HARATCH, du 1er juillet au 30 décembre 1951 - page 277

*7ււգ Տ ԱՐԻ -
27
Խռշէ
»օ.
6566
–*եոր շրջան թ-իւ.
1977
ՒԼ\^^7€1^
^օռձշ
1925.
11.€.Տ.
376.286
^
17, ւ^սշ ՕԶաշտաշ ֊ -
Ր ^ 1 Ց
( 1 3 )
^V
^6է^օ: 10Լ6Լ \ 0
Վհցամս. 1100
ֆր–,
Տար.
2200, Արա– 3006
ֆԲ
€08.
15-70
Գ ի ն ւ Օ ֆ բ .
քոա 1678-63
ՏՅա6(Ա 22 Տէթէշահքէ 1951 Շարաթ 22 ՍՍՊՏ ԵՍՐեՐ
եմրագէր՝
Շ՛
ՄԻՍԱԲԵԱՆ
ԱտւաԱտեաևի ժոզովը
վԽշտցաւ
ՄԵՐ ԽՕՍ^էԸ
Ի՚ՐԱԻՈՅ& ԾՈԻԼՈհԹԵԱՆ
՝Բանի կ^ա րհ՜ա րհ՛ո լի ՛նոր սերուՏւգին փրկու. -
թԼսւԼ
ի՚նղիրր,
այնքան կր րաղմասլատկոլիՆ
մաքի
մարղանքներր
:
Հյ "1 ա քիչեր
յողեութիւն
կր կրեն , ղորհնա
-
կան ելք մր ցուցնելու
Համար։
Մեհ մասոփ ակա­
գեմական
աեսութիւնքներ
, տժգոյն
կամ
փայլո էն
հ բադ
իրն եր են որ կր պարղուին
:
Եէ–, տարօրինակ
բան,
ամէնէն
փերացական
մ իտքերր
կր յա յանեն
անոնք որ անկիւն
մր ք>"շ -
ու ահ , պատուՀանէն
կր գիտեն
անողոք իրակա
-
նութիւնր
:
Այգ կարղի
երեւելի
մր փերքերս կ՝աոաքար
-
կէ բ նոր սերունգին
Հ III յերէն
սո րփեցնե
լ
Հայերէն
ա յրո ւրեն ի տեղ
րնղո ւնե լով
լաա ինե րէնր :
ճի Լգ
այնպէս
ինչպէս
րբաւ
Ա • ՛Բէմալ,
թուրքերէնի
Համաբ
:
Փարիղի
ռամ կավա ր օբկանր
, «Այսօբ»
, Հրա–
տարակե լով
իր րնկե րոք
ա յս չքնաղ առաքարկր
,
փութաց պարղե լ անո ր անպա տեՀ ութիւններր
, ո–
րոնք բաց աաբ ութե ան չեն կարօտիր
:
՛Բանի մր օր վերք , նո յն թերթր տպեց
ուրիշ
«մ եկուսացեալ»ի
մ ր
յօղ ոէ.ահաշաբքր
,
Հետեւեալ
նշանախօսքով,—-
«Արղիսւցնենք
Հայերէն տառե -
րր , գի՛– ր ացնենք
Հա յերէ նի ուսում
ր » :
Տօղուահաղիբր
, Ջիթուէւի
, Հին եւ նոր պսւտ–
մ ութիւննե
ր կբէթւե լով
, կր
ղ րէ թէ տքնաքան
աշ­
խատանքի
մր լհուահ
էբ
1
905Հ
^5>
ի
վեր։
— « Նոր, ասելի ս ե ղմ , ա ւ ե | ի կլոր հւայերէԱ
աառեր յօ ր ին ե լ ո ւ աշխաաանքի մր : Տ ա ռեր ՝
որ
ոււԸեսային լաւաի|ն՛ աաաերու արժանիքները : Այ
-
սինքն նեղ տսզ գրաււող , նեղ ճղիկով, կլո,րա,ձեՆ ,
ամէն կերպով խնայողական (մետ)՚յյւղ, կաղապ.ս։|ր,
մ ե ք ե ն ա յ , մելան, թ ո ւ ղ թ , ծանրութիւ1ն, թ ղ թ ա -
տարի ծ ախք ե ւ ն ՛ ) ել աւելի ակՏաւհաճոյ»։
Ըսենք անմիքապէս
որ երկու
առաքարկնեբն
ալ իրար կը լրացնեն
, իբբեւ «պարապ
վախտի
խաղալիկ
» :
Կ ր Հաւատանք
թէ երկու
յօգո ւահա գի
բներն
ալ
կ՚՚ոլղեն
ելք մր ղտնե լ, գիւբացնելու
Համաբ
մ ա յրենիքի
ուսում
ր։ կր կարհեն
թէ «յանղուգն
»
միտքեր
կը յա յտնեն
;
ք՛ր ականին
մ էք , երկուքն
ալ ամ էնէն ձախա -
լեր ճամբան
բռնահ
են : քքբկուքին
աչ տեսակէտ
-
նեբբ
ուրիշ բանի չեն հառա յեր
, եթէ ոչ
աւելփ
խճճելու
խնգիրր
:
Կր հառայեն
, նաեւ
, քաքալերելու
նո րերուն
ւ՛փ ու–.
