ՕՍԿՍՐ ՈԻԱՅԼՏ
՝Բ^իստափո^ ԿաոԱ Մուպա
ՎԱՐԿԻՆ ՎԵՐԱՀԱՍՏԱՏՄԱՆ
ԱՌԹԻՒ)
...^
......
ո ւ ւ
– , ո 1
Ր Օ ,
,
/ / Լռ I
՝ Ո /
Ո
ք...
կաքսււ֊թիւ֊ն եւ Արուեստ» աՍ՚սագրի 1950 Յուլիսի
աէպո Լւ փոթորկա
ւո,որ
Աոկ՚՚՚ր
11ւաւ,ա,
կւլ
^ ,ր ո
ւ քո<–
ւ Ր ր
փակկ,
ա1քԼրրյիոէձաարչ.
աԼշ,
փՀվ
.ղի մկի
իԻ՚^է՛^ ՚ ^^^^^9 ա-նելով քննադատական մ ա ս ը –
ՐՆիկ իրլաՆաացի
, ծնահ֊ էր
1854/5/
Տր"1լթ>՚Ի
Հայաոաանի
ՀԱՍ Ռ Գիաութեանց
Ակագե -
մէք եւ
25
տարեկանին
Հաստատուած–
Լոնտոն։
մէայի
Արուեստներու
պատմութեան
եւ տեսու -
Մեծտտագանգ
Հեղէնակ
մր էրրեւ
բանտս - թեան
բամԼւնբ չափւագանգ
կարեւոր
գործի
ձեււ -
աեղծ, թատերագիր
եւ փիպասան
, որ ԺԹ ։ ղ՛" ՜ նարկած է, լոյս
բնծայելոփ
Հանրամաաչեչի
մե -
բու
՚/երքին
րառո րգին մեծ աղմուկ
Հանեգ
իր նաւլ րական ա չխատո
լթ
իւննե
ր ղասական ել սո -
չուրք,
չնորՀիլ
արուեստի
մասին իբ
յայանած
վետական
երգաՀաններու
մասին : Այս կարգի տչ–
ինբեատիպ
Լլ
արտա կանոն
գաղափարներուն
եւ Լսատո ւթ իւնն ե ր նպատակ
ունին
մ էկ
կողմ
է ծա -
խորՀրդածու
թեանց ֊. իրմով
Հրապարուեգան
ոչ նօթացնել
մեր երամչտական
արուեստի
պատմու–
միայն
մտաւորական
ԱնւլլԼւան
, այլեւ
ֆրանսացի
թիլնր,
անոր ւլարւլացման
րնթացքր
մԼնչեւ սո -
ականաւոր
ղրագէտնե
ր , Անաթոլ
Ֆրանս,
ԱնռԼ՛ տր վետական
Հայկական
ե րամ չտո
ւԼմ եան մեծ նուա -
Ր՚էնիէ , Մօռիս Պառէս եւ գեռ
ուրիչներ : Իսկ ճումները,
միւս
կողմէ,
մեր ե րամ
չտութեւսՆ՛
Ան տոէ
Տ՝իտ
գԼ՚-րք մր գրեց իր րարեկամ « Ասկար
անցեա
լի լաւագո
յն ղործիչներու
կեանքր
,
ղոք՛ - ՚
Աւ՚՚՚յլ՚ոԼ՛՝»
մասին։
ծունէութԼււնն
ու ստե ւլծագո րծութ
իւն
ր րնորոչե -
Ասկար
Ալայլտ իր չրքանԼն
չվւացած
աղան
Հ"՛/,
"/.^Ր Հանել
այն Լ՛նչ որ ուսանելԼւ է սովետա–
Հաղուելու
իր մասնաւոր
ձեւր
ունէր.
