HARATCH, du 1er juillet au 31 décembre 1950 - page 102

ՍեԻ ՅՈհՅ ՄԸ ԻձՄԻՐԷն
(ՄԱՏԹԷՈՍ
ԱՐ՝Բ–
ԻՆՃԷԵԱՆԻ
ՄԱՀՈՒԱՆ
ԱՌԹՒՒ)
ԴէնիխհՍ՚Նիւ
Եաք
Ա–
՝Բր իստոնէո
ւթիւնը պետտկան
կրօնք
ԸԼ1"*լէ
Վերք,
կղե
րր մեծ դեր կատարած
է մեր պ աս։
մու–
թեան
րնթտցքին
: Ան դարեր
շարունակ
ոչ
միայն
տէրն
Լզած
է Եկեղեցւոյ
, այլ
ել.
քաղաքային
ղետնի
ւէրա յ ունե ցած
է իր
•>զՕր
ազղեցա
թիւնր ,
արքունի
թէ իշիանական
տուներու,
վրայ,
մերթ
պաՀելով
ներքին
Հաւասա րակշռո
ւթ
իւն ր ,
մերթ
Հակելով
այս ու այն
կողմ
,
ե րկպառակո
լթ
իէն
սե րմ տնե լով
իշիւաննե
րու
մ իքեւ
, պատճառ
ղառ–
նալով
Հայրենիքի
տկարացման
ու
նուաճման
եւ
եղրա յրաղաւ
անվե րք սաղրանքներոլ
:
Ա^ւշուշա
էենք ուրանար
կղերին
մատուցած
անղնաՀատելի
ծառա
յութ իւննե ր ր մեր
մշակոյթի
ղարղացման
, տարածման
ու
պաՀպանման
Հա -
մար։
Ոսկեղարէն
մինչեւ
ԺԹ • դար
մեր չատ
մր
վանքերր
մէկ մէկ
լոյսի
վառարաններ
Հանդիսա­
ցած
են , ուր դաըրնոլած
են բոլոր
ղրական
դոր­
ծե րր
Լ
Լ
ուր պաՀ ուած
են մեր
քաղաքակրթու­
թեան
թանկադին
նմոյ^եբր։
Մ եր վանքե
րն է ին որ աղղին
տուին
բաբձր
առաքինո
լթիւննե րով օմտուած
արքունի
Ի՛" Ր ՜՜
Հ բղա կաններ
, պաամ
ի^եբ
, իմ աս տաս է րներ
ու
աաղանգաւոր
դբադէտնեբ
:
Եւ
ի՛նչ որ մեղի
կը
Հասնի
Հայկական
մատենաղրութենէն
կբ պար—
տինք վանա կաննե բու
անթոնք
ու տքնաքան
աչ
-
թատանքնեբուն
;
Ն"յնպէս
վանքերն
էին ոբ յաճաթ
նպաստե–
ց ին մեբ յեղափո թական
պա
յքա
րնե
բու
յաքողու
-
թեան
, ապաստան
տալոփ
Հայգոլկ^եբուն
, օման–
գակելոփ
անոնց նիւթապէս
թէ բաբո յապէս
: Մ
եր
աղատաղրական
պատմ ութեան
մ էք փա
յլուն
էքեր
արձանագրեց
ին
նոլիբու
ած
ու
Հա յրենասէր
փա
-
նականնե
ր , իրենղ
Հերոսական
գործերոփ
: Այս -
պէս
, Հողեւո րականո ւթեան
մ էք
անմ աՀացան
Աչ–
տարակեց
ինե
ր , քւքրիմեաններ
, Ա րուանձաեանց
-
ներ
, Վարմապետեաննեբ
, Ւղմիրլեաննեբ
ու
Եղի­
չէ
՚իուրեաններ
, որոնք
իրենց
բարձբ
Հա յրենա
-
սիրութեամբ
Հետեւեցան
Շնո
րՀա
լինե րո
ւ
^ Ղ^եւոնւլ.
