27ր4 ՏԱՐԻ
- 27
*ՈՈ6€
«Օ.6540
- Նոր շրջան թիւ.
1951
ԼԸ
ր^տV1Iա
ՉՍօւաւԸԻւ
^^տ^ւըի| ա
Ը Ս ^ Օ Բ Ը
ա ^ ^ յ € Ւ 1 ք է ՚ ւ ^ է 1 ^
" 19––^>
^^–^–Տ– 376.2Տ6
17, էՀսշ ՕՅատտաշ -
Բ
^\աՏ (13յ
^V1^է^օ: 1 0ԼՑ ե \ 0
Վեցամս. 1100 ֆր • , Տար. 2200, Արա– 3000 ֆր–
ա.
ՃՕՃ.
15-70
Գին 10 ֆր • €.Շ.Ր. ք8 Ո »
167&^
1951
ՀԻ%2^Ր։թԻ
Օգոսսւոս
յտսժւ 23 ճօճէ
^մթագիք՝
ՄԻԺԱւ^»Աե
ՄԵՐ
ԽՕՍ֊քԸ
՚ ՚ Ո Գ Ն
է,
ԲԱԲՕ,ՄԵՐ
ՀԱՑՐԵՆԻ^Բ,,
Եքքչրորգ տարին ք; որ արտասաՀմանէն
Հայեր
կ՚երթան
Պոլիս ես Թուրքիոյ
զանաղան
կողմերր^
Օզտուելով
րացաոիկ
արտօնոլթենէ
մր (երթալ -
գալ
էորս ամիս)
յ
հրազեկներ
ել ականատեսներ
կր պատմեն
թէ
այս աարի
աւելիւ մեծ թի՛– մր կր կազմեն գա -
ցողներր :
Կ՝երթան
ոչ միայն
էւրսպտյէն
եւ Ամերիկա–
յէն, այլ ել ՄիԱ՚ն
Արեւելքէն
Աուրիա,
Լիրա
նան, Եգիպտոս , եւ
այլն։
Մեծ
մ ասին
Հ ամ ա ր , ^ Վ^ո սվէՈրի
գեզածիծազ
ափերր » կր սլաՀեՆ
իրենց
Հմայքր,
Հաճելփ
ար–
ձակոլրղ
մր անց լնե լու Համար :
Ուրիչներ
կ՝երթան
իրենց աղղականներր տես
նելու
կամ րնտ անւ եկան գո րծե ր կարղաղրե
լու :
Մ ինչեւ Անատո լուի խորերր գացողներ
ալ պա
կաս չեն :
Ամէն պա րագա
յի մէք , մեր աչքին
առքեւ
կր
պարղուի
անց ո ւգա րձ մր որ տուն կուտա
յ գառն
խորՀրգածութեանց
%
Ուրեմն կրնա՛՛ս թ^ամի
երկիր մր երթալ, ա–
մաոնային
արձակո ւրղ ր անց լնելու
Համար , րա յց
"Լ
քու երկիրգ :
Հայաքինք
Աարսափներէն
երեսուն
այսքան
տարի վերքր, կրնա՜ս Թուրքիա
երթալ
ե ւ պտտ իլ
Լորս ամիս :
Ոայց,
իրաւունք
չունիս քու Հայրենիքիգ ա–
րելր տեսնելու, պտոյտր
չարունակելով
մինչեւ
Պաթում : կամ վոսփորէն
անցնելով
առանց քա -
րափ
իքնելու • . .
