՚«Լհցամււ - 80ք»
• , Տա|ւ • 1600, արտ– 2500 ֆր •
Ու
ն06. 15-70
Գի6 7 ֆր • Շ.Շ.Ր.Բ&ա 1 6 ^ ^ ^
»1€ո։ք(161 12 յ ա Լ Լ Տ ւ 1950՜Չպ^^՜քշ^րթի 12 ՅՈԻԼԻՍ \
ԲՈՐԷԱՅԻ ՊԱՏԵՐԱԶՄԸ
26րւյ ՏԱՐԻ - 26֊՛ ձւ ա « «օ. 6201–՚Նււր շրջան թիւ 1612
ՄԵՐ ԽՕՍՔԸ
ՀԵՐԱԳՆԱՀԱՏՈհՍ՛...
Մ ույքչոլւսյի
կուււ ակց ական
սչա Լաօնա թ ե ր թ քլ ,
« Փրավաա
տ> ,
կր շարունակէ
էւիւնակներ
նուիրել
ծանօթ ակագեմական
րանավէճին
,
Ա՜արքոակւօ–
նութիւն եւ լեզուագիտութիւն
:
թեւ
առնելով
Աթալինի
մ իքամ տուի^ենէն
,
մաոնակցոզներր
այմմ սկսեր են վերազնահա -
տումներ
կատարել։
Ա՝ինչեւ անգամ
զգքում
յայտ–
նել, խոստանալով
« սրրագրել
իրենց
սխալ^ւերր»^
ինչպէս
հազորգեր
էինք արգէն,
«
Նիկոլա
Մառ » կաճառին
տնօրէնր,
իվան
Մեշչանինով
;,
Հրապարակալ
յա յտարարեց թէ ա յսուՀետեւ
պիի
աի Հետեւի
Առաքնորգին
ցոլցմ ունքնե րուն :
յ .
Ուրիշ լեզուագէտ
մր, պրոֆ՛
Ղ՛ •
Ախվյեզիւպտ՜
նի , էքածաւալ
զրութիւն
մր
Հրատարակելով
պաշտօնաթերթի
Տունիս
27ի թիւին
մէք եւ
րոլհն
յարձակում
գործելով
Մառի եւ անոր
Հետեւորղ–
ներուն
վրա
յ , կր յա յտարարէ .
— « Յաբեթաբաններր, որոնք փրփրած էի&
ւքա՜ււնաօւրապէս վերջին շրջանին, իրենց մենա
յ֊
շնորհը կր նկատեն խորհրդային բովանդակ լեց • ֊
ոսարանոՆթիւնը • («մե՛նք ենք տէրր խոբհբդային
բսվանդակ լեզուաբանութեան»— կր յայտ ՚ "րա -
րէին):
« Անոնք կր ջանային մեկուսացումի մատնել
— երբեմն ոչ առանց յաջողու֊թեան — շարք մբ
անուանի լեզուաբաններ՝ էնդզելի, Վինոզրադով,
Ֆրէյման, Պետերսոն, Րուլախովսկիյ ,
Աճ ա ռ ե ան
եւ ուրիշներ , որոնք իրենց գիտական գործերով
՚նոխացուցին խոբհբդային լեզուաբանութիւնր »,–; ՚
Այսպէս
ուրեմն կր վերաՀաստատուի
րազմա–^
վաստակ
Հայ ակագեմական
՚Լ/՚՚րԿր^
այնքւսֆ
գռեՀ իկ պա յքարէ
մ ր վերք որ
շարունակուեցաւ
լմ ան մ էկ տարի է
.\– ՜ Հրաչեա
յ Աճառեանին
Հեա
յ
նոյն
. գքւլւ ,՛ ՝
խոլժանավա
րութե ան ենթարկուած
էին
պրոֆ •
Գ՛ Ղ,ավւանցեան եւ ուրիշներ : Իրենց
զրա^նական
ումե ր ր լարած
էին Արեւանի
կեգր •
կոմ իտէն ,
Գիտութեանց
Ակագեմ
իան եւ կարգ
