լ ը
Րէ<ւ\ււըւ^ ցսօւաւօ^ ձ ա օ ^ ւ ա
ըիյ ըսէՀՕՐւ։։
0|ք6
€է«ա
՚–1՚քօրո6է&Մ6
՝•
ՏՇ11. ԱւՏՏ^ւԱյԱ՚ւ
17. քՀս6 Օտաէտաէ ֊ Բյ\աՏ (13)
Հհցամո • 800 փր • , Տար– 1600, արտ– 2500 ֆր–
ա
008. 15-70
ԳիՏ 7 ֆր– Շ.Շ.Բ.ՐՅա 1678-63
1«««6(1ւ 23 Ճ0Ս1
26րդ ՏԱՐԻ ֊ 26^ ձոււ6€ «օ.623Տ–՚նո րշրջան թիւ 1646
1950 Ջորեքշարթի 23 ՕԳՈՍՏ
Խմթագիր՝
Շ.
ՄԻՍԱ-ԲԵԱՆ
ՄՕՐ ԽՕՍՔԸ
Օ Ր Ը
0 Ր Ի \ ,
Ի՛ՆԶՊԷՍ ԸՆԵԼ ՈՐ ԿԱՐԴԱՆ
կամ
աւելի
^իչգը՝
ի՛նչ
ինե
լ Հայերէն
գիրքր
աարաՆե
էոլ
եւ սսլառելու
Համար ;
« Հայերէն
գիրք » կ՝րսենք՝
առանց
բնորոշե
լու
գրքին որակր :
Աեր
Հեղինա1լներր
րնգՀանրաււլէս
կր
սիրեն
րանասաեգհութիւն
կամ վէպ գրել ու Հրաաարա–
կել ..
Եթկ
յուսան
, որ րնթերցողր
գրավաճառին
դիմելով գնէ իրենց
ԳԲքերը
, կրնան երկար սպա ֊
սել ;
Ա յգ պատճառով^ ալ կարգ
մ ր
Հեղիեակներ
,
որ աւելի շաա գործնական
ոգի ունին եւ Հասկցած
են Հայ րնթերցողին
Հոգե րանո ւթ իւնր , կր
գիմեն
«ուղղակի
մե թռածին : Այսինքն
գիրքր կր աանին
Ր^ թե ր ց ո ւլին ոաքր եւ կարճ
մամ անակի մէք կր
յաքուլին ապագրական
ծախքր
Հանելէ զաա
^ոկիկ
շաՀ մրն ալ
ապաՀովել։
Ուրիչներ
բարեկամներու
միքոցաւ կր աեղա–
ւո րեն
իրենց
ղրքերբ ;
Ասոնք
բացառոլթիւձւնեբ
են :
Բոլոր
Հեղինակներն
ալ նոյն
Համարձակոլ
- ,
թ իւնր եւ նռ յն բարեկամ
ո ւթ իւննե ր ր չունին
եւ
ա յգ պաա ճաււով ալ անոնց
ղրք/՛ րր անվաճառ կր
մնան ։
Այս
կարգի
Հեգինակներու
գոբծեբր
սպառելու
•
մ ասին է որ պէաք է մտածե
լ :
՚
« Գոյամարտ
» կ՚առաքաբկէ
որ «Հայ Գրա -
գէանե
բու Բարե կամնե ր»ր
, « Համ աղգա յին»բ ,
« Հա յբենիք »ր կամ նմ ան կաղմ ակե րպո ւթիւննե
ր
ստանձնեն
«Հայ
գրքի
սպառումն
ու տսլագրու
—
թիւնբ » :
« Հա յ Գրաղ է անե բու Բարե կամներ
»Հ» 1929
1Խք^^՛.՚Ղ^"էԼ^ձհյո^
են («Համով
~
րլլար
16
Հատոր) : Ո՛չ իսկ մէկ Հատոր
տար
–V
ուան մէք ։
Արգ՝
21
տարուան
մէք չեն կրցած
նոյնիսկ
սպառել
իրենց
Հ րատա րակո ւթիւններ
ր ։
« Մեր պահեստին մէջ ունինք քանի մր հա -
տոր գիրքեր տակւսւին, որոնգ վաՏսսՆումէն գո -
յացած հասոյթով նոբ գիրքեր լոյս պիտի ընծայ^
ուին ; Գժբալստաբաբ գիրքեբու վա-նսւռոււքր մեր
ակնկալութիւն ներր չի պսակեր, եւ այդ է պատ–
՜նաոը , որ հացիւ աարին անգամ մը հատոր մը կը
յանձնենք ընթերցողներուն»։
(Տե՛ս
«Հայ Գրա -
գէաներու
Բա րե կամնե բ»ո
լ վերքին
Տեգեկաւլիրր՝
Հ Համով - Հոտով »ի Բ՛ Հատորին
մէք) :
Ուրեմն
կարելի չէ յոյս
գնել
Հ. Գ. Բ.ի վր–
բա
յ
ուրիչ
Հեգինակնե
բու
գործերր
սպառելու
Համաբ ։
«
Համ աղգա
յին »ր վերքերս
