27ր4 ՏԱՐԻ - 27
«օ.6509–՚Սոր
շրջաւ
թ^իւ– 1920
ՐէտV11ա ՉՍ01101Ը1Տ1 >ստըիււճւտւ ԸԻ1 ճ ա օր տ
է1^15.^7ՇՒ1
ք օոյ^
6 Ո
1925, 11.€.Տ. 376.286
17. քՀս6 Օտաշտատ -
Ր ^ 1 3
(13)
IVI^^^օ:
Վ ե ^մս. 1100 ՓՐ–, Տար. 2260, Արտ. 3000 ֆր •
161. €06. 15֊70 Գի6 10 ֆ բ • Շ.Շ.ք. Բւսե 167ծ–63
^8^^^17^ա1ԼԼ11 1951 Ե րեքշա բթի 17 3 ՈԻԼԻՍ
ՄԵՐ ե Օ Ս ՔԸ
ԳԵՐՄԱՆԻ/ա
ՀԵՐԱՏլԻՆՈաԸ
ՊաաԼրազմւլ
վերչացած է Հինգ աարիկ ի վեր
եւ. սակայն
աակաւին
Հաչաււլթեան
գաչնագիր
չկ
կնքուած
սլարաեալ
գլխաււ՚ր
սլեաութեանց
֊,եա :
Գերմանէոյ
սլարագան
աւելի կնճռոա է քան
ճափոն
ինր :
իքորՀրգայէն
րա՛՜նակներր գրաւած
են արեւել
եան Գերմանիան
եւ րոլորովէն
իրենց
ենթարկած՝^
զայն։
Ա աՀմ անագծո
ւմն ալ րրած
են րսա կամս
աոաւնց ՛հարցնել ու գաչնակից
\Ներոլ
եւ
նոյնինքն
գերման
մոգովուրգին
կարծիքր :
•
հյորՀրգային
Աիութիւնր
իր արեւմաեան
սաՀ–
մաններր րնւգարձակած կ ի վեաս
ԼեՀասաանի ,
անոր Հողերէն
կարեւոր
մասեր վերիասլկս
կցելով
իրեն :
իլ որսլէսղի չվչաացնէ արրանեակ
ԼեՀասաա–
նր, անոր սաՀմաններր
երկարած է մինչեւ
Ատէր
Նայսէ
ղիծր, ի վնաս Գերմանիոյ : -
Ուրեմն Գերմանիա
ի նւղասա էւ/որՀրղայէն
Մի–
ութեանւ եւ ԼեՀասաանի
կորսնցուցած է ո՛չ
միայն
նչանաւոր
Տանցիկր
, ա յլեւ
ամրողք
արեւելեան
Փրուսիան
եւ Փ՚՚մերիանիոյ
ու Աիլեղիոյ
այն մա~
սերր
որոնք կր ղանուին Օաէր եւ Նայսէ
ղեաերու
արեւե լքր :
Ժողովուրգներոլ
տ ե ղավւո թո ւթիւն ալ եղած ՝,
է՝ Համաձայն
առաքին
Հաձ՚աչիւարՀային
սլատե –է
րաղմ էն վերք
կի րա րկո
լած
մեթոտներու
% Մ ոս - ՜։
կուա եւ վարչաւա
կ՚ոլղեն
սլաՀսլանել
ներկա
յ
գոյավիճակր,
որ նսլասաաւո
ր է իրենւց Համար :
ԱրաասաՀմ
անի
ԼեՀերր սակայն
, որոնք կարե–
լոր թիլ մ ր կր կաղմեն ե ւ տարակո
յս չկա
յ թէ
կ^արտա յա յաեն նաեւ երկրին
մ էք
ասլրողնե
րոէն
փավյաքր
, վերնական
Համ արելով
Հանղ երձ
ի -
րենց արեւմ աեան սաՀմ ան/հեր
ր
,
չեն
րնղունիր
«
՝ՐԸՐՂ1^1՛
՚լէ
՚^^էԼ^
^ "V
Ո՚ուսիոյ
կր ձղէ ռիւթեն -
եան եւ ուկրա յնական
նաՀանգներ
ր , ինչսլէս նաեւ .
