ՏՈՄՍԵՐ
Գատւթհ
գաղութ
ԳաշԱակցակակ
ԿՐԹԱԿԱՆ ԳՈՐԾԸ
ԻՐԱՆԻ
ՄԷՋ
եէ ԱԱկսցեաւԱեդ
Եթէ չեմ սխալիր, Տոէնասաանի
մէԼ կան
27
աարրեր
կուսակցոլթիլններ
: Ֆրա՛նսական խոր -
հրգարանին
մէշ, երեսունի չափ հակամարա
հո -
սանքներ
իրարու
գլուխ կր պաաոեն , իսկ
իսրայէ–
Ժ ՚^^ւ
որուն մոգոփոլրգին
մեգքերէն
մէկր չէ
անմիարանութիւնր
կուսակցական
պայքարր կր
մղուի
7 8
թեւերոփ։
Անղլիւա ունի
միայն
երեք
կո ւսակց
ո ւ թ ի լ ՚ ւ ն ե
ր , Ամերիկա
երկու,
մենք - ան–
հաւաաալփ
երեւոյթ - երեք։ Եթէ «րոլորաիք -
եան
»ներն ալ առանձին
Հաաուած֊ նկաաենք,
այն
աաեն կ՚ունենանք
չորս :
Րարերախաոլթիլն
է որ ղոնէ մէկ Հարցի մէշ,
օգաուած
ենք Ամ ե րիկա ցինե րո լ ել Անղլփացինե
*-
րու
իմասաոլթենէն
: Թէեւ,
մեր Համրանքին
նր–
լաղութիլնր
արղիւնք է ա յն իրողութեան որ խոր
Հրգարան
չունինք։
Այլասլէս,
ամէն
երեսփւոխան
ինքն իրեն կուսակցութիւն
մր պիաի
ներկայա -
ցլնէր :
Վերոյիշեալ
երկիրներուն
մէշ, սակայն, աար
րեր Հոսանքնե
րոլ պաականողներր
քիչ - չասւ իյ–
րարոլ կր նմանին
խառնուածքով
եւ արտաքի
նով։ իսկ մեր նշանաւոր
աղղին երրեակ կուսակ -
ցութեանց
անղամներր
իրարմէ շատ տարրեր
են
եւ խառնուածքով,
ել արաաքինով :
Գաշնակցականր
յեղափոխական
է, քհամկա -
վարր տեղափռխական
, ր՚՚էշեւիկր
չարափոխական
:
Գաշնակցականր
աեսակէա
ունի , իհամկափա––
րր
յենակէտ
, ր"էչեւիկր
վերշակէտ :
Գա
^1
ակց ականր իր Ր"ե լիքր կ՚րսէ
, Ո՚տմկա -
վարր րսելիք
չունի որ րսէ , րոլշեւիկր
թոյլ
չի
տար որ ղփմացինր
իր րոելիքր
րսէ։
Գաշնակցականր
աղգին
ղրամ կուաայ
, Մամ–
կսւվարր խրատ կուտա
յ , Ր" էչե ւիկր
կ՚առնէ
,
րան չի տար :
^
Գաչնակցականր
կր Հաւատայ
անկախութեան
,
/իամ կավա րր ՛առկախ ութեան
, Ր"էչեւիկր այս կէ
տին մէշ համաձայն է
քիամկավարին։
Գաչնակցականր
չի լար, կր խնդայ,
Իիամկա–
վարր, կուլայ,
չի խնդար,
բոլչեւիկը կր լացնէ ,
յետո
յ վրադ կրխնդա
յ ;
Գաչնակցականր
ամէն րան կր կարդայ
, Ո՛ամ–
կավարր
Աաղմոս կր կարգայ
Ր"1չեւիկր
չան -
քարող ;
յ,;
Երր մէկր
խեղղուելոլ
վրայ է, Գաչնակցա
կանր Հագուստներով
շքւրր կր նետուի,
քիամկա -
վարր՝ նախ Հագոլստներր կր Հանէ, յեաոյ
մողով
