ճՏԱքիԱՋ»
ներ ԲաոՆի1լ աղան
ել. Մարաիկ
աղան կը
Ա՛րցնեն
այն պաակերասրաՀր
ղոր մեծ
Հարաղատութեամր
կր ցուցադրէ
. ղարոլ. կէսերու
պո լսական վա
տասերած
ափուական
կեանքր :
Հեղինակր լաա աւելի թանձր
ղոյներով նկա ֊֊
րաղրած է իր րացասական քան ղրական
Հերոս ֊–
ներր։
Ծանր
անհոգ այգ խաղամոլներր
րհթերցողին կր
ներ -
կայացուին
իրրեւ. ղրական
ամրողքացած
իրա
պաչա կերպարներ
եւ. իրենց պաաոլաւոր
աեղր
կրնան ունենալ
Հայ նոր ղրականութեան
աիպար ֊
ներոլ պատկերասրաՀին
մէք ;
Հեղինակի
Համակրութիւնր
ուրիշ խումր
մր
մարղոց
կողմն է, որոնց
Հարուստ
չրքապաաին
մէք
ղտնուելով
Հանղերձ , տարրեր
են իրենց
նա
խաս իրոլթ իլննե րով ել Հակումներով։
Եթէ այղ
կերպարները
րնորոչ չեն Հարուստ
աղնուական
չրքապատի
Համ՛ար, այնուամենայնիւ
իրենց
աղնիլ
ձղտումներով
, գաղափարներով
,
րարոյական
րարձր
սկղրունքնե րով ու րմրււնո ւմնե րով կր Հա -
կագրոլին
աղնուականներու
ապականած
մ՛իքա -
վայրին։
Ատոնցմէ է վէպի
ՀերոսոլՀին՝
Ագ՚""էին
,
նոյնպէս
րարեկեցիկ
լնտանիքի
ծնունգ
;
ճիչԳ է ,
ան կրօնական
մո լեռանգո
ւթե ան ղոՀ է ղեռ մա -
նուկ Հասակէն ել կր ղրկուի
ծնու^երէն
, սակայն
կր մեծնայ
այնպիսի
մ՛իքավա յրի մէք որ իրեն ՝,նա~
րաւո րութիւն
տուած է ձեռք րերելու
անՀրամե
չտ
կրթութիւն
: •
Աղապին Հակապատկերն
է քհուրէնիկի
սիրած
Յքուլիկ տռւտոլին :
Ազապին պարկեչտ է, աւլնիւ, ոլատոլախրն -
գիր, ամօթխած
եւ Հոգատար
մարղոց
Հան -
ղէպ ։
Ազապին
իր րնաւորութեանւ.
ուրիչ գծեր-ով
ալ
տարրեր է Ֆ" լլի կէն
։ Իր այս աււաքինի
յատկանիչ–
ներր չեն խանւգարեր
, որ Հարկ եղած ատեն արտա
յա յտէ իր ումեղ
ան Հատ ական ութիւնր
, կամքի
ու
մր։ Աէրր ռչ միայն չէ թոլլցոլցած
ղայն, չփ" ~
թած,
այլ կր ներչնչէ
ում. Հաւատք
ապագայի
մ ասին՛
:
Անւ լաւատես է ու րմ րոստ
րարո յական
կեղծ
ս կղրո ւնքնե րոլ գէմ
I
• Ագապիի
յատկանիչներն
ունի եւ ազնիւ գծե -
րով օմտուած է իր սիրած երիտասարգր՝
Տակոր ;
Այս
վերքինւր թ է ե ւ էհուբէնիկի
ընկերն է, սակայն
իր կեանքով
, կենցաղով
, սո վո րո ւթիւննե րով եւ
մանաւանգ
Համոզումներով
ան՛որ
Հակապատկերն
