ՒԼւ11^7€Ւ1^օոմշ
էՈ
1925. ».0.Տ. 376.266
ւ)ւո€է6ււք
:
տշս. » ւ տ քա այ
17. 1Հս6 ՕՅաշտաշ ֊ Ր ճ ա Տ (13)
աէւօ։
1 0 Լ 8 1 ճ ն
Վ եցամս.
1100
ֆ Ր ՚ » Տար.
2200,
Արա–
3000
ի ր •
7է1. 008.
15-70
Գ ի ն 10 ֆ Ր ՚ Օ-Շ-Բ. Բտա 167&-63
11(1«€ք6ճւ 10 0€1օհ« 1951 Չ ռ ր ե ք շ ա ր թ ի 10 ՀՈ Կ Տ •
27ր4 ՏՍւ
՚Ի -
27
ճոոէ« «0. 6581֊՚Նոր շրջաճ
թի լ
1992
ՄԵՐ
ԽՕՍ
՚ւ
^Ը
ԿԸ
էԻՆՄՆ Թկ Կ*Ա%ՃԱՏեՆ
Երրեմն րարեմ իա եւ քիչ - չատ Հասուն ու՛
օումնավաններ
ալ չեն րմրռներ
օտարարա՚նու -
թեանց
առթիլ րացուահ՜ սլայքարր :
է*–
սլարրերարար
կ^ր յիչեցեեն , գոց եղահ
ար
տասանութեան
մր սլէս Հ
Ո՞ ր լեզուն
փո խառո ւթիւննե ր
կատարահ
չէ ուրիչ
լեզոլէ։
Ս՛եր մայրենիքին
մէք ալ մեհ
տեղ
մր չե՞ն գրաւեր
օաարահին
րառերր
է
Փոխա՛
ռութիւններր վր ճոխացնեե , կր թարմացնեն
լե -
զուն , , ,
Հասարակ
ճչմարաութեան
մր մէկ մասնիկն է
այս՛, Անկ
խ՚եգիրր :
Զետին
ուսանողն
ալ գիտէ որ րաղմաթիւ
րա՛
ռեր փոխ առահ
ենւք սլարսկերէնէ ,
յունարէն
է ,
ասորերէնէ , արարերէնէ , ֆրանսերէնէ ել
ուրիչ
լեզռւներէ
։ թարղմանահ
, իւրացուցահ
,
ճ ա յ ա ֊
ցուցւաւծ ենւք,
րն՚գՀ ան րասլէս անճանաչելի
գար -
ձնելոփ :
Այս
ղո րհո գութ իւնր կաաարուահ է
գարերու
րնթացքին , ինչպէս
ուրիշ ազղերու
մէք։ Եւ լեզուն
ՀեաղՀետէ
կազմուելոփ,
միս - ոսկոր կապելոփ ,
Հասահ է ինքնուրո
յն ղարգա ցմ ան– որոշ աստիճա՛
նի մր ;
Այոպկո
ո ւնեցահ
ենք Հրաշալի գրարար ր , աի–
պար
կա ա ա րե լո լթե ա՜ե : Տետո
յ արղի ճոխ եւ Հա
սուն , արու աշիսարՀարարր , ռր միչտ րնղունտկ է
աւելի զարղանալոլ
եւ հաղկե լու :
Եթէ Հետեւէ ինք
չա րամ իտ
իմ աստակ՜ևե րու
կամ րարեմ իտ
Հե տեւա կնւերո լ րանզի տութե ան ,
մեր մա յրենիքր
շատոնց օտարոտի
Լսաոնիճազան՛–
ճի մր փերահուահ
պիտի
րլլար
ւ
Եթէ
Հմուտ եւ նախանձախնդիր
դէմքեր
ուժ -
գին ել յարատեւ
պայքար
մր րացահ
ՀՐ//այի^՝
թուրքերէնի
, ֆրանսերէնի
, ռուսերէնի
արշաւին
գէմ , արդի աշխարՀաբարր
շնչարգել
պիւտի
Հեւար
անոնց
ճնչումին տակ ։ Պի՛տի գ՛առնաբ տխեղհ
մար՛
մին մը արՀեստական