Երէցներու
, ԱաՀակ
Պարթեւներու
գծած
փառքի
ճամբուն
:
՚իմբաթտաբաբ
, եկեղեցւոյ
այս
արժանաւոր
պաչտօնեաներու
կողքին
մեր պատմութիւնր
ար
ձանաղբած
է նաեւ
դաւադիբներու
, անձնասէր
,
փառամոլ
եւ արատաւոր
1լղե րականնե
բու
անուն
-
նե ր , մեծ մասոփ
ներկա յացոլղի^երբ
ա
չխարՀիկ
կղերին
;
֊ կաթողիկոսներ
, եպիսկոպոսներ
, ո -
րոնք չարա չաՀած
են .իրենղ
առանձնա
շնո րՀե
սւլ
ղիրքր
՛ք Իէ."3
՛ք Ը
Համ արե լոփ
իրենղ
պա չաօն
ր
ոչ
միայն ձդաած
են Հանղստալէտ
կեանք մբ ա -
պաՀոփելու
եւ Հարստութեան
տիրանալու
,
աէր
կանղնելոփ
րնդարձակ՛՛
կալուածներու
, այլ եւ յա–
ճաթ գաչնակցած
են օաար
Հզօր իչփսանալո
բնե
բու
Հետ, գաւելոփ
ազզին
ու
Հայրենիքին
գէմ :
Ա -
նէծքոփ
կարելի
է
յ ի չ ե լ Կիրակոս
քաՀանաներ
,
Պետրոս Գետտդարձ
կաթողիկոսներ
, դաւանա
-
փոխ
Նիկո
լ Թ ո ր ո ս ո փի չնե ր : Ւսկ
նո րադո
յն , մա–
մ անակակ
իղ ապաղզա
յին
կղերէն՝
՚Լեւոնգ
Ղ՛ուր–
եաննեբ
, Մազլբմեաննեբ
, Արսլանեաննեբ
ու
Ւն–
ճէեաննեբ
:
« Տաոաք
»ի մէք կարղտլոփ
այս
փերքինին՛
մ աՀր
, պարտք
Համ արեցա
յ Հրապարակե
լ իր Ւզ–
մ իրի աո ա քնո րդական
դո րծունէոլթեան
կապուած
քանի մր յատկանչական
դէպքեր
, որոնք
որոչա
-
պէս
1լ ա րաա
յա յաեն
իբ նկարազրին
բացասական
կողմերբ
եւ ապազզային,
ստոր
զղացումներր։
Ա յ՛է Դ է ոլքե րոլկւ
մ անրամ ասնութիւննե
րբ
կբ
քաղեմ
Հօրս՝
Հ
/։Վարպետ»ի
յուչեբէն
, որոնք
,
կը
յուսամ
թէ
Օր
մ ր պիտի Հրատարակուին
• • •
Մ ատթէոս
արք՛
Ւնճէեան
Ւզմ իրի
աոաքնոր–
զը եղաւ
մ ինչեւ
1918
թուականր
: Ժամ անակա
-
չրքան մր՝ երբ ՒթթիՀատի
արիւնռուչտ
գաՀ
իճ -
նեբր
իրենղ
բնաքնքման
քաղաքականութիւնր
յա­
ռաք կբ տանէին
առօք փաոօք՝
Գերմանիոյ
եւ
Հա—
մ աձա նական
քրիստոնեա
յ աղղե բու
բաբո
յական
մ եզսակղ ութեամ
բ :
ՀետզՀետէ
,
մ
տալո
րականո
ւթենէն
սկսեալ
ներքին
ղալաոնե
բու
ամ բոզք
Հայութիւնր
իբ
խա­
չելութեան
դողդոթան
կր բարձրանար
,
արեան
զետեր
կաղմելոփ
իբ ճամբուն
փբայ եւ
արեամբ
ներէլելով
Եփրատն
ու
անապատներու
Հրակէզ
ա -
լա
ոն
I
ւղսռրբ
:
քստմնելի
, մաՀասփիւռ
դոյմր
կբ
յ ^ յ
ն1
Ւզմիր
: ԶմիւոնաՀայբ
եւս կ՝ապրէբ
ծանր
օրեր :
Ամէն
ոք կբ կծկուէր
ինքն իբ մէք, ի տես
թանձ­
րացեալ
, աղետալի
փոթորիկին
որ քայլ
աո
քայլ
կբ մօտենար
իր սեմին՛ •• Արդէն
ծայր
տուած
էին
ձե ր րա /լա լո ւթ ի ւնն ե ր բ , րանտա
րկո
լթիւննե
-
րր եւ մասնակի
աքսորներր՝
էնչին պատրուակ
-
ներոփ
: Աղդային
ի շխանութ
իւննե ր բ՝ քոք զ ասուն
եւ
ինճէեան
արք.ի զեկավա
րութեամ բ , փոխա
-
նակ
չբքութեամ
բ Հեաեւելու
եւ
պատաՀական
ՊՌԵՄԷՆ,
3
Օզ ոստ–
Աուլիս
3\ին՝
Երկու
-
շաբթի
երեկոյ
մեր կաոաշաբր
ճամբա
յ
Կ՝ելլէ
գէպի
Պ բեմ
էնի նաւաՀտնզիսար
: Ազգերու
խառ­
նուրդ
Լ).
