Լ Տ
Րէ տ սւա Չսօւաւըի) ^ ւ ա ւ ւ ի յ ատ ը ա օ ր ւ |
Ւ1^յ1^\յ€է1
յ^^օռճ^
է1ւ
19-5, 11.€.Տ. 376.286
17. 1<ս€ Օտաշտատ -
Հ\ձ) ԱԽօ։
10Լ61ձՇ
Հեցամս. 1100 ֆր–, Տար. 2200, Արտ– 3000 ֆր •
16Լ ՇՕՏ. 15-70 Գի610 ֆր • €.Շ.ք. ք տոտ 1678-63
1՝^&քճւ 28 ճօսէ 1951 էյրեքշարշ>ի ւ՚8 Օցււստյւս
« Ա՚ՍԿՑԻ՜ ԱՆԳԼԻԱ » Կ՚ԱՂԱՂԱԿԵՆ,
ԵՍ ԿԸ ՊԱՀԱՆՋԵՆ ԽԶԵԼ 1936Ի Դ Ա ՇԻՆՔԸ
շ ՚ Ր Գ ՏԱՐԻ - 27 ճօ ռ օ * «0. 6544 - Նոր շրջւԱն թիւ– 1955՛
ՄԵՐ
ԽՕՍՔԸ
Օ Ր Ը
Օ Ր Ի Ն
ՎԵՐԱԳՆԱՀԱՏՈ՚ԻՄ
րէոսւսաՀմա՛նեան
թեմե– ,
ՐԸ ՝»
այս խորագրով
գրութիւն
մր սլիաի վար
՛է"՛Վ՛ այսօր, երկրորգ
էչին վրայ՛.
Արաատպուահ՝
Նիւ֊ Եորքի «
Հայասաանեայց
Իկեգեցի
»
ամսագրէն, այգ գրութիւնը վր ներ
կայացնէ « ԱմԼրիվայի
Հայոց Առաքնորգարան
՚Տ^ի
աեսավէաը
:
Իրավանին
մէջ Մ՛ Ն
աՀ անգնե րոլ
Հայ
Հա
սարակութեան
կամ թեմական
կազմ ակեր սլո ւթե ան
միայն
մէկ մասին աեսակէաը,
քանի որ
գագոլթը
երկու
մասի
բամնոլահ է, \933էե ի
վեր։
Անմիչապէս
չէ՛
ք գգար անգլեւսաքսոն
Համա
լսարանական
գասաիաբականոլթեան
մը
գրոչմը,
կարգալով այգ մաՆոլահապաա
եւ պագապոսբ
Հա
յերէնը
:
ՐաոԼրն
անւլամ բառարան
կը Հոաին :
ին՛չսլէս
սա
ռամկագոակասը
Հգեմողրաֆիգ)
, որ չի բա
ցատրեր
բուն իմաստր
Հմոգովուրգի
մր վթճակա–
գրական
կացութիւնը.
Համրանքը
եւն.) : կամ
սաորոգութիւնր
(կաաեգորի)
, որ աւելի
յաչող
չէ
քան « գաս »ը կամ « գասակարգ
ֆը։
Անցնելով
րուն Հարցին,
ամ վւոփենք
խմբաս–
ղրականիՆ
եղրակաց-ոլթիլննե
բ ը .
