3 ԱՈ՛Ա Ջ ^>
ՕՐՈՒԱՆ ՇԱՐԺՈՒՄԻՆ ՀԵՏ
հազսւոսսՄ տաէագխԱեէ
աԱեւի
մատԱուած
Օտար
տարագիրԼերու.
կամ այսպէ"
կոչուած՛
Տի֊Փի՚եերու
Հարցր, երրեմն
երբեմն կր զրաղեցնէ
միւաղղային
մամուլր,
լելաելու
Համար յաակա -֊
պէս այն մռայլ
Հեռանկարր, որ կր սպասէ՝ աա
կաւին
Գերմանիոյ,
Աւսարիոյ եւ Իաալիոյ մէք
ապրող այս
ղմ բա խանե րո ւն ֊, Այս անդամ
, դարձ -
Լալ,
ամերիկացի
օրագրող
կին մրն է որ կ՝ աբ -
ծարծէ այս խնղիրր։
Աոնիա թսմարա
, որ
չորս
աաբիէ ի վեր կր բնակի
Գերմանիոյ
Նիւր1՚պէրկ
բաղաքր,
աարադիրներու
կեանքին
իրազեկ
մար
գու
Հանղամանքով
կ՝րոէ » թէ Ւէ՚"յԻ
լուծումէն
վերք (այս տարուան
վերջաւորութեան)
,
աւելի
քան
քաոոբդ
միլիոն տարագիրնեբ
պիաի ստիպ ֊
ուին Օւրոպա
մնալ եւ ասոնց կէսր ^ւ քիչ մրն ալ
աւելէն
իր մնալուն
բնակութիւնը
պիաի Հասաա
աէ Արեւմաեան
Գերմանիոյ
մէշ :
Ազքատներ
չեն բոլոբ այս Տի Փիներր կամ
անտուն
օտա րականներբ
, ինչպէս
Գերմանացինե
րը կր կոչենք որոնք Հոս սլիտի մնան, կը գրէ օ -
րադրոզ
կինր : կրնամ ըսել, թէ բազմաթիւ տաս
նեակ Հաղարնեբ որոշած
են այստեզ ապրիլ
իրենց
սեվւական
կամքով։ Շատ մր
ԼեՀեր,
Ռուսեբ ,
Եուկոսլաւ^՚ւ՛ր եւ նոյնիսկ
Հրեաներ
ամուսնացած
են ԳերմանուՀիներու
Հեա։
Ուրիշներ
ունին քիչ
թէ չատ չաՀաւէտ
ղործեր
, կամ աչխաաանք
ղր–~
տած են ղ ե րմ տնական
ճտ րտա րարո ւեստ ի
մ ԷԼ
է
Գիտեմ կարդ մր ԼեՀեր,
որոնք կը յուսան թէ ի -
րենց Լբկիրր–, որ մր սլիտի աղատագբուԼ։ ել այղ
օրր,
կ՝ոլզեն
ոբ մ՛օտիկր ըլլան Լւրենց
ՀայրենԼւքին։
Գիաեմ կարդ մը ղեբմանացի
Հրեաներ
, մեծ մտ -
սով տարէց մաբդիկբ,
որոնք ողք մնացած
են նա -
ց Լւա կան Հալածանքներէ
ն եւ որոնք, Հակառակ ա–
մէն բանի, իսրայէլ կամՄ • ՆաՀանզնե
րր
ղազթե–
լէ աւելի կր նաիսրնտրեն
Գ՚երմա՚1։իւա ասլրիլ :
Հրէական
վւոքր
Համ ա յնքներ
Հաւաքուած են
Պերլին եւ Մի՚ւնիիս եւ կբ կարծեն թէ աւելԼ։ ապա -
Հով է կեանքր
այնտեղ : կաննաեւ Հրեաներ
, ո -
րոնք տե սակ մր Հատուցում
կը սպասեն ստանալ
,
մամ անա կիւն իրենցմ է բո ն աղբ աւո ւած
ինչքերուն
փոխարէն
: Ամ երիկեան
ել բրիտանական
զրաւմ
ան
զօտիներոլն
մէք կան նմանասլէս
աարազիրնեբ
,
որոնք
իրրեւ պաՀակներ,
մսագործներ,
շարմա
—
վս՚րնեբ
, եւայլն,
1լաշվսատին
մեղի Համար : Ա չ*
ոք ւլիաէ թէ որքան կր տեւէ անոնց
աչխատանքր։
Նկա տ ի ունենա լոփ
, սակա յե , ոբ ՀետղՀետէ
ամե
րիկեան
ել րբիտտնական
նոր զօրամասեր կր Հաս–
