եան տուն՝
Լէբտնանի
եւ Աուրիոյ
մէշ–. կարճ խօս
քով , տշվսատանք՝
բոլոր
ճակաանեբուն
վր՛"յ
ւ
ուչադիր
ականք դնելով
օրուան
սլաՀան քնե բուն :
Այդ
դո րհունէութեան
մէք, իրար
կր լրացնեն
ան
մի քա կանն
ու աելականր։
Աիութիւնր
միեէնոյն
ատեն
կր գորհէ
իբբեւ
կենդանի ագգակ
մր Հայ
կնոք
Հանրային
գարգացման
եւ նոր
սերունդին
փրկութեան
: Եւ նկատեցէք
որ իր անգամու
Հիներր
աշխատաւոր
կիներ
եւ օրիորգներ
են
մեհ մա -
սոփ, Հանրօգուա
հառայութեան
նուիրուտհ՝
խան–
գափառութեամր
ել անձնուիբութեամբ
» :
Բանախօսր
անգամ
մր եւս յիշեցնելոփ
օրուան
սլաՀանքներր,
թելագբեգ
աւելի
ում տալ
կազմա
կերպութեան
, «Մեր
Հասուն
գիտակցութենէն
,
Հայրենասի
րութենէն
եւ յարատեւ
աչխաաանքէն
կախում
ունի աբտասաՀմանի
մէկ
միլիոն
Հայու
-
թեան
փրկութիւնր
կամ
կորուստբ,
ինչ դաստ
-
կարգի
կամ դաւանանքի
ալ
պատկանինք»։
Ցանուն
Հ.
Ա. գ. ՛Լոր Աերունդի
կեգբ
՚ փար
չութեան
կր խօսի րնկեր Տ • Եզիազարեան
:
«Հին
Հայերր
իբենց
յարդանքբ
կբ մատուցանէին
զգտս–
տութեան
մայր
գիցուՀի
ԱնաՀիտին՝
Տարոնի
Աշաիշաա
գաւառին
մէք։
Աենք ալ Աորպոնի
այս
դեզեցիկ
սրաՀին
մէք, կր փառաբանենք
Կ՛
Խաչն
ու իր գորհունէութիւնր»
: կր գնաՀաաէ
Հայ
կնոք
աոաքինո
ւթիւննեբր
ու տաբահ
ա չխատանքնե
րբ
,
գթութեան
, բա րես իրութեան
ւ>ւ կրթական
մաբ
-
զեբուն
մէք զորս կբ կատարէ
ան գմուարին
պայ
-
մ աննե բու
տակ
» -
Վերքին
բանաիսօսբ,
Հ.
ԱաՀակ
վ. Տէր
Ա՝՚՚փ–
սէսեան
, խօսեցաւ
գեղեցիկ
ճառ
մր,
պատմական
մ է քբերումներով
.
«Աեր
թուա կանէն
ճիչդ
1700
տարի, առաք, երբ տակաւին
զո յութիւն
չունէր
աբ–
ղի Եւրոպան
, Ասիոյ
մէք կար րարձրաւանդակ
մր,
որուն
մողովուրդր
չրքապաաուահ
էր
բարբարոս
ել գազանարաբոյ
սւզգերէ : Այդ
բարձբաւանդակր
կբ կոչուէր
Հայաստան
աչխաբՀ
: Անոր
մոզովուր–
գին
Հոգեւոր
պետր , դեռաՀասակ
եւ չքեղակերպ
,
՜Ներսէս
Պարթեւ
, Լուսաւորիչի
թոռան
թոոր
,
պա չտօնապէս
Հ իմ ր կր ղնէր
գթութեան
մեհ գոր
հին , Հաստատելով
մեբ երկրին
մէք
ազքաաանոց–
ներ , Հիւանդանոցներ
, ո բ բանո ցներ , Հիւրանոց
-
ներ,
ուրկանոցներ
եւ բարեպա չտական
այնպիսի
Հասաատոլթիէններ
, որոնք յատուկ
են արզի
Եւ–
րոպայի
: Այս Բ"լ"Ր րարեգորհական
