ՈՐԲԵՐՈՒՆ
ՄԱՑՒՍ
2ՏԸ
ԵՐԱ՛ՆԻ՜ Ա՛ՆՈ՛ՆՑ
1923,
Հասլէսլ.
Այգ
օրքլմեր
ոբրանոցշ
եռ
ու. գեռի
մէք էր։
Հո գարա
րձո ւթիւնր
Հրահանգած
էր որ տղաքր
իրենց
կիրակնօրեայ
Հաղուստներր
Հագնին,
եւ նախաճաչյւն
փոխան
թէյէ
կ"՚թ
՚որր–
ուի րացառարար
;
Այգ առաւօտ
մեր ռւրախութիւնր
է՚"փ
ու
սաՀմ ան
չունէր
; Ա՝ ասնաւոր
սչաարասաութեամ
ր
սւիտի
տօնէինք,
մեր անՀաչիւ
գռՀերու
արիւնով
եւ արցունքով
գնոլաե
անկախութեան
տարեղար
ձր, եւմեղփ
սլիտի բանախօսէր
Պ– Աուրատր։
Ս"՛֊–
կայն
ո՞փ
էր Մուրատշ։
Գաղտնիք
մնաց
"՛յգ
օրը
ո րրեր երուս
Համէ
Առտուն
ժամր
^ին մեր աղաքը տասնեակ
առ -.
տասնեակ
, իրենց տասնասլետներոլն
Հսկողութեան
տակ
ճամ րայ
ելան,
գէսլի
Հանգիսավայր
, Համա
չափ
քայլերով։
կ՝անցնէինք
քայլաքի
լաւագոյն
ւղողոտաներէն
:
Կր քալէինք
«կամաւոր
Հայ ղինուոր
ենք»
եր–
գր մեր
շրթներուն
; Տեղացի
ժողովուրգր
, խր"–
-
նուաե
մ ա յթե րուն ՛իրա յ Հ ետա
քր քրո ւթեամ բ
կր
գիտէր
մեր անցքր։
Կր լսէինք
արաբերէն
բացա
-
կան չութ իւններ.
«Երգեցէք,
երղեցէք,
կրկին
եր
գե ցէք
» :
Հանգիսավայրն
ենք արգէն։
իյանղավառ
Նա–
փերու տեգատարափին
տակ
նե րս կը
մ տնէ
մա
-
քուր
Հաղուաե
ղինուորական
մ ր :
Յքէ՛""՛
յիներոլ
յատուկ
զլխարկ
մը ղլխուն,
լնկերակցութեամր
տնօրէնին
: Մեր երգեցիկ
խումբր
սկսաւ
երգել–
« Եկէք երթանք Հայասաան
Պարգենք դրօշն հայկական
ՈրոՆն տեսքէն պանծալի
Թող թշնամին սասանի » :
Երգին
գուղլնթաց
յամրարար
փեր բպրձրա
-
ցաւ
մ եր պաշտելի
եռաղո
յնր : Լսուեցաւ
բամբ
ձայնր
մարղիչին
, Պատուի
առ։
Այ՛՛ րնգՀանուր
խանղափառութեան
մէք
խօսք
տրուեցաւ
օրուան
բանախօս
ին : ԱՀա
քանի
մր
խօսքե ր որոնք
27
երկար
տարիներ
վերքն
ալ
կր
մնան
յիչողութեանս
մէք :
« Ա իրելի
տղաքներ
,
ինչքան
Հրճուանք
ղգացի
ել կր ղգամ
այս պաՀուս
երբ ձեղ կր գի
-
տեմ,
այսպէս
մաքուր
ել կարգապաՀ
; Գուք
ժա —
ռանղորգներր
պիտի գառնաք
Միացեալ,
Աղատ
եւ
Անկախ
Հայաստանի
, պէտք
է սլաՀէք
ձեր սրտե
-
րուն
մէք
1918
Մայիս
2Տր
եւ անոր
խորՀ րգանշա—
նը՝
այս
եռագոյնր։
Ծլեցէք,
ծաղկեցէք,
Իրրե՛֊
վաղուան
Հա յաստանի
քաղաքացիներ
,
որպէսղի
երբ
Հայրենիքր
ձեզ կանչէ , կա՛րենաք
Ր՛՛ել
,
պատրաստ
ենք»
I
Այգ
օրէն ասգին
որքան
Մայիսներ
եկեր
ու
գացեր
են ,րայց
այգ
օրուան
Մայիս
28/՛
տօնակա
տարութիւնր,
բացառիկ
տեզ
մբ ղբալաե
է իմ սր–
տիս
մ էք : Եւ
ամ է^ւ Մ ա լիսին