իրարու
ետեւէն
Հրապարակ
Հանեց
մ կկբ
մ իւսէն
աւելի
արժէքա–՛
լոր գրքեբ
, որոնց
շարքին
Լեւոն
Հքանթի « Ամ՛ -
բողքական
Երկերֆր
։ Աբգ , Համ ագգա
յինբ
Ֆրան՛
սայի
մ էք քանի՞
օրինակ
կրցած է սպառել
այՍ
Հ րատա րակութիւննե րէն
։ կ՝լնղունինք
որ
ղինեբռւ
սղոլթիւնր
արգելք է մեծ քանակութեամ
բ վա —
ճառման
X
Աակայն,
որքան
գիտենք
, քիչ թիւով
ալ
չէ ծախուած
% Ո՚֊բեմն
Համ աղղա յինէն ալ չատ
յոյս
չկայ : ֊
Գալով « Հայրենիքֆին
, կլանոլած
օրա թե ր -
թի , ամ սագրի
, անգլիերէնի
շա բա թ ա թե ր թ ի եւ
եռամ սեա
յ պա ր բե բ ա թե ր թ ի ծանբ
Հոգերով
, ա -
ռաք ուան պէս Հայերէն
գրքերու
Հ րատա րակո
լ -
թեան ումչի տար , մանաւանգ
որ
Ամերիկայի
մէք ալ
ինչպէս
Ֆրանսա
ՀետղՀետէ
կր
պակսի
Հայերէն
կա րգացողնե
բո
ւ
թ ի ՚ ֊ ր ՝•
« Հա յրենիք
%ի Հբատարակութիւ
ննե բու
վա–.
ճառումր շատ գանղագ է Ֆրանսայի
մէք,
տրուած
րլլալով՝
տոլարի
սակին տաբապա
յմ ան
րաբձրոլ–
թիւնր՝
ֆրանքի Հետ բագգատմամբ
Հ
իսկ
Ֆրանսա
յի Հայերէն
Հրատա րակո ւթիւն -
ներր յաճախո
րգ
չունին
Ամ երիկա
յի
մ էք : Լաւա
գո
յն պարագա
յին , «վա խանակոլթեան
»
գրու -
թեամ
ր միա յն կարե լի է որոշ
քանակութեամ
ր
գրքեբ
տեղաւո րե լ Հոն :
Ուրեմն « Հայրենիք
»ին վրայ եւս
^ " ՚ ր ե լ ի
չրլ ւար
մ եծ
յո յսեր
գնել ։
Ներկայիս
առանց մեծ ^իղվ՛ կր ծախուին Հա
յերէն
լեղուի
գաս աղ րքերն ու մեր մամ
անակակից
պատմութեան
Հերոսական
ղբոլագնեբր
պատկե -
բացնող
Հրատա րտ կո ւթիւննե
բ :
Անացեալ
գրքեբր,
մանալանգ
երիտասարգ ու
ՆՈՑՆԲԱՆ
ԱՀԱՐԿՈՒ
ինչո՞ւ
միայն
Հ իւլէա կանր կր յիչեն
իբրեւ ա–
Հա րկու
ղէնք մր, խաղաղութեան
գէմ կամ թեր • • ՝•
Ի՛՛նչ բանուկ
ղէ նքե բ կան որոնք
նո յնքան ա–
ւեր կր գործեն
գիւանագիտութեան
մէք,
որքան
^րասայլր
կամ Հիլլէականր
պատերաղմի
ւէաշտի
՚1ւ
վրայ
։
Տեսակներն
ալ շատ են , ինչպէս
միւսներունր,
ել գոբծածողներր
ղրեթէ
նոյն մաբգիկբ,
աշիւար–
Հր կառավարող
ափ մբ քոքեր ,
որոնց
ողքերր
«ասաուածներ»
կբ կոչուին
, իսկ
մեռածներր
«մարգկութեան
թշնամիներ»
կամ առ նուաւ^ ան–
մ իտ
սխա լականներ :
Ասյպէս
, Րռղփէլթր
ողք եգած
ատեն
ամենա
մեծ
իմաստունն
էր. Հիմա որ մեռած է
այսօրուան
ձւսխողանքներռւ^ւ
գլխաւոր պատաս խանատուն կր
նկատեն
% Զէմ պրէէ յնր առաքեալ
մ լ ն էր
խաւլա–
ղութեան
, Միւնիխէն
փերք։
Այսօր
«մոլորեալ
պատուելի
մբ մ ա րգակե
րնե
րո ւ մէք»
ինչպէս
կ՚ո
րակէ
Ա՛ ոսկուա
յի
ֆրանսական
գեսպաններէն
մէկր :
Այսքանր
իբբեւ
մ իքանկեալ ։
Բուն
րսելիքս
գիւանագիտական
աՀարկու
ղէնքերոլ.
