ՀայկակաԱ բսթսւթ մը
ՎէԱետիկի Վկ
ՎԵՆԵՏԻԿ—
կենդանի
ուիււոաաեղի
մը դաբ–
ձահ– է յյ . Վաղէսրը^ "ւր , մանաւանդ
, ամառր
կու
գան րաղմաթիւ
Հայեր
աշիարՀի
րոլոր
կողմերէն
Բոլպայէն
, Պոլսէն, ճավայէն
, Ամերիկաներէն
ես
աւելթ մօա՝ Ֆրանսայէն
է
Աւելի
սիրելի
կր գառնայ
այդ իսաղաղ
անկիւ
նր, երր աղգային
հանգիսութիւններ
աեգի կ՝ռւ -
նենան :
Շարաթ
,
8
Ա եպաեմ րեր
, Ա. ՛Լաղարի մատու
ռին
մ էք ձեռնադրուեցան
երկու
կղերականներ ,
՚^ւկր Ատաիս Ապէպայէն
, Հ. Տովսէփ վրդ–՛, միւ–
սր Պուաափէչաէն՝
Հ. ՚Լոլկաս
վրգ.;
Աեռնադրու–
թիւնր կաաարեց
՚Բէաիճեան
դերապա յծառ : Այ"
առթիլ
սեղան մը սարքուած
էր ուր խօսք
առին
գերապայծառր,
արրաՀայրր,
Հ. ԱաՀակ
Վ. Տէր
Ա ովսէսեան :
ՇնորՀալորական
Հեռաղիրներր
կարդաց
Հ . Եղիա Վ . Փէէիկեան :
Կէրակի առաւօտ
նոյն Հասարակութիլնր
ներ
կայ
եղաւ նորրնծաներէն
Հ Տովսէփ վրդ– ՊեՀես–
նիլեան առաքին պատարաղին
։ Երկուշարթի առ -
տոլ պաաարագեց
Հ . Վուկաս վրգ - Ֆոկոլեան :
Կիրակի կէսօրէ վերք վարմարանին
ղեղեցիկ
Հիւրանոցին
մէք
աեղի
ունեցաւ
յորելենական
պատշտճ Հանգէս
մր Ա իարանութեան
Հիմնարկու–
թետն
250ս՚մեակին եւ Վարդանանց
գիւցաղնա -
մարտին
\ ^ՕՕամեակին
առթիւ :
Աշակերտներու
խումրր
բացումր կատարեց « Բամ
փռրոտան»ով։
Տետոյ
խօսք առաւ
ԱրբաՀայրր ,
գերապայծառ
ՈւլուՀոճեան
, որ յիչելէ
վերք թէ ինչպէս
\70\ին.
Մխիթար
խումբ
մր աշակերտներով
ծրագրեց
՝ւ
Մ իարանութեան
մբ Հաստատումր
, շեշտեց
անոր \
ղրաւած
կարեւոբ
տեղր Հայ իրականու թեան
մէք -.
