բաVIIա ՉսօւաւըԻւ ^՚ւըիււա
ԼւՀ
ըսւ^օրը
27ր4 ՏԱՐԻ
- 27
&աւ6Տ
«օ.6537–՚եււր
շրջսՏԹ
^ ի ւ
1948
ա\11^յՇՒ1՜՚>^^^
=ս
19՛–՜՛, յ^^-Տ.
376.286
I)^^6^է6I1^ : ՏՇՍ. Ա1Տ ՏՃճա4
17. քՀս6 ՕՅտշտաշ ֊ Բ^\աՏ
(13;
IV1^է^օ: 10Լ6ե^Շ
Վեցամս. 1100
ֆ ր • , Տար.2200, Արտ– 3000 ֆ ր •
761. նՕՏ.
15-70
Գին
10
ֆր •
Շ.€.ք.
ք
տա
1678-63
ՕեոՅււէհտ 19 Ճ0Ս7 1951 Կիրակի 19 Օդււստոս |
ՄԵՐ ԽՕՍ-ԻԸ
Ա8ԳԻՆ ԱՆՏԷՐ ՊԻՏԻ ՄՆԱՑ
ՀեազՀետէ
մ ղձաւա՚նքյ,
մը
ւո սլասլյւ րու-թ էւե
ը
հ.Ը. Գ"Ր^Է
մ՚սւալոը
ուժերու,
ււչա կա ս ը :
ԱււոՀա.բէղիւն Հ
՚^^Ր
է եփուն
ուսո ւմն ակաՆներ
կը փնտռեն
ամէն
կողմ :
\,ախ
ել առաք՝
ուսուցիչներ
։
Ոչ միայն
Եւրռպտյի
եւ Այէե րիկայի
լպրհուն
սլռղոաաներոլն
վըտյ,
տյլեւ Ա՛օտաւոր
եւ
Ա՛իքին
Արեւելքի
մէք։
Պոլսէն
մինչեւ Պտղաատ :
Պէյրու
թէն
Հալէոչ
ել
Գահիրէ;
Տեղ
մը գիրքերր
սչա րպուահ
են ՚Լրգ"՚Լ1՛
չ ^ "՚՜
մեմատոլթեամր
: Այլուր
մտաՀոգութիւն
կը տի
րէ փաղուան
Համար
ւ
Այն ասաիճան
որ, ուսուցիչ
կը մուրան գա —
ղութկ
ղաղութ
I
Վերչերս
ՄիԱ՚ն
Արեւելքէն
մինչեւ
Փտրիզ
եւ
Պոլիս գիմեր
էին , Հայերէնի
եւ գրականս
ւթեան
ուսուց
իչ
մ ը ճարելու
Հ ամ ար %
Օգոստոս
1
(յին փիճակագրական
տեգեկւ։
ւ —
թիւններ
Հաղորգահ
էի՛նք Աիչին
Արեւելքի
գԸսր–
րոցներոլ
մ ասին
;
Ա յնտեղ
մեր ո ւԼա ղրո
ւթ իւնը գրաւեց պարա–
գայ
մ ը , ֊
Հ՛ո լէ պի Հա յկաղեան
փա րմա րան ր ունեցահ
է–
ՍԼթ
ուսուցիչ
ել
քսա|ներեք
ուսուցչուՀի
,
700
ա֊
Լակերտի
Համար :
Պաամ ական Տ լ՛ ի՛՛ը՛ լիսը
( թրիփ"
լի՛ , Լի՛րանան)
ճ ին ց
ուսուցիչ
, տասւսեւ֊մէկ
ուսուցչուՀի
:
Ա՛լեքսանղր
իո յ
Պօղոսեան
աղգ •
փարմարանր
18
ուսուցիչ
, 26
ուսուցչուՀի
Լ \ \ ը մանկապար -
տէղփ Համար)
յ
Որ եւ է
մ եկն" ւթեան կը կարօտթն
այս
թուանշաններ
ր :
Ուրեմն
, այրերը
կը լքեն
ասպարէ՚լը
եւ կի՜
ներն են որ կը աիրապետեն
;
Անշուշտ անոր Համ՛ար որ, այրերը
փՀաաելոփ,
Հետ՚լՀետէ
կը թօթափեն
«փա րմա պետ» ի լուհր ։
քքքւ աւելի
շաՀարեր
գորհեր
կր փնտռեն %
