^9էա՛ կըմատեԱ
հւՄԲ՝
— Ընտյւ)ակաճ պ այքարը
ա-նօրինւսկ
սասակու.թ-եաԹ մը հասած է ԹոՆրքխւյ մէջ :
օր դ է պք հր
կ ը
պատահիՕ., վա.լսադարձ վարկարե -
կ ս Ն մ ն ե ր ո վ
հ ւ
սպսսԼ
&ալիք
Օէրււվ: « ճ ի ւ մ հ ո ւ ր ի յ է -
թ » ի հեաեւե|ալ յօ դ ո ւ ա ծ ը կր1նւևյ դադափար մը տալ
ա յ դ մաոին (9 Աեպտ–).—
• • • Ամէն ինքնագիասւկ
թ՛ուրքի
Համար
իս -
կական ցաւ մրն է այս օրերս լրադիր կարգալ։
Ա–
յո , զզուանք կր զգանք : Երկրին
զաւակներր
, •
քիչ րացառութեամր
,
նողկանք կր զգան այս
ագեղ աեսարա՚հէն
: Հինգ աասր քուէ պիտի
որ -
•յնք
՛յգ նպաաակին
Համար
Հայրենակից -
ներուն
կուաանք
քարռղութեան
ել ղասաիարա
^–
կութեան
ամենաղէչ
նմոյչներ
: Իքելացի
ծնողքԼեր
պէաք չէ իրենց զաւակներու
թուրքերէն
թերթ
կարգացնեն
այս օրերս,
քանի որ կրթութեան
իս
կական տագնապ
մր գոյութիւն
ունի։ Պէաք չէ
կարգալ
կուսակցոլթանց
անունով
խօսուած
Հրա
սլարակա
յին ճա՛ռերր :
Ամէն անոնք
որ անձնականութիւններով
կր
զբաղին քաղաքական
պայքարի
մէք,
ամենամեծ
չարիքր կր Հասցնեն մողովրղապետութեան
ել ա–
մենազէչ
հառա յութիւնր
այս երկրին։
Այսինչր
ե–
րէկ րարեւ կուտար
ել ձեռքր
կր սեղմէր
քաղաքա
ցիի մր,
ել
անոր մտերմական
կեանքին անգամ լե
ղու կ՚երկարէ
այս սլաՀուն , երկպառակս
ւթե ան՝
սերմեր կր ցանէ երկրին
մէք։ Եթէ այգ սերմերր
այսօր
ամուլ
մնան,
5
10
աարի վերք
կրնան
սւրգիւնք
աալ , ի ւինաս մեր Հ ա լ ա քականութետն :
թերթերր
վրգովիչ
լուրեր կուտան
ամէն
օր
րնտրական
չրքանակնկրէ , « ամէն վայրկեան
ծան
րակչիռ գէպք մր կրնայ ծագիլ», կր ,լրեն : Այս -
պիսի գէպքերու
մէք խելք,
ա րամ ա րանութ իւն ,
զաաո զութ իւն կարելի չէ փնառել։
Ամէն ոք կր
խօսի ոխակալո ւթեամ ր , սպառէւալիքով
եւ քինա -
խնգրութեամր։
վերքր
թնչ կ՝ րչլա յ , երկրին
մէք
պատուաւոր , պարկեչտ
մարգ չի մնար , չատ գմ
ուար կ^րլլա յ պաՀպան՛ել
անՀատներու
պատիւր ,
նուիրականութիւնն
ու սրբո ւթի ւնր : Հա
յրենիքին1ւ
ազգին Հասարակաց
ապա՛Հ ո վո
լթ իւնն ալ վտանգի
կր մատնուի :
Եթէ
այս աստիճան
սեւցնենք իրար, սուտբ ,
Բւազաքակիրթ
ազգերու
մեծ մասր
իսկոյն Հեաե -
ւեցաւ
այս օրինակին , սակայն
Ֆրանսայի
մ՛էք է
ոբ մ
տ ա լ ո
ր ստացուածքի
գտար գտաւ
յանգուղն
ա՛խոյեաններ
: Գլխաւոբաբար
Պոմարչէն,
որ «Սէ.