1–
Աեր տարաղիր
բաղմութե՛անց
Համար,
որոնք ցրուահ
են « քաղաքական
տարբեր
մ իաւո–
րութեանց
մէչ », միութեան
գիհր,
կեգրոնը
կը
կազմեն
Հայ Եկեղեցին
ել Հայ մլակոյթը
Լգրէ՝
Հայ. Եկեղեցին
ե լ
հայկւսկան մ շ ա ւ կ ո յ թ ը ։ ) ։
2– «
ԱրաասաՀմանի
Հայերը,
կաղմակեր -•
պուահ
իբրել
եկեղեցական
թեմ՛եր,
միութիւն
մը
կը կազմեն Ա ՚ կչմիահնոփ » :
3– «
Այգ կապին
մէչ չկան եւ չեն կրնար ըլ
լալ, պէաք չէ րլլան աչխտբՀիկ « քաղաքականու
թեան » թելեր :
4է .իւբաքանչիւր
ե րկր ի քաղաքացի
Հայր պէաք
է Հսււաաաբիմ
մնայ
իր երկրի պետութեան
, ինչ
որ ըսե^
է"հ. աւե լո բգ
է %
5 - Այս պ|ւսրաականոՆթիւ1նր կը վ երարերի
Ռսւէւ– ճոգեսւրակաՕւնւերոՆ, կ աթռղիկ ո ս էն սկսեալ
ւքինչեՆ կրա սերա գ ոյն քահայնսւն »:
6–
ինչպէս
որ էչմիահնի
կաթողիկոսը
քաղա՛֊
քացին է Աովետական
Հա յաստանթ
նո յնպէս ւաբ–
տասաՀմ անի
առա կոբղնեբը
քաղաքացինե
րն են
այն
ե բ կիրն ե բ ուն ուր Հաստատուահ
են : Ուրեմ՛ն
իրաւասութիւն
չուՆին այգ ե րկիրնե բու
սաՀմաննե
րէն
անգին:
7»
ճանդալ Ա էչմիահնի
եւ ան՛որ ղաՀակա–
լին իչիւանութիւնը
կրօնական ել եկեղեցական
մարզին
մէքյ
չ ի նշա1Աակեր ընդոՆնիլ
այ1ն՛
կ ա ր ծիք
ները « ցււրս կ աթողիկ ո սը կրնայ ի եարկին արտա
յ ա յ տել,
իրրեՆ Հայաս տ անի քազաք|ացի »:
Այս տարրական
ղիաելիքներր
•աբձ.անաղբելէ
վեբչ
է
«
Հայ՛ Եկեղեցի »ն կը յայտարարէ թէ
իրենք Հ ի Հողեւո րս ենթակայ
րլ լա լով
Հայրապե–
աին », կը ղթաղին
միայն
իրենց
<լ
եկեղեցակս/ն^
կրօնական
եւ մչակութային
ղոբհ՜ով ։
ինքնին
կը հաղի տրամ ա բանա կան
Հարցումը
գ
Ո"րքան
յաբղոլահ է ա յս
Հիմնական
սկզբունք֊
քը,
Ամերիկայի
եւ ուրիչ
թեմերու
մէք։
^ԸնղՀանուբ
աղղաս ի բո ւթեան եւ
Հայրենասի֊
բութեան » ղղացումին
Հետ խառնոլահ
չե ն թեր
խաշ
« քաղաքականութեան » մը թելերր : Ուղղա
կի կամ անուղղակի
: Տեղ մը՝ պատաՀաբաբ
, ա
յ–
չուր
իբբեւ տեւական
ուղղութիւն
:
Եթէ Հայկական
ԱրաասաՀմանը
զանաղան
ճա
կատներու
բամնոլահ է այսօր
, ղլխալոբ պաա–
ճառր այղ չէ"
յ
Այղ
պառակտումներուն
Հետեւանքով չէ կը
թուլնան
գաղո ւթնե բու
