ս րք<ճւ\ւէւս Չսօւաււ։։։^ ճաճւՀ1ւԻւ տսււօբ^ ^
Զի&ադադակ
ոդ՚կաԱախ
Թէ ԿԸ ԲԱՆԱԿՑԻՆ, Թէ ԿԸ ԿՌՈՒԻՆ
^օռճէ
6Ո
1925, 11.€.Տ. 376.2Տ6
I>^^^^է^ա• :
Տ€հ. &ԱՏՏ^1^Ա«
17, 1Հսշ ՕՅաշտաշ ~ Բ^^ւՏ
(13)
1^1շէա։ 10Լ61^0
Վեցամս. 1100 ^ ր ՜ Տար. 2200, Արտ– 3000 ֆ ր •
ւտւ Շ08.1Տ-70 ՚^փն 10 ֆ ր ՚
ք Յ ա յ | 7 ^
ՕՐՇք^ԵՐւԲ^
յշսէե 5 յ ս ւ ւ ւ է 1
ւ95ւ
՜ Հ ի & ^ յ ^ ^ ՚ Ի ՜ տ ՜
Յ ՈԻԼԻՍ
27րդ ՏԱՐԻ - 27 ճօո^^շ «օ.6500–՚եոր շրջան թիս 1911
եմ^գէք՝
5–
ՄԻԱԱԲԵԱՆ
ՄԵՐ ԽՕԱ-ք^Ը
^ Ը
Օ Ր Ի Ն
ԵԹԷ ԻԱ%Ա%ՈՒԹԻՒՆ ԿՊԻԶԵՕ...
Անմիշապէս
պիտի
յիչէք պաամաէան
խօսքքլ .
Եթէ
խաղաղութիւն
ղ՝ուղես,
պաաերաղմի
պաարաստոլէ ;
Ա՞յգ է որ կր տեսնենք
նորէն, գարերու վ՛" -
թո րիկն Լ րէն ել երկու
ար
իւնռուչտ
ւչխ՚սրՀա
~\
մարտներէ
վերշ–,
Ժամանակներր
չատ բան վախեցին
։
Բաոեր՚ն
•ոլ առածներն ալիմաստ
փոխեցին :
Եւ սակայն
, անփովախ կր մնայ
վր՚լո՚իիէ
իրա՛
կանութիւն
մ ր , ֊ ֊ Մարգկութիւնր
տակաւին
չէ
ղաած
Հրաչագործ
միշոց
մբ, տեւական
իւուղաղոլ,
թիւն Հաստատելու
Համար։
Աարգր կբ մնայ
մարգուն
գայլ։
Մէկք՛
պի՛ոի
յարձակի եւ միւսր ինքնապաչտպանութեան
պի -
աի
ղիմէ ;
Պայման չէ որ յարձակումբ
անսլատճաո. ս՛ե -
ղփ ունենա
յ :
կասկածն
անգամ կր րաւէ , որպէսղի
գէ՚^Ք
ամբարէ : Ա (՛չա սլատրաստ՝
որեւէ
պա տ ա Հ ա կա -
եութեան
Հանղէպ :
Անաց
որ, յարձակման
ձեւեր՛ն ալ
՚իոխաած
են , ւքտսնւալորապէս
՛իե ր շին երկու պատերաղմ -
ներէն
ի վեր ։
Արտաքին
թչնամին
առաշ
արչաււսնքնեբ
կր
սարքէր
, երկիրներ
զրաւե
լու կամ
տնաեսսէկան
չս՚Հասաաններ
ապաՀովելոլ
Համ աբ : իր նչանս՛ -
խօսքե րն ալ սովորական
յա յաա
բարութիւներ
էին,
րնղՀանրապէս
•
Այն ատեն, յարձակման
ենթաբկուահ
երկբին
մէշ րաբեկամներ
, ղինակիցնւեբ
կբնաբ
ճարել
մի
այն պատաՀա
րա ։ Օրին/ակ՝ եթէ
ազատութիւն
իսոստանար
ղերութեան
ղատապա
րտա ած մ -
Վ"՛՜ւ՛՛ւI՛
՚^է՛ •
.1֊
Այսօր չաա աւելի
բարղ
են թէ
նչանախօսքերր
եւ թէ աբչաւանքի
ե ղանա կնե բ բ ։
Ա յսօր
Հ իմնովին
իսա ի՛տ ած , վեր ի վա
յր
չլ՚բ–
շոլած
են րնկերա