կր ղումարէ
, րոլշեւիկր՝
իսեղղռւողին
ետեւէն քար
կր ճարէր աչխատելով
Համեստ տպարանի
մր
մէշ։
Իրմէ կր մնայ « ՐնաշխարՀիկ
րառարսւնր»
,
810
իր ղաւակր,
1VI
^6Տէ^0
^. Տթհւ1էւՅՈ,
տաղանդա
ւոր նուագապետ է : Երեք տարի առաշ երեք փայ
լուն նուադաՀանդէ
սներ տուաւ
Միլանի
մէշ։
Այս
առթիւ
դաղութին
փարչռւթիւնր
թէյասեղան մր
սարքած էր ի պատիւ
ե րամչտաղէտ
ինո րկր Հպար
տանար իր Հայկական
ծագումով
։
ՄԻՋՆԱԿԱՐԳ
ՎԱՐԺԱՐԱՆԻ
մր խնգիրր
միչտ
կը ձգձգուի
ԹէՀրանի
մէշ, իրրեւ Հետեւանք
նիւ
թական
անձկութեան
: Այս պահանշը
մ ասամբ գո
հացնելու
հ ամ ա ր , Գաւթեան
գսէրոց ի Հոգա բար -
ձ ութ իւնը որո չեց ա յս տարե չրշանին
Հիմքր
դնել
միշնակաբգ
րամնին : իրեն
օգնութեան
Հասաւ ե–
կեգեցասէ ր կ անսնւց Ա իո ւթիւն ր , որ յանձն
առաւ
Առաշնո րդարանի
Համ ար շինե ւ աոանձին
չէնք , եւ
տրամագրել
Գաւթեան։
գ-ւլրոցին։
^ւ-ոբհիլ
Հյթ ինա–
րարակա՛., Յանձնախումբի
շանքերուն
, յառաշ կր
աարուին
կառուցման
ա չվսատանւքհե րը։ Նախա —
տեսուած է այս տա րե չրշաԱ ին ,տղո ց ել աղշկանց
գպրոցներուն
մէշ ունենալ առաշին դասարան
եր -
կուա կան բամիննե րով եւ ամէն տարի
մէկ մէկ
ղասա րան աւելցնել։
Այսպէս
կարելի
կ՛ րլ լայ
միշ—
նակարգի
չորս
բամիններոլ
մէշ րնդունիլ
աղղա
յին տարրական
դսլրոցներէն
րնթացաւարտ
120 -
1 40
ա չա կե բ տնե ր եւ ա չա կե րտո լհիներ ել սլետա
կան ուսում1ւական
ծ րաղ րին
Համ րնթաց
պարապիլ
Հա յադիտական
առարկաներով :
Գւգրոց ին առաշին
յաբկր
ա լ ա րաե
լու
Համ ար
տնհբամեչտ է Հինգ հաղաբ թուման
, ի՛սկ գասա -
րանական
կաՀաւորոլթեն
ծախքեբր
Հոգալու
Հ ՛ո, .
մար՝
չուրշ վեց Հաղար թուման
որ յանձն առած է
ծնողտկան
իսորՀուրղր
:
ՌԶԱՏԻԷԻ
(նախկին
Ուրմիա)
Րարանդոլղ
քա
ղաքին
մ էշ Հաստատուած
են մօտ
250
թրքախօս
րնտան իքնե ր , ցրուած
եօթր
ղիւղեբու
մ էշ : Այո
րն՚ոան։իՓ՚երր
ունին
չուլ՚շ
300
դպրոցական աչա -
կե րաներ ո լանք
ղ՚՚ւրկ
են ուսմ ան որեւէ Հնարա -
ւո րութենէ՛, եւ եթէ ա յսպէս
չաբունակուի
, կր
գրէ
«Ալիք՝^ ) նորաՀաս
սերունգր
պիտի
աւելցնէ
մեր
թրքախօս
Հա յրենա կիցնե րո լ թիւր : Նո
յնպէս
անմ իսի թար է Ռզայիէի
դիւղական
շբշանի կրթա.
