Հ 6
ԱՌ
ԱՋ
»
ԱՐԱԲ ՏԱՐԱԳԻՐՆԵՐՈՒ
ՎԻՃԱԿԸ
ԿԸ
ԵԱՆՐԱՆԱ6
ՄԱԿին
յանձնուած
ծրագրէ
մր
Համաձայն
արար աարագիրներոլ.
վիճակր
երթալով
կր ծան–՛
րանայ
ես կր գաոնայ
սսլաոնալիք
մր Միքին Արե–՛
լելքի
խաղաղութեան
Համար
յ
Տեղեկագիրր
խմբագրուած
է ՄԱԿի Պաղես
-
տինցի
գաղթականներու
Նոլասաամաաոյց
մարմնէ
անօրէն
Պ– Բէնկաէի
կողմկ,
,.ր կ՝լակ
թէ
50
մի^
լիոն աոլար
եւս պէաք
է ղաղթականնեբու
կարիքդ
ներր րաւարաբելոլ
Համար
| Տուլփս
1951^^1»
մին՛
չեւ
30
Տու-նիս
1952։
Ու կ՝ աւե լցնէ թէ
750 - 801
Հազար գաղթականներ
, ամրողք
երկու աարի նքո–
պասա սաանալէ
վերքն
ալ յուսաՀաաական
պաք
-
մաններու
մէք կ՚ապրին
: Անոնց Հագուսա
֊ կա
-
սլուսար
սլարղ ցնցաոիներ
են-. Վարաններն
ու տա •
զաւարներբ
երթալով
անբնակելի
կր գառնան
: ն՝ւ
ւ
արուած
անբաւաբաբ
սնունգր
ամբողջացնելու
Հա՛
մաբ
իրենց
ունեցած
խնա
յո ղո լ թ իւննե ր բ ղգալա •-
պէո պակսած
են
Պ ա ղե ս ա ին ի Նպաստամ
աաո
յց մարմ
ինբ սաեւք^
ծուած
էր ՄԱԿի
րնգՀ • մողովին
կողմէ
եւ տրաւ֊ ՚
մտգրուած
էր
54
միլիոն
աոլարի
վտրկ
մբ
ք1ր
զործր առաք աան ելո լ Համ ար
\
950/5՛
ել մ ին չեւ
1 951 /
առաքին
կէ սր ; Մ աբմնո
յն
ղ լխաւոր
նպա
-
աակ
լ։ պիաի
բլլաբ կարե լի եղածին
չափ
մեծ
թի~
ւով ղաղթականնե
բու
ղո րծ
Հա քթա յթե
լ , փո խա
-
նակ
ռւզզակի
նպասա
տալու
անոնց -.
Պ– Բէնէաի
կ՝րոէ թէ յառաքիկայ
ամառ
ալ
պիտի
չլուծուի
ղաղթականնե
բու
Հարցր՛.
Զանոնք
ղործի
կապելու
ձեոնարկնե
րք1
չատ
գանգաղ
կ՝ր)՚~
թանան։
Մ ինչեւ տարւո
յս Հոկտ–
19/^,800
Հազւար
գաղթականներէն
17.500
/1
միայն
այլուր
փ ո խ ա ֊
ղրուած
եւ զետեղուած
են աշխատցուելու
Համար։
Աշխաաանք
Հայթայթելու
այս ծրաղրին
յառաքի
-
կայ
յաքողութիւնր
կախում
պիտի
ունենայ
նոր
գումարներու
յատկացումէն
: Պատրաստուած
են
բակմաթիւ
ծրաղ իրներ
եւ մեծ
թի՚^ով
գաղթական
ներ պատրաստ
են ղործի
/ծ"՛/՛/ ,
տնմիքւսպէս
որ
այգ
ծրագիրներր
գ"Բ^աղրութեան
ղբուին
: ^ ^
ՆԱՄԱԿՆԵՐ
«8ԱՌԱՋ
»Ւ
ՏԱՆՈՒՆ
ԱՊԱՀՈՎՈՒԹԵԱՆ
ԻՆԶՈ՚՚Ւ ^ԵՒՐՈՊԱԿԱՆ»
- • •
/••արտալոբ
են իրենց գրամներր
պաՀել
գրամսւ —
աուներու
մէք : Անոնղ
մեծ մասբ
Հ ալած
են ար
-
ղ էն լգրամ անշա յին
բարե կարզ ութեան
Հ եաե
-
I
էսնքով : Փոքր
ղ ում արնեբ
մ իա յն քաշելու
ար
-
տօնուած
են : իսկ չէքե ր քաշելու
Համ ար պէաք
է
օրինական
արղայ՚ացում
ներկայացնեն
:
Շատ
խիսա
Հսկողութիւն
կայ
խոբՀրգային
ղ րաւմ ան
շրքանին
սաՀմաններուն
վրա
յ :
Փա
-
խւ։ւ սան
ու մ աքս անենղ ո ւթիւնր
շաա
ղժուար
են :
Տ՚–7րաբերարար
ղիւրին
է այս
ր^յյնբ
Պերլինի
ա
- ՛ ւ
րեւժքոեան
քաւլա քամ աս երէն
զէպի
խորՀ րդա
յին
շքէ՚յսնբ
եւ փոխաղ աբձաբար
: Արեւմտեան
քաղա~
քամասերուն
մէք ուտե
լ իքի փաճաոումբ
աղատ է եա.
