ււհնՔ
ա ահա
Խ Մ Ր ՝
— Պւո-էնյւս Այր է սի մեր պաշտօ՚ն1ակհցը,
« Արմենիա » , վերջերս բ ոլոր ե ց իր ք սանամեակր:
Այս գրոՆթիւ–նը ձօնուած է ա յ դ քսա(աւմ՚եակին
Ի՞՛նչ
կ^ուզէք
որ գրեմ, րնկեր
խմրագիր։
Տ" ՚֊չ–,
Հեգնութիւն
չկ"՛ ա յս աշիարՀա
–~
ԳԳ՚՚ԲԳ,
խառնաձայն
ժխորին
մէք։
Պաամոլա
հ՜ք,
րանասաԼղհ՜ութ թ
ւձւ ,
անձ
նուէր
կամ աւորներ
չեն սչակս իր , երկուքին Հա–
մ ար ալ
յ
Հայ
մամուլին
գերր
պանէէացնոզ
գրութի՞ւն
մր։
Արգէն
ունինք մօա Հարիւր
թերթ։
Ջէ՛՞ք
վախնար ռր յիսուն Հատ
եւս
բուսնին
,
քաքա
լեր–
ոլելուէ ււլանհ՜ացո ւմ էն : (Ո՛՛վ գասի սլէտք
ունեցեր
է
,
թերթ Հրաաարակելու
Համար) :
Ուրեմն
ցիրուցան
զրոյց
մր, գլուխ
գլիի։
X
Պիաի քտլենք,
րնկեբ խմբագիր
: Պիտի քա -
լենք քլտպինգ ու անւիկանգ : Բամ ելով
մ եր աչքե–
բուն
լո յոր ել մեր ե րակնե րունւ կրակր : Հեւա լով
,
աառասլելով
, մաքառԼլով
:
Ա իշտ
սլաանէ շին վրա
յ , պիաի քաչենւք
չնա–
աամներր տգիտութեան
եւ
անւրարոյականութեան։
Պիտի փշրենք սարկացմ ան եւ բռնութեան
կնճիթ–
ներր :
Մ իշա ճակատ ճակատի
, պիաի
րլլանւք ան
խնայ՝
րնգգէմ
ոլրացման
եւ գասալքութեան
է
1
Հա յկական
՛հատի թէ Ա՝ շակո յթի
մ էք :
՚.
Ա եր
մ իտքն ու սիրտր պիտի գառնան
ոզքա– -.
կէզ ի Ի՛նգ իր աւլա տութ եան
եւ
ազատ
ստեզՆա– ՚
գո րհ՜ութեան
:
Աիշտ ներկայ՝
բոլոր գիրքերուն
վրայ, պի -
տի խօս ինք շատ
աւելի Բ"՚ց եւ բարձր
, քան
մինչեւ
այսօր :
Պի՛ոի բլլանք ա ր թուն ել զաման
, երբ յա
յա
նի կամ գագտնի
վւո րձեր կր կա տ ա ր ո լին , ստո
րա–
գասե լու
, նաւա ստա ցնե
լու
, կանիսաՀաս
մ աՀ ոլան
գատ աոլար։։։
ելո լ Համ.ար Հա յկական
ԱրտասաՀ •-
մանի երկու, –քնւ ու վաստակբ։
Աեր
ձայնր պիտի
Հնչէ
Արարատէն
ալ անգին,
րսելու
Համար թէ իրենք ամէնւ րանւ չեն :
կուզա^յ
օրբ, կր փչրուինւ
չւլթաներր եւ այն
ատեն
ամրոզք աչխարՀ
մր կբ րացուի
Երեւանի
աււքեւ ալ, –~ անսւզառ
զանձարան
գիտութեան եւ
արուեստի
, ստելլհագորհութե
ան ել ուսումնասի—
րութեան
:
Եւ այն ատեն
,
Հաւատացէ՛ք
Երեւան–
ցիներր բաւական
քանակութեամբ
սեւ մ ուր
սլի ՚–
տի չգան են , կնքե լո լ Համար
զ ոյնզգո
յն
մ ունե ՝-
տիկնե րոլ
,
կեւլհա րարներու
եւ
գասալիքներու
ճակատ
ր :
X
Պիտի բլլանք
անխնայ
նա՛եւ
մենք
մեզի
Հտ ՝-
մար
, րնկե ր
խմ բազ
իր
Հ
Մ իչա յօտոց
մ ր մեր ձեոքր
, պիտի
քանանք
յօտել,
նետել
ինչ որ փտահ է կամ գօոացահ
:
\լոր
աւիշ , թարմ ութիւն
եւ պա շա ր՝
ամ
էն
ոլգզութեամբ
։
Այն
օրբ որ եզահուԼ գոՀանանք
, ե
րանւա
լէա
ինքնաՀաճոլթեամ
ր , մեր գե րն ալ վե րքա ցահ
կ՝
բբ
Լայ,
իբրեւ
մզիչ
ոյմ եւ ազգակ
երիտասարգաց–
մ ան :
Աէ՛նի ափերէն
մինչել Լա Փչաթա,
թոյլ
պիտի
չաանւք որ նոր սերունւգր
դեոնայ
մակարոյհ
րո
յս
մր ֆրանսական
կամ սպանիական
,
ամ երիկեան
ւնոա։
՚ յ ն ն ե է
մէք։
՛յ՛եռ աւելի յառաք երթ.ալով , պատասխանա ՚–
տոլ պիտի բռնւենք Հա յրն ու մ ա յրր կամ խնամ ա–
կա լր , եթէ Հայ
մ անո ւկր
յամ առի
թո թաիել .