աչքիս
առքեւ
կր
պատկերանա
յ Պ՛ Մ"՚–րատր,
Հայ յեզափռ
խո
ւթեան
Համեստ
ղինուոբբ,
Ցրօնքցի
Մ"՚–ր"՚աբ
։
Փ"՚ռք
ա յն րո լոր ռաղմ ի1^ե րուն
որոնք
իրենց
արեան
վերքին
կաթիլր
չխնայեցին
, մեղի
ժառանգ
ձգելով
1918
Մայիս
2%ր :
՝
ԿԱՐԱՊԵՏ
6ՈՎԱԿՒՄԵԱՆ
ՏԵ%Ի ԱՆՋԿՈՒԹԵԱՆ
պատ^աււով կարգ մը թղ –
թակցութիւններ եւ հանդէսներու նկարագրու
թիւններ յետաձգուած են չորեքշաբթի օրուան։
Երանի անոնց, որոնք կր շ ն չ ե ն— Զեփիւոն ու
քամին Հայոց աշշսարհի
Երանի՜ անոնց, որ կր
ճաշակեն
Ոսկեվսւո արեւն հգօր Մասիսի։
Երանի՜ անոնց, որ միշտ կ՚օրօրուին — Իրենց
արտերովն ու հոգիներով
Վնիտ հոսանքով մեր
ջինջ Արաքսին— Հայկական մաքուր, վեհ մե -
ղեդիով :
Երանի՜ անոնց, որ րահ ու բրիչ
Միբճեն
անբիծ հայբենեաց հողին,— Երգը հիւսելով մշա
կին կտրիճ
Ցանեն սերմն իրենց իոբը ակօսին։
Ցորենր հնձեն,, երգով ու կանչով — Վերա
ծեն հացի, անոյշ քրտինքով,— Խայտան
բոլոբր
շուրջպար դառնալով,— Հայոց
բերքն համեղ,
յ ո ւ ռ թի , օրհնելով;
Երանի՜ անոնց, առոյգ բագուկով,— Կը դարբ
նեն հպաբտ, ատաղձով հայկեան,— Սիւներ, կո–
թողներ ու գովքն հիւսելով,— Հայ հրաշակերտ ^
շինարաբութեան :
Երանի՜ անոնց, որ ըմպեն առատ,— կանան -
չագարդ կոյս այգեստաններու,— Մեր կենսապար–
գեւ գինին անարատ ,— Փառաբանելով օՔախն
հայ բերու :
Երանի՜ անոնց , որ սէգ հրճուանքով ,— ՛Նային 1
մեր կապոյտ երկնակամարին,— Ուր Արարատէն 1
ահա բոց շունչով,— Հեռո՜ւն կը յառին աստղերն |
ու լուսին:
)
կռունկներ պար բռնած կայտռուն, մայրենի,
— Մեր պանդուիյ տնե բուս շուբջր դառնալով՝ —
Կ՚ողջունեն թայսիծ կաշւօտի կանչով,— Ու փսփսա– ^
լով խապրիկն հայրենի։
ԳԵՂԱՄ
ՏԷՐ
ԱՆԳՐԷԱՍԵԱՆ
ՆՈՐ
ՀԱՑ ԳԻՏՆԱԿԱՆՆԵՐ
ՀԱՅԱԱՏԱՆԻ
ՄԷՋ
(Քաղուած Երեւանի թերթերէն)
ԳԻՏՈՒՆ
ՌՈԻԲԷՆ
ԵՈԼԵԱՆ
ծանօթ
է իր
քա–
ռասունէաւե
լի
ա շիւատանքնե
րով
,
մ իանգա
-
մայն
Հմուտ
վփրաբոյժ
է ։ Ուոումբ
առած
է
Բիե–
լի Համալսաբանր
եւ վերագարձած
Հայասաան
:
1937
^5՛
մեկնած
էԼենինկբատ
կատա բե լագո
բծուե—
լու
ռազմ արժ չկա կան ակագեժ իա յի
մ էք : Հարս
-
տացած գիտական
նոր փոբձով,
կ՚աշխատի
Երե
-
լանի
մ էք , մ իեւնո
յն ատեն
երթալով
Հա
յաստանի
զանազան
շրք անն երբ բուժասպասաբկմ
ան
ղործր
կարգաւորելու։
Վավւանի
մէք կը կարգաւորէ
բան—
ոլորներու
բժշկասլղասարկման
գործր,
մասնաւո–
րապէս
Հանքերուն
մէք , առաքին