ոա ւսա , րա քց արեւ ե լեան
մ արքին
տբե » մ տեանէն
վ ե
II
անղ ամ պակաս
ա րժե
լր կբ
ւլժ ու ա լլոցնէ
ա–
րե ւե լե ան Պ ե ր լին ց ին ե ր ռ ւ
^"՚/՚^Հ
ո ւ
քՈ
ս ե տ ե ւլ է նէ
զ նուժ ր : Այս
վե րքիննե բ ր ստիյղսլած
են . զոՀա
-
նալ
իրենց վտիտ
պա րենա բամ^իննե բով , (–"Կ Հ՛"—
բու
Ա
՛տներր կրնան
կառավարութեան
կուլմէ նշա—
նակուած
շատ
բարձր
ղիներով
քաւելու
ածակւսն
ու աելիք
ւլնել պետական
խանութներէն
:
Բաժնե–
չափոփ տրուած փատորակ
ուաելիքր
ժէկ
ժուժի
Հազիւ՜ կր բաւէ
:
Աիրելի «Տառաք»
.
Հանգէսներու
ծանուց
֊
ժան
կաժ
նկարաղրութեանց
ժէք, յաճախ
կր ՝էան–
զ իպինք
սա գրուածքին
•
Կէս
գիշեբէն
փ ե րք
կր
սկսին Լկաժ սկսան) եւրոպական
պտբերր
: Մ ատ
-
նանշածս
չի նմ ան իր շատերու
կողմ է
ղ ո բծուած
ոլղզագրական
կամ քերականական
կոպիտ
սխալ–
ներուն։
իմաստի տեսակէտոփ
է որ բոլորոփին
սր–
խալ
է , եթէ
ոչ ծիծաղելի
: Իրապէս
, ինչո՞ւ
ր ֊
սենք «եւրոպական
պարերՖ
,
ս ո փո ր ա կան պարե
-
րուն
Համար , որոնք
բոլոբ
ժողոփուբղնեբու
սե
-
փական
ութ
իւնր
զարձած
են Յէրանսա
յէն
Ե՚ք-իպ ~
տոս
ել ժինչեւ
Զինասաան
եւ որոնց աոաքին փար—
սլետներէն
ենք ապա՝,ովաբաբ
• • . Հայերս
: Մնաց
որ ա յղ պարե բուն
կէսէն
աւելին
աժե ր իկե ան են ,
ուրեժն
ինչո՛՛ւ
չլ՛սել
նաեւ «աժերիկեան
պարեր՛» :
կարղ ացա՞ծ
ենք ֆրանսական
թերթերու
ժ էք
Ճ&ՈՏՇՏ ՇԱքՕթ66ՈՈ6Տ
այն պարերուն
Հաժաբ,
ղորս
կր
պա րենք պարասբաՀներոլ
մէք : կորսուի
1)Յ1, ^ 3 1 1 ^
հտ1
կամ
հ
&1
Ոաէ :
Ո՚-րք^ժն
Հայեբէնոփ
պէտք
է
րսենք
պարզապէս
՚քԻչե րա
յին
պաբաՀանդէս
,
կաժ
Հանղ էսէն վերք պար
:
իսկ
եթէ ժիաժաժանակ
աեւյի
կ՚ունենան
Հայ
կական պարեր
, ա ւն ատեն
զանազանելու
՜Հաժար,
թսղ
ղ րս՛՜ի
Հա յկական
: Ե թէ
կ՚ռւզենք
«եւրոպա–
կան»ի
տեղ
կրնանք
ղործածել
«արգիական
պա
-
րեր»
բացատբութիւնր
, ինչպէս
, պարի
ուսուցիչ–
նե բու
աղզ ե բուն
վրա
յ
չ՚ս՚ո անգաժ
կ ր
տեսնենք
յՈՈՏՇՏ աՕ<յ6Ոյ6Տ ,
րայց
