€6ԱՌԱՋ>
ՍթԱԼԻՆԻ ՏեՍՍԿԷՏէւ
Հեսւձ ւելով վվ՛ լի 1 ո փա յո ւթ ե ան Հայր
Աոկրա^
աին,
Աթալին, իր մտքերր
սլա րղա րանո ւմ է Հարց
ւււ սլաաասիսանի
ձեւոփ.–—
ՀԱԲծււՒՄ–
ճի–;դ է, ոբ լեզուն վերնաշէնք
1. հիմունքի վրայ :
ՊԱՏԱՍԽԱՆ.–
Ոչ, ճիշդ չէ :
Հիմոլերր
Հասարակութեան
անաեսական
կա–
Ո.Ո
լցուածքն
է նրա ղարգացմ
ան աուեա
լ
Հան -
գրոլանում
: Վերնաշկնքր
գա քաղաքական
, իրա
ւական
, կրօնական
, գեղարուեսաական
ու
փիլի
սոփա յական
Հ այեացքներն
են
Հասարակութեան
եւ. նրանց
Համ ա սչաաաս թա՚եո
ղ պեաական
, րնկե -
րային
եւայլ
Հ իմնա րկո ւթ իւնն ե ր ր : Ամէն
մի Հի -
մունք
ունի իր Համապաաասխան
վերնաշէնքր
;
Օթէ
փոխւում
կամ Հա շո ւե յա րգա ր ի է ենթար -
կւում
Հիմ ունքր , ապա նրա եաեւից
փոխւում
ու
ոշնչանում
է փե րնա շէնքր : Եթէ ծնւում է նո ր Հ ի–
մունք
, ապա նրա եաեւից
ծնւում է
Համապաաաս–
խան
վերնաշէնքր
;
Լեղուն ա յս փոխա
յա րարե րութիւննե
րի մէք
շի պաա կան
ում
ւէե րնա շէնքին : Վե ր քին
երեսուն
ւոարիների
րնթացքում
քիուսասաանում
Հաշուե -
յարգարի
ենթարկուեց
Հին գրամաաիրական
Հի -
մունքր եւ կառուցուեց
նորր • • լնկե րվա րական ր ,
որին
Համ ապաաասխան
եւ սաեղծուեց
նոր վեր -
նաշէնք;
ք՚ոլոր
քաւլաքական
եւ իրաւական
Հին
Հասաաաու0
իւ^ւնե րն անՀեաացան
իրենց
աեղյր
գիքելով
նորերին
լնկե րվա րա կաննե ր ին : Հա -
կառակ
գրան
ռուս
լեւլուն
մնաց
ւլրեթէ այն, ինչ
որ էր մինշեւ
Հոկաեմբերեան
յեղափոխութիւն
է
ի՛՛նշ փոխուեց
ռուս
երկնում
յիշեալ
ժամա —
նաքլաշրքանի
մէք
յ
Փոփոխութեան
է ենթարկռւել
ռուսերէնի
րա—
ռապաշարր։
(էն կե ր փա ր ա կան
խորՀրգային
սլե —
տութիւնն
իր մշակոյթով,
րա րո յականո
ւթե ամ ր ,
Հանրա
յի՝1ւ կարգուսարքով,
ղարղացած
ճարտա
—
րարուեսաով
ու գիաութեամր
, նոր րառերով
ու
ա րտա յա յա ո ւթ ի էննե ր ո վ Հարսաացրել
է լեղուն
ւ
Մ ի որոշ քանակութեամ
ր անգո րծածե
լի ու Հնա
ցած
խօսքեր
անՀետացել
են րաոարանից
Հ
ք՝ա
յց
ինշ վերա
րեր
ում է ռուսերէնի
բաոա պաշարի
Հիմ–՛
նական
քանակին ու քերականական
կառոլցուած
—
քին , նրանք , գրամաաիրական
կարգերի
Հաշուե– ,
յարգարից
յետււյ ոշ ւքիայն
Հ ա շո ւե յա րգա ր ի շեն
ենթարկւել
ու փոիւարինուել
նոր րա ռա սլա շա ր է1 փ
էէ
լ քերականս
ւթեամ ր , այլլնղՀակառակն
մնէէւմ
են նոյնութեէսմր
իրրեւ ժաժանակակից
ռուսե՚բէ^քի
րաւլէլա ց
էէ
ւց ի շ տարրերր
:
՚ \ ՚ ՝՝ • էՏ^՝~»Ս>ւ
Լեւլուն
ւէերնաշէնքի
ժասնիկր չէ : Լեւլուն չէ՝
երկնւէւած
այս կաԺ ա ն տնտեսական
Հ իմ ոլնքից
,
նոր կամ Հին, այլժողոփրղի
պաաժոլթեան
ամ -
րոգքոլթիէնից
, րոլոր
Հ իմ ո ւնքնե ր ի ։յ ղարերի
լն—
թաց քում :
Այո կամ այն գասակարգր
չէ ստեւլծել
լե -
ղուն , այլ ամ բո ւլ^ո ւթ իւն ր , րոլոր
գասակարգե—.