Հարուստ
կան ե ր իաասա րգո
ւթե
ան
Համար; Այս աեսակէ ֊
Կբ ՝
ԿԸ
. "Իրէր
ղուարճութիւնր
եւ Հաճոյքր,
կ՝ար– աէն ողքունելԼ։ է Մ • ՄուրատեանԼւ
«՛Ր
ր իստավա
ր
ՀամարՀէր
Հանրային
կարծիքր։
Արուեստի
՛լոլ՛– կարա - Մուրզա»
՚ լ ի ր ք շ :
ծեր
կ՝արաաւչրէր եւ ոգոգոլած էր փառքոփ։
իյԼւսա
կարա - Մոլրլլա
անցեալ
գարու
փերքին քա -
սրաիսօս՝
լնկերային
ու լնաանեկան
շրքանակնե -
ոորգի
Հ՚ոյ երամչտու
թեան
ամէնէն
կարկառուն
րոլ
մէք, փնտ՚ւուած
պատմող
մլն էր, "ր կր կրկ՜
գէմքերէն
մէկն է : Անոփ կր սկսի մեր
երամչտա–
նէր թէ ^.պատմութեան
միքոցո՚ի
միայն
կրնամ կան մչս՚կոյթի
նոր չրքանր։
Առաքինն էր որ Հայ
յայտԿւել
մտածումս»։
.
մողոփրղակւսն
երամչտութիւնր
ՀամերղայԼ՚ն
՚Օսկա
ր Ո՛ա
յ լտեան
՛լե ւլե ՛յկա գիաո
ւ թեան
նր -
Լսու մ րի փե րածեց
ե
լ
սաեւլծե
լոփ ա յգ ե րամ
շտու -
մոյչ
մրԿւ է
ՀՏ
ո ր ի լ^ւ
Կլ՚էյի
կենղանաւլի
ր ր»
փէսլր
,
թես՛ն
Համար
նոր ել լայն
ուն1լնղիր
,
րնկերային
գրսւած
1 890/5՛ :
Այս ՛լ Լ՛ րքր
Լ՛ր մամ անակԼն
Լ^է ^՚– ՛չե ղա րուե ստա կա^ւ
ն ե ր ղո րծ
ո ւ թ ե ան
նո ր ում
յաքողոլթԼււն
ունեցաւ, թէ քննագա տո
լե ց աւ Լ՛ր՜
մր տուաւ։ Ան մ
Ո
ւլո ՚Լրգա կան երգր
րաղմ աձայ -
րեւ
անրարո
յ : իսկ Լ՛նք
արՀւսմ արՀանքով պա - նեց , որով եւ Հանգէս
բերաւ
նոր ,
ւչ եղա
րուե սա
տասիսանած է թէ , ՀէԱյս գԼ՚րքր
թերեւս
մաՀ րոա
օրէն
աւելԼւ կատարեա
լ ձեւով եւ աւելի
Հաբուսսէ
է , սակայն կատարեալ է» :
բււվանգակու
թեամ
ր : 1՛ ր
մամ անակա չրքան
Լւ ա՛լ -
Րացի
ղեղեցիկ
Հէքեաթներէ
ինչսլէս «Եր -
գո՛յին
փե րե լքի՛ պայմաններուն
մէք այգ
փերելքին
քանիկ
ի չիւ ան
լ՛» , որոնց մեծ մասբ
Հայերէնի
լ^ւգա՚ւաքե
լով
, Հայկ՚սկան
եբ՚լի
բաղմաթիւ
Հա -
թաբղմանուած
է, Օսկ՚՚՚բ
Ուայլտ
գրած է թատե–
մերւլներով ան կր ձղաէբ
ունկ1ւգիբԼւ
ղիտակցու–
րաԼսաղեր
, Հ(.Տիկփն Ո՚ Լ՛նտ
րրմ
Լ՛բր
ր Լւ ՀոփաՀարբ»
,
թեան
մէք մողովբղական
երամ շտո
ւ թեան
ա՚լղա–
«Անկ՚՚՚րեւոր
կին մ բ» , Հձիտէալ
ամուսին
մ բ»
եւն.։
յԼն արուեսաի՛
բնոյթ աալ ել այլ աղղերու ար -
իսկ
«Աալօմ
է »ն , որ Հա
յեր
է նԼւ թս՚ր՚չմ անուած
է
ուես՚ոԼ՚ն
Հաւասար
Համ արում ստեւլծե
լ : Ասոր Հե–