Զրկուած ես նոյն իսկ սովորական
չբքիկի մր
տրուած
արտօն՚ութենէն
;
Եւ այս՝
իբրեւ
լնգՀանուր
օրէնք։
Տարաղիր
րազմ ութիւննեբր
երախտապարտ
^ պիտի մնւային , եթէ արղելքր Հաստատուած
րլլար
Համաձայն
մասնաւոր
ցանկի մր։
^
Ամէն երկիր
ունի
այղպիսի
ցանկեր։
Թուրքիան
ալ տարիներ առաք ղուռներր
փա
կեց
150
թուրք
երեւելիներու
առքեւ , յետո
յ
լնղՀ,
ներում
Հռչակելով
։
Եթէ
Մ ոսկուան ե ւ Եբեւանբ
յիսուն
կամ
Հա–
բի՚֊Ր
յիսուն
Հաղարնոց ^ սել ցանկ ^ մր կազմ ած
րլլան , աա կա լին
Հարիլր
Հ աղա րա լո րն եր կան ,
որոնք ոչ աքին Հետ գործ
ոմնին, ոչ ալ ձախին
ւ
Հաստատուած
կարղուսարքէն
քա՛"ր մբ կբ գբ–
լորի կամ կոլփւոփէերոլ
արեւր կրմարի՞ , եթէ
ւիուոներր
բանան
ամ առնա յին արձակուրգի առ -
թիլ՛.
Եթէ քանի մր Հազար « բարեյոյս
ծ
տաբա֊
գիրնեբ
լնգռւնին
, իրրեւ
չրքիկ
Տ
Թո՜ ղ բլլա յ քանի
մր ամ սուան Համաբ , էնչ
պէս
թուրքիոյ
մէք։
յ*%չռ՚"լ
չերթան
չտեսնէ^՝ Արարատեան
գաչտն
՝ոլ Արաղածբ,
Հեռուէն
գիտելով
ամեՀի եւ խորա–
խոբՀուրղ
Արարատբ
ւ
ի՛նչո՞՛ւ
իրենց
Հոգին
Հպա յծառանա
յ , ի տես
Հրազգանի
եւ Աեւանի,
էքմիածնի
կամ
իքեւանի
ւ
Թող ե րթան
րմ սլեն Հա յրեն իքին անմ աՀա կան
քուբերբ
եւ Արարատի անարատ
գինին , բամակ -
նեբ պարպելով
բնիկներ ուն եւ նո րե էգերուն
Հեա ^
անոնս Հեա որ գացին
1946-47/Տ»;
թոզ ճաչակեն
աննման
գեղձն՛ ու ծիրանին , ե ւ
երեսունեւվեց
կամ
յիսուն տեսակ
լնտիր խա -
ղողներր:
Ա իեւնո ^ ատեն տեսած
կ՛՝րլլան
կատարուած
նուաճումներր
չին արար ոլթեան , ճարտարար -
՝ուեստի թէ մչակոյթի
ճակատինւ
վրայ։
Աչօք-բա–
ցօք։ Առանւց
միքնո րղի կամ
խօսնակի։
Եւ երր վերազաոնան
, իրենց կարղին լուսա -
բտնած
կ՝ րլլան՛ տարագիր
բազմ ո ւթ ի ւնն ե րը , իբ
րեւ կենղանւի վկաներ :
Այն ատեն, կրնան ղիտակցօրէն
երգել եւ ձե–
ոլնՀասօրէն
պատասիսանե
լ, բանաստեղծին
Հետ .
-
Ո՞րն է, բաբօ, մեր հ ա յ ր ե ն ի ք ;
է՛ն որ ունի բ ա րձբ երկինք • — է ն որ ունի
կարմիր ալւեւ
՛Իր կապու֊ատկ գ լխի վ ե ր ե ւ : —
էն ո-ր ունի մէջ |ամպերոՆ1ն, — Լեոն Արա գ ած ՛
րարձր ու ս ի ր ո ւ ն ։ — է ն որ ահսքով իր Աեւաւնի–
— Մազե բն արձակ ու գեղանի՛ — ՚հսաած հարսի
կր նմ ա նի ։ — է ն որ ունի աշխարհի թաղ. -
Հանց թաղ|՚,սւոր՛ Մասիս էեւբմակ • ( § .
