ԼԸ է"^<ճ]V11ա ցսօւաւըիւ ;^ԼԻ1ւա տյ^ ըաօբտ
Ւ1^^^7Շյ1քօոյ6
^I1
1025,
Տ.Ը.Տ. 376.236
ւ)1ք
»է6ա՛
: ՏՇ».ս^տտ^1ս^ա
17,
1Հս6 ՕՁաշտտշ • ֊
Ր/մ11Տ (13) IV
^^է
^օ: 10Լ61ՃՇ
Վ եց ամս.
ՈՕՕ ֆ ր • , Տար– 2200, Արտ– 3000 ՓԲ^
761.
15-70 Գին 10 ֆՐ ՚ Շ-Շ-Բ՛
1678-63
Տտաշճւ 21 յ ս ւ ւ ւ տ ւ
27ււդ ՏԱՐԻ
27
յ
^ 6 6
«0. 6513–էւււր շրջան
թիլ
1924
1951
օ ա ր աթ 21 ՅՈԻԼԻԱ
ծյ/ւա՛գիբ՝
Տ–
ՄԻՍԱԲեԱՆ
ՄնՐ ԽՕԱ՚քԸ
ԱՊԱՆԻՈՅ
ԻՆԳԻՐԸ
Օբտկաբգի
վյւայ է սսլանիական
Հ"՚բցբ :
Յուլիս
\է)ին Ֆր՚ոնքօ
սւօնեց Ապանիոյ
քաղա–
Ք՚ոյին
պատեբաղմի
1 5 / " / –
տաբեգաբձբ
Հ
Ուբեմն
1 5
աարիէ ի վեր Ֆբանքօ
միահեհան
ԿԴշիէ Ապանիոյ
վրայ,
շահելէ վեբք
յաղթանակր
ո՛ չ միա
յն աեղական ապսաամ
րնե ր ոլն , "՛յլ միշաղ
գային
Համայնավար
կամալորական
գունդերուն
դէմ, որռնք եկած՜ էին աշիսարՀի բ"լ"ր
կող՛քերէն;
1935
1936
Ապանիա դարձաւ
վւորձագաշ,
մր, ուր Նացիներն
ու ֆաշվւսաեեբր
մէկ
կողմէն
,
կարմիր
Համա յնավա բևերր
միւս
կողմէն Ա սլանիոյ
մողովուրգին
ղլիսուն
վյւայ
վւորձեցին
նորաՀնար
վԼ նքերր
, ղանոնք կատարե չաղ
ո բծելու եւ յառա -
ք/՛Կ՛ոյ պատերաղմին
մէք
ղւ։ րծածե լու
Համարէ
ճիշգ ինչպէս
Հիմա ալ նոյնր տեւչվւ կ՛՚ունենայ ՝/>//-
րէայի
մէք :
Հետեւելով Աաալինի
, Ա ուսթաֆա
Բէմ ալի
,
Մոէ-ոոլվւնիիւ ել Հիթլէբի
օրինակին
, Ֆր՚ոնքօ
գիկ՜՜
տաաո լւա կա՛ն վարչաձեւ
Հաստատեց
Ա պանիո
յ
մ՛էք, կռթնած
իր կուսակցութեան՝
վՓաղանգ՝»ին՝
վր՚ոյ։
Ջնքեց
սիլս կոլսակցութիւեներր,
մասնա -
ւոր Հալածանքի
ե՛նթարկելով
լնկե րվա րա կաննե րն
ու Համա յնավա բներր։
^Հնքեց նաեւ
մամուլի եւ
իսօսքի աղատութիւնր
: Մէկ իսօսքով մողւ՚վբգա -
վար
Բ"Լ"Բ
^Լ"՚բգերբ : է՛բ ձեռքին
մ էք
առաւ
ամբողք
իշվսանոլիմիւնր։
Գաբձաւ
թէ՛
պետութեան
ել թէ կառավարութեան պետ :
Աաիսակուլմե ան կուսակցութեանց
պատկանող
բաղմաՀաւլար
Ասլանիացինեբ
Հեռացան Լքպանիա -
յէն ել մեծ մասամբ ապաստանեցան
սաՀմ անակից
Ֆրանսայի
Հողին
վյւայ
Պի՚բէնեանի
էԲէ.՛" ւէ՛^
մէք,
ի^՝ուլուղ
եւայլն : Անւյնք ալ մեղի ել 1իոլսնե–
բուն
նման դարձան
«ղաղթական»
ել ունեցան
ի–