ոչ թէ
Ճ&ՈՏՇՏ 6ԱքՕր6€ՈՈ6Տ :
Եւրոպական
պարե ր կրնանք
զ րել կաժ
ք՚սե լ
գուցէ
այն ղասական
պարերուն
(ՃՁՈՏՇՏ շ1ՁՏՏ1զԱ6տ)
Հտ
-
ժար , զորս
կր տեսնենք
րեժերոլ
վրայ :
Ուրեժն պէտք
չէ վւակցնել
«եւրոպական»
կնիքր
ժեր աժէնուս
պարած
պարերուն
վրաք ,
Ժանաւանղ
որ անոնց
մէք կան
Ա Ո ւ ի ն կ . ռ Ո Լ լ ք պ լ Ս .
եւայլն
, որոնց ծննգավա
յրր
չատ
Հեռու
է եւրո
-
պական
աչխաբՀամասէն
:
Գեղամ Տէր Անդրէասեան
ՄԱԿի քաղաքական
յանձնաժո
էլո վին
առքեւ
Պ՝
Վ^իչինսկի
անւլամ
ժրն ալ յայտարարեց
, թկ
՚
Մ իութիւնբ
աժէն
տեղեկութիւն
պիաի
տա
յ
իր
բանակնե
բուն
եւ զէնքերուն
մասին , ե թէ արեւ
-
մտեան
մ՚եծ
պետութիւններր
բնգունին
իրենց
սպառազինումնե
ր ր մէկ
երբոբգով
կրճատելու^
սկզբունքբ։
Մ - ՆաՀանգներր
րսաւ
ան,
՛Բո
-
րէայի
յարձակում
էն վերք
ա յլեւս
իրաւունք
չհլ–
՝
նին
խօսելու
խաւլաղութեան–
անունով։
Անգբա.–
զ աոնա լով
Հ իւլէ ական
ղէնքին
, Ա ովետնե բու ար
-
տաքին նախարարր
յա յտաբարեց
թէ
ա յգ
ղէնքին
Համար պատրաստուած
ամերիկեան
ծրագիրր
սաՀմանուած
է միայն պաաե բազմական
նպատակ
ներու
ծառայեցնելու
Հիւլէական
ուժբ։
Նախ
պէտք
է աբւլ իլե
լ Հիւլէական
զէնքր
եւ. ապա
խ՛՛ր—
՝>/Հ
ղա քն Հակակչռելու
ժասին։
ՖՐԱՆԱԱՏՒ
ժէք\95\ին
տեղի
ունենալիք
րնա–
րութե անց պաաճաո
ով , Հանրապետութեան
նա -՚
խագաՀ ր Պ • ՚Լէնսան
՛Օրի" ք Փարիզէն
պիաի
չՀե–
ո անքսչ բնաւ
;
եիւ
Եո րքի
գե րմ անական
Հիւպատոսին
յ ա յ -
տարաբոլթեանց
Հաժաձայն
, ազատ
արձակուած
են ֊էարիւր
Գե րժ անա ց ինե ր , ո րոնք
,՜նե րքին ապա—
Հ ո վո
լ թե ան նոբ
օր էն,ոին
Հ իժ ան
՛էյ՛ա յ վա ր գր ր՛
ուած
էին էլիս
Այլրնտի
ժէք։
Վերքին
տեղեկութեանց
Հաժաձայն
,
Հատ
-
ուածի
կիրարկժան
կարգ
ժ ր
բաց առո
ւթիւններ
նկատի
պիտի
առնուին։
Օրէնքի
կիրարկժան
թր–
լականէն,
այսինքն Աեպա՛
2^էն աոաք
նեբգաղթի
արտօնութիւն
ստացած
գաղթականնե
բր
առանց
արգելքի
Աժերի.կա պիտի
մտնեն,
եթէ
ա)
Համա–
տիրական