Գաղտնիք շէ ուսուցիչներուն
սաՀմանուահ
փճարումը
։
Ուրեմն,
կրնաք
Հաշուել
թէ
է՛նչ
«շաՀալէա»
պայմ անն եր ոփ կր փարձ ուին ուսուց չուՀ իներր ։
Պիտի չղարմանանք,
եթէ,
քանի
մը աարի
փերքը, այս կամ՛ այն գպրոցը
Հաղի՛ւ Հինգ
ուսու–՛
ցիչ
ունենայ
, քսան
փարժոլՀինե
րոլ
գիմ աց
ւ
\Րենք
այսաեղ
կանոնաւո
ր ղպրո ցնե
ր չունե -
նալոփ , գժուա
ր կ՝ ըմ՛ բււեենք
տաղնապին
խորու՛
թիէնր;
իսկ Արեւելքի
՚^էչ տնլնգՀաա
կը
Հըն–
չեցնեն
աՀազանգը
։
Մ իեւնո
յն ատեն
ղարմ աններ
ալ առաչարկելոփ
;
Տագնապր
միայն
կր թա կան—ուսոլց չակսն
չէ :
ՀետղՀետէ
քլ ամ ա յանա
յ
մ շակո յթի
ճակատը
,
րառին
ամ ենալա
յն առում ոփ
յ
ԱՀաւասիկ
ուրիշ ասպարէղ
մը,
մամուլր։
Այսաեղ
ալ մատի
փրայ կր Համրոլին
ձեռն–
Հասնե րն ու նուիրեալներր %
Այստեղ
ալ մեհ ՚քասո՚է պատաՀական
մարգիկ
են որ թուղթ կր մ րոտեն
,
իրրեւ
խմ րագիր
,
թարղմ անիչ կամ
որրաղրիչ
յ
Անոնք
ո ր ուշաղրութեամ
ր կը Հետեւին
մեր
•անՀամ ա ր թերթերուն
, գիաեն
թէ ո՛րքան
ղեւ^ահ
է
խմ րա ղրո ւթեան
արուեստը
, րաղղաաե լոփ
նա–
խապատե րաւլմ եան
շբչաննե
րու
Հետ ;
Իյե՚լճո ւթիւն
աա
ր րական
ղի տե
լի քնե
ր ո լ , լեւլ
ուի
ել ճաշակի։
«Ասանկ
ալ
կ^ՐԱտյ,
անանկ
ալ»։
Գեռ
չենք խօսիր
Հ՛ք տութեան
,
րարոյական
մակարղակի
եւ գաւանանքի
մասին։
կարե լի է ր աւե
լի
լնղլա
յնել
ա յս
քննական
*
՛ակնա րկր , Հասնե լոփ
մ ինչեւ
մամ ուն
գուռր :
Ա" րբ
I"
յսքան ամգո
յն պա՚ոկեր
մ ր ներկա յսէ–
ցուցահ
էր մեր Հանրային
կեանքր
, իրրեւ Հետե
ւանք տրամ աղրե լի ումե րոլ
նօս րացման
:
Վերչին տասր տարիներու
մ էք , առ նուաղն
երկու
Հարիւր
գէմքեր
անՀետացան
բնական
մա–
Հոփ։
Ուրիշներ
Հեռացան
գառնութեամբ կամ
դասալքոլթեամբ։
Իսկ նոբերը
խուսափելով կր
խուսափին
:
Ունի՞՛նք
միչոցնեբ
, այս աՀաւոր
բացը
գոցե
լու Համա ր :
Հիմնական
հրագիր
մը, որպէս
զի
այգին
անտէր
չմնայ:
•
• •
Շ՛
0 1^ Ը
Օ Ր Ի Ն
Կ՝ԸԱեՆ–Բ ՈՒ Կ՝ԱՆՑՆԻՆ՝Բ
• • •
^Հայերէնի
ղասրնթացք»
կ՝ըսենք ոլ
կ^անցնինքւ
Պէտք է Հարցնել
