ւտ ր ս ա ւ ա Չսօււօւա ^աը^ւււտւ ըիւ ւ ա օ ր ւ
^օռձձ
»ռ
1925
Տ. 0. 8. 378.286
0ւ«€է6ււք–1>քօւ^6էտե6 : ՏՇ». « 1 Տ Տ ձ ա «
17, 1Հս6 Օօատտատ - Բ^աՏ
(13)
Վհցտմօ– 800 ֆ ր • , Տար– 1600, արտ– 2500 ֆ բ ՛
1^. ն06. 15-70
Գին 7 ֆբ–
1678-63
V^ո^1^€(^^ 4
ձՕՍ1
26ՐԴ ՏԱՐԻ
^ յ ^ յ ^ Ք
յ^յ^^ 622©–՚նոր շրջան թի ս 1631
ւ՚՚ւյր
1 օ Օ ս ՝ 8 Ը
1950
Ուրբ աթ 4 ՕԳՈՍՏՈՍ
Խմբագիր՝
Շ.
ՄԻՍԱԲԵԱՆ
ԾՈՒՌԲԵՐԱՆ
ՀՐԶԻԳՆԵՈ
Ամիսներէ
ի վեր արաակտրգ
1ղաձգութենէ
մր
Բ՚ւնուահ
Լն ղիմացի
դիմակաւոր
գիւաՀարներր,
ապացուցանելու.
Համար
թկ Գաչնակցութիւնր
նոյ.
գաւեր
կր սարքէ
« մեր սովեաական
Հայրենիքին
Գկմ
»:
Իրենք,
ի հնէ գաւագիր
ել Հրձիգ,
ոազմա
-
աենչ
Գրագիրներ
կր վերագրեն
ուրիշներուն
, այս
անգամ ապաստանելով
խագագութեան
գիմակին
աակ
;
Աաեն
մր, ոմն Միրղա
Պալայի
եւ
«
ճ ի ւ մ Հ ո լ –
ԲԻյէթ
»Ի ց՛եգա րանո
լ
թիւնն
երն
էին որ կեր
ճարե
ցին
իրենց :
Խեգճերր
չանգր ագա
րձան
թէ պարզապէս
ի–
րենց ճակաան
է որ կր մրոաեն
, թուզթ
մրոաահ֊
աաեն
Տեաոյ
ապաւինեցան
« Աովեաական
Հայաս
աան
» ամսազրի
1950
ապր
իլի
թիլին,
ուր
նչա
նաւոր
անհանօթ
մր, Գ. Նիկոզոսեան
, իւզի
պէս
կուլ աալով
Աիրզա
Պալայի
ել « ճիւմՀոլրիյէթ
ք,ի
աոասպելներր
, կր գումէր
ի սփիւռս
աչխարՀի
•
— « Դաշնակներբ բ ա րձր աձայն եւ ցինիկօրէն
յայտ ա ր ա բ ո ւմ են , ռր իրենց թշնամին ոչ թ է Թիւ ր –
քի ա ն է, այլ Աովետական Մի ո ւ թի ւ նը , Սովեաա^
կան Հայաաոանը, ե ւ որ իրենց տեբիտոբիալ ( ե ո ֊
ւլսւյին) պահանջները վ եր ա րե բում են ոչ թ է Թիւ ր –
քիային, այլ Սովետական Միո ւթե ա ն
»:
Մի՛ Հարցնէք
թէ ե՛րր եւ ո՛ւր կարդացին
այս
« րարձրաձա
յն »
յա յաարարութիւնր
:
Զրպարտէ՛
, ստէ՛ ; կեզհէ
եւ թխէ
՝•
Մնացեալր
երկրորդական
է :
Երեւի տակաւին
չեն ստացահ
նոյն
ամսագրին
Մայիսի
թիւըէ
ուր՛ ոմն Արարատեան
եւս
միա–
