է 1 ^ ^ 7 € Ւ 1
ք
օոժ6 շո 1925,
11.€.Տ. 376.286
^)^^^^է^ս^ : ՏՇՈ. ծ11ՏՏյԱ^այ
՚7, 1Հս6 ՕՅաշտաշ - թ^\էՀ1Տ (13)
ա է ւ օ ։ 1 0 ա ^
Վեցամս. 1100 ֆր–. Տար.2200, Արա– 3000 ֆՐ •
161^ն06. 1Տ֊70 Գ1ւ& 10 Փ
Ռ–
քտա 1678։։63
^6ոյք6ճւ 6 յ ա ւ ւ տ ւ
27րււ ՏԱՐԻ - 27 Ճոո66 »օ.6501–՚Նոր շրջան թ ի ւ 191շ
1951
Ուրրաթ 6 ՅՈՒԼԻՍ
ՄԵՐ ԽՕՍՔԸ
ԹՈԻՐ՚ԻԻւԼ ԵՒ ԻՐ ՊԱՇՏՊԱՆՆԵՐԸ
Հեռագիբքլ
առշյ, օր կր ծանուցանէր թէ Ա՛՛՛ –|
զարայէ
բր իսւանական
գեսպանր
Լոնա-նէե վեբա–՝^
գարձին , այցելելով
արաաքին
•լործերու.
նախաՎ
բաբին,
հաղորգեր է թէ «Մեծն
Բրիաանիա կբ փա^^
վւաքի որ թուրքիան
անգամակցի
Աալանտեանի
գաչինքին » :
Գեսպանր
աւելցուցեր է թէ արտաքին
նաթա ~
րարր՝
Մորիսբն
իրեն պաչտօն
յանձնած է րե~
րա՚հացի
Հաղորգել
րրիտանական
աեսակէաբ
Տ
Փալ
՛ի՛լի կիսապաչտօնական
օրկանր
, Լշ 1ԱօՈ
(^Շ ,
Հրասւարակելով
այս
Հ " * – / ՛ ^ ,
Հարկ գատած էբ գէ՜
տ ել տ ալ •
— « կանխահաս պիտի ըլլ1ար այս
հեսաղրէն
հետեւցււել թ է Մե ծն ^րիտաԱիԼււն ա յ ժ մ ամբալ«ւ>–
վին կ՚|1(1դունի Թ ո ւ ր քի ո յ անդ ամա կ ցութիւնը Աա -
|անաեանի կաՀյմակերս|ութեա;ւ մէջ : Անտարակոյս
Անգ արայի րրիաաւյակաՏւ դեսսյսնին միտքն եզած
է մի ա յն հանգստացնել Թո ւ րքխ ւյ հանրային կ ար
ծ ի քը , որ սաստկապէս գ ր գ ոսւ ա ծ է Անգլիսւցինե -
րու մ ե ծ վ երա պ ահութենէն՝ այս հարցին մ է ջ » ։
Փարիղեան
թերթր
մ իեւնո
յն ատեն
կ՝աւել -
ցնէր , գիւանաղիաական
վւավւկանկատո
ւթ եամր •
— « Բայց եւ այնպ է ս համ֊սնական է սր Մեծն
ք^րիտանիա հետգհհտէ կ ՚ ըմ ր ո ն է թ է վտանգաւոր է
աւնլոյծ թողո ւ լ (Յ՚ուրքիոյ պաշտպա նու թ ե ա
՛ււ
խըն -
դիրր , քանի ռր պակսած են միջերկրականե՚սւն գա–
շի1սքի մը հ՝նարաւււրւււթիւն1յերը ; (Անգլիա կոզմ -
նակից է այսպիսի ղաշնագրի մը) :
Այ"
լ՛՛՛՜քէն եւյարակից
ւլիտողութեան
Հրա -
տարակոլթենէն
մէկ օր վերշր, տեղական
իժերթե–
բբ կր Հագորգկինւ թէ արտաքին
նաիսարսւրր չատ
կարեւոր
ղեկուցում
մբ տուաւ
կլիղէի
սլալաաին
՚^՚ԷԼ
1
մ իԼաղգա
յին կացութեան
մասին
X