սակայն
այն
Հողաբս՚րձու
թաղեցիներուն
որոնք ստանձնահ
են այգ շաբա -
թական
գաս լնթա ցքնե րոլ
ն ի ւթ ա կան
պա տ ա սԼսա–
աուոլթիւնր
:
Փա բի՛լի
մ օտակա
յ ա րո լա րձան եե րէն
բանո
ւո
րական
թաղի
մը մե բ Հտ յր են ա կի ցն ե ր ր կր պաՀեն
Հա յե րէնի
՛լաս րե թացք
մ ր, ոբուն
տարեկան ե–
լեւմուաքն է \
56
Հաղար ֆրանք
,
96
Հաղաբը
ու
սուցչին
, մնացեալ
60
Հաղարր
գան ա՛լան հաիսքե -
բուԼշէնքի
փարձք, չերմութիւն
, մաքրութիւն
են՛)
Այս
՚լումարը
կը ճարուի
70
աշակերտի
փրայ ,
60
՚Լճաբոփի տղոց
թ ո շա կնե բ էն
(60
Հաղա բ) , իսկ
25
Հաղարր
կուտայ
Տէր՛ Կ՛ Խաչփ կեղր՛
վարչու
թիւնը
, ուրեմն
85
Հաղաբ ;
Բացր
70
Հաղար ֆրանք, սլէտք է ճարէ
Հ/7—
՛լա բա րձո
լթ ի ւն ը նուէ րնեբ ոփ կամ
Հանղէ սնե րոփ :
Ա եղի ցո յց տուին
՛Լերքէն չրքանի
Հաշուե -
Կչի՚՚֊Ր
ուր
25
Հ՚Սէլաբի Հասո յթնե բու առաւե լոլ -
թիէն
մը կը տեսնուէր
: Ուրեմն
Հաւաքահ
են
95
Հաղար ֆրանք
Լւրենց
ձեոնարկներէն
• ոչ
միայն
բացը փւակելո՛է , այլ ել
25
Հաղարի
ալ պատրաստ
գբամ
"ւնենս՚լոփ,
նոր չբչանին
Համար։
|
ԱՀա
գնաՀատելի
աչխատանք
մը, Համեսա
ւ
բանուորական
թա։/ի
մը Հա յորղ ինե լ՛ուն
կողմէ,
^
իրենց
ղաւակներուն
Հա յե րէն
սո բւԼեցնելոլ
մ տա– ՝,
Հ "՛լ."
լ
թ ե ա մ բ :
1
ճի՛չղ է որ այ՛է յաւելեալ
95.000^
ալ տ"ւ"ղը |
նո յն
հնո ղ^^ե
րն են ւլրեթէ : Բ՛ս յց եթէ իրենց ա–
ւ՚ս՚չտրկոլի
ամիսր
| 00^
տեղ
150
աալ
ել
սլաա՚ս–
Հ՛ս կան"
ւթե ան
չձ՚լ ել ւլպրոցին
ե լեւմ ուտքր
, պի՛՝՜
տի՛ տւ՚աբկեն - «Զեն կրնար» %
Այսպէս է որ Հարաւային
Ֆրանսայի
մէչ,
45
րնտանի՛ք ունեցալ
՛Լ՛՛՛քր գաղո լթ մը ամսական
1000
ֆրանւքի
ուսուց
չի հախք մը կը սպասէ
Բաբեղոր–
հականէն
: Աինչ՚լե՚ւ
, եթէ
15
աչակերտ
ունենան
գսլրոց
գրկելի՛ք
, կրնան ամսական
100
ֆրք՛
թո՛՜
չակոփ
1500
ֆրանք ճարել աււանց
ղմո լա րո լթեան :
ինչո՛՛ւ այն տպաւո
բո լթ իւնր
ձւլել թէ
«շնոբՀ»
կ րնեն աղգին
, իրենց գաւակներուն
Հայերէն
սոր–
Լ"փ • Հետեւաբար
«Ա՚լ՚լր»
պէտք է
Հողայ