կ ։ Տարրեր է անոնց կեանքի
ուղին
։
Ընթերցողը
ՎԷ"1Ւ առաքին
է քերէն կր տեսնէ զանոնք միասին ,
տարրեր
ձանապարՀնւերով
րն թանալով
յ
քիուրէ–
նիկի ամրողք
ձգառւմն է քաչել
8 ակո րիկր : գ՛էպի
ապա կանո ւթեան
ճաՀիճը, իսկ Տակորի
ձգտՈւմն
է.ռչթէ
քհուրէնիկինւ
ուղիղ
ճամրուն
րերել
,—
ատիկա
իր ումերէն վեր կր Համարէ ,
" ՚ / Հ
՚^ե–
ռու
մնալ աՏէոր միքավայրէն։
Տակոր կր մերմէ ա–
նոր Հետ թզթախաղի
սեղան
նստիլ
, կինե րու ետե
ւէ իյնալ
ե ւ Ագապիի Հետ ունեցած
իր ամրողք սի
րային պատմութեան
միքոցին
երրեք չի
յայտներ
/հու֊բէնիկին
իր սրտի գաղտնիքր
։
Տակորիկր
մէկ կոզմէ կր Հակագրոլի
Ա-ուրէ–
նիկին
, միւս կողմէ կր
սլայքարի
Ֆասիտեանի
գէմ։
Առաքին
առթիւ
Տակորիկր կր
ներկայանայ
ոչ թէ իրրեւ րարոյախօս , այլ իրրԿկ^^քլր
որ րա
րի օրինակ կուտա
յ իր անւձնական
կեանքով
- Այս
կերպով ան ո ւմեղ է, կամքի տէր, երրեք
չզիիղ
,
երրեմն
արՀամարՀող
% Այղպէս չէ
Յէասիտեանի
Հեա պայքարած
ատեն։ ԱնՀաւասար
են կողմերր »
պայքարի
մէք թոյլ է Տակոբ
։ Ան չունի
իր
ղաման
ու աՀեղ թչնամիին
ղէմ վճռական
մարտի
րռնուե–
լոլ ում, միքավայբ, եւ որ ամէնէն կարեւո
րն է
յենարան :
Աղապին ու Տակորր
ղուրս են եկած
նայն
Հա
րուստ խաւէն
, ոչ մ իա յն իրենց առօրեա
յ
ղրաղու–
ձ ով .ու սովո րութիւննե
րով
, օր ինակ
թլլփէաիսաղփ
ւիո իսա րէն
լնթե րցանութ եան
նուի րուե լռվ, լնտա -
նեկան
մ իապազաղ փոխա յց ե լո ւթ ի ւննե րո լ վւոխա–
րէն
Հանրա յին կեանւքի Հետ չփ ո լե լո վ , ա յլեւ ի ՜՛
ոենս ազատամիտ
ղաղափարներով
ու Համոզում -
ներով ;
Կրօնական
գա ւանա բանա կանւ վարղապե -
տութիւններր
չեն կրնար կաչկսւնղել
անոնց ազատ
Համ ողումնւե րն ու նախաս ի ր ո լթ իւննե րր։
կբօնւէն
չկարոզանւալ
Հրամա րուե լով Հանղերձ՝
անոնք չեն
ուղեր անորգերի
գառնալ։
Զեն ուղեր գմրաիստա -
նալ : Բամրասանքն ու վայնասոլնր
չի լխսիսցնւեր
է
Հ,անրային
կեանքէն
չկտրուելսվ
,
րնղՀակառա1լն
գո րծնապէս
մ ա սն ա կց ե լո վ ա յւլ կեանքին
,
անոնք
կր սլա յքա րին տիրող
լե տաւքնացո ւթե ան ել աղի -
տութեան գէմ : Ընտ ան ե կան
խո ովութ իւններն ու
րոնա ւթ իւննւե րր չեն