— « ք^այց ղեկւսւցման ամէնէէէ կարեւոր կԼս
կը վերարերէլւ Յունաստանի հւ Թ ո ւ ր քի ո յ , եւ այդ
երկու երկիրներուն անդամ|աւկցութեա8՝ Աալան -
տեանի դաշինքին մ է ջ ։ Պ– Շուման յ ա յ տ ն ե ց իր
պաշտօնակիցներուն թ է Մեծ<ւ1 Բրիտանիա, որ ելւ–
կար ատեն հակաոակ է ր Ատլանտե(անի գաշինքին
ընգարձակմաԹ, վեբջերս յա ր ա ծ է
Ուոշինկթընի
տեսակէտին եւ այլ եւս ա ո ա ր կ ո ւթիւն չրնեբ այդ
ե բ կ իբնե ր ո ւն անդ ամա կցութե ան դ է մ ։ Այս
Ի ւ ա -
ղ ո ւ թի ւ նը կրնայ կարճ կապել տալ ֆրանսական
կ սսւա վ աբոլթե ան վարանումները» :
՚էքՈյն
աղրիւրին
Համաձայն
, փոխ - վարչա -
պետներէն Պ՛ Ժ՚՚՚ւմ
Պիաօ գիտել
տուեր է որ, ե–
թէ Ֆրանսան ալ միանայ
անղլեւսաքսոն
ճակա -
տին, պիտի
չ^բնայ
մեբմել
Ասլանիոյ
անգամակ -
ցութիւնր,
եւայն
ատեն կարելվւ չէ
նաիւատեսել
Հեաե ւանքներր :
Այգ
յայտարարութեան
վրայ , կբ թուի թէ
Ֆրանսան
այլեւս
ո ր
ո
շած է վճռապէս
գիբք
բռնել
Յունաստանի
եւ
թուրքիո
յ
անգամ
ակցութեան
գէմ
, իրեն Հետ ունենալով
սկանտինաւեան
պետոլ֊
թիւններբ
է
Այս
աեղեկութիւններր
անգամ
մբ եւս կ՚ապա
ցուցանեն թէ որքան բաբգ կաց
ո
ւթեան
մ ր
առԼել
կբ գտնուին
թուրքիան եւ իր
ղինակիցներն ոլ
պաչտսլաններր :
Գեռ
քանի
մր չարաթ առա^, թուրք
մամուլը
փրփուր կբ տեղար
միաձայն,
չեչտելով՛
«Բա -
րեկամ եւ գաչնակից
կարծուած
Ալպիոնր
երեւան
Հանեց
իր չաբամտո
ւթիւնբ
» յ
Փոթորիկր
պայթած էր
իբրեւ
Հետեւանք
« թայմղ »իմէկ խմբագրականին
եւ Անղլիոյ աբ-
տաքին
նախարարութեան
մէկ
պաչտօնատարին
յայաարարութեան
, ոբ կ՝բսէր թէ թուրքիան
-
րոպական
պետութիւն չէ
I
Բանի
մր չարաթ
վերշր,
նոյն
«Թայմղ»ի
Պոէ֊
սոյ թղթակիցր
կր րացատրէր թէ թուրքիս՛
կ՝ո՚պէ
Ատլանւտեանի
գաչինքին
մէշ մտնել
,
ապաՀովելոլ
Համար
Մ • ՆաՀանղներուն
եբաչիւիքր
%
— « Թուրքիա գիտ է ոբ իր երկու դաշնյակից ֊
ներր, Անգլիա եւ Ֆրանսա պէտք եղա ծ պատրաս -
տ ո ւթի ւնր յունին– հե տ եւաբաբ յա րձա կ ո ւմի մը
պարա գ ային գործնակհսն օգ ուտ մը պիտի չունե
նան իրեն »:
Կբ թուի թէ իբ՚ոբ
կշ լրացնեն
այս
րացատրոլ.
