ւտ ԲէՀա ա էւ Չ ս օ ւ ա ա Իւ ^աըիյւււտւ ա
տ ա օ ր ը
Ո / \ 1 \ / \
Լ Հ^էՂ
0. Տ. 376.Լ՚86
0ե–6էէ6ա–ԲքօբՈ6էՅե–6
:
Տ€Ո.
ՈւՏՏ^^աՈ
17.
Օ^ւաշտտշ - ԲձքՀ1Տ (13)
Վեցամս - 800 ՓՐ–, Տար– 1600, արտ– 2500 ֆԲ ՚
Պն\ծիպ թագաէոդ
տեղի կուտայք
ՅՑրդ ՏԱՐԻ - 26^ ձւ ա « ք«օ. 6218–՚նոր շրջան ր֊իւ 1629
ԱԵՐ
հյՕՍ-ք^Ը
ՆԵՈէիՆ
ԹՇՆԱՄԻՆԵՐ
99
՚Րսւեի
մշ օրոլսւն
ընթացքին
երկու, պատաս–
(սանաաոլ. դէմքեր
, երկուքն
ալ րնկերվարական
,
պարտք
ս ե պե ց ին
արթնութեան
Հ
րաւիրե
լ
իրենց
մողովուրդնե
րր , « ներքին
թ նամիներ
»ու
գէմ։
Աոաքինր՝
Ֆրանսայի
Ազգ •
Պաչտպանութեան
նախարարն
էր,
Ժիւլ
Մոք,
որ խօսեցաւ
Ազգ՛
ժո–
՛Լ" ՛Լէ բեմէն
, երր
կր
քննուէր
վերազինմ
ան
Նբ–
րազիրշ
Երկրորգր
Մեծն
Բրիտանիո
յ
վարչապեար,
քաղաքացի
էթլի
, ձայնասփիւռ
ճառ
մր
խօսեցաւ
ի լուր
բոլոր դազթապե
տութեանց
:
Ե
րկուքն
ալ բացէ
ի բաց
պաբղեց
ին թէ
ինէ
դաւեր
կրնան
սարքել
Համ ա յնափա
րնե ր ր , խազա
զութեան,
այլ մանաւանգ
պատերազմի
պարա
-
գային
:
Առաքին
անգամ
չէ որ այսպիսի
ազգարարու~
թիւններ
կր
լսուին։
Ուրիչ
առիթներու
մէք,
չատ
աւե
լի ծան բակշիռ
խօսքեր
արտասանուած
են
յ
Այս
անզամ
նոյն աղգա րա րռւթ իւննե ր բ բա
-
ցառիկ
նշանակութիւն
կր ստանան
անո ր Հտմ ար
որ , սերտ
առն չո ւթ իւն
ունին
իւրաքան
չիւր
երկրի
ազգային
պաշտպանութեան
, ինչպէս
եւ պատե
-
բազմի
փտ անղին
Հետ :
Ժիւլ
Մոք
իր ճառին
մէք պարզելոփ
ներքին
գաւերու
Հեոանկարբ,
ւսնՀրայ՜եշտ
կբ գտնէր
ոչ
միայն
աւելցնել
ոստիկան
- զօրքին
թ ի ՚ ֊ ր , այլ եւ
փոփոխել
անոնց
գերր։
Ա յս առթիւ
կ՚՚աղգարարէբ
•
Ղ՛ա ւագի
րներր,
« կուրօրէն
անձնատուր՝
ա յն պետութեանց
որոնք
նախա յարձակմ
ան յանցանքբ
պիտի գործեն
» , կր
նան
իքնել
անկարգելներոփ
: Ուրեմն
կ՝առաքաբ
-
կէբ
նոր միքոցներ՝
պա
յքա բե լու
Համ ար :
Նոյնքան
վճռական
էբ իր
եղրակացութիւնր՛
— « Ամէն մարդ ինքզինքը զօրակոչի ենր-ար–
կոնած պէտք է նկատէ ներքին թշնամիին դէմ »>տ
(Անշուշտ, պատերազմի պարազաՅին) :
Աւելի
լա յնօրէն
մ ատնան
շե լով
նո յն վտանգր
,
րացառապէս
կծու
րառեր
գործածեց
Անգլիոյ
վարչապետբ
, ոբ պաղարիւն
, խելօք մարգու
Համ
բաւ
կր վայելէ
:
— « Զգուշացէք ներքին թշնամիներէն։ Ազա.