յին , քաղաքական թէ ղինոլորա՛^
կան
կանւոններ
, իբրեւ
Հետեւանք
բոլչեւիկեան
ա–
լեկոծութեան
%
Այնպէս
որ, չաա մր երկիրներ
աւելի
ներսէն
քան թէ ղոլրսէն կբ ւիաիսնան ։
Ուրեմն
, Հաբկագրուած
են ինքնա
պաչտպանու
թիւնր
կաղմակեբպել
աւելի
լայն
ճակատի մր
վրայ
։
Արտաքիւն
թչնամին
յաճաիս
կր
նաիւր1ւտբէ
ներսէն
պայթեցնել
ել ասւա
Օ գ ն ո Ն թ ե ա ն
հասնիլ ,
փոխանակ
յարձակում
կատարելու
րացէ ի րաց :
Ան վ՚որձառարար
ղիտէ որմիչտ
֊ալ կարելի է
պարտկե
լ ստո բե րկրեա
յ գաւերր
, յանցանքր Հա -
րեւանի^
՛իրա յ բա րգե լով
յ
Ամենավերշին
փաստ՝
կեգր
. եւ
Արեւելեան
Ե՚֊րոպա
յի աղատ
երկիրներուն
գէմ
սարքուած
գիւա
յին իսաղե րբ : Հրէ
չւո լին «ազա աաղ բ՛ումներ »
ոբոնց
Հետեւանքով
հարթիչ
ղլանին տտկ
ինկան
միլփոնաւոբ
մողովուրղներ
։
Այս
անողոք
իրականութեան
Հանգէպ
,
ինչո՞ւ
զարմանալ ոբ միշաղղային
լնկերվարութիւնն
ան.
գամ
անՀրամեչտ
կր ղտնէ արեւմտեան
Ե՚֊րոպայի
վերաղինում
ր
յ
Ղ՛եռ երկու
օր առաշ,
Ֆրանքֆորթի
Հաւքագու–
մ արին
մ էշ , մ իաձա յնութեամր
կբ
քուէ "՛րկ
էին
բանաձեւ
մ ր որ կբ յա յտարաբէ թէ «կաբե
լի չէ
խաղազութիւնր
ապաՀովել
առան ց զէնքի
՝» ։
Եթէ
ե րե սունեւչո
բս
աղգե բու
աչիսատաւոր
բազմ ութեանց
ներկա յացուցիչներր
ա յսքւսնւ ՚Լբ^ ~
ռական
յայտարարութիւն
մբ կ^րնեն , կր նչանակէ
թէ չեն Հաւատար
գիմացէն
արձակուած
խաղա -
ղութեան
կոչերուն
Հ
Իրենք ալ խաղաղութեան
խնղիրր
օրակարգ
անցուցած
էին իբրեւ
Հիմնական
մտաՀող
ութիւն
։
Այս
առթիւ կրակոտ .ճառեր ալ իսօսեցան
:
Ր"*յՑ
1
միեւնոյն
ատեն
չեչտռւեցաւ
, թէ կա–
րելի չէ էսա ղաղո ւթի
լէ
՛ր ապաՀովել
առանց աղա -
տութեան
X
Ամէնքն ալ , առանց
ւէեբապաՀոլթեան
մաա ~
նան չեցին
չարիքին
աղրիւրր,
«
Համայնավարու–
թես/ն խստակրօն
աստո ւածա բանո ւթիւնր » , որ կր
կապտէ անՀատին
, ին՛չսլէս
մռղոփոլրղներուն
ա ~
զատոլթիւնր
։
Անչուչտ
ին^ապա չտպանո
ւթ իւնր ամէն բան
չէ • Ազատ
մողովրղասլետութիւնն
երն ալ կր կարօ
տին
րնկերային
ել տնտեսական
րտ բենո
բուրումնե
րու , իբբեւ
լրացուցիչ
մասերր