թիւնբ եւ Անգարայի
րրիտանական
գեսպանին
յ՛ա յտտբարոլթիւնբ
:
Ուրեմն,
Մեծն
Բրիաանիա
տեղթ տուած
է
վերշին
պաՀուն,
յարելով Ա– ՆաՀանգներու
տե -
41
ա կէտին է
^
ամթտգիբ՝
Շ.
ՄԻԱԱ՛ԲԵԱՆ
Օ Ր Ը
Օ Ր Ի Ն
« ՄԵՐ ՄԱԱՆԱԻՈՐ
ԼՐՏԵԱԷՆ »
Տեղական
թերթ
մր այս իսորագիրր կր Գ"Ր ՜
ծածէբ
առշի
օր, Հեգնելով
ամերիկացի
թղթակցի
մբ գէմ եղած աման
ամ րա ստանութ
իւննե ր ր , Փբ ~
բակայի
մէշ :
Թղթակից
ր արգէն
իսկ գատապաբտռւած
է
10
տարի բանտարկութեան
, իրրեւ լրտես :
Անչուչտ « խոստովանած
»
Րէէալով
իր
մեղքե՛
րբ,
նոյն
միօրինակութեամր։
ինչպէս
բոլոր
այն
ամբասաանեալներր
որ կր գատուին Խ՛
Միութեան
ել արբանեակ
երկիրներռւ
մէշ
յ
թեբթերբ
գրեցին թէ ամերիկացի
թղթակի -
ՅՐէ
Օթիս, չափաղանց
լնկճուած
էր ե, վախէն կր
գողար
, կր ՚լղշա՜ր
է
Ես երբեք
չեմ ղարմ անար ;
Նո
յն խղճա
լի պատկե
րր
^երկա
յացուց
թն
կուսակցութեան
Հ իմնագի
բնե
բն ու վարիչներր
,
կեգր
. կոմիտէի
անգամնե
ր , նախարարնէեր
, ղօրա
վարներ
, տե ս ա րաննե ր ;
Ոչ
միայն
բուն։ Ո՚ուսաստանյի
, այլ եւ Բ"է"Բ
Հանրասլետոլթեանւց
մէշ :
Ո՛՛ր մէկր
յիչել
Աինովիեւ,
Պուխ՚սբին
,
Կամե՜ւեէ , իիաաէք , Ո՚ակովսկի
, թռւխաչեւսկի
•••
Եւ ւ՛՛՛նչ խատո ւտ իկ որակումներ
ամէն
մէկուն
Համար •
Ոհրագււրծ , սրիկայ , աւաղակ , դաւաճան ,
լրտես, մարդասսւան, ցոփակեաց, ճէղուիտ, աղ -
տւււկեղտ , կատղած շուն, թո ւն ա ւ ո ր սողու1ն , վա
ւաշոտ իժ , լսլրծուն մո ւ կ :
թղթա
աեց է ք
1936 •— 37/՛
Ր"Լ"Ր
բոլչեւիկեան
թեր թե ր ր , ելգեռ ի՛՛նչ
չ՚՚՚լչողուն
ածտ
կաններ
պիտի
ղտնէք ՚,
Ո՛՛ստէք
, սլա չտօնւա թե ր թին
խ։ք բագբապետբ ,
կեղբ՛
կոմիտէին
անղա,Ր
1919^^1՛ /
՛իե ր ,
"՚֊րիչ
«պատուանուններ»
ալ կբ ստանար
,
միւսներուն
Հետ.