կուսակցութեան
մ՛ր մ էք իրենց
անգա–
մակցութիւնր
եղած
է անուանական
եւ
որեւէ
ղործօն
աշխաաանք
չեն աարած
եւ բ) Ամ երիկ"՛
մ տնելու
կաբեւոբ
պատճաոնե
ր ունին
:
Օրէնքբ
մէկ ամիս պայժանաժաժ
սա՝, մ ա —
նած
է բ րո լո ր Հաժ ա յնավա
րնե բուն ,
արձանա
-
գրուելու
Հաժ աբ ; Պա
յժ անաժամ ր անցած
է ար
-
գէն,
րայց
ոչ մէկ Համայնավար
աբձանսւգբուած
է մինչեւ
Հիմա
:
ՀրաՀանգ
տրուած
է Եւրոպա
գանուող
ա—
ժ ե ր իկա ց ի զինուո
րնե բուն
չաժ ո ւսն ան ալ ա
յնպիսի
Գեբժ անոլՀ իներու
Հետ , ո բոնք
, նռր օրէնքի
Հի -
ժան
վբայ պիտի
չկրնային
Աժեբիկա
ժտնելռւ
սէր–
տւնութ
իւն ստանա
լ
ԹՈՒՐԲԵՒՊՈՒԼԿԱՐ
ՎԷՃԸ
ՄԱԿԻՆ
ԱՌՋԵՒ
Ո ւս չին կթ րն ի թուրք
ղ ե ս պան
Ֆէ րի՛՛՛՛՛՛ն
էր՜ -
քինի
յտ յտա բարո
ւթե անց Համ աձա
քն ,
Հաւանական
է որ թուրք
կառավաբութիւնր
Մ ԱԿ ին կ՛ոմ
մի -
քաղղային գատական
ատեանի
մր
միքամտսւթիւնբ
խնգրէ
Հարթելու
Համ ար
թո ւրքեւպո
լլկ
՚Ար
՚իէ^Ր
Պուլկարիո
յ Թուրքերուն
բռնի արտաքսմ
ան մա
-
սին
յ
Թուրքիա
, մ արգկա
յին
իրաւունքներու
բա
-^
ցո րո շ րոնա բա րում բ կբ աեսնէ
Պուլկարիո
յ
այս
արարքին
մ էք : Եկած
է ժաժ անակր
, րսած
է գես–\
պանր , որ այս ոզբերգո
ւթիւնր
ներկա յացուի
քա
զաքա կիրթ
աշխարՀին
իր բոլոր
Հետեւանքնե
րոփ :
Երկու
Հարիւր
յիսուն
Հազար
Թուրքերու
ամ
բողքական
արտաքսման
պայմանաժամ
ր կր լրա —
նայ
Նոյեմբեր
\Հ)ին : Մինչեւ
Հիմա
30.000
Հոգի
ապաստանած
են Թուրքիա
:
Ամ ե րիկեան
կոյռ
ափարութիւնր
մ օտէն
կր
Հե
տեւի
թո ւրքեւպո
ւլկա ր փէճին , թէեւ
որեւէ
ուղ -
ղակի
քայլ
չէ առած
մինչեւ
այսօր։
ԳԵՐՄԱՆԻՈՏ
ամերիկեան
գրաւման
չրքանին
մ էք մ ին չեւ
ա յսօր
131
միլիոն
տո լարի
Հատո՛ւցում
•
եգած
է նացի փարչաձեւի
զոՀերուն
: ի ժիքի
այլո-լ
վճարռւած
են Հանգստեան
թոշակնեբբ
աժէն
ա - •
նոնց , որոնք պատեբաղժի
չրքանին
եւ ատկէ
առաք՜։
ղ անուած
են Գեբժ անիքյ յ կեգբոն՚Սցմ
ան
կա
յան
՚^.
ներուն
Ժէք։
.
ՀՒՒԱՆԳԱՊԱՀՈՒՀԻ
մ ր ՝ Օր.