հուլութիւնւը
: Չքմեղացնելու
անոնց
մր
մայրենէի
լեղուի
ուսումէն
:
Նախ
ըսենք որ ոչ նորութիւն
են երկու առա
-
շաբկնեբը
, ոչ ալ «յանգոլգն»
մ տահում
:
Լատիներէն
տառերու
խնգիրր
յուղո ւահ
է
աարիներ առաք, էքրեւանի ե աբտասաՀմանի
մէք։
Տառերու
ձեւափոխու
թեան
մ ասին՛ ալ
գԼ՚բքեբ
Հրատարակուեցան
քանի մր տա՛րի առաք, Եգիպ ՜
տոս
ի եւ Իրոնի
մէք։
Ե րկուքն
ալ ոչ մ իա յն ան -
ւլո րհնական
, այլ ել խորթ : Շաա
աւելԼւ անՀաճո
յ
եւ յոգնեցուցիչ
:
Այս
ո^րքսն տնտեսագէտ
են ղարձեր
մեր ու­
սումնականները,
արգի տառերու
ղրաւահ
տեղն
ու մեր
աստիճ
թուղթր,
հանրութիւնը
Հաչոլել։
Լ"
նը,
ն :
Հանղիստ
ձղեցէք տառերու
Հայրն ու
մայրը,
ձեւն ու տեսքը : Ուրիշ ճակատներ
չեն պակսիր
,
բանղիտութիէն
կամ տնտեսագիտութիւն
փորձե -
Հ ամ ա ր ՚,
ՕրԼնակ, թող միքոց մր գտնեն,
կասեցնելու
Համար
թխահոյ
Հրատա րակո ւթեանց
Հեղեղը։
Հայրենիքին
թէ աբտասաՀմանի
մէք :
Եւ կամ իբենց թաքստո
ցէն
ղուրս
ելլեն
, պաշտ­
պանելու
Համ ար
Հայբենի
փաս տակը
բա բրա րոս­
ներու արշաւանքին
ղէմ :
Գալոփ բուն
Հարցին
, անղամ
մր եւս կբ
յիշե­
ցնենք թէ՝
վտան(յս՜.ւոր են այն ր պ ո ր ձեռնարկ -
ները որ կր ձգտին եղա ծը խտխտ ելու :
Երբ Ֆրանսացին
, Անգլիացին
,
Ամերիկացին
Հայերէն
կը սորվին
Հայեբէն տառերով,
պաաճառ
չկայ որ Հայ աղան եւ աղքիկր չսորվին
:
Եթէ չեն սորվիր
, պատճառր
ոչ թէ
տառերն
են
, ա
ւլ
իրենց մեհամ տութիւնր
ել հուլոլթիլնր
:
ինչո՞ւ
կր խրախուսէք
անոնց
անՀողութէււՏն
ու խուսափումը,
փոխանակ
կարղի
Հրաւիրելու,
Օ Ր Ը
Օ Ր Ի Ն
ԽՕԱ՚ԲԸ ԻՐԵՆՑՆ
է
« Աերուղի
վւրկոլթեան
» Հրատապ
Հարցը
մաՀու
ել կենաց Լսնգիր է գարձահ
մեբ բոլոր
գա–
ղութնեբուն
Համար : Եւ նորէն
ՀԼներր են որ ճար
կը վնտռեն
, իրենց գլուխներր պատէ պատ
գար
-
նելով
:
Ամէն օր նոր միքոց մը կր նեաեն
մէքտեղ
:
Ա էկր
ուսոլցչի
սլակասր
կր մատնանշէ : Երկրո ր–
