Հայ
վէԱքպետի մը գոէծը
ԹէՀրանէ Ա • Ասաուաձ-աձ-ին
եկեզեցիի խռ ֊
րանը
արհ-աթապաաահ–
է Նոր
Ջւ
*է
–ղ՚"յեզի
Պ .
Տէրութիւն
Յարոլթիսնեան
: Այս ՛թանկագին
նր֊
"՚-էրԸ
րրահ՜ են Պ՛ Անգրանիկ
եւ. Տիկ՛
Լիգա Ար
րաՀամեան
իրենց վաղամեռիկ
ղաւակնե
րուն
յի -
շաա ակին :
Արհաթապաաումր
կր րոնէ
խորանի
ամրողք
ճակաար
, ինչէզէս ել առքեւի
ասաիճաննե -
րր : ճակաաի
չափն է Հորիզոնական
220
սանթի–
մեթր,
ուզզաՀայեաց
110ւ
Ասաիճաններոլ
լ ՛ " յ ն ք ր
255
սան թ իմ եթր
, իոկ իւրա քան էիւր
ասաիճանի
րարձրութիւնր
20
անթիմեթր՝,
Ամբոզք
գորհր
րարձրաքանգակ
է , սեւ շուքերոփ ել հազկանր -
կարներոփ;
ճակաար
ունի
Հինգ րամիննե ր , որոնք
իրարու
կցո լահ
են
զա ր գա
րո ւն
խո յակներ
կրող
անկիւնաւո
ր ս իւնե րոփ : իւրաքանչիւր
րամնի
ա1^զ
կր գրաւեն
երեք մեհ ւգսակաձեւ
քանգակներ,
/՚"^
ամկն մէկ քանգա
կ կր սչա րունակէ
քրիսաոնէա -
կան
կրօնի
ել կամ Հայոց
սլատմոլթեան
Հետ կասլ
ունեցոզ
նկար
մր
X
Ճա1լատի
չորս
անէչիւնի
փրայ
քանգա կուահ է կրօնի
խո րՀ րգան չաննե ր՝ Հա -
ւատ
, Տոյս եւ Աէր։
Ամ բոզք
եզրի
փրա
յ զետեզ -
ուահ
են
20
բոլորակ
քանգակներ
, ւզա տմ ական
նր–
կարներով ելմէք րնգ մէք հագկան կարնե
րոփ։
Աստիճաններու
փրա յ աչքի կր զարնեն
նրբա–
գ ո յն գունաւոր
կիաուահ
ի գորհ ոփ պատրասա
ր -
ուահ
չորս աւետարանի^ւերու
նկարներր
, իւրա -
քան չիւր ր մ էկ աստիճանի
կեգրոնր
: Ասաիճաննե––
րու
եզրր
զուտ
Հայկական
գորհ է :
ք՝ամիններու
մ էք ն/լարներր կր ներկա յաղնեն՝
՝Բ րիստոսի
Ծ բ–
նունգր
, Երեք
Մոգերր
,
Մկրտութիւն
,
Վերքփե
Ընթրիք
1
Ոտնլու ա յ , Գեթսեմանի
Պարտէզի
Ա -
ղօթք , խաչելութիւն
, Տիչատակարան
, Տարու -
թիւն , Համրարձում
, Այլակերպութիւն
,
Բրիսաո–
նէութեան
սկիղբր
Հայաստանի
մէք,
իբբեւ պաչ
տօնական
կրօն , էքմ իահին
, Վարգան եւ Վեւնոգ
Երէց , Արղար : Հոս կր փերքանան
բուն
խորանի
նկարներր։
Լայն
եզրի
փրայ
նկարներր
Հետեւ
—
ետքերն
են՝ •—. Ա . Գ՛ր ի՛ւ ո ր Լուսաւորիչ
,
Գրիգոր
Նարեկաղի
, Տիսուս
իրրեւ
Հոփիւ , ԱանտՀ-ին , Ա •
Գայիանէ
ի վանք
, Շոզակաթ
փանք ,
Վօշավանք
կամ
Հոոոմոսի
վանք, Ա ՚ Հռիփսիմէ
փանք։
Այս
8
նկա րնե բու
փրա
յ քանգակուահ
ձեւոփ
կախուահ
կե րեսային
շարմտռիթնեբ
ո րոնք
մ ասնակի
Հան -
դամ անք
ունին , ինչսլէս
գիւգաց
ինեբու կասկա -
համ տութիւնբ
Հանդէպ
5
ել \
0
Հաղարնող
թր՚լ~
թագրամ^ւեբուն
եւ կարգ
մ բ
փրոՓէսիոնէլնձ/ք/ւճ.
