ՒԼ\^^7ՇՒ1
ւ^օնճշ
է11
1925, 11–€.Տ. 376.236
17. ք^ս6 Օտատտաշ - Բ ճ ա Տ (13)
1\4€էքօ։ 1 0Լ Տ ե \ Ը
Հեցամււ– 1100
ֆ բ • , Տաբ.
2200, Արա– 3000 ֆՐ ՚
ա
(Ա)8.15-70 Գին 18 Փ
Բ–
ատ-օՅ
\
Նոքեճ քւխւհական ռումր
՚^՛^
պսպթած
հ Ի. ՄիոէթեաԱ
Վկ
\ք€ոճք6ժ1 5 ՕօէօհքՏ
1951 Ո^րբ1աբ– 5 ՀՈ Կ ՏՇՄԻԵ Ր
|
27ր4 ՏԱՐԻ -
27 ձւաշտ «օ. 6577–՚է;որ շրջան թ ի ւ
1988
ՄԵՐ
ԽՕՍ՚քԸ
Ո՚-րեմ՚ե իմացաք
Երեւանի
վերքին
նորութիւ
-
՚^Ը,
Գրողներու
Ա՛իութիւնր
րանաձեւ
մր
ք՛՛էք–՛
ոէրկահ
է , որով
«կա յհ՜ե ր»ու
Հրաաա րակո լթ իւն ր |
կր Համ արուի «կոսչիա
սխալ
» :
յ
«Ալիք»ի
աշիաաակիցր
, Հ .
Արիօն , ՀեաեւեաԼք
ձեւով
կր րացաարէ
ա յս որո շմ ան սլաաճառնե րր ^ |
քաղելով «Աով. Հայասաան»
օրաթերթի
Օգոսա
\5ի թիլէն.
-
ա)
« կ ա յ ծ ե ր » վ էպի մէջ Ր ա ֆ ֆին լքեղադըր -
ւուլք է Հ|;սյերին ստր կաւքտւււթեան Ա՚էջ տեսնելւււ
մ տ ա յն ո ւթ ե ա մբ , որով եւ Ր ա ֆ ֆին նււնաստաց՛ -
ւն՚ոնմ է Հ ա յ ե ր ի ազգ ային տ|բժանապատուութիւնր,
կ|արծես ա ւ ելի գիտակցաբար :
Հ՛) Ր ա ֆ ֆին
գսյտապարտելո֊վ թիւրք ա կ ան
րռնւակալութեան հայ գսբծա^ա|ներին, ըՏդհան -
ր ա ցնո ւմ է այդ
ւյ՚ատնիչ1ւերի վտ-րքագիծը եւ
դա
եաւքարում է Հ ա յ ե ր ի ա գ գ ային
բնա ւորութե ս ա
յատկանիշը, 1^.սմ Հ ա յ ի վատ
յ ա տ կ ո ւթիւ Տ ն ե բից
մ է կ ը :
գ)
« կ այ ծ ե ր » վ էպի ամե1^աարատ1՚–սււոբ կոդ
-
մե րից մէկն էլ այն է, որ Ր ա ֆ ֆին այս
վ է պ ո ւմ
ստռրահս.էՔ^ութիւն է աւՏ)ում՛ (ւաքերիկեան կապիտա–
լիսաների աււջեւ, նրսւ111՚ց ներ կ այա ցնում իբր ե ւ
«Ա–
սիայի քաղաքա կրթիչներ
»:
գ)
1օորհրդ|ւււհայ մտաւ որակսմաւթեան չար
-
չբկող մէկ ցաւն ա յն է, օր
կայհեր
վ էպի հերոս -
ներր՝ կսսբօն, ԱսլաՏը, Սա՚քօն բ ա ր ծ ր աղոյն կրր–
թւււթիԱն են ստաւնռւմ Ամերիկ այի Աիացեսնլ ՚Նա–
հան գ ներո ւմ, այւՕւ էլ ամերիկեան կապիտալիստնե–
րի «ողորլքածոքլթեամբ» : Թէ ե ւ յ ա յ տ նի է, որ
հա1յ
երիտաղւարդութիւնը բ ա րձր ա դ ոյն կյրթութ-իւ՚ն
էր
ստանում ոաւսական համալս1ւսյբսմյ)ն1ւրում ,
Պե–
տ ե րբ ո ւ բ գ ո ւմ, Ա ո ս կ ո ւ այո ւմ :
՚
Անոնք
որ հանօթ
են
րոլշեւիկեան
րարք(։
-
րուն , գիաեն
թէ ինչ կր նշանակէ
այս
չքնաղ
աղատճաոարանութիւնր
՚.