Հաստատու
—
թիւններր
ապաՀովուահ
է ին ՀասաատուԼւ
ե կա –՚
մուտնեբով
: Այս մարգասիրական
գորհերր
բ"լո -
բովին
կերպարանափոխեց
ին
Հայկ • կեանքր
» տ
Ապա
խօսքն
ուգզելոփ
Հայ կիներուն
,
բսաւ;
« Ղ՛ուք կրնաք
սլաւհկանիլ
կարմիր
կամ
կապոյտ
Խաչերու,
Գթութեան
կամ
Օգնութեան
մարմին
-
ներոլ
: Գուք կրնաք
ձեր պաչաօնական
թուզթե
-
բուն
յիրայ
ղրոչմել
քառասնամեակներ
կւ^քՅ՛ Հա -
րիւբամ եակնե
ր , բա յց երբեք
մ ի մ ոռնաք
ձեր^ մ իա– ;
քերուն
մ էք քանգա
կել
351
պատմ ական
թուակտ՛^
նր , որու
րնթացքին
Մ եհն
Ներսէս
Հա յրապետր
,
տոգորոլահ՝
մարգասիրական
րարձր
զագափւարնե—Հ
րոփ՝ մեր Հայրենիքն
օմտահ
էր այս տեսակ
գեզե–\
ցիկ
կաբդերով
: Անուններր
կարեւորութիւն–
Հու - .|
նին, դագափարն
ու դոբհն
են որ կբ քալեն։
ՆւՀ
մենք
չենք սխալիր
, եթէ
Ա՛
Ներսէս
Հայրապետր
նկատենք
Հայկական
կարմիր
կամ կապոյտ
Խաչե–
բու
Հիմնագիրբ
Հ
« Հտյ կինր մեբ բազմադարեան
պատմութեան
բոփանղակ
լնթացքին՝
փա
յ լահ
է
երկու
մեհ
^ՒՐՔ^Բ՚՚՚Լ
»
ազքատասիրութեամբ
եւ բՈւբեպաչ–
^
ՀԱ8Ա0ՏԱՆ
ՀԱ8Կ-
ԱՇԽԱՐՀԱԳՐԱԿԱՆ
գիտական
դբասեն–
եակր
կր կազմէ
Հայկ.
ԱԱՌ
ա չխա
րՀագբական
տեզանուննեբու
անուններու
ցանկ , ռուսերէն
եւ
Հայերէն
լեզոլնեբոփ։
Այս անուանացանկր
այբու
բենական կարգոփ պիտի պարունակէ
լեռնա չգթա
-
ներոլ,
լեռնանցքներու
, ղետերոլ,
վաաԼ^եբու
,
լիճերու,
ինչսլէս
եւ երկաթոլղային
կայաններու
ճ չգո
ւահ
ու պաչտօնապէս
Հաստատոլահ–
աւե
լի
քան
2000
անուն :
Այս
ա չխա տութ իւնր
կր
յանձնուի
տպագրու
թեան
այս աչնան : Անուանացանկր
պիտի
հառայէ
իբբեւ
Հ իմ ք Ա ովետական
Հա յասաանի
Աչխա րՀա
զբական
Րաոարանր
կազմելու
Համար :
ՏՈՎՀԱՆՆԷՍ
ԹՈԻՄԱՆԵԱՆԻ
ՏՈՒՆ
֊ ԹԱՆ
-
ԳԱՐ ԱՆԸ պիտի
կառուցուի
ա յս տարի
Երեւանի
Լենին պողոտա
յին
հա յրր :
Շէնքին
նախազիհբ
կազմուահ
է Թումանեանի
Թիֆլիզի
մէք ապրահ՜
տտն
նմ անութեամ
բ ։ Երկյաբկանի
չէնքին աբտա–
քինբ պիտի
չինուի
սսլիտակ
քարով
: Տուն
-
թան–
էլարանր պողոտա
յին Հետ պիտի կապուի
աստի
-
ձաննե բով , ոբոնց
եզերքներր
պիտի
դրուին
ցա
յ–
տազբիւբնե
բ :
ԵՐԱԺՇՏԱԿԱՆ
լսարան
մր
(լեկտոբիոմ)
կազմ ակեբպուահ–
է ուսանոգնեբու
Համար
Երեւա
նի կոմիտաս պետական
