I
17.
«Ա6
ւ
)տա6տ™6
- Բ.՚\1^1ճ (13)
Վ հ ց ս ւ մ »
• տՕս փր–.
Տա)ւ–
ւ60<ք.
աււտ
• 250Ս •
ա
Շ06. 15-70 Գին 7 ֆր • Օ.Շ.1^.ՐՅքէտ 167&-63
0 ւ ա « ւ շհ 6
16 յՍւԼԼՏւ 1950^Կի^ակի 16 աքիԼԻԱ
՛ԲՈՐԷԱՅԻ
ՊԱՏԵՐԱԶՄԸ
26ւպ ՏԱՐԻ - 26–՛
/^^ռ^^
«օ. 6204
–՚Սռր
շրյաԸ թ ի լ 1615
ՄԻՐ ԽՕՍ֊քԸ,
ՀԱՐԳԱՎԱՌԻ
ԼՈՑՍԵՐՈՀ
Տարիներ
առաք, երր հիմնովին
կերպարանա–
փոխուահ չէր Ս՚օաաւոր
Արեւելքր,
մեր
Հայրենի
Հողերուն Հեա, մինչեւ
Հիւս՛ կոփկասէն
Հայրե -
նակիցնԼր
ուխաի
կԴրթային
«Մչոյ
Աուլթան
Ա.
Կարապեաին » ;
Անոնք որ ա յղ ճամբաներէն
անցահ
են , պիաի
ՎԿ՛"
յեն
թ է այս ուխաա ղնաց ութ
իւնբ
մասնաւոր
թափ
սաացահ կր
1912
13/5՛,
երբ քիէ ~ Լ՚"ա
ապաՀոփ կր Համարռւէր
երթեւեկր :
Մ եհ մասոփ
ձիաւո
րնե
ր է ին ուխաաւո
րնե
րր
,
եւ դէպի
Տարօն կր սուրային
սրտառուչ
խանդա
—
վա
II
ո լթ
Լ ւււ
,1՝ր
:
Ան չուչտ
միայն բարեպաչտ
Հաւատաղեալ
ներ
ԼԷ
ին դաղուլ^ւե ր ր։ Աչ ալ պարղ Հեաաքրքիրներ
:
Հա յրենաս իրութեան
ո՜ղին էր որ կր
խլրտէր
չատերու
սրտին
մէք։ կամ
ուսումնասիրութեան
աենչր
յ
Արքա՜ն
ուրախ եւ տխուր
րաներ
լսահ
, կար
դաց
ահ
է ին արեւմտեան
Լա յաստանի
մ ասին
, տա
րիներու
լնթացքին : Ի՛՛նչ սարսուռներ
, յոյսեր կր
խո ոփէ ին իրենղ
Հողին :
ինչպէս
կոփկասի,
նոյնպէս
արեւմտեան
Հա —
յաստանի
ղանաղան
չրքաններու
Հայրենասէ
ր ուխ
տաւորներուն
Համար տեսակ
մ ր Հանղ անակ էր
դարձահ
չերթանք - աեսնենք»ր
:
Այնպէս որ, իրենղ
րո յներր վերադարձահ
ա
աեն, բաւական
պաչար
կ՛՚ունենային,
խանղա -
վառութեան
, երբեմն ալ անձկութեան
կանչեր ար
ձակելու
Համար :
^
Ոբքան ալ ղաման
րլլա
յին քաղաքական
պա
յ–
մ աններր
, մ եքենա բա բ կր ստեւլհ ուէին
սե բտ կա
պե ր , Հայութեան
երկու
Հատուահնեբուն
միքեւ ;
Մէկր
միւսովը կբ նեբչ^ւչոլէր
, ի խնղիր լաւա–^
՛լոյն
օրերու։
Մէկուն
՚էիաելիքր
կ՝օղնէր
մ իւ -
սին, փոխադարձ
ճանաչման
Համար։
Պատմու 1՛
թեամ
բ , ա չխա րՀսւղ րութեամ
բ թէ ղ որհո ւնէ
ու -
թեամր :
թե րեւս քիչ
մ բ բանաս աեղհ ական
թուի
, ե
թէ