Մ՚ոննիկ
Պէբսլէբեանի
կողմէ,
ղրած է
ուղղակԼ՛
տեւանքով
կարա - Մուբղ՚՚՚յԼ՛
Համերւլային
լտյն
ֆրանսերէն։
Այս ՚ԼերքԼ՚ն
ղոբծԼն
Ան՛ղլիա
մուտ–
ղո րծունէութ իւնր
, ոբ կ^ր^՚գ՚լրկէր
Կ՚՚՚ԼկասԼ՛
ոք
քբ չէ արտօնուած
, մինչ Աաոսւ
Պէ՚ւնար
1894/5՛
կր
մ
իա յն
կեղ րոննե
ր
ր , այլեւ
Հայաչատ
բոլոր
վայ–
ներկ՚սյացնէր
՛լայն
ՓարիղԼւ
բեմԼւն
՛Լ լ " " յ ՚
րեբր,
ժամանակին
չատ կարեւոր
ղեր
կատարեց
Օսկար
Աւայլտ
"՛յն ա րո
ւե ս տաղէ տնե ր էն է , Հայ մողովբղի
աղ՚լային
Լնք1ւաղ
Լւ տակց
ո է թ ե
ան
ո րոնւլ Համաձա
յն արուեստր
պէաք չէ որ մողո–
բարձրացման
մէք , մեծ չավավ նպաստեց
անոր
վբղ "՛կան
ղառնա
յ :
Հ
Հասարտ
կութ Լււնր կբ պա–
մ
չակութա
յԼ՛ն ղարղ
ացմ
ան
է
..՝.՝.
Հանքէ
արոէես՚ոէն
որ մողովբղական
րլլայ,
՛ԷՈ -
Հանգէս
գալով
երամչ՚ոական
-
րնկերային
վարանէ
ճաչակի
իր պակասր,
չոյէ,
փայփւայէ
իր չ,սվ,ս,ղանց
բաղմակողմանի
ղոբծունէութեամր՝
անՀեթեթ
ունայնամտութիւնր,
բսէ միչտ
ինչ որ կարա - ^ուոոան
^ոյց տուաւ ագգա
լին
տրուես–
րսւ.ւածյ^յաճ^խ,յոյց
տ դ
Խ
^ Հ
/ ^ ^ ^ ^ Հ յ ^
տյք,ն.>^իրուՆԼկ՚նկ^^^^
՚^^Փ^.
տսգաս տեսած
է. ինք ու յուլնած, տեսսելէ՝»,
Հ Հէրք1–. չել է
գովուրգբ
ինք պէտք է բարձրաէայ
արոԼճ^տին»։
Հարագատ
մողո՚Լուրգի
չաՀերուն։
ինչսլէս
ճիչգ
ր նչէ Լ;բ ՛լ րքի յառաք արանԼն
մէք , Մ "ւբռ-տեան
,
կարա
Մուբ՚լտյի
կեանքր
չափաղանց
ուսանելի է
մեբ
երիտասա րղու թեսն
Համ տբ :
Ասկէ պարգ կր գ առնա
յ ՝Րրիստափո
ր կարա-^Հ
\ք "ւբւլա
յին նու իրուած
աչԼսա տութեան
՛ո յմմ
էու -
թիւնր եւլոյս լնծա
յելու
անՀ րամե չտո
լ թ
իւն բ :
Զեոնարկելով
ա յս ա չփսատութիան՝
^
Հեղինակբ
ն ււլ՛՛՛՛ո ս՛կ է ունեցած
«ւիե րակ՚սնղնե
լ կարա
Մ ուր–
՛լ՛"
քի իր՚սկան պատկե բր , Հանրամ ատչելի
ձեւո՚Լ
պա՚ոմ
ել անո ր կեանքԼէ եւ ղ ո րծուն՛էու
թեան մա -
սին , ցրուել
անոր չուրք ստեղծուած
թիւր կտբ–
՝
, ւ կեանքԼէ
՛Լե
րքբ
անղ աւաճան
կե րպով ծառա
յեղ
ղատ
մողուէ
«Երր արուեստագէտր
Հ
՚Աչուիկ՝առնէ
՝իՀչոբ
ոԼ–
յ , , ^
^ ^^^^
առաք
ի
,
Մուրս-աեան,
րիչներ կբ
պաՀանքեն,
կբ գագբի
արուեստաղէտ
^^,,, յ1սլ,,,,ա,ե
րլլո
՚լէ
եւ կբ ղաոնա
յ մւււսյլ կամ ՜ղուարճալի
աբ–.