րենց գաղթա կանա կան
մ ասնաւո ր գրասենեակը :
1
945/
վերիվայրումնեբը
որեւէ անգրագաբ -
ձում չունեցան
Ֆրանքս
յի ՛իրայ, որ
չաբսւնակեց
իր միաՀեծան
իչիսանութիւեը
:
Ա Ակը մերմեց
րնգունիլ
Ապանիան
իր
ծոցին
՚քէք
իբրել
ոչ—մողուիբդավար
եբկիբ : Ա ԱԿի
ան
գամ
պետոլթիւննեբ ետ կանչեցին Ա ատբիտի
ի -
բենց գեսպանները
: Ֆրանսա
ել ուրիչ
երկիրներ
պաՀ մը նո յնիսկ
ան աե ս ա կան պո յքոթի
ենթարկե~~
ցին
ղայն, սաՀմտնագլուխը
փակելով
սսլանիական
ապրանքեեբունէ գէմ :
Վերքերս
ՄԱԿը աւելի բարեացակամ
գարձալ
Ապանիոյ Հանգէպ
ել գեսպանները
ՀետղՀետէ վե
րագաբձան
Ապանիոյ
մայրաքաղաքը։
Այն պաՀուն
, երբ Ամերիկացիք
Ալբոպայի
պաչտպանութեան
Համար ամէն
պատրաստութիւն
կը տեսնեն
, Ապան իան
իր աչիսա բՀագրական եւ
ււազմագիտական
գիրքով
առաքիւն գիծին
վյւայ
կու
գայ
։
,
Ամերիկացի
ծովակալ
Շէբմէն
քանի մը օր ա–
ռօէքք
Ֆբանքոյի Հետ կաբեւոր
խօսակցութիւններ
ունեցաւ :
Ամ երիկա ծրաղրած է մ ասն ասոր ղաչինք
մ ը
կնքել Ֆրան քո յի Հետ՝ պատե րաղմի
պարաղա
յին
Ա պանիո
յ նաւաՀանդիստներն
ու օդակա յաննե
րը
օղտադո րծե լու Հաձ ար՝ ի ,պա չտպանութ իւնւ Աւրո–
պայի :
Անգչփոյ աչխատաւո րական կառավաբութիւ -
նը, ինչպէս
նաեւ Ֆրանսայի
Հանրային
կարծիքը
Հակառակ
են որեւէ գաչփնք կնքե լո լԱ պան իո յ Հետ
ցորչափ։ Ֆրանքօ ^րկիրը կը վարէ դիկտատո բա -
կան վարչաձեւով :
Ամերիկայի
ճնչումին
վրայ,
այմմ
Ֆրանքօ
Հաւանած է կարգ
մ ը բա րեփո իսո լմնե ր
մտցնել
վարչաձեւին
մէք, գոՀացում
տալու Համար Անգ -
լփոյ կւ Ֆրանսայի։
ԳաՀլիճին
մէք ալ փոփոիսու -•
թիւէԽեբ
մտցուց։
Աակայն
այս փ՛ոքբիկ
ղիքումնե–
բը չեն գոՀացներ
ղեմ ոկրատ
երկիրնեբր :
Ֆբանքֆորթի
ԻԼնկերվա րա1լան Աիքաղւլա
յ ինի
Համաղումտբր
Աուլիս Յին բանաձեւ
մը քուէար -
կեց Ֆ րանքո
յի ղէւ^ պաՀան քելով որ մողովր ղա
վա բական աղատութ
իւններր
վերաՀաստա
տուին
Ա պանիո
յ մէք։ Այլապէս ոչ մէկ տնտեսական օգ -
նութիւն պէտք է րլլայ
Ֆբանքոյի եւ
Ապանիան
չառնուի Ատլանտեան
Աւխտին
մէք :
Անցեալ
Փետրուարին
ու Մ արտին Բաթալռ -
նիոյ եւ այլ չրքաններու
մէք տեղի ունեցած
դոբ–