կանւ դործր։
Ո՚գայիէի
չրշանր ցարդ
ղուբկ էր
ծխական
քաՀանա
յէ , սակայն
ներկա յի՛ս
ունի :
Կրթական
ղործր
կրնան գլուխ
Հանել քաՀանան՛
եւ
Աղա յեէ ի Գո րծա կա լա կան
ք1ք որհոլրգր
, որ չրշանի
աղգային - Հանրային
վերին մա բմ ինն՛ է :
Երկու
մ րն ալ ինք կր նետէ :
Գա^ ակց ականին
Հանղէ ս ր հարսնիք է , իիամ-
կավարինր
յուղա րակաւո ր ո լթ իւն ,
րոէչեւիկինր
մ աքր ագո բծում :
Գա^ակցականին
գէուխր
չիաակ է,
բայց
փողկասլր
ծուռ, քիամկափարին
փողկապր
չիտակ
է
՚
ՂԼ՚՚՚՜խէԼ
^"՚–"–
)
Բ"Լչեւիկին
ղլուխն ալ ծուռ է ,
փողկապն ալ :
Երբ Գաշնակցականը
դիմտցղ
ելլէ կ^րսէ •
« Րարե՛ լ , Հայրենակիցէ
, քիամկաւիարր
/^.բարե ւ
տիար»
, րոլշեւիկր՝
«բարել
րնկեր» ;
Րայց
, Հայոց
աղգին
ամէնէն
երեւելի
ղաւսէ–
կլն է «րոլոբտիքետն»ր,
որ ՛անպաշտօն անդամ է
երեք կուսակցութեանց
, թէեւ
իմաստուն
մարգ
անդամաաոլրք
չի վճարեր ոչ մէկուն : Առտուն
Գանակցական
է , կէսօրին՝
(իամկավար
,
գիչերր
բոլչեւիկ
Հ
ՈբովՀետեւ՝
^^ճ\քէԼՃ
—
^ԴՒ՚"՜յր՝
խ՛՛է"՛՛
մա՛րգ պիտի րլլամ . . .
տմ իս առաշ Ատ ր սլա տ ա կան ի առա^ .
տեղապտՀ
կարապետ Ա՛ քՀնյ • Ա անուկեան
քնն ական պտո
յտ
մը կատարած է : «Ալիք» կը թելադրէ
կազմել
Հա յր ենա կց ա կան կամ կրթասիրաց Ա իութիւններ
,
Ամերիկայի կամ իրանի Հայրենակիցներէ
:
ՀԻՆ ՆԵՍՏՈՐԱԿԱՆ - ԱՍՈՐԱԿԱՆ
արեւելեան
եկե՚լեցիի
Համայնքին
կողմէ
իիոլբէն
քՀնյ • Աբ -
սան ես ե լ չո րս ա շփսարՀ ականնե ր կո չ
մ ը ստո -
րագրած
են ուր կ՚ըսեն թէ ԹէՀրանի
600
ասորի
լնտանիքներ,
որոնք չափազանց
չքաւոր
են , կր
փաւիաքին
ունե նալ եկեղեցական
շէնք
մ ր , եւ
Հանզանակած
են ութսուն
Հաւլար
րիալ։ Այս ղու
մարր անբալաբար
ԸԱալոփ,
կր խնղրեն
Հայերու
օմանդակոլթիւնր
, քանի որ «արտասաՀմանի՛
քր–
րիստոնեանե
րէն ոչ մէկ տկնկալութիւն
ունին »:
Կոչր ստո րադրողնե րր կր յիշեցնեն
այն եզրայրա -
կան
աշա կցո ւթի
ւնր ղոր քրիստոն
է ութեան առա -
շին գարերուն , Աս որինե բ ր լնծա-յած
են Հա յե -
բուն :
ԴՐ-ԲԻ ՏԱԳՆԱՊԸ
ԱՆԳԼԻՈՅ
ՄԷՋ
լ
ասո
I
— անո ր Հետ ղէշ
ԵՒՐՈՊԱՑԻ
Րր իտանաց ի Հեղինակնե