շնչառոլթեամբ
։ կամ պիտի
նմ անէր քերմ անոցի
մէք աճահ , րան քաբ անո ցի մ ր;
* Ա ինչգեռ , մա բան չե լո փ , մչակե լոփ , ստեղհա
գո րհե լոփ յանուն
լեզուի
անկախութեան
, էեռ ու
ձոր կտրահ
եւ Հասահ
ենք պատկառելի
բարձուձն -
քի մր :
\
Ան շուշտ ամ էն բան կտտա բեալ չէ ւ
Տակաւին
խ՛՛ր Հետքեր
կր մնան Հին աղղեցու^
թիւննեբէ
:
^
կան խմբագիրներ
, ո ւսո ւց ի^ւե ր , գրագէտներ ,
բանաստեզհներ
ել ուրիշ գրոց - բրոցներ , որոնք
չեն թօ թափահ
սոփո բամ ոլութեան
ժանգն
ու փ"֊
շին :
Տգիտութիւնր
, հուլութիմևր
,
անՀոդութիլնր
աւերներ կր գորհեն տակաւին
;
թրքսւբանութեան
կամ
ֆրան սա բանո
լ
թ ե ռ ն
կեղհ
մ ա րգր իանե բը
« թանկօ » կը պարեն
՚ամեճ օրեա յ մամ ուլին
մէք ;
Պտյքարը
ուղղուահ է նաեւ այս
յամ առու -
թեան
ել յետադիմ
ութեան
ղէմ :
՚*իալոփ Երեւանի
մէք մշակուահ « լեղո լաշի -
նաբարոթեան»
, պիտի
աղա զակենք
մինչեւ մեբ
վերքին. շունչը
թէ իսկապէս բարբաբոսակս/ն՛
ար–
շա-լանք
մրհ է որ կր կատարուի ;
՛Բանի մր լուսաւոր
երեւոյթներ
բաւական
չեն,
ժխտելու
Համ ար ա յս անողոք եւ
լնդփզե ց ո լց իչ
իրականութիւնր :
՛իե րական
մր չեն լեցներ
անոնց
Հ նա րահ
յա
քող բառերը : իսկ ամ բ"ղք բառարան
մր
կրնան
կազմ ել ռուս - թաթարական
, « ինտերն ա ց իօնա լ»
ել «ռեւո լուց իօն» ա յլան գա կո ւթ իւնն ե բն
ու աղ -
ճաաում^հեր ր :
կամ աւո ր րլլան այս րա րբա րոս ութ իւենե բ ը թէ
րոնի,
բան մր չի փոխոլիր
կա ցո ւթենէն :
Ո՜ ւր էր որ իսկապէս պակստհ բառե րր
փոխ
աոնէ ին կամ Հ նա բ էին ել ցանկն
ալ մեղի Հաղո ր՛
դէին , ո րպէսզի տա բահենք :
Ըն ղՀ ա կառա կնւ , Հ ա յրենի Հարազատ
ել անա -
չառ գ.անձարս/նր մէկդի
նետելոփ
իբբեւ « լքեա
ւ
գոյք» , ղեգնւահ տերեւներ , որոմներ
ել
խիճեր
փոխ
կ՚առնեն գբաց իէն , իրրեւ բառապաշար :
Եւ
մեն^/է
ստիպուահ
ենք ամրոզք բառարան
մր
նուէ ր ղրկել
իրենց , լրացուցի
չ րաց ատ բութ
իւ՜Լ
-
ներոփ , ապացուցանելու
Համ ար թէ ի գուբ կր
զարնեն «Ասաց
ղոլոներր , բառեր
մուրա լու
Հա
մար
յանուն
լեզուի
Հա րղա տութե ան ել ճոխաց -
մ ան :