վիԱա յի Ա՚ափրիչբ^ ել «Ֆիկառո
յի
տմուսնութիւ–
նը» գրելէ վերք, կր ղնէբ Հեղինակներու
լնկերու
թեան առաքին
Հեաքերր
I
ԺԹ •գարոլ
վեր քերէն ի վեր բազմաթիւ
միքաղգ.
պայմանագբութիւններ
ստո րագբո ւեցան
Պեռնի ,
Աօնթեւիտէոյի,
Պուէնոս
Այրէսի,
Ուոչինկթրնի
մէք, իբրեւ
արգիւնք
Համբերատար
ճիգերու
յ
վերքին վճռական
Հանգրոլանմր
կր
մնայկատարե–
լիք՛ այն որ
ՍոՇՏՇՕՏ»
կբ պատրաստէ
ուսումնասթ
րելով
ՀամաչխարՀային
Հրամա՛նագիր
մր որ ա–
պաՀովէ , ամէն
երկրի
մէք,
ստեղծաղործռզին,
Հրոէտաոակեէին
ել Հանրութեան
իրաւունքներր :
րանսարկոլթիՕւր,
զրպաբտութիւնն
ու վերագրու–
մր եթէ քաքալերանք
գտնեն
այսքան
եւ վաղր
մեր
ազգր բաման
րաման
րլլայ , եւ մենք իրարու
նա
յինք իբր անպատիւ,
անբարո
յ, գոզ
աւաղակ
էակներ,
մեր վիճակբ
թնչ կ՝ը±լայ :
Պէտք չէ զարմանանք
երբ վաղր
ղիւղացիներր
զատեն
իրենց
մզկիթներր կամ
սրճարաններր : ,•
Ա ենք ենք որ պառակտում ի վա րմ ե ց ո ւց ին ք
զի - |
րենք։
ԱչիսարՀի
ոչ մէկ անկիւնր
կարելի է Հան - |
գիպիլ
ա յսպիսի
եղբա յր՛ներոլ , որոնք
ա յսքան
յ
անխղճօրէն կբ յարձակին
իրարու
րարո յական •
կեանքին
ել զո յռւթեան :
|
Գուք, կուսակցական
ղեկավարներ եւ ճառա– ՝^
խօսներ , մեծ մեղք մր կբ ղործէք
ի վնաս երկրին : \
Կր Հիմնէք քաղաքական
պայքարի
ղպրոց
մր, ո -
բուն վախճանր չատ աղիտա լի պիտի
բլլա յ :
Այս
կացութեան
մէք մեր կ ո I. ս ա կցոլթիւններր
մէկզմէկ
կր նկատեն
յելուղակներոլ
որք մբ, եւ , Աստուած
մի արասցէ , ե թէ ա յս մտայնութիւնբ
տարածուի
ամրոզք
աղղին մէք,
վաղր
ինչպէ՛"ս պիտի
կրնւանք
միաբանութեան
Հրաւիրել
Հայրենակիցներր,
երկ–
րին ամ էնէն տաղնասլա
լին մէկ վա յրկեանին ։
Գուք, չափաւորներ
ել խղճամիտներ
, իսոր~,ե—
ցէք որ ձեզի կր վիճակի
այս աղղր իսելա ցն ոբնե -
րոլ , իրարու
արիւն
խմ՚ե լ ուղող
մարղոց
ձեռքէն
ու լեզուէնւ
վւր կելու
սլւս
րտականո
ւթիւն
բ
:
Զեռք
ձեռքի տուէք
եւ փճացուցէք
ա յս կեղտոտ սովո -
րութիւնր ;
էւ.
