Հ
ե Գ. Նա ՍեուԱքւիՕ Խէկպքը
Անցեալ
1լիրա1չի, Հ. 6֊ Գ. Ա ր
Աերունգի
Փարիգի
ՀԱհարոնեան»
խումրր
սսւրքահ֊ էր րնվե֊–
րաՀամակրակւսն
խնքոյք
մր, որ լսւսւ յաքող ան ֊
ցաւ։ Գմբախաաբար
աչքի կբ զարնէր
մաս մր
հնոգներու,
եւմ ասնաւո բա րա բ երէցներուն
րա -
գակայութիւնր
Տ
քի՛ բ օրուան կր սսլասեն չաա մր հ՚նոգներ ,
րենպ գալա
ե բ բ յանձնե
լո
լ
Հ
ամ ա ր ա յս
լի րկա բա ր
եբիաասաբգական
կագմակերսլութեան
: Կր ս։գա -
սեն արգեօք ոբ բոլոբուԼին
օաաբանա՚՚ն
:
Ուրեմն
կիբակի
օր, երիաասարգներու,
Հա -
մ ակիրներու եւ սլա րաաճանա
չ հնոզքնեբոլ
բազ -
մութիւն
մբ լեցուցահ էբ
ՏէսճւՕ ^օ1^^^հ^է5/,
Նոր
յյ երունգի
ն Հալաքավա
յրր՛՛ Հայկա կան եբգասլր ֊
նակներ կր թնգացնէ
ին
մթնո
լո բար
, երբ
լնկեր
Տ՛ Ագամ ե ան
, մեր անխոնք
խմբավարր,
Հանգէ
սբ բացաւ ամվափ ճառով
մր։ Տիչեցուց թէ Հ.
6 • Գ • Նոբ Ս ե րունգին
մէք աչխաաոգ
լնկերներր
կր սպասեն
անչուչա
երէցներուն
քաքալե րանքին
,
սակայն
այս գմուարին
գորհին
մէք, ամէնէն
հանր
րԼ ռր պիաի
ի,յնա
յ նո րէն
ե բ իտասա րգէւե րո էն փր–
րայ
, որոնք թօթափելով
անպէտ եւ թ ո յ լ տա ր
րե
րբ,
պիտի
քանան
կերտել գիտակից
երիաասար —
թիւն մր։ քէՀաւասիկ
, ձեր աչքին առքեւ,
Գաչ -
նակցութեան
Նոբ Ս երունգր :
Այս
ճառէն
վերք,
րնկերուՀի
Աստզիկ
Բէօսէ
եան
, բուկեր
Ւյորէն Ա ինասեան եւ Աուրէն Անգ -
րէասեան
երգեցին
քանի մր մոգովրգական
երգ^եր
է .
Ընկեր
իենօ եւ Պ • Սէյբան գափոփ եւ թառոփ
կ՝լն
կե բանա
յին ե ր իտասա րգնե բուն : Ընկե ր
Պետիկեան
սեզանասլետ
լնտբուեցալ
մ իաձա յնութեամ
բ ։
Ա իքանկեալ
իսօսք առաւ
բնկեր
Նուպար
Նիկոզոս
եան
, յանուն
Ն • Ս՛ի Կեգր • փարչութեան
,
կրկին
հանրանա
լոփ կարգ
մ բ երէցներուն
պա
ր տ ագան -
է
/ութեան
փրա
յ :
Բագգատելով
ե րէկն ու ա յոօրբ , բա -
ցատրեց թէ մեր երէցներ
ր
լիուլի
կաւոարեցին
ի–
րենց պարաականութիւնբ,
երբ ամէն մարգ
բբո֊—
նութեան տակ կր Հելար , իսկ ա (սօբ , ա յս ագատ
,
ավւերու
վբայ,
անՀամ
եմ ատ աւե լի
կարե լիու -
թիւններ կան գորհելու եւ ներելի չէ
թերանալ։
Հ. Ա. գ. /^Եգիպտացի»
կոմիտէին
կոզմէ
խօ
սեցաւ,
լնկեր
Զպուքճեան որ գնաՀատելով
Նոր
սե լիքնեբր
մ եհապէս կր տումեն :
Երիտասարգ
ագքիկր սովորական
քսան տարեկէոն
ագքիկ մրն ( ,՛
ինչպէս
ուգահ է Հեզինակն