Տ՛ •
հյմրաղիբ՝
Շ. ԱԻԱԱ՝ԲԵԱՆ
Օ Ր Ը
0
Ր ի ն
ԱՐԶԱԳԱՆԳ
ՍԻՐՏԷ ԱԻՐՏ • - •
Երկրէ երկիր
ե րթեւե կնեբր ա յժմ
սոփորակա՛ն
երեւոյթ
զարձահ
են
մանալաԼգ
պատերաղմի
«եօ
թը սոփփ» տարիներէն
փեբք , երբ գիւղէ
գիւղ
չէիր
կրնար
անցնիլ ;
Այժմ «.առատութեան
եօթը» տարիներուն»
եւ
օդանաւին
իչիսանական
տ իրա պե ա ո լթ ե սն աակ Ա–
մերիկայէն - Փարիզ, կամ Փարիղէն՝
Պաղտատ
զալաիժ
։1 ը քուր խմելսլ պէս բան մլն էէ
%աիս կը ղգաս այս «արշաւներուն»
Հոսանքր,
երր փայրկեան
մր կանգ կ՛՚առնեն Ափերա
յի Հրա–
սլարակր
եւ շուրքղ
կը նայիս՛. Աետոյ՝
երբ կ՝խե -
ղունիս
ամենօրեայ
տ յցե ւ ո լթ իլննե ր Պուէնոս
Այ
րէսէն,
քծ՝ԷՀրանէն,
Պոսթընէն ,Պագտաաէն , ՝Բա–
լիֆորնիայէն
կամ Մեքսիկայէն
, Եթոփպիտյէն
ու
Աուտանէն
:
Անշուշտ
պչր"ւՀի
Փար
իզին
Հրապո յրնե բուն՛
կր պարաինք
ա յս բարեբախտ պատե Հութ
իւննե՛
րր , ինչպէս
դորհի
աչփսարՀին -. իսկ
մեբին՜եերոէն
փւնտռահը չատ անգամ
ուրիշ բան է :
Եւ աՀա Հարցումներու տաբափ
մր, փոխա -
դաբձտբար :
Ի՞՛նշպէս է Հարաւ֊
Ամերիկայի
գաղութր,
տյս նոր եկուորներոփ,
Տ ունաստանէ^ն ,
Ռու մ ա -
նիայէն , քիրանսայէն :
Ո՞ ւր կարե լի է տեսնե
լ ֆրանսաբնակ Հա -
յերր : Եկեղեց ի՞ն , ուրեմն
կիրակիթն
պիտի սպա
սենք :
Ամե րիկա յի մ եր Հտ յրենակիցնե
րուն
ա յս
սրտաբուխ
վերաբերում ր չքաւոր
ղաղութնեբոլ
Համար,
ո" ւբկէ կուգայ;
Հ^՚ա" ա Հարուստ
են , թէ
իրենց սիրտն է Հարոլսա ;
ինչո՞
լ Հոս , Փարիզի
մէք , Ազգ • Հտւաքա
տեղի մը չունիք;
Աենք Իրաքի
յետին
«չէօլ»երուն
մէք կրնանւք տզգային
յարկի
մը տակ
Հաւաքուիլ;
ինչո՞ւ
կը դազթէք , կը Հեռանաք
25 30
աաբիէ ի վեր ձեր լնա կահ
երկբէն , տնտեսակա՛՛՛ն
են պատճառներր ;
ի՞նչպէս
կ՝րլլայ
որ ձեր
եբիտասարգութիւ–
նր նախանձա ինգիր չէ տղդ . դաղավւա րի ել մայ
բենի
լեղոլի պաՀպանման
Համար ;
Ու այսպէս
մամերով
կարելի է
քեբմութեամբ
եւ ազգային
միեւնոյն
մտ աՀ ոզո լթ ի ւնն ե ր ո վ խօ ՚
սակցիլ
մեր եկոզ - գացող
Հիւրերու Հետ , որո՛նց
մէ շատեր
ցմբուբ
քամ՛ ահ են
տաբադրութեան
դառն բաժակր
ել ւիերքապէս
Հասահ