րսենք թէ լոյս մր կբ բարձրանաբ
բոլոր ուխաե -
րէն , հիստկաաա
բոլթիւէւնե
րէն եւ րմ րչա կան խա–
ղերէն փեր:
Այո , Վաբդափառբ
լաւատեսութեան
, խան -
դավառոլթեան
չողեր
կ՚արձակէր
չորս
ղ ին , պա
յ–
հառացնե լով
մ ռա
/լ Հող ինեբր :
՚իիտելով
Հեթանոսա1լտն
օրերէ
մնաղահ խա -
ղե ր , լսելով
սերունդէ
սերունդ
վա
խանցուահ
զբո յցնեբ
, մ ու րդի կ բնա
զղա բաբ
կ՝ամ րապնղուէ
ին
իրենղ
Հաւատքին
մէք։
Լեռր,
վանքր, անտառբ,
^Աուլթան
Աոլրբ կա
րապետին»
աւանղ
ութիւնր
անղ իր պատմ ութիւն -
ներ , խո րՀուրղնե
ր էեն , որոնք
մեքենաբաբ
կր
Հալեցնէ
ին անտա
ր բե րութեան
,
ան չա րժ ո ւթե ան
սա ռերր :
Այս
Հեռաւոր
յիչատակներր
այսօր ալ րան մր
չե՛՛ն խօսիր աարաղփբ
բաղմութեանղ
սրտին։
Զե՛՞ն
խռոփեր
անոնց
Հողին :
Պայման չէ որ մենք ալ
ուխտադնացութիւններ
կտտա րենք օտա րութեան
մ էք
, աւանղ
ութիւն
մ ր
յարզահ
րւԼո՛լ՛՛ւ
Համար :
Ուխտտղնտցոլթեան
՚էայրեբ
չեն պակսիր
, օ–
րինակ , Միքին
Արեւելքի
մէք :
Բայց , ինչո՞
լ
սաՀմ անափա/լուիլ
կրօնաեան -
բարեպաշտաելան
սոփորութեամր
, /.րր
կրնանք
ուխաե րն ալ նո բոզ ել , արդիացնել :
Տ՚սրմ ա րցնե
լ
օրուան
սլաՀ ան^ւե
բո
ւն
կարե լի չէ
պտո յտներ
ոլխտաղնաղու–
թիէններ
սարքել
դազութէ
դաղութ
: Բախաա -
լո
րէն անբախտր,
ինչսլէս
եբէկ :
Ականատեսներ
կր ՚/կայեն թէ լո /ս
հագեցաւ
երեք
ամ երիկացի
րնկերնեբու
՚/րա
յ , երբ իրենց
աչքե բոփ տեսան
աւլղ ային
ւիե րահնո
ւթե ան
կենղա
նի պատկերր՝
Լիբանանի եւ Ա ուրիո
յ մէք :
Այսպիսի
Հանդիպումներ
, մանաւանգ
երր
տեղի
ունենան
խմբովին
, կր դառնան
ներնչման
աղրիլբ՝
վւոխադարձաբաբ
:
Անոնք Վյսբդավառ
լո յսե
ր կբ ղանեն
մեր ճամ–
րաներուն
վրայ,
ի խնդիբ
լաւադոյն
օրերու :
Այս
մ տաւո
ր ուխտաղնաղոլթեանց
Համ ար ե–
թէ կր պակսին պատմական
յ ի չատակա բաննե
բ , տ–
նոնղ փոխարէն
արմատախիլ
բաղմութեանց
կեն-
դանի պատկերն է որ եյւ պէսրղուի
մեր
աչքերուն
առքեւ :
վ տրղափառ
չտրժանկաբ
մր ստեղհաղորհ
ա ք–
խտտանքի եւ յաբատեւո,
թեան :
^մբազիր՝
Շ.