իսկ , որ կբ կարհէ թէ
անբիհ եւ Հպաբտ,
մաքուր ել պարգ պիտի
մնայ
մինչեւ
վերք։
Հասնելու
Համար
Հոգ՝
անբաբտա–
լան ելանկիրթ կ^Րէէա յ հերուկին գէմ , բայց ա -
մէն ինչ կր մոռնայ, երբ Հայրր կբ
բանտարկուի
ել
ինքզինքր կբ յանձնէ
իբրեւ
վարձատրութիւն
։
Խագր
ուբիչ պատճառ
մ լն ալ ունի
չս իրո ւե
լու,
ներկայացումր
կր սկսի
7. 66Ո13ւճ/»
ամէնէն
ան յաքոզ մէկ խազով (Ազատութեան
Բեռբ )որ չատ
գէչ կբ արամագրէ
Հասարակութիւնբ
մինչեւ
Մ
ոն–
թէռլանի
խազր :
Աաքորգաբար
պիաի
խօսիմ
ուրիչ
նոբութիւն–
ներոլ
մ ասին ։
ԱՐՓԻԿ
ՄԻՍԱԲԵԱՆ
Ա ՛՛րունգին
ճիգերԱ,
թելագրեց
յարգել
Խրէցներլ։
<երբ կաղնին
Հողին մէք գ ե ռ նոբաաունկ
բոյս մրն
է . իր քովր
նեցուկ
մր կր գնեն, որպէսգփ
հուո֊
Լէո
ւսն ր , այգ նեցուկր
Հին սերունգին կր նմանի :
Ա^ ոլիաի Հսկէ որ նոր սերունգին
նորաաունկ հա–
ո-ր հոլռ
չրուսնի»
:
Ընկեր ժ ՚ Փալամուտեան
, որնոր
վերագար–
^՚*՚հ էր Ագիպտոսէն
, ըսաւ.
« է «
ոչ
նորաաունկ
հառ
եմ , ոչալ նեցուկ , միքին
սեբունգէն
եմ ։
ՕնորՀաւո
բելի են ա յս ղաղութին
եր իտասա
րղու
թեան
քանքերր , որովՀեաել
կ՝ա չխատին
չաա
դմուար
պա
յմ աննե բու մէք , արգիւնք
մը
ձեռք
՛գզելու
Համար : Այստեղ
կրակ
մ բն է որ կը վառէ
երիտասարղութիւնը,
, իսկ Աիքին
Արեւելքի
մէք
բոցավառ
ՀրղեՀ մրն է որ կը կլանէ
ղայն։
Լլոբեբր
այստեղ շատ բան ունին
սորվելիք
Արեւե
լքի
երէց
ներէն։ Երբ լԱկեր
ՕՀանքանեան
մեռաւ,
ամէնքս
ալ խորապէս
ազգո ւեց։.. ւնք : Անոր
նման ղէ մ քե
րն
հն որ կ–՚առաքնորղեն
մսզ գէպի ապագան
, որով–
՛՛՛եաեւ
միշտ Հաւաաարչ.մ
մնացահ
են իրենց Հա -
ւաաամքին
։ Ա՜եզի Հաւար
ամէ՛նէն
աբՀամարՀելի
էական է ան որկր գաւաճանէ րբ Հաւատամքին»
:
Շե տո
յ արաասանե
ց ք՛՛ր թուահ
մ ր մեբ վագամ ե–
՚^ԻԿ բանասաեգհ
ձՀաբիֆեանէն
, յուզելով
բոլորր։
Աբ1ոասանեց
նոյնպէս
լնկեբուՀի
Ա՚ատլէն
Մկրաիչեան
, բանաստեղհ
Ր՛ոլմ անեանի
«Հէքեա–
թ»բ։
Ծնոգներոլ
կողմէ
խօսք առնելով,
րնկ՛ Խ •
Մ կրաիչեան
պատմեց
Մ ուչի պանգուխտ
աղուն
սլատմութիւնր
Եբր նամակներէն
կր զզայ որ
՝՝օբր վաիսճանբ մօտ է , կր չտապէ
ամէն ինչ
ձգել
ել վերագաոնալ
երկիր , ո րսլէսզի
Հօբենական օ -
ճախր
չմաբի : «Այսօրուան
ե բ իտա սա րգո
ւթեան
֊•ամաբ ալ ԳաԱակցութիւնր
այն
օճախն է որ
՚զէո՚Քձէ
մարի, այն կյ՚ակր որ վառ կբ պաՀԷ ա–