րր,
Հարիւրաւոր
սերունգների
ճիգր՛. Նա չէ
ստեղծուե
լ ւլա սակա րւլե ր ից
մ էկի
ւղաՀանքնե ր ին .
րաւարարութիլն
տալու
Համար , այլ ամ րողք Հա
սա րակո ւթե ա^ւ , նրա
րէէ
լո ր գա սակա րգե ր ին ; Լե–
զ"՚ն
Հասարակութեան
բո լո ր անգամնե
ր ի
Համար
է անխտիր : Նա ՀամաՀասարակական
Հ :
Այգ
պատճառէէփ
լեղուն
նոյնն է թէ Հին, թէ նոր ելթէ
ապաւլա
յ Հասա րակէսկա
րւլ ի , թէ շաՀ աւլււ րծոգնե–
րի ել թէ շաՀագործոլողների
Համար :
Լեղուն
անՀամ
եմ ատ
աւելի երկար
կեանք ու
նի քան այս կամ այն տնտեսական
Հիմունքր
եւ
նրա
Համ ապատասխան
վերնաշէնքր
: Վեր ք իններս
գալիս ենու անցնում
աււանց
Հ իմնական
՛էե
րիվայ
րումներ
ի ենթարկե
լու
լեղուն :
Պուշկինից
սկսած
մ ինչեւ օրս քիուսաո
տանում
երեք անգամ
փոխուել
է անտեսական
Հ իմ
ունքր
Աք ե տութեան
ճորտատէ
ր Հողատէ րէ րին
յաքո ր–
գել են գրաւքատէրերր
, սրանց էլ ոշնշացրել
է րն
կե րփ արո ւթիւնր : Եւ ժամ անակակից
ււուս եր
էնը
իր կառուցուածքով
շի տարրերւում
Պ ո լշկին
ի լե-
ղուից :
ԵԼ
վերքապէս
յանուն
ին շի՞ ամէն
մի տնտե -
ււական
յե էլա շրքո ւմ ի ց յետոյ
պիտի փսխենք լե-
զուն։
ինշո՞լ
պիաի
էքրին» , «Հողին»,
Հլերան» ,
«անտառին»,
«ձկան»
, «մարգուն»
շասենք
քուր.
Հող, լեռ, եւայլն,
այլ մի ուրիշ
կերպ։
Ինչ օ -
գուտ կը լինի գրանից
յեղափոխութեան
:
Պատւք ութիւնր
յե էլա շրք ո ւմնե ր շի անում ան -
նպատակ
կերսլոփ , ւ։։ռանց
անՀ րաժե շտււ լթեան
:
Ե թէ դո յոլթիւհւ
ունեցող
լեզուն րաւարա
րում
է
նոր Հասարակա՚;արգին
,նա սլէտք
չունի
փոփոխե
լու
լեղուն։
Ս՝՚.ալն
՚Իոն Բիշոտները
կարող են դր-
րան Հակաո՛ակ
վարուել
:
Բայց
լեղուն էլ քարացած
չի կարալ
մնալ :
ԱնրնգՀս՜՚ո
աճումր
ճա րտա րա րուե ստի ու
գիլղա-
տնտե
է։
ութեան
, առե ւտ ր ի եւ փւո խադրական
մի -
քո ղնե ֊՛ ե , տեքնի
քի եւ գիտութեան
պա Հւսնք ում
են
լե^է^ւից ա շխատանքի
Համ ա ր նոր բառե ր : Պէտք է
քու րատեւօրէն
Հ ա րստացնե
լ բառարանը
եւ ո շ թէ
յեզաչրքել։
Այսպէսոփ,
Տ ; ս
տհսակ
տոէ^ք
չհ տհսԱուած^
8ԱՑՏՆՈՒԹԻԻՆՆԵՐ
ԵԻ
ԱՊԱՌՆԱԼԻԲ
« ՎԱՐԼԸԳ
»Ի ՄԱԱԻՆ
Պոլսոյ թերթ֊երէն կը քաղենք հեաեւեալ աե -
ղեկութիւնները Ունեւորութեան սաւրքի հարցին