րր
ել
Հրատա րտկիչ -
ներն ալ մ տաՀ
ոզո
ւթե ան
մ ատնո
լ ա ծ
են ,
իբրեւ
Հետեւանք
թուղթի
ւլինե բուն բարձրացմ
ան : Ար
գէ ն
300
առ Հա րիւր աւելցած
է ի՛ն ա յ գ ղիներր ,
փերշին երեք տարիներու
լ^ւթացքին :
Գիրքի
թուղթ ր , որուն լիպրան
կ՝արմէբ
երեք
փէննի՛ պատերազմէն
առաշ
, ներկայիս
կ՝աբմէ
՛ա՛–
աւելի քտն մէկ շիլին
ել
6
փէննի։
կաղմր
չորս
ա՛նւլ աւք աւելի է , բա ղ՚լատ ե լո փ նախապատե րտւլմ–
եան
՛լ իներուն Հետ , ի՛սկ տպաղրութեան
ծախքր
ա ւե լց ած է
125
առ Հարիւր
յ
Ասկէ ղատ գրքի մեծ խնդրանք
չկայ , ինչսլէս
պատերազմի
մ իշոցին : /Ս անութներուն
մէշ ապ -
րանքները շատ սղած
են ,
ել
րնտանիքի
մ ր գրբ–
պանր բաւարար
ղրամ չկայ, վէպ մը ղնելոլ
Հա. -
մ աբ
է
Հրատա րակի թւե բբ կբ վաիսնան որ եթէ ւլի՛նե—
րը աւելի եւս բարձրանան
,
մոզովուրզին
՛Լէ՛ք
կարղտ
լու ՚իափաքր
բո լոբո՚Լին
պիտի
մ արի X
Վե բշե
րս
անոնք
Հ ե ղիԿւա կ), երո ւն
ներկայացուր–
ցԼն
Հաշիւ
մ ր ,
Որուն
Համ
աձ
՚ս
յն , պիտի։
չպակսի
Հեղի՛նակին
եկամռւտր։
Գրողներր
մերմեցին
: Հր~
բատ տրակի չներր կ՛առա հարկեն
2ուկէս առ Հա -
րիւր
՚ւ
^՚Գէե
լ
Հեզին ակին իրաւունքր :
Ւ րենց ծրաղրին
Հաւք աձա
յն , եթէ Հեղինակ -
ներր
7
չԼ՛ լԼ՚ն
6
փ՛էննի՛ ստանան
ղիրքի
՛քր Համ ար
որ
10
շիլի՛ն
6
փէննիէն
աւելի կ՚արմէ
, իրենց եկա–
մ ուաէն
որեւէ բան չեն կորսնցներ
, մ իւս
կողմ է
կա՛րելի կ*ՐԱայ
Հողալ
յաւելեալ
ծախքեբր
:
Հե ղին ա կն ե րր ասոբ գէմ կ՚առարկեն թէ՝
ին–
չու
րո լո բր
մ է^
ՌԼԼ՛"
ւՐ՚Լ
^
րատա րակի չր , գրա -
վաճտո բ , ապագբ
իչր
ել
կազմ արարր պիտի
չ՚սգ՛
գոլին
բարձր
գիներէն,
իսկ Հեղինակներր պէտք է
տումեն :
Պայքարր կր չաբունակուի
: Նախապատե -
րազւքեան տա ր ինե րր ցնծութեան
օրեր է ին Հեղի -
նակներու
Համ աբ
, որու Հետեւանքէն
յառաշ
եկաւ
գեբաբտտղբոլթիւնր
: Թուղթի
բամնեչափր
ասոր
առաշքր առաւ ել ՛ԼերշԼ՚ն տարինեբր
ցնծութեէսն
Օրեր
եղան Հրատարակի^ւերոէն
Համար : Րայց այգ
ալ վե րշացաւ
եւ
այս տա
րին։
ծանբ չրշան
մ լն է
գրողի՛ն
ել
Հրատարակիչին
Համ ար :
«ՅԱՌԱՋ»Ի