Համ աբ
արձակուրդի
մ եկնելէ առաք «
նկատելի
չաՀ
մբ ապաՀոփելու
» անՀ րամե չտո
ւթիւն բ :
Արգարեւ,
պէաք է գիտել որ ոչ Նիւ Եորք,
ուր
ոսկին
փոչիի
ձեւին աակ կր հախուի
, ոչ Գա–
^Իրէ
1
"1 ՚^էյՐ՚՚՚-թ
) "է ՚"Լ Թանճէր
նչանակելի
չարմումներ
իյայտ
չեն
բերեր։
Այգ իոկ պատճառով,
ներելի է մտահել թէ
ոսկին , զօրաւոր
ոստումէ
մբ ետք վերստին
պիտի
ի յնա
յ աւե
լի Հանգարտ
մ տ րղե բու
վբա
յ ,
ինչպէս
պատաՀեցաւ
Աաամպոլի
մէք։
Այգ է
տեսանք
անցեալ
օր , երբ
Լուին
4520^1/
իքաւ
3890/ :
Հ–
Մ.
ՀԱՄԲԱՐՋՈԻՄԵԱՆ
են արհաթեա
յ մապաւէններ
, ոբոնց
վյւայ
փոբա–
գրուահ է « Հայր Աեր »ր։
Ասաիճաններու
փրայ քանգակուահ
են նկարնե ր
որոնց
մէք /լեդրոնական
տեզ կբ գրաւեն
չորս ա–
ւետարանիչներու
սլատկերներր : Մ աաթէոս
, Մ ար֊
կոս, Վուկաս
, ՏոփՀաննէս,
Ա. ԱաՀակ
Պարթեւ,
Ա • Մեսրոպ
Մաչտող
, Անիի Կաթոզիկէ
Աայբ եկե՛
գեց ին , Ազթամարի
Ա
•
հ1աչ եկեզեցին
,
Երուսա֊
ղէմի
Ա. Տարութիւն
եկեզեցին.
Նոր Ջուգայի Ա–
Ամենափրկչեան
վանքր,
թէՀրանի Ա՛ Աստա ա -
ձ^ահին
եկեզեցին։
Շուրք մէկ տարուան
տքնաքան
ա
չխաաանքի
արդիւնք է Հա յ վարպետի
ա յս գնաՀատելի
գոբ–
հբ։
Գորհր
ագգային
մեհ արմէք կբ ներկայացնէ
,
ՈրովՀեաել
Հոն՛ կբ ցոլանան
շոզշոզուն
էքերր
մեր
ոսկեգարեան
մատենաղ
րո ւթենէն
Վարդանանք
, եւ
անխորտակելի
սիւնեբր
մեր գարաւոր
մչակոյ -
թին։
ԵՐԵԻԱ՚նԻ ԳՐՔԻ ՏՈՒ՛ՆԸ
Ե րե լան
ի ճարտարապետական
կոթողներէն
մէկն է Տէրեան
փոզոցին
մէք գտնուող
սիւնտ -
զարդ
մեհւձհաւալ
չէնքր
Գրքի
Տունր։
Այգ
չէնքի
կառուցման
գլխաւոր
աչփսատանք–
նեբր կատարուահ
են
1941/
"ԿԻղԲՐ– Աակայն
դեռ՜
չէնքր
լրիւ
չկա ռո լցո ւահ՜՝
սկսալ
Հա
յրենական
Մ եհ պա ա ե ր ազմ ր , որու պատճառով
գադրեցան
աչխաաանքներր
։
1949/5՛
վերսկսաւ
այգ
չէնքի
վեբքին՝
չոբրոբդ
մասի
կառուցումբ,
որ չուտով
կ՚աւարտի
ել Գրքի
Տունր
ամ բոգքովին կր հ՜ա -
ռա յէ իր Հ իմնական
նպատակին
, իբրեւ
գրքի տր––
պագրլթեան
մեհ
կուքբինատ :
Հոս պիաի
Հիմնա -
դրուի
նոր տպարան
, ոբ պիտի
