*«- ՀՊախթքար»
թերթերու.
րացաոյսրար
թուձւա–.
լոր պայքարին
աՎեւ,
որուն
ում աուին
երիտա–
յարգութիւնն
ու կարգ մը երեսփոխաններ
,Համա–
ձայնագիրր
ուսումնասիրելու
նպատակոփ
կագ
-
մուած– խորՀրգարանական
յանձնա խում րը , իր
18
տնգամներու
մ իաձա յնութեամ
ր
արտայայտուեցաւ
նոր փաւե րացման
գէմ
Պարսկական
այս օրինակը
ցոյց տուաւ
մինչեւ
այսօր ^ որ մեհ պետութեանց
հեա
աՏո
փարուիլր
արգիւնք
մը չապաՀովեր
։ Մ– Նահանգ
-
ներու խոսաացահ
200
միլփոն
տոլարի փոխա
֊
տուոլթիւնր
յանգեցալ
25
միլփոն
աոլար
արմէ -
քոփ զէնքերու
աոաքման։
Ասիկա,
Ամերիկայի
ուզզուահ
պարսկական
գանգատներէն
մէկն
է ել
Շահն իսկ րսաւ, որ ղրյլուահ
այգ
զէնքերը
րոլո -
րոփին հին բաներ
էին։
Անգլեւիրանեան
ընկերու
թեան
Հետ կնքուահ
նոր Համ աձա յնագրոփ
յանձ ֊
նուելիք
֊.ողատոլրքի
յաւե լուա1. ա ղան գումարր
40
Հագար
սթերլիւն
չփճարուեցաւ
չատ
իրա ֊
լամբ։
ԵԼ
փերքապէս
տակաւին
պարզ չէ , թէ
Իյ .
Աիու^թեան
Հետ
կնքուահ
աււեւտրակտն
գաչնա
֊
ԳԻՐՌ
I՛ զօրու պիաի
բչլա՛՛յ
եւ Մոսկուայի
կառա
֊
փաբութիւնն
ալ պիտի փճաբէ՛^ իր
պաաեբազմի
պաբտքերր
Արգ,
երկրի ելմտական
կացութիւնր
հանբ է :
Եօթնամեայ
հրագբի
փարչական
նախապաարաս
֊
տութեանց
մ՚;ք կլանուեցալ
18
միչփոն
աոլարի
պաՀեսաի
գո– մաբը, բստ
երեւոյթին
առանղ գրա
կան արզիւնքներսլ
: Գրամի
արմեզրկումն
ու ան–
գորհութիւնբ
չեն նուազահ։
կալռլահային
ու րն
կերային
ոչ մէկ բարեկարգութիւն
կատարուահ
է
։
Վարչական
մեքենա
յի
մ աքրագո
րհո ւմր , որ ա
յն
քան մեհ ագմոլկոփ
յայաարարուեցաւ
,
մեռեաք
տառ
մնաց : Ամէն
մէկը առիթ մբ գտաւ
ա յգ
աո
թիւ
մաքրելու
իր անձնական
Հա չիւնե րը , մ աանե–
չուի իր քազաքական
Հակառակո
բգ1։ե ր ր , փաւերա
-
կան կեզհարարներու
եւ
կաչառակերներոէ^^^աբ
Գեո վերքերս,
ՇաՀր,
«Ռոյթէր»
գոբհ^^^թւ
-
թեան
յա յաարարեց
, թէ ւեմ երիկեան
խոստումնե
րր գատաբկ
գուբս
եկան եւ ասկէ փերք գմուար
է
նոր օգնո։
իժիւն
մ ր ակնկալել
Մ • Նա՛Հանգներէն
:
Ասիկա ձեւ մ լն է ր պատտսխանե
լ ւ ^ ա յն
նուագ
փաղաքչական
քա յտա բա րութեանց
, որոնք ւիերա -
գրուահ
