լը է"էա;ււճււ ցսօւաւօ^
ճ1Հ1;–ւԸԻ;աԻ1
ըաօրտ
I ^ ^ \ ^ ^ՃX^ ^ ^ ^ ^ ^ է ՝ .= ^ է
–1Ց^՚^>
376.2Տ6
ւ7, Տս6 ՕՅաշտատ -
է ՚ ^ 1 Տ
(13)
ա է ւ օ ։ ՚քՕԼ61ՃՇ
Վեցամս. 1100 ֆր • , Տար– 2200, Արտ– 3000 ֆր •
161. 006. 15-70 Գին 10 ֆր Շ.€.Բ. Բ&Ոէ 1678-63
ն1€քՇք6(11 22 ճօսէ 1951 Չսլւեքշարթի 22 Օգօսսաս
27րգ ՏՍԼՐԻ - 27 ^ևա» Ոօ.6539 - Նոր շրջան թիւ 1950
1քմ/^ագթթ
Ծ՛
ՄԻՍԱ^ԵռՆ
Ֆ^սնսա եւ խ
Խգհդ
ՄԵՐ Խ0Ա4^Ը
ատ
ԵՏ ՄՆԱՑԱԾ ԵՆ^
աըաակարգ ճիգ մ Ա փորձե
լով, երվամեայ
1լամ եռամեայ
ծրագիր
մր կազ~
մեցինր,
ուսուցիչներ
սլաարաստելու
Համար։
ի^նչ
նիւթական
ասլա Հովո
լթ իլԼներ
կ՝րնծայէք
, որպէս
էէ
չրԼո^ալարա-ներոէն
աչքր գուրսր
չմնայ :
Ար. ՛նուաղն
Հարիլր տարուան
պտամութիԼէֆ է
տյս չարարտսաիկ
Հարցր
, մ իա յն
մամանակակից
շյ՚շանր
՚եկաաի
առնելով
:
ԱնՀրամեչտ
չէ
յէչեցնել
տմիրաներոլ
՚՝՝եւ
« թապլաքեար
» վարմա պե տն ե րռւ
օրերր
, ղտ~
տելու
Հ ամ ար
մ եր յետամնացս
լթ
իւնր ա յս ճա
կատին
վլւայ։
Ագղ՚՚վին
թօթափեցինք
Ասիոյ խալարր
,
ճա–
կաաաղրական
սչաՀու
մր :
Երեսուն
տարիէ ի վեր կր լողանք
լո յսե
րոլ
՚քէէ^
աչխարՀի
բոլոր
ցամ աքներուն
վրտ
յ • Մ եր
աչքերր եւ մ իտքե րր բացուեցան ել անՀամ ար –^ո–
րութիլսնւեր
սորվեցանք։
(՛այց , տակաւին
չսորվեցանք թէ
ուսուցիք
ալ ձարգ
մր, աչխատաւոր
մրն է,
մարգավա^ի
ասլրե լու րոլոր իրաւունքներով։
%•
Այսաեգ եւ ուրիչ
ամէն տեղ գոց Ըրած
6նք
բանուորական
օրէնքներր,
իրենց րնծայած առտ–
ւելոլթիւնհերով
;
՚.ք
էճ.
