«6 Ա11- »
ԹՈԻՐԲ
ՀԵղԻՆԱԿ ՄԸ
ՀԱՅԿԱԿԱՆ
ՀԱՐՑԻ
ՄԱԱԻՆ
2ԱՑՆԵՐ
ԳԱԻԱՌկՆ
ՀԱՆԳԷԱՆԵՐ
Ամասիոյ
նախկին
երեսվախան
էսաա
Ալրու ււ
700
էԲ՚ոց
Հաաոր
մր Հրաասւրակա1է է
« Հայերը
սլատւ1՚ւսյ>եա(լ ,1'էջ
հայկական հարցը>;
նիւթին
՚/.Ր՚"յ
• Ան կըխօսի
Հայոց պատմական
անցե աէին
,
ներկային ու ՀՀապաւչային»
մասին։
Հեղինակր
երկար
աարիներ
նուիրեր է ուսումնաս
ի րե աւ. եւ
Հանրութեան
ներկա յացնե
լու
Համար
«Հա
յկական
Հ
,"՚րց » կոչուածը
, ղիմելով
րաղմաթիւ
Հին ու
նոր Հրաաա րակոլթեանց
:
Այս
աոթիւ
«Աքշամ»
թերթին մկք
նախկին
Հալքեան
երեսվախան
Ցքաղըլ ԱՀմէա
Այքաչ գովա
բանական
ղրախօսական
մը կր գբկ , ուր, ի մէք
"՚յլ"3
Կ՝ր"է —
« Գարեր ու ղարեր
կողք
կողքի եւ
ղլուխ–
ղլխի ապրեցանք
Հայերուն
Հեա ել ապագային ալ
թեկնածու
ենքդարձեալ
միասին
ապրելու
անոնց
Հեա :
Մինչեւ
այսօր ո՞վ արմանի
կա րեւո
բո ւթեամ
ր
ուսումնասիրեց
Հայ Հայրենակիցներու
ղանղուա–
ծային
կեանքր, ա րկածա
խնղ բութ
իւն բ ,
իաէալնե–
րր եւ ղաաերը,
որոնք չափաղանց
կաբեւոբ
բնոյթ
կր կրեն :
Մեր քադաքական
կամ վարչական
ղէմքերէն
քանի՞
Հ՛՛՛էի իրապէս
աեղեակ էր այն
կնճոոա
ղաաեն
, ՛լ՛՛ր կլ՛ ^"^ենք
«Հայկական
Հարց
. . :
Մինչ՚լեււ այս Գաար Հանդիսացած
է մեր կա
բեւոբ
ղրաղումներէն
մէկը թէ մեբ գիւանաղի
-
աական եւ թէ ներքին
քաղաքականութեան
պատ -
մութեան
մէք եւ այսօր ալ կբ պաՀԷ այդ Հանգա–
մ սւն,ւ>ր :
Աւս պատճաււով
ամէն բարեմիտ
Թուրքի Հա
մար բարեբաստիկ
իմացական
լուսարձակ
մր կը
նկաաեմ
Հատորը, ոբ կատարելապէս
կր լուսա^.ո–
րէ մէկր
մեր
ներքին
ինղիրնեբէն
, ղոր ուսում -
նասիրելու
ձանձբոյթր
յանձն
չենք առած
մինչեւ
տւսօր՝ Հակաոակ
անոր որ մեր տղտյութենէն
ք
վեր յաճախակի
կր լսենք «Հայկական
Հւսբց»ին,
անունր
, առանց գիտնալու թէ ինչ է ան՝» :
իլՄԲ
-
Հետաքրքիր է տեսնել այս հատորր
հասկնալու հալքար, աւելորդ անգաւք մր եւս թէ ,
հայկական խնդիրին աոջեւ «թրքական ակնոց»ը
փոխուա՞՛ծ է ր է ոչ, մանաւանդ երբ ան կր խօսի
եղեր Հայոց «ապագային» մասին ալ - • • :
50
ՄԻԼԻԱՌԻ
ԺԱՌԱՆԳՈԻԹԻԻՆ
ՄԸ
Առասպելական
• մառանղոլթեան
յքր
թնգիքը
կայ այՍ պաՀուս
Պելճիքայի
մէքէ Րաղմաթիւ
նո
տարներ