ս ա Նթ ե ա ն
գինը յաւ֊իտենական արթնութիւն կը
պահանջէ– • • Համայնավարները կը ճգնին աշխար
հի երեսէն սրբել ժողովբդապետու–թիւնր ե ւ ազա–
աութիւնբ : Անոնք պատրասա են ոչնչացնեւու մեր
կեանքը, եթէ համաձայն չըլլանք իրենց եետ։ Ա–
նոնք կը փորձեն ամբողջ աշխարեը ձուլել իրենց
բոնակալութեան կաղապարին վրայ » :
Ղ՛եռ աւելի յառաք
երթալով
.
— « Անոնք ազատութեան մասին կր խօսին,
սպաննելով ազատութիւնը։ Անոնք խաղաղութեան
մասին կր խօսին, ուժ տալով նախայարծակման:
Անոնք անողոք եւ անխիղճ կեղծաւյյրներ են, եւ
կը յաւակնին օժտուած րլլալ այնպիսի աոաքինու–
թիւննեբով զորս կը մերժէ իրենց աշխարհահայ
եացքը »է
ինչպէս
Ֆրանսայի
Աղդ,
Պաչտպանութեան
նախարարբ,
նոյնպէս
Անգլիոյ
վարչապետբ
կր
ձդտին
նոր զոՀողութեանց
վա րմեցնե
լ
Հանրա
-
յին կարծիքբ
, ի նախատեսութիւն
ապաղա
յ վր
-
տանգնեբու
:
Պ՛
հթւէ
՛ք ասնաւորապէս
կբ
յիշեցնէ
թէ ՛Բո
րէայի
պատեբազմր
« պէտք
է բանայ
բարեմիտ
-
ներու
աչքերր
Համայնավարներու
կեզծ
խաղա–
զասիբական
քարոզութեան
Հանգէպ
» •
Այս
երկու
ճառերուն
Հեա միամամանակ,
յե–\
ղափոխական
կանչ
մր Հարեւան
իտալիայէն
:
Այգ
^քհսէ^
Համայ1
։ափար
առաքնորղր
,
թոյ
լիաթթի
, կր սպաոնայ
ծոփր թափել
ամերիկեան
ումերր,
« եթէ
փորձեն
Իտալիան
գարձնել
խա–^
րիսխ՝
Խ
•
Մ իութեան
ղ էմ գոբծելու
,
սլաաեբազ–
մի պարաղային
» :
ԵԼ
աՀաւասիկ
խլրտումներ
ամէն
երկբի
մէք։
Արտաքին
վտանգին
Հետ
նեբքինր,
որ
նոյնպէս
կբ
ներչնչուի
, կեր
կր ստանայ
գուրսէն։
Նորութիւն
մր յայտնած
պիտի
չրլլանք
, րսե–
լո՛ւ
թէ
նոյն ախտաւոր
երեւոյթնեբր
կր
տեսնենք
նաեւ
մեր մէք : Մ ասնաւորապէս
վերքին
աչիաբ–
Համտրտէն
վերք
։
Մեր
մէք ալ պակաս
չեն չոչորթնեբ
,
որոնք
արիւն
կբ պղտորեն
, թութակաբար
գոց
րնելով
օտարոտի
բանաձեւեր
:
կ՝արմէ
առանձին
խօսիլ
այգ
մասին։
Հք •
Խմբագիր՝
է–
ՄԻԱԱԲԵԱՆ
Օ Ր Ը
Օ Ր Ի
Ն
ՊԱՏԿԵՐԱԶԱՐԴ՛ ՊԱՏՄՈԻԹԻԻ՚նՆԵՐ
Վաճառատուննեբուն
վրա
յ ամ էն
կուլմ Հ
Բա
բի եկաք