ԹԵՐԹՕՆԸ
(23)
Գր է ց ՛
Գ–
ԵՒԱՆԳա՝ԼԵԱՆ
ՎԵՑԵՐՈՐԳ ՄԱՍ
Այնտեղ
կարելի է շաա յաբմար
թաւշեա
յ նրս–
ա արանին վրա
յ բաղմիլ
, Հ անղս տանա
լ , նաեւ Հա–
ղուստներր
չորացնել :
Գաղափարր
իրապէս
ղէշ չէր : Գնացի թան -
դարան : ԱբաՀներ
լեցուած
էին շատ էին օտաբա -
կաններ : ^ առն ՛՛ւելո ՛Լ նրանց
, րնգո լնե լով նկտր^ ՚
չութեան
իբական
սիրաՀարի
կերպարանք
, սկսա յ
պարտիլ
սրաՀերում
: Վերշապէս կանգ առայ
Տ ի–
ցիանի նկարի առշեւ ել ՀետղՀետէ ետ ետ ղնալով,
կիսախոլփ
աչքերո՚է
բնտբեցի
լաւադոյն մէկ բազ
մոց եւ նստայ : Յաբմար տեղ էբ քնե
լու
, սակայն
վախ
ունէի
թանղարանի
Հսկիչնեբից
:
Ուչագբութիւնս
կեդրոնացրի
նկարի
՛Լերի
մասի
՛Լրայ, ամբողշ
ումովս
սկսայ
պայքարիլ
քոլէւի ղէմ : Գլուխս
սլաՀե լով
"՚֊գիգ
»
^Ղ^Լ"Վ
մ տազբազ
էքաբղու
տսլաւորո
ւթի
էն , թերեւս
նաեւ
զմայլած
նկարիչի
Հանճարով,
քնեցի
րնկնելով
ե–
րաէլների ցանցի մէշ %
Ինձ արթնացրեց
պաՀակր։
Ներողութիւն
իսնղ–
րելոէէ անցայ
միւս սրաՀր, ուր Հանգստացէսյ ^աբ–
գէնի
նկարի
առշեւ։ Այս ձեւով,
Կ^արողացայ,
անցնիլ
սրաՀից
սրաՀ եւ քնանալ
իւբաքաւ/հչիւբ
սբաՀի
մէշ չրւրշ կէս մամ ; Վերադտայ
կորցրած
ումերս :
Լուվրի
մ թնո լորտը
լալ աղգեցութիւն
թողեց
ել
կօչփկնեբիս
վրայ : Ամբողշովին
չորացան
։ Անղ–
ղալաբար
Հասալ թանդարանր
գոցելու
մամր,
5
տ
Ակս՛այ պրսլտել
, արդեօք
Հնարաւոբ
չէ՞ ,
որեւէ
• տեղ պա Հ ո
լի
լ ղիշեր ելո
լ
Համ աբ
, ետեւի
պալա–
տում Հանղիստ կարե լի է քնել ;
Անցա յ խաչաձեւ
ղռների
մ իշով
, ուր ցուցա–
կագրում
էի՛ն այցելուները
ել մտածում
ԷԼ՛ ան
շուշտ ես մ ինակ չեմ , ղէչ եղանակին
ղալիս են
չատերը
, իսկ ձմ եււր խում բերով
,
ապաստան
փնտռելու
Համար, եւ թեբթերի
մէշ
տարուան
վերշր
ւլրում են « Այս տարուան
լնթացքին
Լուվրի ա յցե լո ւնե րր աւե լի են եղե լ քան
անցեա
ւ
տարի»։ Այգ նչանակում է թէ այս տարի
աւելի
չաա է եղել սնապաս տաննե րի թի՚֊Ր
՚ ՚ ՜
Լ ո լ յ Լ ր ի
մեծ դարպասի
առշեւ կանէինտծ
էին
օթօներ եւ կառքեր : Վայելուչ
կիներր, րաբձրա -
ցրած
քղանցքնեբր
ել
մ երկացրած