^"՚Լէ՚Ցէ՚՚յ
՚^էհ.
մասր
(Լէմսլէրկ
եւն .) \
Ուրեմն չատ քուր կր վերցնէ գեռ Գե րմ՛անիո յ
Հետ Հաչաութեան
գաչնագրի
կնքումր : Բազմա
թիւ կնճռոտ
ել վվ՚^ելի
խնգիրնե
ր կր
րամնեն
Ա ոսկուան
ու ղա թակիցնե
ր ր :
Արեւելեան
Գերմանիան
Ատալփնի
մականին
աակ
կազմ՛ ակե րսլո ւած եւ զինուած
բոլչեւիկեան
ղրութեամ
ր՝ մեծ վտանգ մր կբ կազմէ
էլրոսլայի
խաղաղութեան
Համաբ :
Արեւմ տեան Գերմ անիան՝
ղաչնակից
երեք գօ
տիներու
րամնուած՝
աաենէ մբ ի վեր կր
վայելէ
որոչ անկախութիւն
: Այմմ
որոչելով
վեբք տալ
Գերմանիոյ
Հեա սլատեբազմական
վիճակին, գաչ–
նակիցներր
կ՚ուղեն աստիճան
մր եւս չեչտել
Պոնի
կառավարութեան
անկաիւութիւնբ
եւ զայն
առնել
Եւրոսլայի
սլա չասլանո
ւթե
ան ցանցին
մէք :
Երկար ատենէ ի վեր վէճի առարկայ է Արեւ–
մաեան
Գերմանիոյ
վերաղինման
խնգիրր։
Ամէնէն
աւելի 3)րանսան է , որ կրՀակառակի ատոր , ա -
սլաղային
Համար վտանգ մբ տեսնելով
անոր մէք
իբ ասլաՀովութեան
գէմ : Բառորգ գարու
լնթաց
քին երկու անգամ գերմանական
յարձակման
են -
թարկուած
բլլալով,
չուզեր
երրորղ
անզամ
նոյն
փորձս/նքին տակ
իյնալ :
Գերմաններր
իրենք ալ Հակառակ
են սսլառա -
ղինման, ցորչափ
չեն վեբաՀաստատոլած
իրենց
բոլոր իրաւունքներր
իբրեւ ազատ ել անկախ
սլե–
տութիւն
։ Եւբոսլական
բանակէն
մէք մտնւելռւ
Հա
մտբ կբ սլա Հան քեն Հաւասա րաղօր է րաւո ւնքնե ր է
Պատերաղմբ
ղաբՀուրելի
կերսլով քանգած է
գերմանական
քաղաքներր։
Տասնեակ
տարիներու
Հսկայական
զո Հ ոզո ւթիւն
^ւե
ր սլէաք են՝ վերաչի -
նելու Համար աւերակներբ :
Մեծ է ատելութիւնբ
անոնց ղէմ
ոբոնւք այգ
վփճակին
ենթարկեցին
իբենց երկիբբ :
Այս
սլա յմաններուն
մէք, ո՛չ մէկ փավւաք ոլ -
նին սսլառա ղին ուե լու ել մ ա սնա կց ելո լ նոբ պա -
աերազմ ի մբ , որմ է մեծ ակնկա լութիւններ
չու -
նին ,
Գերման բանակի
նւաիւկին սպանւեբռլ
միութիւ
նր՝ « Գերմանական
եղբայրութիւն՛»՝
Զօր •
Ժուէնի
ուղղուած
«Բաց նամակ^ի
մր մէք
ղառնութեամբ
դիտել
կուտայ.
« ... Րարձրածայն կը յայտարարե՛նք թ է ՝
մենք Գերմաններս է ինք , որ է լ պ ա յի վ րայ կասե -
ցուցինք ա րե ւ ելք էն եկււղ յո բ ծ ա նքը ՛ զոհելով մեր
երկրին կ ե ա նքը։
Ո
՛չ մէկ վտանգ պիտի գար այսօր
Խմթագիր՝
©.