մ ր նոր րնծա
յ
րանա ս է րներ : Ոչ միա
յն գիտական
, ա յլեւ
քաղա
քական
մ եղքեր կր վե րազ ր ուէին
ամրաս տանե ալ–
ներուն :
Անկե"՛զծ է նոր վերազնաՀատումր
:
իրական
դա՛՛րձ
մլն է որկր կատարուի
, թէ
բոլշեւիկեան
ռազմ ախազ
մ ր :
Ջքրքրենք այս խնգիրնեբր,
որոնք շաա Հե —
ռուներր
պիտի տանէին :
Մ եղի տրուած չէ բանալ
խորՀ րգա
յին
«ինք -
նաքննադա
տութեան»
խ ո ր Հ ր ղ ա ւո ր ծալքերբ
:
Ամէն պարագայի
մէք, իբ անունին
յիչատւս -
կութիւնն
անգամ
իբրեւ
անիրաւեալ
ան -
շուշտ
սփո փան ք մ ր պիտի
կաղմ է ծերունի փաս -
տակաւորին
, եւ միւս Հալածական
ղիտնական -
ներուն
Համ ար :
ի՞նչ
III սւ
բ
III կււ յս որ կոպիտ
Հ ալատաքննու
-
թիւնր եւ Հա լածանքր
պիտի
շա րո ւնակո ւէ են ան
խնայ , եթէ պատաՀարար
սաբքուած
ԷՐ1Ր"1՛
լե՚Ր՜
ուաբանական
բանափէճր
: Աւ մանաւանգ
, եթէ
Աթալին
ինք միքամտած
շրԱար , երեւան
Հանելոփ
կարգ
մ ր իմ աստ ակո ւթիւններ եւ սա քթաքումներ
:
Առաքնորղր
ինքն էր որ կր պատմէր
, իր
յօգ–
ուածին
մէք.
-— «ժամանակ մը ունեցանք «մաըքսական -
ներ » որոնք կ՚րսէին թ է հոկտեմրերեան յեղափո–
խութենէն վեբջ մեբ երկրին մէջ մնացած երկա -
թռւղիները «պուրԺուական են» , թ է մեզի, մարք–
ոականնեբուս, չի վայլեր օգտագործել զանոնք ,
թ է անհրաժեշտ է քակել - հանել զանոնք եւ նոր
գիծեր շինել , «պրոլետարական» գիծեր:
ԱշխարՀ էն կտրուած
մաբդող
,
կասլի1լներու
կամ սոփեստնե
բու ա յս բաղմ ութեանց
աւե րէն ո ր
ճակատր
աղատ , անվ թա ր
մնաղ :
Մ անաւանգ
փոքբ
երկիրներու
, ծա
յ ր ագալառնե
բո ւ մ էք , ուր
երբ «քալէ»
Հրամանր
լսեն, կբ սկսին
վազել
չրն–
չասպառ։
Առանց աք - ձախ նայելու։
Ատորա -
գաս ծաոա
յոգի , ստրուկ
ի մ ո լեռանդութեամ
ր :
կենգանի
վրայ՝ մերմինուճար
Հայրենիքր,
ուր իբական
արժէքնե
ր , վաւերական
Հ եզինա
կոլ–
թիւններ
Հալածուեցան
, փոշիացան
երեսուն տա
րի անլնգՀատ
, առանց
սերունդե
եւ
տարիքի
խտրութեան
:
Մ իայն անռւանտցանկ
մբ Հաղար
փկայոլ -
թիւն կ՛արժէ :
կապկութեան
, իմտստակոլթեան
ոլեբւ^ո՚իաո
աւղացոյց
մր եւս %
՝•
Շ ՚
Խմբազիր՝
Շ.