Մառի
Փէնօ
,
Լա Ռոչէլի
ժէք 355րգ անգամն
րչլտլռփ
իր
արիւ
նր աո ւած
է ո ւր ի շնե րո ւն , նեբաբկուելու
Հաժար :
Ե՛լակի
կր նկատուի
այս պարագան
աժբոզք
աչ
^՜^է
խարՀի
մէք։
աէՌԱՋԻ
ԹԵՐԹՕՆԸ
(212)
ԵՐԿՐՈՐԳ
ՄԱԱ
ԺԳ–
Նա
ղղոլե՜ց
ժիայն
այն ժամանակ
, երբ Աի
-
րէ՚՚՚ցին
անշաբժացաւ։
Գիակր
նողկանքի
էբ
ար—
ժանի,
ել նա խլեց իր Հանդերձի
^այբր
փայտացող
ձեռքից
, ժի կողժ
զցեց
խնքաբն
ու փաղեց
զուրս :
Այղ տեղ
ղիշե բա յին
ղռփութիւնր
փւա յփա յեց
նրա
գէժքր
ել ժի սիրուն
գողոց խառնեց
աբե ան
թրր–
թռումների
Հեա : ճ՚ոկաաբ
ղ նելոփ
փա յտէ
սիւնի
Վրայ, նա սկսեց Հանղստանալ
:
Նոյն
միքոցին
ցածբռւմ
աժբոզք
գի՚-՚լր
խօ
-
սոլժ
, աղաղակում
էբ՛
Տներում
մաբգ
չէբ մնա
-
տել։
Որոնողներբլ
փերագառնում
էին
ձեռնունայն,
Հ՚սբիւր
ու
մ ի ենթազ
բութիւնների
նիւթ
աալո։է
խմբուած
մարղ կանց , որոնք
լ զուշա կութ
իւններ
էին անում,
փիճում
էին :
Վերագարձաւ
եւ այն խումբր,
որին
Աննա
Խաթունր
երկրորզ
անգամ
տարել
էր գետի
ձորչւ :
Այդտեղ
էր եւ Տոփսէֆր։
7՛»"
այժմ
բաց
էր
աբել
ճտկատր
, խօսում
է լ։ փորձուած
մաբղու փստա
-
Հ ութեամբ , կարծիք
էբ
յա յտնու ժ ,
Հաւանու
-
թիւն
էր տալիս
կտմ
Հերքում
էբ ,
փկայութիւննեբ
րերելոփ
իր ղրքերից
:
Մի
ղիշերուայ
րնթացքում
Ա
՛յգ երեխան
կա
-
տարեալ
աղամ "՛րզ
Հ ր դ "՛րձե
լ ՚ նա էլ փաստակա–
ւո րնե
բից
մէկն
էր • նա էլ սպաննել
էլ ՚ • •
Վիճ ա բանո
ւթի
ւնն ե բ ին ,
ենթագրո
ւթիւննե
-
րին փերք գրեց Աննա 1Սաթունր : Տայտնի
էր
որ
գիւղի
չորս
կողմում
ոչ մի Հետք
չէբ
գտնուել,
բայց
եւ այնսլէս
ոչ ոքի Համար կասկած
չկար,
ոբ
Բէկն աղատուել
էր փախչելոփ
:
ի՞նչսլէս
զանել
: վ.^ճո եցին
ձիաւո
րնե բ ո ւզա
ր–
կել
մօտիկ
դիւղեբր,
պատուիրե
լոփ նրանց
մինչեւ
լուսաբացբ
խուզարկել
բոլոբ
ճանապաո^ներբ
:
Բացի
զրանից
, Աելիքի
այրին պաՀանքեց
որ ոչ ոք
չքնէ , մինչեւ
որ կր պաբզուի
ղրութիւնր
: Հրա —
ց անների պա՛Հ ասո
ւթիւն
չկար • իսկո
յն
մ իւ ստուար
իաւմր
կաղմուեց
, որ սկսեց շրքադայել
ամէն
տեղ։
Այդ
ժաժ անակ
՚ Աննա
Ի)"՛թո
ւնր Տոփս է ՛իի
եւ
իբ ժարգկանց
Հետ
ղնաց տուն, ասելով
որ
ինքէ՛