երկար աաենէ ի վեբ կր փնտռէին ուկբ
Հ ետապնդէ
ին գա յն :
Անփէբսի մէք \795ին մեռած էր Օր–
Թբքընդ
ռր թողած էր յիսուն
մ իլիառ
պելմիական
ֆրանքի
Հարստութիւն
մ ր , կալուածներ
, ղոՀաբեղէններ
,
գրամ
ել մանաւանգ
փոխատուութիւննեբ
: Նո ~
տաբներր
իրական փաստեր
ղտած
են որ
"՚./7՜
օրիորգր
I 794/՛^/
աասր
Հաղար
անւլլիական
ոսկի
փոխ տուած է Շուէտի
կառափաբութեան
,
նաեւ
ուրիչ
դում աբն եր Տանրմ արքա
յի եւ Հո լանտա
յի ;
Այս
Հարստութեան
Համար
ներկայացած
են
310
մառանղո
րգ , պե լմ եւ օաար :
ԱԷՆԹ ԱՆԹՈԻԱՆ,
14
Օգոստոս
Ֆրանսա
֊–
Հայ
կասլոյտ
1ւ) ա չի Աէնթ
Ա^ւթոլանի
մասնաճիւ
-
՛ւէ աարե կաԿւ դա շտա Հանդ է սր
աեղի
ունեցաւ
1 3
Օ՛է" ստո
ս կիրակի , 1,աճ՚սրեաննե
բու
աղա րակին
մէք. Հոծ բաւլմոլթեամբ
մր ՚*յ
Հանգէսր
րացուեցաւ
կապ. իք ա չի
քայլերգ,
«Տաո աք նուՀատակ»ով
, ՛է՛՛բ եբղե ցին Ա էնթ Ան– ,
թուանի
Ն՛՛ր Ա երունղ էն խումբ
մր օրիորղնե ր :
Օրուան
նախագաՀ
ու՝,ի
Տիկին
Իվոն Աւե գ -
եան
Մ իութ եան
Հ^ամե այ ա շփսատանքնե
ր բ նե ր -
կա յացուց
, թուե լոփ աղղա պա
Հ պանմ ան
Համ
ար
տրուած ա չխատանքնե
ր ր , եւ այն րաղմաթիւ
օգ -
նոլթիւններբ
որրրած է թէ Հոս եւ թէ արտասաՀ՛
ման :
Գեղարուեստական
րամինր
պատրքսս
տուած
էր ճոխ եւ խնամեալ։
Արղեցին եւ
արտասանեցին
Աէնթ
Անթռանէն
սիրուած
Հայրենակից
Ռուբէն
Մ անուԼլե ան , վալանսէն
սլատաՀմ ամ բ եկած Պ •
ԶարեՀ
, մեներդեց
նաեւ
Պ՚՚րաոյէն
Հայրենակից
մբ,
Գափւիւսէլի
Նոր Աեբունգէն
Պ •Աբաաշէս
Ն"՛–
դարէթեան
, Աէնթ
Անթուտնէն
Օր–
Մանուկեան
եւ Օրդ. Ա րբոլՀ
ի Ա աթո յեան :
Գե ղարու եստական
բաժինբ
լրանալէն
առաք
,
Աէնթ
Անթուանի
Նոր Աեբունղի
«Գիւլխանղ
ան -
եան» խում րէն
քանի մր աղքիկներ
ՀայկաԼլան
աա–
րաւլնե լաւէ սլա րեց ին ու ե րգեց
ին պաՀ ժ բ յիչե -
ցնելոփ
Հայրենի
րնագաւառր : Ամէն
գնաՀատանքի
արժանի են Տիկ՛
Աւեղեէսնի
քանքեբր, ոբ կաբե–
Հ / ՛ ^
է^էր խնայած
, դե ղա րուե սւոական
բաժինբ
փայ
լուն
անցնելու
Հաժաբ :
Գե
՛ւ
՛սրուեսա
. բաժինէն
փերքր
յա յտա րա ր -
ուեցաւ որ , աճուբգ
ժը տեղի պիտի
ունենայ
, ո–
բուն
արդիւնքբ
պիտի
յատկացուի
կիլիկիո
յ կա–
թոդիկոսութեան