ունենայ
գունտ—
լոր, խոր եւ բարձբ
տպագրութեան
բամիննեբ
նո րադո
յն
մ եքենանե բով
ս ա րքա
ւո րուահ : ք*բ տբ–
տագր ական
կար
ոզո ւթեամ
բ պիաի
ՐԱա
յ
Հ տնբա–
պետութեան
ամէնէն
մեհ ապաբաններէն
մէկր։
Այմմ
Գրքի Տան մ էք տեզաւո րուահ՜ են Հա
յ–
կական
Պոլիկրաֆիա
յի եւ Հ րատա րակ
չութեան
վա ր չո ւթ ի ւն բ ել անոբ
մ
իալո
րներբ՝
Հա
յպետՀբ–
րատր
, Հայգիրքր
, ^ՐքԻ տպաբանբ
եւայ^
:
Ա ովետական
Հտ յաստանի
տնտեսութեան
եւ
մ չակո
յթի
րուռն
աճմ ան Հետ մ իասին
կ՚աճի
մո
գո վբդի
սլտՀանքբ
ունենալ գագափա րապէս յա-
գեցահ
, գեղարուեստօրէն
բաբձր ճաչակոփ
ձեւա
ւո րուահ
գրքեր : Հանրապետութեան
ա չխատաւո–
րութեան ա լգ իսկ պաՀանքր
րա ւարտ բոգ
Հ իմնա
կան
օճախնեբէն
մէկն է Գրքի
Տունր :
ԹԱՒՐԻԶԱՀԱՏ
ժիւլիէթ
Աարաճեան-Գէորգ–
եան որ ունի եւրոպական
բարձր
Համ ա լսա բանա
կան
կր թութիւն
եւ պա չտօնավա բահ՜ է
17
տարի
Մ էչէաի
երկու
մ ի^ակաբդ
դպրոցներուն
մ էք,
« Գանէշալրա
» եւ « ՇաՀգեխտ
», մեհ Համա -
կբանք
ստեզհահ՜ է եւ արմանացահ
\՝\\Տ^
(գիտա–
կան՝) շքանշանի։
Անցեալ
տարի
թէՀրան
Հբաւիր–
ուեցաւ,
իբրեւ
տես
չուՀի « Անուչիրվան
»
աղքր–
կանց վարմարանին
:
ԿԸ եՆԳՐՈԻՒ
ԳՐԵԼ
ՄԷԿ ԷՋԻ ՎՐԱՏ. ՄԵ -
ԼԱՆՈՎ։
ԿՏՈՐՆԵՐՈՒ
ՋԲԱԺՆԵԼ
ՋԵՌԱԳԻՐԸ =
Թուքքիա Վիշտ Վտա&ոգ
Գրած էինք թ է ընդդիմադիրները խստիւ կը
քննսւդատեն կայւավարութիւնը , մեզադրելով թ է
որոշած է 4,500 (լինուռր զրկել ՚յ^որէա, աոանէք
Ա(|գ • ժողովին հաւանու-թիւ-նր աոնելու։
Նախկին նախագահ Իսմէթ Ինէօնիւ հետեւեալ
յայտարարութիւնն ըրաւ այս աոթիւ–
Կտռավարութիլնր
որոչեր է զօրագունդ
մր
դրկել
Բոբէա։
Այսօր
ՀտմաչխաբՀային
խնգիրնե
րր քարտէսի
մր վյայ
չեն ո
լս
ո ւմնաս
ի ր ո ւի ր այլ
եւս։
Ամբողք
երկբագունգին
ւԼրայ պէտք է
քննել
Լ՚՚նգիրր։
Ներկայիս
քոբէական
ճակատ
մր
գոյու
թիւն
չունի , այլ ճակատ
մր Ոբ
Ատլանտեանէն
էլ երկաբի
մինչեւ
իյ ա գագա կան :
ԱՀա թէ ինչու
չաՀակից
պե աո ւթ իւննե
րէն
"էէ*"Ք էբ միացեալ
սպայակոյտ
մր
կազմել, եւ
րստ
այնմ