^ նեբ
մօտ
350՛
ոբոնց
մէք
մ իակ
Հա
յր
ես եմ , ՝>անդիստ տեղաւոբուած
ենք
չողեկառքի
մ ասնա բամ
իններու
մ էք : Պէաք է
խոստո փան
իլ
թէ՝
ճամրորդներոլ
Հանգիստին
Համար
,
անՀ րամե չտր Հոգացած
էբ եւ ուԼագրալ
/լա րդա–
սլա
Հ ո ւթ ի ւն
մ ր կբ ս՛իրէ ր , ամ բոզք
ճամբու
լն -
թացքին
:
Փոխագրութեան
կա յան՝
Ֆրա
յմ անէն
սկսեալ
ճամ բո րդնե րս կբ ստանանք
տաք
կերակուր
,
սուրճ եւ անուչեզէն
: Ոչ մէկ բան կր պակսի
ամ-
բոզք ճամրոլ
րնթացքին
:
Բաղմաթիւ
վակոնն/ւրու
չա բանով
բեռնաւոր
մեր
ճեսլրնթացր
կր սուրայ
, օձի մբ պէս
սողա­
լով
ոլորապտոյտ
անտառներու
, լեռներււլ,
գաչ-
տերու
եւ փապուղիներու
մէքէն
, կարծե ս մամ
ա–
ռաք
Հասցնելու
Համար
Հա յբենազուբկ
ել
տնա
-
զուրկ
տարազիրներր
երենց նոր Հանղրոլանին
:
վերքին
անզամ
կբ նայիմ
Պափարիոյ
ծոցը
բազմ ած
վե Հ ափառ
Մ իւն խէն
քազաքին
,
Հսկա
լ
չէնքերուն
, աչտարակնեբուն
, կամարներուն
,
կա–
մոլբքներուն
, Հարուստ
անտառներուն
եւ
դաչ —
տերուն։
Հինղ երկտր
տարիներու
կեանքբ
այս
քաղաքին
մէք Հող չէ թէ տարագիրի
Հանղ ամ ան–
քով,
մեզ բոլորովին
րնաանի
եւ "իրելի
է ր դար—
ձած, Հետեւաբար
ակամայ
կբ Հեռանայինք
:
Ով որ ապրած
է Միւնխէնի
մէք, գիտէ
անոր
Հրասլոյրն
ու գիլթանքր,
իր
ծառաստաններով
Ւզար գետով,
լճա/լ1ւերով,
կենդանաբանական
ու բուսաբանական
անզուգական
պաբտէւլնեբով
,
զբօսավայրերով,
^Տէօյչէ
Մուզէում՝»
թանգարա—
նով
որուն մէք կան աչխարՀի
եօթր
Հրաշալիք
ներր,
լ
որուն
րնղարձակ
լաբիւրինթոսէն,
մարգ
օրերով
թափաոելէ
վերք, չի կրնար
գուբս
գալ աոանց
աոաքնորզի։
Փրինղրէկէնթ
Օվ՚երան
ուր
ամէն
դիչեր , մեծատագանգ
ե րամ
ի չտնե
բուն
արտադրութիւններր
կր
նե բկա յագուին
, Հօխ —
պրա
ու
Հաոլզ
, անուանի
զ ա րե քբատ
ունե րր
ուր
աիրոզ
Հաճո յքն ու զո
լա
ր թ ո
լթ
ի ւննե ր ր Հազար
ու
մէկ
՛լ իշե րնե
բու պաարանքր
կուաան
:
Օրն ի բուն
լուրք
" Լ
աբագ աչխատոզ
Պա -
վարացին
ու ՊավաբուՀին,
գիչեբբ
րոլորովին
ա
լ–
լափխոլտծ
կր զուարճանան
ղարե քուրի
փրփուր–
նեբուն
տտկ,
իւրայատուկ
զուտ