՝»ներ
կր կարդանք
այս
մի9ոցին
:
Ան շուշտ
Փարիղ
այցելող
Օտար
ղբօսաշրքիկ—
ներուն
են ուղղուած
ա յգ
վե րտառութ
իւննե ր բ ,
Համ աձա
յն ֆրանսական
կենցազագիտո
ւթեան
:
Մենք
ալ ունինք
Հիւրեր
մասնաւոբաբաբ
Մի
քին
Արեւելքէն
ել Պոլսէն,
որոնք
ոչ
մ իա յն
Փա
րիգի
Համ ա չվսա րՀա յին
Համբաւէն
Հրապուրուած
կր վազեն
Ֆբանսա
, այլ եւ
իրենց
սիրե
լիներր
տեսնելու
կարօտէն՝
ծովեր
ու ցամաքներ
կբ կբտ–
րեն
քանի
մբ տարիէ
ի վեբ :
Անշուշտ
չաՀեկան
են իրենց տպաւո
րութիւն—
ներբ
Փարիղէն
եւ Հա յկական
զաղութէն
: Յաճաիս
արմանի
լուրք
ուչագրութեան
:
Նոյնքան պատկե րա լից եւ երբեմն
փյբգոփի
չ են
իրենց պատմ ածներ ր : ^
Այսպէս
, Պոլսէն
եկողներբ
մասնաւորարար
,
ի^նչ
տխուր
կր նե րկա յացնեն
ե րբեմնի
ա յդ շէն
ոստանին
Հայկական
եւ ազգային
կեանքր։
Տիկին
՚^Ը
Կ՝Ը"էր՛
Ոչ իսկ կրնաս
Հանգիստ
ազօթել։
Հոգե
-
•լալուստին
Բերայի
Ա ՚ Եբբորգռւթիւն
եկեղեցին
ծա
յրէ
ի ծա
յբ լեցուած
էր Հաւատացեալներով
:
Ամ էնքս
ալ սակա
յն սրտատրոփ
կբ
սպասէինք
« գալիքին
» ոբ չուշացաւ։
Հազիւ
պատաբագւորր
սկսած
էր Հ յիշել
բներու
չաբքբ,
ազմ ուկր
ծայր
տուաւ
՚
« Արմանի
չէ , արժանի
է • • • » :
Կիներր
Հարց
- պատասխանի
փիճա բանութիւն
մբ,
այրե–
րր միւս
կոզմէն
« Աո՛՛ւս,
սո^ւս
»:
« Նոյնր Վաբգտփառի
մեռելոցին
, Հյիչձիի
գե
րեզմ անատո
ւն ր ։
՛Իրան
քոփէն
արգէն
գիրք
ՐԲ"՜
նած
են « Հակա
»նեբբ
ել « Համակիր
»ներր։
Մէկ
կողմ բ ՆաՀատակներր
կ՚օրՀնէ
կարգալո
յ ծ վար–
գտպետ
մր, անդին տեղապաՀական
մբ։ Հաւատա
ցէք որ ղզուանքռվ
կբ նայիս
մէկին
աի
միւսին
ալ,
կ՚ամչնաս
Համայնքին
Համաբ,
երբ գիտես
որ
Հ տեղաց
ին ֆ ալ ինչ դոՀունակութեամր կր նա
յի
ա յս ազգակործան
պառակտում
ին : Ա՛լ ճանձբա
-
ցանք , իրաւ
ոբ
... »
յ
ԱՀա
թէ
ո՛ւր իքած
է այն Պոլիսր
որ
մեր
պարծանքն
էր երբեմն
, աղգային
գործունէու
-
թեան
եւ մ չակո
յթի
տեսակէտով։
ԱՕԱԻ
ՊՈԼԱՈՏ
թերթերբ
կր գրեն
թէ Պատր. Տեղա–
"Ր"Հր^
Գէորգ
արք.