՛լր ղաս աղի րքերր
յա րմ ա ր չի ղտնե ր : Եբրորգ
մ ր
երկրո րղական
վա րմ ա րաննե ր կ՝ աւլե րսէ , իսկ
չ՛՛ Բ՜
բորւլ մր պարղապէս . . . կ^առա քարկէ Ա եսբոպեան
տառե բուև տեղ լաա ինա կանը
լ^ւղունի
լ %
ճիշղ
«հովր
Ի
՛Լ
կողը
օձին» կր
վւաթթոլԼւ
ա -
ռահն է որ մ եբ ղլխու՜ն
՚Լյ^ա յ կաԼսուահ
է ղամոկ–
լեան
սուբի
մ ր պէս
1
\Բովն ենք Լնկեր,
այո։
Աւելի
ճիշղր
յոբձա
-
նուտ գետի մը մէք եւ Հոսանքն
Լւ ՛Լե ր կր
քշուինք,
անկարող
գորհս։
հե լու լաստ
կամ թի : Լողալն
ալ
ՀետղՀետէ անկարե լիւ կը ղաոնայ տարիներու
րն -
թացքին
, մ եր
յալնահ
րաղոլկնե ր՛՛վ :
Տարօրինակ
է , սակա յն , ո ր ոչ ՚քէկ եբիտա
-
սաբղ
, իր անձնական
փորձառութենէն
առաքնոր–
ղոլահ
, հբաղիր
մր կր նետէ
մէքտեղ,
միքոց
մր կ՛՛առա քարկէ :
Փ՛ո՛ւք Տիբո՛՛ք
, տակաւին
ունինք Հ^էն երե -
սունի
ղացող
ուսում՛նական
աղաք, որոնց
սրտին
կր իսօսի այս աւլղա յին աղէտը ել կը Հակնան
մե -
հերու տաղնապր : ինչո՞ւ
արղեօք
մ ունք Հարս կը
ձեւանան
:
Անօգո՞ ւտ կր >լ տնեն պա յքարը
, կամ նոբ բան
մ ր չունի՞ն
աւե լցնե լիք :
կամ պարղա՛սլէս
իւր ենց մ է Հաւլիլ աննչանւ թիւ Հ
մր կր կա րղա
յ ու կ՝որոճայ
:
՚|
էսօ Աքը իրենցն
է : Հա յու աղգա յին գիտա կցո լ– –՚
թիւնր
բան մր չի՞ Լսօսիր իրենց
:
3
Ո՜րքաձ պիտի
ուղէինք
լսել
ղիրենք։
Ս011Ի
8ՈԻԱԱԲԵՐ
ԻՐ ՆՈՐ ՏԱՆ
Մ է ^
« ՑՈԻՍԱԲԵՐ
»ի վերջին թի ւ ե ր է ն կ՚իման1անք
թ է Սեպտ. 14էն
ի վեր
թ ե ր թ ր կը տ պա գրուի իր
ոեփական տան
մ է ջ ։ Վ այրր փսխուա ծ է,
բ ա յ ց
հասցէ1ս; կր մնայ միշտ նոյնր -
6. Բ. 868,
Լ6 ՇօՄՇ
(էՏՅքբէ6):
ք|ււՒ1ււսււք|ւււււււքոււււււււււււ>ոսւււււուււքոււււււււււււււււււսւււ
ԱՆՀԱՒԱՏԱԼԻ
ԼՈՒՐ ՄԸ
Պէյրութի
« Արարատ
»ը (Հնչակեան)
՚^Հա -
լաստի
աղբԼււբէ»
կ՝ իմ անա
յ թէ
(7
Ա եպտ
• ) Ամ ե~–
նա յն Հտ յոց
կա թո ղի կո ս ը ԿԼ՚լԼ՚կԼ՚ո
յ կաթողիկո
-
սին պիտի տ յցելէ