ր թո
ւթ ե ամ բ :
Հօխպբաու
Հաոլզներոլ
մէք կր Հանգիպիք
ամերի­
կացի ականա
ւո բ անձե բու
եւ սպանե բու
,
որոնք
սլավարական
ագգային
աարաւջերով
կբ
մտսնակ–
ցին
տեզաղիներու
զբօսանքին
, խոստովանելով
ոբ
Պավաբիոլ
այս եբտնաւէտ,
քերմ
մթնոլորտը
ի —
րենք
չունին
Ամերիկայի
մէք։
Մեր
չոգեկառքբ
մէկ մամ /լանգ առաւ. Աուկզ–
պուրկ
քազաքին
կա յար
անր
եւ անկէ
ալ
վեց
վակոն
լեցուն
տա րագիրնե
ր առնե լով
մ
իացուղ
մեր կառաչարին,
եւ առանց կանգ առնելու
րազ
մաթիւ
մեծ ու փոքր քաղաքնե
բու
առքեւ
, աբա
-
գափաղ
սլացաւ
գէպի
փերքին
կա յանր
:
Հետեւեալ
օրր ,
Օ՛ք ոստոս
\ ին՝
կէսօբուան
մամր
12/
մօտ Պբեմէն
ենք արգէն.
Հսկայական
չէնքերոփ,
անՀամար
ղո րծա րաննե րոփ , կանաչա
-
գարգ
, զեղատեսիլ
քազաք
մր րնդարձա/լ
ու ան–
ծայրածիր
Հոն պատրաստ
են
1քՀ0/
բտզմատասնեակ
^քամիոն^ները,
եւ կարդապաՀութեան
Հսկող
տիկտննեբր,
կայարանէն
Թրանցփաբթլակէբ
լի,^
խագրելու
Համար։
Բաոոբդ
մամ վեբքր
Հոն ենք
՛արգէն
, եւ չարք
լ"՚ՍՔ
ԿեԼ
կենանք
րմչկակս,^
վերտին
քննութենէն
անցնելու
եւ ^եբ
սնունդի
^
բնակութեան
նոբ աոմսեբբ
ստանալու
Համար,
Հոս կբ տիրէ մասնաւորապէս
տրտակաբգ
կարղա^
պաՀութիւն
եւ կանոնաւորութիւն՝
որ յատուկ
է
Ամե բի/լաց
ինե րուն ։
Գործոզութիւնր
չուտափոյթ
վեբքացած՝
ա »
մէն
մէ/լս
կ՝առ՚սԸ>որւլ.ուինք
մեզ
յաա/լացուած
մասնա
րամ
իններր : Կինեբր
եւ այրեբր
ունին
անվ
քաա
ննքասենեակներ՝
իւբաքանչիւրբ
Ց • ֊ 10
ան^
կողիննոց,
մաքուր,
օգաւէտ
սենեակներ,
Հան –.՚
զստաւէտ
անկողիններով
:
Տ։շաշոի
այս փոխագբա/լան
/լայանբ
երբեք
շի նմանիր,
ցարդ
իմ տեսած
0. թ.
լակեբնեբուն
:
Ամերի/լեան
փոքրիկ
քաղաք
մբն է /լաբծես
,
ել
Հոս ոաք
գնողր
ինք՚լինքր
արգէն
Ամերի/լայի
մէք
կր կարծէ : Շատ
րնգաբձակ
տարածութիւն
, գե^
ղեցիկ,
բաղմայարկ
չէնքեր,
լայն
պողոտաներ
,
մաքուր
ճամբաներ
եզերուած
ծառերով
ու զար -
դարուած
բազմերանգ
ծազիկներով
:
ճամբորդ
0.
\*նեբր
այս Հանդսաաւէա
/լայանին
մէք
8
10
օրեր
կ՝ասլրին
մինչեւ
որ իըենց
Հերթին
նաւ նըս~
աին
Ս. Տ. ճ.
