Թէճիրեան՝
խմիչքի առարկաներ
, Պ • Պ • Աափս
րգ–
եան
չթչ մը լնտիր
անոլշաՀոտութիւն
, Փափազ
եան
շբքազգեստ
մը, Աա թոսեան
զոյդ մը կօշիկ,
Տիւտիւմեան
գու^ոց
մր, եւն՛ : Եոթներոբդ
ա -
ռաբկան՝
կա՛նացի նոր
Հ եհանիւ
մ ր
\
3.000
ֆրանք
արմ է քոփ դնոլահ էր կոմ իտէի՛ն
կողմ է :
Աոկէ ղտա եղան Հետեւեալ
գրամ ական նը -
ւէրնեբր • կ • Աապունճեան,
Զոպոեան , Հ • Զա–
քարեան
2000"՚՚^"՚՚1ք
ֆրտնք , էօքսիւղեան
ել Րրս -
տիկեան ^ՕՕական , Մ • Աուրատեան
700,
Համա -
կիրներէն
Ագսլըյ
րզե ան
2000 ,
Ալի քսան եան Հա -
ԳաղոՆթհ գ ս պ ս դ
•ՐԻՐԱԱՆՇԱՀԻ
(Իրան)
Համայնքը
կը բաղ -
կանայ
85
ընտանիքէ
: Հայոց
՛ազգային
«Արիան»
գսքբոցր,
Հիմնուահ
1924/»^՛,
՛ունի Հինգ
դասարան
ել մանկապարտէղ։
Ա անկա պարտ է զին մէք կան
77
աշակերտներ
: կը պաշտօնավարեն
8
Հայ եւ պար–
սիկ
ուսոլցչուՀիներ
: Գպրոցին
վարիչն, է Պ– Զօ -
բա Բմշկեան : Գպրոցր
արտօնուահ
չրլլալով
կըր–
թական
նաիսաբաբութեան
կո ղմ է , աշակե
րտնեբբ
քննո ւթե ամ բ կ^լնգո
ւնո
լին պետական
դպրոցն
երու
Զ՛ դասարանը։
Հոդաբարձութիւնը
կ՛՚աշխատի
աբԽօնյութիւն
ձեռք
ձգել : Գպբ՛ոցը աչ
սեւիական
չէնք ունէ՛ , ոչ ալթատե րական բեմ :
Ելմտացոյցր
կր .գոցուի՛ թոշակներո՚Լ
: Համ ա յնքր
չունի
նաեւ
եկՏգեցի
: Եկե գեց ական
վարչութիւնը
վարձ ահ է
չէնք մը , ՛որ կր հառա
յէ իբբեւ եկեգեցէ՛ :
ՎարԼ՚չ
մարմ էւնր , Հոգաբարձութի՛ւնն
է , որ կ^ լնտբուի
մէկ տաբիով : Աւնէւ նաեւ Եկեղեց • Վարչութիւն
:
•ՐիրմանչաՀի
մէք կայՀայ կանանց
Ա՝իութիւնը
(ՀՕԱ)
Հիմնոլ՚սհ՝
1935
/5–,
բարեսիրական
ել կր–
թական նպատակներով
: կայ նաեւ
Հայ Ե -
բիտ . Ա շակութա
յին Ա իութիւեր,
որուն վարչու -
թիէնր
բաց ահ է Հայոց
լեզուի՛ դասընթացք
մը
I
կ՝օմանղակէ
ազգ. դպրոցին : Վերքերս
կազմոլահ–
է նաեւ եր՚լչաիսումբ
մը :
աաԽ-՚ա՚աա^աւաաե՚ա՚ա՚ա՚աև^՚այք
ԼՐԱՏՈԻ
ԱՐՈԻԵԱՏԻ
ՓՈք^ՐԻԿՆ ՓԵՐՈԻԶ
ԳԱԼՖԱՅԵԱՆ
Հրաչք ազքկան
մասին սիւնակներ կր
նուիբեն
Աերձ. Արեւելքի
թերթերր,
իբրեւ
շարմանկաբի
մանկատի ասագ : Ութ տարեկան է , բայց Յաս -
մ իկ» մապաւէնին
Հ ե ր ո ս ո լՀ ին է արդէ՛ն : Իր եբկ
րոբղ
մ ապաւէնն է «Ֆէ յրուղ
