•Մ6շէ6ա–Բքօրո6է&ւ« : Տ € » . աՏՏձ1է1^^
17. 1Հս6 Օ&ատտատ - Բ^1Տ
(13)
Հհցաւք»
«()0 ՓՐ . . Տար - 1600 , արտ
• 2500 ֆր
1*1
0 0 6
15-70
^ ^ ^ ^ ^ ^
26րդ ՏԱՐԻ - 26^
1^0.
6147–՚նոր
շրջան թի,,
լտտտ
Գին 7 Փ
Ր
–
1678-63
՜
Երհքշարթի 9 ՄԱՅԻՍ
9 ո ա
1950
Խմբագիր՝
Շ
ՄԻՍԱ-ԲԵԱՆ
ՄԵՐ ԽՕՍ՚քԸ
ԳէքՌ ԱՐԻՒՆԸ Զե
8ԱՄաԾ
Երէկ,
8
Մայիս,
Հինգերորգ
աարեգարձն
էր
Գե րմ անիո
յ անպա
յմ ան անձնաարութեան
՚.
Այս
առթիլ.
Հանդիսաւոր
ցոյցեր
կասէքէԱրուե
-
ցան
րո լո ր յաղթական
երկի րնե րուն
մ էք ;
Միեւնոյն
ատեն
տեղի
ունեցան
րանախօսոլ
-
թիւններ
, ուր յաղթանակին
փ ա ռ ա ր ա ն Տ ո
թեանց
Հետ , օրուան
վար իչնե ր ր կր
պարղեն
վաղուան
վրդ՚՚վիէ
Հեռանկարր
;
Բիձ անգին
պիտի կարգաք
Հանրապետութեան
նախաղաՀ
ին եւ վարչապետին
յայտարարութիւն
֊
ներր
թագաղութեան
եւ պատե րաղմ ի պա
յքարին
առթիլ
;
Պ՝ Վէնսան
Օրիոլ
իրալամր
«անպատկառ
սուտ
» կր կոչէ ա յն
ամբաստանռւթիւ
նր
թէ
* Յէրանսան պատե րաղմ կր պատրաստէ
կ՚՚՚մ
կ՝
լն–
կերակցի
յարձակողական
ձ-րաղրի
մը» :
Նո յնքան
վճռական
լեղու
մ ր կր գո րհ՚ածէՊ
•
Պիաօ, աղղարարելով
թէ «ոչ մէկ երկիր
կամ
կոլ–
սակցոլթիլն
իրաւունք
ունի
իր
մենա^որՀր
Հա ֊
մարելու
թաղաղութիւնր
» :
Այո
երկու
յայտա րա րութիւններ
ր եւ
"՚՜
ՐԷԼ–
ճառեր
անգամ
մր եւս կր Հաստատեն
թէ
ո՛րքան
թանձրացած
է մթնոլորտր
, քախքախիչ
յաղթա
-
նակէն
Հինգ տարի
վերքր
:
՚ ;
թեր
եւս
ոչ մէկ սլատերաղմ
այնքան
անիծեալ՛
Հետքեր
ձգած
էր , որքան
այն որ պայթեցաւ
1939–
ին , ^ւորՀ
իլ
ե րկու
մ իաՀեծան
գ իկտատուրանե
րու
քաղաքական
եւ տնտեսական
գործակցութեան
:
Մ ինչեւ
այոօր
Հրատարակուած
փաստերը
,
յայտնի
ել ղաղտնի
փ աւե րաթուղթե
րն ալ կր Հաս
տատեն
թէ ոեւէ
Հիթլէր
պիտի
չՀամսւրձակէր
կրակր
նետուիլ,
եթէ իր կոնակր ապաՀոփած
չրր՜
լար
1939
Օգ
ո II
ա
I։ II
23//
դաշինքով
;
՚՛
Մոլոթով
եէ Գիւղ՚զր^յթրով,
ղ իտէին
թէ
ինչ
կ՚ընէին
, երբ այգ չարաղէտ
Համաձա
յնութիւնբ
կբ
ստորաղրէին
Հանդիսաւորապէս
, յանուձւ
Աթալփ–
նի եւ Հիթլէրի
։
Երկու
ամենաղօր
Առաքնոբգնեբր
գիտէին
թէ
ո ւր պիտի
յանգին
, երբ արեւշատութեան
բամա–
կաճառեր
կ արտասանէին
,
փոթագաբձարաբ
Ուրիշ ամէն փաստ
մէկգի
գնելով,
միայն
Լե
Հաստանի
կռնակէն
ղարնուած
գաշոյնբ,
այդ երկ
րին
իբրեւ աւար բամանումբ
բաւական
են , ամէ
-
նէն
մ ո լեռանգ
սովետասէբն
ալ խելքի
կան չե լու
:
Պատմութիւնբ
կ՝րսէ թէ երկու
գաւաղիրնեբր
իրենց
կր վերապաՀէին
որոշել քախքախոլած
երկ–
բին ապագան, ճակատագիրն
անղամ
;
ԱՀաւոր
Ա սլանդին
արիւնր
չէ ցամ քած
տա
-
կալին,