մեկնելու
Համար : Անոնք
ամէն
աե­
սակ
յարմարութիւն
ունին. Հանգիստ
քնանալու
,
ճաչելոլ,
զբօսնելու
եւ Հոգեկան
վայելքներու
յ
հ/ոչոբ
ճաչասրաՀներու
մէք օրական
երեք
մում
աոատ
ու սննդարար
ճաչ կր արուի
Ամերիկացի
-
ներոլ
յատուկ
մաքրութեամբ
ու ճաչակով
: կան
լոգարաններ
, լոզալոլ
աւազաններ
, մարմնակր
-
թա բանն/^ ր , շա րմ անէլա րնե
ր , ե բւլաՀանգէս
, նր ֊
լ
ազ աՀ անգէս՝
յարանու անա/լան
երրեակ
ե
կեզեցի–
ներ,
թատրոն,
օփերէթ,
((.Ամերիկա
Հաուզ»
բն–
^երցարան
— ուսումնարանր
ճամ բո րգնե
րո/ն
անգլերէն
սոբփեցնելու,
Հ^.
Տ.
(Տիեզերակտն
Ե/լե՚լեց.
Միութիւն)
,
V.
ս. ^. իլ.
(Երխոասաբզ^
ներու Բբիսաոնէական
Միութիւն)՝
իբենց
յատուկ
բաբեզաբգ
գրադտրաննեբով
, բնթերցման
եւ ու­
սու ցման
սբաՀներով՝
ուր տեզի
/լ՚ունենան
Հան -
գ է սնեբ
, բանախօսութիւններ
,
տեզեկատուոլթիլն
Մ իացեալ
Նա Հ անդնե բո ւ՝ պետական
օրէնքին
,
կարգ ու սարքին, աշիսատանքի
ու ապրելու
պայ­
մաններու
եւ քաղաքացիական
գրութեան
մասին
եւա
յլն ;
ԿԳրելի
քաղաքական
Հորիզոնր
մթագնած
կամ
տարագիրներոլ
կայաններու
Հա չուե յա րգա
ր ի
թուականր
մօտեցած
րլլալով
(մինչեւ
1951/
Աոլ–
նիս) արտագազթր
յառաք
կբ տարուի
ՀետզՀետէ
աւելի արագ
: թէ Աիւնխէնէն
,
Շթութ1լարտէն
եւ այլ տարաղիրներոլ
գազթակայաննեբէն
եւ թէ
Պրեմէնէն
ամէն
2—3
օբր նոբ կտրալտն
մր ճամ -
րայ
կր Հանեն
, մինչղեռ
նախապէս
շաբաթներ
կբ
տեւէր
մէկ փոխագրոլթենէն
մէկալբ
:
Այ"՚>Բ>
3
Օգոսաոս՝
փակցուած
նոր անուա
-
նացանկեբոլն
մէք կր տեսնեմ
նաեւ իմ անունս
,
Կիրակի
, 6
Օզոտոս,
կէս օրէ վերք մամր 1ին նաւ
նստելոէ. Համար
;
^՚"կ
՚Գ
"/իաի նկարագրեմ
նաեւ՝
Պրէմր
-
նէն Նիւ Եորք
մեր
նաւային
ճամ բո
րգութեան
կաբեւոր
մասերր
.
ք–
լ
€ I
ՍՏԵՓԱՆ
ՊՕՏԱՃԵԱՆ
Դ1՝Ր^^
՚ ^ ^ ^ ^ ^եԿ
ԷՋԻ ՎՐԱՑ, ՄԵ -
ԼԱՆՈՎ։ ԿՏՈՐՆԵՐՈՒ
ՋՐԱԺՆԵԼ
ԶԵՌԱԳԻՐԸ
.