Հանրմ» : Ա եհ է Հ ր–
մա յքր փոքրիկ
ՀայուՀիի՚ն
Եգիպտոսի
մէք։
Ամէն
օբ Հրաւէրներ կր ստանայ
փաշաներէն
ել անձամբ
աեսակցահ է Ֆէյսալ
իշխանին Հետ, որ իր Հիա -
ցում ր
յա յտնահ՜ է անոր դե րասանական
արուես -
տին
մասին : Արաբական շատ բնական
ա՚ռոդանոլ–
թիւն մր ոէնւի ել Հարաղատօրէն
կր խօսէ «Պէլէ -
տէ՛» լեզուն : Խորապէս
կ՝ա՚պրէ
մարմնացոլցահ՛
ղերերը։
Անուանէ է ոչ մետյն էր եբդերոփ
ոլ պա
րեբով
, ւայլ նաեւ
յ ո ւզա կան խաղա րկութեամ
բ :
Անդլէտցէ
բեմ ադբիչ
մ ը տեսնե լով
անո ր խաղաբ–
կոլթէւնը,
քանէ մը տեսաբաննեբ
ղբկահ է Հոլէ -
վոլտ : .
, ,՜ ^
ԱՏԱՑԱՆ՝^
ՀԱՅՐԵՆԻ՚Բ
ԱԱԱԱԳԻՐ—շԳբգ
տարէ,
Տու
նէս
1951 ,
թէւ
6 (305) :
ԱԻՈՆ–
Պաշտօնաթերթ
Եբուսաղէմէ Պատ -
րէարքութեան։
թէլ
7,
Յուլէս
,
1951։
ԵՐԻՏԱՍԱՐԳ
ՀԱՅՈԻՀԻ—
Թէւ
5,
Տուլէս
1951 ,
Տ րէպոլէս :
ւււււուք|||ււււււււււււււսւււււոււււոււււււււււււււււււււււււուոււււււււ
գար, Ա– Աապունճեան
Հազար,
Թ–
Եաղոլպեան
Հաղար, Ա. էօքսէւղեան
500,
Այզեան
500,
Տայ -
եան
500 ,
էրէլեան
500
ել ՚Րէշիշեան
500 :
ԸնգՀ .
գումար
15.200
ֆրանք է
ՆԵՐԱԷԱ
ՄԱՆՈՒԿԵԱՆ
շ^արՀեն Կ՛ Պոլսոյ պաշտպաններուն :
« Մինչդեռ
այսսլէս
Աստուհոյ
աղաչելու
վը–
րայ
էինք, կ՝րսէ Պարպարօ
, Թուրքերր
կաաաղօ
րէն
կը կռուէի՛ն
Սէն Րօմէնի
դրան
կողմր, ուր
կը դտնուէր
ամենապայհառ
կայսեր
ՂՍ՚^ԼԱ էք
աղնոլականնեբուն
ել ասպետներուն
ու իր քաքարի
մարտիկներուն
Հետ, որոնք անգագար ել կորովի
կերպով կր կռուէին
իր
քովր։
«Աակայն Աէն Րօմէնի
կողմէն
քազաք թա՛ -
փանցելու
ճզնող Թուրքերր,
մեհ՜
քանակութեամբ
ռումբ
կը նետէին՝
Հազար երկու
Հարիւր
լէ՚ԳԲ՛"
հանրոլթեամբ
եւ անթիւ անՀամաբ
նետեր։
Այն -
քան
աՀարկու
էլոոնա
յին որ կարհես թէ երկինքր
կլ՛ սլատ" է ր : Նետերը
անձրեւի պէս կը տեղա
յին
ո րմ ահա կե ր ո ւն եւ փոսերուն
մ էք
, Հ-աբիւր
ուղտի
բեռ նետ կարելի է բ Հաւաքել»
յ
Ուրիչ
մամ անակակից պատմ ազփրնեբ
քանի
մ ր
՛ք անբամ ասնութիւններ
եւս կուտան :
Թուրքե
րուն կատաղո ւթիւնր
հա յրա
յեղ էր : «Անոն՛ք կր
յամառէ
ին , կ՛՛ըսէ
կրիտոփուլոս
, պատնէ շր քան
գել, վար նետել