պագային
յոյսր»
։
Վա՛րքին
իսօսքր առաւ
մեբ խումբին
ուսուցի–
Հր \ Պ • Ա • Ս ես ում
ենց , քերմ ապէս
գովելով
երի–
աասարգներր
որոնք անվՀատ կբ
ղորհեն այս
,սպառիչ
միքավայրին
մէք։
Գեզ աբուեսաական
բա մնէն
կ՚արմէ
յիչել
Ա–
նաՀիտ Գավէզեան
, ՍբրոլՀի
Եզիագարեան
եւ Աա
րի Տիլալե ան : Շատ յաքող
անցան
Հա յկական պա
րերր։
Աեառյ
ներկայացուեցաւ
զաւեչա
մր,«Երկու
հա յրա յեգ^ւեր»
որոնց
ղե րակատա րնե
բն է ին
րն -
կեբներ Ագամ
եան
, Ր՚որոսեան,
Մինասեան
, Աէ՛ եւ
Ա • Գույում
ճեան ։
Մթն
ո լոբար ա յնքան տաքցահ
է բ
ո բ Հանղի -
սա էլաննե ր բ , Հանգէսին
սլաչտօնական
վւա կում
էն
վեբքն ալ չաբ ունա էլե ցին
խնքո յքր
մ ինչեւ
ուչ ա -
Տւեն , երգերով,
խմբերզներով,
պարերով
է
Մեր
աղաքր ոչ մէկ ճիգ խնայահ
էին այս
խնքոյքին
Համար։
Պարերր, աբտասանո
ւթ իւննե -
ՐՐ^ մասնաւորաբաբ
գեղարուեստական
եւթատե—
. րական
բամինբ պատրաստուահ
էին երկար փոր -
ձերոփ ։
Ե– Մ՛
ՀԱԱՌԱԶԻ
ՐԱԺԱՆՈՐԳՆԵՐՈԻՆ
- օ ոՆ տ ո վ կը վեր5ա1ւայ 1950ը : Անա|սււրժ անսւ–
կ յ^ կ ա լի լքը աււջեւ չգաԱուելու համար, կը խնդ –
րհԱք օր աււաջ փակել աււկայս հ ա շի ւ ն ե րը։
* Անշուշա գիտ էք որ եւրոպական
Ր՜եր -
թ ե րը ս ո վ ո ր ո ւթիւն չունին ապառիկ
րաժանորդ
ընդունելու :
ԿՈԱ
ՍԵԲԱՍՏԱ8ԻՆԵՐՈԻՆ
Աեբասռյացի
Մուրաա
Ուսույքնասիբաց Մի
ութեան
կազմ ակե րպա
կան
աչխատանքներր
լրա -
ցահ
ԸԱալով , Միութեանս
վարչութիւնը
այս կի
րակի
խնքո յքի մր պիտի
Հրա
լիրէ Ա եբաստիո
յ քա–
ղաքներէն թէ գիւղերէն
սեբահ
իր
բոլոր
Հայրե -
նաէչիցներ
ր I
Ր՛ազմաթիւ
օրինակներ
կ՝ ապա ցուց անեն
, ափ
սո՜ս , որ
Օտար
գպրոցներու
մէք ուսում
աոնող
Հայ պատանին, գրկուահ
մնալոփ
Հայերէնր,
Հայկ՛
մչակոյթը,
Հայ ցեգր
սիրելու ել անոր
նուիրուե–
լու ագգակներէն
, իր սեփական
կեանքր
կաղմա - ^
կերսլելու
ձիգերէն
գուբս բան չէր ճանչնար ։
Առաւել քան պաՀն էբ ուրեմն, որ իւրաքան–
էԻ՚-Ր ւԲէ՛"^ Հիմնէր
Միութիւն
մր, իր
ուսանողու
թեան
տալու Համար ազգօգուտ
ուղղութիւն
մր։
1949/՚4
Միութեանս
կազմակեբպահ
երկու
Հանղէսնեբէն
, Մուրատի
օբր, եւ , Մխիթար Աբ
բայի շՕՕամեակր,
մեր Հայրենակիցներուն
պար -
զեց մեբ նպատակբ :
Որգեգրել
հագումոփ Աե
բաստացի
յա քողակ
սաներ
, որոնք
աննեցուկ
րլ
լալոփ, չեն կրնար
շարունակել
իրենց
ուսումր.