նին ա յստեղ
, ղործ
միչտ պիտի գտնուի
անգլե
րէն
սորված
տարագիրներու
Համար :
Այսո ւՀանղե
րձ փոքրամ ասնու թիէն կր կաղ -
մեն
իրենց կամքով
ր Հոս մնալ
ուզող այս տաբսւ–
ղի րները : Տ ի Փի՛ներուն մեծ մ ասր
պիտի
մնա
յ
Հոս
, ՈրովՀետեւ ոչ ոք կ^ուղէ ընգոլնԼւլ
զանոնք եւ
կամ ղետեղիչ
կաղմ ակերպութ
իւններր
մամ տնակ
չունեցան
իրականացնելու
անոնց ալ փոխագրոլ -
թիւնը : Մ "֊այլ
Հեո անկար մր կր սւզասէ անոնց եւ
ասի՛կա գի՛տեն իրենք
, ՛սա բագի՛ րն երն ալ
Արեւմ տեան
Գերմ անիա
, ծաւալով
,
թէքսաս
նաՀանզէն
աւելի վաքր է եւ սակայն
ունի
4 8
մի
լիոն րնակիչ : Ընղ արձակ
տարածութիւն
ել
| 5 0
մի՛ լԼան
ր՚՚՚ս՚կիչ
ունե ցող Ա • ՆաՀանդներր
յօմարե–
ցան
րնղունի
լ
3 9 0 . 0 0 0
տարադիրնե
բ , բայց
մինչեւ
պայմանամամ՝ի
վեբքանալը
այս Համրանքն ալ պի–
տիւ չլենտյ : Ուրեմն Գերմանիա
, որ
9
մի՛լիոն տա -
րաւլիրներ
ունի, պիտի ստիէզուի ապաստան
րնծա–
յելնաեւ
աւելի քան
1 5 0 . 0 0 0
օտարականներու •
Ոչ ոք պիտի՛ մեզա՚լրէր
Գերմանի՛ան, այս յա
ւե լո ւածտկան
բեռան գէմ գանգատելուն
Համաբ :
Րնակաբանի
տաղնապր շատ սուր է
տակաւին,
թ է ե ւ Նոր տուներ կր շինուին
ամենուրեք : 1)ակա–
ւաթիլ
ղերմ անացի
րնտանիքներ
2 3
սենեակնոց
բն ա կա րաննե բ ունի՛ն եւ շատե ր
իսճ ո ղուած են մէկ
սենեակի
մէք : էլ , Հակառակ
ճաբտաբարուեսաի
ումեզ վերակենղանացման
, տակաւին կան
ալելի
քան մէկ միլիոն
անղո րծնե ր :
Գերմանացի
մողովուրգր,
բնոլթեամր,
սի ^
րալիբ չէ օտարականներու
Հանգէպ
ել աղքաանե–
րր,
որոնք գերմանական
կարեկցութեան
պէտք
ունին, չեն կրնար ակնկալել բարեացակամ
վերա -
բերում
մ ր։ Անոնք խորունկ
խորշանք
ունին
նաեւ
ԼեՀեբոլ
ել Զեիսերու Հանդէպ,
իբրել
Հեաեւանք
ղանղո ւածա
յին արտաքսումներու :
Նիւի՜ւ՚պէրկի մօտ կայ սլալ Տի Փիներու
յա -
տուկ դաղթակայան
մր, ուր նաիսապէս կր բնա -
կէի՛ն պալթեան
տարաղիրներ
: ՊաՀած է իր անու–
^ւ՛՝ Վալքա
, որ էսթոնիոյ ել
Լաթվիոյ
մ իքել
վ՚"ՔՐ քաղաքի
մր անունն է : Այմմ
, այս ղաղթ^ -
կայանր ենթակայ է գերմանական
վարչութեան
1
Ծախքին
\00ին ՏՕր կբ վճարէ պավարական
ենթա–
պետոլթիւնր
, իսկ 20ր՝ ղաշնակցա
յին կառավա -
րութիւնր
: Այնտեղ կր բնակին
5 0 0 0
տարաէլիր^,լ–ր
քարուկիր
շէնքերու
ել փայտաշէն
տա՚լաւ արնե
բու
մէք։
Տնօրէնը,
բբուսիացի
նախկին սպայ մյ^
ւԲոռցուած վեպ Վը
—
^Ագապխ
(Գ– ե ւ վերջին, մաս)
Հեղինակը
իրապա
շա
ղոյնեբով