Հե սւոաւո
բ
մ ր» : ՀԱրուեսւոբ կբ սկսի Հոն ուր կր
վե ր
քան
՛ս
յ նմանողու
թԼււնբ» :
Ուա
յլա կ՚ատէ
ր Հ՚սսաբակ
տեղիքբ ել կր
պաչտէր
՚լե՚չեցԼւկր
: « Արուեստր
արուեստին Հա
մար»
՚իարգասչետութեան
այս քերմ
քաաաղովԼն
գործերուն
մ էք սակա
յն կբ նչմ ա բուի
մԼ՛ չ՛ո
տ
Լ
բարոյական
Հիմք մր , նպատակ
« Աալոմէ»ին
մէք :
ինչպէ,
մեւո
բե
Լ անոր կաւոարսւծ
ւչործբ»
կաբա - Մուբղան ել մեր եչ
•.թեան
" ք "
1 .7/""–"ճ
•––•ր
շ-լրչ
•••••–ղս•••–"•՚՛
ր՚ք-ր
՚լ՚՚՚ր–
Ինչպէս
ր"ինք,
Օսկար
Ուայլտ
իր մամանա -
ծիքներբ,
պար՚լտբանել
անոբ քաղաքական
ու ւչե–
կաշբքանին կբ Համարուէր
գրական
արտակարգ
ղագիտական
Հայեացքներբ
եւ ճիչգ կերսլով ար -
երեւոյթ
մ բ ,թէե չատ անւչ՚սմ
սւ ւ ան գա
ոլ՛" չտԱն ՛է—
լիան իր ՛չէմ
կ՝ելլէր : Եւ սակ՛"յն
, Լւր վւառքի
ճա.՛
ճանչներուն
քովն ի վեր գառնօրէն
լնթացալ
՛լայ—
թակղոլթեան
մբ ^ուասաացումբ
ււր իբ
կեանքբ
բամնեց
երկուքի :
Աքս էր ոլատճտռ
բ ոբ գառնօրէն
կ՝ալլագա—
կէ ,
Օ շ քաքսոյ1տ/
մէք. « Փ՚սոքի
Համբաւէ մր
՚Լեբք
ինկայ տեսակ
մբ յաւ Լւտենական
ւիատա ֊
^ամ բաւու թեան » :
Օր ՛քբ Օսկար
Ուայլտ
ծանօթ՚սցաւ
Լօբտ Ալ–
ֆրէտ
Տ լ՛կ էէս
ի Հետ ,
23
աարեկան
եր իտա
սար՛ի
մբ, որոաանաւորնեբ
կբ ՚չբէր եւ մ ի ե ւ 1 ՚ ո յ ն ատ
են
ուսանոո էբ Օքսֆորաի
Համալսարանին
մէք : Ալս
եբիտասարգր
անե րեւ ակայե
լի
տիրապետութիւն
մր ունեցաւ
Ասկար
Ա՚այլաի
վրայ,
ումեղ սէր մր
ծնաւ
անոր Հանգէպ որ երրեք
չլքեց
գինք
։ Տ րկ–
էէսե ու ղղուած
նամակի
մբ մէք կլ՛ ղրէ.