Հակառակ
իրենց
բնաաոլբ
ձիրքերուն
:
Մեր
ուսանոզներբ
պիտի
կոչուին
Մ ուրատի
սաներ,
պիտի
յաճաիսեն
Հայկ՛
փարմարաննեբ
,
Հայերէնի
Հեա, պիտի ստանան
ազգային
գաստիա–
բաէլռւթիւն
: Ներչնչուելով
աննման
Մուրատի օ–
րինակէն
, պարտականութիւն
պիտի
սեպեն
կազ–
մ ել Հայ լնաանիք
։ Պիաի
սորվին
նուիբուիլ
Հա
յկ •
մ չակո յթին ել պա յքարիլ ա յ լասե րմ ան գէմ :
Աւե լո րդ է բաց ատ րել թէ անխուսափե
լի է
կո բուստ
ր ա յն
խմ բա կցո ւթեանց թէ մողովուրղ -
ներուն , որոնք
զրկուահ
են ճշմարիտ
մտաւոբա -
կաննեբէ ։
Պաամութիւնր
պիտի
բէէայ
անոզոք
Հանգէպ
անոնց,
որոնք ապրեցան
միայն
իրենց
անձին
Հա
մար :
Ժամանակն է սթափելու
։
Մասնաւոբելոփ
մեր խօսքր
Աերասաացինե -
բուն
, կր Հրաւիրենք
իբենց սրտաբուխ
յօմարոլ -
թեամբ
Համախմբուիլ
Միութեանս
չուրքր,
առանց
սեռի
խտրութեան
, օմտնդակե
լով
մեբ նպատա -
կին
ի բազո րհման
բ X
Ա ե բաստաց
ինե
ր , եթէ մեր անաաբբերոլ -
թեամր
աեգի տանք որ նո յնիսկ մէկ թիւ
պակսի
մեր
Հասարակոլթենէն
, ոճիր մր ղռրհահ
պիտի
րյյւսնք :
Անգամ մր եւս կր յիչեցնենք
թէ
Մուրաա
ֆոնտր
Հիմնուահ է բացարձակապէս
չէգոք
ղետ
նի վրայ։ Ով որ կ՝ լնղռւնի
Մ իութեանս
նպատակը,
պիտի
օգնէ
մեզի
իբրեւ
օմանգակ ու
պատուոյ
անգամ , բայց
Աեբաստացին
նախանձախնդիր
պիտի
րլլայ
մասնակցելու
իրրեւ
ղորհօն
անղամ ,
այն
Համոզումով
թէ առաք ադբուահ
նպատակը
իրն է եւ անյետաձգելի
պաՀանք ։
ՎստաՀ ենք թէ մեբ կոչր արձագանք
պիտի
գտնէ
ամէն տեղ եւ ՛պիտի ղորհենք
ձեռք
ձեռքի։
Վ ա ր չ ո ւթիւն
ԿԱՐԳԱՑԷԲ ԵՒ
ՏԱՐԱԾԵՑԷԲ
« Ց Ա Ո - Ա Զ ^ Ը
^ՑԱՌԱՋ^Ի
ԹԵՐԹՕՆԸ
19)
ԼՐՏԵՍ ԿԻԿԵՐՈն ՍնԴՍՐՍՑԻ Ս էձ
(Գրեց՛ գերման դեսպանատան կցորդ Մ Ա ՅԶԻՇ )
Է—
ԲՍԱՆ ՀԱԶԱՐ
ՈՍԿԻՆ
ԼՐԱԳՐԻ
ՄԸ ՄԷՋ
Ուզեցի
տեսնել
դեսպանր
, իր քա րտո ւղա
բու–
Հին։
Օբիորդ Ռօգ, գրեթէ
անմիքապէս պաաաս -