I
ՇնորՀիւ
Ա խիթարի
Հայ մչակոյթի
վերածն՚ոլնգ
եղաւ
, եւ ա յս փոքրիկ
Կ՚էդէն դարձաւ
լո յսի աս։—
՜ձա ր մր։ Աիսիթար
ղոՀ ո ւնւակո լթ իւնն ունեցաւ
իր;,
մաՀէն առաք տեսնեւու
թէ ղիաակից աչակերտներ ՚
պաէորաստ
էին չարո ւնւ ակե
լու իր գործր
։ Ն՝ ՚"ւ։ ա–
յելով
լեղու ին՝ Ա իա բանութ
իւնր գրաբարր տա -
բաւ իր Ե– գարու
գեղեցկութեան։
Ծառայելուի
սլատմ ութեան՝
Ա իաբան
ութ իւնր
շնորՀ իլ
Զամ
չ -
եանի
մ էքտեղ րերաւ
Հ իմնական
դիրք
մ ր, որ ա՛յ
սօբ ղնաՀատուած է բո լո րէն
տ
^Այսօր
Մ
խիթարի
նոյն
Հոգին է որ կր տիրէ Ա– Վաղարի
մէք,
Ծառայել
աղղին բարոյական
եւ դիտական
ճամ -
բով,
մինչել
որ Հայ մողովուրգր
կարենայ
ապրիլ
խաղաղ
ել աղատ իր Հայրենիքին
մ էք»
5
Հայր
Ա աՀակ
վրդ • նկա րագրե լով Աւաբա
յրի
ղիլցաւ^/ամաբտբ
, չեչտեց
անոր
դերր
Հայոց
պատմութեան
մէք։
« Լուսեղէն
սիւն մրն է Վար -
դանանցբ
, որ Հակառակ գարեր
անցնելուն
կր ներ
կայանայ
մեզի
նոյն
թարմութեամբ
: Վարգա –՚
նանց գիլ,ցաէ^ամարտով
Հայ
մողովուրգր
տուաւ թէ կարելի է մարմ ինր սպաննել,
բայց
եր–
բեք
Հոգին։
Այսօբ Աւարայրի
պատերաղմբ
խոր -
Հրդանիչն է Հա յ մոզովուրգի
կամքին եւ կորո -
վին
1
Վարգանանցր
մեզփ կբ ներչնչէ
սէր , միոււ–
թիւն
ել վեբագտրձ
դէպի
քբ ի ս տ ոն է ո ւթ ի ւն» :
Հ՛ Աեսբոպ
վբղ– ճանաչեան, « Բաղմաւիէ -
պ՚»ի իմրագիրբ,
իր կարգին
խօսք առնելով
յիչեց
թէ
1 701
Աեպտեմրեր
8ին եբբ Ա խիթար
կը պար-
Գաղութհ
գէյպութ
ԵՐԱԺՇՏԱԿԱՆ
ՄՐՑՈՒՄԻ
մր
առթիւ, որ
կազմակերպուած
էր Մէլուօքիի
մէք
ՀՄ • Նա -
Հանղներ)
ել որուն
Հրաւիրուած
էին երկրին ե -
րամչտական
82
խումբեր,
Հ– Ե Գ–
Րէյ"Ի՝եի
ՀձԱրմէն Գարօ»
Ո՚-խան ալ զրկած է իր «Տրբմ
Պբ–
կբլ» խումբր
որուն կր մասնակցին
49
երկսեռ
ան
ղամներ։
Գեզեցիկ
Համազղեստով,
վարմ
քալ -
ուածքով
ամերիկեան
դրոչի
ել Հայկական եռա -
գոյնէ առաքնո բգութեամր՝
տողանցք
կաաարած
է Երիտ. ԳաԱակցական
այս խումբր
75
Հաղար
Հանւղիս ակ անն երու առաք :
ԱԷՄ ՀԷՐԻԱԸՆ
ՀՏ արո ւթիւնեան)
բ. աշիար–
Համ արտի
Հերոսներէն
ներկայացուած
է Աան Ֆբ՜
բան չիսկո
յի ձայնասփիւռի
վրայ
յայտնի
գերա -
սանն երո լ կողմ է , մ ասնակցութեամ
ր
15
կտորէ
րազկացած
նոլազախո
ւմբի։
Աէմ
Հէրիսլն պատե
րազմին
կոբսնց։։ւցած
է ձախ
թեւր
ուսէն, աք