նկաբա -
դրած է սլապական այգ գործակալր,
անոր արարք–
ներուն մէք երեւան է բերած
մ ո լեռանգ պապակա–
՝նի դամանութիլնն
ու տմ ա րդո
ւթիւն
ր,
ցոյց է տ
ը֊
լած թէ ինչսլէս եբ իտասա րգեե բու
ծնողնե բու ,
յատկապէս
Յակոբի Հօր Վիչէնի
վրայ մեծ ազգե–
ցութիւն
ունեցող այգ Հբէչալոբ
անձնաւո
րութիւ
նր
մ ա րգո ց գմրախաոլթեան
մէք կր գտնէ իր եր -
քանկութիւնր
: Ֆասիտեան
գիաէ Ա՛տե սական ցան
ցով պատել մարգիկ, ան կր գործէ Հանգիստ
, ան—
վրգով եւ շաա ւքւեսակէտով
կը յի՛շեցնէ
էօմէն Ա իլի
«թափառական
Հրեայ»ի
Հերոսները : Հակառա -
կորդի մասնակի
յաքողութիւնր,
իր
•ծրագիրներու
մամանակաւոբ
ձաիսողոլմը
չի չփոթեցներ
զայն ,
այլ կը պատճառէ
քմծիծաղ,
որոփՀետեւ ան գիտէ
մ էկր
մ իւս
էն աՀաւոր ու նենգ
ճանապա
ր Հնե բոփ
վրէմ
լուծե
լ իբ Հակառակո րգնե րէն :
Հեղինակը
մեծ վարպեաութեամբ
է նկարագրած
այն պաՀը ,
երբ
Յակոր
կը ստանա
յ յուսաՀատ
Ազապի
ի նա -
մ ակը եւ կր պատ րասա ո լի մե կնի
լ անոր տունը
յ
Մ ինչգեռ
Վ,իչէ՚1– ր իրար
1լ՝անցն ի , էլոլղէ խանդա -
բել,
որ իբ որդի՛ն չերթայ
ա՚լքկան տունր, պապա–
կան գործակալը
Հանդիստ
ոլ ս/նվրղուէ կրպատաս–
իսանէ , ոբ անՀանւլսաանալու
որեւէ
Հիմք չկայ :
ինչ որ պէտք է րնել կ՝րնենք եւ ան տեղչի Հաս -
նիր։
Այդսլէս ալ կ՝ բլւայ
, Ֆասիտեանի
քանքերով
Յակո բ կէս ճամ՛ բան
կը ձե ր բա կա լո ւի :
Վյէսլի բացասական
Հերոսներէն է ձկնորս
Համ -
բարձումր
, որ լ^թերցողը
չիտեսներ
իր արՀեստին
՚^էք՚ւ այլ այն վիճակով, երբ Համբարձում
ալքոլի
ազդեցութեամբ
, քայքայուած
է ֆիզիքապէս ել
բարոյապէս
, կորսնցուցած
ինքղինք
ւլեկավաբելու
ամէն
կարողութիւն,
լո՛ղունակ է ամէն մէկ վատ
արաբքի : Այս վյ,ճակի՚ն
մէք կր Հանգիպի պապա
կան գործակալ
Ֆասիտեանին
եւ քանի մը
գրուչի
Համար
՚էործիք կր դաոնայ
անոր ձեռքր,
կը
կսբ–
տարէ ամէնէն ստոբ արարքնեբր :
Ր՚*^յց
Հեղինակին
իրապաշտութիւնը
Հնա -
՛աւո ոու թ ի ւ ն Կ
տուա
ծ է
անոր
Հա՚ք բարձում՛
ի
վատ արաբքներր
չվե բազ
րել
Համբարձումի
միքա–
վայրի
մաբղոց : Րացասական է միայն
Համ րար -
ձոլ՚ք ի. տ ի սլա
ր ը , ան
ո լղզա կի կե րպով
սլա տճ աոա–
բահուած
ւլինԼմ ո լութեամ բ : քէնդՀակառակն
,
նոյն
Համ բարձումի
լձւտանիքր
օմտուած է մ աբղկա
յին
բարձր յատկոլթ
իւննե րով. կինր Աօֆին ա շփւատա–
սէր է , որգիներր
պաաուաիւնգիր
, աւ^իւ ու վե -
Հանձն : Ան կր նաիսբնւտրէ առաւօտէն
մինչեւ
իրի՛ ~՛