«Գոլն
եր
կրէիր արուեստագէտի
Լսառնուածքի
տաբեր -
պաամութեան
իր
մամ անակա չրքանր
ուսումնա ,
սիբուած
չեն, ուստի այգ նիւթր
Հե՚ոս՚՚լօ՚ոողի
Հ^^
մաբ ոբոչ
ղմուա րութիւննե
ր կր ներկայացնէ ,
Հեղինակր
կլ՚Յ՛"^
է
՚ ^ ^ ^ մասով
իրագործել
իլ,
գրած
Լոնգիբներր ՚
Գբքին գլխաւոր
գրական
յատկանիչներն
են ,
Նախ լաւ է տրուած կարա
Մուր՚լայի
անձնա^
ւոբութեան
գիմա՚լիծր։
Առաքին
ղիծի
փրայ ^
գրուած
անոր
Հանրային
՚չործիչի
կերպարր՛,
րա
Մուրղայի այսմասին
փերաբերող
ամբլ,^^
նիւթր,
Համողիչ է եւ լիակ՚"աաբ
պտտկեբ
մր կլ,
ստեւլծէ :
իրսւպէ" կաբա - Մուրղան
ծնած էր կարծես
երամչաական - Հանրային
՚լործիչ
ղառն՚ոլոլ
մար-^Ան
՚Լառ
աենչերո՚լ
Հայրենի
քաղաքէն կլ,
ձգաի կոփկա",
Թիֆլիո,
Բաքու,
լալն
Հորիղոններ
իրեն
ենթարկելու։
Ան անս՚՚լառ
եռանգ
ունի
^
յո՚/նիլ
չի ղիաեր,
միչտ
ո՚լեւորուած
է ել
կ՚ո՚լԼ–
լորէ
ուրիչներո, ոչ մէկ առիթ կր ՚իախցնէ իլ,
նուիբ՚սկան
՛լո րծր
յառաք
տանելու։
Ան րաղմ ո,^
կողմանի է : ճիչ՚է է արուած
անոր
քաղ՚ոքակաճ
ղէմքր,
փերաբերումր
դէպի
ց՚"րակսւն
կառափա^
րութիւնն ու եկեղեցին։
կաբա
Մուբ՚լան
նկարա ^
ղր՚ոծ է իբրեւ
իր մամանակին
Հայ յառա քղիմա -
կան մտաւորականութե՚սն
լաւաղոյն
նեբկայացու–^
ցիչներէնմէկր
։
Նկարաւլբուած
է անոր կատաբած
գործր։ կա
րա Մուբղան
աակաւին
երիաասարգ՝
կբ ղնէ իր
ղո րծո
լնէ
ութ եան
Հ իմնական
ն սլա տակր \ Ան լալ
կբ Հասկնայ
իր ղործի մեծ նչտնակութիւնբ,
մ ի
էԱ,
չաոաք կր նայի, չԼ՛ ՚Լ՚ակոլիբ
նեղ
սաՀմաննեբու
մէք,
նկատի
ունի ամրողք
կոփկասաՀայութիւնր
-
կարա - Մ ուրղան կր սո րփեցնէ
է/ ո ղո փ ո ւբգ
Լն եբ-
ղ ել ել լսել բաղմ աձա յն
ե ր ամչտ ւ թ ի ւն
,
բա
յց
կ՚ս՚շիսաաի
սկիղբէն
սկսիլ։ Ան կր աեսնէ որ ա -
մէնէն
կարեւոբր
լաւ
,գբագէա
Լ՚՚մրափաբնեբ
սլաարաստե լն է ,
ո րպէսգի
աւելի ու աւե
լի
մ
եծ
ծաւալ
սաանա
լ բաղմ աձա յն
երւլ Լւ ք"՛ բ ո ղ չո
լթիլյձ^
նր : Բաղմաթիւ
իսոչրնղոտներ
, կ՚լեբբ եւ ցարա -•
կան
ղ բ՛ս քննո
լ
թԼււնբ չեն կրնաբ
կոա
րել
անոր
յամառ
թափւր,
խան՚լաբել
անոր սկսած մեծ գոր
ծր։
Այս բոլորր նկարագրուած
է գբքին
մէք բա ֊~
լաբար
ձեւոփ
, ելատոր
Հ Լւմ ան
՛Լյ""
ք պատկեբ -
ուած է կարա - Մ ՚ ՚ ւ ր ղ ա յ ի
ծ՚"՚ւայութԼււնր
մեր ե–
րամ
չտա կան մչակոյթր
կանոնաւոր
Հիմքերոլ
փր–
լ՛այ
գնելու
գործր։
գրուած
նաեւ կաբա ֊ Աուրղայի
ոբք,^,
ղծաւլործոլթիւններոլ
ղեգարուեստական
ար -
լ
լ լ
լ լ
է
է.
ւ ..
^.
..