նալոփ ժրագլուխներու
կարաւանին
, մ իեւնո
յն
գի–
հին փրայ
կր գնէ
Հ
Գաչնակներր
եւ թիւրք
քար–
գարարներր
, իրրեւ
Հա յ մոզոփրգի
երդուեալ
թշ
նամիներ
»:
Եւ աՀաւասիկ
նո րագո
յն գրամ ա գլուխր
, Պէ
յ–
րութի
« Ազղա րար
» չա րա թա թե ր թ ին
յուլիս
8/՛
պատկերագարգ
սա յթա քումր,
որու,
մ ասին
խօսեր
էինք
յուլիս
23ին :
Գ իմ ակալո
րնե րուն օրկանր
փութացեր
է չա
-
րաթաթերթին
« քլիչէ
»1՚
ալ տպել ,
Համոզելու
Համար
թէ « Հայրենիքր
վտանգի
մէք է
» յ
Ծուռրերան
Հրձիգներր
պատկերին
րովանգա–
կութիւնր
եւ արձանագ
րհլթիւնն
ալ կր խեգա
թ ի ւ
րեն , մ իչտ
նո յն րթամ տութեամբ
ել նենգամ տու
թեամր : Ըսելու
Համար
թէ գմւշնակ
գեկավարու
թիւնբ
յարձակում
կբ պաարաստէ
Խ • Հայաս
-
տանի
վրայ :
Եւ օգնութեան
կբ կանչեն
իրենց
երիտասար–
դական
թեէն
, մասնալոբ
յա յտաբարու
-
թեամր
մր։
ինչո՛՛ւ
այս ատելավառ
մոլեգնութիւն
ր ք ի ~
րենց
չնթեբցու^եբուն
աոքեւ
իսկ
հիհւճզելի գառ
նալու գնոփ
է
Պարզապէս
մ թնո
լո բտ
սաեզհելու
Համ ար , ի
Հաչիւ ապագայ
ղոբհունէութեան
: Մոռնալով
սբ,
ամէնէն առաք
եւ զիտակցաբար
կբ հառա
յեն ոչ թէ Երեւանի,
այլ Անգարայի
չաՀերուն։
Մ իչա
Հլու Հպատակ
իրենց
փաբպե տնե
բու
յայտնի
եւ գաղտնի
յանձնարարոլթեանց
, անոնք
Գաչնակցութեան
մասին
խօսահ
ատեն ,
փւրփուբ
կբ տեգան
Թուրքի
մր կատազոլթեամբ
: Եւ
նոյն
գաբչաՀոտութեամբ
։
Անոնք
նոյն բաոերր
կր զորհահեն
,
միեւնոլն
դհին
փրայ
գնելու
Համաբ
Գաչնակն
ու
... Ան
գա րան
:
Գիտնալոփ
Հանգերձ
որ Մ ոսկուան
միայն
Գա
չ–
նակր գտաւ
իրեն
գէմ , այգ
ճամբուն
փրայ,
լման
25
տարի։
Եւ պէաի գտնէ
յաւի
աւիաեա եան :
Հայրենիքի
պաչտպանութեան
եւ
տմբոգքաց–
ման
ճամբուն
փրայ,
հուռբերան
Հրձիգներր
չեն
որ ասպարէզ
պիաի կարդան
Գաչնակցութեան
,
գռեՀկօրէն
չաՀագորհելոփ
այս
կամ
այն
թերթին
վրիպում բ ։ Գաչնակցական
զօրադունդի
փերահե–
կը
Կ՛
են.