կուն չա ր քա չ ա չի՛ ատ անք կատարե
լ ,
նիւթապէս
ապաՀով
մարգոց
լուացքն
լ^ել , իր աղքկան ապ -
րուստր
Հողալոլ
Համար
, քան թէ ազքիկը
դնել
ստորնացուցիչ
ճամբու
վրա
յ , յատուկ
Հարուստ
միքա՚Լայրի
, ի՛նչսլէս
ցոյց տուած է Հեղինակը :
Վի՚՚գական պատկե րացմ ան արուեստը
այս
վէպին
՚քէք ՚ոնւՀամեմատ
աւելի
բարձր է , քան
5 0 6 0 " ՛ -
կան
թ ո ւտ կանն ել՛ո լ որեւէ արե
ւմ
տաՀա
յ վէ պի
մէք։
Նալբտնղեանր
զբալոգ
Հանդամ անքնե
րէն
մէկն ալ այգ է եզած՜ :
Ա^բոզք վէ՛՛ս՛ բամ՛նուած է
1 6
գլուխնե
բու եւ
իւրաքանչի՛ւրր
կասլ՚ւլած
են իրարու : Ամէն մէկ
ղլուիս վե լ՛քանա լէ յետո
յ ,լ^ւ թե
լ՛ց ո ղրՀ ետտքր քր ո լ–
թեա՚քբ կը սկսի
մ իւս
զ ԼուԼսր
1
Հասկնալու
Համ
տր
թէ
ինչպիսի
լուծում ստացած
են նախորգ
գլխուն
մէք նկարաւլրուած
Հան՚չուցային
Հարցերր :
Ա՛ինչեւ
ցլղաւոր
ՀեբոսուՀիին
Ագապի՚ի
երե -
ի՛լ՛ գասու Հանրածանօթ
յատկան
իշե բով :
Այմմ , դասակից
մարղպաննեբր,
դեբմանա -
կան ղատարանները
լիաղօրած
են ղատե
լու
նաեւ
ՏԼ՛
Փիները : Գաչնակցա
յին
կառավա
րո լթ իւնւը ,
աարւոյս
Ա՚՚քրիէի
2 5 / 1 ՛
քուէարկեց
օրէնք մը «Հայ.
րենաղոլրկ
օտարականներու՜»
Համար,
Որոնք
Գեր.
մանիա կը մնան։ Այս
Օրէնքը
բոլորովին
ւէոՀացու–
ցիչ է թուղթի
վբայ եւ ոչ ոք պիտի կրնար կասկա.
ծ իլ , թէ գե րման կաոավարութիւնը
,
օտաբներոլ
Հանգէպ
խտրութիւն
բանեցնելու
որեւէ գիտաւո -
րութի
՛ւն
ունի։
Օրէնքր,
բոլոր
տեսակէտներով ,
Գերմանացի՛ներու
Հաւասար
վերաբերում կր իսոս–
տանայ այս օտարականներուն
: Ազատութիւն չար-
մ՜ելու֊ ղաշնււ՚կցայի՚ն
Հողամասի
վրայ, սեվւակա -
նութ իլն ունենա լու
, ա շիսատաւ ո բական
սէնաի՛ քա–
ներու
մասն ակցե լու կամ նո ր սէնտիքանե
ր կազ - •
մելու
ի՜րաւունքներ
, եւն • : Շտտ
բնականաբաբ
կ՝աբ՚լ իլուի՛ քաղաքական
րնկեբակցութեանց
կազ -
մութիւնբ։ Ոչ մ՛էկ Հայլ՚ենաղուրկ
օտտրական
պի
տի արտաքսուի
Գե բմանիայէն
կբ սաՀմանէ
օ –
րէնքր
եթէ Հանրային
ասլաՀովութեան
տեսա -
կէտով պատճառներ
չկան։
Այս կէտր, կրնայ ան -
շուշտ
ասլաղային
արզարացնել
ՀակաՀամայնա -
վար ատ րա՛ւ իրներու արտաքսում ր գէպի
իրենց
Համ այնավա
ր Հ այրենիքներր :
Գերման
ոստիկանութիւնր,
մինչեւ
այսօր ա -
պասո՚ան
րնծա յած է Արեւելքէն
Հասած
բաղմա -
թիլ
գաղթականնեբոլ
^ թ է ե ւ
էչիանութիւնները
ւան ղտ,ո ("Ր ՚^Է1՚"՚"Լ
^ ՞ ՛ ֊ ^ " ՛ ^
^^^1"է^
ՎՐ՚^մ) -
՚Ռ"էԻ
մէք "Ր
^
"Ր"յ–Ք՚"Ր
էԳ՚^յ
.