-. ; ,,.՛
— « Գարշելի • գ եր - դ1.սւաճան , գետնաքարշ
եւ ախտ աժէ տ սողո՜ւն, հ բ իր թ ո ւն ա ս ւ բ ակպօւնե–
րր կր ծ ա ծ կ էր փաղքյւքուշ ժպիտի մը տակ,– որդի
մը պէս փակած խորհրգայինւ պե տ ութե ան
հղօբ
կաղնիին » :
հյ ո ստովանւ ե ցէք որ ամերիկացի
թղթակիցր
՛՛՛
՛ք "1 ն աւլատած է , կո չո ւե լո վ
մ իա յն լրտես
I
^
Վ
Ա
Հ
Է
ՑհտադիՎակաԱ շաքժուՍ
ԹոՆքքիպ մկ
Պոլսոյ վերջին թղթ ա բ ե ր է ն կը քաղենք հետեւ
եալ տեղե կ ո ւթ ի լ նները (29 Յունիս)
ԱՆԳԱՐԱ,
28
Տուն.իս
Հանրապետութեան
նախագաՀ
ր Անգարա
վեր ագա ռնա լով , իր Հետե -
ւո րգնե րով
այցելեց
Աթաթիւբքի
գամ բաբանր եւ
ծաղկեպսակ
մ
ր գնել տուաւ
արձանին
վբայ
, ղոր
նողկալի
ձեռքեր
փորձեր
էին քանգել
երկու
օր ա–
ււ՛ւ՛շ :
թիճանի
աղանղալռրներոլ
Հարցաքննութիւ
-
նր կր չ։ս ր ո ւնա կո
լ ի լ/նղՀ • գատա խագո
ւթե ան եւ
ոստիկանութեան
կողմէ : Բսանւ֊ թիճանիներ
Հ բս -
կողութեան
աակ առնուեցան
: Փիլաւօղլուի
եւ իր
լնկերներուն
ղատավա
բու թիւնր
փութով
սլիտի
սկսի : Զո ւպո
լ՛լի , Հ^ասլանէօղի եւ Զանղրրբի
մէշ
ալ Հարիւրի մօտ թիճանիներ
ձերբակալուեցան
:
Զոլպոլգի
մէշ ձերբակալուած
ինր Հոգի Ան -
գարա
բերսւելռվ
Հարցաքննուեցան
: Այս
գէչ^Բ
՛Բէմալ
Փիլաւօղլոլ
բանտ
ւիո խագբուե
ցաւ եւ
ոԱ՜
տիկանւտաա՚ն
մէշ երես առ եբես բերուեցաւ
ղանա
ղան
թիճանիներռլ
Հետ–. Փիէաւօղլու
րանտար -
կուած
օբր ածիլած էբ մօբուքր
X
Աթաթիւբքի
արձանն՛եր
ունւ ւէբա յ կատա
րուած
յա րձակո ւմւեբր
շգագրղռած
են ամբողշ
Անգարա
յի մողովուրղր : կառաէիարութիւնը
կբ .^նէ
այն
կէէոր թէ չարմում
ր տարածուա^ծ է ամրողշ
երկ–՜
բին, մէշ, արտաքին
աղգե ցութիւննե
բո լ
ենթակա՞յ
է ել որո՞նք
են ղեկավարնւերր :
Այսօր ալ
37
թիճանվներ
Հա րցաքննուե
ցա՝ն :
ԱրմանւաՀաւատ
աղբիւրներու
Համաձայն ,
300
Հաղար
թիճանւիներ կան երկրին
մէշ ել ա յս պատ
ճառով
կառավարութիւնը
պէտք կր ղգայ
է՚՚՚֊րք
միշոցներ
ձեռք
առնել
X
Աէւպիևը
ԽԱդիպուԱը
այս Կխրակի
ԸՆԳՀԱՆՈԻՐ
ԼԱԻԱՏԵԱՈԻԹԻԻՆ
^
Հհ՚՚իս.