Ես Հայ չեմ , Հայու
զաւակ
եմ ...
Եւ պիտի ԲԼԼանք չատ
աւելի
խիստ
, եթէ
Հայրն ու մա յրբ Ղ՛ա ^ա կցական են կամ «րո
լո ր–
տ իքեան՜» :
X
իրրեւ Դաշնակցականներ
,
մենք
վարժոլահ
ենք
մեր թեւերով
թռչելու
, լո յսին թէ խաւարին
մ էք : վա րմո
ւահ
ենք լողալու
ալեկոհ
ափե
բու
վրայ։
վա*յ
մեղի
, եթէ որ եւէ տատանում
թռւլցնէ
մ եր թեւերր
, քաղաքական թէ մ տաւոր
պայքարին
մէք՛.
ինչպէս
երէկ
, աղատաղրու
թեան
փոթորիկ
ներուն ատեն
, անթացուպեր
կամ վարձու
բե՜
րաններ չունեցանք
մ ենք : Զարկինք
մեր բազուկ -
ներով:
Պիտի պաՀենք ու ղարղացնենւք ա յս
զ իհ ր ,
օտարութեան
սաոնամ ան իքն ե ր ո ւն
մ էք եւ բ" ԼՐԲ
օտարոտի
մարզանքներուն գէմ ;
Որ եւէ րնկրկում
չա րա խինւգ քրքիքներ ար
ձակել պիտի տար
իսռտա1ւարակ
խլոլրզներուն
,
կրհելոլ
Համար Հայկական
ԱրաասաՀմանի
ժա–
ոանզ ութեան եւ ստեղհագո
րհութեան
արմ ատ ՝-
ներր :
X
Ողքո՛՛յն
, ՛երիցս տարագիր
Աբմենիա
(Հաշ
ուեցէք
լեռներն
ու հովերր,
օրերն ու
ճամբաներր
ՄՈՌՑՈՒԱէք ԷՋԵՐ
Նեսպի
՝^աոսթսղնիսը
Կիրակռսր
մբսել
էր ,
անկոլլին էբ
րնէել
,
տանքւում էր տաքութեան
մէք :
Հարեւաննե
րր
Հիւանգի
չուրքր Հաւաքուահ՜
օգէն
լիքբ
՚ԼԲ"յց էին
անուձ՛ ,
չիբուլս
քաչում՛
:
^գէք* "՚" "Ր քրտնի ոչ, րան չփ գառնալ,
եկէք սբան մ՛ի քարաբաւլնիս
անենք
,
^("Ի ^է՜
քից առաքարկեց
՚քյեսօ բիձէն :
Հա՛ , էգ խելքս կտրեց
,
Հաւանութիւն
տռւեց մի ուրիչբ :
Գրան
է՛լ ուրիչ ճար չկայ,
ձէն տուին
էս ու էն կողմից :
Կիրակո՛՛ս...