Աբսլանեան
,
« կուրէպա
»
Հիլանգանռցր
փռիսագրոլած
է , անութին
տակ
ուռ
մր գոյացած
րլլալոփ : ՚Բննութենէն
փերք տեզա
-
պաՀր վերադարձած
է իր բնակարանբ
:
Բժիչկնե–
րր
ճ
քաքառոզք
» գտած
են սիբտբ. իսկ մի՞տքր.
. .
ԹՈԻՐ՛ԲԻԱ ԵԻ ՚ՐՈՐԷԱՏԻ ՊԱՏԵՐԱԶՄԸ
Գրած
էինք թէ թուրքիա
որոչած
է
4.500
զին
ուոր
՚լրկել Բորէա,
ուժ տալու
Հաժար
Աղզաժո—
զովի
որոչումնեբուն
:
Պոլսոյ
վերքին
թզթաբերէն
կ՚իմտնանք
թէ
այս
որոչումր
մեծ
գժգոՀութիւն
պատճառած
է
բնգդիմագիրներուն
։ « Հ՛"ԷՐ
՜^Ր ԼԻսմէթ
Ինէօնիւ
եւն՛՝)
զեկոյց
մր Հրատարակեց,
ուր կ՚ըսէ •
« կառավարութիւնբ
որոչեր
է ղինեալ
ուժ
մր
ղրկել ՛Բորէա , իբ աքակցութիւնր
բերելու
Հա
մար
այս կերպով
Մ իացեալ
Աղգեբուն
: կառավա
բութիւնր
ա յս որո չում ը տալէ առաք
պարտաւոր
էր
զայն
ենթարկել
Ազդ՛
ժողովին
, անոր
կար
-
ծիքն
ու Հաւանութիւնբ
առնել
ել խորՀ բգակց
իլ
նաեւ
Հալք կուսակցութեան
Հ ետ : Մ ինչդեռ
ա
յս
պէս
Լրր՛"՛– ել ինքնագլուխ
շարժեցաւ
;
ինէօնիւի
եւ կաժ
Հալք կուսակցութեան
պատկանոզ
ո ել է
անՀատի
կարծիքբ
չէ առնուած
:
« Երկբապատկան
կաբեւոբ
խնդիբներու
առ
-
թիլ,
ժանաւանգ
սլատե րաղժ ական
եւ զփնուորա
-
կան
խնդիբներու
ժասին պէտք
է չափազանց
չրր–~
քաՀա յեաց
րլէա
լ , եւ կառափա
բու թիւնր
պարտա
ւոր
է զազափա
րնե
բու կատարեալ
նո յնո ւթիւն
մ ր
աւղաՀուէե
լ լնգգիմ
ագի
րնե բու
Հետ :
« Ասիկա էական
պայման
է ազգային
միաբա
նութեան
Համար
»:
) Հ
Մարմարայի
մէք երեւցած
անծանօթ
սու–
զտնտւբ
քիոտոսթոյի
ել Եալովայի
բացերն
ալ նչ–
մ արուեր
է , Համ աձա
յն թրքական
ազբիւբնեբոլ
:
Երեք ականներ
երեւան
Հանուեբ
են
սուզանաւին
Պելժիոյ
երեք գլխաւոր
կռւսակցութիւններր
երկքէր եւ տքնաքան
խո րՀ րգակցո
ւթիւննե
րէ վերք,
յաքքզեցան
Հաժ աձա յնութեան
ժը յանգիլ,
կար
-
գաղրելու
Հաժար թագաւորական
խնգիրը
որ
տե–
՛լփ քուած
էր յարաճուն
խռովութեանց
:
\
Այգ
Համաձայնութեամբ,
Լէոփոլա
Գ՛
առ
-
Ժամ ապէս
իր ղաւկին՝
իշիան
Պոտուէնի
պիտի
փոիանցէ
իր արքա յական
իրաւունքները
,
իսկ
1951
սեպտ •
^ ին
բո լորով
ին պիտի
քաշուի
, երբ
ազսն
21
տարեկան
Կ՝Ր11այ
ՀչափաՀաս)
:
Այս
կալալագբռ
լթեան
Հաւանած
է նաեւ
րնկերփարա
կան կուսակցութիւնր,
որ գլուխն
անցած
էր
րնգ–
գիմէսգիբ
չաբժում
ին : իԼնկե րվարական
կուսակ
-
ցաւղետը,
Պ՛ Ափաք
նախկին վարչապետ
յայ–
ատչարեց
՚
« Մեզի Համար
միայն
մէկ
լուծում
կայ,
Հրաւք-արում
ի վերքոյ
այգ
է ոբ տեզի
պիտի
ունենայ.