աոթիւ, որուն ծալքերը դեռ նոր կը բացուին– —
Աղգ • ժողովի
Տուլիս
3/
նիստին , աւատ քին վի
ճաբան ութիւննեբր
սկսան
Ունեւորութեան
Տուրքի
խնէքրին
շուրք։
ինշպէս կր յիչուի,
անկախ
երես -
փոխան Ա ինան
թէքէ
լիօւլլու
ժ անբաժ ասն Հարցա–
եւ կող
դիր մր տուած էբ Ադգ՛
ժուլոփին եւ բացատրու—
թիւն կբ պաՀանքէ ր Ունեւորութեան
Տուրքի առ -
թ ի լ
էլ ո բծուած
ան իրա
լ ո ւ թ իւննե րու1ւ ել ապօրի -
նութ իւննե բուն
չուրք
վր,
Հեւ
թ է քէ լիօւլլո
Լ
ա յսօր պնդեց
իր
Հարցադբին
ւյ եւ ելժտական
նախարար
Հալիլ
Այան
տուաւ
,եւե.
Ղ "I
պատաս
խանբ
.
Մեր
լնկեբր
գաոն եւ տխուր
խնգրի մբ^ւ
մօտեցաւ։
\942ին Հր
աէոա
րակո
լ
կուե
է
«Վարլրգ»ի
օրէնքր ել ւոոլբքեբր
էէբոլեցան
մասնաւոր
յանձ—
նաժողոփի
մ բ
քմ աՀաճկա բգագրո
ւթիւննե
րռւնՀա—
մաձայն : Հաբկատուին
ոչ մէկ իրաւունք
տբուե -
ցաւ օրինական
առա բկութ
իւննե ր
լնելու,
գատ
բանալու
, ան ի րաւո
ւթ իւննե բուն գէմ գանւլ ատե -
լու : Ունեւորութեան
Տ՛" րքին
՜նմանր չէ տես -
նուած
աչիսարՀի
փրայ ել այս տուրքր ոչ մէկ կապ
ունի արգարութեան
սկէլրունքներու1ւ
Հետ։ Աքն —
պիսի տուրք
մ ր ոբ մասնաւո
ր յանձնաժ
ո ղ ո ւէ ի
ժ ր
քժաՀաճոյքին
կր թուլոլ
աժէն բան եւ այգ
յանձ—
նաժալռվին
որոշոլժնեբր
վերքնական
եւ անառար—
կե լի բնոյթ կր ստանան։
Այնպիսի
տուրք ժր որ
Համ եժ ատո ւթեան եւ տրամ ա բանո ւթե ան չի կրթ–
նիր եւ ղործագր
իքերու
վէափաքին եւ
քմ աՀա -
ճո յքին
ձէքուած է, այնպիսի
տուրք
մր որ Հարկա—
տուին
նախանձորգներուն
լրատուութեան
ել րսի–
րսաւներուն
Համեմատ
գրուած
է :
Այս է աՀաւասիկ
Ունեւորութեան
Տուրքր
, ոբ
պետութե ան մ բ ե լմ տական
գազափա րականու -
թեան Հետ որեւէ կապ
չունի : Իր
գոբծաղրութե
նէն ստեղծուեցան
Հսկայական
ան ի րաւո
ւթ իւննե ր ,
խտ րականո
ւթ իէններ եւ Հակասութիլննե
ր : Ամ
Հյ -
թալի բան մր որուն
արդիլնքներբ
եւ
Հանրութեան
կրած
տաոասլանքնեբր
չպիտի
կրնամ
Բարձր
ժո—
գոփիգ
առքեւ
թուե
լ, շատ ժի տեսնէք
, եթէ
լուռ
ժնաժ այս ժասին »:
Ելմտական
նախարարին
այս ուշագրաւ
մեր–
կաէէումնեբէն
ետք, ՍԻ^՛"^
Թէքէչիօղլոլ
զարձեալ
խօսք առաւ եւ րսաւ թէ իրՀարցոՀնեբուն
պպ^
տասխանր չէ տրուած։
Երեսփ՚՚խ՚սնբ
ըսաւ ման–.