ձեռքի երեք մատնեբբ
ել աք ծունկր։
Ենթարկուած
է աւելի քան
30
վ ի ր՛։։ րռ ւմ ակ ան գռ րծողո ւթեանց :
Հակառակ
ա յս
բո լռ ր ին Ա Էւ1՛ ցուցարե բած է ան–
սլատմելի
ոգի։
ՆախաղաՀն է Հէբի՚սբն
ել
Պոնինի
առեւտրական
Հաստատութեան
, ինչպէս
ել քի -
միական
Բորփրբէչրնին
։\950ի ^Տարուան
Հերոսր»
ներկա յացուած է Ամ երիկեան
՜ Հա չմ
անգամներու
Համագումարին
կողմէ :
վՐ է տ Պուք
Մէկբղին »
պարրերաթե
րթր
իր Հոկտեմբերի
թիւուէ
պիտի
ներկայացնէ
այս Հերոսր։
իբ ծնոզքր
բնիկ
հ)ար–
ԵՐԻՏԱՍԱՐԳ
ԱՄԵՐԻԿԱՀԱՅ
զիտնական Գէ -
զէր իբ ծրագիրր
, Ա խ ի թա ր եան արեւն էր որ կբ
ծնէր : Ա իարա՚հութեան
Հիմնւա րկութ իւնւր Հանգ -
րուան մր եւլաւ Հայոց պատմութեան
մէք։ Րանա
խօսր բացատրեց
մ իա բանութեան
գերբ եւ ^իդբ ,
ի խնգիր աղգային
մչակոյթի
ղաբգացման
Հ
Փակմ ան խօսքն
բրաւ դերապա յծառ Բէաի -
ճեան
։ Բացատրեց
թէ Վարգանան։ք
յօմար
էին
Հար
կատոլ
մնալու
Պարսիկներուն
, բայց երբ թչ–~
նամ ին պաՀանքեց
Հրամարիլ
իրենց
Հաւատքէն
,
իոնգիրբ փո խուեցաւ
, դառնալով
ազգա յին արմա–
նա պատ
ուո ւթե ան Հարց : ^Տօնելով
վա րգանան
ցբ
ել Ա իարանութեան
տարեգարձր
, պէտք է Հետե -
լինք ան։ոնց րացած
լուսաւոր
ճամբան» :
Գեզարուեստական
րամնին
իբենց մասնակ -
ցութիւնր
րերին օրիորգներ
Լիզէ թ եւ Ազնէս
Միլ–
աոնեաններ
,
թաւք։ււթակով
եւ գաչնակ
նոլա–
՚լելով
Պաիսէն, Աէն Աանսէն
, Աամառթինիիէն
ե ւ
Ա • է)՝ս՛ չաառւրեանէն
: Աչակերտ
մ ր
արտասանեց
Եգիչէ ի « Վարդանանց »ր:
Հանգէսբ
վերքացաւ
ուչ ատեն
, խոր
տպալ։։–
րութիւն
ձգելով :
^ Աուրատ
Մավ։ա յէլեան
վարմարանբ, որ
այս
նոր չրքանին
Համար
ոլնի աչակե բաներու
կա
րեւոբ
թիլ ՚^Ր^ ՀետզՀետէ
կր ւԼերադտնէ
իբ ա —
լ անդա կան
մթնո լո բ տ ր :
Ո ՚-սո ւմ՛ե ապետ
ր
Հ . Նիկոզոս վրգ– ԲէՀեաեան
իր յարատեւ աշխա՛–
տանքով կրխոստանա
յ լալագո
յն
մ իքա էէա յբ մբ
բոլռ բ աչակերտներուն
Համ ար : Ծնոզներր տես -
նելով
իրենց տղաքր կբ մ եկնին լալ տպաւո բու -
թեամբ. Հաստատելով
թէ անոնք
սլիտէ։
ստանան
Հայկական
գաստիարակութիւն
մր :
ՇՐՋՈՒՆ
ԹՎԹԱԿԻՑ
որգ Մառանճեան
իբբեւ մարգաբան
, Նի՛–
Եորքի
կուսակալութեան
կուլմ է զրկուած է խում բ
մ ր
Հնագէտնեբու Հետ գէսլի Աֆխանւիստան
, Աֆխան
ել Փաքիստանց