մասին էր։ թոլեմ
քանի մր
Հււտբ՛
Գաշնաղիր
, յուշագիր
, ծանուցագիր
,
փեր քնա -
գիր , Համաձայնաղիբ
, պատգամագիր
, սլաՀան -
քաղփր , բողոքագիր
, սպառնաղփր
... •
Կրնաք գուք ալ աւելցնել
քանի
մր Հատ եւ
յետո
յ լրքօրէն անգրագաոնա
լ անոնց
կատարած
գերին
փրայ
I
1
Եթէ
միայն
առաքինր
առնենք,
Գաշնագիր
, կբ
բաւէ
Հաշուելու
Համ ար կատաբած
աւերր :
Գեր
ման եւ Ռուս դաշնադիր, Ռուսեւթուրք դաշնա -
գիր, Մունտբոսի դաշնադիր. Լոգանի դաշնացիբ:
Յուշագիրներր
ել ծանուցագիբներր
կ՚օգնեն
՜Վերի
*^լ^շ՝»ի^^,
պատե բաղմնե
րր
պատրաստելու–
ել
թուղթի
–վրայ եղած այգ քանի մբ ստորա —
ղ րութիւննեբր
վեր ածելու
ամէնէն
աՀարկու
ո բմ–
րաձիղնե
լաւն , ամ էնէն
վիթխարի
Հ րասա
յլե րուե
ել ամէնէն
աւերիչ
«Աթոմիք»ին
:
ԱՕԱԻ
ԳԵՐԱԱքք^ՈԻՀԻ
ՏԻԿ– –ԲՆԱՐԻ ՄԱՀԸ
է
Պոլսո
յ թերթերր
կբ Հաղորգեն
մաՀր արժէ -
քաւո
ր գե ր ա ս անո
լՀ
ի Տ իկին
Բնարի
(Ա վաճեան
) :
Հանղ
ուց եալր
72
տարեկան
էր եւ վերքերս
կա
թ–
ուածաՀաբ
;
Տիկին
Բնաբ երիտասարգ
տարիքին
նուիր -
ուած էր բեմին եւ Մնակեան
խումբին
մէք իր խա
ղա րկութեամբ եւ արուեստագէտի
խղճմ
տոլ -
թեամր
մեծապէս
գնաՀատուած
%
թուրք
բեմբ չաա բան կր պարտի
իբ
նախա
ձեոնութեան
եւ աշփսատոլթեան
։ Հիմնագիրնե
-
րէն
մ էկն
է ր նախկին
Տարիւ լպէաա
յիիԼա
յմմ թա
գա պետական
թատրոն) ել ինք էբ որ քաք ալե
րած
էր
թրքուՀիներոլ
բեմ
ելյելր
։
թուրքերբ
քանի մբ տարի առաք տօնեց ին իր
յոբելեանր
եւ ա յմմ
թերթերր
գո փ ա ս անա
կան
յօգուածնեբ
կր գրեն իրմասին ։
Աո ւղա րկաւո րութիւն
ր տեղի
ուէւեցած է անց—
եալ ուրբաթ
օր Գատբղիւղի
եկեղեցիին
մէք։ թա
ղապետական
թատրոնբ
ինքն
յանձն առած է ծախ
քերր։
խոստմնալից
Հեղինակներու
ստեղծագո
րծու -
թիւններր
քաքալերե
լու ել սպառելու
Համ ար ան–
Հրամեշա է կաղմել
«Հայ
Գրքի
Բա բե կամնե
ր»ու
մ իութիւն
մ բ , Հարիւրաւոր
անղամնե րոէէ , ղաւա
ռի , նո յնիսկ
արտասաՀմ
անի
մ էք
մ ասնաճիււլե
-
բով :
իւրաքանչիւր
անգամ պարտաւոր
պէտք է բլ—
լայ Հրատարակուած
ամէն
ղրքէ մէկ օրինակ
ւլնեէ
իրեն
Համար ել առնուաղն
եբկրորղ
օրինակի
մր
վաճառումն
ալ ստանձնել
: Այս ձեւով կարճ ժա -
մանակի
մէք գրքին
ծախքր
ելլելէ
վերք.