եբամչտանոցին
մէք : Տե—
զի ունեցահ
է դասախօսութիւն
- Համե րգ ,
նիւթր
սովեատՀա
յ երամ չտո ւթիւնր
: Ջ երմ ութեամ
բ բն–
ղոլնոլահ–
են Ա– Տարութիւնեանի
եւ Ա՛ Բաբա
-
քան եանի
( սաա
լինեան
մ րցանակաւո
բ) ստեզհա
-
ւլ որհո ւթիւննեբր
: Տաքողութիւն
գտահ
են
նաեւ
,
Տ ո վ Հ անն
ի ս ե ան ի , Վ
. կոաո յեանի , է •
Րտզգասաբ–
եանի ստեւլհագո
րհութիւննե
ր բ :
)
ՀԱՑԱԱՏԱՆԻ
մէք օդանաւերբ
ՀետղՀետէ
աւելի \
կ՝
Օդտ
ա գո րհ ո լին
գիւղա տնտե սական
մ չակո ւմնե
-
բու
Համ ար : Ա յս տարի
ա յգիներու
եւ բուս ակա
-
նութեան
սրսկում
եւ փոչոտում
պիտի
կատարուի
տութեամ
բ , որոնք անոր
գլխուն
մեհաւլոյն
զար—
դեբր
եգահ
են » :
Փոքր գազարէ
մ ր վերք տեզի ունեցաւ
գեղար
ուեսաական
բամինբ
, որ պտտբաստուահ
էբ
խը~
նամքով
ել օրուան պտտչտճ
;
Երգեցին
օ բ իո րդնեբ՝
Մ առի կառվարենց
, եւ
Ի • Պիւլպիւլեան
, որոնք արժանանալով
քերմ
հա–
փտՀաբութիւննեբու
, ստիպուեցան
կբ1լ1ւուիլ :
Ցուզումով
եւ ղդացումոփ
արտասանեցին
Պ՛
Շ՛ Աարեան
Վարումանի
«Առկայհ
ճրազբ».
Տիկ՛
Ա– Սարգիսեան՝
Շ՛ Նաբգունիի
«Երազիս
մէք
տեսայ
^ա^ւււյէաանր»
Հայբենտբտդձ
բանւսսաեգ
-
հ-ու^իւնր–,
Օր • Ա • Գեւոնեան
, երկու
ֆրանսերէն
կտորներ
:
Տազանգաւոր
գաչնակաՀաբ
Րաֆֆի
Պետրոս —
ետն
իբ գնաՀատելի
մ ասնակցութիւնբ
բերահ
էր
երդաՀան
Խաչաաուրեանէ
եւ օտաբ
Հեզինակներէ
:
Հաճելի
էր
ունկնզ րո ւթիւնր
ՕՀան
Տուրեանի
եւ
իբ ֆրանսացի
արուեստագէտներու
կոգմէ
նուագ–
ուահ
կաորնեբուն
, Ապենգիարեանի
«Վայթաբ–
ման»
ել Տուրե՛անի
Հեզինա կութ իւննե բէն
«Տս1է€
Բառա սնամ եակին
առթիւ
^որՀալո
րական
նամա1լ1ւեր
զրկահ
էին–
Հայ Րմչկական
Միու
-
թիւնբ.
Հայ Ապա
յից
Մ իութիւնր
, Հայ
Արիներու
նւ Արենուչներու
Միութիւնր
:
Ա*
չատ
աւելի
մեհ տարահութեան
վյւայ
: Մեհ
տեղ
յատկացուահ
է մասնագիտական
մ չակո ւմնե
-
բու
ել մասնաւորաբաբ
բամպակի
մչակման
, օգա–
նաւերու
օգնութեամբ։
Հոկտեմբերի
եւ
էքմ
իահնի
չրքաննեբուն
մէք, օգանաւեբու
միքոցով
սովիոզ–
նե բուն Հազար Հեկտաբ պտղատու
ա յղին
սրսկոլահ–
է : Գարնան
առաքին
օրերուն
աւելցահ
է
«ցանքա–
յին» մակագբութեամբ
փոխագրուող
րեռներու
քանակր
, օդանաւերու
միքոցով
՚.