ւիո իսե ր անոնց որոչումներր
Տ
Անալով
ծնո ղաս է ր , Հնւազանւգ , անոնք կը պա յ -
քարին
ծնւուլներու գէմ՝
իրենւց զգացումներու
թե -
լաղ րութեամ
ր կեանք
մ անւե լու Համ ար ։
Անոնք Համամ իտ չեն ծնողներու
Հինցած, ի -
րենւց ղարոլնւ ապրած
Հ ա յե աց քնե
րո ւնւ ամուսնու -
թե ան
մ ասին
, Համ ռզռ լած
են որ գաւանարանւ ա -
կան տարրե րութ իւններր
երրեք
չեն կրնար խանգա
րիչ Հանգամ անք գառնալ
ի՛րար սիրոզ երկու
զռյ–
գերոլ
երքանկոլթետն
ճամրուն
վրայ։
Համոզուած
են եւ սակայն գմրաիսա
են : Ոչ թէ
որովՀետեւ
թոյլ
են , անզօր ծնութւերոլ գէմ պա յքարելու ա -
աենւ , ոչ թէ ծն՚ողական
Հնաղանղռւթիւնն
է որ ՛լա–
նոն,ք կր կործանէ
, ա յլ երրորգ՝ անտեսանւե լիւ ում
մ ր խո րՀ րղաւո ր Հետա սուլում ր, որու
զոՀերն
են
երկուքն ալ ։ Գաղտն ի ել աՀաւո ր այգ ումն է կա
թոլիկ
Հողեւորական
գործակալ
Ֆասիտեանւր։
Ալս
մ արգր ե րկոլ ե րիտասա րղնե րո
լ
ե րքանւ կո լթ ի լն ր
իսավւտնւե լու Համ ար կր կատարէր
ճիզուիտական
ս ա ր ս ա ւիե լի ղաման
ււ ւթ ի ւննե ր :
(Մնաւցեալը յա ջորդ ո վ )
. . . . . . . ^ . ^ . ^ լ .
ԱՏԵՓԱՆԵԱՆ
ԿԱՐԳԻՆԱԼ ԱՀԱՋԱՆԵԱՆ
ՎԱԼԱՆԱԻ
ՄԷՋ
ԱՏԱՑԱՆԲ
ՊԱՏՄՈԻԹԻԻՆ
ՄԵՐԶԱԻՈՐ
ԱՐԵԻԵԼք՚Ի
ԵԻ
ՀԱ8ԱԱՏԱՆԻ, Ա՛ Հատոր,
Հնաղռյն
չրքաններէն
մ ինչեւ
Տ ի՛ք րան Աեծ
ի կա յսրութեանւ
անկում ր
է
Գրեց՝
Գ • Գիւզալեան
: 61 4
էք , պատմ ական քար
տէսներով։
Հրատ • Համաղգային
րնկերութեան
է
Պէյրութ,
1951 :
Գին
10
լք՛ր. ոսկի։
Հ՚ոսցէ
ՇՅՏ–
թՁ1 1բ€1է13ո, 1^Ա6 \է^3ճւ ճեօս Օյ€աւ1, 127, Տշյ՚ասէհ
(ԼւեՅո):
ԳՐԻԳՈՐ ԳԸՏԸՃԵԱՆ
(1910—1943)։
կենսա -
գրեց՝ Ա. կ.։ Տպ– «Աղատ Օր»,
Աթէնք,
1951,
պատկերաղարգ
է
ԿԱՐԳԱՑԷԲ
ԵԻ
ՏԱՐԱԾԵՑԷԲ
€ 8
Ա Ռ ԱՋ % Ը
ՎԱԼԱՆԱ,
3
Տ
ոլլիս . Հայ կաթողիկէ Հով -
"՚՜""Ղեար
մեր քաղաքն ալ այցելեց , Տ՚՚ւլիս
՛Լին,
իրրե լ Հ իւր Վալանս
ի ա րքե պիսկո սլո ս ին : Առաուն
եպիսկոսլոսարան
Հանղիպելէ
վերք, կարգինալն
ու
\ ՚աելո րգնե րր գացին նւաՀանգասլետա
րան , ուր
զինուորական
պատիւներ
րնծայռւեցան
եւ նւաՀան–
գապեար
րարի
գալուստ
մաղթեց :
Թափօրր յետո յառա
քնո րղո ւե ցաւ
քաղաքապե