ՄԻԱԱԲԵԱՆ
Օ Ր Ը
Օ Ր Ի Ն
ԱՐ2ԱՆՆԵՐԸ ՎԱՐ
ԱՀա
մո ղաիո ւրգնե րո լ
Հոգե բան-ո ւթիլնր
։
ԱնՀատներու
Համ՛ար ալ նոյնր չէ՞ սակայն : Եբէկ–
ուան պաչաած
ր այսօր
կ՚այրէ :
թագաւո րական գաՀե բէն
կաո ա վնա տ
իքնող–
ներ։
իյարոյկի
ւիրայ այրռւելէ
վերք, իբբ
սբբուՀի
տաճարներու
մէք պա չտուո ւլնե ր , տեսած
են րոլոր
մողովուրւլներն
ալ է
Հին երբ եթէ ա յդպէս
^ ին , Հասարակ
ղինուո
ր
մր կայսր Հռչակելէ
վերք անքբդի
կղ՚լի մբ աքսո -
բելով,
Նորերնւ ալ նոյնքան
անողոք,
նոյնքան
ղա–
մանէ կ՚այրեն
ա՜նիսնայ ինչ որ պաչաած
են եբէկ :
Բան չի գիմ անա բ ամբոիսխն
, ոչ Համբաւ
, ոչ
քաքու.թիւն
,ոչ գաՀ,
ոչ իսկ Հերոսի
փառապսակ։
ԱՀաւասիկ Հատ մր եւս :
թուրքիս
յ ե րբեմնի
փբկիչբ
, Մ ութաֆա Բէ -
մալ «.Աթաթիւրք–» , «թուրքերու
Հայրր»
տիտզռսբ
ստացաւ
իր մողովուրգէն
ականւքր խօսի
միւս
Հայրիկին :
Արդ,
նոյն մողովուրդր
այսօբ անոր արձան -
ներր չարղուվւչուբ
կ՝ լնէ
, Հրապա րակնե բէն Վ"*Ր
կ՚առնէ ել անա ր Հաստա աած
օբէնւ քնւերբ
ոտնա -
կոիսելով, «սարրխ»ր
եւ «վոսթթոց»ր
ւլլուիսր կապ– Հ
ուած
, «ճիլպպէն։՝» կռնակր
, Հրասլա րակ է
1՚քեր
նոր
իսլամութիւն
մր քարոզելու : Ի՛՛նչ պատաՀե - ՚
ցաւ
յանկարծ :
Ա . Բէմալ
ւիսրձեց մէկ ղար առաք տա^ւիլ իր
երկիրր։ Ոչ միայն «ֆերաճէ»ն
ու
փաթթոց»ր
պատմութեան
անցան
, այլ ել աբաբախառն
լեզու,
դիբ
է զբականութիւն
զամզիւղբ
նետուեցան
եւ
նո—
բր եկաւ փոիսարինել այգ բոլորր
I
կ՚երեւի
այգ ն/ոբր պարդ վարակն
էբ։
Թուրքր
մնւացեբ էբ
նռ յնր : Բէմ
ալ չէր կրնար փոխե լ ա յն
արիւնր որ կբ Հոսի ցեղին եբակնեբուն։
մէք : Գլու
իսր մնացած
էր
;
Լալ որ Աթաթիլբքր
չուտ
ելաւ
զնաց, այլապէս
պիտի տեսնէր
թէ էնչպէս
մոզո -
վբղական
ովսանւնանեբով
ու խանւղավառ
, ծովա -
ծաւալ
բաղմ ութ էւնով էր ա րձանն եր ո լ
բացում ր
կատաբող
ամրոխր
նո լնւ մոլեղնութեամր
, աապա–
րի մէկ Հարուածով
զեաին
սլիաի տապալէ ր զա —
նոնք :
Այ"՚Ղէ՜" է ամբոիսր։ Ոչ երէկ կբ յիչէ,
ոչ ալ
այսօբր,
կրնայ
արմեցնւել :
ԱՕԱԻ
ԸՆԿ– Լ– ՇԱՆԹԻ
ԱՌՈՎԶՈԻԹԻԻՆԸ
ՊԷՅՐՈՒԹ,
(Յա ո ա ջ ).–
Ընկեր
Լեւոն
Շանթ,
Ոլւ մամանակէ
մր ի վեր անՀաԿւգիսա
րլլալով
ան
կողինր կր մնար. Յուլիս ^ին փոխաղրուեցալ
հքէյ–
բութի
Ամերիկեան
Հիւանգանոցր։
Աասնադէտ
բր–
միչկներու
որո չում ով