է Լ էէ Ք^Ի ՚ Գի՛՜՛լի
վե ր ին
ժ ա սերում
խո լղար կոզ
-
ներր միշտ նրան ասել էին թէ
ամ բոց ի
Լ՚՚՚՜Ր^ե՛
Հանդարտութիւն
է աիրում
ել նա Հաւատացած
էք՛
ոբ այնտեւլ
ոչինչ
չկայ
:
Վեբաղառնում
էր նա , բայց
մտաաանքութիւ
նր,
անյայտոլթիւ1ւբ
այժմ
աւելի
սաստիկ
էի^՛
սեգմում
նրա կոկորզր։
Ա արդիկ Հաւատացած
էին
որ գործր
Հեշտ
է եւ շուա
կբ վերքանայ;
Բայց
ի՞նչ դուրս եկաւ՛.՛
Գրսից
էլ լուրեր
չկան,
մինչ
գ ե ռ
թուում
էր թէ
մ օտակա
յ գիւղերր
վաղուց
պիտի
աեզեկութիւննեբ
Հասցրած
լինէին
Այնքան
ծանր
էին այգ կասկածներր,
որ
նա
մոռացել
էբ իր աղքկան։
Եւ տխբութեամբ
շար
-
ժելով
ղ լոլխր
, նա կանչեց Աստծուն
, պ՛ո տո
ւի րե ց
երկու
ժ արդկանց
պաՀապան
կանզնե
լ
պաբիսպնե–
բի
՚1բ՚"յ՛ ապա
Հ րամ այեց
Թէոս
ին
իսկո
յն
ձի
պատրաստել
եւ թ" չե լ Տող,
Մէլիք
Աւանի
մօա։
կ՚ասես
որ ամէն
ինչ լալ էբ, բայց
Բէէլն
ազաաուեց
. . . •
Եւ մենք որոնում
ենք, մեր
ձեռքից
նա չի
աղատուի
, աւե լաց րեց Տոփսէփր
,
պա տ ո ւի րե լո փ
Թէոսին
չմ ոռանա
լ այդ խօսքե
րր
:
Վերեւից
մէկր
ինք որ տարօրինակ
աղաղակ
արձակեց
ել արագութեամ
բ ցած
փաղեց : Տոփսէ–
փլ^
իսկոյն
ճանաչեց
Գայիանէին
եւ
կանչեց
-
Եթէ
տեսնէիր,
քոյրիկ
...
Գայիանէն
Հեկեկւսլոփ
փաթաթուեց
մօր փ՚լի՛^՛
եւ սկսեց
ինչ որ կցկտուր
խօսքեր
շշնչել։
Աօս՚ե
-
ցք՛ին ճրագր
ել մայրր սոսկաց
, տեսնելով
նրա
ա—
ր իւնոտ
ղգեսաբ
;
-—- Բեղ
վիրաւորե՞լ
են , աղաղակեց
՚1ւա խե
-,
լազար
ի նման
:
Նա
այնտեզ
է , վ երեւում
, խօսեց
այժմ
աբգէն
պարղ ու վստաՀ
Գա յիանէն
:
–Բէկր
...
-
Այս
բա ց ագան
չո ւթ իւն ր զուրս
թռաւ
աժ էն
քի
բե րան ից
;
Ի՞նչ
էք կանղնել,
տզեբք,
Տարութիւն
,
Ա արգիս
՚ ՚ . Գռներր
փակեցէք
՚ ՚ ՚
Տ՚՚ւնն
իժն է ,
քանգեցէք
, կրակ
տուէք՛՛՛
Աժէնքս
ժիասին
կո -
տռրուենք
ել նբան
էլ ժեղ Հետ աանենք՛
՚ ՚
Աննա
քցյոթունր
փառուել
էբ , այլեւս
ոչինչ
չէր
ուղում
լսել։
Տեսնելոփ
որ իր Հրամաններր
կայ
-
ծակի
արաղոլթեամբ
չեն կատարւում
, նա
ինքբ
ղնաց , որ գոնե ր բ փակէ : Բայց
Գայիանէն
բո^ւե՜ւլ
նբան
ել րարձր
ձայնով
էքի Կբկնեց
՚
Զուր
է ՚ ՚ • Նա չաղաաուեց
իմ ձեռքից
:
Fonds A.R.A.M