ներքին թէ ար ք՛ա
քին խաղաղութեան
է
. ^ *
« ԽՈԾՈՐ » ԱՊԱՏՈՒՄ
Աււաշին անգամ չէ սր կր չօչափեմ
այս
նիւթր :
կովկասի
մէշ կր չարունակեն
«խոչոր»
Հոլս -
վել աշ ու ձախ։ Առանց
սերունգի
, սեռի,
տարի–
քի կամ գասակարզի
խտրութեան
։
1սսշոր
գրագէտ
: 1ւյոշոր
բանաստեղծ
։
Խոշո.ր
արուեսաագէտ
:
ԽոշՈր
ղե րասան
։հյ11շւյր
տաղանգ ՝•
Շ՚սբեցէք
որքան ոբ կ՝ոլղէք
։
Բոլռրն
ալ
«մեծ»՚ոլթեան
իմաստով
։
Ամեբո՚^լկ է, սե՛՛խ թէ գգում
, պիտի
Հաբ -
Ց՚եէք ••
Ա՚՚շի
օր ուսումնասիրութիւն
մր կր կարղայի
,
— « Այւեւելեան Հայաստանր Ռա֊սա-ստանի
ն
միսւ–
ց
:^^ելո^. պ ր ո գ ր ե ս ի վ ն շ ա ն ա կ ո ւ թ ի ւ ն ը
հ ա յ կուլտու–
ր ա յի եւ
հ ա ս ա ր ա կ ա կ ա ն
մտքի ցարզացման
գ ո ր -
ծ ո ւմ »:
(Աով.
Գրականութիւն
ել Արուեստ
,
1951
Տունուար) ;
Օր մր առիթ
կ՝ոլնենամ
ներկայացնելու
նիւ -
թր
^ որ չաՀեկան
է։
Օտաբ
բառե՚^բ
,
"՚չքեբգ գոց Համրէ։
Անոնց
Հետ
ալ , սա կոպիտ
«խոչոբ»ր
(ցատ)
որ
թանկօ
կր
պարէ ա՛քէն էշի վբայ
։
Ե" օրինակեմ
, ղուք
Հա՚կւեցէք
•
Ա– էշ՛
—
« Պատմութեան
ի յ ո շ ո ր ա գ հ յ ն
չրշ՚ո -
ղարձային»
եւն •
հյ11շ1ր
ռազմական
, տնտեսական
եւն՛։
Ժ՚՚զովբգի
մի
իաշոր
մասր
եւն.։
1ւ
)Ոշոր
պբոզբեսիվ
աղգեցութիւն
։
բ. էշ.
• եյոշոր
պբողրեսիվ
ն չանւակո
ւ թ իւն :
Ոչ ոքչի ստեղհել
այնպիսի
իւոշոր ,
ամբողշ
ւսչիոարՀից
ճանաչուած
գրքեր :
Գ՛
էտ •
կռւլտուրայի
այնպիսի
իաշոր
գոր՜
ծիչնեբ :
1՛ • է շ ՛
Խոշոր
րարե բաբ
աղղեցութիւն
:
Ե՛ է ջ
«Արովեանր
իւոշոր
տեղ է յատկա ֊
ցնում
ռուս
լեղուի եւ կ՛ո լլտո ւբա յի»
եւն՛ ։
Զ– էջ
Խոշռր
խթան է Հանգիսացել
։
Հա լաոտանր
Ռուսաստանին
մ իացնելու
յԱՈ––
շոր
նչանակութիւնր
:
Ե՛ տակաւին
«|սոշՈր
ղ երբ» , « իւո չո րաղո
յն
Հա յ ղբաւք ա տուրդ գ. Առւնղուկեան»
,
ի յ ո շ Ո ր ա գ Ո ձ ն
Հայ
երղիչներ»
(էշ
120),
խ ւ 1 շ ո ր
կենտրոննեբ »,
խ ո շ ո ր ւ յ ե ր » :
Եւայլն։
Ռ՛՛ւսե բէնէ թա բգմ անութթ ւն , թէ թիւրիմ
ա - ՛Հ
ցութիւն
։ ինչսլէս
«չռբ»ր, որ երաիսային
տակ
յ
գրու ած լաթն է , բայց կր գործածեն
Հաղուստի
, .\