ծագուլներբ
ցոյց տուին, որ երկրէն
ներս մեծ
ղմգոՀութիւն
կը աիրէ ո՛չ միայն
աչիատաւոբնե–
Օ Ր Ր
Օ Ր Ի Ն
ՈԻՍ ՈԻՑԻՉ , ՈԻՍ ՈԻՑԻ՚ Չ
Երբ հարցնէք արտասաՀմանէն
եկած ոեւէ
Հայրե՛
նակցի
տղաքդ
ո՚^ւր սորված
են այս
գեղեցիկ
Հայերէնր,
ինչ լալ նամակներ
կը դրեն
ձեղի, պա
տաս խանր մէկ է
Այս ինչ ացցայիԹ վարժարսւնր
Այսինքն
մեղի ծանօթ նա իսակր թա րաննե լ։ ր , ո–
րոնք Թ՜ուրքիո
յ մէք էբ երրեմն
նախաիոնամա -
կան ՛էե ր կատարած
են , Հասցնելով
^սերունդներ
Հիմնական
Հա յե րէնով
:
Անոնք ունէին
միօրինակ
ծրադիր
մր կապ —
•ուած
Պ՚՚լսոյ
Ուսումն.
ԽորՀուրգին
, րհտիր ու —
սուցիչներ
, որոնց մէք մեծ թի՛ւ մր կր
կաղմէին
ծանօթ դբադէտնեբ
, բանտստեւլծներ
ել մասնա
—
գէտներ։
Զ՛ ել
Հ ՛
Ասատոլրներէն
մինչեւ Վա -
րսւման եւ
օկիւրեան
, Իհ • Պէբպէրեանէն
, 3 ՚
Գոլրղէնէն,
Հինդլեանէն
մինչել Ա՛Տ–
Անգրէաս–
եան , Զաբգարեան
եւն • :
Նոր
սեբունդր
ղրկուած է այգ Հիմնական
ու -
ս ուց ում էն : Գարձեալ Ա երձաւոր
Արեւելքն է որ
կբն ա յ լրացնել ա յգ պակասը
, Եգիպաոս
, Ա ու -
րիա
, Լիրանան
, Պարսկաստան :
Եթէ
մողովուրղը
ում կուտայ
այդ
նաիսակըր^
թարաննեբուն
ել իր ղաւակներր
Հոն կր գրկէ ա —
մէն բանէ առաք մայրենի
լեղուն սորվելու
Համար
,
"՚֊րԼ՚չ ցաւ մր կր կրծէ ամէն Հոգածու
սիրտ :
-- ՈւսուցԼէչ
չկայ , դացոգին
տեղր
նոբը չի
դար
X
Արդարեւ, ասպարէղը փշոտ է։ Գմուար է փոր
մ ը Հացի Համար
նուի րեա լնե ր ղտնե լ ա յս
գաման
օրերուն : Մնաց որ ո՛^ ւբ պիտի պատրաստուի
Հա
յ
ե րիտասա
րգը
ուսուցչական
պաչտօնին : Երկրոբ—
գական
վա րմ ա ր անն եր
երրեմնի
կ եգր ոն ա կան ին
կամ Պէրպէրեանի
Հտսկացողութեամբ
ղրեթէ
չու
նինք ; Երկու
ճեմ ա րաններէն
Հա լէպինը ղեռ նոր
է։ իսկ Պէյբութինր
ում կր սպառէ նաեւ նախա
—
կր թ ո լթ ե ան վբա
յ : Ա ելքոն ե ան կբթաբանր
չարու
նակ ելեւէ քներ
կ՚ունենայ։
Ա իսի թա րեաննե ր ր մեծ
մասով նախակրթոլթետմբ
կը ղբաղին : Գոնէ այդ–,
պէս է Փարիղի եւ Վենետիկի
մէք։
Ուրեմն մեր ա չքե ր ը նորէն
կ՚ուղղուին
գէպի
Ա ուրիա
ել Լիրանանի
գ՚՚յգ
ճեմարանները, սպա -
սե լով որ բա րձրագո