տարանի մեծ գաՀլիճր,
ուր կարղինալր
լնգո ւնւե–
ցին
նաՀ
անգապետր,
երեսփոխանները
, քազաքա—
պետական
(սորՀրգի
անգամները ել ոստիկանա -
պե տր •
Հայ
գազութէն
քսանի
մ օտ
Հ րալիրեա^եր
,
ինչպէս նաեւ առաքելական
, րողոքականւ
եկեղեցի
ներու Հովփւնե րր իրենց յատուկ
տեղե րր
գրաւած
է ին ։ Բազաքապետր ա յս առթիլ
յուղումով
յիչա–
տակեց թէ իր երիտասարղութեան
կարղացած է
Հայկական
քարգերոլ պատմո
լթ իւններ ր ել գո -
Հունակոլթիւն
յայտնեց որ այսօր
իրեն
կր վի -
ճտկոլի
Հայ աչխատասէր ել պատուաւ՛որ
մողո -
վուրգին
քաղաքապետր
ՐԼԼ**՚Լ"՚~
պաչաօնը Հ
^ ւ՚չ^Յ
^ա յ ե րիտասա րղնե րու
մ
ասնակցութիւնր
երկու մեծ սլատե րաղմնե րուն եւ Հա յ մողովուր -
գին ներկա յութիւնր
Ֆրանսաց իներու
ուրախ եւ,
ախուր
օրերուն
: Ա աղթեց որ անոնք մոռնան տա
ռապանքի
օրերր ել աղատ ապրին
եկեղեցւոյն եւ
ֆրանսական
գրօչի
Հովանիին տակ :
կարղինալր
չնորՀակալութիւն
յա յտնեց
եւ
չեչտեց թէ Հա յերր ,պաՀելով
Հանգերձ
աղզ. • ա -
լանգո ւթիւններ ր ել լեզուն՝
չեն կրնար
մոոնտլ
Ֆրանսա
յի եղրա յրական
ա ս սլնքա կան ո ւ թ ի ւն ր
ւ
Րացատրեց թէ Հայերն
ու Ֆրանսացիներր
տողռր–՛
ուած
են միեւնո
յն զգա ց ո ւմնե ր ո վ եւ իտէա լնե րով
եւ ընգունակ
են Համ՛երաչխ
ապրելու
։
Նոյն օրր, կէսօրէն ետք,
Եպիսկոպոսաբան
րնգոլնուեցան
Աղգ՛ Միութեան
նախագաՀր՝
Պ՛
Գ՛ Աինապեան , Գաղթ՛
Օֆիսի
ներկայացուցիչր
Պ՛ Գ– Բիրէճեան եւ Պ՛ Գօչեան,
րնկերակցու -
թեամր
Տօքթ
՚ Համ րա րձում եանի
։ կարգինալ Ա -
ղա քանեան
չնորՀակալռւթիւն
յա յտնեց
ղաղութին
կոզմէ եղած
մ եծա րանքին
Համ ար ել
յ" ՐԳ" րեց
մնալ
մ իչտ
ՕրինապաՀ
եւ Հաւատարիմ
քաղաքա -
ցիներ
։ Ա յս առթիլ
յա յտնեց թէ սխալ
է ր իր
Ֆրանսա
այցե լութեան
։իե րագրե
լ քաղաքա կանւ որ
ել է նսլատակ : Ֆրանւսան
, 1՚ՐՐ գարերէ
ի վեր
սլաչտ պանր Արեւելքի
քր ի ս տ ոն ե ան ե ր ո ւն , անցեալ
տարի Փարիզ
Հրաւիրած
է ր Արեւելքի
կա թո
լիկ
յարանւո ւանո ւթե անց սլա տ րիա րքեե րր ել ինք ա յգ
տարին զրազած
րլլալով
, չէր կրցած գալ ,
րայց
ա յս տարի
Հ րալէրր
կրէ^ուած
րլլալով
,
փութաց
.Փարիզ գալ %
Մէկ
մամ ու չափ ղանազան