Հոկտեմ բերի սկիգբր
) Հ անգի
-
պելով
նաեւ «Ավւիւռքի
Հայաշատ
կեգրոններր
»է
կաթողիկոսին
պիաի
լնկերսնսն
եղեր
երկու
բարձրաստիճան
կղերականներ,
իբ անձնական
բր՛
ժիշկր եւ «Հոյլ
մ ր» Խ • Հայաստանի
մտաւոբական­
նե բէն
, մ օտ
15
Հուլի : Պ իտի ճամ բո րղեն
Հայա՛ս -
տանի կառավարութեան
տրամաւլրահ
մասնաւոր.^
օ դ
ա
Խ
ա ւո
I,
կամք եւ ճիղ
ներչնչելով
^ ՝ւ ՚
կ՝աբտատպենք
ուսարեր»էն
, ամենայն
վե -
րապա Հութ եամբ :
ՏհյՐՈՒՆՒ
Միլանէն
ղրուահ
նամակէ
մր
ցաւով
կ՝իմանանք
թէ թրեվիղոյի
մէք մեռահ
է
Ա ոլքիաս
էփրիկեան
, նախկին
Ա խիթարեան
վար–
ղապետ
, որ երկաբ ատենէ ի վեր
կը տառապէր
արեան
ղեբճնչումէ
: \յնահ
էր
1
870/Տ՛
,
Ախլցխա
:
Ւր գլուխ գորհոցն
է «ՐնաշվսարՀիէլ
րառարանր»,
ռրուն
առա՛քին Հատո րր
լո յս տեսահ
է
1
902/Տւ
եւ
կր բաղկանայ
810
էքէ
(մինչեւ
«Ը» գիրը :
Մանրամասնութիւններր
յաքորգով
:
«ՀԱՅԱՍՏԱՆ»
անունով
շաբաթաթերթ
մր
ստացանք
Շթութկարտէն,
(Աեպտ.
1 5 ) ։
Կր խօ -
սինք յաքո րղով :
ԹԷՀՐԱՆԷՆ
կր Հեռաղրեն
թէ կառավաբութիւ
-
նր քսան անգլ • նաւեր գրաւելով
Ապատա՛նի
նա -
լամատոյցր
տարաւ
, րսելով
թէ^մեղի
կը պատկա­
նին»
։ կր կարհուի
թէ անղլ՛ մաբաանաւերր
պիտի
մ իքամ տեն :
Ամէն
յո յս կորսուահ
չէ տակաւին :
ՇաՀր ունկնգրռ ւթեան
ընղո լնելով
ե րեսվա Լսաննե–
րր ել հե ր ա կո ւտա կաննե ր բ , բացաարեց
երկրին
«փափուկ
փիճակր»
եւ պատուիրեց
չափաւորու
-
թեամբ
գոբհել։
֊ Անգլեւիրանեան
րնկ՚ր
200.000
թոն
քարիւղ
ղնեց Լիումանիայէն
:
ԸՆ՚ԷՈՒՆՈՒԵՑԱՒ
ՑՈՒՆԱՍՏԱՆԻ
ԵՒ
ԹՈՒՐ՛ԲԻՈՑ
ԱՆԳԱՄԱԿՑՈՒԹԻՒՆԸ—
ՊԻՏԻ
ՎԵՐԱ՚ԲՆՆՈՒԻ
ԻՏԱԼԻՈՅ
ՀԱՇՏՈՒԹԵԱՆ
ԳԱՇՆԱԳԻՐԸ
ՆՈՐ
ԺՈՀՈՎԸ
ՈՋ Թէ ՀՌՈՄԻ,
ԱՅԼ ՓԱՐԻԶԻ
ՄԷԶ՝
ՅԱՌԱՋԻԿԱՅ
ՆՈՅԵՄԲԵՐԻՆ
Հինղչաբթի
օր փերքացտլ
Ատլանտեանի
իյոբ–
Հոլրգին
7րգ նստաշբքանը,
Օթափայի
մէք : Այս
առթիլ
պաշտՕ՜Լական
զեկոյց
մը Հրատարակուե
-
ցաւ,
որմէ կր քաղենք
Հետեւեալ
տեղեկութիւն
-
ները •
է.