ինքնապա չտպանո ւթեան ^
ինքնավարութեան
օղակնեբր
:
Այդ մեղքերուն
մէչ հանր
պատասխանատուու
թիւն
մլն ալ չի"յնաբ
Հողեւոր
ղասուն
, մասնա
ւորապէս
բարձրաստիճան
կղերին
վրայ
•, որ իչ -
խանալոբի
Հովեր առահ է, մանաւանգ
վերքին
պատերաղմէն
ի
վեր1
Զենք
ուզեր փաստացի
օրինակներ
յիչել
այս
կամ
այն
ղագութէն
, ապացուցանելու
Համար
չաբք մր անպարտկելի
սայթաքումներ
լ
Թող
իրենք խղճի
քննութիւն
մր փորձեն,
եթէ
իսկապէս
վեբաղնաՀատում
մրն է որ կր կատա
րեն : Եթէ սթափահ
են եւ անկեղհօրէն
կը Հաւա
տան
իրենց այսօրուան
տեսակէտներուն
:
Ի ՍԷՐ ԱԶԳՈԻԹԵԱՆ–––
Ատենէ մը ի վեբ չերեւար աւանգական
աղ -
ղաբարութիւնը
, - Կը խնղրուի
մ աքուր
գրել :
Ա՚ելաՆով
գրել։
թուղթին
մէկ
էչին
վրայ
ղրել։
Ասո՛՛ ր Համ ար է որ Հ եաղՀետէ
յաճա իսա ղէպ
կր ղառնա
Լ
անկա՛նոն
ւլրութ իւննե րը :
Արղարեւ,
օր
չանցնիր ոբ
սրտնեղութեան
չմատնուին
խմ բագիր
, ոբրագր
իչ կամղբտչաբ %
Տաճաիս կր սաիպուին
Հանելոլկներ
լուհել
,
այս
կամ այն բառր, խօսքր,
անունր
եւ
մ՚ականոււ–
՛նը , թո լան չան ր , մամը կամ թուականը
ճչղելու
Համար : (Տունիս
կը ղրեն
յուլիսին
, կամ
յուլիս
օգոստոսին)
:
Զեռաղի
րնե ր կուղան
ե րկո
լ
էքի վբա
յ
ԴՐՐ~
ուահ : ի՝ոլոր
էքերը
թիսուահ
վերէն վար :
Աչէն
ձախ։
Աոյանց աող մը կամ լուսանցք
մր պարապ
ձղելու
, որպէս գի կարենաս
գրիչ
չարմել։
Զեռագիրներ՝
մ՛ատիտով կամ գունաւոր
մե—
լաններով
գրուահ
:
Ատենէ մը ի վեր ակնախտիղ
կարմիրն է որ
կը փ՛այլի,
շնորՀիլ « սթիլօ֊ա-պիլ »/:
Եւ ամ էնէն առաչ տողաշարն է որ կր արտ
լն–
քայ։
ի՚ացատ րէ ի՚^նք թէ մասնաւորապէս
կարմիրը
չափազանց
կը նեղէ աչքերը
ելեկտրական
լոյսին՛
տակ
:
Ո՛՛ր մէկ անՀող
, թափթփահ
սովորութիւն՛ը
յիչեցնել։
Որո՛՛՛ւ բացատրել,
օրի՛նակ, թէ ան՛ունը,
մտ—
կանոէնը,
քաղաքին կամ գիւղին
անունը
բառեր
չեն
, որպէս
ղի կարենաս
ճչգել
, Համաձա՛յն պար–
բեբութեան
իմաստին :
Եւ կամ Հասկցնել
թէ խմբագիրը
ել
սրբագրիչ
չր գուշակներ
չեն, մոգոփի
մը օրը եւ մամը
ճրշ–
գելոլ Համար
, եթէ մոռցոլահ
են կամ սխալ
գըր––
՛ոլահ :
Ուչագրութիւն
,
պէ ճանըէք,
սլիտի
րսէր
Նի–