յն ուսում ով
(Հայերէն՝)
օմ -
տուած
սերունդ
մր պատրաստեն
, իբրել
ուսուցիչ
մ եր նախա կրթա բանն երուն
Համ աբ :
Ա՛ՕԱԻ
ԱՅՆՃԱՐԻ
«ՅԱՌԱՋ»
ՎԱՐԺԱՐԱՆԸ
Այնճար ի թաղ
. ԽոբՀուրգը
, խմ բա գր ո ւթե անս
ուղղած է նամակ մը
(12
ՅոլլԼւս) որով, կր յայտ
նէ իր եւ իր Հոդածութեան
ենթակայ
չքաւոր ա շա
կե րտնե բու
ս րաա
գին
շն ո ր Հ՜ա կա լո լթ ի ւնն եբ ր ա յն
բո լո ր ՖրանսաՀա
յ նուիրատուներուն
,
որոնք ,
՛Լեր քԼ՛ն կրթական աարե շրքանին
, նւիլթապէս ա -
քակցեցան
իրենց «Յառաք»
վարմարանին :
Նամ ակին կցուած է իւրենց աաբեկան
Հաշուե–
ԿչԼ՚՚՚ը,
որ գմբախտարաբ
2 7 8 4
լԼ՚բանանեան
ոսկիի
(278.400
ֆրանք) բաց մը ց՚՚յց
կուտայ։
Րացի
«
Յառաք»ի
միքոցով
եղած
նուիբ ատո
լութի
ւննե -
րէն
(150.000
ֆրանք)
,
անցեալ
•տաբեչրքանին
,
Թաղ
. Խ՚՚բՀ՚՚ւրդր
ստացած է նաեւ Լ՝ա րեդո րծա -
կանէն Հաղար ոսկի , Ջ՚՚՚-Լ՚ցե
ր իական
՚Րրիստ
. Ըն–
կերութենէն
7 2 0
ոսկի,
ՀՕՄէն
(Ամ՛երիկա,
Պ է յ ֊
բութ ել Այնճար)
1203
ոսկի, կրթական
թոչակ -
ներէն գոյացած է
2081
ոսկի, եւն– : ԸնղՀ –մուտքր
եղած է
8 5 3 9
ոսկի, իսկ ելքր՝
1 1 .323
ոսկի : Անց -
եալ տարուան
բացն էր
3265
ոսկի :
Տ բուած
տեղեկու թեանց
Համ աձա
յն , աշա -
կերտական
թոշաքլներէ
կա րեւո բ գումար
մը չի
ղ ո յանար
, ո րովՀ եաեւ տեղւո
յն Հայ կաթողիկէ
եւ
բողոքական
ղ սլբոցնե ր բ ձրի կ՝ լողունին
իրեն ց ա–
շակե րտնե բր ել շատ մ ր ծնողքներ կր նախբնտրեն
Հոն
՚լրկել
իրենց ղաւակներ
, Հակառակ որ «Յա -
բու
, այլ ել արՀեստաւորներու
,
առեւտրականնե
րու եւ ղո րծարանատէ
րե բու մէք լ^գգէմ
Ֆբանքո
յի
իւշխան ութեան
տ
Եկած է ա յլեւս
մամ անակր
, որ մողովբդա -
Վ՛որ ել աղաա կարգեր
Հաստատուին
Ապանիո
ք
մէք, սպասելով
որ կարգր ղայ նաեւ աշիսարՀի մէկ
Հինդե րո րդ
մ ասին ;
ՀՐԱՆՏ - ԱԱԱՈԻկԼ
ԶխԽւդադսՄի
ժողովը
ձախող Վ աԱԱախգէեակիԱ
ԿԱՐՄԻՐՆԵՐԸ ԿԸ ՊՆԳԵՆ ՈՐ ՕՏԱՐ
ՈՒԺԵՐԸ
ՀԵՌԱՆԱՆ
ք-ՈՐԷ՚ԱՑԷՆ
Անգամ մը եւս անելԼւ մատնուած է ՛Բաէսոնկի
ղինադադաբի
մողովր։
Րանակցոլթեանց
1րղ օրը,
գաշնակից ել չինեւքորէական
պաաուիրակոլ -
թեանց
միքեւ ծաղած է Հիմնական
տաբակաբծոլ–