Հեղինա
կին
ձեռքն ալ շօշափելի
գումար
մր կ՝անցնի :
Փարիղր
կրնայ
գառնալ
կեգրոն : կր
մնաք
ղտնել
կաղմակերպութիւն
մբ, կամ ղրասէր ան -
Հատներ
, իբրեւ
նախաձեռնարկ
«Հայ Գրքի Րա–
բեկամնեբ»"».
միութեան
։
ՀՐԱՆՏ-ԱԱՄՈՒԷԼ
Թոլք1եԱպա\կաէ
խԱդխ
Վը
ՊՈՒԼԿԱՐԻՈՅ
ԹՈԻՐԲեՐԸ
ՊԻՏԻ
ՏԵՎԱՀԱՆՈԻԻՆ
Գրած
էինք թէ պուլկար
կառափարութիւնբ
պաՀանքած էր Անգարա յէն
երեք
ամ սուան
մէ ք
րնգունիլ
Պուլկարիոյ
250.000
Թուբքերր
:
Թուրք
արտաքին
նա խա
ր ա ր ո ւթ ի ւնր ստանա
լով այս ծանուցագիբր
անմիքապէս
արտակարգ
ժողուԼի մբ յանձնեց
գործին
քննութիւնր
: Բառորգ
միլիոն
քանակութեամ ր գաղթա^երոլ
լնգունե -
լութիւն
ու տեղաւորումբ երեք
ամսուան
կարճ
ժաժանակի
մէք անկարելի
րլլալով
, կր
կարծուի
թէ
Պուլկարիոյ
նպաաակն
է
ղժուարութեանց
մատնել
Թուբքիան
, որպէսղի
, միւս
կողմէ, ինք
աղատուի
քաղաքականօրէն
կասկածելի
եւ անիւ–
րացնելի
տարրէ
մր։
\^25ին
կնքուած
Համաձայնութեամբ
մր ա -
մէն
թուրք աղատ էբ գաղթել
Թուրքիա
իր
գոյքե
րով եւ կարասիներով,
ել սակայն
վերքին պատե -
րաղմ ի ընթացքին
տնտեսական
գժուա
բութեանց
Հետեւանքով
թուբքիա
վիգա
չէր տուած
ներղաղ–
թի Համար : կը ղաղթէին
անոնք որ Թուրքիոյ
մէք
աղղականներ
ել տե ղաւո րուե լիք տեղ ունէին։
ԱյՍ
ի՛նգի
ր ը վերքերս ա րծ ա րծ ո ւած
բլլա լով
Անգարա
յի աղգ.
ժողովին
ժէք, կառավաբութիւնր
վարկեր
յատկացուց
անոնցժէ
ամէնէն
աղքատներր
բնղու–
նելու
Համար։ Եւ սակայն
միքոցներր
անբաւական
էին
250.000
Հոգի
լնգունելու։
Պուլկարիոյ
նոր
ծ անո ւց աղբով Անգա բա
գժուարին
կացութեան
ժ ր
կր ժատնուի
թուրք
Հանրային
կարծիքին
եւ Պուլ–
կարիոյ
Թուրքե
բուն
առքեւ։
Հաւանաբար
Թուր -
քիա պաՀանքէ
3
աժ սուան պա յժ անաժաժ
ր ե րկա–
րաձղել ել
1925/՛
Համ աձա
յնո լթ իլն ր յարգել
գո
յ–
քերու
փոխագրութեան
մասին
։
Թուրքիոյ
Հանրային
կարծիքբ
յուղու ած
է
I
Աոֆիայի
թուրք
գեսպանր որ Պ՚՚լփ՚ս կր ղտնուի
,
յայտարարեց
թէ Պ՚՚ւլկարիոյ
Թուրքերուն
թիւր
800.000
է , Թուբքիայէն
գուբս
ամէնէն խիտ թր–
քութիւն
գանուող
տեղր
Պ՚՚ւէկարիան
է , ել թէ կր
փախնա
յ որ
«բան մը կ՚րԱայ Պուլկարիոյ մեբ ազ
գակիցներուն» :
Թերթերն
ալ աղի —լեղի
արտայայտութիւն
-
նեբ
կ՚րնեն եւ կ՚ըսեն թէ Պուբլկարնե
բուն նպա —
տակն է տեգաՀան
րնել
թուրք
վաքրամասնու
-
թիւնր
, տարագրութեան
ձեւին տակ
Հաշուե
յար -
գաբի
ենթարկել