՜ււ լ է
^
լոփ խումբ
մբ մարզիկներ
:
Եթէ
չափուե լու
փորձ
է
չ^տ
սչզտիկ
են տակաւին
:
Իրենց փաաոգփ եւ ճզճիմ խազեբր
չեն որ
ճեղ
քեր պիտի բանտն
Գաչնակցութեան
կուռ ճակա
տին
փրայ։
Թող
այլուր
փորձեն
իրենց
սնամէք
յոխոբ
-
աանքներր
ել « պրոգբես
իլ ^ մ արգանքնե
րբ եւ ոչ
թէ Հայկական
ճակատի
վյւայ:
Օ Ր Ը
Օ Ր Ի Ն
ԿԱՐԾԵՄ ԳԷՄ է ՝ ք - • •
Ամէն
օր « զգայացունց
» նոբութիւն
մր կը լր՜
սենք
Հիւլէական
փորձանքի
մասին :
Մեհ
պետութիւններր
մ իլիոններ
կր
հախսեն
պաչտպանողական
միքոցներ
սաեզհելու
Համար։
Այս
աո
թ ի լ
տեղատարափ
ստո րագրո
ւթիւննեբ
տլ
կբ Հաւաքուին
, իրրեւ
ամէնէն
ա զղո՛՛ լ
միքոցներբ
փ բկուե
լու
Համ ար
անո ր չարաղէտ
Հետեւանք
-
ներէն
:
Մենք
ալ նեբկայ
ենք,
ինչպէս
ամէն
տեղէ
կեանքի
ել մաՀուան
կռիւն
է :
« Ո՞
՚1
կրնայ
մաՀուան
Հետ
րլլալ
», պիտի
րսէք։
Բայց
կան
ոբ
ձեզի
պէս
չեն
մ ատհեր
եւ պարտականութիւն
կր
սեսլեն Հրապարակ
իքնել
իրենց
կուռ արամ արա–
նութեամբ
:
Այս
խորՀրդտհութիւններս
լնմիքոլեցան
ձայ–
նասվւիւռին
մէկ
զեկուցումով
ոբ վրգովիչ
տեզե—
կութիւ^ներ
կր Հազորղէր
նոյնքան
չարաչուք
« ա–
թռմ
իք »ի մր գորհահ
աւերներու
մ ասին :
Վերքերս
Փարիզի
մէք միքազգային
մողով
մր
գումարուեցաւ
խլիրղի
(քանսէռ)
դարմանր
գրա–
նելու
Հտմտր։
ԱչխարՀ
ի բոլոր
գիաուններր
Հաւաքուահ
էին,
րսելու
Համար
թէ
• • • ոչ
ատէէտռւ
"է
դաբմանբ
գտնուահ՜
է տակաւին
:
իսկ
զոՀերուն
թիւե՞րր։
Միայն
Փարիզի
մէք
չաբաթական
2,400
մաՀերոլ
450^
Հետեւանք
էին
Ի՚լիրգԻ
• Այսինչ
Յուկէս
միլիոն
բնակչութեան
մր
վրայ աաբեկան
24,(X)0
զոՀ ւ
Ալ գուք
Հաչուեցէ՛ք
աչփստրՀի
բնակչութեան
գոՀերբ
, Հիմ բոնելով
նո յն Համեմ ատոլթիւնր
:
Աւբեմն,
առանց
պատերազմական
զէնք
րլլա—
լու,
նոյնքան
աղետալի
է այս « տթոմիք
՚Ֆրւ
Զա՛՛րմեր
անմիքապէս
ներկայանալ
Գիտու
-
թեանց ակագեմ
իա յին
եւ իբբեւ
ամ էնէն
գորհ
-
նական դարման
, առաքարկել
որ մեր յայտնի
դէմ^
քերու
ստո րադրոլթիւննե
ր ր Հաւաքեն
:
Անչու չտ
րոլորն
ալ գէմ
են խլփբգին
• • •
ԱՕՍԻ
ԵԸԼՏԸԶԻ
ԳԷՊԲԻՆ
աոթիւ
(1905)
գրահ
յ ո ւ –
չեբուն
մէք,
Պ՛
6–
Պապէսեան
կր կարհէր
թէ
մեռահ՜
է մեր պելմիացի
բաբեկամբ,
քիոռիս : Աւ—