թիւն մը, որ եթէ չՀարթոլի
, անխուսափելի
կը–
նկատուի
բանակցութեանց
խգումը :
Զինեւքորէա–
ցիներր կր պաՀանքեն
, որ օտար ումե բու Բորէա -
յէն անմիքական
Հեռացման
Հարցն ալ մտցուի օ -
րակարդին
մէք։
Գաշնակից
պատուիրակութիւնը,
սակա
յն , Հարցին քաղա քական
Հանդամ անքը նկա
տի ունենալոփ, վճռապկս
կը մերմէ
լ^թացք տալ
կարմիրներու
պահանքին։
Տեղացող
Հեղե՜ղանման
անձբեւներու
պատ -
էտառով
, դա ^տ
կից պատո ւիւրակո ւթիւնը
չէ ր կըր~
ցած երէկ Բաէսոնկ
երթալ, այնպէս
ւ։ր ղինագա–
՛լարի խառն
յանձնւաիսում
բր չրկցալ
նիստ դում ա–
բել այդ օր։ Րանակցութ
իւննե ր ր պիտի
վերսկսին
այսօբ ել անոնցմէ կաէսւււմ պիտի ունենայ
մողուիփ
շարունակութիւնը
կամ ձախողումը։
Հարթուած է
չէ՚լոք
՚լօտիի
գիծը
ճչգելու
Հարցը։ Վէճր կր չա -
րունակուի սակա
յն գինաւլ ադաբի
պա
յմաններուն
ղո րծագրու թեան Հսկե լու պաշտօնը
ստանձնե
լիք
յանձնախումբի
կազմութեան
չուբք :
իոլոր այս Հարցերը
կրնան տյս կամ այն ձե -
ւով
կա ր ւլադր ո լի լ , բա յց դա շնակից պատուիբա -
կո ւիմ իլնը բա ց ա ր ձա կա պէ ս պիտի
մ երմէ
րնդունիլ
օտաբ ումերոլ
Հեռացման
պաՀան քը,
մինչեւ որ
՛Լե բ քմ՛ական խազաղո
ւթիւնր
չվե րաՀաստտտո
ւի
Բորէայի
մէք։ Այզ Հարցը կարելի է նկատի
առնել
միայն ղինագագաբէն
վերքը գումարուելիք
խաղա–
զութեան
Համամոզովին։
մէք :
Թոքիո
յի ամ երիկեան
չր քանա կնե բ ր
յոռետես
են ելքի մասին, որքան ոբ ալ կարմիրներր
կր ցան
կան վե րքացած
աեսն ել կռիւներր
: Արղա րել
չին–
եւքորէացի
լիազօբներր,
մինչեւ
Հիմա,
շեշտուած
կեբսլով արտայայտեցին
այդ ցանկութիւնր,
Լ՚նՀ
որ սակայն
յառաքիկային
պիտի նկատուէ ր
կե՚լծիք
մր, եթէ անոնք անտեղիտալի
մնան՝ օտար
՛ումերու
Հեռացմ
ան
իրենց սլաՀ անքին
մ էք :
Արաաքին նաիստբաբ Պ • էչԼ՚սբն կտրուկ կեր -
պով յայտարարեց
, թէ ԱԱԿի ումերր պիտի
մնան
Բորէայի
մէ ք, մ ինչեւ որ իրական
խաւլաղո
ւթի
ւնը
վմտրաՀաստատուի
այնտեղ :
Ռ՚սգմաճակատին
վրայ
, երկու
կողմէն ալ
պատրաստութիւննե
ր սկսած են տեսնուիլ
, բա -
նակցոլթեանց
ձախողմ
ան
պա րադա յինւ ,
կռիւը
սաստկօրէն
վե ր սկսե լու