ոամասնաբաբ
•
-
Բոլորգ
՚էիաէք թէ Վ՚"Րւ1"1/՛
՚ - ՚ ՚թ / " – րտ -
րեկամնեբու
կողժնակցութի^ն
ել տչաոութիլն
ե–
ղած է , ապօբինութի-ններ
գործուած
են , շատե
րու նախապէս
գրուած
տռւրքր
փեբքէն
սբրոլած
է եւ տասնոց չէ գանձուած։
Ա անաւանգ
իսթան -
պոլլի ժէք գործուած
են այս ասլօր ինութ իլննե ր ր
լ
կոէլժնակցութի՚֊ններր
: Ելմտական
նախաբաբբ
ինչ..՞լ բացատրութիւն
չտուաւ այս Ժասին։ Աի -
այն Ատանայի
մէք,
55
Հ"՚է1՚Ի
ՈւնեւոբոլթԼան
Տուրքր
սրբուեցաւ։
Իզմիրի մէք վեց միլիոն ոս
կիի
տուրք
չ.լանձուեցաւ,
եւ այս խտրականոլ
>
թիւնր կրկնապատկեց
տառտսլանքները
այն Հտը–
կատունեբուն,
որէէնք իրենց տու րքե րր
վ ճարեր
էին
Հաղաբումէկ
չարչարանքներով ։^ իմ
Հարցումս
ուղղուած
է մասնաւորարար
այն Հաբկատունե
-
բուն,
որ..նց տուրքերր
քմաՀաճօրէն
քնքուած
են ,
ի վնաս
ուրիչներու»
:
Եչմւոական
նախարարր
ւղա.ոասխանեց թէ
Ա
,յ,,
մաս/ն
լուսաբանուելու
Համար
.ղէտք է քննէ ,լա–
նաղան
թէլթածրարնեբ
եւ վաւերաթուէլթեր
, ել
ժողովէն
պայժանաժաժ
ուզեց :
Սինան
թէքէլիօղւ"՛–
յետոյ
ծանրացաւ
Աաչ -
քայի մէք ծախուած
Հռլերու
խնղբին
վբայ,
ել
բսալ թէ սպառնաղիբ
մր ստացած է իր կատաբած
մերկէսցումներուն
աււթիւ։
Երեսփոխանբ
ժռլո -
փին աոքեւ կարդաց
այղ սսլաոնաղիրր
, որ կ՝րսէր,
-
Պէհէ՜յ
ճաթած
ղքուխով
հէրիֆ ,
ժեոնիբլ
ժօտ է, պատրառոուէ
անգենական
երթալու, քու
անցեալի
փւտռքիգ
վայել
մաՀով մր : Զինուոբս, ֊
կան
լոււլարկաւորութեամր
մր պիւոի թաւլուես
:
Շար.ււն.սկէ Հարցաւլիրներ
տւսք մէււլու1են։
Բեէււ -
ղրմ Գարասլէքիր
վււսչա քեղ կր կանչէ եւ
լուրեր
գյէ սւււաս է քեղմէ
: Սաորագրութիւն՝ Աւետաբեր» :
\^\ս սպաոնաղիրբ
գրուած
է Աղգ–
ժոզովի
պաշտօնական
թու.լթին
վբայ եւ .լբկուած է նո լն–
ոլ է ս
Աւլ ղ • ժ ո ւլ ո
էէ
ի սլ աՀ.ս ր ան ով :
Ն""քակբ
կէսրւլալէ
փերք Թէքէ /իօզլու
րսաւ,–—
Այս
..ս/աոնաքիքք. ուէլլլոլած
է ն.սեւ աժբ՚՚ղք
Աւրք. •
ժի.լով ին : Մ ենք պատուաւորապէս
կբ
ս սլա.լ ենք
ժ աՀուան եւ վբաս
ւբէե լի մր անւլ տմ չեմ կրեր :
Աղղ • ժողաքի
նա խազաՀոլթ
իւն ր
քենէէւթեան
պիտի
ձեռնարկէ այգ սււլառնտգբի
մասին։
Ա՝^ Մարքսեանր
չի կարէււլ լեզուն
տնտեսական
Հիմունքի
վբայ
կառռւցւււած
վերնաշէնք
Հա —
մ աբել :
Բ) Շփոթել
լեզուն
ւէեբնաշէնքի
Հետ
նշա—
նակում է շատ լուրք սխալ