Գիաենւ , նաեւ, թէ ո՛ւր կրնայ
յանղիլ
:
Ո՛ր ել է րանաձեւ , սլարսաւ
րլլայ
թէ գնա
-
Հաաում , կր հառա յէ իբրեւ
ուղեցո
յց
ապաղայ
գո րհո ւնէ ոլթեա՜ն
:
« կոպիա սխալ » Հռչակելով
«կայհեր»ու
Հրա–
աարակոլմր
, Երեւան
կր Հեաեւի
կե/էրոնւէն
ար -
ձակուահ
նոր մ արաակո
չի
մր ,
սա սա կացնե
լ
պայքարր
«ե ա ցիոնա լիսաա կան» ձգաումնե րուգէմ
:
Ամ էնէն Լարաշոլք
պա րագան
ա յն է որ , ա յս
աճ։գամ ալ « պարաիան
»
կուսակցութիւն
ասպարէզ
նետո ւահ
է մի^ագարեան
Հաւատա
-
քննութեան
«ճիղմէ»ներով
ւ
Գմբախտա
բա ր լբի՛–
տեզեկութիւննեբ
կր
պակսին , ամ բողքական
զազաւիա ր մր
կազմ ե լու
Համար
նոր Հաւատկւքննոլթեան
մասին
՚.
վերքեբս
անթելր
կր Հաղորգէր
թէ նոր սաստի
մր արմանացահ
են Տ՚՜-վՀ • Շիրազ
ել Ա . Տաբօնցի ,
երկուքն
ալ բանաստեզհ
:
Պիտի չզարմանանք , եթէ
աւելի
հանբակշիռ
լուրեր
Հասնին,
ուղղակի
կամ
անուզզակի
;
Ատենէ մր ի վեր
սաււնաշունչ
քամի մր կր
փչէ
1Րո
սկ
ո
ւա յէն
;
Գեռ
վերքեբս
կասկահելիներոլ
ցանկր
անցան
երկու
Հեղինակներ
, մ էկր՝ Ուկրա յնացի ,
մ ի՚-որ
Ուղպէկ
:
Երկուքին
ալ սւոհզհազո րհո ւթիւննեբր
ե -
ր ամ շտ ա կան
եւ պատմ ական
^երմ ապէս
գնա
-
Հատուահ
է ին տարիներ առաք : Ոա
յց ա յմմ
կր
գատապարաուին
իրբեւ
«ուղիղ
գիհ»էն
շեզահ
:
Հալաաաքննիչնեբր
ոչ միայն
անցեալի
փա
-
ռա բան ո ւթիւն , ա յլ եւ անքատական
ձղ տումներ
կր մատնւանշէ ին անոնց ա բտաղբո ւթե անց
մէք :
Գեռ
նոր է ակաղեմ ական Տարլէի
ղէմ աբ -
ձակուահ
վճիռր
է
Մ արղր նախանձե
լի բարձունքի
մր Հասահ
էբ
իրբեւ պատմ աղի բ : Եւ յանկաբհ
զեաին
զլորեցաւ,
ա յն ամբաստանութեամբ
թէ
խեզաթիլրահ
է
1 81
2.ի նափո լէոնեան
արշաւանքին
պատմ ութիւնր ,
քիուսե բուն
վե բազբե լով Ա՝ ոսկուա
յի
Հ բկիղում ր
է