ՄԻԱԱԲԵԱՆ
ՄաւԽգոէթիէԱԱԽ Պպսոյ,
Պաէսկաստանի
Ալ Պա\1աԱԱհքՈՆ Վկ
Պււլսէն կը հեււսւգրեն Յո՚֊լիս 14 թուակսւնււվ–
Ամե րիկեան
լ^ւդՀ • Հ իւէւլատո սութ
իւն ր
այսօբ
չրք աբե րական
մ բ ոււլւլեց
իր
պա չտօե ա՛ե ե բ ո ւն ,
որպէսզի պաարաստ
րլլան
, եթէ անՀրամեչտ
Հաք֊
մ արուի
Հեռանալ : Այս ՀրաՀանգնե
րբ
,
որոնք
տրուահ են նկատի ա ււնե լոփ
Պոլսո
յ Հա չխարՀա -
ղրական
փաւիուկ
գիրքր
,
Ի՚"Ր
մտաՀող
ութիւն
պաաճաո
եցին
քաղաքին
բոլոր
շբ քանա կնե րո
ւն
մ էք : Հիւպաաոսր
կ՝րսէ թէ անմ իքապէս
Հեռա -
նալու
ստիպողութիւն
չի տեսնուիր
, բայց եւ այն–
պէս
կ՝ուզէ որ գազութ
ր գիտնա
յ թէ ի Հարկին
մ իքոցնե
ր ձեռք
առնուահ են պարպումի
Համ ար :
X
Այ" Հեռագրին
աոթիւ,
Մ
•
ՆաՀանգներու
արտաքին
նա խարտ րութեան
մ էք դիտել
կուտան
թէ իՀարկին
քաղաքացինեբբ
պարպելու
Հբա -
Հանգներր
արուահ են աւելի քան երկու աարի ա–
՛լաք
, աչիսարՀի
բոլոր
ամ երիկեան
Հիւպատո ստ -
բաննեբուն : Ն" յն ագբիւրին
Համ աձա յն ,
մ իա
յն
Պոլսո
յ ամ երիկեան
Հ իւպատո սա բանն է ոբ ա յս
քայլր կ՝աոնէ,
Բորէայի
պաաերազմէն
ի փեր
5
Այսպիսի
պաբագանեբ
՚էւ
մէք, սոփո ր՛ււթիւն է ար
տաքին
նախարարութեան
կարհիքր
աոնե
լ : իբա–
գեկ
չրքանակներու
մէք կր կարհեն թէ պատեՀ չէ
Պոլսո
յ
Հիւպատո սա րանին
աոլահ
որոչում բ
ՊՈԼԻԱ ,
14
Ցուլիս
Այոօբ
թրքական
մար–
տանաւեր
Ե՚լէական
հոփէն
ճամբայ
ելան
ԴԷ՚ՂԷ
՝• Հիւսիս , իրրեւ
ռաւլմաէիոբձ
, Հետապնդելու
Հա —
մար Աեւ Եո՚իէն
՛լալիք
Հհթչնամի
մ ր» : ((.կազի Ան–
թէ ՛զ» թո բփւի լաՀա
լահ
ին մէքկբ գտնուէ
ին
Հան–
բապետոլթեան
նախագաՀ
ր
ճէլալ
Պայար
, վար–
չապեար՝
Աանան
Մ
ենաերէս եւ
բարձրաստիճան
Հրամանատաբնեբ
: (Այս
թո
րփի լաՀա
լահ
բ մէկն է
այն
մ
էս
րւոանաւերէն
որ թուբքիոյ
յանձնուեցան.