նիւթերու
չ՚՚՚-րք
մտերմիկ
իսօսակցռւթիւններէ
ետք
սլատղա -
մալորութիւնը
Հրամեչտ
առաւ
կարղինալէն
: Ի -
րիկունն ալ մասնակցեցաւ
պաչաօնական
լնգունե–
լութեան
։
Թղթ ա կ ից
«ՏԱՌԱՋ»Ի
ԹԵՐԹՕՆԸ
(93)
կ. ՊՈԼՍՈՅ ԳՐ11ԻՈԻԱԸ
Երկարօրէն
կանգ առաւ
այս վէճերուն
վր՚^յ
,\
մ անաւանգ իտալական
իչխանոլթիլննե
րո
լ իրւ» –.^
րոլ Հետ մղած փոլճ վէճերուն եւ ըսաւ թէ անոնք
երրեք պիտի
չյա քողէ ին ոեւէ օգնութեան
տորմիղ
Հասցնել
կայսեր
։Նոյնիսկ այգ պարագային
, պա -
տե րաղմիկ^ե
րռւ չատ աւե լփ խո չո ր ղանղուած
մ ր
անոնց ղէմ կր Հանենք
, աւելցուց :
Ամէն րան արգէն
Պոլսոյ մօտալուտ
անկո
ւմր
կր գուչակէր
, Հետեւարար
պէտք էր Հասաատա -
կամ ութիւն ու յանղգնոլթիլն
ունենալ,
ամենա -
րուոն
յա րձա կո ղա կան ր ել ամ էնէն անգութ
ռմբա–
կոծութիւնր
չարունակե
լ , խրամ ատնե րու
թիւր
կրկնապատկե լ եւ րացարձակապէս
Հ րամարիլ
նա–
Հանքելէ ։
Բանակին
ամ էնէն երիտասարգ պետե րր , ընգ
որս ել ծերուկ
Թուրխան
վւա չան, Թրակիո
յ ՚լօրա–
բամիննե
րոլ ա յսինքն
սլա չրսլօղո ւքնե րու
Հրամ ա -
նատարր
,
ներքինապետ
^էյխ Աք Շէմսէտտին է
ֆէնտի որ սլե տ ո լթ ե ան ղլիւաւո ր
անւձնաւոր՚՚ւ -
թիւններէն
մէկն էր , գիտնական
իւլէմա
Ա<մէտ
Գո ւրանի ծափաՀա րեցին
այս րոցա չունչ
ճառւսխօ,
սութիւնր
։
Աուլթանր,
այս միաձայնոլթենէն
վերացած ,
ու Զականօս
փաչայի
ճառէն ալ խանգավառ
, րո
լորովին
վւոխ^ւեցաւ։
«իմ նախորգներէս
ո՛՛վ գո -
չեց, երրեք իմ ղօրութիւնս
ունեցած է»։ Ու Հրա
մայեց Զականօս
փաչայի
որ նոյն գի չե րն իսկ ղին՜
ուո
րնե րոլ աեսակ
մ ը լնգՀ անո ւր
Հ ա րց ան պնգո
լ -
մով րանակին
կարծիքն ալ իմանայ :
Զականօս
փութկռտութեամ
ր կատարեց
արքային
ֆէ րման ր :
Ամրողք րանակր
չրքեցալ
ել ամէն տեղ րոլոր ղօ -
րաբամիննւերր
ցնծագին
Հաւաքուած
գտաւ։
Անոնք
ալ ամէն
ինչ վերաքցնել
կ՝ոլզէին, եւ անմիքական
յարձակում
մր կը պաՀանքէին
։
Զականօս փաչա իր քննութիւնը
աւարտելով
,՝
Աուլթանին քով գնաց եւ Հաւաստեց
անոր թէ այս
աստիճան
Հ ր աչա
լի զինուորներ
իր կատարեալ վս
տաՀ ութեան
արմանի
էին ել անպատճառ
պիտի
տանէին վերքնական