Գպրեփանքին : Ափսէ ժր
անռւ,ե–
ղէն
ղրուեցաւ
աւ^ուրղ ի , որու
Հանղ իսաԼք
աններր
լիառատ
մասնակցեցան
ել կարճ
ժաժանակուան
րնթ՚սցյէին
ղոյացաւ
11.400
ֆրանքի
դոլժաբ
ժբ :
Ամէնէն
աւելի
եււանգուէ
աճուրդին
մասնակ -՝|
ցեցան
Հայրենակիցներ
, Մանուկեան
, Աարկոս
-"՚
եան,
Նաղարէթեան
եւ Գրիղորեան
եւ
ղանաղան\
Նոր Ա երունգի
մ ասնաճ իւդԼէբ :
(
Աճոլրդբ
շաՀեցաւ
\
Հայրենակից
Մ աբկոս Ա արԼլոսեան
, գա րձեա
լ
՚(քՈր1
Աերունգէն
, նուիրե լոփ կապ • Խաչի
մ ասնաճիւ–^
ղին :
1
Ամէնէն
փերքր
Մս՚բոէյլի
Նոր
Աերունգի։
« Ռ ՚ ՚ ՚ ՚ ՚ ո ո մ »
խում
րին
կողմանէ
նԼ՚բկա
յացուեցաւ
Հնա^ւ^՚^միտ վարձակայ
ղաւեչտր,
խիստ
ղուարճա–
ցնե լուի
Հ անգի
ս ա կաննե ր բ :
՜՝ւէ /
լ
Այս պատեՀ
առիթոփ
1լ՝արժէ
քանի մր խօսք
րնել Ա է նթ
քէն թուա
նի
ղաղութին
մասին։
1928^^
ի էքեր
էՏ
՚օտ
400
րնտանիք
Հայ Հաստատուած
են
այս
րարձոլ^ւքին
՚էբայ,
Հիմնե լոփ
իրենւլ
բնաԼլա–
րաններր
, ինչսլէս
եԼլեւլԼ.ցի
Լէւ
գպրոց։
1947/5՛
եր
կու կա րա լաննե
ր ո փ
մ օտ
80
րնտանիք
մ ե Լլն ած
են
Հա յբենիք : Տ ե՚լւո
յն ժողոէք ուրգբ
րարեկեցիէլ
եւ
առ Հասալէտ1լ
ւլո բծա
ւ ո բ դա սա կարղ է կր բաղկա
նայ
ւ Շ ՚ ո ՚ ո Հաժերաշխ
Լ
,–ն եւ Հայրեն՚սսէր
: Աժէն
աղղային
ձեոնս*բկ
րնղՀանուր
աոմամբ
Լլր քաքա–
լեբուի
Հասարակութենէն
, րէլայ
նիւթապէս
, բլ
լայ
բաբոյասլէս։
Վ^երքացուլ
դպբոցէսկան
տարե —
չրքանին , մ օտ
Հարիւր աչակե րտռւթիւն
ունէր
դպբոցբ, որ տեղի
Լլ՝ունենայ
տեղւոյս
եկեղեցւոյ
մ էք ամէն
երԼլուչարթի
եւ
շո րեքշաբթի
, իսկ
Հինալշաբթի
ամրողք
օբր,
ուսուցիչ
ունենալոփ Պ՛
թադէոսեանր,
որ իր կարելին
չի քսնայեբ
նոր սե–
րունդի
դաստիարակութեան
Համար :
Վերքերս
Լլաղմած է սԼլաուտական
խումբ
մր , ղպբոցի
ւս -
չակե րտո ւթենէն
, որ Նք՚սէ՛ չէ՚քանր
օդափոխու
-
թեան գացած
է ։ Եկեղեցին
ւրլալի
յաոաքգիմոլ
-
թիւն
ունեցած է շնորՀիւ
նորրնծայ
\,երսէս
քՀնյ •
կատարինեանի
խաղաղասէր
քանքերուն եւ քաբուլ–
ն ե ր ո ւն :
Ցանկալի է որ յառաքիկա
յ գպրոցական
տա -
րե չրքանին
Աէնթ
Ան թուանց
ինե
բո
արժ եցնե լուէ
ժ՛ե ր Համ եբաշխ
ողէւն , ունենան ք միակ
դպր՚՚ց
՚^է՛
աո անց բաժան
բաժան