կոմիղիոյ
ողբացեալ
առաշնորգը,
Ատեփւաննոս
ար
քեպիսկոպոս
:
ի սէր աղղութեան
, կ՝.աղաղակեմ ես :
ՎԱՀԷ
Ա ՚ ԿՈՏԱԻ ԴԱՄԲԱՐԱՆԻՆ
րացումր
տեղի
ու–
նեցահ է օգոստ
՚ \9ին , Եփեսոսի պատմական
բար
ձունքին
վբայ
Լիղմիր) : Այո առթիւ
բացօթեայ
պա՛տարագ
մ ատուցահ է պապա կան ներկա
յացու
ցիչը
, գերապայհառ
Տի՚սքուֆի
: Հա՛յերէն
աղօթք
ներ արտասանահ
են Հ • Փոսպրյրքեան
վտրգապետ
եւ Անա րա՛ա Տ ղութեան
կոյսեր :
ԾԱՆՕԹ ԵՐԱԺՇՏԱԳԷՏ
Բարսեղ
կանաչեան
Պէյր՛ութէն
Պոլիս գացահ է, չտրք մր
եբգաՀան–
ւլէ սներ տալու
Համար։
ՊՈԼԱՈՏ
վերչին
թղթաբերէն
կ՝իմ.անանք թէ
օգոստ՛
շՕին փոթորիկ
մր պայթե լոփ,
կարկուտ
տե ղացահ է լնկո
յղի
մ եհութեամ
բ : Տասնեակ
Հ ա–
զար աւոր ապակիներ խորտա կուահ
, չաա մ ր վա
յ–
բեբոլ
մ էչ ողողումնե ր պատաՀահ եւ հառ եր ա բ–
մ աաախիլ
եգահ
են : Ազգ • Պ աա րիա րքա րանի ա–
պակիներն
ալ խոբտակուահ
են : Մէկ ամիս առաք
ալ , տեղատ-ա րա՛փ ր եւ Հեղեղներր
երկու
միլիոն
ոսկի փնաս պատճառահ
էին Պոլսո յ մէչ :
Խ ՚ ՄԻՈԻԹԻԻՆԸ
անցեալ
չաբթու
հանոլցա–
գԼ՚ր
մ ր ո ւղղահ
էր Անգարա
յի կառափարութեան
,
յա յտնե լոփ թէ թբքակա՛ն
օղանաւե բ անցահ
են
իսորՀրղային
սաՀմ անը : Ահ ղարա
պա՛տասխանելոփ
այս
րողոքաղրին,
կը Լսոստոփանի թէ
օղոստոսի
ոկիգրը
ութ օգա՚նալեր
սիսալմամր
անցահ
են սաՀ–
մ անը , իրրեւ
Հետեւանք
մթնո լո րտի
խանղտբ -
ման
, եւ թէ ՀրաՀանգնեբ
տրուահ
են , որպէս ղի
նոր ղէպքեր
չպա՛տաՀին :
ԹՈԻՐ՚ՐԻՈՑ
ամերիկեան
ղինուորական պատ
ուիրակութեան
նախագաՀր
, ղօր ՚ Աբնոլտ
, յա յ -
տարարեց թէ ա յս աարի չատ աւելԼւ կարեւոր
օղ
նո ւթի ւն՛ն եր պիտի Ըէէան : Անցեա
լ տարի տրամա–
ղրուահ
վա բկե րուն
ղում արն է ր իբբ
60
մ իլիռն
տոլար։
իրազեկներ կր կարհե՛ն թէ այս
ղումարր
առնուաւ^ւ
սլիտի կրկնապատկոլի
:
ՓԱՐԻԶԻ
ԱԶԱՏԱԳՐՈԻԹԵԱՆ
1 րղ
տարեղաբ–
ձին
առթիլ
, պաչտօնական
ա բա րո ղո ւթիւննե ր եւ
մողովրղական
սլաբեբ
տեղի
ունեցան
չաբաթ եւ
կիրակի
, Հակառակ
աննպաստ
օգին : Միեւ^այն տ–
տեն
գիպուահ
ոփ
ձե րբա կա լո ւե ց ա
լ
կեսթափո
յի
գո րհակա
լ մր, Տ՚եոմէն
Լանթիէ
,
36
տարեկան
,