բայց
Հեռագիրնեբբ
կ՚ըսեն
թէ
արքայա
կան յայտարարութեան
ժէք
պիտի
չգործածուի
« Հքաժարում
»
բառր։
Այս
Համաձա
յնութեան
չնորՀիւ,
պաչտօնա
-
պէ"
ետ
առնուեցաւ
Պրի՚-սէլփ
՚էբո՚յ
քալելու
որո–
չումը,
որ պիաի գործագբուէբ
երէկ։
Մինչեւ
Հա
մաձայնութեան
կնքումր
խռովո
ւթիւննե
րր
եւ
գործագոլլնեբը
կր շա բռ ւնակռւէ
ին
Պելժիոյ
գրլ–՜
խաւոբ
քաղաքնեբռւն
մէք։
Ոստիկաններ
եւ
զին–
ոլոքներ
գրաւած
էին օգակա յաննե ր ր , պաշտպա
նելու Համաբ օգանաւերբ
եւ շէնքերր։
Երկիրր
եր
կուքի
բաժնուած
րլլալով
,
կր վախցուէր
աւելի
ծանր գէպքեբէ
1
Հրաաարակուտծ
տեզեկութեանց
Համաձայն
,
Լէոփոլա
Գ՛
տեզի տուաւ
երբ նախկին
աքսորա
կաններու
եւ դերինեբու
լնկերակցութիւնը
յաքո
-
ղեց
ալ
իրարու
քով
բերել
կո ւս ա կց ո ւթե ան ց վա
-
ր իչներր։
Ընկերակցութիւնը
միեւնոյն
ատեն
նա–
մ ակ
մ ը ռւղզած
էր թագաւորին
,
յանուն
18,0(X)
անգամներու,
խնգրելով
խուսափիլ
քազաքտյին
պատերազմէ
մր, իբ գաւկին
յանձնե լոփ
ի շխանու
թիւնր։
Համաձա
յնո ւթենէն
վերք, թագաւորբ
յտ
յ–
տաբաբութիւն
մր պիտի
գրէր
իր ձեռքով,
ազգին
Հ ագռ բ գե լո վ տրուած
ոբոշումբ
։
Բանակցոլթեանց
լնթացքին
, Հազարաւոբ
չբքիկներ
խռնուած
էին
կտ յարաննե
բուն
մ էք , սպասե լով Ֆբանսա
յի , Անզ
լիո յ , Զուիցերիո
յ ել
Հո լանտա
յի կառախում
բե -
րուն
Հ
Ա տուա բաթ
իլ
ոստիկաններ
եւ զինուո
րներ
գիրք բռնած
էին
մ այրաքագաքին
մէք։
Արքայա
-
կան պալատն
ալ պաշտպանուած
էր զօրեղտպէս
:
Մայրաքաղաքէն
քսան
մզոն դէպի
Հարաւ , Վա
-
թերլոյի
գաշտին
մէք,
Գերմանիտյէն
ետ
կանչբ–
ուռ֊ծ
պեւժիտկտն
զինուորներր
եւ բազմ
աթիլ
ոս
տիկաններ
բոնած
էին
ճամ բաներր
, արգի
լե լու :
Համաբ
որ եւ է յառա քփսազացո
ւթ
իւն դէպի
Պբիւ– ;
սէլ : կտռափարռւթիւնն
ալ արգիլած
էր քազա
- 1
քացիներռլ
եւ կառքերու
մեկնումր
գէպի
մայբա
— I
քազաք։
Բոլոբ կասկածե
լինե ր ր կր Հարցաքննբ
- |
ուէին