ՄԻԱԱԲԵԱՆ
Օ Ր Ը
0
րի ն
ՊԱՏԵՐԱԶՄ ԵՒ
ԽԱ\Ա%ՈԻԹԻՒՆ
Ա կսանք
արդէն
կա րգա
լ « պատե րաղմ ական »
զեկոյցներ,
ինչպէս
1939 – 1940^5՛։
՚Րորէացի
րլլայ թէ Եւրոպացի
, Զին կամ Հն–
գիկ
1
արղիւնքր
նոյնն է : Հա ր իւր Հազաբաւո
րնե -
րու
անխնայ
քարդ , յանուն
ազատութեան
կամ
խաղաղութեան
• • • :
Ակեպտիկնեբ
պիտի
բսեն՛
Տանուն
անա —
նուն ա շխա ր~է ակա
լո ւթեանց
, տնտեսական
մրցակ—
ցութեան կամ ագդեցութեան
պայքարի :
Րոլոր ճառերէն.
Հաւաքուած
ստորտգրու -
թիւններէն
, «խաղաղութիւն
կ՝ո լզենք» ի նշանա -
խօսքե բէն փեր կա
յ օրուան
«աստուած»նե
բուն
կամքր, որանՀաշփւ կր տնօրինէ , ժո ղոփո ւրգնե
բու
գլխուն
վեբեւ :
ինչ ալ րլլա
յ իրենց
Հ րամ ա յող
մեծեբուն
րն
կերային
վաբգապետութիւնբ
, Համայնավար
կամ
Համայնակուլ
, ժոզովուրդի
զաւակներր
պիտի եր—
թան
մեռնիլ կամ սպաննել
իրենց
նմաններբ :
Ո՞ր դարուն
իրագործելի
խաղաղութեան
մա—
սին են այս րոլորր՛
ԱպաՀովաբար
ոչ իոկ մեր
թո ոնե բան
Համ ար , եթէ Հ ր աչքով ա րեւա շող օր
՚ մր Հնչէ
«Զիք պատե րազմ»
օրՀնեալ
աւետիս ր :
Մ ինչ ա Րէ , Հարիւր
Հազարաւոր
մ արգկա
յին
ղանղոլածներ
մատաղ
պիտի
րլլտն
ւսրիւնո
ուշտ
պատե բաղմնե բու , Հրասա
յլե բու , օղանաւե բու ,
Հիւլէական եւ մանրէակւմ1ե
զէնքերու,
VI
կամ
\2ի , փնտռելով
• • ՚ , Նափոլէոններն
ու կեսար -
ներր , Մ եծն Ալեքսանգրեբր
՚ • •
V0V1<
ԴւԻԿՒոյ
կաթողիկոսքէ
ՄէՍէսկիՎհլ
^ ^^^^
Երէկուան
թեբթբ
տպուած էր արգէն, երր
իմացանք
Կիլիկիոյ
կաթոզիկոս
ին Մտրսէյլ ժա -
մ անում ր , լնկե րակցո ւթե աժ բ Գեբենիկ
եպիսկ ՛ի ;
(Երկուշաբթի) :
0ա6Տէ& շէ Շւ6.
շոգենաւային
գո րծա կա լո ւթ
իւ
նր եւս փութացած
էբ
Յառաջէ
խժբագբութեան
Հաղորգել
այս լուրր,
աւելցնելով
թէ
մասնաւոր
պատուիրակութիւն
մբ, նա խագաՀո
ւթե ամբ Ար -
տաւաղէր
արք՚ի եւ վեց քաՀանաներու
, ինչպէս եւ
իսումբ մբ ա շվսա րՀականնե
բու
ք՚ՅՇՇ
շալենաւր
մ ր–
տան,
ողքունելոլ
ելմեծարելու
Համար
՝քյ . Ա.