րախութեամբ
ստուգեցինք
թէ
Պ– (ք՛ոռիս
ոչ մի—
այն
ոզք է, այլ եւ խոսաացահ
է իբ յուչերր
գրել,
Հ • Տ • Գաչնակցութեան
()Օամեակին
առթիւ
:
ԱՏԼԱ՚նՏԵԱՆԻ
ԴԱՇԻՆ՚^ԻՈ,
Անղլեւամ
ե րիկեան
աղբիւրէ
կբ Հաղո րղեն
թէ
Թուրքիա
նորէն
դիմում
պիտի կատաբէ,
իբբեւ
անղամ
լնդունելու
Համար Ատլանտեանի
գաչին
—
քին
մէք։
Եթէ
րնդունուի
այս գիմոլմբ,
Մ •
Նա–
Հանդներբ
եւ ուբիչ
գինակիցներր
պարտաւո
ր պի—
աի
րլլան պաչտպանել
Թուրքիան
, երբ
յարձա
-
կում
կրէ
որ եւ է
տեղէ։
Այս
առթիւ
նոյն թերթերբ
կբ գրեն
թէ
Թուր
քիան սաՀմանակից
բք լա լոփ
Ի)
• Մ իութեան
,մտա—
Հոգ
է տարիներէ
ի փեբ, վասն
գի
Ա՚ուսիա
կր
պաՀանքէ
վե րագա րձնե
լ երկու
նաՀանգնե
ր–
եւ
միասին
պաչտպանել
Նեղուցներր։
Թուբքիոյ
դիմում բ
հանուցուեցաւ
չոբեք
-
չաբթի
օբ , Լոնտոնի
մէք , ա րտաքին
նախաբարու–
թեան
լրագրական
ասուլիսին
մէք։ Նախարարու
-
թեան
նեբկա յացուցիչր
յա յտարարեց
թէ Թուր
-
քիա
իր
մ տաՀ ոդո ւթիւնր
բերանացի
յա յտնահ
է
Անգարայի
մէք , րրիտան
• գեսպանին
: Կբ կար
-
հուի
թէ Թո ւրքիա
նո յն
գիմ ումբ կատարահ
է
ա–
մերիկեան
ել ֆրանսական
դեսպաններուն
:
Անգլիոյ
արաաքին
նախարարութեան
նեբկա—
յացուցիչր
մերմեց
րսել
թէ
Մեհն Բրիտանիա
ում
պիտի
աա՛"
յ /ծ՝ոլրքիո
յ
գիմ
ում ին : Անցեալին
մէք
Անգլիա
բա ց ո ր ո շա պէ ս յա յտնահ
է թէ
խորապէս
կր շաՀագրդռուի
Թուրքիո
յ ապաՀովութեամ
բ :
Մնաց ոբ , արգէն
գաշնագիր
մր կնքահ
է, ի Հար
կին պաչտպանելու
Համար
թուրքիան
:
իրաղեկներ
կր կարհեն
թէ թրքտկան
առա
-
քարկր
պիաի
քննուի
քանի
մ բ օրէն , Եւրոպա
յի
ԽոբՀուրդին
մէք ԼՍթրազպուրկ)
, Թուբքիոյ
, Ֆր–
րանսա
յի եւ Անդլիո
յ արտաքին
նա խար արնե
րուն
կոզմէ։
Լժոզովր
կր բացուի
այսօր)։
Հաւանա
-
կան
է ոբ աբձանտգրուի
նաեւ Ատլանտեանի
զ ի –
ԱպաԱովոէթեաԱ
Իաեւէէդը
ԿԸ ՇԱՐՈԻՆԱԿԷ ՎԻՃԻԼ
ԱպաՀովութեան
ԽորՀուրգին
Գչ՛ օրու՛ան
նիս
տին
մէք,
Խ՛
Միութեան
եւ արեւմտեան
պետու
թեանց
նեբկայացուցիչներր
երեք
մամ վվւճարա
-
նելէ վերք
, յետաձգեցին
մոզովբ
:
ԽորՀրգային
պաաուիրակր,
Պ՝ Աալիք,
առաքին
օրուան
պար–
տութենէն
վերք,
նորէն առաքարկեց
րնգունիլ
իր
օբակաբգր,
^ խազազ
կա
բգագրո
ւթիւն
քոբէա–
կան