ճչգել
իւրաքանչիւր
երկրի
վիճակուահ
օմանգակոլթիլնր
: Հասարակաց
ճակատ
մ բ պէտք
էր ստեզհել, եւ այս կեբպով
միայն
կարելի էր ա–
պտՀովոլթիւն
ներչնչել
թուբքիոյ
:
Հակառակ
պարագային
, եթէ թուբքԼւա
յաբ–
ձակման
մր ենթարկուի
,
ի՞նչսլէս
պիտի
կրնան
օգնել
մեզփ։
ՄԱԿր անդամակից
պեաութիւննե
-
բո՞ւն
պիտի
դիմէ , եւ պիտի
րսէ՞ թէ «
թուրքիա
յարձակում
ի ենթարկուեցաւ
, ի՞նչպէս
պիտի օգ
նէք
իրեն,
ձեր դնաՀաաումին
կր թողունք »: Այս–
՛ղէ"
րրալ
արդէն
Բոբէա
յի խնղրին
մէք, եւ այւք–
մէն
մ տատան քութեան
մատնհլահ
եմ , յանուն
մեբ
երկրին
:
X
Անգարայի
մէք կ՝րսեն
նոյն իսկ թէ կաոա
վարութեան
յանկա րհական
որոչում
ր Հակառակ է
Հիմնական
օրէնքի
տ րամ ագբո
ւթ իւննե բուն : Ազղ՛
մողովն է ոբ կուտա
յ ա յսպիսի
ո րո չումնե ր ր եւ
կառավարութիւնբ
մ եհամ ասնութիւն
կր կազմ է
արդէն
մոզովին
մէք, որով պԼւտի կրնար
խորՀբր–
դարանական
որո չում
ձեռք
րե բել : Գեմո
կրատնե-
րու Համակիր
չրքանտկնեբն
անգամ
կ՚րնգունին
թէ
ա յսքան
կենսական
խնդբի
մ ր առթ
իւ , կառավա
—
ր ո
I
թ ի
լ
՛ե ր պարտաւոր էբ ե րեսփո խաննե բու կար
հիքն ուՀաւանութիւնբ
առնել,
անոնց
գազափար–
ներն ու Համոզումնեբր
լսել։
X
Տուլիս
2.1ին աՀագին
մոզոփուբղ
խումեց
դրամ ատուննեբր
, եւ չատեբ
քա չե ց ին իրենց գր–
բամնեբբ։
ԱնՀամար
պաբտաթոլղթեբ
գրուեցան
Հրապաբակ, եւ սակարանի
զորհակա^երր
ստիպ
ուեցան
զանոնք
հախել
չր քարե բութեան
գրուահ
դիներոփ
: Գոբհակալնեբր
20
Հազար
ոսկիի եբ -
կաթոլղիներու
պարտաթուզթ
հախեցին
կեգրո -
նական Գրամատան
է
ՈոկԼ՚ի Հբապարաէ^ ալ իրիկուան գէմ բարձ–
բանալ
սկսալ
;
Մեհտքանակ
ոսկի գրուեցաւ
Հրա
պաբակ եւ իսկո
յն
Հաւաքուեցաւ
•
Ր է չատի
յէն
բարձրացաւ
մինչեւ
39,
^ոյլ ոսկին՝
535
ղբչ՛
՝• Տո
լարբ
հախոլեցալ
սեւ չուկայի
մէք
404
՚լրչ՚ի
՝•
Ր ւզտ
լից
Հունտերու
Հբապարակն
ալ
ոգեւոր
ուեցաւ
մեհապէս
, եւ գիներր
տեւականօրէն
կր
բարձ բանան : Ասոր փոխարէն
վաճա ռաաո ւննե
բու
մէք առուհախե
բ ր գագբահ
են , եւ
տնտեսական