ղուք,
արիւէւ
քրտինք թափող
միամիտ
ներ , որ կր ճղնիք Հրապարակներու
,
անկիւններռլ
բերանւբ , զսց կաձ՛ րացօթեա
յ վա յրերու
մէք Հա յ–
րենա կիցնւե ր մր ոտել , ձեր ձեռքր գրկք ձեր իոիղ^ ՜
ճին վրայ։ Եթէ կայ ձեր մէք նուաղ մեղաւոր
մբ.
թող իր մատր
րա րձ րացնէ
յ
Ի՞՛նչ կայ որ չէք կրնար րամնել
իրարու
մէք
է
Անսլատուութթւնր
, անրարոյոլթի"ւնւբ
, անւպատ -
կառութի
լնէր։ Թողէք
րա րե կամնե րր , մեր
թ^ա–
մ էնե րն
ենւ
որ կր խզճան
ւԲեբ
վ իճակ
ին
:
Որո՛՛՛ւ կր
ծառայէք
ձեր այս լնթացքով ;
Ե րկր է՛ն խոՀուն
ել Հա յրենասէր
տարրերբ կբ
զարչին
այս վիճակէն։ , երկիբբ
մի
առաքնորգէք
գէպի
ցեէ։։ակոյտ
, ձեր
ւՐեզքբ
մեծ
4՜
& Տ
ՌՄԲԱՁԻԳ
ՕԳԱՆԱՒԵՐ
առանց նաւավարի ,
ա յս լուրր կր Հաղորղեն
Մ •
ՆաՀ ան։
ւլնե
րէն ,
իբրեւ
։Րէկր
Պ– Թրում րնէ։ ծանուցած
գտղւհնի
զէն–
ՆԱՄԱԿՆԵՐ
«ՑԱՌԱՋ»Ի
ԳՈՐԾՆԱԿԱՆ
ԾՐԱԳԻՐ
ՄԸ
«ՏԱՌԱՋ»Ի
ԹԵՐԹՕՆԸ
(17)
Ա Ն Օ Թ Ի ե հ
Գրեց՝
Գ– ԵՒԱՆԳՈՒԼԵԱՆ
քերունւ : Առաքէւն փորձերր
ւզիտի կ
Հոկտեմբերին
ատա
ր։։ւ ին
ւ ճ ա ա ւ ճ էն տ է ։ ,
Ա–
թի՛–
(1951
Օգոստ
10),
չաՀեկան
բովանգակութեամ
ր : Գին
65
ֆր ՚ ^
կր ծաէսուի
նաեւ Հրանտ
Աամուէլ
Գրատունր,
51
ւս6 1\1օոտւ6սւ ս քոոօշ;
< ՛ ա
Հ « – « լ « ա ^ « « Տ ւ ՚ տ ւ տ ւ « & « ւ ^ »
ՀԱՅԿԱԿԱՆ
ԱՌԱԾՆԵՐ
^ Երեէսան
իյնալով
ելլելով կր մեծնայ
յ
^ Ապիտակ
չունր բամպակ
ծախողին
վնաս է :
՝^Հ^ Լաւ տանձր արքր կ՚ուտէ :
^
Գայլի
Հետ գառ կ՚ուտէ,
տիրոքր Հետ
կույ–
Հ. ԱաՀակ Տէր Աովսէսեանէի
յօգուածաչաբ
»-
քր ճՅառաք^ի
ձ՛էք՝ կբ ստիպէ Ա իութիւն
մր կաղ
մել ծանօթ գէմքերէ
, Հետեւեալ
առաքաղրու
-
թեամր
.