սակայն
, տակաւին կբ տիրապետէ
պտնիր–
Հացով
ուսուցիչ
պաՀելու
գռեՀիկ
սովորութիւնը։
Ամէն աեղ ալ, իրրեւ րնգՀանուր
կանոն,
թաղ,
խորՀոլրգէեր
կամ՛
Հ ռ ղա բա րձո ւթ իւննե բ
՚նոլա–
ղու–րղի
ղրոլթիլն
մր Հաստատած
են , միչտ
աւելի
ամանը վա րձե լո ւ Համար :
Լաւաղո
յն պարագաներու
մէք, եթէ բաց ուք
նին , ուսուցիչներու
կա՛մ Համրանքէն կամ թոչա–
կէն կը կրճատել : կամ գասարան կբ
պակսեցնեն։
Աբ՚է , յեաին
անվա
րձն ալ գիտէ որ
ՀասաբՏէկ
բանուո րութիւնբ չատ աւելի չաՀաբեր է քան վար
մա պետ
ութ իւնր
I
Պարղ արՀեսաաւոր
մ ր աւելի կր
չաՀի քան մասնաղէտ
ուսուցիչ
մր։ Աիեւնոյն
ու
տեն
վայելելով
աբՀեստակցական
Մ
իութեանց
պաչտպանութիւնր
:
Անչուչտ
ուսուց իչր Հասարակ
րանուո
ր կամ
աբՀեստաւո
ր չէ : Ոչ ալ առեւարական
է
իրմէ կը պաՀանքուի ոչ մ իա յն
ղիտոլթիւն
եւ աչվսատանք
, այլ եւ նուիրում
: կարելի չէ աբ֊
ղիւնաւորասլէս
ծառայել այգ ասսլարէղին
, առանց
կոչումի ել գաղափարական
խանգավառո
ւթե ան :
ք^աղմ ութիւն
մ բ կր կաղմ են ա յգ կարգի
նր–
ւիրեալնեբր,
ղպրոցի թէ լնգՀանուր
մչակոյթէ
ճակատին
վբայ։
Առանց ա յգ
բաղմութեանւ
, չատոնց
անապա՛
տի մր վերածուած
պիտի բլլար մեբ կրթական
ան–
ղաստանր :
Բայց, երբ չուկա յիկ սակա րկռլթիւննե
բ ր,
աման
կա բասլե տ »ի գրութիւնր
կր չա րունա
կ֊
ռլին տարիներով
, իսանգավառո
ւթեան
աղբիւր
ներն ալ ՀեաղՀեաէ կր ցամքին
I
Ջմոռնանք որ ամենօրեայ
կեանքի
պաՀանք
ներր չատ աւելի ծանբ կբ կչռեն օտարութեան
մէքէ
Ա եր
թաղ . խորՀուրղներն
ու
Հոգարարձոլ–
թիւններր
, որոնք
լւնւլՀ անրա պէտ
առեւտրական
ներէ
, ձեռներէց եւ եփուն տարրերէ կր
կաղմոլին
ինչո՞ւ
յանկարծ
կ՚անճրկին
, երբ կաբգբ
ղպրոցին
եւ ուսուցչին
կուգայ ;
Ա ատակարարութեան
եղանակներ կան ոբոնց
գաղտնիքնե
բբ իրենք չատ աւելի
լալ գիտեն
քան
ամէնէն
մասնաղէտ կամ Հաչոլաղէտ
ուսուցիչր։
Հրաչք չէ որ կր սպասենք
իրենց
ղործունէոլ–
թենէն
, այլ ղիտակցութիւն
:
Ամէնէն առաք իրենք պիտի
բմ րոնեն թէ տ չա–
կերտբ,
սերո՛ւնգն է որ պիտի տումէ, եթէ ամէն
բանի ամանր փնտռեն ,ել ոչ թէ արմանիքր
:
Եւ իրենք են որ վճարե լու
պիաի
վարմեցնեն
մողովուբղր։
Փոխանակ
ղայն
մոլորեցնելու,
քմաՀաճ
իսնա
յողութ իւենե րո
վ :
Անաց որ, բացառիկ
միքոցներ
չեն պակսիր
,
սովռրական
րացերբ
ղոցելու
Համաբ։
Ո՛՛բ
գպրոցր
նպաստներ չստանար
, ղանաղան
Հաստատս
ւթիւննեբէ
։