տնտեսական
Հանզիսա
ու յաճախ
բար դա լաճ
գիրքե՜րոլ
%
Ուրախութիւն
մր կրպատանէ
Հողիդ,
երբ կը
տեսնես սրտցաւ
Հոզահութիւն
մը րո լո րին
մ էք
գաղութէ
գաղո լթ շաղկապոլահ ,
Եւ միեւնոյն ատեն կր մտահես
ղառձութեամբ
թէ տակաւին
քանի աարի
Հա յուն
ձա յնը
պիաի
կրնայ արձազանգե
լ սիրտէ սիրտ
• • •
ՍՕԱԻ
Ա^տաւազդ
աւքփ
թաղոէԱը
ԽԱԲ–^
Ե կ ե ղ ե ց ս ւ յ վ արչ ա կ աւձ դիւա1Լէն. ստա
ց ա ն ք հ ե տ ե ւ ե ա լ զ ե կ ո յ ց ը
՚-Լա ր չո լթե ան ել Հոգա րարձ ութե ան
խառն
մողովր
որոշեց
յառաքիկայ
ուրբաթ
Հոկտ՛
12,
մամր
՜Հին վախճանեալ
Աբք՛ին
ղազտղը
զետեղել
ե կե ղեց ւո յս ատեան ի կեգրոնը ; Ուրբաթ
երեկո
յ–
եան պիտի կատա բուի
մաղթ անք , շարաթ առա -
ւօտ
մասնաւո ր արա բոզութիւն
մամ ը \Օին ; Երե
կոյեան
մամերգոլթիւն եւ Հսկում մամր
4.30էն
սկսեալ ; Շաբթուան
բոլո բ օրերուն
եկեղեց ին
բաց
է ա յցելուներոլ
Համ ա ր :
Կիբակի
14
Հոկտ. քառաձայն Ա • պատարաղ
պիտի
մատո
լց ուի ժամ ը \ Օին ւճտչու
գրքի՛
ընթեր
ցում էն յետո
յ ղադաղր
պիաի զետեղուի
սեղան ին
վբա
յ ել պիտի կաաարուի
վերքին
օհ" ւմ ի սբտա–
"՜ուչ
արարոգոլթիէնը
, ՀոզքոՀւ.»ը պիտի վւոխան ՚
ցուի
Հալատացե ա լ նեբկանեբուն
.
մեհ
Հոգեւորա -
կանին
դագաղէն :
Երկուշաբթի
15
Հոկտ՛
կէսօրէ վերք
մամր
230ին
պիտի
կատարուի
թաղման
արարոզութիլ–
նը ; Հրաւիրոլահ
են պա շտօնա կս/և անձնաւո բու -
թ իւններ , օտա ր եկեղեց ինեբու
ներկայացուցիչ -
նեբր։
Փարիզի
արուարձաններու
, գալաո ի
^–՚"յ
եկեւլեցական։
վա բչո ւթ
իւնւ Լ
ե
ր
ո
Լ
, , եւրոպական
րո
լոբ
թեմ
երու ե արտասաՀմ անի բոլո ր
Հայ
եկեղե
ցական
մարմ իններու
ղբկո լահ
են՛ մասնաւո ր մա ֊
Հ ազդներ ;
Եկեղեցւո
յ ներքին կարդա
պաՀ
ութեան
պիտի
Եդիպտոս կը խզհ
ԼոԱտոԱի ՃԽտ խ՛ դաշի&քը
ՖԱՐՈՒ-Բ ԿԸ ՀՌԶԱԿՈԻԻ
ԹԱԳԱԻՈՐ
ԱՈԻՏԱՆԻ
Եգիպտոսի վարչապետ
\,ա՝,աս վւաշա
խոբՀր
գաբանի վաւե րացման
յանձնեց
չ՛՛ րո Հրամ անա -
ղիրեեբ։
Առաքինը
կը քնքէ
1936/
Լոնտոնի Հետ
կնւքահ գաչինքը,
Եդիպտոսի
անղլփական
ղօբա -
գունդերուն
առանձնա չնոբՀնեբր
ել Աուտանի վե՛
րաբերեալ