Շիրազ) :
Հ՚"յրե^փքին
չաՀն էսկ չի^ թելագբեբ պար -
բերական
պտոյտներ
սարքել
փոխագարձաբար
-- քանէ որ Հին աղղաց
պատմութիւն
գաբձալ
նեբգաղթ բ է
Հք^
Օ Ր Ը
Օ Ր Ի Ն
ՀԱՄԱՃԱՐԱԿ ՄԸ
Զարմս/նալի
Համ աճարակ
մբ կր տիրէ Հայ -
կական
մ՛ամուլին
մէք, ՀետզՀետէ
աարածռւելովէ
թ՛երթեր
կան որոնք ամբողք
յօղուածներ
, խմ–
րաղրականնե
ր , տոմսեր , թղթ ակցութ էւննե ր ե ւ
"՛՜րիչ
նիւթե ր կ՝արտատպեն
, առանց սր եւ է աղ–
բէ՚^ւ՛
յԻժւ"՛՛՝–
Եւ թ^Լ այլանղակռւթիմւներ
կր
ծաղին։
Աչխաաակցի
ձ՛բ յօղուածր
կաձ՛ թւլթակցու -
թիւն
ձ՛ր կ՚արտատպուի
Ա՛օտաւոր
Արեւելքի
մէք^
Իրրել սեփական :
թերթբ
կԴրթայ
Աիքին
Արեւելք։
Հոն կ՝աբ–
տատպռւի
սլո լսական
թերթի
ձ՛ր անունով
յ
Յետո
յ կուղա
յ Փարիզ , եւ նորէն
1լ ա րտա -
տպուի :
Այս անգամ , իսմբագբ ութ իւնբ անճարակ
խաղ
մբ վարձելով , վերքին
ա րաաա պռ ղին
անունբ
կր
կբՏճատէ , ել սկզբնատառ
մր կբ սաՀեցնէ :
Առանց անղրա գաոնա լու որ իր քթի՛ն՛ տակն է
բուն
աղրիւրբ :
Թերթեր
կան ոբ նոյն ազրիւրէն
քանի մր Հատ
Կ^արտատպեն
միեւնո
յն
թիւին
մ էք ,
անփոփոխ
սլաՀելով
էսո րագիրնե րբ եւ խմ բագրո ւթեան ծա -
նօթութիւնր
ւ
Ո՜ րքան պատկերազարգ
օրինակներ
կրնա
յի
արձանաղրե
լ , միա յն վե րքին վեցամ սեակի թեր -
թե րբ պրսլտե լով :
Թերթեր
կան որ
իրենց իսկ
Հ րատարակած
զբո ւթիւննե
րն ալ արտատպեն՛՛, քանի
մբ ամիս
կամ քանի մբ տարի վերքբ, երր ղայն տեսնեն ու–
րիչ թերթի
մրմէք...
Զեմ ղիտեր
ինչո՛ լ յամ առօբ էն կբ չարունակ
ուին այս տնավա՛րի սովո րութիւնբ , ս ր պո՛լսա -
կան - ՀռսՀոսական կրՀամարոլէբ
, երբեմն . . •
ՑԱՈ-ԱՋն ալ երբեմն
զանց կ՝առնէ
թերթին
ա–
նռւնբ, եբբ յօղուածագիրր
միեւնո
յն ՛ատեն իր աչ
խատա կիցն է եւ կուսակցակս/ն
խնգիրներ
կր չօ–
չափէ :
Այս « ներքին
Համաձա
յնութ իւնբ » չի կթնար
արգաբացնե
լ մեր մաանան չած
Հ ամ աճա բակր :
Ամ էնէն առաք ա չխատա կիցնե րր կր տրտն քան
այս « պաչր - պօզուք » վա րմութեան
գէմ
I
Աե՚^նք ալ յայտարարենք
թէ « ամէն
էրա–
ւունք վերապաՀուած է », ինչսլէս
ամէն օր կր
յի
չեցնէ
մ՛իքաղղա
յին
մամ ո ւլր : ՚Լ/ո յն իոկ մտմնա -
ւռր
լուր մր Հրատա րակած
ատեն:
ՎԱՀԷ
Ֆոսնսայխ ԱԽքիՍ Խ գ ե դ
Ազզ • Ժոզռվբ
ուրրաթ օր պիաի
քննէ
ղպրո–
ցականէ թնղիբբ
(նպաստ
ռ չ-պե տական
գպրոցնե–
բու) , որու մասին
օր ինաղիծ
մր նեբկա
յացուցած
են չավւալո ր կուսա կցո ւթիւննեբր
: Պայքարր Հետ
զՀետէ կր սաստկանայ
մեծ աձ՛ա սնո ւթե ան
ծոցթն
մէք , սպառնալով
խախտել
ղաՀլփճին
գիրքՐ ՚
կառավարութիւնր
երէկ պիտի ոբոչէր
ցորենին
գի՛
նր , ոբ
260Օ
ֆրանք էր ՛անցեալ տտրի եւ կրնայ՜^
3400—3500/
րարձրանալ
այս տարի։
(Հողաղործ–՝.