փա րժա սլե աին ամ սա կանը ու մնացեալը :
ԱՕԱԻ
ԱՀԵՏԱԼԻ
ՀՐԳԵՀ
ԳՈՒՄԳԱՓՈՒԻ
ԱԷՋ
Պոլսոյ
փերքին թղթաբերէն
կ՝ իմանանք թէ
օւլոստ. \2ի գԼ՚չերը
ա՚լետալի
ՀրղեՀ
մր հագահ
է Գ՚ււմգափոլ
, Աղգ • Պատրիարքարանի
շրքակա–
ները,
Ա ոլաթաշի
՚ի՚՚ղոց
, ուր կր բնակէ ին տե ՝-
ղացի ել գաղթական
Հայ ըհտանիքներ
:
Հրչէք
խումրերր
Հաղիւ առտուան
մամր (էին
կրցեր
են կանիսել
ՀրղեՀին
հաւա լո ւմ ր : Ա
"խիր
ղարձահ
են բաղմ
աթիլ
աղգա պատ
կ ան կա լո լահ -
ներ : Ան սլա աս սլա ր կր մնան Հարիւրաւոր
Հայ
լն տանի՛քներ : Հլ՚՚լեՀ
ր հագահ է Պէ՚է^եան
Ա անուց
Ա իութեան
Ակո
ւմ բէն : Ագ՚է ՚
պտտ
ր իա րքա բան ր
եւ Պէղճետն
վարմարանր
մ աղապուրհ
փ րկո
լահ
ենէ Վնասր
կր Հաչուեն
60-70.000
ոսկի։ Աանրա–
մ ա՛նութ
իւննե բր յաքո րղոփ ;
Դաւղիճխւ էԱէւաջիԱ գածևդ
ԱԻՋԻՆ
ՃԱՄ ԲԱՏ
ԱԸ ,
ԳՊՐՈՑԱԿԱՆ
ՀԱՐՑԸ ԼՈՒԾԵԼՈՒ
ՀԱՄԱՐ
Փլե՚Լէնի
գաՀլիճը
իր առա
քին նիստր
գում՚ս–
րեց
Լիամսլույյէի
նախա՚լաՀական
ամառանոցին
մէք
է
լուհե լոփ կարգ մր ստիսլո՚լական
ի՚նղիրնեբ
:
Որո շուե ցաւ
850
մ Լ՚լԼ՚ոն
ֆրանքի
յաւե լո ւա -
հական
փ՚սրկ մը պաՀան քե լ Ա՚լգ • ժո՚լո՚Լէն
, երկ–
րոբղակահ
ւլսլբսցներոլ
Համար, գոՀացում՛
տալով
կրօնական
ղպրո ցնե
բու :
ԻյորՀրգարանր
արղէն քոլէարկահ
է
1 .765.(X)0.(X)0
ֆրանքի
՛Լա րկ
մ ր իրրեւ սլետական
թո շակ
բարձ–
բա՚լո
յն
վարմարաննե
բու :
Պ՚ոՀան քուահ
ն՛՛ր
վարկր
եթէ
քո լէ ա ր կո լի , ոչ—պետական
ղսլրոց–
ներն ալ պիաի կրնան
օ՛չ տուի լ այս
թո չակնե րէն :
կառավա րութեան
հ բա՚լբով
,
թո չակաւո
րր
ինք
պիտի
որոշէ թէ ո բ երկրորղական
վարմաբանր
երթալ
կ՝ու՚լէ
, սլետակա՚՚նր
թէ
կրօնականր։
կրթական
նաիսարարին
մէկ տեղեկաղրին
Հա
մաձա
յն , պետական
երկրորգական
վարմարաննե
րը Հոկտեմբերին
պիտի վերաբացուին
340.(X)0
ա–
շակել՚տնւեբով
՚ Լ՛ոկ անՀատական
ղպրոցնել՚ը
, ո–
ԻքսւԱ վճէւապհս
Վնքժեց
ԱԱգփպ
առաջաքկնեդ
ԲՈՒՌՆ ՑՈՅՑԵՐ ԵՒ
ՈՊԱՌՆԱԼԻԲՆԵՐ
ԹԷՀՐԱՆԻ
ՄԷՋ
Թէհր անէն կը եեււագրեն ԼռՏտււճի
թ ե ր թ ե ^
յ ա ւ ն
.