էին գեսսլան
կրէյտիին
եւ ուղղուահ
փե–
Հ ապե տին :
Գ՛եսպանր
այմմ
Ուոչինկթրն
կր ղտնուփ խոր -
Հբգակցսւթեանց
Համաբ
: Պիաի
փերագառնա՛՛յ
այս անղամ գբամոփ
եւ մանաւանգ
հրագրոփ
մր ։
Շատ
Հաւանական
է, որոփՀետեւ
իրան
կարեւոր
աեզ մր կբ գրաւէ
պաղ պատերազմի
ճատրակա
-
խաղին
մէք եւ Մ– ՆաՀանգներր
չեն կրնար
չՀե–
աաքրքրուիլ
այս երկբով
: Պէաք է սակայն
ըն -
գունիլ,
իժէ ամերիկեան
վարանումներր
մասամբ
արղարանաչի
են : Մինչեւ
Հիմա փստաՀելի
եւ կա
րոգ պարսիկ պաչաօնատար
մր չղտնուեցաւ. , որ -
պէսզի
թելագբութիւննեբ
րնէբ,
անՀրամեչտ
րա
րե կա րգութ իւննե ր ր իրագոբհելու
Համաբ։
Ջէ կարելի
գիտնալ
, թէ ինչպէս
պիաի իրա -
գորհուի
փեբականգնումր,
այնքան
ատեն
որ այս
խեղճութիւնբ
կբ տիբէ։
Եթէ երկաբի
այ» փիճա
կր, չաա
չանցահ,
օղ տուող մէկ կողմր
միայ^
պի
աի րքլայ եւ այս անգամ, իրապէս,
այգ
օգտուոզր
պիտի
բւլայ
Մոէ
-սր
1
€8ԱՌԱՋԻ
ԹԵՐԹՕՆԸ
ԼՐՏԵՍ ԿԻԿԵՐՈն ՍնԳՍՐՍՅԻ մ է ձ
(Գրեց՝ (յհրման դեսպանատան կցորդ Մ0 8ԶԻՇ )
Ը– ԳԻՒԱՆԱԳԻՏԱԿԱՆ
ԳԱՎՏՆԻԲՆԵՐ
Րարեբախտտբաբ
չարտասանեց
իր այս գ ա ֊
Ոէաստանբ
: կաաաղութենէս
պիտի պայթէի
, որոփ
Հետեւ կատակելու
տրամ աղրութ
իւն բնաւ
չունէի
այգ առաուն
։
Մոռնալու
Համար
յողնութիւնս
, բացի
պա
-
յուսակս
է լ
սկսայ
թղթատել
52 լուս ան կար՛հե րր ։
Այնպէս
մր րրի, ոբ Օրիորգ
Ռօզբ չտեսնէ
թանկա
գին ալաբր,
բայց
այս պարագան
ալ աւելի
ար -
^աբհեց
իր Հետաքրքրութիւնր
։
ինհի
նայեցէք,
չատ
կաբեւոր
բան Iրն
է
Կ՚երեւի,
որպէսգի
այսքան
կանուխ
անՀանգիստ
Ժէք
գեսսլանր։
Ի՞նչ
ունիք ձեր պայուսակին
մէք։
Եւ յայտնապէս
կբ նայէբ
իմ կոզմս
:
՛Րու պարկեչտ
աչքերուգ
յարմար
չեն,
Փ՚՚Քրիկ
Ռօզս,
մերկութիւններ,
միմիայն
մերկոլ–
թիւններ
կերպոփ
մ բ , իրականութիւնն
է որ
իր
բնական
վիճակոփ
լո ւսանկա րուահ
է :
֊
Ա-՛
չէ՛՛ք ամչնար
. . -
Եւ չարունակեց
անՀաճոյ
բաներ
րսել
ինհի,
իայց մտիկ
չէի րներ
այլեւս։
Աբտնեղութենէս,
բայց
նաեւ
իբրեւ
զգուչքլ֊
Հ6
ԱՌԱՋ»
ՀԱՑԿԱԿԱՆ
ԿԵԱՆԲԸ
ՀԱՐԱՒԱ6ԻՆ
ԱՄԵՐԻԿԱՑԻ
ՄԷՋ
ւ ք ի Տ ֊ ք
ԵԻ
ԱՐՈՒԵՍՏ
ՊՈՒկՆՈԱ
Ա6ՐԷԱ
(Ցառտչ)—
Նոյեմբեր
4ի
չաբաթ
ղիչերբ.