զգեստի
փոիսաբէն
։
կր վաիսնան ոբ կ. Պ՛ոլսոյ
«ղիալեկտ»ի
ն Հե -
տեւած
կ՝Ր1լան, եթէ ղոբծածեն
բուն
բառր ,
« մեծ
» :
ՎԱՀԿ
ՇԱՀԼԱՄԵԱՆ
ՎՐԳ– ԱՄԵՐԻԿԱ
Կ՝ԵՐԹԱՅ
կ՛՝իմ՚անւանք թէ Գեբմ անիո
յ Հա յերու
Հոգեւոր
^ " ՚ է ի ՚ ֊ բ ^ Գրիղ"Ր
Ե՛ •
՚Լյ՚Գ՝
ՀքաՀլամեան,
Պոսթր^ւի
ԱՎանի՛։. մէշ ոլա չտօնի կոչուած
րլլալով,
քանի
մր
չարս։թէն
պիտի
մեկնի
գէպի
Մ •
ՆաՀանգներր,
Փարիղ
ել Մարսէյլ
Հանղիպելէ
վերշ :
ՆԱԽԱԳԱՀ
Թրումրն
խորՀբղաբանէն
պաՀան–
շեց
չորս եւ կէս միլիառ
տոլարի
նոր վաբկ
մբ ,
պատերազմական
պատրաստութեանց
Հտձ՚ար
։ Այ"
վարկին
1,237
միլիոնր
պիտի յատկացուի
ցամա -
քային
բանակին
,
2.403
միլիոնր
օղա՜նաւային
ու -
մերուն եւ
894
միլիոն Ր նաւատորմին
: ֊ Ամե -
րիկեան
24
մարտանաւեր
պիտի
յանձնուին
6
ղաչ–
՚եակից
պետութեանց : Ֆրանսա
պիտի ստանա
յ
8
մարտանաւ
, Աեծն
Բրիտանիա \ ,
Պրազիլիա
8,
Րեբոլ
3
ել Ուրո՚-կ՚՚՚-էյ
ու Տանբմարքա
երկ-երկու
Հ
ՓԱԽԱՏԱԿԱՆ
չորս
ամ երիկացի
Համա
յնավար
պաբագլոլխներր
գտնուած
չրԼԼալով , ամ եր իկեան
գատական
ի չխանութիւննե ր բ գրաւեցին
80
Հաղար
ս՛՝" լա բ ի երա չիսաւո րութեան
գում արր :
ԳԵՐՄԱՆԻՈՅ
ամերիկեան
մարղպանր,
Պ-Մէք
՚Րլոյ վերագարձաւ
իր պաչտօնատեղին
, Ֆրանք -
ֆ"րթ,
եբեք չաբաթ Ա . ՆաՀանղնեբբ
մնալէ
վերշ։
Այս
առթիլ յայտարա
րեց , թէ Ու՛՛ չինկթ
րնի
մէշ
րկա բ
իսո
րՀ րգակցութ
իւննւե ր կատա րոլած
են իր
ներկայութեան
, Արեւմտեան
Գերմանիոյ
վեբաղին–
՚՛ ան մասին։
Գործնական
քայլերու
Համաո
կր
Սպասուի՝
Փարիզի
մէշ, վեց պետութեանց
ղէն֊
"ւո րական
նե րկա յացուցիչներու
կատարած
խո ր ~
հբ՚էակցութեանց
արգիւնքին
։
ս
ինե ւքո րէական
ումերու
Հրամ անատա
րնե րբ ,
"""՛կալին
չեն պատասիսանած
զօր՛
Րի^ուէյի աոա–
քարկիկյ
զինագագարի
բանակցութիւննեբր
Յուլիս
5ի.ն
սկսելու
մասին
։ Այս յապաղումբ
ենթագբե
լ
կուտայ թէ ՀանղփպոԼմբ
աեղի
պիտի
չունենա
յ
Յուլիս
ւՕքե
առաշ :
Բորէա
յի սլատե րազմ ին
մ ասնակցող գա –նա -
Կհ
17
երկիրներու
ներկայացուցիչներր
Հաւա -
քյթ
մբ ունեցան
երէկ
Ուոչինկթչնի
մէշ,
կլն -.