Իրանի
կառավարութիւնը
այսօր վճռա
լ–
պէս
մերմեց
բբիաանական
վերքին
հրաղիրը
քարիւղի
վէճին
կա բգագրո
լթեան
Համար :
Այս
որոշումը
Հաղորգեց
թէՀրանի
անթելը,
խօսքն
ուղղելով
Անգլիացիներուն .
« Անլնղունելի
են Պ* Աթոքսի
առաչարկ
նե րը. վասն ղի մակերեսային
քննութիւն
մր ան
գամ
կր ցուցնէ թէ բրիտանացի
գրամատէրները
չեն ճանչնար
իրանի տենչը
թօթափել
աշիար–
Հակալոլթեան
լուհր։
Եղահ
առաչաբկները
պի–
տի
մշանչեն
սուն աարիէ ի վեբ,
մեր երկրին
մէչ։
ճանչնալով
Հանգերձ
աղգայնացման
սկղբունքր,
բրիտանա ՜–
կան առտչարկներր
կր ձղտին ապաՀովել
նախկին
Անգլեւիրանեան
քարիւղի
րնկերութեան
ղո յու
ւ–
թիւնը,
բրիտանացի
աչխա րՀա կա լնե բո
լ
քմ ա–
Հաճոյքին
ենթարկել
իրանի
քարիւղի
ճարտա–
րաբուեստր,
իրանեան
Աղգ.
Ընկերութիւնը,
ի–
րանի տնտեսութիւնը
, քաղաքականութիւնը
, անոր
աղւլային
ել րնկերային
կեանքր։
Բրիտանական
հբագբով
, քարիլղփ
արտաղրութիւնը
, շաՀագոր–^
հումը
եւ աբտահումր,
որոնք
մինչեւ
Հիմա
կը
կաաարոլէին
նախկին
Անգլեւիրանեան
լնկերու ֊
թեան
կողմէ, փաքր միաւորներու
պիաի
բաժ -
նուին
, վերակացոլթեամբ
նո յն
ընկերութեան
X
Աթոքսի
առաչաբկները
կը Հակասեն
աղգա
յնաց–
մ ան օրէնքին
բանաձեւմ
ան եւ իրանի
ժողովոլբՀ
գին
բաղձանքներուն։
Պ՛ Ա թոքս
կր կարհէ թէ
իրանեան
աղգր
քարիւղի
վաճառման
մենաչնորՀը
պիտի
յանձնէբ
նախկին
Ընկերութեան
որ կէս՝
գարէ ի վեր քաղաքական
ե լ
տնտեսական
գերիք–^
ներու վերահահ է Իրանի
ժողովուբգը
:
Աթոքսի
առա չա
բ
կնե րո
ւն
եւլբա կա ցո ւթիւն
ր
այն է թէ
րրի՚տանաց
ի սլա շտօնեանե
ր ր շեն
Ուղեր
աշխատիլ
Ի րանցիներուն
Համ ար :
Անղլիացիներր
1լ ոււլեն
սլաՀե լ իրենց ղեկավարութիւնը
եւ
ղե րակշռո
լ -
թի՛ւնր
, ա՛ի րիկեան
բնի1թւերո
լ տեղ
գ՛զելով
իրան–
ցիներր»:
Այս
յա յտա րա րո ւթ իւն ր կատարուեցաւ
անգ՛–
լերէն։
՚
ՀՐԱԱԱՅԼԵՐ ԵՒ ԶԻՆՈՒՈՐՆԵՐ
ԿԸ
ԱԻՋԱՄՏԵՆ
Ուրբաթ
գիշեր նոր ցոյցեր
սարքուահ,
է Լ՛ն
ԹէՀրտնԼ՛
մէչ, ԱնգլԼ՚աց
ինե բուն ղէմ :
Հրասայլեր
ե՛. ղին
ո լո
րն ե ր կանուխէն
գրաւա
հ է Լ՛ն կա րեւ՛՛ ր
ԴէՐՔ^ՐւԼ
՚
^՚՜ Հա րիւրաւո
ր ոսաիկաննե
ր շարմմ ան
մէչ
ղրուահ
էին։
Ամբոխր,
բէրերով
ղինուահ
,
վա րձեց ՇաՀ ին
մ գկիթր
մ տնե
լ , րողոքի
մողով
մ
ը
ղում արե լու
Համ ա բ :