գո յավիճակր ;
Երկրորգ
Հրամանադիրը
կը Հրաւիրէ
խոբՀրգա–
Ր՚մնր
ւիերաքննե լԱ ո ւաան։ ի սաՀմանագբական
օրէն
քը ել իր վճիո ր արձակե
լ ա րքա յական
տիտւլոսին
Համար;
Գ-ը կը թե լաղրէ
որ Աուաան պէտք է կառա -
վա
ր։։ լի սա՝,մ ս՚ն/ադբական
գեմ ո կրաա
իրաւակաբ–
՚լով
ել վեՀտպետր
ՀԵգԼ՚պտոսի եւ Առւաանի
ար՛
քա»
Հռչակուի
;
Գ-բ կր տրամադբէ
որ Աուտան պէտք է ունե–
՚-այ յատոլկ
սաՀմ անագրո ւթ իւն ,
դորհագրելի
Ա ուտա
ւի ժողսվոլբղէ /, լնա րուահ
խորՀ րէ^արա -
նին կողմէ , որ վաւերացուելու
է արքա յէն X
ՆաՀաս փաշա նաիսապէս յայտարարահ
էր որ
կառավարութիւնր
խզահ է
բանակցութիլններր
Աեհն
Րրիտանւիոյ
Հեա։ Երկու տաբիէ ի փեր կր
ձզձզուէին
այ՛լ րանակցու
թիւններր ;
Վարչապետր
խանղավառ ճառ մ՛ր խօսահ է
իսորՀ ր։լ արան ին։ մէք , ոբ բե րնէ բեր ան լեցուն
էր :
Ամբաս տան ահ է Անւլլ իւան , ոբա
յգ
գաչնա՚լիրբ
ստորաւլբել
տուահ է
1936/^.,
գերմ՛
արչաւանքին
սպաւնալիքով
, թէ անղլ՛ մեհ ումերոլ
ներկայոս–
թիլն
ր Աուէղի
քրանցքին շրքակա քքբ՝
սպաոնւալիք
մ լն է իսաղաղււ լթեան
Համար % Ե՛լ ի՛ պաական կա -
ռա վ ա ր ո ւթ իւն ր մտագիր է կանան չ գիրք
մբ Հրա
տա րակե լ , որ պի՛տի պարւլէ
իրենւզ
տեսակէտր
անղ լ ե լեղի։ պաա
կան
ւէէճին։ չու րք : ՆաՀաս
փաշա՝
յա յտաբարահ
է.
« յ՚ամանակ է , որ մեր
կառավաբութիւնր
գւ։րհաղրէ
վերքի՛ն ղաՀտճառին
մէք պաբփա
կուահ
խոստումներ
լ՛ , դաչնա՚լիրր
քւ. քելոլ Համար
մ Լ՚քոց–
նեբ ձեոք աոնե լոփ : Ե՛լ ի՛սլտաց ինւե րր եւ Ս ուտան -
ցիներր պաարաստ
են ա՛քէն
կար՛լ ի
ղոՀողութիւն
յանձւնէ աո1նելոլ » :
ԱՆԱԿՆԿԱԼԸ
ԼՈՆՏՈՆԻ
ՄԷՋ
ՆաՀաս փւաշա տ րա՛ք ազրո ւթ Լ՛ւն յայտնահ է
լնղո էնէելո լ անւլ լ . կառա փար ո ւթե սն՛ առաքարկ -
ներր , խորՀրղարանին
ւիակումէն։ առաք ;
Լոնտոն
գեռ
մինչել
երէկ
իրիկուն
ոեւէ պաշտօնական
Հա
ղո
Հէ։լ
աւլ րութիւն) չէ ստացահ
իբ զ ես պանէն ; Այլր
Աա/ֆ
Աթէֆրնսի
՚ն
երէկ
ամրոզք երկու
մամ տե -
սակցահ է ԳաՀիրէի
ֆրանս • , Ամերիկեան եւ
թրք՛
՚շեսպաննեբուն
Հետ : Լոնտոն/ի
մէք կր յայ
տա ր ա ր հն •
« Ր րիաան՛ակտն