քուելիք
զինաղագաբ
ի սլա յմ՛ աննե րն ՛ու
մ անրա -
ասնութիւններր
ճչգելռւ
Համար։
Առաշին
անգամ
աԼ՛" լո վ այս Հաւաքս
յ թ ի ն
մ ասնա կցե ցաւ
նաե.
Հա–
րալային
Բորէայի
ներկայացուցիչր։
Աինչել
Հի
մա Հաբաւային
՛Բորէայի
կառավարութիւնր
կր
պաՀանշէր
գրաւել
ամրողշ
Բորէան
, իսկ
այմմ
Հրամարած
ըլլալով այս սլաՀանշէն
, կր բերէ
իր
մ ասնակցութիւնր
գա չնակիցնե
բու
իսորՀբգակցոլ
-
թեանց :
Տրուած
որոչումներն
ու զօբ՛
Ր ի ^ " ՚ ֊ է յ ի ԴրԿը ՜
ւած
Հ բա Հան
զն երբ տակաւին
գաղտնի կր պաՀ -
՛՛՛լին : Ւլ՚ազե կ աղբիւ րներու
Համ աձա
յն , ւլինա ղա
՛լ արի ղլխաւոր
պա յմ աններր
պիտի
բլլա՛ն Հետեւ
-
եալներր
.
1 )
կաղմութիւնր
ապաղինուած
ղօտիի
մր , որ
–^0
քիլմ. տարածութիւն
սլիտի
ունենայ
38/»ք
ղու–
՚լս՚Հեռականին
երկու
կողմր :
2)
կոզմերբ
յյս՚ևձն պիտի
առնեն
զէնք եւ ղի -
նամթերք , ինչսլէս
նաեւ
զինու՛որական
նոբ
ումեբ
էՂՐկել
ղէպի
ռազմական
գո րծողութեանց
չրշա -
նակր •
3)
Պիտի
կազմուի
միշաղգային
յանձնախումբ
՛ք Ը
,
որ պիտի
Հսկէ
ա յս
ղո յգ մբ
պա
յմ
աններու
խստիւ
ղործագրռւթեան
:
4)
Ռազմաղերինեբբ
սլիաի փոխանակուին
մէկի
՛ւէմ մէկով ,
Հակառակ
ւլինաղտղարի
նախապաարաստոլ
—
թեանց , ռազմ ական
ղո րծողութիւննե
բր , սովորա -
կան
թաւի ով կր չարուն՛ակուին
զանազան ճակա -
աամասերու
վբայ։
կարմիրնեբր
Հրետանիի ել Հբ–
րասանղի
րուռն կրակ
րացին
Զ՚՚նկչոնւի
չրշանակին
էշ
՚է
իոկ
Գ՛"
չն՚՚՚Կւ՚ց
^ րետանին
ալ
ոմ
բակոծեց
չինւե ւքո րէական
Համ աիսմրումներր
:
Գա րձեա լ ,
կարմ իրներր
բոլււն
ղիմ աղրո ւթիւն
մր ց" քց
կոլ
՛ւոան
"՚–ր1՚չ
ճակաաամասի
մր, վյւայ
յառաշացող
դասակից
Հրասայլերու
գէմ ։ իսկ ղաչնակից օ -
^ անաւե րբ , մէկ օրուան
լնթացքին
650
ի՛մ րակտն
թոիչքներ
կ ատա րեց ինւ ե լ ծանրօբէ
նւ ռմ րակ՛ո
ծեցին
փեոեղետնկի
օղանաւա
լին իսս՛բիսիսնե ր ր :
ԱՍգւեէխանեաԱ
կճճիռը
ՆՈՐԷՆ ՅՈՌԵՏԵՍ
ԼՈԻՐԵՐ
Տակաւին
ելք մր չէ ղտնուած
, լուծելու
Հա
մաբ ա՛նգլեւիրանեան
վէճր։
ԹէՀրանի
ամերիկեան
գեսպանին
միշամտոլթիւնն