Համ աձա
յն ամ երիկեան
օւլնութեան
հրագրին
) :
Ո՚աւլմ ափա րձե
բու աաեն
, արգիակտն
զէնքեր
գոբհահուեցան
վեց թո
րվւ ի լաՀա լահնե
բու
միքո —
ցաւ,
ալն ենթազ րութեամ բ թէ թ^ամի
մաբտտ–
նաւ
մր Վոսւիոր կր մտնէ Աեւ Ծովէն
։
Ո՛ազմա -
փո րձե բուն նպատակն էբ նաւտաոբմ ր վա րմե
ցնե լ
արգիւնաւորէսպէս
ճակատելու
թուասլէս
՚լեբա
—
զանց
ումի
՛քր գէմ: Գ՛որհօն
ումբ
Պ՚՚լիս
պիաի
մանէ
վա՚լր
, մեհ նտւաՀանդէս
մբ սարքելու Հա
մար ուբիչ
43
մարտանաւերու
Հետ :
Երէկ
վե րքա ցան
անգլե
լթ
ր քական
նաւա
յին
ռաւլմ ավա րձե բր
որոնք
տեւլի
կ՛՛ունենա յին
Եզ էա
կան
հոէԼուն
մէք :
ԹԷՀՐԱՆ,
14
Ցուլիս
Վարչասլետր՝
Զօր •
Ո՚ազմ արա
՛ո ես ակց ութե ան
մ ր
էսռթիւ
յա յաարա–
րեղ թէ ամերիկեան
նոբ
օ՚լնութիւնր
կատարելա
պէս
պի՚ոի
սպառազինէ
Պարսկ՚սստանի
բէսնակբ ,
լե՚ւնա
յին պա չտ սլանո զա կան պատեբազմի
Համ ար :
Ցե տո լ րաղատրեց թէ «.իրականութիւն
է» ռու -
սա/լան
սպա ոնա լիքր Պաբսկաստանի
եւ
ուբիչ
սաՀմանակվւց
եբկիբնե
րու
վրայ եւթէ Պ՚սրսկտս -
տան
վճոահ է ինքղինքր
սլա չտսլանե լ որեւէ յար -
ձակմ ան գէմ : «Րա
յց եւ ա քնպէս
մենք
լաւաւլո
յն
յ տ ր ա բե ր ո
լ
թ ի ւնն ե բ կ՛՛ո լզենք
մեր
բո լո ր
զ րացի -
ներուն
Հեա» ;
Ամերիկեան
նոր օ՚լնոլթիւնր
պիտի
րնհայուի
Համաձայն
մասնաւոր
պ՛ս ,մ ՛սն ա՛լ րութեան
մբ որ
կնքուեցաւ
անցեալ
մ արտին
,
Մ
•
ՆաՀանզնե
բու
ցամաքալին
սպարապետին՝
գօր • Բոլինսի Հեա :
Վա ր չա պե տ ր Հաւաստեց թէ Հեաեւակազօրքի
զէն
քերր
, լեռնա
յին
թե
թեւ
Հ բետանին եւ ուբիչ
՛լի -
նական
էգիտոյքներ
ւզիտի
Հասնին
մինչեւ մէկ ա—
միս։
Նոր օւլնութեան
՚էումաբբ կր Հաչուեն
10 15
միլիոն
՛ոո լար ;
ՊԱԼԲԱՆԵԱՆ
ԽԱՌՆԱՐԱՆԻՆ
ՄԷՋ
Պելկրատի
կա՚ւափարոլթիւնբ
վճռապէս
Հեբ
քեց
Պու լկար իո յ Հեռ՛ս գրա կան
գռ րհակա
լ ո ւթե ան
ա յն լուրե
բ ր թէ Ե ո ւկո
ս լա
լի
ո յ բան՚սկր
կասկա -
հե լի չա րմումնե
ր կր կատա րէ
սաՀմ
անաղլուխին
՚իրայ,
յունական եւթրքական
ումերու
Հետ :
Պելկրատի
թերթերր
դիտել
կուաան թէ
Պուլկար
ներր
ղի՚ոմտմբ ա լսպիսի
լ՚ււրեբ
կր տարահեն ,
պարակելու
Համ ար իրենց
զին ո ւո ր ա կան
չար -
մումներր :
X
Ցուլիս
14/5՛
Ե՚՚ւկոս
լաւիա
նոր զեկոյց
մր
Հքրտաաբակեղ
, որ կ՝րսէ թէ պու/կար
զէնուոբներբ
երեք նոբ միքադէ՚զեր
յարուցին
փերքին
24
մամ–
ա՛սն
րնթաւյքին
, ոաՀմ
՚սն՚սւլ լո՛ իւ են ՚ / / ՛ " ՛ ^ • Ե՛" -
\ԶիԽՀոՎկը
պաճէսԱչուի
Ազգաժողովի
ՏՅ աԱդաՎԱեէեԱ
Ազգամոզոփին
րնդՀ • քարտոււլարր
, Պ • Թրիկ–
՛ԼԸ. էիք
լրագրական
ասուլփսի
մր մէք յայտարա -
րեց թէ ստիպողական
կո չ
մ բ ուղղահ է անգամ -
նեբուն
, խնգբե
լոփ որ ռազմ ական
ումե ր , մ ասնա
ւորապէս
ցամ աքա
յին
զինուո
րնե ր ՛լր կեն
օւլնե
լու
Համար
Հարաւ.