Ա
՛ւա
քին անզամ
ըլլալով,
ներկայ
էին զի­
նակից կառափար
ութ եանց արտաքին
գոբհեբու
,
ազգային
պաշտպանութեան
ել
ելմտական նախա­
րարներր
;
2.
ԽորՀուրգր
Հաստատեց
թէ
աշխարՀի
ներկայ
լաբուահ
վփւճտկին մէք ,
Ատլանտեան
Հասարակութիւնը
ոլնի յարաճուն
ում մր որ ա ֊
ւելի մեհ վ ստաՀոլթիւն
կր ներշնչէ :
ԽորՀուրղը
լ՛՛եց երեք ղաշնակից
պետութեանց
կատա
րահ
աչիսատանքներր,
յա բա բե րո ւթեանց
նոր Հիմք մր
Հասաաաելոլ
Համար
աբեւմաեսէն
Գերմանիո
յ
Հետ։
3.
ԽորՀուրղր
նկաաելոփ
ոբ Հիւսիս • Ատ
-
լանտեանի
չրքանին
ապաՀովութիւնը
պիտի
զօրա֊
նայ
Յունաստանի
ել թուրքիոյ
անղամակցոլ
-
թեամբ.
Հաւանութիւն
յայււնեց
որ
անղամակից
պետութիւննե
րէն
իսնղրոլի
անՀրաժեչտ
ձեւակեր–
պութիլնները
կաաարե
լ իրենց
աղղային
խորՀր -
ղարաննեբուն
առքեւ
, որպէսզի
Յունասաանր
եւ
Թուրքիան
Հրաւիրուին
մտնելու Ատլանտեանի
ղա–
չինքի մէք :
4.
Խ որՀուրղր
քննեց ղա չինքին
զինուո րա -
կսն
ել քագաքա
յին յանձնա խո ւմ բե բուն տեզեկա -
գԼ՚րները
(ռաղմական
, քազաքական
եւ տնտեսա -
կան կարգաղրութիւննեբ
եւն՛)։
Եւ
անՀրաժեչտ
ՀրաՀ անգնե րը տուաւ
, իրենց աչխատանքներր
շա­
բունակելու
Համար
:
5.
Ր" է" Ր անղամ ակից պետութիւննեբր
Հաս­
տատեց ին թէ իրենց Հասարակաց
ճիղը պէտք
է
<\ղտի բաւա րա ր մ ակա
րղա
կ ի մ ր Հասցնե լու իբեԿւց
սլա չտ պան ո զա կս/ս
ուժերը : Նո յնպէս Հաստատե
-
ցին թէ բաւա կանա չափ
առոզք
ել
Հաստատուն
տնտեսութեան
մր պաՀ պա՛ն։ ումր ոչ նուաղ կարե -
լոր
ն պատակ
մր կր կաղմ է :
Վիճաբանութեանց
րն
թացքին
երեւս
ելան կա րգ
մ ր ղժո
լար
ութ
իւն­
ներ
արտաղբութեան
եւ տնաեսութեէսն
ճակա -
տին
՛փրայ։
Անղամակից
պետ ո լթ ի ւննե ր ր
կ՝ էն -
գունին
թէ
անՀ րաժե չտ է Հա րթե
լ ա յս
ղժուաբուք
թիւններր
: ԽորՀուրգր Հաստատեց
թղթա
ղրամի
աճմ
ա՛ն՛
վտանգի
մր գո յութ իւնր,
ինչսլէս
ել այն
հանր հաիսքերր
ոբ կր ճնչեն
ի ւր ա քան
չի ւբ պե -
տոլթես/ն
վբայ
, իբբեւ
Հետեւանք
պաչապանու
-
թեան
ճիւլկրոլ
յաւե լմ ան % Հաստատեց
նաեւ
թէ
գիներու
եւ
Հում նիւթերու
բա շփսումի խնղի րնե ր ր
աւելի
կր գժուաբացնեն
աղղու
պաշտպանութեան
՛ւ
ր իրաղո րհում ր : ՆաԼսաբա րներր որո շեցին
ան -
Հատասլէս
ել Հաւաքա բար
ձեռք առնել
պատչաճ
միքոցներր
:
6.