գո րծե
լ :
ՀԱՐՑ
ճի՞շդ է, որ լեզուն եղել է ես կր
ւքնայ դասակարդային, որ միակ եւ ընդհանուր ,
ապադասակար գային ու համաժողովբդական լեզու
գոյութիւն չունի :
ՊԱՏԱԱԽԱՆ—
Ոչ, ճիշդ չէ :
Գժուար չէ Հասկանալ,
որ միՀասարակոլ
—
թեան մէք, ուր գասակարզեր
չկան, խօսք չի կա
րող
լինել գասակարգային
լեղուի
մասին։
Մ աբգկութեան
Հնաւլո
յն ցեղա
յին կաւլմ ակեր–
պութ իւնը
չէ ր ճանաչում
գաս ակա րգե
րի
բաժա–
նուժ , .էւբեժն խօսք
չ ի կարող
լինե
լ ա յնտե.լ
գտ–
սակաբգային
լեզուի
ժասին։
Լեզուն Ժէկ էր, րնգ
Հանուր
ցե.լի րոլոր անգ աժնեբի
Հաժ ար : Այնու -
Հետեւ
ցեւլերր
գարձան
աղ.էռ ւթ ի ւննե ր ել
ազւլեր
եւ ժիչտ էլ լեզուն
մնաց մէկ ե ւ լնգՀանուր
, ան -
կախ
ամ բո.լք ււ ւթեան
սլատ կան
ող անՀ ատնե րի
րն
կերա
յին գիրքից ՚ Անչուշտ
Հո զատէ բերն ու .լբա–
մ ատէ րեբր
ունէ ին խօսակցութեան
իւրա
յատուկ
բտոեր
ւււ ա րտա լա յտււ ւթ իւննե բ , որոնք օտար
էին
չաՀագո
րծուուլնե
րին : Բա
յց գրանից
չի Կ.՚"րե լի
Հակա.լրել
միմեանց
«ա ւլն ո ւա կանն ե ր ի եւ քազքե—
նիների» եւ «բանւորների
ու գիւղացիների»
լեղէ.ւ—
ներ : Գրանք
լեւլունե բ չէին , այլ րա ր բալւնե բ , ռ—
րոնց ոչ մի գէպքում
չի կ ՚ Ո ր ե լ ի աղգային
լեղուի
տեզ
գնել
I
Մտբքս այս Հարցում
, իբրեւ
Հետեւանք
ալն—
տեսական
յառաքագիմ
ութեան
, մ իակ
քսղ.լա
յին
լեզուն
Համարում
է անՀ րաժե շտո ւթ իւն
ե ւ Հա -
ղո րղակցութեան
բարձրագո
յն ձեւ, որին ստորա -
ղասլոլժ
են բարբառներբ
:
Փաստ են բերուժ
լեղուի
գասակարգային
Հանգամ անքր
, թէ Անգլիա
յուժ Հողատէ րե րր «գա–
րերի
րնթացքում»
խօսում
էին ֆրանսերէն
,
մինչ
դեռ
բուն
ժողոփուրգբ
խօսուժ էբ անղլերէն։
Գա
փաստ չէ , այլկատակ : Նախ բոլոր
Հողատէ
րերր
ֆրանսերէն
չէին խօսում
, այլ միայն
բաբձր պա -
լատականներբ
: Երկրորգ
խօսում
էին ոչ թէ
«ւլա սա կարդ ա յին
լեղուոփ»
,
"՛ՏԼ
պարղապէս
ֆրանս իաց ի ժողովբգի
լձւգՀ անուր
աղէլւս
յին
լե -
զուով
ֆրանսերէն
: Երրորգ
, ինչպէս
յայտնի է ,
այգ անբնական
երեւոյթր
անՀետացաւ
ղիքելով ի ր
տեղր
անւլ լիական
լեղուին : Թող չկա րծեն
նրա
վրայ
Հիւսնուած
լնկերներբ
, թէ անգլիական
ամ -
բոզք Հողատէ ր եւ աւ^ւո լական գասակա
րղ
ր
«գա
րերի
րնթացքում»
խօսում էբ
ժողովբգի
Հետ
թաբգժանների
միքոցով :
Մեծադոյն