Հողով
լեցուն
խոչոր
ամանները^
՛որ անոնց գագաթր կր գտնուէին
ել պաչարու^ե—
րր կր պաշտսլանէին։
Կր քանա յին
Լս լե լ Հանել
գե~
բաններր
իրենց ճամբայ
մր բանալու
Համար պատ—
նէշին
մէքէն
, կ՚աշխատէին
նաեւ
պատն ի վեր
մադլցիլ
իրենց սան՛դուխներուն
միքոցաւ։
Հաղփւ
թէ ստնդուէս մր կր տնկուէր
սլատին դէմ
անմ
ի —
քապէս յարձակողներու
բաղմութեան
մը տտկ
կը
հահկուէր
, որոնք կր քանա յին վեր ելլել »:
Ա ա րսավւ ու ղարՀուրե
լի խառնէւճ-աղանճ կր
տիրէր
ամէն կողմ : Անի չէ ր ինե րո ւն
սաբսավւելի
աղաղակնեբր,
անոնց ոռնումները
, ԱլլաՀին– ուղ -
ղահ
կոչերը, պատերազմի
թմբուկներոլ
հնհգա–
ներոլ
, սրաձա
յն սրինգներու
խլացուցիչ
աղմ
ու -
կբ , թնգանօթներու
որոտում
ր
պա շտբեա լնե բուն
մէք սարսափ կր աարահէին
մինչեւ
Վոսփորէն
ալ
անղին։ Թէ Պարպարօ եւ թէ կրիտոփուլոս
կը
հանրանան
էսյս երրորգ
յարձակման
սկսահ պա -
Հուն թէ յոյն եւ թէ իտա լաց ի սլատերաղմ իկնե
– յ
բուն արտակա
րղ յոգնութեան
ել անլուր
սպառու
մին վբայ
յ
Հող ու քաբ
շարմտկելէն–,
առանց
վայրկեան
մը գաղարի
շարունակ
կռուելէն, ամ -
բողք իրենց
ումո՚Լր քար նետելէն
,
զէնռւորնեբով
հան բարե ոնո ւահ՛ սանգոլխնե
ր ր գետին
նետելէն
ալ
Հ իմ ա ումասպառ
եզահ էին , անկարոզ
եզեր
է ին իրենցմ է տասնապատիկ
աւելի թաբմ
ումերու
նոր
Հեղեղին գէմ կռուելու :
Այգ գմբախա
քաղաքին
մէք գտնուող
ամէն
մ աբգո
լ պէս՝ գիտնա
լով թէ զե րագո
յն
մամ
ը Հն–
չահ էր անոնք պատրաստուեցան
կռուիլ
ու մեռ
նիլ կատարեալ
քաքո ւթեամբ :
Զանդակնեբր
կր Հնչէին
ումգնօբէն
:
Խլացու
ցիչ
աղմուկ
կը Հանէին։
"Բաղաքին
մէք ամէն
կողմէ կր պոռ՛ային.
«Օղնութիւն
, դէսլի պատ -
նէշ» : Վանականներուն
, մ ա յրապետնե բուն
, կինե
րուն եւ տղոցր
ւքէքէն անոնք ոբ խորաններուն առ
քեւ
հունկի
եկահ
չէԼն
, պաշտպաններուն
ռազմա
մթերք կբ Հասցնէին
չարունակ :
ճիոլսթինիայի
ել իբ Հերոսներու
պղտիկ
խումբր
նիզակներով,
կացիններով
, եբկար թուրերով
ղինոլտհ՝
ամէնէն
խօլ
քա քութետմ բ կր կռուէին,
սպաննելով
կամ
կաց ինով քարգելով
յաբձա կողներր
ամէն
անգամ
՛Որ
անոնք յառաքանտյին
է
Fonds A.R.A.M