Ամէն տեղ ալ Հասութաբեր
ձեռնարկներ
չե՞ն
կաաարոլիբ
, յաճախ տարին
քանի մբ անղամ :
Անչուչտ
նաիսբնտրելի է Հաստատուն
եկա
մուտբ :
Բայց,
ամէն րան սեւ չտեսնենք։ Ոչ ալ ամէն
(Լ
Օ Ր Ի Ն
յ^ԱՑ ՛ՆԱՄԱԿ « ԱԶԴԱՐԱՐ » Ի
Շատոնց էր որ կ^ոլղէի գոց նամակ
մը
գրել,
կարգ
մ ր վրիպումներ
ձ՚աանան չելու
Համ ար
, րն–
կերաբար :
Աե ր վե րքին երկու
թիւերր կր ստիպեն
ղփ՛*
Հբապաբակալ
խօսիլ ։
Աււաջին. -
Տուլիս
XI ի թիլին
մէք աբտա–
տպեբ էք ՏԱՌԱՋի
յունիս
29
թուակիր
խմբագրա–
կանր,
« Մե1սք րայա չենք »
յ
Ան" բ
Լ՛՛Վ
1
տակէ տակ
չարել
տուեր էք
յունիս
ՅՕի
խձ՚րագրականր,
« Ծաղկեցնե՞լ թ է
ցաւքքեցնհլ »:
Օրկու խմբագբ ականն ե ր ո ւն խոբագիրն
երն աք
Հանելով
, ձեր կողմ է ղրեր էք Հետեւեալ
թխածո
յ
իւորաղիրր,
երկու
էքի վյւայ,
— « Համայ^նավար
կ ուս ա կ ցութե ան Երեւա՚ււի հ1ւսմագումա|բը
արՀա
մա րՀականւ բանաձեւեր
ո ր դ եղր ե ց
(գրէ՝
քուէար
կեց)
աւրեւմասւհայերէ|նին համար »:
Տակն ալ, իբբեւ
ստո րաղրութիւն
, « Տ՛ », որ
իրրեւ թէ ՅԱՌԱՋ կր նչանակէ . . .
Երկրորդ.
Ա՛իեւնոյն
թիլին
մէք,
երկրորգ
էք , գարձեալ
իրաբու
կցելով տակէ տտկ
չարել
տուեր էք վաՀէի
երկու « Օրր Օրին »նեբր
,
« Մ ՛ Մեծարեւնց ըսա կ. Մարքսի » (30
յունիս),
եւ
ՀՀ գ.
ւ|^աբուժ|ա՝ն եւ Կ– Մարքս » (1
յուլիս) ;
Տ ակա լին գրիչ ալ խաղցուցած
էք ,
երկբռրգ
տոմ սէն վերցնելով
1 1
տող :
Երկուքին
ալ իրրեւ խորագիբ գրած էք
« Գրա–
կանութիւնւ ըսա Կ– Մարքսի »:
իսկ իբբեւ
սառ րա
ղրութիւն՝
տմղոյն « վ՛ » մբ, որ իբբեւ թէ վաՀԷ
կր նչանակէ :
^
Առաքին
գրութեան
մէք (Մեծարենց)
, ՅԱ՛
ՌԱՋի
յիչած
աղբիւբթ էք
433 ,
ձեր թերթին
մէք
ղարձեր է
423 :
Երկբորղ
ղրութեան
մէք
(վարուման)
, էք
442բ շարուած է
422–
էք )04–\05ր
100։
Երրորդ - -
Ջեր թերթի
օգոստ . Յի
թիլէն
մէք,
գարձեալ
նոյն տնավաբէ
ձեւով
աբաաապեր
էք ՅԱՌԱՋԷ մէկ խմրագրականր,
« Չինացին կը
տեսնէ, իսկ մ ե ՞ ն ք »
(յունէս
1) :
Անոր տակն ալ՝ մայէս
3\ է խմ րաղրա՛կան բ
(Զաւյւււ մը Հնդկաստաւնէն) :
Այս անգամ եւս, երկուքէն ալ խո բագէ
րներբ
փոխուած
են եւ անոնց տեղ « ղգա յացունց » խո–
րագէրներ
չարուած
, չորս - Հի՛նգ տողերու
վբայ :
Ուբիչ
ն՛ոբութիւն մբ եւս ,
""մ" անգամ
խեղճուկրակ
Հ 3 • ՝^ն ալ աւելորգ
Համարուած
է ։
Ի՞նչպէս կր բացատրէք այս անճոռնի
խաղե
րր , րնկեր խմբագիր
:
ՀԱՀէ
ՀԱԿԱք^ՈԼՇԵԻԻԿ ՌՈԻՍԵՐԸ ԿԸ ՄԻԱ՛ՆԱՆ