օգնո ւթ իւն ր
շու–
աափոյթ
եւ արգիւնաւէտ
կերպով
կաղմակերպե
-
լու
զործր :
1940
^1՛
ի վեր
Երեւանի
բժշկական
կաճառի
վիրաբուժական
ամպիոնի
վաբի^
է%
Իր գիրքերն
են •
«Ռազմագաշտային
վիրաբու
ժութեան
գասագիրք»
, «Մասնաւոր
վիրաբուժռւ
-
թեան գասագիրք»
, «Արեան
փոխներարկում»
,
«Լեաբգի
թարախա
կոյտերր
եւ անոնց
բուժումբ»
,
«Մ ա լա բիտ
յի վիրաբուժական
րա րգռւթիւննե
ր ր » ,
՛յլ
ն :
Պատեբաղմ
ի միքռցին
Հ իւանգանո
ցնե րո լ վերա
-
«ՑԱՌԱՋ»Ի
ԹԵՐԹՕՆԸ
(88)
ՄԵԼԻքԻ Ա ա ^ ւ է
ԺԲ–
Սկսուեց
խօսակցոլթիլնր։
Տանտէրբ
քիչ
էր
խառնլում
, նա լալ էր Համարում
լսելբ
եւ
նայե–
լր ՝ Արաքսի
ափին ապրող
մի երիաասարգ
Բէ^
Հաւատացնում
էր որ այգպիսի
մի գանձ
ունեցոզր
^էնց
ա յժմից
կարող
է Համ աբել
իրան
մ աբզարէի,
Գրախտում
: Նրա
ղրացի
եւ Հասակակից
մի
ա
յլ\
Րէկ
բոչորովին
Համաձայն
էր որ այգպէս
է, բայց
I
աւե լացնում
էբ որ գանձը
ղժուար
տեղերռւժ
է
լինում
թաղուած,
ուստի
այս մի գանձին
տիբա
-
նալն
է լ հեշտ
չէ :
ինչո՞ւ,
ղարմացած
Հարցրեց
Աիւլէյման
Բէկր
:
Չե՞ս
տեսնում
, նա Հպարտ
է ինչպէս
մի
Փերի
, իսկ այղ ամրոցր,
երեւի,
չատ
լաւ է պաՀ
պանում
նրան . . . կարծես
թէ երկու թագաւո
բու
-
թեան
տէր
Հայր
ունի . • •
֊
Եթէ
Մելիք
Հիւսէ
յինի
ազքիկն
է,
ուրեմն
Հայր
չունի
:
-—
Ի՚^նչ ասացիր
, Աիւլէյման
Բէկ,
գու
ուրեմն
չգիտե՞ս
է լ թէ ով է նա :
Բէկր Հարկագրուած
եղաւ խոստո վան
իլ ա
յգ
րանր : Երկու Հասակակից
ե րիտասա րգնե ր ր ծիծա–
7^9/՛^»
չկարողանալով
պաՀել
իբանց
զարմանքը։
Միչտ
տյղպէս
է , ասաց մէկբ՛
ամենա
-
լալ
ոբսռրղը
առիւծն
է , բայց
նա , ասում
են , ի–
բանից
մօտ
զտնուոզ
որսբ չէ տեսնում
:
Այգպէս
է լ Աիւլէյման
Բէկը ։
Այգ
Հաճոյախօսութիւնը
Բէկին
շատ
գիւը
չե
կաւ,
նտ
չէր
ուղփ այս անգամ
նոյնիսկ
արծիւ
գաոնալ
եւ աչքից
գցել
այսպիսի
որսր։
Գիտէ՞ք
ինչ կասեմ
ես,
մէք մտալ
մի
Հա–
ստկաւոբ
թուրք,
րստ
երեւոյթին
մի խան,
որի
մէքքին փաթաթած
էր Բիրմանի
թանզաղին
շալ :
Վկայ
է մարզարէի
միրուքբ,
այգպիսի
կատաղածնե
ր ից փայելչութիւն
չի լինի :
Ընտանի–
քր մի խազազպարտէզ
էել ոչ թէ կռուի ասպարէզ
:
Նա
լնգՀանուր
Հեգնութիւն
առաք բեբեց
իր
տյգ մտքոփ
։
Գու,
Շէրիֆ
խան,
ծեբացել
ես եւ Հան
-
զիստ ապրել
ես սիրում
: Բայց
չղիտե՞ս
միթէ
թէ
ինչ
զուարթութիւն
է վայրենի
ձին զսպելբ,
Հնա–
զանզեցնելբ
%
ԱքՈ
, Հաստատեց