Հայ կեղրոնի
րնգարձակ
սրաՀին
մէք տօնուեցաւ
Հ. Ց– Գաչնակցութեան
վաթսու
նամեակր,
ի ներկայութեան
նմանր
չաեսնուահ
Հոհ բաղմութեան
մր, որ քաղաքէն
,
արուարձան֊–
ներէն
ել Հեռաւոր
գիւղերէ
եկահ
լեցուցահ
էբ
Հանգիսափայբր
: Այր , կին , մանուկ
,
երիաասաբգ
ոլ
հեր, Բոլորը
խռնուահ՛
էին Հայ կեղրոնր,
լսե
լու եւ ապրելու
Համաբ
, իրենց
կեանքին
ու
իրենց
պաչտահ
կուսակցութեան
փառաւոր
–պատմու
-
թիւնր
:
Րեմին
փրայ
չինուահ
խորՀրգաւոր
խորանի
մր
մէք, ելեկարական
եռաւ ոյն լոյսերու
տակ
զետեզ––
ուահ
էին կուսակցոլթւ
ան Հիմնաղիբ
երրոբզոլ
-
թեան
մեհաղիր
նկա բնհ ր ր ; Րանախօսնեբ
, աբտա–
սանւԱեբ , երդուԱեբ
, րււլորն
ալ
պանհացուցին
ԳաԱակցութեան
փառքբ կերաւ՛–– Հերոսներր,
իսկ
սրաՀին
մէք խռնուահ
բազմ ու իմիւնր , խանգա
-
փառ հափե րով
ողքունեց
գանոնք
;
կուսակցական
ղեկավար
մարմնի
սրոչոլ
-
մով
Հանգիսութիւննեբ
տեղի
ունեցան
նաեւ Գո բ–
տոսլայի
, Ուրուկոլէյի
մայրաքաղաք
Աոնթէվի
-
աիոյի
եւ Պբազիլքւոյ
Ա . Րավլօ
քազաքին
մէք։Րա–
նախօսեցին
բկւկերնեբ
Տիգրան
Աւագեան
, Ա • Թոբ
գոմեան
ել գերասան
Մ • Մ արութեան
։
Տեղական
թղթակիցներ
կր Հագորգեն
, թէ բոլոր
վայրերով
մէք Հանգիսութիւննեբ
տեզի
ունեցահ
են մեհ
չու
քով ու խանգավառութեամ
բ :
ԱՄԱՎԵՐՋԻ
ՀԱՆԳԷԱ—
Նոյեմբեր
26ին
տե–
զի ունեցաւ
Հայ կեգրոնի
«Արսլանեան՛»
վարմա
-
բանի տարեկան
Հանգէսր,
Հինգ երկսեռ
շբքանա–
ւարտներոլ
վկայականներու
ել
մրցանակներու
բաշխումով։
Վարմարանի
տնօրէնբ
րնկեր
Վար
-
գան
Գէորդեան
խօսեցաւ
ՀՀուսկ
Բանք»ր
եւ այս
առթիլ
ալ պա րզե ց գպրոց ի անմ խիթար
վիճակը :
Վարմարանր
ունի
4
ուսուց իչ - ուսուց
չուՀինեբ
մ իա յն \
40
երկսեռ
աչակերտներու
Համ ար ,
ին չ
որ անբաւարար
է, որովՀեաել
չատ
քիչ
մամանակ
կ՛՚ունենան
Հայերէնէ
զատ այլ նիւթերով
զբագե
-
լՈլ
:
քււ
օս եցաւ
նաեւ
Գարեգին
արքե պիսկո
պոս
Խաչւ
ւեան
խրատելով
բնթարցա
-
ւարտները