ի , օբէւնակ
Հանդիսանա
լո՚է
"՚֊րիշ
թաէէեբու :
^
ՍԷՕթ Անթուանցի մը
X
ԿՐԸՆՈՊԼԸ
Մենք ալ տօնեցինք
իյանասորի
արշաւանքէւն
տարեղարձր,
սարքելով
գաշաաՀան–
՛լէս ժբ
Յ՚՚ւլէ՚ս
ՅՕին Աէն Նք՚՚լիէի
ճաժբուն
վբայ ,
(իան
Տ՚ոռէսէւ
ծառախիտ
անտառին մէք :
Հագիլ
Հոն Հասած
, մուտքի
դրան
առքեւի
պաղ եւ անուշ քուրով
լուացոլեցանք
ել
ժոդո -
վուբդր
սկսաւ իրսլատ րաստո
ւթ իւնւնե ր բ
տեճնել
ճա շի Հաժ ար : կէսօրին
խո րոէէածի
Հոտերր
կր
բուրեն
ամէն
կողմէ :
Կէսօրէ
՚էեբք
ժամ ր 4ին սկսաւ
պաշտօնական
բէսժինր : Օրուան
նախաղաՀր
րնկեր Վ ՚ թորոս -
եան քանէէ ժր խօսքով
պաբղ/^ց օրուան
տօնին
էւ —
մաստր,
շեշտելով
^ քէլանասոբի
արշաւանքր
արձագանգ
ղտաւ
մէսմուլին
մէք, թէ՛՛
Համալսա–
բանական
ուսանուլնեբ կէս ձդած
իրենց
ուսումր ,
ղացին եւ էւրենց ՛վրէժը
լուծեցին
Մաղրիկ ցե -
՛լէն :
Գեղաբուեստական
բաժնին
մ
ասնակցեցան
րնկեբ
3
• Վարիպեան
,
«Զ"
յ՛է եղ ունէոՐ»ով
, Օր •
թ • Մաբտիրոսեան
երկու
երղ երով , Մարտէւրոս -
եան
քոյրեր՝
Ալիս եւ Պէ՚սթբիս
որ մեր
Ռատիօ
Կրրնոպլի
էգարծանքն
են , եբղեցին
Հա քերէն եւ
ֆրանսերէն
, Տիկ • Պայծառ
Մուրաէոեան
« Լռեց
ամէէլերր» : Արտասանեցին
Խ՚ոչ՚սաուր
Անտոնեան^
եւ Պ • Մարտիրոսեւսն
: «կարկուտ
տեղացիով
սկր–
սած
Հանղ էսր փակուեցաւ
«Մչակ
բանուոր»ոէէ :
Վ– ՐԱՐԱԽԵԱՆ <
ԱՏԱՑԱՆԲ
ՅԵՎԱՓՈԽԱԿԱՆ
ԱԼՊՈՄԻ
թիլ
10=
Կր պարու
նակէ Հերոսներու
կենս աւլր ութ
իւնն ու նկարնեբբ
:
Հասցէ
նկարիչ
Աւօ , Հալէպ
։
ԲԺԻՇԿԸ
ինչպէս է Հիւանգր
այսօր :
ՀԻԻԱՆԳԱՊԱՀՈԻՀԻՆ
Շատ լալ չէ. սո.,–
կալի ցաւեր
ունի։
ԲԺԻՇԿԸ՛
Բանի անգամ
րսի որխօսելոլ այդ
ձեւր սէսալ է ՚ պիտի
բսես՝ «Կր կարծէ
սոսկալէ։
ցաւեր
ունենալ՝»
;
Ուրիշ օրմր
Այսօր
ի՞նչպէս
է ։
ՀԻԻԱՆԳԱՊԱՀՈԻՀԻՆ
-
Այ՚՚օր
բնաւ
չի շար–
ժիր՛ կր կարծէ
մեռած
րէէտլ • • • :
«ՅԱՌԱՋ»Ի
ԹԵՐԹՕՆԸ
(152)
ԵՐԿՐՈՐԳ ՄԱԱ
I
Անցաւ ժամանակ,
մի օր է լ եկաւ
կուսանոցի
Հբամ անր . կոյս
Հեղինէն
, Աւեաաբանոց
էւ ամ ենա–
էսելօք
՛մ աբգր , Հբամ ա յում
էր , ոբ ձեռք
փե
բցնեմ
արիւնոտ
գոբծեբէւց
, Լլոբչեւք մեր սաբերից
, թէ
չէ՝
եկեղեցին
էւնձ կ՝անիծէ եւ Աստուած
խռոփ Լլր
մնայ
մեդանից : Եկեղեցին, իՀարկէ , ուժեղ է Մ ե–