անՀ րամեչտ նկ
սւտուԵսալ
վիրարումական
գործողութեան
մր են թա րկե լ մեր
անուանվւ (նկերր : Յուլիս
\1Լի առաուն
, Տոքթ •Եր
ուանգ ճ իտէճեան կատարեց
գո րծողութ
իւն ր , քա
րեր
Հանւե լռվ
լեա
րգի
անւ ց քէն :
Գո րծողո
լթ իւն ր
յաքոզ անցած է եւ
ր1
։կեր Լ՛ Շանթ
այմմ կր ղբտ–
նուի
րմ իչ1լեե բու խնամ քին տակ : կր մաղթենք ա–
րաւլ ու կատարեալ
ապաքի՛նում
յ
ՄԵՐ
ԱՅՑԵԼՈՒՆԵՐԸ
յէքմրաղրո լթիւնւս
Հաշլո
յքով
լնդունեց
ա
յցե–
լութիւնր
ղրագիտուՀի
Տիկէն
Հուբէկ
Աղասեան
իփէկեանէ
, որ Պէյրո՛ւթէն
Փարէղ եկած է քանի
մբ ամիսով,
ամառնային
արձակո ւրգր
անցնելու
Համ
լ
՛Ր =
արեսելքէն՝ ե թ է արեւմտեան ա գ գ երը
գ երման
պաշտպա1սնեբս ւն՛ ե տ եւէն ինկած չըլլային ...»:
Բացի սոցիալ - գեմոկրատ
կուսակղութեան
սլատ կանո զ րնկե րվա րականնե րէն
, որ
կարեւոր
թիլ մր կր ներկայացնենւ
, նախկին
սպաներն ա/
Հակառակ
են Գերմանւիոյ
սպառաղէնման
,
Գ՛՛նէ
ներկայ
սլա յմաններուն
մէք :
Գաչնակէցնւեբր
ա յմմ կր քանան
սիրաչաՀիլ
Ատրնաոլրրի
կառավարութիւնւբ
ղանազան
ՂԷ՜~
քումներով։
Իր աչխարՀաղբական
եւ ռաղմագի -
տական
դիրքէն
բերում ով , աբեւմ տեան գերմ ա -
նէան չատ կարեւոբ
կր նկատեն
Ե՚֊բոպայէ
պաչտ–
սլանալթեան
Համար :
իսկ
արեւմուտքէ
քաղաքակրթութեան
ու մբ -
չակո յթին,
էնչպէս
նւաեւ մոզովուրգներու
ազա -
տո ւթեան պաչտ պան ութ էւնր գլխալո
ր մ տաՀոգու^
թէւնւն է Ատլանտեան
Ո՚-թտբ կազմող
սլետութէւն–
ներուն :
ՀՐԱՆՏ
ԱԱՄՈՒԷԼ
Պ, ՀհՓւէըԱ ԹեԽսԱի սկ
ԱՐԻՒՆԱԼԻ
ԽՌՈՎՈՒԹԻՒՆՆԵՐ
ԵՒ ՌՈՒՍԱԿԱՆ
ՀԱՄԱԽՄ
ԲՈՒՄՆԵՐ
Ամ երէկեան
չբքուն դեսպան
Պ • էվէրԸԼ
ՀէրԻ՜
մրն ԹէՀրան
Հասաւ կէրակէ օր եւ
օղանաւա
յէն
կայանին
մէք գէմ աւորո ւեցաւ
ամերէկեան
եւ
անգլէական
գեսպաննե
բուն ու է՛րանէ
արտաքէն
նւախարաբէն
կողմէ։
ՆախաղաՀ
Թրումրնի արաա
սովոր ներկայացուցիչր
որեւէ մասնաւոր
բանաձեւ
մբ չէ պատրաստած
անգլելպարսիկ
վէճի
լուծմ՛ան
Համաբ
, բայց Հետր
ունի ՇաՀին
եւ
վարչապետ
Տոքթ. Առսատեղին
ուղղուած
Պ– Թրումրնի
անձ
նական նամակներբ
: Պ - Հէրիմրն
երէկ իսկ տես -
նուեցաւ
վարչապետին Հետ ել կէսօբին,
ՇաՀր
հացկերոյթ
մր
մէոլալ
անոր ի սլատիւ։
Պ– Հէբի ՜
մրն րսալ, որ վէճր կր չաՀազրգռէ
ոչ մէայն
Աեծն
Բրիտանիան
ել Պարսկաստանր,
այլեւ
բոլոր ա -
՛լատ ազզերբ.