սբոէնքեերը
մինչել
ծունկերը՝
նսաում
էին նագտնքով
կառքե
րի
մէշ։ Ամբան
թեթեւ
անձրեւր չէր
չփոթեցնում
նբանց : Նրանք դոՀ դէմքերոփ
հոփանոցների կամ
կառքերի վարագո
յրների
մ ի՛շից ղբկում
էի՛ն հրա–
մեշտի
մէ։լիտներ
ծանօթներին կամ անծանօթնե -
րին :
ՕՀ
1
Փարիղ,
Փարիզ,
դեղեցկաղոյն
պարտէզ–
ների եւ Հրապա րակնե րի քազաք
, ոստան
Հաճոյ
քի , դու երբեք չես
փոիսիէ
քո դէմքգ
ի՛նձ
Համար :
՛Րո անաղմուկ
սա լա յատակնե րր մաշած
են
լ Ք ^ Դ
օթօնեբի
անի՚ւների տակ , յ>ո մ ս՛յթերր
յղկուած
են կանացի։
կրունկնե
րից
, իսկ մթն ոլո րտր
յըղ -
փ՚ացած է քո մ պի տն ե ր ո ։Լ : Աո սիրում եմ քեգ »
Փարիզ
, մ ինչեւ իոկ Հ ի՛մ ա , անձրեւոտ ա յս օրը,
երբ ֆիզիքապէս
այնքան
թոյլ
եմ , որ ոչինչ
րն
ղունտկ եմ սիրելոլ :
Գիտեմ
, կր գայմէկ օր, կր բացուին
ղռները
ա յգ
նո յն օթօներ
ի իմ առշեւ
, երբ ծիծաղե լով կը
սլատւքեմ իմ ուզեկցուՀ
ուն յիչե լով ա յսօրր
, տա -
րին,
ամիսր,
մամր թէ ինչսլէս
անօթի
կանգած
ԷԼ՛ Լոււիբի։ թանւլաբանիւ
սանդոլղների
վրայ, պատ–*
րասա
՚Լայր
րնկնելոլ
յողնութիւնից
• • ՚
Աարէէիկ
Հեռացել
էին արգէն : կան՚լնած
եմ
մինակ եւ խոր վչտի՛ մէշ, անսաՀման
ցանկութիւն
ունիմ
ուտելու
, ծամելու
յ
ինչ լալ կր լինէր
նստել
Հիւրանոցում
,
թէյի
սեղանի առշեւ, խօսակցել
մարգոց Հետ,
որոնք
ե բբեք չեն
իմ ացե
լ ի՛նչ ասել է
աղքատութիւն ,
անօթութիւն։։
Թէյի
Հե՛ո մատուցանէին
խմոբե -
ղէն եւ Հիւրե րից
ոչ մէկր չունենար
անՀանղստոս^
թիւն թէ ո՛ւր պիտիւ ւլիչերի
այսօբ : Րոլորր ու -
նենային
իրենց բնակարաննեբր եւ ճաշր : կեանքր
լինէր տ քնսլէ ս , որ մ արդ
իկ
առիթ
չունենային
պարծ են՛ս լու իբենց ստա ցուած քով :
Պ՚ւ՚ոկե բացրի
, ինչ սլիտիէ լի՛նէր, եթէ
որեւէ
մ էկր ք՚էէնկարծ ասէ ր,
Գի՚՚ոէ" ք ,ա յսօր ես պատս
պարան
չունիմ
քնանալու
Համար» :
Մ արգիկ
նրան խելագէսբի տեղ կր
ղնէին :
ի նչպէս կարելի է չունենա
լ պատսպարան :
Անց՛ո
լ Հրապա րակր ել ւլնւացի Ա էնի ափր ;
Գմ բէէէխտոլթեան
օրերին
շուրր ինչ որ ^ղո .
ղա կանո ւթ իւն
ոէնի է
(Շար.)
Fonds A.R.A.M