^
Ա յս առթիլ
առմամ
եայ
յանձնամողով
մ ր
կազմուեցաւ,
Հաշտեցնելու
Համար արտաքին
ա -
պաՀովութեան
պաՀան քներ ր
(պաշտպանութիւն
արեւմ տեսն Եւրոպա
յի) եւ անղամ ակից պետոլ
-
թեանց
իրական
, քա ղաքական
ել
տնտեսական
Հնաբաւո
րութիւննե
րր :
1.
—•
Ան՚էամակից կառավա
բո ւթիւններ
ր Խոր -
Հուրղին
ա՚ւքել
սլարղեցին
իրենց երկրի պաշտպա­
նութեա՛ն– վփճակր : Ա յս տե գե կաղի րնւեր
ր
յղուե
-
ցան
զինուո րական
կազմ ակերպութեանց
եւ
պատ
-
կան
Հրամ անատարութեան
, քննո ւե՛լո լ եւ անՀ րա­
ժեշտ
ՀրաՀանգնե
ր ր տալու Համար • Եւա յ^՝ :
՝^/Հ^ ԽոբՀուրդը
մ իեւնո
յն ատեն
Հ րատարակեց
յա յաա
րար
ութիւն
ւքր , որ կր բացատրէ
թէ անղա­
մակից
պեաոլթիւննեբր
մեհ կարեւորութիւն
կ^ըն–
հայեն Ատլանտեա՛ն՝ Հասարակութեան,
ոչ միայն ի
խնգիր
իրենց Հաւաքական
աղա աութ եանց եւ ա -
ւանգութեանց,
այլեւ ամբապնգելու
Համար
իրենց
մողոփրգափար
Հաստատութիւննեբր
եւ զարկ
տա­
լ՛^
ւ
Իրենց
մո զո փո ւբղնե բո ւն բա րօրո լթեան
։ Այ ս
առթիլ
նախարարական
յանձնախումր
մը
պիտի
կազմուի
, զննելու
Համար
անՀրամեչտ
միքոց
-
ներր :
Յտյտարարութիւնր
կ՝րսէ թէ «պիտի
ձախո -
՛լին այն տեւական
փորձերր
որ կր
կատտրոլին
Ատլանտեանի
ճակատին
մո ղո փո ւբղնե ր ր պառակ­
տելու
Համ ար»
X 3 Լ՛չե լոփ
խաղաղութեսէն
առա
-
քարկներր,
^որոնք
այնքան
աարտամ
են եւ
մ ր–
թին»,
կը յիչեցնէ
թէ Ատլանտեանի
զինակիցները
՚լորհ
կր սպասեն
ել ոչ թէ խօսք։
«Անոնք
երրեք
պիտի
չմ ե րմեն խաղաղութեան
որեւ է
սէն
կեղհ ա -
ռաքաբկ։
Բայց երբեք պիտի
չշեղին
իրենց պաշտ–
սլանոզական
ումի կառուցում
էն
խա րո ւե լո փ խա­
զազութեան
սնամէք խօսքե րէ » :
Տ՚ողովէն
վերք , Ֆրանսայի
արտաքին
նաիսարա–
ԲԲտ
Պ՛ Ո՚ոպէռ
Շուման
, ճաո. մր խօսելով,
րսաւ
թէ «պատե Հ մամ ո ւն»
սլիտի առա քարկէ
եւրոպա­
կան գե րաղղա
յին
իչխանութիւն
մ ը Հաստատել
,
(Լուրերու շ ա ր ո ւնա կ ո ւթիւնը կարդալ գ.
էջ)
Fonds A.R.A M
1...,267,268,269,270,271,272,273,274,275,276 278,279,280,281,282,283,284,285,286,287,...612
Powered by FlippingBook