Բորէայի
ղինեալ
ումերու եւ չին կա -
՛՜՛՛րնե բու
Հրամանւատա բնե բ ր , պատասխանե
լով
ղօր՛
Րիճոլէյի
Հակառաշարկին՝
բանակցութիւն
-
՚եերր փութացնելու
մասին,
յայտնեցին թէ կ՝լն -
ղունին
զինաղաղարի
բանակցութիւննեբր
կաաա -
Ր Լ Յուլիս
8/5՛
Լայս կիրակի) եւ պաարաստ
են՝
՚ " յ Գ **րբ Բաէսոնկ
՚լրկել
իրենց երեք
զինուորական
Պ՚^՚^Ոլիրա/լներր
:
ի՛նչպէս
ծանօթ է , այս նախնական
րանակցու–
թէ՚ններր
սլիաի
ունենան
ղուտ
զինուորական
Հան
ղամա՛նք ել յատկապէս
պիտի
ռրոչոլի
, թէ որ
"^աղմաղծերուն
վբայ
կանղ պիտի
առնեն Հակա -
ո-ս՚կոբգ
րանւսկները,
մինչեւ
որ վերշնական
ղինա–
ղաղարր
կնքուի։
Կ՝ե1թագրոլի
թէ
կարմիրնեբր
սլրտի պաՀանշեն
ղաչնակից
Լ ե րէն ետ քաչել
իրենց
ումերբ
մինչել
Յ&բղ զուղաՀեռականր
: Այս պա -
Ր՛ագային
, ղա^ակիցներր
պէտք է սլարպեն
Հիւս՛
՛Բորէայի
մ էշ իրենց գրաւած
Հողերր ել ետ քա
չեն
իրենց
բոլոբ
զօրա րամ իններր,
մէշն
Ր1Է՚"Է"Վ
նաել
Հարաւ
՛ր ռ բէ ականնե ր բ , որոնց
թիւը կբ
Հասնի
ութի ;
Հաւանական է որ բանակցութիւններ բ
տեղի
ունենան
կառաիսոլմբի
մբ մէշ, որ կր պատրաս -
տուի այս նսլատակոէէ
ել ոբ կազմուած
պիաի
րլ -
Լ՛" յ խո բՀ բղակցռւթեան
, ճա չե լու
,
բնակելու ,
աչխատելու
, անթելի եւՀեռաձայն, - Հեռագրի
յա–
տոլ/լ
22
վակոններէ : Գաչնակից
Հբամանատա
—
րութեան
որոչռւմով,
ոչ մէկ օրագրող
պիտի
լն —
ղունոլի
այս խո րՀ րւլա կց ո լթ ե անց ւ 0 լ՛աղ բո ղ^ւերր
ներկայ
կրնան
րլլալ գաչնակից
րանաղնացն՚եբու
մ ե ւ^ում՛ին
, րայց
իրաւունք
պիտի
չունենան տես
նուելու
անոնց Հետ : ՜
Մ ինչեւ կրակի
ղաղարմ
ան Համ աբ
արուե —
էւ՛ Ր որո չումնե րր , կռիւներր
, սկզբունքով
պիտի
չարունակուին
Բորէայի
մէշ։
Աբղարեւ,
բանակ -
ցութեան
ց նա իսա պատրաս տա կան ա չփւա տանքնե ր բ
պատճառ
։քր չեն եղած, որ կռիւներր
գագրին։ : Կը
նչմաբուի
միայն
մեղմացում
մր վերշին
24
մա -
մեբու
րնթացքին
, այն ալ ոչ բոլոր
լւազմակէտե -
բու
վբա
յ : Փեոնկեանկի
Հ արալր,
օրինակի Հա -
մ ար , կարմ իրներր
բուռն
յարձակումներ
գործե -
ցին ղրաւելու
Համտբ
քանի
մր բլուրներ,
բայց ետ
մղուեցան
ՄԱԿի
ումերուն
կողմէ՛. Գաչնակից
Օ-
գանալեբն ալ չարունակեց
ին
ռմ րակռծել
կարմ
իր
ներու
օգանաւ^ային
կայաններն ու Հաղորգակցոլ -