:
Գործագուլի
Հրաման
տրուած
էր նաեւ \
Հ եռաձա
յնի
եւ Հեռագրի
ս պաս
ա րկո ւթեանց
մ էք :
Նոյն ՀրաՀանգր
ստացած
էին պետական
պաշտօն–
եաներր
եւ ամէն տեսակ
ծառայողներ
, անգոր
-
ծութեան
դատապարտելով
նամակատուննեբբ
,
գրամատուննե
բր , սբճարաննե
բ ր ,
ճաշարաննեբր
եւն. : Գո րծագռւլներոլ
ատեն
նուագախումբեր
կ՚առաքնորդէին
թափո րներր
։
՝^ՀԼ
իրազեկնեբ
կր բացատրեն
թէ թագաւո
րբ
տեզի տուաւ
տեսնելոփ
մայրաքաղաքին
սպառնա
ցող վտանգր
։ Պրիւսէլի
վբա
յ
քալելու
որո շմ ան
աոթիւ,
կազմ
եւ պատրաստ
կր սպասէին
10
25
Հազար
լնկե րվա րականնե ր ,
բոլորն
ալ
անգամ
« փոթորիկ
» խումբերու։
Բաղաքին
մէք
խռնուած
էին
բազմաթիւ
նորեկներ
։ Շատ
աւելի ծանր ,
՛լր–
րեթէ ապստամբական
վփճակ
մբ կր պարղէ ր
Վա–
լոնիայի
շրքանր։՛
Հէն Աէն
Փոլի
մէք
25,000
Հոգի
Համախմբուած
էին,
Շարլրոուայի
մէք՝
50,000
Հոգի,
ցոյց կատարելու
Համաբ
թագաւորին
գէժ :
՛ԲՈՐԷԱՅԻ
ՊԱՏԵՐԱԶՕԸ
երե
րուցւ
քղր։
ՕԳ՚եԱԿԱ՚ն ՈԻԺԵՐ ՑԱՄԱ՝Բ ԵԼԱՆ
Ամ երիկեան
առաքին
օգնական
ուժերբ
ցաժ
աք
ելան
Բշ . օր եւ անժիքապէս ճակատ
ղրկուեցան
,
կասեցնելու
Համ ար
Հիւս • Բորէաց
իներու
յառաք–
խաղացոլթիւնր
: Այս
Օգնական
ուժերր
կր բաղ
-
կանան
Հ ետե լակազօրքի
Հռչակաւո
ր Բ ՚ ղօբ արա
-
ժինէն
որ յաքողեցտւ
ցաժաք
ելլել
Նորմանտիա
,
ճեզքելոփ
Ավռանշփ ճակատր
: Օրէ
օր
կբ
սպաս
ուին նաեւ
ծովային
զօրամասերր։
Մ •
ՆաՀանգնե
րէն
Բորէա
ճամբան
տեւած
է տասբ
օր։
Միեւնոյն
ատեն ճակատ վերագարձած
է
24/"ք
զօրաբաժինր,
որ
լմ ան
15
օր առանձին
գիժ
ագրած
էբ կարժ
իր–
ներու
յառաքխազացութետն
: քիմբաձիգ
օդանա
-
ւերու
նոր
խումբ
մլն ալ ճամբայ
Հանուած
է
գէ
պի ՛Բորէա
։
Վերքին
լուրերու
Համաձայն,
կռիւներր
կր
շարունակուին
մ իեւնո
յն կատ
ադո ւթեամ բ :
Հիւս ՚
Բորէացիներր
բուռն
յարձակում
է մ ր վեբ
9
դրա–
(Լուրերու շաբու.նակութիսնյւ կարդալ Գ– է յ )
Fonds A.R.A.M