բայց
էրապա,տական
մեծ տաղանդով
կր
նկաբագբէ
լ
՚
1^՛։,. եեանռռ է
՚բուսա
ղ
սւսա
կարգին
կեանքը
Հէպին
նիւթր Կււ Գ-ր՛
՚նգէս կ,
գայ
Ազապին՛ ե լ այնուՀետեւ
ումական
արագոլ
թեամբ
կը չաբունակուի
մի՛նչել վերքը,
Հերոսոլ–
<Լ՚Լ՚ն եղեր՛ական վաիսճանր
։ Վէպի ամրոզք
ընթաց
քին պայքարր կբ ղաբ՚լանայ
իրաբ բուռն
կեբսլով
սիր՛՛դ
զոյգի եւ պապական
ղործակալ
Ֆասիտեանի
՚^էքեւ
մղուոգ պայքարով, որ երթալով
սուր
Հան֊
՚լամանք կ՝առնէ եւ կր գառնայ
շաՀեկան : Այս
կու
կողմեբու
պայքարին
միացնոզ
միւս
գէմքեբը
նոր րտն չեն աւելցներ
վէպի
րնթ՚սցքին
վրայ .
Վէպը վիպապաչաական
շեղումներ
ունենալով
Հանդերձ,
հիմնականին
մէք իրապաչտ
է; կան
խտացած
էքեր "՚^ պատկերներ
, որոնք պատիլ
կը
բերեն
ոչմիայն
ՏՕական
, այլեւ
յետաղայ
տարի -
նե րու^ որ
եւէ հայ իբտսլաչա
Հեղինակի։
Իրապաշ -
տԼկանղՈւնադեղ
նկարաղ
րո ւ թ իւննե բ են Ռուրէ ֊
նիկ
ա՛լայի ընտանեկան ա մբո
՛լք տռօրեան
, Անտոն
աղայի բնակարանը,
վարղենի տուտով.. Համ -
բարձումի եւմասնաւորասլէս
Ֆասիտեանի աի -
պարներբ
՝•
,
Վէպի՛ն մէք ցայտո՛ւն կերպով կ երեւայ
Հեզի -
նակի երգի^>^ակ՚ոն աա՚լ՚ոնգր։
Հայ
իրականութեան
մէք աոաքին զեւլաբուեստական
երկն է, որոլ Հէ–
գԼ՚նակր երգիծական
սեոր օղտադործած է Հանրա
յին յեաա՚քնաց ու յոոի
բարքերր
մերկացնելու
Համաբ։ Կան սբտմիտ կերպով կաո ուցուած խօսակ.
ցոլթիլններ
որոնցմով
ցոյց կուտայ
ըն՚ոս^նեկան
վէճերր,
անՀամաձայնութիւններր
Հարոլսա
րն -
տանիքներու
մէք։
Երգիծանքի
լաւազոյն
օրինակ
է Ռուրէ՚ւ-իկ
աղ՚սյի
եւ անծանօթ
կարուՀիի խօսակ.
ցո. թիւնր
՚լէպի առաքին
գէի՛"՛–՝՛՛ մէք, ուր Ռուբէ
նիկ աղա ՚լերտմբարձ
ոճով կ՝ ո լզէ
արտայայտել
իր սէրր , ՚լերուած է , շղթա յուած է ազքկան աչ -
քերէն, նայուածքէն
, իսկ կարուՀին որ չի Հաս -
կրնար այդ ոճր, կր կարծէ թէ ղունաւոր
մասլա -
ւէն կր պաՀանքէ •.Գրութեան
եբդիծտնքի
լաւ
նմոյչ
է Ռուբէնիկ
ա՛լայի
ներկայանալր
իրենց
տունը
Հիւր եկած թերեղա
տուտոլին եւ անոր
աղքկան.