. Հբ։
Ասում
ենք քաբաբազնիս
անեեք , ի՞նչ ես
ասում :
վախենում
եմ • • . չգիմանամ
՚ • ՚
Տօ՛ ք կր գիմանաս,
երեխայ
Հօ չ ե ս ։
ՊԱՏԿԱՕՏԱՑնԻ
յ^ՐՎԷԺԸ
՛հէ • • • դուք գիտէք • • . ձեղ մ ատա
ղ ։
մի
Ա՚մ-Ի՛
^ պղինձր
քուր
լցրէք
բերէք,
փէչ էլ քար բերէք կրակն
ահենք տաքանան :
Պղինձր
ղրին կրակին
, քարերն
ահին
կրակին
մ էք ու ն ս տ եց ռ ւց ին : Նեսօ
բիձէն սկսեց պատմ ել ,
թէ քանի
Հ ոգի են ազատուե
լ քարաբաղնիսով
•
Աա>ւ։սա\.յ ՚հ՜անէլբ
, Աաթոսանց
Ա ինասր
, Տա–
տուրա։.ց Ատեվ։անր
, Աաչկավոտանց
Աիկօն
մինչել
որ քուրն եփ եկաւ, քարերն
է լ կարմ
րեցին։
Գէ մամանակն ա , վե՛ր կացէք :
Տղէ՛ք,
վախում
եմ < . • կանչեց
Հիւանգր։
Ղ՛ու սուս կաց : Ագք^Ի , մի երկոլ
Հաստ
չէ՚^էբ
բերէք,
մի չորս ու Հինգ
ումեղ
տղէք էլ
եկէք էստեզ :
Շորերով
փաթաթուահ՜
ե ււմ ան
^"Վ
ԼԻՔԸ
պղինձն ու Հ իւանղին
գրին իրար Հետ , կարմ րահ՝
քարերր
լցրին
քուրի մէք . քարերր
թչչացին
, ամ՛
պի
նմ ան Դ" Լ" բչին սկսեց
րարձրանալ
, չտապով
վերմ ակներր
հահկեցին
ու չորս
կողմ ից
վրէն
նստոտեցին
յ
Վ՛ա՛՛յ , խեղղոլեցի*
, խուլ
ղոռում էր Հի–
ւանղր;
Խեզգուել
չես՛՛. տղէք
պինգ
նսաեցրէք։
Գլուխ ու ոտներր
ամոլր
պաՀեցէք։
Հիւանւգն
աղաղակում
էր , օրՀասական
քան -
քեր էր անում
չաբմուելոլ,
բայց
Հինգ վեց ամ–
ղաՀա ազամարգ
վրէն նստահ
չէին
թռզնռւմ
:
Ո՛՛՛ ւր ես գնում
, կան չո ւմ էին էս ու էն
կողմից
, վեբեւից
սեղմում՛ ու ՀռՀռում
X
"
Դ ՚ ^ է թէ չքր՚"՚^ի՜
•
Ու Նէսբ
րիձէն
, Հիւանղփ
վրէն նստահ
, չի–
բոլխբ
րեբանին
չարունակում
էր իր պատմու
՝-
թիւնր։
Մ ի տարի էս մեր Արգարն. էլ է սպէս
մ բր
՛՛ել էբ՛ ՚Լանթափոլ
հաղիկ
բերին, չայ չփնեցին
իմ արին
, պրաչոկ
րերին
, քուր արին , տոլին ի–
բան, քացաիս քսեցխհ, բան չի
գառաւ։
վԱսի տղէք
, բերէք ես ղրան
մ ի
քաբաբազնիս
անեմ . թէ՝ գէ՛ գոլ գիտես։
Բերի մի թեմ կրակ
արի , Գար ան տատի պռռւնէգբ
կոտ
բահ
պղինձր
է ՚ ՚ ՚ - Ր
ԼՅԲԻ
Վբէ՛^
ԳԲԻ^
Ք"՚Բ
Հաւաքեցի
ահեցի
չեղ–
քր։
Ջուրն եփ եկաւ, քարբ
կարմ րեց։ Ա ա թէ՝
վաիսում՛ եմ : Աիոր նա էլ սրա նման
մի լեզասլա՝–
տառ
օքմ ին ւս » :
Աղա
, բն՜չի"՛ ես ասում