« Ռուսաստանի
մռղռվուրղնե
բուն ազատա
գրութեան
խորՀուրգր
» կազմուեցաւ
Գեբմանիոյ
մէքէ մասնակցութեամբ
Հինգ Հակարոլչեւիկ
խըմ–
րակցութեանց
: Պ– Կերենսկի
1917/
առա
քէն
յեղափո խութ եան վարչապետը
, առքէ օր Հաղո ր–
ղելով
այս էուրր, յայտարաբեց
թէ
յառաքէկայէն
պէտէ ծանուցանեն
էրենց քաղաքական
ծրագիրր։
Մ իացեալ ճակատին
անմ իքական
ղործբ պիտի բլ
լայ
կռուիլ
Համ ա յնւ»վա րութե ան ղէմ՝ անթելով
ե.
գրաւո ր քաբողութեամբ
: կողովր
տեղի
ունեցած
է բացարձակապէս
գաղտնի,
քաղաքային
զգեստ
Հագած
գե րմ ան
ս սլանե բու
պա չտսլանո
ւթե ան
տակ : Կր մ ասնակցկ ին Հետեւեա
լ կաղմ ակերպռւ–
թ իւննե րր ,
Պա յքար մռզովուրգի
ազատութեան ^
Համար.
Այլւլային - ա
չփէատա
ւո րական
ղինակ՛ >
ցութիւն
• —֊ Ռուս մողովուրգի
Շաբմում
՚
Պայ
քարի Ա իութ իլն Ռուսաստանի
մողովուրղին
ազա
տութեան
Համ աբ .
Պա յքար Ռուսի"
յ ազատու
թեան
Համար:
Պ • կերենսկի
յա յտարարեց ա յս առթիւ .
Ամ էնքս ալ մ իացած
ենք
մ իեւնո
յն առա
քագրութեամբ
,
Մեր կարելին կատարել, որ
պէսղի Ռուսաստանր
փրկուի
ամէնէն
անողորմ
թչ՜
նամ իէն՝
Համ ա յնավարական
գիկտատոլրա
յէն :
^><^ Մի
էձն։
իիսի ռո լսական
աղբի ւրներ էն կր Հա՛
զորգեն թէ Հակաիսռ րՀ րղա յին
խլբտումնեբր
կբ
չարունակուին
Ուկրա յնա
յի մէք, « ստո րե րկրեա ք
ղինեալ սլայքաբով » : Զօր • Թ՚արաս Պուլպա - Պո–
րովից
, Ուկր՚ս
յնա յի ազղ • պաՀակն երուն
Հբամ ա–
՚Լատարր
, ւա յտա րարեց թէ խո բՀրգա
յին
ճնւչում
ր
թո յլ չտուաւ որ սլատե բազմ էն մնացած
200.000
զինուորներ
կռուին ճակատ
ճակտի։
Իր յայտա–
Աղգ • մո ղովբ վերսկսաւ
իր
ն իստերր
երէկ
,
երեքչարթի
, կարճ արձակուրգէ
մ ր վե րք
Տ
0 րակարղին
՛իբա յ կան չա բք
մր
ծանրակչիռ
խնգիրներ,
որոնք ղմուարին
կացութեան
մր մատ
նած են Փլեւէնի
նորակազմ՛
ղաՀլիճր
:
Առաքին՝
ցորենի
գինը, եբկրորգ՝
Հանքածուխի
տագնապը,
երրորղ
լնկե բա յին ապաՀ ովո ւթե ան գրամ ական
անձկութիւնը,
իսկամէնկն
փչոտր՝ պետական եւ
մ ասնաւոր
գպրոցներու
նպաստի
թնղիրր
, որ կը
սպառնայ պառակաե
լ Աղգ • մողովփն
մ եծամ աս
նութիւնը
:
ինչպէս կր յիչուի,
կառավարութիւնր
միքին
ճամբայ
մր ծրագրած էր, որպէսղփ
մասնաւոր
(կաթո լիկ
յ
ղպրո ցնե րն ալ օգտուին պետական
նր–
պաստէն
: թերթերր կր գրեն թէ աքակողմեան եւ
չափաւոր
տարրերր
Հետեւեալ
ծրաղիրր
մչակած
են, գպրոցական
Հարցի
մասին.