Ամէն
օր Հանրապետութեան
լեոնային
չբքան–
ներբ ղրկուահ
են ՀացտՀաաիկա
յին
մ չակո ւմնե բու
եւ բազմամեայ
խոաերու
սերմերով
,
Հանք
անռա
-
յին պարաբաանիւթերով,
դիւղատնտեսական
զա -
նազան
մեքենաներով
բեռնաւորուահ
ինքնաթիռ
-
ներ
:
ԵՐԱԺՇՏԱԳԷՏ
տ
՚ՄԷՆ
ՏԻԳՐԱՆԵԱՆԻ
յի -
չատակր
յաւե բմացնե
լո լ Համար
ոբոչոլահ
է Ա–
Ա– Տ իղրանեանի
էնոք^ Աչխէն
Տ իղրանեանի
սաՀ
մանել
600
րուպլի
ամս. կենսաթոչակ
: Բ–
Հրա
տարակել
տալ
1950/1>
Ա– Տ իղրանեանի
«Անուչ»
օ–
փեբայի
երամչտական
չարագրանքր
դասակի
Հա
մար : գ.
Լենինական
քազաքի
չրքանային
նոր
փոզոցր
փեբստին
անուանել
Ա> Տ իղրանեանի
ա -
նունոփ։
գ.
Երեւանի
երամչտական
ղպրոցնե
-
րէն
մէկր
կոչել
Ա. Տիդրանեանի
անունով
:
ԶԱՏՆԵՐ
ԳԱԻՍմԻԷՆ
ԳՈՐԾԱԳՈԻԼԻ
ՄԸ
ՀԵՏԵԻԱՆԲԸ
ՄԱՐՍԷՏԼ
Մարսէյլի
քարափի
բանուոր
-
ներոլ
1947/
դո բհադուլբ
դմ բախաա
ցուց չատ
մր
լնտանի^ւեբ
, միմիայն
նիւթական
փնասներ պաա
ճառելով
: Այս տարուանր
մ րուր քամեց
չատերու
դլիսուն : Բառասուն
օրուան
ղորհադուլին
Հետե
-
ւանքոփ
բանուորներ
ղրկուեցան
Հաւաքական
աչ
խատանքէ
: Զրկուեցան
կէս
մամուան
ճաչի
պա
-
Հէն,
բանուորներուն
փյ՚այ
բարդուեցաւ
մէկ
մամ
ճաչի
պաՀր։
Շաաերոլ
թուզթե
րր առին, որով
աչ–
խաաելու
իրաւունքէն
զրկուեցան
:
60
ֆրանք
օ–
րակտն
արուեցաւ,
բայց
Հաչուելով
կէս
մամր.
Հաւասար
կ^րւլայ
զերոյի
: Թող սլղտոբ
քուրի
մէք
ձուկ
որսացողներր
ուրախանան
որ պատճառ
ե —
գան չաաե բու
ղմբախտո
ւթեան
ել
մ անաւանգ
դո րհա զր կութե ան : Շատ
մբ թռուց իկնե ր կբ պղ -
տորեն
միտքերր
: Շատեր
չեն ուզեր
վճարել
ան -
գամատուբքր,
80
ֆրանք,
ինչպէս
եւ
50
ֆրան
-
քր
յաքորգ
աարուան
անդամատետրբ
փոխելու
:
Եթէ եբրորգ անգամ
ալ դորհադուլ
յայտարարուի
,
գժուար
է նտխատեսեէ
Հետեւանքներբ
ւ
Վտարսւնդի
19187՛
ՀԵՐցսԱՄԱՐճԻաՀՒս>ՈԻ
ա ^ ա ք Ի Ն
Նախկին Պատե բազմ իկ
Հայ Ա պայից
Միու
-
թիւնր
յիչեցնում
է փարիզաՀա
յութեան
որ
ա
յս
կիրակի
28
Մայիս,
մամր
ՀՀին Ա–
ՑոփՀաննէս
Մ կյ՚աիչ
եկեղեցւում
ՀոգեՀանգստեան
սլա չաօն
պիաի կաաարուի
ի յիչատակ
1918/5՛
Պաաւոյ
գ աչաում
լնկտհ
Հայ
ս պանե բ ի , են թա
ս պանե ր ի
•եւ.