Օգնել
Ս ուրիո
յ , Լիբանանի , Յունաստանի ,
Ֆրանսայի , էէերքապէս
սփիւռքի
մէք ցրուած
Հայ
ուսա՜եողներէն
անոնց ռր ապագայ
կր խոստանան,
բայց
զուրկ
են նիւթական
միքոցներէ : Օգնել
մին
չեւ բա րձրագո
յն ուսում :
Ն՚-՚՚եւ վսաաՀ ոլթիլն
ներչնչել
արգէն պատ -
բաստ
ել ազգա յին մչակո
յթի
նուիրուած
անձերու
թէ
իրե՜նց անձկութեան
, իրենց օգնե լու պատ -
բաստակամ
միութիւն
մր կայ :
Այդ
միութ է։ւնր կաղմ ելու
Համ ար
գէ՛^ եցէ
Տոքթ • Բօլօլեան ի , ռր Համ ամ իտ ղտնոէ-եցալ , Հ ր–
րաւիրե
լի անձնաւո րութ իւններ է ութ անուններ
ինք տուաւ
եւ մնացեալր
25^
ամ րո ղփացուց թ՚ք իր
մէկ բարեկամին
Հետ։
Ծրագիրն ալ սլատրաստեցի
եւ յանձնեց ի ; Ա ին
չեւ կաթող,
սլս։տոլիրակէւն
Լոնտոնէն
վերաւլարձր
երկու տեսակցութէււն
եւ երեք թղթակցութիւն
ու
նեցանք , միչտ Համ աձա
յն : Երբ սրբաղանր
վե
բա–
դա րձաւ , բմէւչկէն
նա։Տ՚ակ մր ստացա
յ ռբ կ՝րոէբ
թէ ինք ծեր է եւ չի կրնար ա յդ տեսակ
ա չթա -
աանքէէ մր լծուիլ :
Զուր անցան Հեռաձայնով
եւ նամակով
տուած
րացա՛ո րո ւթիւննե րս :
Աււանց յուսաՀ ատելու
դիմեցի Բաբեգո րծա -
կանէէէ նախաէլաՀ
Հանգուցեալ Պ– Աարղիս
Աազրբ–
եանէ։ , որ ն։էյնպէս
ծրագիր
ւՐր պաՀանւքեց եւ
զրր–
կեցի
էէնմ իքապէս։
Բանւի մր օր
վերք
մնւա յուն
քարտուղար
Պ • Թ՚սո-էոսեան
Հեււաձայնեց
ինձ թէ
մ ի ո ւթ իւն ր Համ ամէ։տ է ե՛. արգիւնքր
պիտի Հա -
ղորդռւի
: Գմբաիստարար
Պ • Աաղբեան
մ՛եռաւ :
Սնկէ է՛ վեր տմէն անղամ
որ քարտուղարին
կր
Հանզվ։։զիմ
զիս կր յուսագբէ թէ այգ
թնգիրր
մտքէ Հանուած
չէ , բայց ցարդ ոչ ՚քէկ գործնա -
կան
քայլ :
՛Բանի մր սրացաւ
աղղ ս՛յիննեբ
մէ՛չա պատ -
ր՚աստտկամոլթէււն
կր յայտնեն
այս
նսլաաակին
չուրք
Հ ա ւա՚քո ւե լո լ :
Ըստ իս ամէնէն գործնական
միքոցն է այս եւ
ուրիչ
անձն աւորո ւթիւններ
Հրաւէ՚րել
Աեւբի
գ՚ղ–
րոցր , նաեւ Բարեզործականր
: Գործբ
թ՚՚^՚"ՅՔ
առնելէ
՛էեբք աւելփ
գիւրին
կ՚՚ՐԱայ
ձեւր
ղտնէել։
Հայ Հարռւստր
միչտ պատրաստ է տալու, երբ վս
տաՀ
րւլայ թէ տուածր
է՛ր նսլաակին
կր ծառայէ :
Վ. ԳԱՐԱԵքՏք
ՆՈՐ
ԱԵՐՈՒՆԳ
« Յառաք
»ի րարեկամնեբէն Պ •
Կիրակոսեանի
( Հռոմ) ա՛լք իկր
Օր • ճեմ մ ա կիրակոսեան
աւաբ–
աած է իրաւաղփտական
Համ ալսարանր ,
« ռ յ Ս Ո Տ - Բ ւ ս ճ շ Ո Շ Շ
տիտղոսով
:
ՇնորՀաւորոլ -
թիւններ :
ԲՈՐԷԱՅԻ
մէք կռիւներր
կր
սաստկանան
ՀետզՀետէ
: Գա^ակէւց
Հրամանատարբ
ծանր
դէպքեր կբնախատեսէ :
^ ԽքՐՌՐԳ
ՄԱՄ
Անփութօրէն
ստացած
գրամր դրաւ գրպանր
եւ
՚լարկաւ
դրան ղանգակր։
կառքր
աղմկելով
Հեռա–
Աալ .