1)
Երեք Հարիլր ֆրանք յատկացնել
բոլոր այն
աչակերտներուն
որ նախակրթարան
կ՝երթան
, պե
տական
րլլան այգ կբ թարաններր թէ
մասնաւոր։
Ղ՛) Իրաւունք աալ նաՀանզնեբուն եւ Համայնք
ներուն ռր նպաստ
յա տ կա ցն են ղա լանա կան
գբպ՜
րոցՏՏլրռւձն :
3)
Նուազագո
յն
թռ չակ
սաՀմ անել նաեւ ա յն
ուսուց իչնե բուն՛ ո բոնք կր սլա չտօնա վարեն
ազատ
(անՀատական։
, կաիմո լիկ)
գպրոցներու
մէք :
Ընկերվարականներր,
որոնք
բոլորովին
կր
մերմեն որ ել
է
նպասա՝ կրօնական
գպրոցներուն
գիտե
լ կուտան թէ մ իայն ա յս ծրագիրր
18
մի–
լիառ յաւելուածական
ծաիսք մր պիտի
պատճառէ
Իբենց պաչտօնաթերթր,
էՀ \բ Փոփիւլէռ
», ար
գէն իսկ սսլաոնալից
գիբք
մր բռնած
է,
եւ ամէն
Օր
կաղգաբաբէ
թէ թոյլ պիտի չտայ ոբ գպչին
« աչխարՀա կանո ւթեան , ա յսինքն
Հանրապետա
կան կաբղուսարքին
» ;
Մ թնո
լո րտր ա յնքան
սլղաորած
է
որ , կբ
վաիսցուի
ծանր տագնապէ
մ ր։
Նախկէն վարչա
սլետը , Պ • Բէօ
յ , նա խազգա լով վտանգր
, կիրակէ
Օր
կ՝ ազգարա
րէր
գաւառական
քաղաքէ
մ ր մ էք •
« Այնքան ծանր
Հողերու
մէք, մէայն մէկ Հար
ցով
ղբաղէլ
, Հարց մբ ոբ պառակտում կր պատ
ճառէ , ա յսէնքն
կրթական
թնգէրր
, չէ նչանակեր
կատարել էբ պա բաա կան՛ո
լթ
էւն ր աղղէն Հանգէպ ։
Ես քիչ
մ ր ՛աւելի
մ եծ
իմ աս ա՛ո ւթիւն կը սիտսէ ի
մեր
երե ս փ ոիսաննե բէն : Ա աղթենք որ կարելի
է–
ղածին չափ կարճ տեւէ երիտասարգ
Ազգ • մողո՛
վին
Հ ի ւան դո ւթ ի ւն ր » :
8ոէԱաստա6 եւ Թուքքիա
Ա ՏԼԱՆՏ Ե ԱՆԻ Դ Ա ՇԻՆՔԻՆ
ՄԷ51
Ատլանտեանի
խոբՀ ուր ղին
փո խանո
րգներու
մողովր
ե ր կո ւչա բթ ի օր նիստ գում արեց
Լոնաոնի
մ էք,
քննելու
Համ՛ար Յունաստանի
եւ թուրքիո
յ
անգամ ակցութեա՛ն
ի՚նղիրբ ՝• Անոնք իրենց տեղե
կաղիրր
խձ՚բագրելռվ
, պիտի
ներկա յա՛ցնեն
12
անղամ՛ակից
պետութեանց
արտաքէն
նախարար
ներուն
, որոնց
մողով ր պիտի
ղում արուէ
Օթա
վա յի
մ էք (Բանատա)