մէքԼւ Հարցր մեր օրերու
Համար եւզանոնք փե^ա–
կանգնելու
, ամ րո գքա
ցնե
լու եւ
Հ բատ՛ս րակե
լու
անՀ րամե շտութ
իւն
բ
յ
կարա
Մ ուրղան
Լւր սաեղ
ծազո րծութիւննե
րուն մէք, րաց
Լլ
ղեղքկական
ե
ր–
գերհլ
լեղոլէն , օգ՚ոագոլ^՝ած՛
է նաեւ մ^եմանա -
— ...^..,'րուաՇ՛
ԵԼ
յառաքւլիմ
ակ՛են
ե րեւո
յ
էր, որԼ՛ր յետագայ
գարղացոլմր
ա՚զբեցաւ
մին -
չեւ
մեր օրերր :
,•• ՝
Նիւթի
չս՚ր՚ուէրութիւնր
պարղ եւ մատչելի է
եւ Հետաքրքրութեամ
բ կչւ կտրգացուի։
Եթէ նկա
տի ունեն՚սնք
որ կարա - Մուրղաքի
մասԼ՛ն ոչ մէկ
աչիսաաութիւն
չէ Հրատարակուած
(բացի
1904/*՛
տսլա՚չրուած
կենսագրական
կցկտուր
ակնարկէն)
,
պարղ կբ գաոնայ
որ
այս աչխատութիւնբ
առա -
քինբ
րլլ՚ոլոփ,
մեր երամչտոլթեան
տսպաբէ՚լին
մէք
կարեւո
բ երեւո
յթ է
յ
Անկասկած
ղիրքր
ղերծ չէ թերութիւննեբէ
•
տ աքքԼւ
ղա
բնո
ւլնե րբ :
Բանի
մբ կարեւոբ
Հարցեր
բաւարս՚բ
չափոփ
ԱՀ
•քք՛ թայւուն
փեճակի
մէք»։
Ուրիչ տեզ
մո.
-
նչանաւոր
գործր
« Օ շ ^'^օքսՈ(11Տ»
ն՛՛՛՛ք ակի
ձեւով
Տրկլէսի,
ինչպէս
^է«Xհ^
8Ձ11Ձ(1 օք
էՀտՅճւոՅ Շ&օ1»/^ տ
( Ա յս ° ՛Լե րքին բ
Հա
յե րէնի
թարգմ անուած է Եգ •
Տարօնեանի
կոզմէ,
Պէյրութ) :
«Ծշ
ք*Ր0քսՈ(1ւՏ»/
ձեռագիրբ
յանձնուած
էր իր
կտակակաաար
բարեկամ
Րօսին
, որ
Բբիտանական
իմ անգա րանին
աուալ
,
\
960/5՛
Հ բատա րակո
ւե
լու
՛ղա
յմ անով
;
Րա
յց արգէն
\
905/5՛
Հ րատա
րակուած
էին Հատուտծնե
բ ել
1913^5՛ /
վեբ ծանօթ է գոր
ծին մէկ մ ասր :
1897/5՛ ,
բանտէն
ելլելէ
՛Լե բք
, անցաւ
Ֆրան
սա
, րնկճուած
ազք՚ստ : Նախ Տ Լ՛է՛ի
, յեաո
յ
մ օտր
Պէոնրվալ
սիւռ
Մ է՛ւ ծովափբ
ապրեցաւ
, Աեբաս–
« Ա,ն.րան աաեն որ իմ չուրքս
էիր, կեանքս
եղաւ
՚"ԻԷ՛^
Մէլմօթ
կեղծանունոփ
: Փարիղ
գ՚ողոփ
բնա–
ամոէ I եւ ոչ
ստեղծագործ՝»։
Օսկ՚սր
ո՛՛ս քլտի այս սերտ
մ տե րմ ո ւ
թիւնր
ւ՚աեա
քն , չաղաԼսուեցաւ
մեղքո՚ի
մբ որ
լնղփգեցուց
Տ՚մ՚ւէսե
ալ
անգա պաչտ եւ խստաբարոյ
Հայրր
Բու
ենո՚զէբի
մարքիղր։
Գատի
յանձնելէ
փեբք,
(անցաւոր
գատուելոփ
,
1895/5՛
երկու
տարուան
մճեռոմ
Րի՚ոինկի
բանտին
մէք տամանակիր
աչ -
հ՚ատանբե
ղ աաապա րտո