աաղնապր
սաստկացահ՜
է Վաճառականներէն
չա —
աեր
չեն կրնաբ
վճարել
իրենց
պաբտամոլրՀակ–
ներր, իոկ գրամտտունեբբ
կբ մեբ
մ հ
բացաբճա—
կապէս
վարկ
բանալ
առեւտրականներուն
: Այ"
բոլորր
մ եհապէս
ցնց ահ են Հբապա րակր :
ՏԱՐ՚ԱՋ
»Ի
ԹԵՐԹՕՆԸ
(139)
ՄեԼԻքՓ ԱՂՏԻ՚ւէ
ԵՐԿՐՈՐԳ ՄԱԱ
Ա–
Այսպիսի
դրութեան
մէք նա դեռ չէր տեսել
Գիզակի
տԼւբոքր. • • Մելիք
Աւանբ
լսում էբ այդ–
"լիոի
ցաւեր ել լռում
էր • • • Լռում էբ ,
որովՀե
տեւ
խօսք
չունէր : Նա չդիմացաւ
եւ բացական–
Ե" կր գնամ, դու մնացի՛ր,
Մելի՛ք, ես
Հէնց
այմմ կր գնամ . . •
Րայց
Մելիքբ
կանղնեցբեց
նրան
մի
Հայեաց–
քով։
Ես
է լ եմզնոլմ
, ասաց նա՛ ինձ
սպասում
են չատ կա րեւո բ գո բհե բ ։
^
իսկ
մողովո"՛ւբգր՛
• •
Ի՞նչ
պատասխանեմ
նբան , Հարցրեց վարգապետր
:
Եթէ
Հայր
Հայի Հետ վէճ ունի, ես կր լր–
սեմ , թո՛գ գան ինձ մօտ երեք
օրից
յետոյ
:
Վէճեր
չկան , վէճերր
մ ո ռա ց ո ւե լ են • • •
Ասա
ամէնքԼան , Հայր
Աոլրբ, ոբ
Օսմանցու
գորհերի
մէք ես չեմ խառնւում
. - . իրաւունք
չու
նեմ : Մի՛՛թէ գոլ չգիտես... Թո՛ղ
գնան
Աիւլէյ
ման
Բէկի
մօտ։
- Ասել եմ, Հարիւր անգամ բացատրել
եմ :
Բայց դու պիաի տեսնես թէ ինչպէս
են ինձ պա–
տախասնում
%
-
թնչպէս
...
Լաց
են լինում
. . . ժողովուրդի
արտա -
սունքբ գետի պէս գնում է . • •
Նրանք
գուբս
գնացին : Ցուրտ
քամ Լն
չոբա–
ցնում
էբ : Վաբդապետր
, Մելիքբ
ձայն
չէին
Հա
նում
, իսկ Ասլանր չտապեցնում
էր Պօզոսին : Զորս
Հոգին դեռ չէին
նստել
ձիերուն
վրայ, երբ վան
քԼ՛ թոնրաաունից
գուբս
սոզաց
Րարսեզի
լնաա–
նիքր։
Ամէնքր
լաց էին լինում Լաց էբ լինում
ին–
քբ
Բաբսեզր, ձախ ձե՚ւքով
ցոյց էր աալիս
միւս
ուսբ, որ փաթաթոլահ
էբ փալասնեբի
՚ մէք • լաց
էր
լինում
նո յն իսկ հհկեբ
երեխան
, նա , որին
մայրր
երեք օբպաՀել էր մոխրի
մէք
թազահ
։
Բաբսեզի
կինր
ոզորմութիւն
էր ազերսում
... Թչ–
ուառոլթիլնր
աներես է գարձնում
մարգուն։
Աե–
լիքր մի քանի անգամ ասաց որլաւ է,
բաւական
է, յանձնեց փարգապետին
, որ խնամէ այգ բնտա
նիքր.