Ամ րաստանաղիրր
,
որ
Հրատա րակո ւե ցաւ
«Ոոլշեւիկ»
ամսաղրին
մէք,
"ւբիչ
՛ճեղքեր
ալ
կր
վերաղ րէր , որոնց
մասին
խօսահ
ենք արզէն
:
ինչո՚^լ
զարմ անալ որ Երեւանի
մէք ալ
անմի՛
քապէս
բաբեւի
կենալով , «կոպիտ
սխալ»
կր Հբռ–
չակեն
«կայհեբ»ոլ
Հրատա րակո ւթ իւնր
Փառք տուէք
որ «պատերաղմի
Հ րձիգ»
ան -
ուանահ
չեն Րաֆֆին , այգ պատմական
ստեղհա
֊
գո րհութեան
Համար
**•
Շ՛
իյմբաղիթ
ռ ՄԻԱԱ-ԲԵԱՆ
Օ Ր Ը
Օ Ր Ի Ն
ԹՈՒՀԹ ԶԿԱՑ
• • •
Բանթ
Հոգի
կ՝ բմ բռնեն
ա յս անողոք տաղնա
պին հանբութիւնբ
:
Ոչ
միայն
գիներր տասնապատկոլահ
են ,
այլեւ
չես կբնար
թո ւզթ ճարել
ուզահ ատենգ
:
Փաբիղի
ամէնէն
մեհ Հայթայթիչև
անգամ
,
որ տարիներէ
ի վեր
թուղթ
կր ճարէ մօտ
200
տե
ղական
թերթերոլ
եւ
«Յա ււ ա ջ » / ,
յաճախ
կ՝աղ -
գաբ արէ
,
•—• Այսօր
Հազիւ քանի ձ՛բ հրար կրնամ
ղրկելէ
Մթերքր սպառահ
է
՝է
ԵԼ ԿՐ ստիսլուիս
աք ու ձախ
իյնալ,
թոււլթ
ղնելու
Համար ազատ
շուկայէն
:
Տաճախ
գինբ շի յարմ արիբ
% կամ
պակաս
կո ւգան քանակր , ոբակր , չ՚"փ
(Լ
•
Մ տիպո ւահ ես յարմ արիլ , ղոնէ մէկ - ե րկու
օրուան
Համար
;
կարգ մր տեզական
թերթեր
փակուեցան
վեբ
քին տարիներու
լնթացքին
: Ուրիշներ
ձուլուեցան
՚,
կան
ալ որ Հաշուե յարղաբ
ի կբ պատրաստուին
;
իսկ
միւսներր
ղանաղան
ձեւեր
կր փռ րձեն
,
« Հառա չանաց կամ՛ուրքր^ անցնելու
Համ աբ ;
Անոնւք որ ձաիս են. կամ
լնգղիմ ագիր ,
այս
յարաճուն
տագհ ասլին պաաասիսանատո
լ
կր
նկա.
տեն
կա
ռա
վա
ր ռ ւթ ի ւն ր , Ա "՚ւ
՚չՐէէ
^Բ
"՚գԻւ՚11
)
վե–
րազինում ր, պատե րազմ ի Հրձիգնեբր
եւն.
է
Եւ
Օւթւութթէն
կ՚՚աղազակեն
օրն ի բուն , ստի
պողական
կո չեր
ուղզե լււվ իրենց բամանո րգնե
-
բուն, բարեկամներուն,
Հա յրենասէ րնե րո ւն :
Տաճաիս Հանգանակութիւններ
ալ կր սարքեն
՚.