ղայն , եւ կամ Համա յնավարնե -
րու
կաղմ ութիւն մբ
սպրգեցնել
Թուրքիա
յէն
ներս
յ
Ներգաղթելիք
Թուբքերր
աշխատաւոր
Հողա–
դօրծներ են որոնք սլիտի ծաոայեն
Թուրքիոյ
տն—
տեսութեան
, բայց
անոնց
տ եղա ւո ր ո ւմ ին
Համար
պէաք կայ
100
միլիոն
ոսկիի։
Պա
յմ անաժամ
ի խնգիրր
ամ էնէն
ծանրն է ;
Գիտել կ բտրուի որ եթէ օրական
250
Հոգի
ղան,
երեք տարի կբ տեւէ : Եթէ Պ ո ւլկա րնե
ր ր օրր
2500
Հոգի ալ ճամ րեն , ինչ որ անկարե
լի է , գարձետ
/
անբաւական
է եբեք
ամիսր։
Անոնց նպատակն է ,
կր ղրեն
թերթեբր
, տաբագրել
ղանոնք
, ո
րսլէսղի
ունեցածնին
ոչինչ
գիներով
ծախել
ստիսլուին
:
Պ ո ւլկա րնե րբ
Մ ոսկուա յէ ստացած
Հ րաՀ
անղին
անսալով կր ձգտին
Թուբքիան
ղժնգակ
գիրքի
մր
մաանել եւ Պուլկարիա
ժնացող
Թուբքերր
աՀա -
ԵՈՒԿՈԱԼԱՒԻԱ
ՎՏԱՆԳԻ
ՏԱԿ
Ա թրաղպուրկի
եւրոպական
խորՀուրգի
շէն -
քին մէք Եուկոսլաւ
բնկերվաբական
կուսակցու
—
թեան
նախաղ աՀր Թօփալովիչ
յա յտարարեց
ժա -
մ ուլին որ կոժ ինֆորմ
ի ե ր կի րնե լա լն կողմ է Եու -
կոսլաւիոյ
վրայ
յարձակում
մը շատ մօտալուտ է,
Հետեւեալ
վւասաերով :
Մ եր սաՀմ աններուն
վրա
յ Ալպանիո
յ , Ո՛ում ա–
նիոյ եւ Հունգարիոյ
քաղաքային
բնակչութիւն
—
ները պարպուած
են : Այգ երկիրներու
անթելներր
(Լուրերու շարունակութիւնը կարդալ Գ– էտ)
ԿԱՐՏԻՆԱԼ
ԱՎԱԶԱՆԵԱՆ
ՊՈԼԱՈՅ
ՄԷԶ
Անցեալ
չո բ եքշա բթ ի օր օգանաւով
Պէ յրու -
թէն
Պ՚՚լիս
ժամանած
է կաթողիկոս
-
պատուիրակ
կարտինալ
Աղաքանեան
եւ առա քնարգուած
Աագբղ
Աղաճի
Հայ - կ՚"թոլիկ
պատրիարքարանր,
•֊ ուր
մեծ
պտրաստութիւնով
լնգուեեցին
գինքր :
Այս
առթիւ
գանձարանէն
Հանուեբ են Հայ -
րապետական
, եպիսկոպոսական
ել վարգապե տա
կան
չորս գաւաւլաններ
ղորս պիտի կրէ արարո -
գութեանց
րնթացքին : Պատրաստուած
է
նաեւ
ղեղարուեստական
մեծ ամպ֊էովանին
, զոր կբ կր–
րեն
ղ ա ղո ւթ ին երեւելի
անձնաւո
րո ւթիւննե
րր երբ
կարտինալր
եկեղեցիին
մէք
ՀՐ^Ի ՚
կարտինալր
Հանգիսաւոր
պաաարագած
է այս կիրակի
, Աա -
գրղ
Աղաճի Ա • Աստուածածին
եկեղեցին
, իսկ յա
ռաքիկա
յ կիրակի ալ պիտի պատարագէ
թաքսիմր
Ա. ՅովՀան
Ոսկեբերան
եկեղեցիին
մէք :
^
Ոսկեբերան
եկեղեցիին
նախորղ
ժողովր -
գապետ Ա կրաիչ վրգ • էրքէէէթեան
ռր
Կէլիպոլոլի
ժ էք իր ղինուորական
ծառա
յութ իւնր կր կատա -
րէր
իբր պաՀեստի
սպայ , արտօնութիւն
ստացեր
է այս առթիւ
Պ՚՚լիս
գալու
յ
Fonds A.R.A.M