կա ո ա ՛իա բ ո ւթ ի ւն։բ մեհ ս/եա–
կնկալի
մր մատն'1 ւահ է , եգիպտ • կառափաբու -
թեսն
կոզմ է ձեո ք աոնո ւահ
նա իսա ձե ոն
ութեան
պատճառա
լ , ճիշդ ա յն պաՀուն
երբ ս/նոր
իմացու–
ցահ էր որ
48
մամ ուան մէք նոբ աոա քարկներ
պի
տի բերէր,
1936/՛
գ՛աշինքր րարեկամական
վե -
բաքնն ու թեանւ մր ենթարկե
լո ւ Համ ար» է
Րրիտ՛ կաոափարութիւն՚ր
առ ի նախաաեսու
-
թիւնւ քնքահ է Աուէղի
քրանւցքի իր ղօրաղոէնդե -
բուն արձակուրղնե
րր : Փ– Աայիտի ,
իսմայիլիայի
եւ Աու է զի ղօրաղ ունզ երր
Հ րամ ան ՚ւտացան
փե րա
ղա ռնսւ լու իրենւց բս
/ն
ակա տեղին ;
(Լոնրերռւ շարւււնակութիւնը կարդալ դ. էջ)
Հսկե՛ն Հայ սկաուտներ
ել Հայ արիներր
^էբակէ
եւ երկուշաբթի
օրուան
ա րա րո զու թեանց ;
կէլան Փալէ ի ոստիկանութեան
կեդր ՚ տեսչոլ–
թիւն՚բ
սի՚րոփ յանւձնւ առահ է ^ան
կուժոնի
փողոցի
Հս կււ ղու թեան
պա րտա կանւ ութ իւն ը է
Փո ի՛՛ան հաղկեսլսակիւ
բացուահ է արձանա
՚
գրութեան
ցանւկ մր եկեղեցւոյ
ղիլանտաան
մէք է
Օտար եւ Հտ յ Հաղարէ
աւելի Ա ի՛ութիւններ
եւ
անձն՛ա լո ր ո ւթ ի ւնն ե ր ա յցելահ
եւղագաղինքով
գր
ուահ
տոմարին։
վրայ ստոբագրահ
են :
X
Նոյն
՚լեկոյցէն
վիմանանք
թէ Փարիզ
Հտ.
սաՇ՜
են Արտալաղդ
աբք՛ի
եզբայրր
ՎաՀան ,
Ա–
տիս Ապէպայէն։
ել ոբդե՚լիրր Պ՛ Պօղոս Եղիաեան է
X
Հեռաղ բուի բարձրաստիճան
եպիսկոպոս
մ ր իսնռլրուտհ է Անթիլիասէն
, օհմ ան ել թազմ ան
ա րաբո ղութեանց
նա խագաՀ ելո լ Համ աբ ;
՛ՐՈՐԷԱՏԻ
գաշնակից
ուժերու
վերին
Հրամա
նատար
Զօր– Րիճուէյ
ր1
գունեցկարմիրնե
բու վեբ–
քինւ առաքարկր,
զի՛նագագարի
բա՛ւ ակց ութ
իւննեբը
վերսկսելու
Փ՚ս՚ն
Մի՛՛ն
Ժօնի մէք; կռիւներր կը
շա ր" ւնա կո լին սակա յն ի նպաստ
դա^ա
կիցնե -
բուն ;
ԱՆԳԼԻՈՏ
գաՀաժառանդոլՀին
էլիղապէթ,
իբ
ամուս՜նին Հետ երկուշաբթի
՛Բանատա
ժամանեց
եւ դիմ ալո րուեցաւ
թնղ անւօթի
21
Հա րուահնե
բով%
ի չԼսան ո^Հ ի Ա ա րկա րէթ ալ
21
նո յեմբե րին
Փարիզ
ոլի՚ոի
րլլայ , Հերթֆոբտի
Հ իլան։ ղան ո ցԼւն ի նբ ՚
պ։սստ
տրուելիք պարա Հանդէ սին ներկա յ
րլլալու
Համաբ;
^^
Fonds A.R.A.M