գինուո
բնե բ ի որոնք Աարտարապատի
, Րաչ Աբա–
բանի,
Վարաքիլիսէի
եւ ուբիչ պաամական
Հերո
-
սամ աբտե րում , սպարապետ
Նագա բրէ կեան
ի բնդՀ •
Հ րամանատա րութեամբ
փճռեցին
մեբ
Հա
յրենիքի
ճակա տաղի րր
:
Այս
ալանղական
ագօթքին
անխտիր
Հրաւիր–
I
ում են
բո լոր
Հա յրենակիցնե
ր ր , նկատի
ունենա
լով
որ մասնաւոր
Հրաւէր
ոչ մէկին
չէ
ուգար
-
կուահ
I
Վարչութիւն
«ՑԱՌԱԶ»Ի
ԹԵՐԹՕՆԸ
.(87)
ԺԲ՛
Նեբքեւից,
գիւզի
մի քից,
Հրաչալի
օգային
ե–
րեւոյթ
էբ այդ գիրքր • գլուխր
քիէ
կոբացրահ
,
մտախոՀ
, ամբոզքոփյյն
Հայեացքր
գարձահ՝
է
Ամէն
ինչ
**դր, բաբձբութիւնբ
,
արեգակի
ամգո
յն
լո յոեբր
, որոնք արագ փոխանակւում
էին
ամպերի
փախչոզ
սաոլերնեբի
Հետ
,
չրքապաաոգ
Հանզամանքներր
,
դիւթական
գեղեցկութիւն
էբ
թափում
նբա
փյ՚այ
:
Թւում
էբ թէ րազմաչաբչտր
երկրի
աբգարու–
թիւէւր
այլեւս
քախքախուահ
, արնաքամ
դիակ
էէ ր՛ւ
թւում
էր թէ նրան
յաքողուել
է գուրս
գալ
մարդ
կանց ոաների
աակից , թոզնել
աբՀամարՀան^ւերի
միքափա
յրր եւ բարձբ
գնալ
:
*
ԵԼ
աՀա
նա Հասաատուե
լ է անմատչելի պատ
ուանդանի
փբայ
եւ Հանդէս
է բերել
իբ
ամբոզք
չքեաւլոլթիլնբ,
անգութ
եւ անողոք
, ինչպէս
փա
-
յել է անսլատուահ
սրբութեան
, նա նայում
է ղէ"լ
ի ցահ,
տեսնում
է եւ զգում : Թւում՝ էր թէ
այժմ
նա պիտի գւստէ , պիաիւ Հաչիւ
եւ պսթտասխան
պա
Հանքէ չարագորհնե
բի ա յս Հանգէսից՛
:
«
Ի՞նչ
արիր»
... Այս Հարցն
է, որ գալիս
է
րաբձբից
, այգ
ղարմանալի
էակից : «Ի՛՛՛նչ արիր»՛ •
Արգար
Հարց : Բայց
լուռ
է ցտհրում
փռուահ
աչխարՀր,
պաաասխան
չունի
յանցալորր
. . .
ծւ.