սխալր մեբ բնկեբների
նրանումն
է , ոբ ամէն
րանում գբամատիբական
ղառսկարւլր
Հակաղրոլմ
են բանուորութեան
: կարծես թէ աւլ–
գային
բն.չՀանրութիւնբ
գոյութիւն
չունի,
կան
միայն գասակարդեբ
, որոնցից
ամէն
մէ կր ունի իր
« գասակարգային
լեզուն»։
Այն ժաժանակ
ուրեմն
նաեւ իր «գասակարգային
քերականութիւնր
» :
Մեր ժէք մի ժամանակ
կային
«մաբքսփսա
-
ներ»,
որոնք պնգում
էին թէ Հոկտեմրերեան
Տե -
զափո խութ
իւն ից յետո
յ երկրում
մնացած
երկա–
թուքլինեբր
«բուբժէէւական»
են ,
մարքսիսաներբ
չպիտի
օգտուեն
նրանցից , այլքանգեն եւ
շինեն
նոբ , « պրոլետարական
» երկաթուզիներ
:
Հասկանալի
է, որ այգպիսի
անիշխանական
ու եբե խա յական տեսակէտ
բ Հասարակութեան
,
դասակարւլերի
ու լեզուի
վերաբերմամր
ոչինչ ու
նի
լնւլՀանուբ
մ ա րքսականւււթե
ան Հետ է
Բ՚"յՅ
նա անպայման
գոյէււթիւն
ունի եւ շարունակում
է
ապրել
ուզիզ
ճամբան
կորցրած
բնկեբների
գրլ ՜
խում :
Պէտք է Հասկանալ,
որ գբամատիբական
Հա–
սաբակարէքեբում
թէեւ
շաՀաղոբծողն
ու չւսՀա -
գոբծուողր
կատաղօրէն
սլա յքա րում են մ իմեանց
գէմ , րայց
միւս
կոզմից
Հազար
թելերով
կապ -
ուած են ւքիմե.սնց , որոնցից կա րեւո րաւէո յն ր լե -
զուն է
Զպիտի
չ՚իոթել
մշակոյթ եւ լե՛լու։
ՄչակոյթՐ
փոխւում
Հասաբակաբզի
տնտեսական
յեզաշրք -
ման Հետ, լեղէ.ւն ո* ;
Այոոլիոոփ
• —
Ա)
Լեզուն
իբրեւ
Հաղոբգակցութեան
միքոց
միշտ
եղել է եւ կր մնայ մէկ եւ րնգՀանուբ
Հա -
սարակութեան
րոլոր
անգամների
Համար :
Բ) Բարբառներն
ու գաւառա բա ր բաէւնե ր ր չեն
ժխտում
, այլ Հաստատում
են ազգային
լեղուի գո
յութիւնն
ու անՀրաժեշտոլթիլնը
:
Գ) « Գասակարգային
»
լեղուի
.ոեսակէտր
սխալ, ոչ մարքսեան
տեսակէտ
է •
•
Մենք բաց ենք թոէլնում
Ատալինի
մանրամասն
րացատրութիւնն
իր գրած
երրորգ
Հարցին–
ո -
րո՞նք են լեղուի
բնորոշ
յատկութիլննե
ր ր : Ն՛"
այզտեզ
փերլուծման
է ենթարկոլմ
լեղուի
բա -
ռապտշարի,
քերականութեան
խնզիրներր
եւ ցոյց
է տաւիս , թէ իր խոբքում
ազգա
յէն
լեղուն
չ." -
փազանց
ղանղա.լօբէն
է փոէիոխւում
, ք.սյտ
բերե
լով
ինքնապաՀսլանման
Հղօր յատկութիլննե
ր :
Տօգոլածր
վեբքանում
է չորբորգ
Հարղոժ.
^րի պատասխանի
մէք Ատալին
ամրօրէն ՝
ր,,նում
Մառի ել մաոաեանների
օձիքից եւ լալ թափաՀա–
րում
նրանց :
ՀԱՑԿ
ԱԱՐԳԱԵԱՆ
Fonds A.R.A.M