թեան
ճամրանեբր :
\( Փեքինի
ձա յնասւիիւռր
յա յաարարեց թէ Հա–
ւաւ՛ ական կբ նկաաուի
ղփնագուլի
Համ աձա
յնոլ -
թիւն
մը Բորէայի
մէշ, բայց ատիկա սլատճառ
մր
պիաի
չրլլա
ք , ոբ տկարանա
յ Ջինաստանի
ազգա
յին ճիգը
; « ^ 7 "
կերպ չաբմելով է ոբ պիտի
կրբ -
նանք ձեռք
անցնել
թայվանբ
ԼՖոբմոզա) եւ ձա–
խողեցնե
լ ա չխա
բՀ ակա
լո ւթեան
յարձակողական
գաւագրութիւնր
» ;
ագւեւխա(ւնաԱ
վհճը
կը, ՎեղՎաԱւււյ
Վերշին
լուրերու
Համաձայն
, Հաւանական
է
որ Մ եծն Բբիտա նիա
Հիմնովին
փռիսէ իր քաղա -
քականութիւնր,
մէկղի
ղնե լով Ապատանի
րրիտա
նական
պաչտօնէութիւնբ
ետ քաչելու
որոչումր :
Նախարարական
խորՀուրգր
րացառիկ
նիսաի
Հրաւիրուած
էբ երէկ առտու,
քննելու
Համար
թէՀրանէն
Հ ասած
վերշին
տեղեկաղիբնեբր
։ Կր
կարծուի թէ պիտի
սրոչեն
աեղին
՛վբայ
պաՀել
պաչտօնետնեբբ,
քանի ռրնոր ձեռնարկներ
կբ
փորձուին
, տաղնապբ
լուծելու
Համար՛.
Այս փոփոխութեան
սլատճառ
կբ
Համարուի
Անգլեւիրանեան
լնկերութեան
իրանի
րնգՀ
՚ տնօ
րէնին՝ Պ– Տբէյքի
զեկուցումր՝
Լոնաոնի
մէշ֊. Պ՛
Տբէյք բացատրած
է թէ պարպումր
ստիպո՚լական
չէ տակաւին եւ կրնայ
ծանր
Հետեւանքներ
ու -
նենպլ ;
Անգլիոյ
վարչապետբ եւ արտաքին
նախարա
րր կ՝ուղեն
՚լելվին
փորձ
մր կաաարելx
Այս առա–
շաղրութեամբ
, մասնաւոր
տեսակցութիւն
մբ ու
նեցան Պ՛ Ջրրչիլի Հետ ։
ԹէՀրանէն կր Հեռագրեն թէ իրանեան
ղին -
"ւոբներ
զրկուած
են Ապատանի
չլ՚շանր,
րարե -
կաբգոլթիլնբ
պաՀպանելու
Համար ,
որպէսղփ
ԱԶԱՏ
ԱԷՆՏԻԲԱՆԵՐՈԻ
ՀամաշխարՀային
Գաչնակցոլ
թեան
երկրորղ
Համա ղում արր բաց
ւ՛էեց ,11, Աիլանի
մէշ
յ
Անգլիա
զանղատե
լու պատճառներ
չունենա
յ ՚ Ի -
րանի վարչապեար
նոբ բանաձեւ
մր
առաշաբկած
է ամերիկեան
գեսպանին
, անգլիացի
նալապետնե–
րէն
պաՀանշռւելիք
րնկալագիրներու
մասին
X
Միւս
էլողմԷՀեււագիրներր
կ՝րսեն թէ ազգայ -
նացման
յանձնա
իսում րին
նախագաՀր
,
Հոսէյն
Մաքի^
շարունակէ
տիրարար
վարել
գործերր,
Ապաաանի
մէշx
Իրեն կ^րնկերանան վեց անձնա -
պաՀ
ոստիկաննւեր,
քաղաքային
տարազով,
բայց
աաբճանակներր
ուսերէն
կախուած
X
Նոյն
աղրիւ
րին
Համ աձա
ւն գիկտատորր
գրաւած է
անւղլիացի
տնօրէնին
բնակարանր եւ ինքնաչաբմր
I
(Լուրերու շա րո ւնա կ ո ւթիւնը կարդալ գ. է^)
Fonds A.R.A.M