աբդաբոլթիւնր
փյւգովոլահ–
է , միայն
եր -
Բկինքր
կարող
է իր կբաելնե բով
ա յղքտն
ղա յրո
յ թ
դա րրնե
լ եւ տալ
իր լնտբահին
է
Գայիանէն
վառուտհ
էբ, պատրաստ
է ո^չա
ցնել
յանցանքի
տեզր
կանզնահ
ա յդ ամ բոզք
բազ–
մութիւնր։
Ոչնչացնել,
այո,
աբմտնի
են
ամէնքր,
մեղաւոր
են ամէնքր։
Նա ոչինչ
չէ խնայում,
բայց
ղէնք ու Հբանօթ
չէ աուահ
նբան
իբրեւ
ղո րհ
իք
արղարութեան
: Գարձեալ
ամ էն ինչ թողնոլահ
է
նրա Հրեչաակային
դէմքին
դա
է նրան տուտհ
:
Եւ գորհի
է դբւ^ահ
այդ
զէնքբ,
նտ այնսլէս
կբնճ–
ռոտել
է յօնքեբր
եւ չբթունքներր
միմեանց
սեղ -
մել որ թոյն
է կաթեցնում
վարղադոյն
կաչու
իւ
րաքանչիւր
իսորչից : Մի չուխտ
կայհակներ
ա—
նլնդՀատ
Հոսում
են աչքերից
եւ անդազար
՚^տյ—
թում
են րաղմ ութեան
գլխին
:
« Ի՛՛նչ արիր
» . . . Ուրիչ
խօսք
չկայ , այս են
Հարցնում
նրանք
ամէն
մէկից,
չխնայելով
նոյն՝,
իսկ
անՀասկացոզ
երեխաներին
:
I
Շատ
էին Հարցաքննութեան
ենթաբկոլոզնե–^
՝
եւ երկաբ թափառում
էին կտյհտէ^երբ––
•
1
Ոչինչ պաաասխան
, նրանք փեբագառնոլմ
էին՝^
Հանդէս
ի կենգրոնր
, ուր գաՀիճներր
գ ե ռ
իբենց \
զոՀի
Հետ էին
է
Մ ի անգամ
էլ չուխտակ
չանթերր
բաբձրա
-
ցան
ցիցի
ԳԼ
"՚–Ի
՚Ր
)
սաՀեցան
անկենդան
գիակի
լան քե բոփ , ապա
ցահ
թռան
եւ մոլեգնաբաբ
փա–
թաթուեցին
թուրք
զօրապետին
է
Ա քս անզ ամ նրանք երկար կանդ
աո ան
ա
յդ
կոչտ
ու փայրենի
մարմնի
փբայ–
ելայս
տնդամ
ԷԼ.^
Ափլլիացին անգէտ
չմնաց : Նա էլ
դաբձրեց
իր
գէ^ՔՐ
ղէ"լի
ա յնտեղ
, ուր ո լյլղո
ւահ
է ին րաղմ
ա–
թ ի լ Հայեացքներ
, նայեց
եւ՛–՛
առաքին
վայր
-
կեանից տեսաւ անասե
լի զզուանքի
, ատե
լութեան
աաբափւր , որոփ
նրան
Հեղեղում
էր
անհանօթ
,
բայց
սքանչե
լփ ղէմքր
:
^ Ս ի բիական
աբիւնր
անՀանգիստ
Հեղուկ
է ,
նբա իւրաքան
չիւբ
կա թի
լր կրակ
լնկաւ
մ ի ակ^
-
թաբթում
: Երկու
կայհա1^եբր
նրան
էլ
մօտեցբին
այն
Հարցր,
որ ման էին ահոլմ
աք ու ձաիս : Բայց
նա/էչՀասկացալ
, նա երբեք
չէբ ճանաչել
Հաչիւ
ու
պււ՚տասխան
պաՀան
քող
Հարցերր
:
Զզուանքր
ոչնչացնող,
պատմող
չէբ,
գեզեցիկ
ազք^իկբ բռնակալնեբին
չէ պատմում
: Ընդ-^ակա —
ռակն , նա մի թէմ կրակ
էբ, որ գլորուեց
,
րնկաւ
բռնակալի
սբտի
այն կողմր,
ուր ամբարուահ
էին
անասնական
դիլրափառ
կրքեբր
: Այգաեղ
ՀբդեՀ
րռնկուեց
, որ կայհեբ
ցայտեցբեց
գէս
ու դէն
Վճիռր րոպէական
էբ :
Երկու
Հայեացքնեբի
մրցութիւնբ
կարճատեւ
էբ՛՝ Րէկը. իր ոաբսափելփ
սպիտակուցներին
Հան -
դիստ
էր տուել
;
Տէր
Աողոմոնր
Հանել,
տաբել
էբ նբանց
ամ -
բողք կտտաղութիւնր
եւ այմմ Հպարտ
ու ինքնա
-
բաւական
Հայեացքր
տռփանքի
կրակն
էր էերհաբ
-
հում իր մէք :
ո
՞փ է այն եղնիկր,
բացականչեց
Րէկի
Հիւ–
րերձ՚ց
մէկր
:
Ո՚^ւմ ազքիկն
է, Հարցրեց
միւսր։
Fonds A.R.A.M