լիքի
իչխանութիւնից
: Բայց նա չէր
փախեցնի
Մանասին
, որ այնքան
ժաժանակ
ապրել է Տէր
Ա ողոմ ոնի Հետ • • •
Այդ անունբ
մ էւ փա յրկեան
կանւլնեցրեց փոք -
րիկ
մ աբգուն
, մի թեթեւ
Հ առա չանք
Հանեց նբա
սրտից :
Բայց թոգ մնայ, ասաց նա՛
կտրճ կա -
պենք
՚ եր Լլո
լ
կանա յքր
ասում
է ին ա յն , ինչ դու
ասացիր : Այժժ կանգնեցէք
երեքդ այս
օքախի
մ օտ , նա յենք
մ իմ եանց
երեսին : Փրփրաձ
՛լ եաեր
են
Հանում
մեղանից , այսպէս
ասացիր դու : Շաւո
^իչդ
• •
•
Գոլ կամ քու երկու
լ^էԼլե րռ ւՀ ինե
ր ր
խօսք
տուէք
ինձ թէ այգ գետե
րբ կր գագա
րեն , եթէ
սարի
գլխին
մի Մ անաս չր լինի , եւ ես ՚էաղբ
, քո
աչքի ա ռաք
, գէն կը գցեմ
Հբացւսնս ու կր կորչեմ
:
Խօսք տալի՛՛ս էք •
Բայց
ինչո՞ւ դու այդ կանանց
լնկեր
գար–
ձըրէ՚բ
էւնձ, ես այգպէս
չէի ասում :
Բո ասածն
է լ կը լսենք՛
րայց նաէս պա —
տասխանէւր
՚ խօսք տա լփէ՝ ս էք :
~
"Ք էէ ՚""՚յ • ՝ ՚
՜–~ Ողորմի
Հօրդ՛՛՛
Մենք
տզրուկներ
ենք ,
կաթ—կաթ
արիւն
ենք Հանում : Ո՞րտեզ
գոյացանք
մենք : -
Այնտեղ
, ուր առա
քէէն անգամ
, առանց
պատճառի
, էոկ ստորացնելոլ,
ո^չացնելու
Հա—
մար,
թափուեցէէն
արեան
զեաեբ։
Մենք
լոյս լն—
կանք
այն օբր, երբ Վաբանգայի
երկինքր ղար -
Հուրեց
իր տակ կատարուած
անա րգա
րութիւն
ից :
Գա
մի վճռական
օր էբ • րազմ ութիւնբ
,
քաղցր
Համարելոէէ
գրաստի
կեանքր
, զնաց
խռնարՀոլե–
ւ
՛ււ։ Իսկ Հատ - Հատ մարզիկ,
որոնց մէք չէբ մա–
րել Աստուծու
բա ր կո ւթ ե ան
Լլր ակբ
, դուրս
վազե
ցին , եւ նբանց առաքին
աղազաԼլն էր
«կռէււ»
%
մ անց ինե
բր գա յլեր
են , բա
յց բաւական
չեն Հա -
մարում
իրանց
բե րաննե բով , իբանց
քէֆ է՛
Համար
ծոլատելր
; Նրանք
է։ րանց ատամնե
բից
ւլնռւմ
են
եւ
մկնեբի
բերանում ել ուղարկում
են մեւլ ուտե
լու : իւրաքան
չիւր քոսոտ
մ ուսի լման
մ եր Ղէ1"է
աէրն էբ զւսրձել։
Մերձեռքից
խլում
էին
ւլէնքե–
բբ եւ տալիս
է էւն մեբ Հարեւան
մ ուս
ի լմ աննե ր ին :
Գայլի
կծածը չատ չէ ցալեցնոլմ
, երբ սկր -
ւմ ես մ
լ
էծե լ , որ գաղանր
քեղէ նից չ
աա ու
ժեղ է : Անտանելին
մկան
կծածն է ՚
անտանելէւն
ալն է, երբ քեղ գզգզում է վախկոտ ու մերկ գո–
ղբ ել ինչո՞վ.