բայց
կինր դրանոփ
բաւական չէր,
Ի՚Ը^գ–
րում էբ որ Մելիքբ
լսէ ամէն
ինչ, իմանայ թէ ինչ
արին
անօրէններր
• . . Զիեբր պատրաստ
են , Աս
լանր նստել է , գնում է , իսկ Բաբսեզի
կինր
կպել
է Մ ելիքին,
տզա չում
է..՛
Մելիքբ,.
փեր քապէս,
կորցրեց
Համբերոլթիլ–
նբ , յանկարհ
գոռաց
խեգճեբի
՛Լրայ : Եւ
նրանք
լուռ ու մունք ետ քաչուեցին
, նոբից մտան
թոն–
րատուն
:
Զիալոբներբ
գնացին
գէպի
փանքի
դռներրէ
Գոլ
բարկացա՛՛ր
, Հարցրեց
Ասլանբ։
ի՚^նչ անեմ, բալքկութիւնն
է լ երբե՚Ու
հահ
կում է մարգու
անկա րողութ իւն ր. . .
Րայց
յետո՞
յ , դրսո" ւմ :
Այնաեղ
,
ձիւների
մ էք , երեւում
էին աղամ արգիկ
, կանա
յք , երե -
խաներ : Ամէնքր առաք վաղե ց ին կիսամեււ
, ց
րր–
տաՀա բ , կապտահ՜. կանչում
է ին , Հեհեհում
, ու
զում
էին րնկնել
Մ ելիքի
ձիու
ո տնե ր ի տակ
...
Գնացէ՛ք
փանք , ես փաբդապետին
ասել
եմ
գնացէ՛ք
, գնացէ՛ք
, անգագար
կբէլնում էր Մ ելիք
Աւանբ
ՃանապարՀ բաց անե լոփ
ձիու
Համ աբ :
ի՞նչ
պիտի
անէր փաբգապետր
: Այստեղ
է լ
նոյն տղտչան,^ էբ^ այստեղ
է լ խնգբում
էին, ոբ
Մելիքբ
լսէ ամէն
մէկԼն, ճար անէ։
Աղաղակ -
նեբր,
Հեհեհանքնեբր
սաստկանում
էին. ո՛՛՛ր մէ
կին
լսել,
թնչպէս
լսել...
Եւ
Մելիքբ
չարմեց
ձիու
սանձր,
բայց
Հեհե–
հանքներբ
, լացբ , ճիչեբր
չյուսաՀատո
ւե ց ին , վա
զեցին
նրա ետեւից : Գա մի Հալահանք
էր • Գիզա
կի տէրր
յո յսր
գրել էր ձիու
վրա
յ , իսկ
ձին եր
բեք անկաաար
չէբ
թողել
իրաիրոք
կամքր
: Աղա–
չոք^երբ,
ձիւների
մէք վազվ՚լոզներբ
ետ մնաց ին :
Այլ
եւս
ձայներ
չէին. լսւում
:
Գոլ փախա
ր , խաբեցի՞
ր , նոբից
Հարց բ–
րեց Ասլանբ
ել կանղնեցբեց
ձին։
Ի՛՛նչ արահ , դբանք
է լ մ իքոցներ
են :
Եւ ետ նայելով
դէ՚ղի
փանքր , աւելացբեց
.
Հաչաուեցէ՚ք
, Համ բեբեցէ՛
ք ... տ յս են ա–
սում
Հեռաւոր
մ արգիկ
, նրանք
, որոնք
ա
յսպիսի
բաներ
չեն տեսնում
. . •
Թո՚լնենք
տեսնուլներին եւ չտեսնուլնեբին
:
ինձ
թո՛
յլ տուր , Մ ելի՛ք , Հէնց
ա յստեղ
բամտն–
ուել քեզանից : Այստեղիք ես "ւզփղ
գէ"լի
սաբր կբ
գնամ • • .
Fonds A.R.A.M