ներբ կր սլաՀանքեն
3800
ֆրանք) : Ա ասնագէտնե–
բոլ կարծիքով , նոր յաւելում ով Հաց ին գինր պի
տի բարձրանա
յ \ \
1 2
ֆրանք : կբ խորՀուի
մ իս
նե րածե
լ գուրսէն , զվնր
իքեցնելոլ
Համար :
՚1քաիսարա րական
յանձնա՛իսում բ մր
^/ևելով
րնկե րային ապաՀովութեան
նիւթական տագնա -
պր
է
օրինագիծ
մր պատրաստած
է , , ստիպողական
մ իքոցնէե ր ձեռք առնե լո լ Համ ար :
Յանձնաիսումրր
կ՝առաքարկէ
քսան միլիառ
ֆրանքի վարկ մբ բա
նալ , որպէս զի կարելի
րԱա
յ չարունակել
վճա
րումներր
Հ
Օրինաղիծբ,
որ պիաի
քուէարկուի
օղոստոս
ՅՕին , կբ տ բամ աղբէ վաւթացնել
անղամ ատոլր -
քե բու վճարում ր , կրճատել դատական
Հետապբն–
ղո ւմնւե բու պա
յմ անամամ բ , զեղչել պաբտքի
Հա -
մ ար սաՀմ անուած
տուգանքնե
րր , եթէ
ենթական
րարեմ իտ է եւ իսկասլէս
անելի մատնուած
եւն* է
ԱՀՌԵԼԻ ԹԱԹԱՌԸ, որ աւերած
էբ
ճամայի–
քա
կղզին,
155
՚՝ոզի
մեռցնելով,
այմմ կր սպառ
նա յ Մ եքսիկա
յի % Ե րկրէն
երկու մեծ նաւաՀան -
գէստնեբր,
Թամփէքօ
եւ Վերա
Բրուղ, արտա -
կարդ մէքոցնեբ
ձեռք առէն։
Առա քէն քաղաքր,
որ
Հաստատուած է ՃաՀճային
զաչտի մբ վրայ,
ոլնի
100,000
բնակիչ։
ԱԱգւեէխաԱեաԱ վեճը
ԻՐԻՏԱ՚նԱԿԱՆ ՊԱՏՈԻԻՐԱԿՈԻԹԻԻՆԸ ԵՏ ԱՌԱԻ
ԻՐ ԾՐԱԳԻՐԸ, ՎԵՐՋՆԱԳԻՐ ՄԸ ՑԱՆԶՆԵԼՈՎ
Րրիտանական
պատուիրակութեան
^֊ախագա֊–
^Ը*
ՐիէՇՐ"՛
Աթոքս
(նախարար) , առքի օր ետ
առաւ իր ծբագիրր,
ել նոր առաքարկ
մր նեբկա
յացուց , պայմանամամ
աալով
մինչեւ
չորեքչաբ
թի կէս օր։
Եթէ Պարսկաստան
այս առաքաբկն
ալ
մերմէ,
նախարարբ
պիտի Հեռանայ
ԹէՀրանէն։
Արդէն
իսկ պտտրասաոլթիլննեբ
կր տեսնուին , Ապատա
նի մէք մնացած
անգլիացի
պաչտօնեաներն
ալ տե–
ղափոիսելռլ
Համար։
Արգէն
ճամբայ
Հանուած֊ են
120
Հոգի, որով Ապաաանի
մէք կր մնան
550
Անգ
լիացիներ,
իսկ նաւթաՀորերուն
մէք 230
Հոգի։
Եբէկ Հեռագիրր
կր Հաղորգէր
թէ Տոքթ.