ւե ցաւ
Օսկ"՚ր
Ուայլտ
է
կեցւսւ
ք
^Ա6
663Ա\ յ^^էտ/
Ալ՚լ"՛"
պ"՚նգ"կին
՛գբգ–
աիկ մէկ սենեակին
մէք (պանգոկին
գոան
փրայ
մարմարեայ
տաիստակ
մր կայ գրուած) : Վերք
երր
Լ՚նք՚էԼնք
յանձնած էբ ՕչԼ՚նգբԼ՛
(ապսէնա) : Աե -
ո-ալ
1900
Նոյեմբեր
ՅՕին։ Նախ թաղուեցաւ
Պ՚՚՚ն–
եէոյի
գերեզմանատունր,
իսկ
1910/5՛ ,
իր բաբե -
կամ
Րօսր փոԼսագբեւյ
մարմ Լւնբ Փէռ
Լաշէղ։
^ււԿւէ՚՚յ՛
մաՀով^
(1945), «Օշ ԲաքսոՓտ»/
երկ^ -
Արձակուելէն
վեց ամիս առաք
միայն,
չնորՀիւ
րորդ մասբ կարելի
եղաւ տսլագրել։
0
"կ"՚ո
Ուայլ–
եւ՛ բարեկամներուն
, մանաւանգ
Րապբրթ
Րօսի ,
մ իք ՛ոմ տութիւն
, իրաւունք
ունեցաւ
թուղթ
եւ
գրիչ ստանալու։
Այգ միքոցին էր որ դրեց իր
տի տղան՝
Վիվիէն
Հո լլնտ
Հ րատա
րւս կեց Անգ -
լ ի " յ մէք երեք ամիս առաք :
Ասկէ ղատ այս վերքերս
ֆրանսերէն
գԼ՚րք մր
լո յս տեսաւ
Փտբխլի
մէք,
«0տ^^^ ^^^ւՍշ նէ Խ Օ&ո
1)0Ա§1ՑՏ»
գրուած
Բուինսպէրի
մարքիղի
կողմէ >
որ
թոռն է Ուայլտի
ոիւերիմ
թշնամի
Բռւինս՚գէ՜
բիին եւ եղբօրորղին
Տրկլէսի
։ Գիբքբ
ձօնուած է
Օսկար
Ուայլտի
աղուն
«Վ^ի՚Լփլ՚ն
Հոլէնտի, ան -
կեղծ բարեկամու
թեամր» : կր պաբունակէ
նամակ
ներր
Տկրլէ"ի
ինչպէս
ել Րօսին,
Տլ՚կլէ՚՚ի
^**1՛՝
Բուինսպէրիի
նամակներր
իր տղուն,
ոաանաւոր–
նեբ
Տբկլէ"էն,
եւն.։
Գառնութեան
բամակր
ցմրուր
քամելէ կէ՛^
՛լար
՚Լերք
, երկու
րնտանիքնեբուն
չառաւիղնե -
բուն
սիրալիր
ր՛ս
րե կամ ութիւնր եւ
Հաչտութիւնր
յետ
մաՀու կր սրբէ ՚սնցեալր
անոր
որուն ար -
ուեսաի
մասին
յ՛ս յտնած
ամէն մէկ աոզր
ղեղաբ՛–
ուեստական
՛Լա յելքով
մ բ կր կարգացուի
միչ՛"
ալ։
«Անցեալբ,
ներկան ելապաղան, կր գրէ
0"–
կար
Ուայլտ,
րոպէ մբն ենԱստուծոյ
Ա
՛չքին, ՛՛
բուն
նայուածքին
տակ պէտք է ապրինք
րոլորս»–
Մ–
ՄԱՆՆԻԿ
ԽՄԲ
Ուայլտէն կարգ մը հատընտիր
թւսրգմանութիւններ կաաարուած են Պուսոյ
Ա՚1՜
գակ
երիտասարդ շարաթաթերթին մէջ (1909) ,
Միոաք Մեծարենցի կոդմէ եւ մինչեւ աւսօր աւ
կ՚արտատպուին թերթէ ր ե րթ եւ գիրքէ գիր^
(Գատաստանատունր
եւն
.) -
իսկ ^.0^ Րքօ(աւ1ւՏ >՝
թարգմանած եւ տպած է գ. կսսլվաբենց :
Fonds A.R.A.M