Բորէայի :
^ոչբ
ուզզուահ
է
59
անգամներէն
53/5՛ ,
ո -
րոնք Հաւանութիւն
յայանահ
էին
ԱպաՀովութեան
ԽորՀուրգի
բանաձեւին : Կոչր չեն ստացահ փ
^Յ
պետութիւններ,
Խ՛ Միութիւնր
իր
արբանեակնե–
րով^ել
Եոլկոսլալիա։
ԸնգՀ
քարաոււլաբբ
իր
յայտարարութեան
մէք բացատրեց թէ րնգՀ • Հբա–
մանաաա
բութ իւնր
(զօր • Մէք Արթրր)
սաիպողա–
բո՛ր կր կարօտի
յաւելուահական
օւլնութեան
եւ
թէ
օդնա/լան
ումերր պէտք է րլլան
իրական
, ՛՛չ
թէ
իրրեւ
խորՀրզանչան
: իր կաբհիքով,
Բռրէա–)
յի սլատեբազմր
կրնայ
տեւել
երեքէն վեց
ամիս,ոչ
աւելի
, բա յց
անՀ րաժե չտ է ամ էն
քանք ի գորհ– ՝
ռնե, : կ
ո չր գրկուահ է նաեւ արաբական
պետու—
թեանց
, թէեւ
ոմանք
մասն աւո րասլէս ոլատաս —^
խանահ– են
թէ
չեն կրնար
զինուորական
օգնու -
թիւն
՚որամ ագրե լ : Այս
առթիլ
կարդ
մ ր Հաբ -
ցումնե
ր ուղղուեցան
Ե՚լիպտոսի
մասին : թւլթտ -
ելից մր Հարցուց թէ Ա • ՆտՀանղներր
րնգունա՞հ՜
են ազգայնական
Զինաստանի
աոաքարկր,
33.000
զինուոր
՛լլ՛կելու
Հ՚սմար : Պ՛
Լի
պտտասխանեց թէ
չի
գիաեր։
X
Ամերիկեան
թերթեբր
կր գրեն թէ աղ՚լա -
յին սլաՀակազրօքբ
եւ կաբգ
մր սլաՀեստի
զօրա -
մ ասեր կրնան
գորհօն
հառա յութեան
կան չու
իլ :
Հաւանական է որ ուրիչ բացառիկ
մ իքոցներ
ալ
ձեռք
առնուին : Նտի՚աւլաՀ
Թրում
րն
յս՚յտտրտրեց
թէ ամերիկեան
գօրքր
մինչեւ
նախկին
սաՀմանա -
գի
^Ր
՚ՅՏրգ գուգա Հեռա կանր պիտի քչէ աբչա -
ւոգէւերբ
, յեաո
յ պիաի
որոչեն
մնացեալր : Այ"
աոթիւ
նորէն պնգեց թէ Բորէայի
քլոիւր
ոստիկա
նական
դորհողութիւն
մ րն է եւ կատարեալ վբս -
աաՀոլթիւն
յա յտնեց
զօբ •
Մ էք Ար
Ր Ր
Ի
՚^ ասին :
^ Մ • ՆաՀանգներր
երբեք պարտուահ
չեն ել Բո
րէայի
մէք ալ պիտի չպարտուին» : Ի պատասխան
զանաւլան
Հարցումներու,
նաի՚աւլ՚սՀր
յայտարա -
րեց թէ անՀ րամե չա չէ սլա րենաաոմ
ս
Հ աււտաաե
լ ,
թէ ուտեստի տագնապ չի կրնար
հա՛լիլ եւ աւե–
լոբգ է պաչար
ամբարել
եւն՛ :
ՆախագաՀբ
89
մ իլիոն
աոլարի
վարկ
մ ր պա
Հանքեց , ՚^ճչմ ա րաութեան
պա լքէսրբ»
մ ՛լե լու Հա
մար
Համ ա յնավարութեան
զէմ , ի սփիւռս աչ -
խարՀի :
Հեռագրի
մր Համաձայն
նախագաՀ