Աո՛
սաաեղ Պ՛ Աթոքսի
նոր առաքաբկն
ալ
մերմելով
Հանգերձ,
խնգրած է երկարաձգել
տրուած
պայ
մանամամր,
ոբպէս
ղիւ կարենայ
խորՀրգարանին
կարծիքն
առնել :
Վերքնագիրբ
յանձնելէ առաք, Պ՛ Աթոքս
եր
կու մամուան
տեսակցութիւն
մր ունեցաւ
իրանի
վարչապեաին
Հետ : ՆախագաՀ
թրումրնի
խորՀր
դականր , Հէբ իմլն , որ ներկա
յ էր ա յս
տեսակցոԼյ–
թեան , Համ՛աձայն է Աթոքսի
նոր առաքարկին ,
Բ՚՚՚յՅ
"չ վերքնադբին
, միչա այն յոյսով
թէ կա–
քելի է ելք մր գտնել
վերքին
պաՀուն։
Րրիտանական
նռր առաքաբկն է
անդլիացի
րնգՀ . տնօրէն
մր նչանակել,
նաւթաՀորերուն ա–
մ ենօրեա
յ գո րծե րր
ել
մասնա գիտա կան աչխա -
տս^նքներր
վարելու
Համար : Այս րնգՀ •
տնօրէնր
պատասխան՛ատու
պիաի
րլլա յ ՛Րար իւզի
իրանեան
աղգ . լն կե ր ո ւթ ե ան : Տոքթ
Ա ոսատեղ
ա յս առա
քաբկն ալ մերմելով,
ղիաել տուած է թէ անգլիա
կան պաչտօնէութիւնբ
կրնա յ անգլիա ցի վե րա -
տեսուչ մբ ունւենալ, բայց ինք չի կրնար
Հան՚գռւբ՛
մել որ Պարսիկներր
Հրամաններ
ստանան
Անգլիա–
ցիէ մր։
Հեռագիրր
կ՝րսէ թէ Պ– Աթոքս
վարչապետին
Հետ տեսակցե լէ առաք , ՇաՀ ին ա յցե լած էբ ք Ր՛՛ե
լու Համ՛ար թէ ետ կ՚առնէ
իր
ծբագիրր։
Պ • Աթոքս
Հետեւեալ
յայտա րա բութ իւններն
բրաւ, լբագբակսքն
ասուլիսի
մբ
առթիւ՛
- Իմ բոլո բ քանքե բս կբ ձգտէ ին ռ ւգղամ իտ
եւ գործնական
լուծում
մր գտնելու։
Կբ ցաւիմ
ե–
թէ Լ րեւո յթներր
ցոյց տանթէ ձախողած
եմ է Կբ
յուսամ
թէ
Ա ոսատեղի
կառավարութիւնր
պիտէ
մտւ։Հ՝֊է
մինչել
վաղբ կէս օր (չոբեքչարթի),
ե ւ
պիտի
րնղունի
ա յն օգնութիւնր
եւ բա՛բ եաց ա կա–
մութիւն
ր զո ր իր տ րամ ա զբ ութե ան տակ կր
գբ—
նեմ ի չաՀ իրանի,
նոյն իսկ վեբքին
պաՀուն : Ե—
թէ չրնգունի , ուրիչ րան չփ մնար
ինծի եթէ ոչ
վերադառնալ
՛ֆ :
իր յայտա՛րա րութեան
Համաձայն
, Տոքթ. Ա ո–
սատեղ
կ՝ոլզէ պաՀել Անգլեւիրանեան