ի մողոէէուբդներու
մ ա րղա բանա -
կան ուսումնւասիրոլթեանւ
Համար։ Ծնած է Ամե -
բիկա
1
ի ն : Գիտէ
Հ ա յերէն
, մ անաւանղ գբա -
րար : Վերագարձին
Հանդիպած է Պոլիս , եւ այ -
ցելելէ վերք Աթէնք, Եգիպտոս, Աուբիա,
Վենե
աիկի
Մխիթարեաններռւն
, Փարիզ
, մեկնած
է
Ամեբիկա :
ՏԽՐՈԻՆԻ - Նչան կ. Շամ իկեան
մեռած է
իէւոչինկթլնի
մէք։
Նուիր ո ւած
մէկ անգամն էր
Գաչնակցութեան
: Ծնած
էր Րալռւ։
Երկար ատեն
եղած է Հոգա րարձո ւթե ան անգամ : Ջերմ եռանգ
եկեւլեսասէր
մլ^ էո :
ԶԱՅՆԵՐ ԳԱՒԱՌԷ՛Ն
« ԲԱԽՏԻՆ
ԱՆԻՒԸ »
ԼԻՈՆ–
Շաբաթ,
8
Ա եպտեմբեր
,
\\օյ\օ%^ի
մեծ թատեբասրաՀին
մէք Պ - Գրէգ՚՚Բ
ՎաՀան
ներ
կա յացաւ
էր
Հ ե ղէն ա կած
զաւեչտով
,
^Բախտէն
Անէ ւ»Ր • Ե րեք արարնոց
ա յս
զբո լածքլնո
ր
ութէւն
մ լն էբ մեզի Համար ;
Հեղինակր
իր այս
ղո րծով
ուղած է ապացոլ–
ցանել
թէ ե րգիծանւքր
Հղե վզե կո ւ թ ի ւն» չէ : կարգ
մր թեր։։ ւթէււննե ր պատճառ
մ՛ը չեն ոբ
գործբ
չղնաՀատռւի :
« Բախտին .Անիլ»ր ղմուար
դործ
մ լն է մաս–՛
նաւորապէս
սկսնակն երռ ւնէ Համար : Տ րամ ի մը
մէք
, երբ ե՛նթական
եղերե րղութէււն
մ ր կ՚ապրի ,
կամ
կ՝։։լղէ պատկերացնել
, որքան
ալ տկար խա
ղա ր կւ։ ւթ ի լն ուէւենա յ , ղարձեալ
կրնա յ
ազդել
գիտոէլնէեբոլ
վրայ։
Ա՝ինչգեռ
^կր սիրեմ , կր սէւ–
րես»բ, կամ՛ էրիկ ^գել եւ
շօՓէօււ/ւ
Հետ
փախչիլր
գմոլարութեան
կր մ ատնեն անվա րմ
էսազացոզր,
որ կամնւա խաղա սութ իւննե րբ կը կլլէ ,
քրտէւնք
թափե լով
եւ կամ իր արտասանելիք
բառե ր ր կ՝ րլ
լան կարճ եւ անիմ աստ
:
Ոեւէ մէկբ
վէ։ րաւո բե լու միտք
չունինք : Այս
բոլորր
կ* բսենք
սրտցաւօրէն
, ո բպէսղի
ուրէւչ ա–
ռիթներով
աւելի
լաւբ կէստաբոլի
: Ամէն
բանի
մէք ա։ւաքին գծէ։ն վբայ կր գանուիք,
է։նչռ^լ թատ
րոնր միչտ
նո յն տեզր պիտի մնար : Աիր՚՚ղ
ումեբ
կան որ
20 25
տարիէ ի վեր կր ծափաՀարուին ,
րա յց միչտ
սիրող մնաց ին , աւէանց քա յլ մ ր յա -
։ւաք երթալու ;
Խաւլը
րնղՀ անուր առում ռվ գոՀացուց
ի չ էր ;
Տիկին
Աշիսէն Պօյաճեան՝
(Տիկին
Աղաւնի)։
Օր–
Աարէ։ Ա ուրատեան
(սպասռւՀի
Ա արէւամ) : Օր*
Մարի Գալուստեան
(Մատմաղէլ
Ա՚աբկբիթ)
։
Պարոններէն
Ն" ՚ ֊ պ ա ր Պօտո լբեան՝
(քաբտուգաբ
\3ոէէսէփ ) , Ա աՀ ակ ^ասմ աճեան
(Րա րեգո րծակա -
ն ի պա չաօնեա
յ) , Մ կրաէ։չ