, քաքաքերելով
կրթական
պա չտօնե ա -
նե բր ել սլա րաաճանա
չութեան
Հրաւէր
կարդալով
նե րկանե բուն
1
Ոգբալի
է իրապէս
, որ Հարիւրաւոր
միլիսնա–
տէբներ
Համրող
ալս դաղութին
մէք,
ո ւ ս ո ւ մ ՚ 1 ւ ա -
կան մարմինր
կր տառապի
նիւթական
միքոցներոլ
պակասէն
Հ
Պաաճաո բ ուրիշ բան չէ , Բ՚"Տ^
եթէ
փոխադարձ
Հակամ ա րտո ւթ իւննե րն ու չար նա -
խանձբ , որոնք միչտ
կրհահ
են մեր
կենսունսւկոլ–
թիւնը
:
^
ԹՎԹԱԿԻՑ
ԱՏԱՑԱՆԲ
ԵՐԲ
ԵՐԿԻՆԲԸ ԱՆՈՎՈԲ
է (փէպ)
Հայ
մողո–
փրղական
կեանքէ
, նչոյլնեբ
անՀետացող
մեր
11/
շ–
իւարՀէն
: Գրեց՝
Գաբրիէլ
Թագլոբեան
:
Տպ՛
Ա–
գեքսանգբիա
։ Գին 2 աոլար : Հասցէ
Տօսե
©1
թիւն,
կը Համրէի
Համբաւաւոր
պաակելնեբր
՚՚՛
47 ...
Շ ադակրատե
լոփ ղուա րճաց ուց եր էր զիս
անիհ
եալ
Հետաքրքիրը
... 49 • • *
Բայց կարելի
բան չէբ, գեռ կէս մամ
առաք
52
Հատ
էին անոնք գբասեղանիս
փյւայ ։Գ անգա
զօ
րէն պէտք էր փեբսկսիլ
Համրելբ։
Րայց
միչտ
51
Հատի փրա
յ կր մնա յի :
Օրիորգ
Ռօղ^ եկէք,
խնգրեմ,
օգնեցէք
ինհի :
Մ
օտեցաւ.
է
Հաճեցէք
Համրել,
բայց
չրլլայ
որ
միւս
կողմբ
դարձնէք
լուսանկա
րնե ր ր :
Հնազանգեցաւ
: Անձկութեամ
բ կեցահ
էի իր
մ օա ։
Ցեաոյ
անՀաճոյ
ղգացում
մը ՀետգՀեաէ
Հա
սունցաւ
մտքիս
մէք.
. . ; 51 • ՚ •
ուրեմն
սլէտք
է
որ ՚ "
Խօսքս չաւարտեցի
, սիրտս կանգ առաւ յան -
կարհ ՚ ո՚^լր ձգեբ էի ^2բգ պատկերր
: ճամբու
րն
թացքին
կո րսնցուցեր
էի ասլա Հոփա բար գ րասեն
-
եակիս
եւ գեսպանատան
միքեւ
:
Առի սլայուսակր
թեւիս
տակ
, առանց
ղ
ոցելու
զա յն , լա յն սեղմ ե լուէ թեւիս
տակ
: Րաց
ի
գուռր ,
չորսական
Հատ
ցատկեցի
սանդուգնեբէն
փար
՚՛
ճամբու
լնթացքին
, գլխաւոր
չէնքին
դրան մէք ,
դրեթէ
զարնուեցայ
դեսպանին
։ Բան մբ չրս ի ի -
րեն , ոչ իսկ բարեւ
մ ր
տոյլի
: Ա էկ ոստում ով
իքա
լ
վերքին
աստիճաններէն
եւ Հաղիլ
թէ
նշմաբեցի
թէ Հեռ Ֆօն Փափէն
կր նայէր
ինհի ,
կարհես
շանթաՀաթ
^Ա^ՈՑԵԱՆՒ
ԹԱՏՐՌՆԸ
ձՐԱՆՍԱՏԻ
կե&.