լնկե բոլ -
թեան
3000
անգլիաց ի պաչտօնեաներբ
,
բա
յց
չյ^*–
գունիր
ուրիչ որ
ել
է կաբգագրոլթիւն
է
Պ՛
Հէրիմրն
ամէն
միքոց կր փորձէ
վերքփն
պաՀուն , ռրպէս
զի րանա կց ութ ի
ւնն
եբ ր չխղոլթն
է
Ամ երիկացի
բարե խօս բ մ
աւէնալոր
ղիր մ
բ
ուզւլեց
Իրանի
վարչապետին
, Հետեւեա
լ րովանգակու -
թեամր •
« իմ կառավարութեան
կարծիքով , օտաբ
ստացուածքի
մր գրալոլմբ
կառավարութեան
մ ր
կոզմէ,
առանց
Համապատասխան
Հատուցման
կամ փոիսագաբձարար
ղոՀացուցիչ
Համ աձա յնու -
թեանց , աւելի չատ բռնագբաւում է քան
ազգայ–
նացռւմ : ԱնՀրամեչտ է Համաձաինութեանց
յան–
գիլ՛
Մյգպիսի
Համաձա յնութեանց
^որՀէլ կա -
րելէ է էբականացնել
իրանէ աղգայէն
տեն՚չերբ^
մ էքն
Րէլա
լո վ
Ք՛"րԻ՚–գ1՛
ճա
րտա րագո
բծո
ւթէւն
բ ,
ել
մեծամեծ
չաՀեր ապաՀովել,
ս/ևմէքապէս
ղարկ
տալո
՛վ
իրանէ տնտեսական
զարգացմս
^ն »|
Անգլէո
յ վարչապետբ
կարճ կապելով
էր
ա րձա կո ւրգր , Լոնտոն վերագ՛արձաւ
ստէպողա -
րար, նտիսագաՀելու
Համաբ նախարարական
բա -
ցառիկ
մոզովփն։
կառավարութիւնբ
այլ եւս
տբ–
րամաղիբ չէ որ
ել
է նռր զիքում
լնելու
Պարս
կասաանի :
X
Խ– Միո՚-թի՚նր
մինչեւ
Հիմա
լռութիւն
կբ
պաՀէբ անգլեւիրանեան
վէճի
մասէն։
Ա/ւաքէն ան֊
գամ
րլլալով , կոմէնֆորմէ
պաչտօնաթերթբ
յօդ
ուած
մր կր Հրատարակէ
էր վերքէն
թիւին
մէք,
Հ թուտեՀ » ստո րագրութեամ
բ , ամ
րաստօ/նելով
Տոքթ. Ա ոսատեղր
թէ « ստրկօբէն
Հսլատակելով
ամեր իկաց ի ա չիսա բՀ ակա լնե բու
Հրա Հանգնե ր ո ւն ,
լռելեայն
կ^լնգռւնի
նախագաՀ
Թրում լնէ մէքա -
մտութէւնր » : Եւ անչուչտ
կր մաղթէ
որ ձախո
ղին՛ բանակցո
ւթիւննեբր
: Այս առթիւ
կր
խոստո
վանի թէ մողովյբդական ճակատբ
ներչնչած է վեբ
քին դործադուէներր
ել գետին
կր պատրաստէ , որ
պէս
զի
Համ ա յնավա րնե րուն
յանձնուի
Պա՛բսկաս
տանի կառավարութիւնր
:
Fonds A.R.A.M