ր Մ • Ն"՛ -
Հանդներոլ
պատմ ութեան
ամ էնէն
հան րակ
չիո ո -
րո չում ր պիտի
էոա յ չուտոփ
, Հաւանաբար
յ՚ս" ա–
քիկայ
չաբթու
: ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^
(Լուրհյաւ շարուՕակու թիւնը կարդալ Գ՛ է»^
կոսլալ
սաՀմանապաՀնե
բբ պուլկար
՚լինուոբ
ւ/՚Հ՛
սպաննեցին։
կաոափա
րո ւթ իւնր
բուլոքադիր
մր
ուգզեց
Պելկրատի
պուլկարական
դեսպանին
: Այ՛լ
հան՚ււցագրին
Համ աձա
յն , իբր
65
ւ՚լուլկար
զին
ուորներ
ստՀմ անագլուխր
անցահ են կա՛ք
՛ի՛՛ր -
ձահ
են անցնիլ : Ծանոլցագիբր
կ՝րսէ թէ
"լուլկաբ
սպաներ
սաՀմանէն
ներս կբ գրկեն
իրենց
՚լինուոր–
ներբ,
եուկոսլաւ
զփնուորնեբ
աււեւանգելոլ
Հա —
մ աբ
յ
X
^՚-րԻձ
ագբիւրներ ալ կբ Հաղորգեն թէ կո–
մ ինֆո
բմ ր սասակացուցահ
է քլամ աբաբ Ե ՛՛ւկո -
սլա
լ ի՛ւ ք գէմ : կ՝ րսուի թէ Մոսկուա
յի
ա՛է աքին
նպա՚ոակներէն
մէկն է Հաչուե յարգարի
ենթարկել
Թիթօն։
Ուոչինթրնի
մէք
Հ ալանական
չեն
ւլտներ
անմ իք ական
յ՚սրձտկում
մր , բայց կր
կասկահին
թէ
իբրեւ՝
փարադոյր
պիաի
գոբհահեն
Պուլկար -
ներբ,
որոնք
նորէն
սկսեր են պաՀանքել
Աելանիկի
չ ր ք ՚ " ն բ ։ Մասնագէտներու
կաբհիքոփ, եթէ այս
նաւաՀանղիսար
Պ"ւլկարիոյ
ձեոքն
անցնի
, արեւ–
մ՚ոեան
պետութիւննեբր
՛՛լիտի
կորսնցնեն
միակ
նաւաՀանգիստբ
ուրկէ
պիտի
կրնային
օ՚լնութիւն
Հասցնել
Թիթոյի
, խորՀրդային
աբչաւանքի
մբ
պարա՚լային։
Ադրիականի
ճամբան
գոբհնական
չի
Համարուիր,
քանի որ խորՀրգային
սուզանաւեր
տեզաւո րուահ են Ալպանիո
լ Վս՚լոնա
նաւաՀան -
՚էստին
մ էք ;
ՊՈԼԱՈՑ
վերքին
թզթաբերէն
կդմանանք թէ
Ցուլիս
Գին մեոաճ է Ազղ . Վարչութեան
90ամեայ
\
ատենապետր,
Լեւոն պէյ Փափաղեան
, որ աարի–\
ներոփ
ձեոնՀասօրէն
վարահ է ազւլա
յ ին եւ պեաա– ,
կան պաչտօններ :
ՄԱՌԵՇԱԼ
ՓԷԹԷՆ
Փիէո. Լրվէ
միքնաբերդին
գետնա յարկբ
փոխագրուեցաւ
, ոբ կր
րագկանայ
երկու
սենեակներէ : ՀիւանդասլաՀ
մ լնէ ալ զ րուահ
է իբ արամագ րութեան տակ ։
ՀՆԳԿԱՍՏԱՆԻ
նախագաՀբ,
ՆեՀրու,
մասնա–
• որ ն՚ոմ՚սկ
մր ուգզեց
Աթալինի,
ելք մր
գտնելու
Լ
լ
Բ՛՛րէ ա յի սլատե բա՛րք բ
ւլ ագրե ՛յնե լու
Հ ս՛մ ար :
Fonds A.R.A.M