Որոնք
պարսկական
նաւթի
կաբիքբ
ռւնւինւ : Պարսիկ կառավա բութ իւնն ու նաւթի յա<հձ–
նամողովր
մ՛իացեալ
յուչաղիր
մր պիաի
նե բկա
յա
ցնեն Պ • Հէ րիմ ր)ւին , բացատրե
լով
պարսկական
տեսակէտր
նաւթային
վէճին
մէք։
3"ւչագբին
մէք
պիտի
չե չառ լին Պարսկասաանի
տնտեսական եւ
ելմ տական
ղմո լա բութ իլննե ր ր , ամ՛երիկեան
նոբ
օմանէղակութիւն
մր ասլաՀովելու
նկատումով :
Պ– Հէբ իմ րնի
մամանման
ղոլդադ իսլե
ցաւ
«ԹուտէՀ»
Համայնավար
կուսակցութեանւ
կազմա֊
կերպած
մեծ ցոյցբ
, որու
րնթացքին
արիւնալի
խռովութիւններ
ու րնգՀարումներ
տեղիո ւնւեցան :
կււիւներբ
սկսան այն պաՀուն
, երր
«խաղաղու -
թեան
կուսակիցներր»
, Պ– Հէրիմրնի
եւ
Անղլեւի
րանեան
լ^ւկե բռւթեան
դէմ կաղմ ակերպած
ցո
յցի
լ^թացքին
րաիսում ունեցան
իրեն կաաաղի
թչնա–
մինւերուն՝
Ա՛ւ՛լ ային ճակատ՛ի մարդոց
Հետ,
որոնք
նոյնսլէս
ցոյց մր կաղմակերպած
էին Պ–
Հէրէմրնի
առաքելութեան
գէմ : Համա յնավա
բն եբ ր կր յա -
ռաքանա
յինւ մ ա յրաքազաքի
փողոցներէն
մ էկռւկէս
քիլմ • երկայն թափոբով
մ՛ր։ ինքնա չա րմե ր ու– մ էք
զե տ եղո լած
րա րձրախօսնե
ր ր կ՝ ա րձակէ ին ՚1բղ"–իչ
նչանա խօս
քեր , « Պատե րազմ ի
Հ լ՚ձիգ
Հէրիմ՝ լ^ւ
յ
Հոս եկած է Պարսկաստանր
նոր Բորէա
մր գաբ -
ձնելու
Համ ար » « Գուբս
չպլ՚տեցէք
Անգլիաց ի–
ներր »
«Ազատ արձակեցիք
ա չիսա բՀակա
լու -
թեան
բոլոր քազաքական
բանտա րկեա ^ե բ ր»
,
եւն։
Ո՛՛ւո իկանական
կարեւոբ
ումեր
կր պաչտսլանէ
ինւ
ամերիկեան
ել րրիտան/ական ղեսպանատո
ւնւեր ր :
Երբ
Համ այնավա
րնե րր
մ տան երեսփոխանա -
կան մողովի
չէ նքին
Հրասլա րակր ,
ոստիկս/սնեբն
ու ղինուո բական՛ ումերբ
ռւղեցին
բռնի ումով
ցր–
ուել զանոնք ել սկսան
կրակել։
Ցուցարարներր
,
որոնց
թի՚֊ր կր Հասնէր
10.000/՛,
վւոխաղտբձեցթե
բիրերով,
քարերով
ել ատրճանա1թյե
րո վ։
կււոլա—
գաչտ
իքան Հրասայլեբր
եւ արձակուեցան
աբ -
տասոլաբեբ
ռումբեր։