Աարոյեանի
թաարոն՛ր
ղեռ քանի
մր
շաբաթ
առաք
անհանօթ
էր ֆրանսախօս
Հասարակու
-
թեան։
Եթէ
մինչեւ
ա յսօր թաբդմանու
ահ են քա–
V
՚^ք^ Գ"Ր^եր, վէպ
կամ նորավէպ
, նոբ է որ
Աա
րոյեան
կր ներկայանայ
մեզփ
իբրեւ թատեբա
-
գիր–
Առաքին անգամ,
մօա երկու
ամիս առաք
էր
որ, ինչպէս
գրահ
էինք,
Պրիւսէլի
մէք կր
ներ
կայացուէր
իր
^Սէր կհանքին Ժամանակը»
( Ո »
էւաշ օք օա– Լւքտ)։
Ա յսօր ֆրանսական
ձա յնասփ
իւ–
Որն
է որ կր Հրամցնէ
իր մէկ
ուրիշ
՜գորհր
«Սիըտս Հայլանտներոսն մ է շ է » («^"հէտւէ՛» տ էհշ
ա;հ1օո(Ա):
Այս
խաղին
ներկա յացում
ը
մ
ասնաւորաբար
չաՀեկան
է, քանի որ կր ներկայացնէ
Հայ րնաա
նիք
մր
կոբսուահ
Գալիֆորնիոյ
խոբերր
,
հայր
մը՝ բանաստեղհ,
տզայ
մբ՝
10 12
աարեկան
,
բայց մասնաւորապէս
առանց
տարիքի
, ինչպէս
կր
մաանանչէ
հեղինակր,
եւ մեհ մայրր՝
որ
միայն
Հսւյերէն
կր խօսի
եւ որուն
գերր
երկու
չարաթ
առաք ՀԽյ տիկին
մր ներկայացուց
ԸհտձՈԾ քէ&ՃՕ–
Ոտ16/՛
փրայ :
հքաղր
չունի
է նթրի կ
եւ սակայն
յաքող
գորհ
մըն է թատերական
իսկ
իմաստով։
Ա արո յեան րացառիկ
կարողութիւնբ
ունի
յ ո ւ –
գելու իր պաբզութեամբ,
իր մարգկային
ոճով։
Ա% , մէկ բառով,
մէկ կարճ
նախադասութիւնով,
մէկ Հարցումով
կ^արտայայտէ
ամրռզք կեանք մր,
աէ բողք իտէալ
մ ր, ամ բողք
ազգի
մ ր թափառա
կան փիճակը :
ՊաաեՀութիւնր
ունեցանք
տեսնելու
Զայնա– .