, սեպտեմ՛ բերի
կիսուն : Ատ
լան՛տեանի
խորՀուրղին
կ՝ ի յնա
յ վե րքնական
ոբո–
չոլմ տալ Յունաստանի
ել թուրքիոյ
անգամակ
ցութեան
մասէն։
Միւս կողմէ, Աալանտեանէ
գա չէնքէն
ղէն–
ուո րական
մնա յուն յանձնախում՛
բբ , ռ բուե՝ կեգրո
նր Ո՚֊ոչէնկթլն
կբ գտնուէ
, կր քննէ
Տունաստանէ
եւ
թուրքէս
յ մ ասնակցութեան
զէնոլո րական
Հե
տեւանքնե
րբ : Այս յանձնախում
րէն
կարծէք՚՚վ
ւ
տ րամ ա բանո
ւթ
էւն ր կբ պաՀանքէ որ
Յունաստան
գա չէնքէն
մասնակց
ի Հա րաւա յին Եւրոպա
յի չբր՜
քանին
մէք,
զօբ՛
ԱյզընՀաուրրի
անուղղակի
Հրա–
մանատաբոլթեամբ
, իսկ թուրքիա
ստանձնէ
Մի
քին Աբեւե լքի
Հ րամ անատա բութի
մհ բ , ինչպէս կր
թե լագրեն
Ան գլիացինե
րբ :
Փո խանո րղնե բու
մողովր
ռր եւ
է
որոչում
պի՜
տի
չտա
յ չրքանա
յին
Հ րամ անատարո ւթեանց
մ
սր՛
սին : Արտաքին
նախարարներու
խոբՀուրգէն
կ^էյ–
նայ վճէռ տալ այգ մասէն, երբ մողով
ղումարեն
Հռոմէ
մէք , յառաքէկայ
Հոկտեմ
բերէն՛:
^ ԱպաՀովութեան
խո րՀուբղր
յառաքիկայ
ե րկուչա
բթ է օրուանւ յետաձգեց
այն
նէսա ր ուր
պէտէ
քննուէ ր Ա ուէ զի
քբ ան ցքին փակմ ան
խնգի
րր ։ Հեռագէրր
1լ րսէ թէ ա յս յետաձգռւմ
ր առա
քարկուած
է
ր թրքական պա տ ո ւէ րա կո ւթե ան կոզ՜
մէ , ոբ կ՛՛ուզէ բանակցիլ
եղիպտական
պատուիրա
կութեան Հետ եւմի՛ք)–"րգի
գեբ կատարել
, րա
րեկամ ա՛բտբ լուծե լու Համ ար ա յսխնգիրր
:
Եղիպտոսի
արտաքինւ
նախարարր
գոՀ չե–
րեւար
այս
մ իքնո րգոլթենէն
, ն կատե լով ռ ր թուր
քիա նաիսապէս
ում տուած էր ան գ լեւֆ ր անքե ւա–
մերիկեան
բանաձեւին
:
X
Միքեբկբականի
բբիտան՛ական
տորմիղին
Հրամանատարր
Աուէզ կր սպասուի
չարաթ
օրէ
(Լո ւր ե րւ ^ շտ^»^ա1)ււ.ւ–թ^Ա1^ կւ»բդալ Դ–
է9)
բարութեան
Համաձայն
, քանի
մբ
Հբոսախումբեր
տակաւին կը կռուին
Ուկբ՚՚՚յնայի
անտառներուն
մէք, « բայց անոնք մեծ մասով կր բաղկանան
քրէական
տարրերէ
» ւ
Fonds A.R.A.M