Օծութիլնր։
Նամակր
կ*րոէր
նաեւ թէ կաթուլի -
կոսր ճամբորզած
է չտտ Հանգիստ
, վա յելե լով ա–
մ էն Հոգածութիւն
;
X
ինչպէս կր յիչուի
, Գարեգին
կաթողիկոս
օդանալոփ
Անթիլիասէն
ԳաՀիրէ
Հասած
ատեն ,
–հիւանդացած
րլ/տլոփ , դարմանատուն
մբ փո —
իւադբոլած
էր , էււր մնաց
աւելի քան տասբ
օր :
յ).տեն մբ եւս Հանգստանալէ
վերք, այս
անգտմ
ճամ րորզսլթիւնբ
կատա րած է շոգենաւով
;
կաթոզիկոսր
Մ աբսէյլ
սլիտի
մնայ
8
) 0
օր : Անշուշտ շատ աւելի երկար՝
Փ՚որիղի
մէք :
Պիտի
այցելէ
նաեւ Լոնտոն :
՜՜^Հ^ Փրատոյի
մայր
եկեղեցւոյ
Կրօն,
լնկերակ—
ցութիւնր կր ծանուցանէ թէ այս կիրակի
, *–կ ար -
գավառի
տօնին
առթիւ
Հանդիսաւոր
պատարագ
պիտի մատոլցանէ
Աբտաւաղգ արք • Աիլրմէեան
,
ւէ՚ասնակցութեամբ
Գեբենիկ
եպիսկ
՚ի : Արարո -
ւլութեանց
պիտի նախագաՀԷ եւքարոզէ
Տանն Կ ի–
ւԻԿՒ"յ
կաթողիկոսր
յ
Փրոէտո
յի մա քր եկե զեցւո
յ
աւազե բէց ր ,
Գալուստ
քաՀանա
յ Մ ովսէսեան
յանկա րծ ամ աՀ ե–
ղած է շաբաթ
օբ : Տո ւզա րակաւո րո ւթ իւն բ կա -
տարուած է ե րկո ւշա բթի :
ՖՐ ՚ ԿԱՊ– ԽԱԶԻ
օդափոխութեան աոաջին
խումբը Վերնէ հասած է երկուշաբթի օր, ոզջ
աոողջ :
ԱԼՊԱՆԻՈՅ
զիկտատոբր,
էնվէր
Հոճա , յ ա յ -
տա բարութիւն
մ ր ուղւլե լով բանակին
, Հ րամ ա յեց
«կատա բե լագո բծուի
լ Համ աձա
յն Ա թա
լ ինե ան զի -
նա րուեստին»
: Այս առթիւ
շեշտեց թէ Ալպանիո
յ
ան կա խ ո ւթ ի ւն ր ե րա չխաւո րուած է «խո բՀ րդա
յին
փաո աւգանծ
բանակին
բա րեկամ ութեամ
ր » :
Կռիւևեդ
կը սաստկաԱաՌ
« ԲԻԶ ՄԸՆ ԱԼ ՀԱՄԲԵՐԵՑԷԲ»
, ԿՀԱԵՆ
ԱՄ՜Ե -
ՐԻԿԱՑԻՆԵՐԸ—
ԲԱԱՆ
ՀԱԶԱՐ
ԶԻՆՈՒՈՐՆԵՐ
ԶԷՆ-ԲԻ Տ Ա Կ ֊ 8ԱՄԱԲԱՑԻՆ
ԵՒ
ՕԳԱՆԱՒԱՅԻՆ
ԱՊԱՐԱՊԵՏՆԵՐԸ
ԹՈԲՒՕ
Կ՚ԵՐԹԱՆ—
ՀՐԱՍԱՅ
ԼԵՐ ԿԸ ՋԱՆԱՆ ԿԱԱԵՑՆԵԼ
ՀԻՒՍ–
ԲՈՐԷԱՑԻ֊
ՆԵՐՈՒ
ՏԱՌԱՋԽԱՎԱՑՈՒԹԻՒՆԸ
Վերքին
լուրերու
Համաձայն
, Հիւս՛
Բորէայի
զօբտմասերր
Հաղփւ տասր
քիլոմ՛եթր
Հեււոլ են
թաժոնէն
, ուր կբ գտնուի
Հաբաւցիներոլ
մայբա–
քազաքր,
Աէուլի
անկումէն ի վեր։
Ամերիկացի -
նեբր
թռուցիկնեբ
ց րուե լով, կր յայտարարեն
,