Եւ երեւակայել
որ էքերով
հահուցումներ
ու–
նին այս թերթերր
(տողր
500, 600, 900
ֆբանք
,
մանրատաէւ)
:
թուղթին
պակասր
եւ սղո ւթիւնր
տաղնապին
մէկ
երեսն
է միայն
:
ՎԱՀԷ
ԲԱՆԻ ՄԸ ՏՈՎՈՎ
ԲՈՐԷԱ6ԷՆ
Հասահ
վերքին
լուրերու
Համա -
ձա յն , երկու
կոզմ երն ալ կր սաստկացնեն
կռիւ -
ներր; Ո՚ազմագաշաին
2/3^
րռնկահ
էր առքի օր •
ս՛ յնէ աստիճան
որ ամերիկեան
Հբամ անատարու
-
թիւնր
մասնակի
գբտքննոլթիւն
Հաստատեց
:
ՊԱԲԱԼՈՐԷԱՏԻ
քննիչներբ
գոբհաղուլ
Հռչա–
կահ
են մէկ ամիսէ ի վեբ,
յաւելում
պաՀանքե
-
լով; կրթական
նախարարր
մերմեց յետաձգել
քբն՜
նութիւններբ,
մանաւանւլ
ռր Հարիւրաւոր
հնուլնեբ
յանձն առահ
էին
Հ՚՚կիչի
պաչտօն կատարել
: Գչ •
օր բ • քննութեան
Համար ներկա յացահ
էին
250
Հազար
թեկնահուներ
, ամբողք
Յէրանսա յի ՝ մէք :
Բննո ւթեան
նիւթ երն էին ուսողութիւն՛
եւ բաբռ -
յական
փիլիսոփա
յո
լթ
իւն : Պատմ ութեան , գասա
կան
ուսումներէււ
ել բն աւլ իտութեան
քննութիւն
-
^^Բ(Լ
պիտի կաաաբուին
այսօր - վաղր
:
ՓԱՐԻԶԻ
չարմավարներոլ
հրազրահ
նոր
ցոյ
ցին առթիւ
խճ ո ղո լմ փողոցներու
եւ խափա
-
նում անց ռւգա րձի -—• ո
էէ
տ ի կան ո ւթ ի ւն ր ազգարա
-
լ՛եց թէ
մաս՚Լ ա կց ո զն ե բ
ո
ւն ա ր տօն ագի րնե րր
ետ
պիտի առնո լին
է
ԵՒՐՈՊԱՏԷՆ
ՐԱՆՈԻՈՐՆԵՐ
պիտի փոխագրր
-
ուինւ Մ . ՆաՀ անգնե ր ր •, սո ր ւէելու Համ աբ ամ երիկ
եան
մեթոսէԼերր
; Այնաեէլ պիտի աչխատին , ղպ–
բոց պէւտի երթան, պիտի
րնյեն
ամէն
ինչ որ կ՝ր -
նեն Ամերիկացիներր
I Առաքին
400
բանուորներր,
որակեալ
կամ
ոչ, Մ ՚ ՆաՀանւղնեբր
պիտի
Հասնին
Տ ո
ւն ո ւա
ր
էէն ել
պիաի
մնւսն մէկ տաբի
կամ
աւե
լի ; Տ՚ոռաքէւկային
մինչեւ
2000
^"գի
պիտի
վւո -
իսադրուին
ամէն տարի;
Այ" հրաղիրր
մչակահ
է
Տնտեսական
զո րհակցոլթեան
վարչութիւնր
է
ԿԱԶԻ ճնչումր
Փարիզի
մէք պակսահ
էր առքի
օր,
իբբել
Հետեւանք
մասնւակի
գորհ^ագոլլի
մր։
Եբէկ վերա Հաս տատ
ուե ցաւ սովո րական
աստի
-
ճանր
է
ԱՐԱՐԱԿԱՆ
ԳԱՇՆԱԿՑՈՒԹԻՒՆԸ
որոչեց
ում
տալ
Թուն ուղէ։ ել Ալմե բ է՛ո յ անկախութեան,
ձեռ -
նարկներոլն
: Պ ա չտօնա կան
զեկո յցր
Է՝Ը"Է
^է
պիտի պաչապանեն
նաեւ Աարոքի գատր
:
ՄՒՋՒՆ ԱՐԵՒԵԼԲԻ
մասին յռւշագիր
մր նեբ–
կա յաց
ո
լց էւն Ա ուրիացի
ել Լիրանանցի
պատուի
-
րակներ , Պ • Թ բում
թ ւ
ի
նեբկա
յանա լով ; Նախա
-
գաՀր
պատասիսանեց
թէ մեհապէս
շաՀաղլէգռ
-
ուահ
է Միքին
Արեւելքի
խաղաղութեամ
բ
Ձլ
թէ
պիտի քանա յ օգնութիւն
րնհա յել , յաւելեալ
բր–
նա կչո ւթե ան խնգիրր
լու–հելոլ
Համ աբ
( կ՝ ակնար
կէ արաբ տա րաղիրնե բ ո ւն)
է
Մ • ՆաՀանղներու
նախագաՀական
֊ պալատէն ՝-)
կբ յայտնեն
թէ « Հիւլէական
ռումր մր եւս պայ– ,
թահ
է իք . Աիութեան
մէի :
\
Այ"
Լ" ՛՜Ս
էէ Հաղո րգեց նախագաՀին
քաբտու
- \
ղարր, Պ– Հոլայթ
Շոբթ,
մերմելով
որեւէ ման - \
րամ՚ասնոլթիլն
տալ :
Բաբաոլղարէն
առաք, ամերիկեան
մեհ գոր
- \
ձ֊ակալոլթիլն
մբ կր Հաղորգէր
թէ ի/ . Աիութիւնր
\
երկու
Հիւլէական
ռումբեր
փորձահ
է եւ թ է մէկր ,
ձախոզահ
է է .