որ մաՀուան ղատապարտոլահ
էր Լի՛լի՛ մէք, սա -
կայն յաքողահ
էր
փախչիլ։
Կէրակի
օր հանր գէպքեր պատաՀեցան
ԳաՀի
րէի
մէք ել Հարկ եղաւ զինուորական
ումեր Հաս
ցնել, ցուցարարնե
րը զսպելու
Համաբ :
Հեռագիրը
կ՝ըսէ թէ քարեր նետուեցան
բրի–
աանական ել ամերիկետն
գեսպանատուներուն
դէմ, « Աւ՚կցի՜ Անգլիա » աղագակներոփ։ Աագա–
ւա բտաւո ր ոսաիկաննե ր կր պաչտպանէին
գես պա
նաաո ւները ել կառավարական
գլխաւո բ շէնքերր :
Ուրիշ ոսաիկաններ
կառքե բով կր Հետեւէ ին
ցու–
ցարարնեբուն
որոնք ղէպի Ապաինի պալատը
կ՛ուղ–
ղուէին։
^"յՑԸ
ոարքուահ էր
1936^
անղլեւեղիպտա -
կան գա վագրին
Հ՚եբ՚լ տարեղարձին
առթիւ։ Բա–
բեր նեաուահ ատեն
, ոստիկանութիւնը
կրակ
բա
ցաւ եւ տասը
Հողի վիրալս րուեցան
, երեքը
հան
րապէս :
Ուսանողներ եւ ուրիշ ցուցարաբ՛ներ
խռնուե
լով փողոցներու
մէք, կ՝աղաղակէին
, « Անկցի՛՛
գաշնագիրր։
Անկցի՜
Անգլիա։
Աենք
չենք
ուզեր
գինակցիլ
հովաՀէննեբոլ
Հետ »: Փողոցի
մը մէչ
վար
առին բբիաանական
Գրօչը,
ոբ
եղիպտականին
Հետ
կը
հ ահան է ր անգլ . օղանաւա
յին լնկերու -
թեան
չէնքին
վյր ա է :
Մ իեւնո
յն ատեն
, վարչապետր
, ՆաՀաս փա
շա , յա յտա րա բե ց ԳաՀիրէի
բբիտանական
ղեսպա
նին թէ Ե՚էիպտոս պաշտօնապէս
պիաի
հա՛ն ո ւց անէ
բանակցութեանց
խզում՛ը եւ
1936/՛
ղաշնագրին՛
քնքում ր, եթէ Անղլիա « նոր եւ շինարա ր
ձեռնարկ
՚^Ը. չկատարէ
, Եգիպտոսի
խոբՀրգաբանի
ներկայ
նստա շրքան ր չփեր քացահ » : ( Այէառն ային
արձա–
կո՚֊ՐԳԸ
կը սկսի
սեսլտեմբերի
կիսուն) :
ինչպէս
կը յիշուի,
Ա^-գլԼ՚՚՚յ
տբտաքին
նախա
րաբր փերքերս
անձնական
նամ ակ
մը ուղղահ
էր
Եգիպտոսի
փա րչա պետ
ին : ՆաՀաս փաշա պատաս–
իսանելոփ այղ նամակին,
միեւնոյն՛
պայմանր կ՛ա
ռա քարկէ ;
Այս պատասխանը
Հագորղուահ է Լոնտոնի
ե–
ղիպտ.ական գեսպանին
միքոցալ
, իոկ պա՛տճէնր
ԳաՀիրէի
ղեսպանին
յանձնուեցաւ
կիբակի
օր, Ա–
գեքսանդրիոյ
մէի
Հեռաղիրը
կը Հաղո րգէ
նաեւ
ուրիշ
կարեւոր
լուր մը,
Հաֆըզ Աֆիֆի՛ փաչա, Լոնտոնի
եր
բեմնի
ղես սլան ը որ ստո բաղրահ է
1 936/
ղտշնսք–
գիրը
)
Հ ետեւեալ
յա յտա րարո ւթ իւնն
ըրաւ « Ալ
ԱՀբամ » թերթին.