Ֆու
լիկին :
Բւշաւլբալ է որ Հեղինակր
երղիծանքր Օգտա -
ղ ո բծած է բացառապէս
րնաանեկան
կեն
ց աղա
յին
թերութի՚ւններր
ց"յց տուած
ատեն։ Վէպի այն
Հատուածներուն
մէք ուր կր նկալ՚ագրուին Ֆա -
սիաեանի՛ գամ անո ւթիւններր
, Յակոբի եւ Ագապիի
Հանգիպումնե
րր
, Ագապիի
մ օր վիճակը
,
երբեք ՛՛
չերեւար երգիծական
Հեգնանք :
՜ Հեղինակր վարպետ է իսօսակցոլթեան
կերտ -
մ ան մէք : կենց աղագ բական
բաղմ
աթիլ
դրուագ -
ներ
, Հուլեբանական
գրոլաւիներ տուած է ս րամ իա
կերպով կառուցուած
, գիսլուկ ու րուիանղակալից
իսօսակցոլ թիլննեբո՚է,
որոնք աչփսոյմ են , կենղա
նի, տեզական թէ մամ անա կա չբքան ի եւ թէ աու -
եալ
Հերոսի
Համար։
Այսպիսի
խօսակցութիւննե -
բոէի կր մերկացուի
Հարուստ
եբիտասարգոլթեան
ֆրանսամոլա
թիւնր
, անոնց կեղծ ել չփնծոլ
կեն–
ց աւլա վար
ութ իւնր :
« Աղաւգիօ^ի լեղուն պարղ է. Համեմուած
մո -
՚լո՚Լրգական
ասացուածքներով
եւ առածներով :
Հեղինակի նպատակն
եղած է ազգել ռամիկ
մողո"
վուրդի
վրայ, իսկ այզ անՀնար է առանց
մողո -
՚իոլբդին
Հասկնտլի
լեղուով։
իսկ «Ազապի »ի
թուրքԼրէնր
տւ՚րբեր է բուն թուրք
մո՚լովուբգի
իսօսած
լեղովն։
Այսաեղ
ումեղ չափով
առկայ է
Հայկական
միքավայրի
ա՚լղային
լեղուական
գոյ -
նր, Հայակական
կենցաղի ու սովո րութեանց
չեչ–
չսսո անբաբեացակտմ
ենԶեխերոլ
Հանգէպ, ո -
րոնք այնքան
անգթօրէն
արտաքսեցի՚նԶիւտէթեան
Կ֊երմ անաց իներր։ Տի Փիներր
մինչեւ
այսօբ ալ կր
զ,ոնուին ամերիկեան
Հսկողութեան տակ , բայց օր
մը, երբ այս Հսկողութիւնը
վերնա
յ, այն աաեն ,
եթէ ոչ թուղթի
վյ՚այ,
ղէթ ղոբծնական
կեանքի
մէք խտրութիւն
ի ղործ պիտի դրուի անոնց գէմ X
Տարաղփրները
ամէնէն
աւելի կը վախնան
ւոնտեսական
խտրականոլթենէն
: Ոչ մէկ
օրէնք
կրնայ ստիպել
զործա րանատէ բ մը կամ առա
կապան մր, ոբպէռլի
Գեբմանասիի
մր տե
-.../....*-1 .1*֊–
է
~.
՛՛լ լ I.
ղարա
ղ օտա
յլ
լ– -
/: " " " 7 " " ՚ "
րականի մր ղործ ս՛ա յ : Պատերազմէն
ասւլին
իբե՚՚Յ
բ՚նտկա՚Լայբերէն
ԼեՀաստանէն
, Զեիսոսլովա -
քիա
յէն
, Հունւլարիայէն
, Աււ ւմ ան իա յէն եւ ուրիչ
երկիրներէ
ԳերւՐանի՛ա վերաղարձած
«ՖոԼՔ" ՜
.ոոյչ»երն ու Փրուսիայէն եւ Աիլեզիայէն
եկած
Գերմանացի՛ներն
անզամ , իստրութեան
առարկայ
են :
խ տրա կանո։
թիւնր
բնականաբար
, .սմէնէն ա–
ւելի
ու՚լղուած
սլիտի
րլլայ
Գերմանիա
մնացող
,
սլալներուն
գէմ : Անոնցմէ շտտերր պիւտի ստիպ ՜
ուին
ա՚զբիլ ամսական
^էն
1 5
տոլարի շատ չնչէ^
նպաստով
մը ։
Այս է պատճառը
որ միքազզային
կաղմակեր
՜՛^
"քՈլթիւննեբր
, կ՚՚ուղեն
կարելի
եղածին չափ
մեծ
թիւոփ այր կամ կին տարաւէիրներ
դուրս
Հանեէ
Գերմանիայէն ու տեղաւոբել
զանոնք
ուրիշ ^Ր ՜ •
կիրնեբու մէշ ։
թ.Ա.Թ*
Fonds A.R.A.M