, Արգարբ
Հօ որր^
տռտ
մ ւ
՛ՐԳ
-
Վ - ՜ յ է՛ նչ
՛ա
սոտոտր
ռ
ոՍ
ա
: Աի
ես մի արքի
բուն գտայ։
Եկայ ասի՝ Աբղար, աբ–
քի բուն եմզտել, արի զնւանք արքին
բնիցր
Հա–
նենւք։ Գնւացիեք։ Ես ձ՛ի ձող վեր կա լա յ էս արքի
բուեր^ խբրխրրթորեցի
։ Աին էլ յանկաբհ էն ան
տէր
արքր ղուբս եկաւ ու ինւձ
կսւլաւ։
Աբղար,
՜քոմաղ Հա քոմաղ։
Ո՛՛վ կտայ Աբղար
մին էլ
տեսնեմ
Հբէն փավսահ
ղնում ա : Արքի ^եռիցր մի
կեբսլռվ
պբհայ
եկայ
տուն։
Ասում
եմ , աղա ^
գու էս ի՞նչ արիբ : Թէ՝ եկայ տուն, որ թվանք
բերեմ : Աուտ։
վախիցբ փախաւ :
էն էի ասում
Հիմա սա կան ւլնե լ ա,
թէ ՚Լքեսօ քան վախենում
եմ ինձ քարաբաւլնիս
մ ի՛
անւ իլ :
Ականւք չզբինք
, բերինք
կէհացահ
քարերր
եփման
քո՚֊րբ
էՅրինք ու Հէնց էնպէս
Բ"՚՚՚ԷՐ
վեԲ
Հայրենիքէն
ա յսաեղ եւ ա յս
ավւերէն
մ ինչեւ
Խաղաղական . . . ) ;
Ողքո՚՚յն
քսանամեայ
վաստակիգ
,
այնքան
տամանելի եւ խորթ
պայմաններու
մէք։
Ողքո^յն
այն ե րիաասա րգութեան
որ
Հազիւ
օրուան
Հացր ապաՀովահ,
կանգնեբ
Հ
բոլորտիքղ,
ո յմ տալու Համար
թեւե րուգ
, իբ կա րզ ին
թ ե ւ \
առնե լով
Հ • Տ ՚ Գա շնակցռւթենէն
:
՝
. . . Բսան տարե կան աղա
յ մ ր չափաՀաս
կբ ՚
Համ արուի
, ղաՀ մառանւգե լո լ կամ
պսակո՜լելու
Համար :
Կբ կարհեմ թէ մամանակն է ոբ գուն ալ,
սիրելի
Արմենիա,
«պսակոլիս»
,երկօրեայ
Հ^Հճաճգ
բանե ցնե
լո վ չարտթբ վեց օր :
Շ–
ՄԻԱԱԲԵԱՆ
իյորտակելով
մայռեբուն
ամբարտակներբ
բոլոբ
Գուբս
կրնեաուիս
նախտմաբտ
զօբագռւնգի՛
մր
նրման,
կԳբղես
անվերք փրփբաՀեղձ
գաՀավիմման
չունչով
լայն,
Խորտակելով
մայռեբուն
ամրարտակներր
բո լո ր :
կր լսուի երգրգ խրբոխտ
աղատութեա՛ն
փողին
պէս,
Երբ
գրբօշներր
կ՝անցնին
փողոցներէն
ողեչոլնչ,
Լեռնաբրնակ
ամէն տան սեմին առքեւ
Հունչ առ
Հունչ
կբ լսուի երգրգ խբրոխա
ազատութեա՛ն
փողին
պէս։
Լերկ ափունքնեբրղ
չունին
ղեղապաճռյճ
ո՛չ մէկ
Կ"՚յք^
Ապերասան ես Հանգոյն
րրնութեան խէթ
աարրերուն
,
Եաիգ ձրգահ
ւլոմերուն
փչբահ ես ոյմն ու աւիւն.
Լերկ ափմլնքներրգ
չոլնինւ գեղապաճոյճ
ո՛չ մէկ
կայք :
Պիտ՛՛ ցանկայի
քեղ նրման բԱալ ազա՛տ ել Հրզօբ ,
Երբ
Հողմին մէք կր ձայնես
աւելի րաբձբր
ու վէս.