ալ ձաիսողած
ՐԱալով^
Աեղլիաց
ինե ր ր կր չարունակեն
Հեռանա լու սլատ -
րասաոլթիւններբ։
Առշի
օր որոչեցին ^գել կաչ
Աաբանի
նաւթաՀորերր
, Ապաաա՛նէն
200
մղոն
՛լէպ
ի արեւելք
: Եթէ վերշին
պաՀռւն
զիշռւմ
չկատար
ուի , ամ բողշ
ոլա չտօն է ո լթ ի ւն ր սլիտի
Հեռանա
յ
անմիշասլէս
- ՚
կաչ Աարան րաղղատարար
՛ի՛՛քր
չր^ան
մրնէ
։ԱյԱ
պարլզումբ
տեսակ
մր վարձ պիտի ՐԱայ,
աւելի
մեծ
ղործողոլթեանց
Համար,
ուրիչ վեց
չրշաննե–
բու
մէշ :
Այս
քանի
մր օրերր տագնապալի
կր Համար -
ուին անոր Համար
որ , անՀրամեշտ է պարսիկ
մաս
նագէտներ
ճարել,
որպէս
զի աբկածներ
չպատա -
Հին նալթաՀոբեբուն
մէշ։
Ասլատանի
ամենամեծ
ղտարանբ կր բանի տակաւին
, կէսառկէս
կրճատե–
լաէ արտագբոլթիւնր,
՛որ ՀեաղՀետէ
պիտի պակ -
"Լ՛ ՚ Ցնոր
տնօրինքոլթիլն
:
Աւելի
քան
2000
Ան՚էլիացիներ
կաղմ ելպատ -
րաստ կր սպասեն՝. Հեռանալու
Համար : Աեբտ
գոր–
ծակցոլիմիւն
Հաստատուած
է
բբիտ.
տորմի -
՛լին,
օղատորմիղին
եւ ցամաքային
ումերուն
մի -
^եւ , ոբպէղի
ղիլբացնւեն
պարպումր :
)Հ իրանի
երեսվւ.
մողովին
Գչ. օրուան
նիս
տին մէշ^ երեսւիքոխան
մր աււաշարկեց
իս՚լել
ղիւա–
նագիտական
յա րա րե րութիւն՛նե
ր ր Անգլիոյ Հետ,
ամբասաա՚նելով
թէ մարտանաւ
մր ղրկած է Ապա
տան,
աՀաբեկելռւ
Համար
Պ"՚բ"ի^երբ
:
Հեռագիրր
կ՝րսէ թէ Ան՚չլիացիներր
ստիպ -
ուած
են Պասրա
՚էիմել, սառ եւ թաբմ՛ բանշարե -
ղէն
ճարելու
Համար
իրենց մ՛արտանաւին
,
վասնղի
Պարսի1լն,երր կբ մերմեն
գոՀաց՛ում տալ :
X
ԹէՀրանէն
Հեռանալու
Հրա՚քա՚ն
ստացաւ
Լոնաոնվ, «Օպզրբ՚չրր»
թերթին
թ՚լթակիցր։
ԳՐԱՄԱԿԱՆ
ՏԱԳՆԱՊԸ
Լոնաոնի
թեբթերբ
կր ղրեն թէ
ղրամական
անձկոլթի^
կր^ ^իրէ
թէՀրանի
մէշ,
քանի որ
Ան՚էլե լի րանեան
րնկերութիւնր
ղաղրեցուցած
է
իր վճաբռւմներբ,
Աայիս
\ էն // վեր։
Նախորղ \2
ամիսներու
բնթացքին
րնկերութիւնր
18
միլիոն
սթերլին
վճարած
էր , իբրեւ
փոիսարինոլթիլն
,ու
րեմն ամսական մէկ միլի՛ոնէն
աւելի։
Ասկէ ղաա,
(Լու–րերոլ շարունակռւթիՍւը կ արդ այ գ. է շ)
Fonds A.R.A.M