Պարոնբ անյայտացաւ
դրան ետեւբ , նորից ա–
մայոլթիւն
տիրեց փողոցին
մէք։
Անչարմ կանդ
- յ
նած,
գմդոՀ ոբ գռեՀկօրէն
խղեցին
մենութիւնս ,
յանկարծ
տեսայ
մայթին
՚էբայ
կոկիկ
ծալուած
նոր
5
ֆրանքնոց
մէկ թղթազրամ
;Անպայման պա–
բոնն էր ձգել գրամր։
Հրաչքր,
որին
ակնդէտ
ս՚զասում
էի, կատարուեցաւ,
ճիչգ է չնչին
մի
գումար,
սակայն
Հրաչք էբ : Վերցրի
գրամր ,
մինչեւ
իսկ Հոտ քաչեցի
է
Ինչ որ կախարդական ,
ղաբմանալի
րոյր ունէր.՛՛
Ինձ նետեցի
առաքին
^ան,լպածս
սրճարտնբ,
պատուիրեցի
սուրճ ու
"անգոլիչ–
Յուղումով
ու ագաՀոլթեամբ
կերայ
"ան՚դուիչր։
Մօտ
մէկ մամ նստած
մնացի սրճա -
Բ՚*^բ,
Հանգստացայ
, նաեւ
ղզքացի գրամր ծախ
սելուս։ Եթէ սպասէի
մինչեւյաքռրգ
առաւօտ
կր
նայի ճաչել,
1լ՝ունենայի ապուր
ել միս . իսկ Հի
մա ծաիսսեցի
երեք ֆրանք,
կերայ
մէկ
սանգուիչ
ել մէկ սուրճ։՝ Բովս մնաց գեռ երկու ֆրանք :
^Իչ^-ԱԻ բէ "՛յդ գրամոլէ կարելի է
գիչերել
Փրկութեան
Բանակի Տան մ՛էք : կ՝ոլնենայի պաո–
կելոլ
Հնաբաւորութիւն
լնգՀանուր
սրաՀում , նաե.
• մ՛էկ
սլ1։ակ
ապուր Հացով :
Հրա չա լի միտք , էւնչ՛։" լ
ինչեւ
Հիմ ա չէի մբ–
աա՚ծած այգ մասին։
Գեռ Հիմա էլ ուչ չէ • ՚ •
ճիչգ
է ա յնէէոեղ Հասնելու
Համ ար անՀ րամեչտ է ոտքով
կտրել
ամ՛րողք Փա բէ։զր , Հասնե լու Համ ար իտա
լի ի թաղտմ ասր , սակա յն մեծ չէ ցաւր , դոնէ կա
րելի է Հանդիստ
ք֊ել
անւկուլնոլ մէք :
Բայլեցի
երկար , երկոլ
մամի չափ : ճանա -
պարՀին
զոլարճանում
էէւ յիչելով
կերածս սանգ–
"ւիչր–
Յիչում
էի թէ էէնչպէս անՀամրեր
էէ՛, եբր
կտբում
էէ՛ն Հացր , քսում կաբագր
եւ չարում
եր
կու նէւՀ՚ոբ չեբտիկների
մէք. Օ՜Հ ,ինչքան նիՀաբ է–
թն եբչիկի
չեբտերր
: Յետո
յ , ինչ
երքանկութիւն
էր ռւտելր : կտրեցի առաքէն պատառր , Հացր
Հա
մեղ , Հալում էբ րերանէւս
մէք : Աարսաւէւոէէ նկա
տեցի թէ ինչպէս
սանգուիչի
կէսր արդէն
կլլել էի :
Յետոք սկսայ
ուբիչ
ւիոքրէւկ պատառներով,
Հաց է։
մնացեալ
մասր կտրատեց
/ւ
մանր
մասերի