« 1"՚մբե րեցէք, մօտ է փրկութեան
ժամբ»։
Այս
առթիլ կր խոստոփանին թէ անգամ
մր եւս յան
կարծակիի
եկան, ելթէ Ո-ուսեբր
Հանդարտեցնե
լու
Համ ար աճապարեր
էին իրենց
զինուորներբ
քաշել
Բորէայէն
:
Հան ր ա պե տ ա կանն ե ր բ կր ծազրեն ա յս
յա յ -
տարա բութ իւններր
, խստօրէն
դատապարտելոփ
արտաքին
նախարարութեան
սխալներր։
« Նի՛–
Եորք
Թտյմւլ»ի
զինուորական
քննագատր
«սխալ
ներու
ողբերգութիւն
մբ» կբ կոչէ
Բորէայի
րնգ–
Հարում բ
յ
Մ ինչ ա յս
մինչ ա յն , պաարաստութ
իւննե րր
յառաք կբ տարուին
չոդեպինդ
, ղօրացնե
լու Հա-
մար Բորէայի
ամերիկեան
ուժերբ։
Երէկ
օդանա
ւով Թոքիօ
Ժեկնեցան Մ՛ Ն աՀանղնե
բուն
ցամ ա -
Ք՚"յՒ՝ե ել օգանաւային
րանակներու
սպարապետ -
ները,
խոբՀբգակցելոլ
Համար
ղօր՛ Մէք Արթրրէ
Հետ, որ լնդՀ . Հրամանատաբ
նչանակուած
է յա—
նուն Ազգաժողովի : Մ իեւնո
յն
Օբր
աղդ • պաչտ -
պան ո ւթե ան նախարարբ
յա յտարարեց թէ
քսան
Հաղար
ղինուորներ
զէնքի տակ պիտի
աոնոլին ,
գոՀացնելու
Հաժ աբ անժ իքական պէտքե րր : Պ իտի
զօրացնեն
նաեւ
Խազա ղականի
նաւա բաժ ինր :
ճաժբա
յ Հանուած են երեք օդանաւակիրներ
, իւ
րաքանչիւրր
27
Հաղար
թոն
տար
ողո ւթեամ բ :
Շարժժան
մէք դրուած են նաեւ յածանաւեբ
ել
թորփիլանաւեր
1
Բանատան ալ երեք
թորփիլա
—
Հալածներ
ղրկած է ամ եբիկեան
նաւակա
յանր ,
Փրրլ Հաբպրբ :
Ամերիկեան
փերքին
զեկոյցր
կ՝րսէ թէ Հիւս՛
Բորէայի
զբաՀապատ
ուժերր Բչ– օրն ալ շարու -
նակեցին
յառաք
խաղալ, Հակաոակ
օգանաւերու
եւ թնգանօթնե
բու կրակին
ւ Աժ եբիկաց իներր կր
յուսան
կասեցնել
յառա քխազաց
ութիւն
ր ,
ժ ին չեւ
որ օգնական
ուժեր
Հասնին
, ուժգին
Հակա
յաբձա–
կուլմի մբ ձեռնարկելու
Համար :
Պտտերաղմէն
ի .քեր առաքին
՚-անգամ
րլլալով^
ամերիկեան
Հրասա յլերբ
յարձակում
ղ ո րծե ց ին
աքակցութեամբ
օգանաւերու,
՛Բում գետի ճակա -
տին վրայ,
կասեցնելով
թշնամին։
Ամերիկեան
աղբիլբներու
Համաձայն,
քանգուած
կամ վնա —
սուած են
36
թչ^ամի
Հրասայլեր,
135
վակոննե բ
եւ երկու
շոգեշարժ