Աիւլէյման
Բէկր։ Ատամ–
րո ւլում
աՀագին
արմէք
ունեն կատազի
Հ իւր ինե
րր • այնտեզի
մեծամեծներր
աՀագին
փողեր
են
ծախսում՝
այսպիսի
կեավուրնեբ
ձեռք
բերելու
Համար•
• •
^Ի1Գ
^ԻձԳ ^ ասացին
ամէնքբ
;
Շէրիֆ
խո՚նր
լոեց , որովՀետեւ
Ատամրուլր
այնպիսի
Հեղինակութիւն
չէր,
որ կարելի
լինէր
նրա
գէմ վիճել
։
իսկ
նա,
որ այս խօսակցու.թեան
նիւթն
էբ ,
չաբունակում
էբ րարձրից
իբ զղուանքր
թափել
Հսկիչն
էբ ել անձամբ կտտտբեց
բազմաթիւ
բաբգ
վիբաՀատումներ
, փրկելով
կեանքեր
:
1946
/Տք
բնտրուած
է Ակագեմիայի
թգթակից–
անղամ
: իսկ
մինչ
այգ ստացած
էր արգէն
շքա
-
նշաններ
: Գորիսի
եւ Աիսիանի
շրքաններու
աշխա
տալի րներր
լնտ րեցին
զայն
\946ին
Ազգութեանց
ԽորՀուրգի
պատգամաւոր։
1950
/5»
Ախտայի
եւ
Ա եւանի աշփսատալո րնեբբ
մ իաՀամ ուռ
կե րպոփ
լնտրեց
ին
զայն
ԱԱ ՌԱ
գերագոյն
Աովետի
Ազգռւ–
թի^ննեբու
Աովետի
պատուիրակ
:
ԱԱՏԵՎԱԳԷՏ
ՎԻԲԹՈՐ
ՀԱՄԲԱՐՋՈԻՄԵԱՆ
,
որ այս տարի արժանացաւ
Ա թալինեան
Ա.
կարգի
մրցանակի,
(200
Հազար
րուբլի),
ղեռ
14
տարե
կանին , թէեւ աշակերտ
, բա յց արղէն
ղասա խօ
-
սոլթիլններ
կր կարգար
տիեզերքի
ժասին
:
1946–
ին Նիւթընի
(Նե ւտոն)
ծննգեան
եբեքՀաբիլբամ
-
եակին
մասնակցելու
Համաբ սովետական
գիտնա—
կաններոլ
Հետ,
Վիքթոր
Համ րա րձո ւմ եանն
ալ
գնաց
Լոնտոն
, ուր տուաւ
ղեկուցումներ
: Ան
աբ
գէն ծանօթ
էբ Լոնտոնի
գի տական
շբքանակներուն
մէք
, ո բովՀետեւ
Հե րքած
էբ
անգլիացի
աս
-
տեղագէտնե
ր Մ իինի եւ
ձինսի
մ ո լո բութիւննե
ր
յաբոլցած
տեսութիւններր
;
Խօսած
է
անգլե
րէն : Գիտութեան
բաբեկամներր
Նիւթլնի
թի1լնո–
ցր
ձզած
են աոտզաբաշխ
Վ •
Համրարձումեանին
ուսերուն,
ի նշան յարգանքի
:
1948
^5»
Տի՚-րիխի
Ասաղա բա շխական
Մ իքազ
-
գային
Մ իութեան
Համ աժոզով
ին մասնակցած
է
Վիքթ"ր
Համ բա րձում եան
տ
ԲԵՆԻԱՄԻՆ
ԵՎԻՇԷ ՄԱՐԳԱՐԵԱՆ
Լոռեցի
,
տագանզաւո
բ
աշակերտբ
Համ բարձում
եանի
,
ստացաւ
նաեւ
Ա թալինեան
մրցանակ
:
Հայ
գիտնականներ
Հանածոնե
բու
յա յանա
-
բերման
ել Հանքաբանական
ուսումնասիրութեան
Համար
այս տարի ստացած
են Ա թալինեան
մբցա
-
նակներր
, ինչպէս
ել Ա ո ւնգո լկեան
թատրոնի
գե–
բասաններր
է
Ռուս գիտնական
կռնստանգին
Նիկոլաեւիչ
Պտֆֆենգոլց
նուիրուած
է Հայաստանի
երկրարա–
նութեան
ուսումնասիրութեան
եւ գրած
է
«Հա
յաստանի
ե րկրա բանո ւթիւն
ը» գիրքր •
^
Հայ երգի
խումրի