եւ կար
ծելով թէ կերակուր
եմ ուտ ում՝ քառորգ
մամ ի
չափ
էլ ղրազեցայ
նրան։։։է : իսկ եբր սուրճի տաք
ում ։։լե բր անցան կոկոբգոէէս , կա բծես
յարութի՚յն
աո այ : Գմուարաւ
կաբոզացա
յ ելլե լ բաւլմ ո ցից :
Ծ՚ռնբացել
էի , իբրեւ
թէ
լրիւ ճաչ էի կերել :
Յ՚՚՚լնած
, ր՛սյց լի յոյսերով,
զանւլաՀ ա րեց է։
նն քաբան - Հանդստարանւէւ
լուսաւորուած
գե։լին
դուռ ր կորգո լէէէռ ւիողույ ի ՛էրա յ
:
3 ուս Ա՛Հ ատու -
թէէւնս կատա բեալ
եղալ,
երր սպասալո բր յայտ -
նեց թէ րնգՀանուր
սբաՀի
անկողիններր
բոլորբ
գրաւուած
են , տեղ կայ
միայն
առանձին
սենեակ
նե րում , վարձբ
Հինղ, ֆբանք :
ինչքանէ խնղբեցի , պազատեցայ
, անօդուտ :
կոչա
կե րսլո վ խո րՀուբդ
տուեց չանՀանզստացնե
Լ
ծառայ՚ւղնե
բր , եթէ գրպանո
լմ ս Հինգ ֆբանք
է՛սկ
չունիմ : Յոէս" րաա լով ա՛յպանեց
ինձ , ասելով
թէ
ինձ նման
ս ին լքռ րնի րէ։ պէաք
չունին
իրենց
մօտ :
Գիչերուան
։էնացեալ
։քասբ անցբի Մոնպառ -
ն։աս կայարանի, մօտերր ։
կայարանի
մօտ նստարաններ
կան , ուր վաղ
երեկո յից մոլրացկաններր
գրաւում
են ու նստում :
Պառկե
լ , քնել արգիլուած
է , սակայն
կարելի է
նստիլ
մինչեւ
լռ յս : Ոստիկանական
խումբերր
դի՜
չեբր շարունակ
անցնում են այդ կողմից
ևարթնա–
ցնռւմ
մբափող
մ աբղիկր , լնդմ էւքո ւմներ է։ պա -
Հուն միայն
կարելի է մրափել :
Լուսաբացին
՛լով
օ։լր խանդարում է քնել : Ե"
ոտքի էէրայ եմ, մսած, թմրած– : Բայլռւմ
եմ պո–
զոտայոէէ։ Ա օտս
ղեռ ունէի
երկու
ֆրանք : Յա
ճախո րղնե րից երեւէ։
լ ուսա Հատած
ինչ որ "՛՜չ
մնացած
պոռնէէկ կանչեց ինձ ՚ • •
Տէր Աստուած , ո՛՞ւմ տեղ է գնոււք ինձ , վա -
յելքից
վե րագա րձո՛" զէ։ , կամ ամէն
ինչի
վարմուած
մէկի : Ուչագբութիւն
էլ չի դարձրել
է։մ չածիլ -
ուած , յոդնէած
ղէմ՚քին , պասոսռոտած
Հագուս -
տին : Երեւի կարծում է , որ գրամ
ունէւմ ,ռվ դիտէ
է։ բտեղէւց
թռց րած կամ թս՛ լանած
դի չե րուա
յ լն
թացքին
է
թ՚ ա ^ գ մ. ՝ Ա. Ի
քՏար.)
Fonds A.R.A.M