« ԱշվսարՀր
երկու ճակատի
բամնուահ է :
Ես չեմ փարտ՚նիր
լնտրել
.աղատսւթեան
ճակատը։
Եգիպաոս
սլէտք է երրեակ
ղինակցութիւն
մր կնքէ
Անգլի՛ո
յ եւ Ա ՚ ՆաՀ անգնե
ր
ո ւն
Հետ
: 1 936/՛
գաչ–
նագիրր աղէտ
մր չէ , ինչպէս կր կոչեն կարգ մը
Եգիպտա՛ցիներ
, այլ քայլ
մըն էր ղէպի անկա -
խութիւն » ;
ԱՎեԱ թաԱ կէԱա՚ւ պատաքէխ
ԻէաԱի Վկ
« ԵԹԷ ԶԷՆ Ք ՉՈԻՆԵՆԱՆՔ,
ՄԵՐ ԱԿՌԱՆԵՐՈՎ ՊԻՏԻ ԿՌՈԻԻՆՔ »
Թէհրանէ|0 կը հեււացրեն Լոնտոնի թ ե ր թ ե -
րաւյնւ– —
Ամէն
բան
կրնայ պատաՀիլ
իրանի
մէք։
Հո
սէյն Աաքի, քարիւղի
աղգայնացման
յա՛նձ՛նա -
իսում բին ՚նախա՚լաՀր
, ա յսօր
( կիրակի ) յա յաարէԱՀ.
րեց Ապաաանի
մէք , մոգովրգական
Հաւաքո
յթի
մը
ա
՛ոթիլ՛
Եթէ
ղինուո ր ցամաք
Հանուի
,
իրանեան
բանուոր՚ներր
պէտք է պատառ պատառ
լնեն
զա
՛նոնք : Եթէ ՚էէնք չունենանք
որ ել է օտաբ
զօրքի
դէմ
կո՛՛ւե
լու Համ ար
, մ եբ ակռանեբ
ը պիտի գո
ր–
հահենք :
Հաւաքո
յթր
տեւլի ունեցաւ Ապատանի
գերեղ–
մ անատան
մ էք, աասր աարի առաչ
սպա՛ննուահ
ի րանց խւ երու յիշատակր
տօնե լոլ Համար : Զէն -
ուո
րնեբ կր Հսկէ ին
բարեկարգութեան
:
Հոսէյն
Հաքի
մ իեւնո
յն ատեն
յո րդո քեց յարձակում
չկա–
աարել
Ան՚լլիացիներուն
գէմ
, մ ինչեւ ոբ ղինուոր
Հանելու
փորձ չկատարուի։
իայց ըսաւ
նաեւ
թէ
շուտոփ պիտի գրաւեն
քարիւղի՛ ղտտրանը։ ^ Այ~
սօրուան
կացութիւնր
աււմամեայ է, րայց
չմոռ—
նանք թէ արիւնաթաթախ
Համ ագգեստ
մ ր
աւելի
պատուաբեր է քան
ճեբմ ակ
Հ ադոլստի
անարատ
կտոր
մ ը
՝ֆ :
Հեռա ղիբր կ՝ րսէ թէ ստուարաթիւ
պա րս իկ
ղին
ոլո
րնե ր կր Համախմբուին
Ապատանի
մէչ, պաչտ
պանելու
Համ աբ
մնացեալ
Անղլիացիներր
,
500
Հոգի :
կարդ մր շրչանաէթյերո
լ
մէչ
կը կարհեն թէ
կարմ իրներր պիտի
փո րձեն գրաւել
նաւթտՀո
բե
րր , Խ ՚ Մ իութեան
ուղղակի կամ անուղղակի
ա–
քակցոլթեամբ
:
X
Կիբակի
օր բուռն
յաբձակում^ւեր
կատար
ուեցան
Իրանի խորՀրղարանին
մէք,
փաբչապետին
( Լ ո ւ ր ե ր Ո լ շ տ ր ո Ն ն ա կ ո ւ թ ի Ն & ը կ տ ւ ր գ ա լ Դ. է ^ շ
Fonds A.R.A.M