Մ արտիրոսեան
(չօ -
ֆէօռ կարպիս) , Բարունակ
Պառաւեան
(կաղի
պաչտօնեա
յ) իրենց կարելին
փորձեցին : Հեղի -
նակ ղերասանր
սաանձնած էբ գլբաւոր
դերբ
Ա եգրակ
էֆ . ԱբրաՀամեան եւ կատարեց
յաքո -
ղո ւթեամ
ր : իր կնոք դերէ։ , անոր
չափազանցուած
պաՀանքներուն
Հլու կամակատար
, սնանկ
, տ --
պուչ
, կարծես
Հաչխրքի
րան երուն»
բոլո րովփն
Հ
ՑԱՈ–ԱՋ»Ի
ԹԵՐԹՕՆԸ
(15)
ւ ւ Ն օ ւ
» Ի Է Ի ։
Գր է ց ՝
Գ–
ԵՒԱՆԳՈՒԼԵԱՆ
ԵՐՐՈՐԳ
ՄԱԱ
Մինչեւ էսկ որոչեցի
զոՀր
ԱՀա նրանք՝
եր -
կու պատանիներ
, պատկառելի
մէկ
կնոք Հեա
վախվվսե լով
կտ ր ոլ։Ր են պոզոտան
:
իմ ենթա -
դրութեամր
նրանք սլիտի
լնկնեն աՀա ա յս
եկող;
րեոնատար
կառքի տակ : Նրանք մամանակ
չեն ու–՛ ՚
նենա յ . . Վախից
ընւլա րմ ացած կառավա
ր բ պիտի ՚
արգելակներր
սեղմ է , կանգ աոնե լու
Համ ա ր , ա–
Հա ճիչգ ա յգ մամանակ ես կր նետո լիմ առաք ,
կառքի տակից կ^ազատեմ
երկու
մանչոլկներր ,
կր Հրեմ նրանց մէկ կոզմ եւ ինքս Հազիւ կր կա
րողանամ
մ որթս
փրկել կամ ոչ , իմ ոտքերր կբ
մնւան կառքի տակ, ես կբ վիբաւորուիմ
, ոչ ծանր,
թեթեւ
սկբտուքներով
: Աղատուած
տզաների
մայրր կբ գրկէ ինձ, արցուն^եբէւ
մէք կր Հար -
ցնէ
ինձ .
ի՚^նչ էք ուզում
իբրեւ
վարձատրութիւն
:
ինքր Հարուստ է եւ պատրաստ է ապաՀովե
-
լու ինձ որոչ գում արով : Ես կր պատասխանեմ
.
Տիկին, ես ոչ մէկ րանի պէտք չունիմ,
ես
կատարեցի
էմ պարտականութիւնր
յ
ճաչել ••• չուտով
անգրագաբձայ
, որ
բոլոր
այգ
մտածումներր
արգիւնք
են իմ Հիւանգ
երե
ւակայութեան,
ի գին մէկ ճաչի։
Ո՚-տելբ ինձ Հա
մաբ գարձել
էր այնքս
/1։
ցանկալէ։
, այնքան
ան -
մ ատչելի , որ է։նձ թւում
էր թէ ա յգ կարելի
էր
կատարել
Հերռսական
մէկ արարք
միայն։ Ցաւ
պա տճսւռե ց ինձ ա յգ , սակա յն
յո րգ էին մ էքս
ազ–
նէ։ւ զգա ց ո ւմնե ր ր ;
Ժանէնա գ՚Արկի
արձանէ։
անկիւնաւմ
մի
խումր
մարգիկ
լրագիր
էին կարդում
: Մօտեցայ եւ ա -
կանքալոլր
եղայ
է՛բենց խօսակցութեան
, երեկոյ
եան թերթերր
։լզայացունց
լուր Կին
Հաղորգում
- Կենգ անարանական
պարտէզից
փախել
էր մէկ
րնձաոփւծ
ու յսսլաստանել
Բուլոնյի
Անտառբ։
Երբ
լոեցի այգ,
ինձ թռւաց
թէ կանւէ։։։։րոչ մէկ
ծբաւլիր
է , ոբպէսղէ։ չկա րեն։ տմ
գԻչե րել
անտ առում :
Ա կէ՚՚ւբբ
մէւն չել է՛սկ չՀաւա։ոէսցէւ
.