Հարցի
Ամերիկեան
նե րկա յացուց
ի չր
պբն–
գեց , օբակարղր
սաՀմանափակել
մէկ Հարցով,
« Գանգատ
Հիւսիսային
Բորէայի
նախա
յարձակ
ման
առթիլ
•
Օրուան
առաքին
բանախօսր
,
բբիտանական
պաաուիբակբ՝
Արր
կ. ճեպ,
բացաարեց
թէ
Մեհն
Բրիտանիա
չի կրնար
րնգունիլ
որ իրաբ
խառ
-
նուին
նոր Զինաստանի
ճանաչման
եւ Բորէայի
խն
գիրներր։
ՊաՀանքեց
ամէն բանէ
առաք
քննել
այս
փերթին
Հաբցր,
նկատի առնե լոփ անոբ
հանրտկչիռ
Հանգամանքր
: Այս
առթիւ
քեբմապէս
չնոբՀաւո–
բելոփ
խ ո ր Հ րգա
յ ին պատուիրակին
վե բագարձբ
,
ցաւ
յայտնեց
անոր
եօթր
ամսուան
բացակա
յու
-
թեանբ
Համ ար , յուսա
լով
թէ
ա յմմ պիտի
դո բ -
հա՚կցի։
Տետոյ
չեչտեց՛
« Այ" ԽորՀուրդբ
Հինգ
շարաթէ
ի վեր
կբ զբաղի
Բորէայի
Հտնրապետու՛^
թեան
գէմ կատարուահ
գորհօն
յարձակումով։
Կր
կարհ՜եմ
թէ
այս խնգիրր
ամէնէն
հանրակչիռր
եւ
սաիպոզականն
է Ազդամոգովին
Համար,
Հետե
-
ւարաբ պէտք
է նախապատուութիւն
վայելէ
» ;
Պ՛
Մալիք
սլնգեց
իբ տեսակէտին
վրայ,
ա–
ռաքա րկե լով
նախ
քննել
չինական
խնգիբը,
յետոյ
« քոբէական
Հարցին
խազազ
կարգագրութիւնբ
» :
Ֆրանսական
պատուիրակն
ալ խօսք առնելով
, ա–
ոաքաբկեց
որ Խ՛Մ
իութիւնր
մ իանա
յ ,
կասեցնե
լու
Համ ար
Հ իւս , Բորէա
յի յարձակում
ր :
՝
Նո բվեկիո
յ պաաուիրակր
յա յտարարեց
թէ իր
կառավարութիւնբ
կր ճանչնա
յ կարմիր
Զինաս
-
տանր , բա յց ա յս խնգիրր
կապ
չունի
Բորէա
յի
Հարցին
Հետ։
Պ՛
Մալիք
ի վերքոյ
յայտարարեց
թէ
ԱսլաՀովութեան
ԽորՀուրդր
իրաւունք
չունի
փոփոխելու
նախագաՀ
ին օբակաբգր
•
կա
՛մ
կ՝ըն–
գունի
կա
՛մ
կր մերմէ :
Այս
յայտարարութեան
փբայ
էր որ
յաքորգ
օրուան
յետաձգուեցաւ
մողոփր :
X
Պ՛
նէէ
"1^
էր լրագրական
ասուլիսին
մէք
յայտարտրեց
թէ
Խ՛
Միութիւնր
նոբ
խոչլնգոտ–
նեբ
կբ յարուցանէ
Ազգամոզոփին
առքեւ
, վեբա–
Հաստաաելու
Համ աբ
խաւլա գութ
իւնր
Բորէա
յի
մէք։
Այս
առթիլ
յայտնեց
թէ
Ծերակո
յար
սխալ
չարմահ
է,
100
միլիոն
տոլարի
փարկ
մբ բանա
լէ։ վ Ապանիոյ
է
^ՈՐկԱՅԻ
ՊԱՏԵՐԱԶՄԸ
ՎՃՌԱԿԱՆ ՕՐԵՐԸ ՍԿՍԱ՛Ն
Ամերիկեան
սպայակոյտին
փերքին
զեկոյցր
կր
Հասաատէ
թէ
պատեբաղմր
մաահ
է վճռական
չր
քանի
մր մէք։ կենսական
կր Համարուին
յառաքի
կայ եօթր
օբերր։
Հիւս.