Ա սլանն ո ւե ց անւ
5
ցուցարար–
ներ —- կարգ մր տեղեկութեանց
Համաձայն՝
1 2 "
ե լ
վիրալս րուեցան
բազմ
աթիլ
ուրիչներ : ԳաՀ
լի–
ճր անմիքապէո
գումարեց արտակաբգ
նիստ մր եւ
կր կարծուի
թէ սլաչարմանւ վիճակ պիտի Հռչակ -
ուի ԹէՀրանի
եւ չր քականե րունւ մէք :
Ա իամամ անակ
, Թէ Հրանի
մ էք
տարածուած
զբո յցնէե բու
Համ աձա
յն , խո րՀրղա
յին
զինուո րա -
կան չարմումներր
նո ր թափ մ ր առած
ենԱղտաբա
քաղաքին
մ էք Լկասպից
ծովի արեւելեան
^ղերքբ
եւ պարսկական
սաՀմ անին ՛իրա յ ռուսական
նա -
ւաՀանգիսա
մր) : կ՝րսուի
թէ ռուսական
ղօրամա–
սեր կր Համաիսմ բուին քաղաքին
մօտերբ եւ պաչ -
տօնական
տեղեկութեան
մ բ
Համ աձա
յն ,
եբէկ
,
իսորՀրգային
մարտանաւ
մբ իսարսխած է
այնտեղ։
X
ԹէՀրանի
ամերիկեան
գեսսլանր,
Պ– Կրէյ՜
տի Հրամարեցաւ
իր պա չտօն էնւ : Անոր տեղ միեւ -
նոյն պաչտօնինէ կոչուեցաւ
Նոր ՏէլՀիի
՛ամերիկ -
եան գեսպան
ր , Պ • Լ"յ Հէնտրրսլն :
Ապատանի
ղաա րաններր
պիտի
զ ոցոլին
Յուլիս
18/5՛,
մէկուկէս
ամսուան
Համար,
որով -
Հետեւ նալթամրաբներր
բոլորովին
լեցուած
պիտի
բլլան այղ թուականին է
քԼււր1էր>ւ շաբսւճա|ւք»ւթխ.նքւ կարդա) Գ– էք)
ԳԱՐԵԳԻՆ
ԿԱԹՈՎԻԿՈԱԻ
ՎԻՃԱԿԸ ԾԱՆՐ է
ՊԷՅՐՈՒԹ,
(«Աղդարաբ»,
13
Յուլիս) —
Գա–
րեղին կաթողիկոսի
առողքական
վիճակբ
ծանրա
ցած է վերքեբս
, եւ տեւապէս
կր գտնուի
րմչկա -
կան Հսկողութեան
ու խնամքի տակ :
Յաճախագէպ
գարձած
են աաղնապալի
դի շե րնե ր
ր
, որոնց կր
Հետեւի
անղիտակցոլթեան
վիճակ
մր։ Յատկա -
պէս դմուաբ
գիչեր մր անցուցած է ասկէ քանի մբ
չաբաթ առաք ու մինչեւ
լուսաբաց
Հեծկլտացած
է : ՎեՀտվւառի
առողքութեան
պատասիսանատոլ
բմիչկր յայաարարած է, որ վիճակր
զղալաբաբ
դէպի վատթարացում
կր դիմէ
I
ՏԱԱՆԵՐԿՈՒ
սեւամորթ
թադաւորներ
ել իչ -
խանն-եր Փարիղ
սլիտի գա՛ն այս չարթոլ
վերքբ
ֆրան սական գաղթավայրերէն
,
պատասխանելով
Հանւրապետոլթեան
նախաղաՀԷ
Հրաւէրին
1
Fonds A.R.A.M