ժ եքենանե ր : վտանգուած
կբ
Համ արուի ա յն ե րկա թուղին որ պարէն կբ փո -
խազր է ամ երիկեան
ուժերուն :
X
կարդ
մբ թերթեր կր գբեն թէ Ամեբիկա
ցիներր
թշնամի
բանակին
Հրասայլեբր
կբ ռմ բա -
կոծեն
«սառած
Հ րանիւթոփ»
ո բ կր կռ չուի
«նա–
փալմ»։
՚Օդանաւերր
այս նոբ զէնքին
չ^արՀիլ կր
պա յթեցնեն
Հ րասա
լլեր ուն «էսանս»ր
,
անշարժու–
քժեան դատասլարտե
լոփ
զանոնք։
X
Զօր*
Մէք Արթրրի
վերքին
տեղեկագիրր
ւ
^րսէ թէ թշնաժի
զօրամասերուն
յառա քխաղա —
ցութիւնր
թուլցած է , բա յց եւ ա յնպէս
թ ^ամ
ին
մ եծ
գործունէութիւն
կր
ցուցնէ
Հետա ղօտ իչ
խումբեբով
ել կր թուի թէ նոր յարձակողական
մր
կքւ պատրաստէ : Նոյն
ագբիլրին
Համաձայն
, ւս —
մեբիկեան
վաշտ
մր, որ պաշաբուած
էր՝, քաքո —
զած է պր^իլ եւ իր ղունզին
միանալ : Ամերիկ -
եան օգանա ւեբր անխնա
յ կբ ռմ բակոծեն
Հ իւս .
Բորէացիներուն
գիրքերր
: Զօր • Մէք Արթրր
Հ ք–
բամա յած է ռմ բակոծռ
ւթ իւննե ր ր շարունակել
ան—
լնգՀատ
, ինչ ոբ ալ րլլան
մ թնո լո րտա
լին պայ —
մաններր,
կազմալուծելու
Հտմար
թ^ամի
րա —
նակին
Հ ագո րգակցութեան
մ իքոցներբ եւ պարե -
նալորում
բ : Ա յս
Հ րամ անին
Համ աձա
յն , ամ եբիկ
եան օդանաւերբ
գիչեր
ցերեկ կբ ռմբակոծեն
զին
ուորական
գիրքերր :
Ամ երիկեան
աղրիւրէ կր Հազո րգեն թէ
եօթր
ամ երիկեան
դեր ինե բու գիակնե բ ր
գտնուած
են ճամ բու մբ փյւայ, ձեռքեբբ
ետին կապուած
։Եօ–
թրն ալ գնգակաՀա
րուած
էին դէմքէն։
Ուրիշ
Հե–
ռադրի
մ ր Համ աձա
յն , Հարտւ • վ^որէացինե
րր կր
քարգեն
իրենց Հակառակո
բգներ բ ։
Բացարձակապէս
գաղտնի
կր
պաՀոլին
Լոնտոնի եւ Մոսկուայի
միքեւ կատարուած
խօ -
սակցութիւններր
: Անգլիո
յ երեսփ
՚ մողոփին
Բշ .
օրուան
նիստին
մէք, արտաքին
նախարարութեան
նեբկայացուցիչր
յայտարտրեց
թէ ՀրաՀանգած
են
Մոսկուայի
գեսպանին՝
հ • Միութեան
աքակցու -
թիւնր
խնգրե
լ , լուր աոնե լու Համ ար Ա էուլ է
բրի–
տանտկան
գեսպանին եւ ՜Բորէայի
եպիսկոպոսի
(Լուրերու շարունակութիւնը կարդա; 1՛ • էօ)
Fonds A.R.A.M