ՆախագաՀին
քաբառւղարբ
Հետեւեալ
յայտա– \
բարոլթիւննե
բն բրաւ,
լուրր
Հաղորղահ
ատեն ։
~
« Հակառակ
քց • Միութեան
այն Հաւաս
-
աիքնեբուն
թէ
իրենց
Հիւլէական
ումի հ^րագիրբ
Տ
միայն խաղաղասիրական
նպատակներ
կբ Հետա - \
"Ր՛գէ \ այս նռր ղէպքր
անղամ մբ եւս կբ Հաստա– \
աէ թէ ան կր չա րունակէ
Հ իւլէական
ռումբեր
չփ– \
նել ; ՆախագաՀ ր ինհի սլա չտօն
յանձնահ
է
ա յս ՚։
յայտարարութիւնն
րնել
եւ անզամ
մբ եւս
յիչե– \
ցնել թէ անՀրամեչտ
է աղգու
ել գորհնական
մի– \
ք"՛՛լգ՛" յին Հակակչիռ
մբ Հաստատել
Հիւլէական
;
ումին վբայ;
Զեմ կրնար
ուրիշ
մանրամասնու
-
թ իւննէե բ տալ,
առանց
վնա սե լու ազգա յին ապա
- |
Հովութեան
շաՀերուն
» ;
յ
X
Աոաքին անգամ
1949
Աեպտեմրեր
2հին էր
1
ոբ նախազաՀ
Թրումրն Հրապարակաւ
կր հանոլ
- ՜՝
ցա՛նէր թէ իք– Միութիւնր
Հիւլէական
ռումբ
մբ \
վյորձահ
է մեհ յաքո զութեամբ
:
\
Ամերիկաց ի մասնագէէոներոլ
կարհիքով
, Խ • )
Մ իութիւնր
երկու տարրեր տեսակ
ռումբեր
պայ– ՚
թեցոլցահ
է այս անգամ , մէկր՝
ձ՚^Ի՚լ
) ՚՛՝
1
"–"Բ ՚
«մասամր
յաքոզ» % Նոյն
աղբիւրներուն
Համա
- ՝.
ձայն,
իլ՛ Միութիւնր
առ
նուաղն
50
Հիւլէական
ռում բեր
ունի • թերեւս
աւելի ; Ւսկ
Ամ երիկացի
-
ներուն
ունւեցահր
կր Հաչուեն՝
Հազար
կամ
աւելի։
Մ • ՆաՀանգներու
Հիւլէական
ումի
յանւձնա - ^
մ ոզո վին նախաղ աՀր , Ա էք ԱաՀ ոն , յա յտարարեց
թէ իրենք չատ
լալ
ւլի տեն
որ քհուսերր կբնան
նոր ^
էիորձեր կատարել , էւրենց ուզահ ատենր : Եւ ա - ՝
ւելցուց
.
^
« Մենք միչտ
զերակչռռւ
թիւն
ունինք Աո - ^
վետներուն
վբայ;
Բայց ել այնսլէս քհոլսերուն
ակ–
յ
նե րեւ յառաքղիմ
ո լթիւն բ անՀրամեչտ
կր
ղարձնէ
անմ իքապէս
րազմ ա պատկե
լ մեր
Հ էււլէա կան։ ճի - )
էլեբր, պաՀել
եւ րԼգարձակել
մեր
առաւելոլ
-
1
թիւնր
» :
:
Անցեալ Օգոստոս
\ 7ին, Ա • ՆաՀանգներու
քա– >
ղաքա յինւ պա շտ պան ո ւ թե ան վերատեսուչր
կ՝ րսէ՛ր 4
թէ .Խ • Միութիւնւր
Հարիւր
Հիւլէական
ռումբ
ու
նի
է
Ուրիչ
բարձր
պա չտօնատա ր մր նոյն
վկա
յու– ^
թիլնր կուտար
իսորՀ րղա րան էւն առքեւ , աւելցնե–
յ
լով որ եթէ վեց
Հիւլէական
ռումբեր
նետոլին
վեց .