ղեկավար
ԹաթուլԱլթուն–
եան,
րարձր
ճաշակի
տէր արուեստագէտ
մբ. Հայ
երգր , պարն
ու եբաժշտութիւնբ
կր ժոզով րգա
-
կանա ցնէ սովետական
րո լոր
Հանրապետութեանց
մէք
։
Գաղութէն
դսոթՆթ
ԲԱԼԻՖՈՐՆՒՈ8
<^ԶԱՄԻԶԻ
ԱՐԳԻՒՆԱԲԵՐՈՒ–
ԹԵԱՆ ԸՆԿԵՐՈՒԹԵԱՆ»
նախագտՀը,
Պ–
Աըփաք–
սատ .Աեգրակեան
, ոը Ուոչփնկթընի
մէք
լայն
կա
պեր
Ունի եւ տարիներէ
ի վեր
Բալիֆորնիոյ
չա
միչի տրզիւնտբերութեան
գործին
կր ծառայէ
մեծ
Հմտութեամբ,
յաքողած
է
40
Հազար
թոն
չամիչ
ծախել
Անղլիոյ
։ Ասկէ առաք Անգլիան՝
Թուրքիս
յ
չամիչին
ամէնէն
մեծ յտճախռբղն
էր
: Ընկ. Աեգ
րակեան^
այս
յաքողութիւնր
եթէ
կ՝օգնէ
Բալի
-
ֆորնիոյ
յաւելեալ
չամիչի
վաճառքին
, միւս
կող–
մ է Հարուած
մլն է Թուբքիո
յ չամ իչի արտածմ
ան
գործին
I
ԿՏԱԿ ՄԸ ՃԵՄԱՐԱՆԻՆ
-
Ընկեր
Հրաչ
ԹտՀ–
միզեան
(՚Բէմախցի)
յանկաբծամաՀ
եզած
է Նի՛–
Պրիթընի
մէք (Մ– ՆաՀանգնեբ)
: Ամուրի
րլլալով
իր ամ բոզք
30
աաբուան վաստակր
,քանի
մ բ Հաղար
տոլար կտակած
է Պէյրութի
ճեմարանին
:
46
տա–
բեկան
էր ել Հբտչքով
միայն ազատած
1915/
քար
գերէն
: Ամերիկա
գտցած
է
30
տարի առաք
ել
միացած
Հ՛Յ՛
Գաչնակցութեան
:
ԳԱՀԻՐԷԻ
թեմական
ԽորՀուրղին
ատենապե
-
տր , Պ • ճանիկ
Զաքրբ
, օր Պոլիս գացած
է օգա
-
փոխութեան
Համտր
, քսան
Հաղար
կր Հաշուէ
Ե–
գիպտոսի
Հայերուն
թի՚֊ր՝.
Մեծ
մասր ԳաՀիրէ
կր
բնակի
, կէսէն
շատ պակաս
ալ
Ալեքսանգր
իա :
Ունին թեմական
ժողռվ
որուն ատենապետն
է ինք
14
տարիէ
ի վեր։
թեմականին
մեծամասնութիւնր
կբ բաղկանայ
ոչ - կուսակցական
տարրերէ
, կու
-
սակցութիւններն
ընզունած
րլլալով
փոքբամաս
- .
նութեան
մէք մնալ : Որոշումներր
կր տբուին
Հա– |
մերաշյսոլթեամբ
:
Եգիպտական
կառափարութիւնբ
կ՝օմանզակէ
|
այն
գս/րոցներուն
, որոնց
վրայ
«քօնթրոլ»
կր կա–
՚
տարէ : ԵգիպտաՀայերու
տնտեսական
վիճակր
լաւ
է, ՚Լրեթէ աղքատ
չկա
յ ւԱ ուբիո
յ եւ
Լիրանանի
150
Հազարէ բաղկացած
Հայ կաբեւոբ
գաղութին
կ՝օզնէ Բարեգո
րծա կանր
կամ
եղիպտաՀայ
Հա
-
րուստր։
Բարեբար
մր
յանձն առած
է
Պէյրու
թի մէք րարձրաղռյն
վարժարան
մբ չինել
150
Հա
զար եզիպտ. ոսկի
նռւիբելով։
Ուրիչ բարեբար
մբ
պիտի
Հոգայ
վաբժաբտնին
մատակաբարութիւնր
150
Հազար եզիպտ. ոսկի տրամագրելով։
Պէյրու
թէն
ԺեծաՀարուսա
Հայ տիկին
մր խոստացած
է
պատկաոելի
ղումար
մբ նուիրել
աղղին,
իր
Հան–
ղուցեալ
ամուսնոյն
յիչատակին
Համար։
Fonds A.R.A.M