Ծանօթ աղանղր
, Ֆետա յանը իսլամ
,
հանու–
ցահ
էր թէ մողովը պիտի
գում արուի
մ գկէթէն
մ էչ
, բայց ոոաիկանութիւնր
Հ րամ ա յեց
քաղաքէն
ղուրս
Հաւաքուիլ
: Ֆեգայանր
որոշեց
անտեսել
•այս Հրամանը,
եւ բարձրախօսով
մղկիթ
Հբաւիբ–
ուեցաւ
մոգովուբգը
;
կռիւը
սկսալ
երբ ոստիկանութիւնը
կրակ
բացաւ
բաղմութեան
մր վյւայ
որ կր
՚իոբձէր
մ գկիթ
մ տնել : իսլամ աՀա բեկի
չ
^յեբ
նետելով
իւ–,
բենց
ղրՕշներր,
դանակներր
քաշեցին
ե լ
յաբձա
-
կեցան : Վեց ոստիկաններ
վիրաւոբուեցան
: Տաս
ներկու
ցուցարարնեբ
ձերբակալուեցան
:
Ֆետա յանր
իսլամ
յա յտա բար
ութ
իւն
մ ը
ցրուեց
, "րով
կ՝ աղգա րար է թէ «գաՀ լիճ ին
ղլուխ
ներր պիտի կորսո լին», եթէ
Անգլեւիրանեան
ըն–
կե ր ո
ւթ ի ւն
լ՛ իր սաացոլահքներէն
չ՚լբկուի
Հինգ
օրուանւ
մէչ։
՚
^ Բր իտանական
պատուիրակութեան
նա -
խաւլաՀր,
Ա թոքս
, լայտարարութիւն
մր
ուղղելով
մ ամ ուլին
, կ՛՚ըսէ թէ իր հրագիրր
ամէնէն նպաս– •
տաւոր
կա րղաղրո
լթ իւնն էրՊարսկաստանի
Հա֊^
մար, քանի որ կլնղունի
շաՀերր
կէս առ կէս
բամնելու
սկղբունքր։
«Եթէ
իրան
չլնղունի
մեր
առաքարկահ
պայմաններր,
գնորղները
ուրիշ
տեղ
պիտի
՚ է ի մ ե ն ։
Բ՚սղա քականո
ւթիւն
չէ
այս,
այլ
թուաբանութիւն»
:
Վե ր չին
լուրերու
Համ՛աձա
յն ,
նախագաՀ
Թբումրնի՛
խորՀրղականր
կր չանայ
ելք մր ղըտ–^
նել : Եթէ
բանակցութիլններր
վե րչն ապէս
թր՛ր՜
ուին
, Պ • Ա թոքս
Լոնտոն
պիտի
վե
րաղառնայ,
Ապատան
այցելելով
եւ փութացնելով
պտչտօնէոլ–
թեան
ս"քբո ւլրական պարպում
ր %
(Լոնրերն-է շարոՆնակու-թ-իւ-նր կարդաւ Գ– է » ՝
րոնք
մ եհ մասով
կտ
թո
լի կն ե ր ո ւ կը պատկանին
,
կր յուսան
203.000
ուսանող
ունենալ : Ուրեմն
մ իւ–
չին
ճամ րա յմր
գտնուահ է գպր ոց ա կան
Հարց
էն
լուհման
Համար, խնգիր մը որ այնքտն
ղմուաբա–
ցուց նոր ղաՀլիճին
կաղմ ութիւնր
:
Միեւնոյն
նիստին մէչ, նախարարական
խոբ
Հուրգը
որո շեց ••— ՆաՀանգա
յին
խո
րՀոլրգնեբու
րնտրութիւնր
կատարել
Հոկտ՛
1
ին եւ
14^5՛.
Նիօտի
Հ րաւիրե
լ Հաւաքական
պա յմանագի
րնե
րոլ
յանձնտմողովր
օգոստ. 3\ ին ՚
15—20
միլիառ
ֆրանքի վարկ
մր բանալ
րնկերային։
ապաՀովու
թեան
կաղմ ակե րպութեանց
,
մ իեւնո
յն
ատեն
բաբենորողումնեբոլ
հրագիր
մը
պատրաստելով։
Fonds A.R.A.M