սփիւռին
ստացահ
նամ ակներր
ա յս նեբկա յացմ ան
առթիւ։
Եւ , որքան
Հաճելի
է տեսնել,
թէ 9)րան–
ոայի չորս
անկիւններէն
ել բոլոր խաւերէ
ունկն–
գ1ւբներ անկեղհ
խանգափառութեամբ
կ՝աբտայայ–
ւոուէին
Աարոյեանի
մասին
եւ ոմանք
տեղեկու–
թխններ
կ՝ուզէին
Հեղինակին
չուրք։
Այս
բազմա
թեւ նամակներուն
մէք կար
նաեւ
Հայու
մր
չաա
չաՀեկան
երկտողբ
։
Ի1ւշհ61
V^էՕ^Ժ
որ առաքին
առթիւ
Զայնասփիւ–
ոով նեբկա յացուց
ա յս
խաղբ , Տունուար
\նէն
սկսեալ
պիտի
աայ
ղա յն
փարիզեան
րեմ ի մը
վրայ
։ Այս մասին
աւելի
տե գե կո ւթ իւննե ր կու
տանք յառաքիկա
յին
մեր
լն թե րցո զնե բուն , այն
վսաաՀութեամբ
, ռբ
Հայ
Հասարակութիւնն
աւ
ոլիտի
Հետաքրքրուի
եւ քաք ալերէ օտար
թաաե–
բախումբր,
որ, ի գին նիւթական
զոՀողութիւն–
ներու,
ֆրան՛սացի
Հասարակութեան
կը ներկա
յացնէ
Հայ Հեղինակ
մը։
ԳՈՅԱՄԱՐՏ
ՕՐԱՑՈՅՑԸ
Հ. 6.ԳՆոր
Սերունդի
Մարսէյլի
Շր9՛ վար
չութիւնր
կր խնդրէ
Ֆրանսայի
բոլոր
չրքաններուն
Նոր Սերունդի
վարչութիւններէն
օբացոյցր
ստա
-
նաչոլ Համար
դիմել
Ա՛ Պետիկեանի
,
7 քԱ6 6 « 1 ւ 0 1 ,
Մ աբսէյլ :
Մարսէյլի
չրքանին
րոլոր
մարմիններբ
պէտք
է դիմեն
ամէն
երկուչաբթի
իրիկուն
մամր
1 էն
մինչեւ
9 :
Օրացոյցին
գինն է \
50
ֆրանք
:
Պարտէղին
մէք, նոյն ճամ բան առնելով
նայե -
ցայ ամէն
կողմ ՚ ոչինչ
՚ ա1լնթաբթի
մր մէք գրա–
սենե ակս
էի՛ քաբտուղաբուՀ
իս խաղաղօրէն
տե
-
ղաւո րոլահ
էր իր գբամ եքենա
յին առքեւ
:
— Րան մր չե՛՛մ ձգահ
սեղանին
վյւայ,
լոսօա–
նկար մր . . . տ
^է՝ "էԻ^է աեսայ
:
Րացի գա րաննե ր ը , չո րս ոտքի վրա
յ
բալեցի
ղրասեղանին
տակ,
վերցուցի
ղորղը,
չկար
ու
չկար
I
^Այս անգամ
կո րսուահ
եմ » ;
Ի՛՛նչպէս , րսալ
քաբտուղաբուՀ
իս
Կ՝երեւի
բարձրաձա
յն խօսեր
էի ,
ամբողք
մւսբ՚ւնով
դողալով,
վադեցի
դէպի
գուռր։
Գողու
թեան
Հարց չէր կրնար
հագիլ
, պարգապէս
կոր -
սլնցոլցահ
էի լուսանկարբ
, կորսնցուցահ
էի դես
պանին սպասմ ան սենեակին
ու իմ
գրասենեակիս
միքեւ
: Մէկր գտահ
րլլալու
էբ թանկագին
թուղ
թը։ Վայ
ինհի
, եթէ ինկահ
ըլլար
ձեռբեբու
մէք,
ո րոնց չէր սաՀմ անուահ
: Պէաք
եղահ էն
աւելի
բացայայտ
էր անոր լեգուն՛
ինհի կր մնար
անմի
քապէս
լուր աալ դեսպանին
:
« կարգի
գնենք . սլա ր տա կանո
լթ
ի ւն բ
ամ էն
բանէ առաք»
, մրմնքեց
խիղճս : ^Աճապարէ
Օրի -
նակ մր Հանել պակսահին
տեղր,
ել^րսէ,
երկրորգ
մլլ եւս : Բանի մբ քայլ եւս , եւ տուահ
էի ո բո շոլմ
մր՛՛ Վերադարձայ
դեսպանատուն
, բայց կառքե
-
բու յատկացուահ
լայն
ճամբան
մանելէ
աոաք,
վերքին
անղամ մրն ալ չուրքս
նայեցայ
:
ԿԱՐԳԱՑԷԲ
ԵՒ
ՏԱՐԱԾԵՑԷԲ
է
Ք
Ա
0՛
ԱՋ * է
Fonds A.R.A.M