Բորէացիներր
նոբ յաղթանակ
մր
չա
Հեցան
չորեքչաբթի
Օր, գրաւելով
Բումչոն
քա
-
էլաքր,
որ վերքին
կէտն
էր ղէպի Թակու
Լկեգբո–
նական ճակատ)
: Ամերիկեան
Հեհելադունգր
քա
ղաքր
լքեց
բոցերու
մէք։
Բորէացինեբր
Հազիւ
48
քիլոմեթր
Հեռու
էին թտկուէն
, որ Հարաւի
առ
մամեայ
մայրաքաղաքն
է ։ Նոյն
օրր կատազի
կը–
ռիւնեբ
մղուեցան
արեւմտեան
ճակատին
վրայ,
Զինկոլի
արեւելեան
կողմբ : կարմիբնեբր
այս
կէ–
տէն
ուղղակի
կբ սպառնան
ամ երիկեան
դլխաւոր
խարիսխին
, Ֆուզանի
: Ամ ե ր իկա ց ինե բուն
Հբա
-
մ ա յուահ
է ամ էն գնով պաչտպանել
կենսական
ԳէՐքերԲ
՝• Ծովա
յին
զինուորներն
ալ Հասահ
ըլլա
լով , անմ իքասլէս ճակաա
վւո խադրուե
ցան :
Հեռագիրնե
բր
կ՝ րսեն
թէ
պա ա ե ր ազմ
ի
"կիզ–
րէն
ի վեբ
առաքին
անգամ
ըլլալով
,
Ամերիկացի
ներբ սկսան
գորհահել
45
թոննոց
Հրասայլեր։
Զինուորական
չրքանակներր
աւելի լաւատես
կ ե–
րեւան
ա յմմ , մ անաւանգ
որ ամ էն օր նոր
ումեր
կր Հասնին :
(Լուրերու շ ա րո ւնա կ ո ւթիւնը կարդալ Գ– է » )
նակից պետութեանց
արտաքին
նա խարտ
րներու
յառաքիկա
յ խորՀ րգամոզովի
օրա կարգին
վրա
յ :
ԼԱյս մալովբ
պիտի
գումտբուի
Նիւ Եորքի
մէք,
սեպտեմբերին)
:
Թուրքիա
եւ Տունաստան
ուզահ
~էին անգա—
մագրոլիլ
Աալանաեանի
դաշինքին
, առաքին
օրէն
իսկ
՚ բէս յց արեւմ տեան
պետութիւննեբր
գիտել
տուին
թէ չեն կրնար
րնգունիլ
, քանի
որ
Հիւսի
սային Ատլանտեանի
չրքանին
չեն պատկանիր
:
X
Մ - ՆտՀանդնեբու
• արտաքին
նախաբաբր
,
Պ • էչիոըն
1
պատասխանելով
Հարցում
ի մբ , րսաւ
թէ որ եւ է պաչտօնական
ղիմ ում
չէ
ստացահ
թուբքիայէն
: կաբհոզներ
կան
թէ
Մ • ՆաՀանգ
-
նեբր
կրնան բարեացակամ
գիրք
բռնել
ա քս
ան
գամ
, նկատելով
որ Թուրքիա
յանձն
առալ
4.500
զինուոր
զրկել
Բորէա
:
ալ պիտի վերաքննաֆի
:
6
ուն
լ
ւնի պարագաէ
Fonds A.R.A.M