փոք՛
սաւլածատա
մնե
բով
տամներր են դրանք,
բտյց
միթէ՞
գոբծադրոդր
մկան
թ ո յ լ ծնօտներբ
չեն • • • ի՞նչպէս
չյուսաՀատ–
ուել , ի՞նչպէս
չՀամողուել
, որ ա յնուՀետեւ
ճան–
ճբն է լ կ՚ուտէ
քեզ
Ա յժմ
մ կնե բր
մ տան
իբանց ծակեր
ր
ւժմ
ԱնՀաւասար
, անէսե լք կռիւ • • ՚ ինչո՛՛ւ ես զարմ ա–
նրանք
դիտեն
, որ գա յէից փոխ առածր դեռ բա -
նում
՚ չե՞ ս տեսել՝
էէնչսլէս է մ էէ մ աբգր
յարձակ–
ւում
Հէէնզի
փ րա յ ՚ չբ գիտե՞ ս մ իթէ
, որ նա էւր
ուժի
փյւայ
յոյս
չունի,
այլ յարձակւում
է, ոբոփ
Հետեւ
էէէէէոէ մ եոն էէլ : Ուրեմն
ժեղ փրա
յ է է
ժ ի
զարմ անար
. արեան
ւլ ետե
ր ր մենք
չրերինք
, այլ,
լնզՀակառակր
, նրանք
մեղ զուրս
Հանեց
ին
. նր -
րանք կային, երբ մենք չկա
յինք ...
ճշմաբիա
է , ասաց Ասլանր,
ձեռքր
մտեր—
մ աբաբ
զնելով
խմբապետի
ուսի
՛քրայ :
Հան -
ղ-ամանքն^^րն
սաեղծէէւմ են կռուէւ տեսաԼլներ • մի
տեղ մեծ չափե րո էէ է լինում
, մի տեզ այսպէքէ , մի
տեղ կաթ - կաթ միւս տեղ զետի
նման
ւաԼլան չէ , ո բ մ ՚՚ւԼ^ էէ գաղան գառնա
յ :
Մ
ենք
խրատեց
էէնք նբանց • եւ մեր ժողոփուրդր
ապա -
Հով
եղիր , տ յլեւս չիխորոփկի
մ Լլներ ի
ձեռքին
՚
ամենագլխաւոբն
այն է , որ նա չի կարծի
թէ
մժեղն
է լ կաբոզ է իր Հոգին
Հանել՛ ՚ ՚ Աա քէէ
բան չէ
-— Ոչ ոք այգ չէ ուրանուժ
: Բայց
իժ
էծն
այգ
չէր , Մ անաս : Երկու կանա
յք
քեզ
անիծում
են , ասելով
, դու պէտք չէ սաստկացնես
ՀրգեՀբ
,
իսքլ ես, րնգՀակառակն
, քիչ եմ Համարում
այդ -
^քանբ։ Ես Համաձայն չեմ կաթ - կաթ արիւն Հա-
նեւուն :
ի՞նչ օգուտ
մեր կռուից
,
Հարցնէ
են
մ արգիկ : Օգուտ
կա
յ , եւ աՀա ինչ օգուտ : Օս՜
Fonds A.R.A.M