գէպքեբու
լնթացքբ
/լասե ցնե
լու , կարծէք
կ՝աչ–
իւատէին
իւզ լեցնել
կրակին
վյւայ,
անչուչա
նր–
կատի
ունենա
լով
մ իա յն իրենց
կեանքին
ու
Հարս­
տութեան
ապաՀովութիւնր
։ Եւ
ս լաքնե
ր բ ուգ
-
գուած
է ին գէպի
Գա էակցութեան
Հետե ւո րգնե–
րը , մաՀր ու թո
յն Հոսեցնելով
անոնց
Հասցէ
ին
։
Գմբախտա
բաբ
, այգ ճակատադբական
օրե -
բուն
, քանի
մ ը ե րեւութապէս
աննչան
գէ պքե ր ,
կուգան
ծանբ անդբագա
բձումնե
ր ունենա
լ Գաշ —
նակցական
մնացո րդնեբու
եւ գաւառաց
ի
Հա
յե -
րու
գլխուն։
Փորձենք
աբաղօբէն
յ ի չ ե լ մէկ քա -
նին
, որոնք
ցա յտուն
ասլացո յցնե ր են Զմ իւոնիո
յ
Աո աքնոբդին
ու իր Համ ախո Հներ ուն ապիկաբու
-
թեան
ու ապազգային
ուգզութեան
:
1915/5»,
օր մբ Առաքնորդարան
կր
ներկայա–
նայ
Զմ իւոնիո
յ
ծանօթ
առաւ -
փախաւնեբէն
փրանւքաՍոԹ
Աւետիսբ
եւ
20
25
Հազար
ոսկի
կր
պաՀանքէ
ազգա յին
ի չխանո ւթենէն
, ^անի
մ բ օր
պա
յմ անամամ
տալոփ
եւ չփճարուե
լու
սլարագա–
յին սպառնա
լոփ
անոնց
կեանքին։
Ըստ
իրեն,
այգ
գում արր պիտի յատկացուէ
ր րանտա րկեա
լնե
բու
եւ
՛զինուորներու
չքաք-որ րնտան իքնե բուն
՚ • ՚
Ա
՛ւ
՛լա յին
մարմիններբ,
բստ
իրենց
բնկալեալ
սոփ ո րութեան
այս ակնա յա յանի
խա չագ
ոզու
-
թիէնր
կր փե րագրեն
Գա ^ակցոլ
թեան : Պ՛
Մար­
տի րոս
Ա արեան
ումգնօրէն
կր բոգոքէ
ա յգ դի -
տում^ւաւոր
զրպա րաո
ւթե
ան
դէմ
, Գաչ^յակցու
-
թեան^^բմանապատուութիլնր
բարձր պաՀելով
եւ.
կ՝աոաքարկէ
իրեն
յանձնել
այդ խնգրին
կարղա
-
գրութիւնր,
առանց կառափաբութեան
ուչաղրու՜
թիւնր
ղրաւելու
: Եւ սակայն
^ագգայինճիններր
չուաով
ձե րբա կալե լ կուտան
ֆրանմ ասոն
Աւե
-
աիսը եւ իրենց
մոզովին
աաենաղրութեան
պատ
-
ճէնբ
նո յնութեամբ
կբ յանձնեն
կուսակալ
ՐաՀմի
պէյին , որ առիթի
կր սպասէր
կառավարական
դիւային
ծրագիրբ
գործադբոլթեան
դնելու
:
Անմիքապէս
Աարեան
կր
ձերբակալուի
ու
իր րնտանիքով
կ՝աքսոբոլի
: Աւ իր ամրուլք
Հարս–
տութիւնբ,
Մազնիսայի
Հիւսուածեգէնի
գործա
-
բանբ եւ այլ կալուածներ
, կուսակալին
Հաւանու–
թեամ բ կր գրաւուին
իթթիՀատական
ազդեց
իկ
զէմքեբու
կոզմէ։
Այգ գէպքր սլատճաո
կ՝Րլլ՚"յ
որ բազմաթիւ
րնւոանիքնեբ
ձերբակալուին
ու աք­
սորուին,
զանազան
ցուցմունքներու
Հետեւան
-
քով
:
Երկրորդ
գէպքր
կբ պատաՀէր
մօտաւորապէս
1916
Օղոստոսին
: Իզմիրի
Հայոց
գերեզմանատան
ոլտՀապանին
ու իր խորթ
զաւկին՝
Ցակոբի
միքեւ
վէճ մր կր ծագի,
ՀեազՀեաէ
սուր Հանգամանք
մր
տեգեկացնել
գերեզմ անաաան
մէք
պաՀուած
տեզե/լացնելու
գեբեգմ անաաան
մէք
պաՀուած
« Գտշնակցականներոլ
» զէնքերու
պարազան
• •
Առաքնորգաբանի
ղո րծակատա
բր
, որ այղ
պա
-
Հուն պատաՀաբար
Հոն ներկայ
եղած
էր, կբ <"*՜
մոգէ Ցակորը
Ա
9՛–
ՊՕՑԱՃԵԱՆ
Fonds A.R.A.M
1...,92,93,94,95,96,97,98,99,100,101 103,104,105,106,107,108,109,110,111,112,...460
Powered by FlippingBook