տարբեր
քաղաքներու
վրայ՝
մէկ
միլիոն մարղկա–
հ
յին զոՀ պիտի ո լնեն էեն %
• ՜ւ
ԵԼ վերքապէս , անցեալ
Տ ուլի սին չինական
ազ– ;
րէււբէ Հասահ
լուր
մր այն. տսլաւո րութիւձևբ
կր \
ձգէբ
թէ րո լչե
լի
կնւերր Հ
էէ
Լլէ
ական
ռումբեր
կր ;
փորձեն
Ա էնքէւանէկէէ մէք (Զինա ստանի
հա յրագո
յն •,
արեւմաեան
նաՀանգր)
:
;
Ապատանի
պաէպոէՎը
ՈՐ ԵՒ
է ԳԷՊԲ ԶՊԱՏԱՀԵՑԱՒ
)
ինչպէս
Հազռրգահ՜
էինք արղէն , չորեքչար
- ^
թի օր Ասլաաանէն
մեկնեցան
մնացեալ
300
330 Հ
անղլիացի
մասնաղէտներր
է
յ
Լոնաոնի
թեբթերբ
կր ղրեն թէ
մինչել
վեր
- 3
քին վայրկեէսնր
չատ
մր Պարսիկներ
չէին Հաւա
- |
տար
թէ Անղլիացիներր
իսկապէս
կր
Հեռանան։
Զանազան
զբո յցներ
կր չրքէին չուկա
յին մէք, եւ ,;
կր կարհուէր
թէ անղլ. արչաւանք
մբ պիտի կա. - ^
տարուի
%
յ
Աասնագէտնեբր
անգլ.
յահաւնալ
մր
փո - |
էսագբուեցան
ոււլեկցո ւթե ամ բ իրանեան մաբաա
- ՜Հ
նաւերու։
Շատ
մր տարէց
Պարսիկներ
կուլային
, ^
է՛սկ ե րիտասա րգներր
հուռ նա յոլահքներ
կ ուղ - :
ւլէին։
էցոլմբ
մր մոլեռանղներ
փորձեցին քարափ ^
Հասնիլ , ցո յցեր կատարելու
Համ ար . բայց իրան–
յ
եան
զօրքբ ղանէոնք եա
մղեց սուիններով։
կառա
- |
վարութիւնր
ղազտնի պաՀահ
էբ թէ ո՛ր քարափէն
՝
պիտի կատարուի
փռ խագր ութիւն ր
է
Անգլեւիրս/ե^
կ
եան
րնկերութեան
ակումբր,
ուր այնքան
Հաւա
քո յթներ
ե լնէւ ւագա Հանգէ սներ կբ տրուէին
, մաք– ՝
սատան վեբահուահ
էր :
\
Նուագախումբր
կարգ
մբ քայլերգներ
Հ՛նչե - Հ
ցուց,
երբ անգլ. յահանալբ
ճամբայ
կ՚ելլէր
գէպ
:
ի Պասրա
(Իրաք),
ուրկէ մասնագէտներր
Լոնտոն
:
պիտի փոխաղրուէին
օգանաւեբով
յ
^
Ապատանի
պա րպո լմ բ սկսաւ առտոլան
մամբ
յ
^ին ել Հազիւ եբեք
մամ տեւեց
է
ճամբորգներր
՝՛
մարտանւալ
փոխագրուեցան
մակոյկներով
;
Որ
յ
եւ է գէպք չպատաՀեցաւ
, բացի
թ ե թ ե ւ րնգՀա
- ՚
րումէ մր, երր ոստիկան
մր կր փորձէր ձեբբակա– \
լել ամերիկացի
լուսանկարիչ
մբ։
Հ
Վերքին
մեկնռզբ , որ անգլ. ակումբի
մբ տնօ– |
(Լուրերու շ ա ր ո ւնա կ ռ ւթիւնը կարգալ Դ–
էչ)
՞
Fonds A.R.A.M