խանեց թէ ագատ էր Փափէն եւ փայրկեան մր
փերք, իր մօտն էի։
Աենեկապանր
Հեռաձայնեց
քիչ առաք եւ
այս
իրիկուն
իսկ կբ սպասեմ
իրեն մամբ տասնին :
Գեսպանր
գարձալ
ինհի :
- Շատ ուչագիր
եզէք
սիրելիս
. թ ո յ լ մի աաք
որ
սենե կապան
ր խաբէ
ձեզ
, ա յս գորհր ոչ մէկ
վստաՀութիւն
կր նեբչնչէ
ինհի ։
Զեմ
կրնաբ Անգարայի
մէք
ղա
յթակգո
լթիւն
յարուցանե
լ : Անոբ անօր ինո ւթիւ^ւ
կ՝ արտօնեմ որ
Հետապնդէք
այս դորհր,
բայց
ձախողոլթեան
կամ
դա
յ թա
կղո
ւթե
ան պարաղա
յին
, ինչ որ նո յն
բանն
է , չատ
յոյս մի դնէք վրաս , ձեզ պաչտսլանե
լու
Համար :
կատաբե լապէս
Համ աձա
յն ենք ա յ դ
մ ասին
չէ" :
ԵԼ
բացարձակ
լռութիւն
պաՀեցէք։
Այն ամէն
անձերբ,
որոնց գագտնիք կր յայտնենք
անտեզի
,
վտանգ
մբ էլր դառնան
, «Մարգ
իր
մօտիննեբէն
միայն
դաւաճանութիւն
կր տեսնէ >;
-
Ամէն
րանի
խորՀահ եմ պարոն
գեսպան։
Նոյնիսկ
գբամ
ր
տալու
ձեւին
՚ Հաստատուն
արւ–
եալներու
առքեւ
պիտի
դնեմ ձեզ եւ պիտի
չյանձ–
նեմ դ րամ
ր որքան աաեն ոբ Համ ռղուահ
չրլլամ
թէ լուսանկարները
վաւերական
ել անթերի
են ։
Արգէն , ես ալչատ վստաՀելի
չեմ գտներ
այս
գՈրհ
բ բայց կը խո ստանամ
Որ
ճարպիկ
խաղացող
՚^Ը– ոլիաի
ըլլամ : Եթէ բախտը
չօգնէ,
յաղթուահ
պիտի նկաաեմ
ինքզինքս
, եւ պիաի
քա %ոլիմ :
Բայց
անէլարելի է մերմել այս տեսակ
առաքարկ
մբ։ Ոչ
ոք
սլիտի
մերմէր , պատերազմի
այս չբբ -
ք՚ոնին • ոչիսկ
գիմ
ացի
կոգմ ը , տեսակ
մր գասա–
լձքում պիտի
րէլաբ
այդ։
Ի վեբքոյ,
թող
Անզլիա
ցինեբր
ալե
լիւ էաւ Հսկեն
իբենց
գազտնիքնե
բուն
վրայ : Մենք կոգոպտելու
չենք երթար
զԻբենք :
Փաստա
թո ւզթե
ր ր սլիաի
բերուին եւպիտի
յանձ—
ն/էւին մեր տան մէք : Եւ աակաւին
, տեսնենք
որ
քան
ճչմ արտո ւթիւն կայա յս սլատմ ութեան
մ էք :
Գուցէ Հասաբակ
խարեբա
յութիւն
մ լն է
ամբոգք
եղահր :
ա
Արդարեւ
, ալ չեմ գիտեր թէ ինչ պէտք է