յաղթանակր :
Արղ
, Զականօս
փաչայի
րոցաչռլնչ
տեղեկա -
րերութիւնր
վւարատեց Ա ուլթանին
վերքին վարա–
նումներր։
ՎեՀապետր
վճռաբար պատգամեց
թէ
անմիքապէո
պիտի
սկսի
վերքին
յարձակում
ր :
Այս վայրկեանէն
, Ա ԷՀմէտ
միչտ Հաւատարիմ
կո
րովի եւ անմիքական
գռ րծունէութեան
իր սովո -
րութեանց
, ուրիչ նպատակակէտ
չունեցաւ
ալ,
եւ իր մամանակին
իւրաքան
չիւր վա յրկեանր յատ
կա ցուց սարսափելի
գո րծո գութեան
իրականա -
ցում ին
է
« Ամէն բան իր փափաքին
Համաձայն գտաւ,
կ*րսէ Կրիառփռւլռս
, եւ տեսաւ թէ ոեւէ
արգելք
չկար վերքնական
յաբձակումբ
սկսելու։
ՈրովՀե -
աեւ թէ ներքին
ել թէ արտաքին
պարիսսլին
մին -
չեւ
Հիմերր քանգուած
էին, փոսը լեցուած
էր
եւ Ոսկե՚չքիւրի պատնէ չներր այն աստիճանւին
Հա
սեբ է ին որ անոնց ՛իբա յ յա րձակում
ը կարելի էբ
ա յլեւս
% 0 անգո ւղն երբ
, փա յտէ գղեա կնե բր եւ
բ՛՛լոր
մ աղլցե լու յատուկ
գո րծի,^երր
սքան չե լիօ
րէն կազմ ,ու պատրաստ
էին» X
Յիսուն
օրէ ի վեր կր տեւէր պաչարումր՛ եւ
սա
, կեղծ կամ ճչմ արիտ
, եւ կամ գիտմ ամբ տա
րածուած տարաձա
յնո ւթիւնն ալ Հասած
է բ Ա ուլ–
թտնւին ականքին թէ քրիսաոնեայ
օղնական տոր -
միզ մր եկած էր Բիոս
։ Հետեւարար
օր մր իսկ յե–
սւաձղել
կարելի չէր յարձակում բ :
Մայիս
27/
Կէր"՚ԿԷ °ՐՐ պաչարման
վերքբն -
թեր
Օրբ
պիտի
ՐԱար
:
Ա ուլթանր
կանուիս ելեր
էր ,
գեբագո
յնւ սլա տ ր աս տո ւթ իւևնե րո ւն Հսկելու : Նա
խորգ օրր, այս օրուան Համաբ
ամրոզԼ
բանակին
լնգՀանուր
ծոմ ապաՀ ութ
իւն յանձնարարած
էր :
Հրովարտակ
Հանած էր նոյնսլէս որ
իւրաքանչիւր
սլատերաղմ՛ իկ կատարէ անպատճառ
կանոնական
աղօթքներր։
Նոյն առտունւ իսկ Հրամայեց
Հր -
բետանիներոլ
պետերուն
որ իսոչոր
ռմրաձիգնւեր
կեգրոնացնւեն
Լիկոսի պարիսպի խբամատբ պաչտ
պանռղ
նւոր
չինուած
մարտկոցին
վբայ
։
Ասկէ ղատ, իր պաՀապան
ղօբքբ Հաղար
Հո -
գինոց
ղոլնղերոլ
րամնեց եւ ամէնունւ ալ վերքնա
կան
յարձակման
Համար յառաք խաղալու
մամեբ
որոչեց։ Այս բամիններէն
ամէն
մէկր
մամանակ
մր կոուելէ վեբք եա պիտի քաչուէր եւ իր տեղր
թարմ
ու նար զօրաբամնի
մր պիտի
ձղէբ ։
(Շար–)
Fonds A.R.A.M