Համ ար :
Շփոթ վիճակ ԽաԱի Վկ
Պ– Հէբէմլ^
երրորդ անզամ ըլլալով
տեսնուե
ցաւ վարչապետ
Տոքթ. Մոսատեզի
Հետ։ Այ"
՚Լեբքի^Ը յայտարարած է ամերիկեան
չբքուն
ղես
պանին
, թէ ազգա յնացմ ան
սկղբունքը
չդո բծադ -
բուե լու պարագա
յին
, Ռուսե բր պիտի
ուղեն ար—
մեցնել
Լւրենց իրալոլնքնեբր
նաւթա
յին այն մենա–
չնորՀին
մէք, զոր ունին
կամ ունէին
միւնչեւ
Մ այիսի ՅՕր
Հ իւս իսա յին Պտրսկաստանի
մէք :
Ա իւս կողմէ
, ամերիկացի
նաւթային
մասնա–^
՚լէա Պ •
ԼԼ՚ՎԻ
յայտնած է պարսիկ մասնադէտ
Պ •
Հասիսլիին
, թէ Պարսկաստան
պիտի չկրնայ
մրցիլ
նաւթային
շուկայի
միքաղգային
թրրԱթ1»/ք/ւ/7է.5»
Հետ , ո րովՀետեւ
իրանի չզտուած
քարիւղը չատ
աւ ելի սուղի կր նստի քան ,
օր ինակի
Համ աբ ,•
Ա եքսիկա յինր
, փ ո իսագրական
ծախքերու
տեսա -
կէտոփ։ Անաց որ Լա Հէյի
միքաղղային
ղատտրա–
նին
Հեւլ ինակուիմ իւնը
ճան շցող ոչ մէկ երկիր
պի
տի .ուղէր այսուՀեաեւ
պարսկական
քարիւղ
դնել :
Մեծապէս
շւիոթ կր թուի
կացութիւնր պար -
սիկ կաո ափա բութեան
ծոցին մէք : Ազգային ճա -
կատին պատկանոդ
նախարարներէն
ոմանք Հակա -
ոակ
են Տոքթ–
Մոսատեզի
անՀաշտ
փե րա բեբոլ -
մ Լւն : Շաա աւելի
ումեղ է Հակառակո
ւթիւնր վար–
(Լուրէրօլ շարսւԱակոնթիէՕ^ւ 1^րգաւ Դ֊. Է9)
ռաք» վաբմաբանին
կրթական
մակարդակը
աւելի
րարձր է :
Եկամուտի
տղբիւրները,
միւս
կողմէն
, եբ -
թալով
կը նուաղին : Համաղդայինը,
ԵդիպտաՀայ
Կ - Խաչը եւ ֆրանսական
1 ^ ՚ 1 ւ տ տ 1 0 Ո
Շս1էԱ16116/^
գադ
րեցուցած
են իրենց նպաստները։
իսկ ՀՕՄի Ամե
րի՛կայի կեդր. Վարչութիւնր,
ուրիշ
տարիներու
300
տոլարին
տեղ
,
1
00
տոլար
մ իա յն ղրկած է
անցեալ
աարեշրքանին։
Միսիթարական է այս բո
լորին մէք Պ՛ ճորճ Մարտիկեանի
Լսոստումր, ո–
բո՚Լ , Լ՛ մօաոյ պիտի ստացուի
իբ Հազար
աոլարի
( 3 6 4 0
ոսկիի) նուէրր :
Այս կացութեան
մէք ամէնէն
ցաւալին
այն է,
որ Թաղ. ԽոբՀուրգը,
աւելցնելու
աեզ
ստիպուած
է կրճատել
ուսուցիչներու
թոչակներր
: Հակառակ
ա յս անարգար
կարգադրութեան
,
ուսուցչական
կաւլմ ը անձնուիրաբար կատարած է իր պաբաա -
կանո լթ ի լն ը
I
Fonds A.R.A.M