խոբՀիլ , եւյուսալ
։ ԱՀաւասիկ
դրամր
, Համ
րե -
ցէք
անդամ
մբ եւս :
Եւ Հեռ
9
)օն Փափէն
գարանէն
Հանեց
գրամա–
տոմսերու
խոչոբ
ձրաբ մբ, երկարեց
ինհի։ Պեր—
լինի
մ ասնաւոր
սուբՀանգակր
ճիչդ ատենին Հա -
սահ էբ ուրեմն
յ
Շուարեցայ,
տեսնելոփ
միայն
10, 20
եւ
50
ոսկինոց
դրամատոմսերոլ
այգ գէղը,
աւելի մե -
հազումար
ղրամատոմսեբ
չունէի՞՛ն
արդեօք
Պեր
լինի մէք, որ զրկեր էին այդ մանրուքը.
մինչեւ
բերանր
լեցուեցան
դրպաններս : Ասկէ զատ, այն
քոՈՀ
նոր էին
որ
կասկահելի
թուեցան :
՚Ի՚՚ՔբԻԿ
մաս
մր միայն
չրքաբերութեան
գրուահ էրեւ քիչ
մբ ճմռթկահ :
« Գոզր գողէն
գողացալին
պատմութիւ
նը կը
կրկնուի
արդեօք » խոբՀեցայ ես ինհի եւ ղեսպա
նը մպաեցալ
, կարհես
դոլչակահ
րլլաբ
մտահու–
մ
բս
Աարսափելի
նոբ են այս գրամները :
Ցնցեցի
ուսե բս ել սկսա
յ
Համ
բել
՚
Հա
չիւր
ճիչղ էր • Վ՚աթթեցի
տրցակնեբբ
ՀԼա քիէփիւպ -
էիք՝^ օրաթերթին
մ էք որ կը գտնուէ ր
դեսպանին
սեղանին
վրայ : Ֆօն Փափէն
լնկե բացաւ
ինհի
մինչեւ
գուռր,
երկարեց
ձեռքր
ինհի եւ րսալ.
Փորձ անք
չբանաք
մեր գլխուն
, մեր եր -
կոլքին ալղլխուն
մանաւանգ :
Ա իրալիբ
յ անձնա
ր ա բ ո լ թ իւն արգարեւ
, խոբ–
Հեցա
յ : Գմբախաաբար
, ա յ դ փափաքր
չփբակա -
նացաւ
• • • ղոնէ
աւելի
վերք :
Թանկաբմէք
հրարր
սեղմահ
թեւիս տակ
,
ի~–
քա յ սանգուխնե
րէն , անցա
յ պարտէզէն
իմ ղրա -
սենեակս
երթալու
Համ աբ : Այնտեղ ,
խնամքով
պաՀ եցի մեհ դրամ արկղին
մ էք
։
Իրիկունր
, աշխաաանքի
մամերէն
վերք
, կան–
չեցի
քաբաուղաբոլՀիս
: Գիտէի թէ պիտի
վիրա–
ւոբեմ
զինքր,
բայց
ուրիշ
միքոց
չկաբ։
կ՝ուզէի
ամէն մեղադրանքէ
զերհ
մնալ :
Բաբի
եղէք
ինհի տալու
ղրամարկղին
երկ
բորգ
բանալին : Այսօրուընէ
սկսեալ ես պիաի պա
Հեմ
զայն :
ԲարտուղարուՀիս
խ^չոր բացաւ
աչքերր
, փի–
րալո րուահ
երեւոյթ
մր առաւ եւ ըսաւ •
(Շար
՚>
Fonds A.R.A.M