Երբ ղերդ նրմոյգ
զեղաբաչ
կանցնիս
գոլն իմ
առքեւէս
,
Պիտ՝ ցանկայի
քեզ նրման բԼԼալ ազա՛տ եւ Հրզօբ
ւ
Ըլլալ քեզ պէս
իսոլթէ
խութ
արիւնլբւայ
, րայց
անսա՛նձ
,
Ներչնչմանս
մէք սիրտն
իմ միչտ
յոբձանքներուգ
պէս
փրփրուն
,
Նետուի՛՛
լ յառաք
, ու երգել
բարձր աղաղակ
օրն
ի բուն
,
ԸԱ՚"Լ
Ք^Ղ
"էէ" խ"՚^թէ
խութ
արիւնլբւայ
,
բայց
անսա՛նձ :
Վայլել
քեզ պէս բբնութեան
չրքեզութիւնն
Հ ամ օրէն ,
Այո
վիթթաբի
մա յռե բուն
ամ ա յութիւնր
մ րռա յլ ,
Արեւուն
մէք, լՈւսնին՝ տակ ես իմ՛ երգով
արբենալ,
Վայլել
քեղ պէս բլնոլթետն
չրքեղութիւնն
Համ օբէն
է
Երղէ՛ անվերք, ու թող եբղգ
լեցնէ անտառ եւ ^,
Հովիտ՜^
Լեոնեբէ
լեռ թող ոգիգ
չբքի աղատ եւ արի ,
Ամէն սրտի մէք ձայնիգ
թող աբձագանգբ
լսուի,
Երզէ՛ անվերք, ու թոզ եբգգ լեցնէ անտառ ել
Հովիտ :
Աւստրիա
ԱՐԱՄԱՑԻԱ
ԱՐԱՊԵԱՆ
Ր/ելով սրա Հեա կոխեցինք
տեգի տակբ.
Վա՛՛յ
մեռայ
Հա , մեռայ։
Լսողն ո՚^վ ա։ Վրէն նստռ -
տեցինք։ Ես եմ , էս մե՜բ Վռլկասն ա, Փիլօն ա,
Գարօն ա, Արութն ա։ Հիմի ու տակիցր
ղոռում
ա–, ո՞նց ա ղոռում
... էնքան գոռաց
մինչեւ
գին–
քացաւ ։ Րաց արինք
, տեսանք
քուր ա կտրել : էն
էբ ու էն , լուսացաւ
, տեղիցբ վեր կանգնեց
ողք
առողք
մարգ։
Նեսօ
բիձոլ
պատմոլթիլնբ
որ
վերքացաւ,
վեր կացան , վերմակներր ետ քաշեցին։
Գռլորչին
օգէն
րռնւեց : Րայց Կիրակոսբ. . .
Կի՛րակռս
...
Պատասխան
չի տալի ;
Կիրակո՛՛ս
,
ձէն տուին
չաբմեցին
,
քաչքչեցին
, կիրակոս
չկայ :
Ա՛յ աղայ, էս ո նց է լաւ,
մոլորոլահ ար
տասանեց
Նեսօն : Ա իւսներր
լուռ
էին։
Վա՜ յ , տունս
քանգուե՜ց
, . . հղրտաց
կիրակռսի
կինր : Իրար
ՀրՀբելով
տղէքր
գուբս
եկան
կտուրբ։ Ու
մ ինչղեռ
ներքեւ
կիրակոսի
կինբ սուգ էբ անում, կտերր
արեւում
նստոաահ՜
աղէքր պատմում
էին, թէ քանի
քանի
Հոգի են
խեղղռւիլ
քարաբաղնիսի
•
Հանրսանց
Հաբո՚նբ,
Աելքռնւանց Վ^անեսր, Հախլէերղոնց
Աղէն,
Շիմա–
լանց Շամ իրր՛ • ՚ ո՞ր մի՛ն ասես :
^ օ ՛
գէ ճակատի
ղիր ա , նրան էլ Նեսօն չի
իսեղգե լ :
Նեսօն
լուռ
, գԼ՚՚՚-թբ
է՛"ք" արահ
լսում էր ու
չիբռլխ էր քաչում :
ՅՈՎՀԱՆՆԷԱ
ԹՈՒՄԱՆԵԱՆ
Ա. ՓԱԱՏԱՐԱՆ
Կր շնորՀալորեմ
ձեր Հո
յակապ ճաոր
, որով
յաքոզեցաք
գոգ^ալաղակբ
գատավաբութեեէ
աղատել ։
Ր. ՓԱԱՏԱՐԱՆ — Ամէն գնով պէտք էր ա–
զատ
արձակուէր,
ոբովՀետեւ
այս
պայմանաւ
միայն
իմ իրաւունքս
պիտի վճարէր
... :
X
ՏՎԱՆ
(ատրճւաւՏակը քաշելով սպստ֊նադին) .
— Եթէ ինհի գրամ չտաս...
ՀԱՅՐԸ
(սարսափ|աւծ)
թնչ պիտի
բնեսէ
ՏՎԱՆ
Հինգ ոսկիի պիտի հախեմ ՚ .
Fonds A.R.A.M