գազտազողի
նայելով
թերթին
, տեսայ
լնձառիւծր
խազաղ
պառկած
:
Թերթր
յայտնէում
էր թէ կենգանին
կոչւում է
<ձ Զիզի » ել ձեէւք են առնուած
բոլոր
մ իքոցներր
ւլա յն ողք Ոէլք րռնելու
I
ԱՀա
քեղ փորձանէք : իմ ի նչ ղործն է թէ րն–
ձառիւծբ
կոչւում է €Զէղէ^՝> , ինձ Համ ար
կարեւո
րր այն է , ռր ես պէւաէւ կարողանամ
գիչերել
ան–
տառում : Տխուր
այս
դէ՚զքր
չուտով
դարձաւ ա–
ռէ։թ զուարճանալու
: Հրաչալի
է : Այս գիչեր
ի՛սկ
կր գնւամ Րռւլօնյի ան։տառբ, րնձառիւծր
ինչ
ոչինչ
կ՛՛անի։ Աիրտս լեցուած է այնպիսի
սիրով
ղէպի
չրքապատս
, այնսլէ՛ս ի ում եմ զգում
մէքս , ոբ նա
իմ մէկ Հա յեաց քից
անմ իքապէս կր քարանա
յ ,
կանգ կ՝աոնի
, ղլուխբ կր իսոնարՀեցնի
,
թաթերր
կր մ եէ^ի առաք է։ նշան խոնարՀ ութեան
ել ա յգ -
պէս րնւգարմացած կբ մնայ
, ինչպէս եգիպաա -
կան
Աֆինքսր։
իսկ ես կր մօտենամ
ու
կ^ասեմ
Ֆրան չիս կոս Ասիզիացիի պէս
Բ՛" Ր Ի երեկո
յ ,
իմ եզբա յբ լնձառիւծ :
ինձ թռւաց
, ոբ այգ կարող է անպայման
կա՛.
տաբուել եւ Ր"է"ր
էսնյաքողութիւններր
ոբ
ինձ
Հա լած ում
էին նա իսա պա տ բ ա ս տական
փո րձոլ -
թէւննեբ
էէն, ամենազլէսաւռրբ
հրաչքր,
որի Հտ–
էՐար
արմէր
ապրիլ։
Հբաչքէ։
, ՛սրաչքի էբ
աենչում
Հոգիս։
ճակատագիրբ
մեւլ
րնձառիւծր
եւ ինձ ,
միացնում է Րռւլօնյի
անտառում
I
ճիչդ է մար -
գիկ
գոզում
են նրա կեանքի
Համար, իմ մասին
ոչ
պք չէր անՀանզստանում:
Ընձառիւծր
կաբող էր
տեսնել
եւ Հասկանւալ
իմ վիճակր : Նա կր տեսնի
,
որ նիՀարել
եմ , անօթէ։ եմ եւ աէ գիտէ
, կարող է
պատւսՀել
լճակի
մօտ բռնէ մէկ բագ ել
երախէ
մէք բոնած
րերի եւ խռնարՀաբար
զնի իմ ոտքերի
տակ։
Աին մամանակ ես կր չո յեմ նրա
գունաւոր
կո։լեբր,
կր
նայիւՐ
նրա աչքերի
մէք ու կր տես -
նեմ
, որ նա եւս , ա յդ
ռւմեղ
կենգանին
նո
յնպէս
մենակութիւն է ապրում :
Այսսլէս
մ տածե լով
քտ յլռւմ
եմ Բօէսի
փողո
ցով : Երեկո
յ է աբղէն
, խանութնեբր
լռւռավաււ
-
ուած
են : Լուսացնցռլղր
առատօրէն
ցանում է իր
լոյսր
Փարիզի
ւէբայ։
ճամրաս
չարունակելով
մօ
տենում
եմ Բուլօն
յի Անտառին : Հանգէւպում
եմ
որսո րդներ ի եւ ռ ս տ ի կս/ննե ր ի խում բերի
, քա
յլում
եմ
ղղո յշ , թ" ձ" տալէա
նրանւց աեսողաւթիւնից ,
թաղնլոլմ
եմ ծառե բի եաեւ
, գնում
եմ
քովնտի
փողոցներով;
Թաբգլք.՝ Ա. ի.
( Շ « ր – )
Fonds A.R.A.M