եւ աՀաւասիկ
վայբերան
կանչեր
նոր
փո
թորիկի
մր մասին։
Մգձաւանք
մր, որ
կապարի
ծանրութեամբ
կր ճնշէ
րոլոր
մողովուրղներուն
վրայ
։
Ոչ միայն
Եւրո պան , այլ եւ բովանգակ
աշ -
խարՀր
բամնուած
է երկու ճակատներու
,
որոնք
ակռա
ք կր կճբտեն
վէոխադարձաբար
։
Արեւելեան
եւ Միքին
Եւրոպայի
այն
երկիրնե
րը որոնք փրկուած
էին Հիթլէբական
լուծէն
, յա–
քորգարար
ինկան սթալինեան
թաթին
տակ
։
Գաւր
այնքան
վարպետօրէն
սաբքուած
էր որ,
րո լորն ալ տեղի
տուին
«ինքնա բե բաբար
» :
Մ ի՛"
յն Տունաս տանր կրցաւ
խուսափիլ
։ Աւս–
տր իան
կբ ղտնուի
չորս յաղթականներու
ղ բաւ
-
ման տակ։
Իսկ Եուկոսլաւիան
, որ նոյնքան
լենին–
սթալինեան
է որքան
իք– Միութիւնր
,
1948
(5,
ի
վեր
ղ արձած
է "՛չքի
փուշ , պարղապէս
անոր
Հա
մար որ ուզեց ազատօրէն
վտբել
իր ճակատագիրբ
:
Աւելորգ
է խօսիլ
րուն պաբտեալին
, Գեբմա
-
նիոյ
մասին,
ոբ երկուքի
բաժնուած
, կր ներկա
-
յաղնէ
վ րգո վիչ
Հաբցական
մ ր ,
խաղաղու
թեան
տեսակէտով
։
Բոլորովին
ղինաթափ
եւ ուժասպառ
, ան իր
ապաՀովութեան
Հողն անգամ
ձզած
է
յաղթա
-
կաններուն
, որոնք իրար
կբ
լրտեսեն
րոլոր
ճա
-
կատներուն
վրայ
։
Գժբախտաբար
ինչպէս
ուրիչ
Հ իմնական
խրն–
դիրներու
աոթիւ,
այս Հարցին
մէք ալ երկու
կող
մերր
բոլորովին
տաբբեր
տեսակէտնեը
ունին,
ինչ
որ երրեք
բարենշան
չէ ։
Արեւ ծագեցաւ
աշիարՀի
վբ՚ոյ,
երբ
չոբսր
միասին
կբ շաՀէին
սլատերաղմր,
ձեոք
ձեռքի
աալով
Ո՛՛րքան
թ թուած
են գէմքե
բբ,
այսօբ...
ԽՄԲ
—
«|ռլսռյ վերջին թղթ ա ր ե ր է ն կը քա -
ղենք եեաեւ1յ1էւլ տ17ղե1|սւթիւնԱերը (Ս՚այիս 1-2)։
Ընտ րական
պա յքաբ
բ ՀետզՀետէ
կբ սասակա–
նայ։
Մայիս
\ ին Հկիրակի)
34
Հ բապարակա
յի ՛տ
ժողուփհեր
ղումաբուեցան
Պոլսոյ
մէք։
«Միլլէթ
*
կուսակցութեան
վարիչներէն
զօր– Աաարք Ալտօ–^
ղան
ամ ենախիստ
բառե բ՛՛՛է քննագատեց
կառավա^
րդւթիւնր
: Աետոյ
բարձրախօսին
առքեւ
անցաւ
մ օրուսաւո
ր ել տարիքոտ
ճառախօս
մ ր , որ լ^ւտ–
րական
պայքարբ
կրօնական
զետնի
վրայ վւոխա
-
գրե լով , ի մէք ա յլոց Հետեւեալ
ուչագրալ
խօս
-
քերր արտասանեց
-
«ԱշխարՀ
ի բոլոր
երկիրներուն
մ էք
իս -
լամներբ
արաբերէնով
կը կարդան
«էղան»ր,
մ ինչ
դեռ
թուրքիա
կր Հանգիսանայ
միակ
երկիբր,
ուր
մ աՀմ է տա կաննե բուն
արգիլուած
է արաբական
է–
գանի
գո րծածո
ւմ ը :
Այգպիսի
աբալե լք
մ ր Հակառակ
է
Հիմնական
կաղմ ակե րպութեան
օրէնքին
, որուն
Համաձայն
ամ էն Հա յրենակից
կատարեալ
ազատութիւն
կբ
վա յելէ
կրօնքի
, խղճի , մ տածում
ի ել Հաւատքի
:
Մարաքախտին
յուզարկաւո
բութեան
առթիւ
կրօ
նական
արարողութիւն
կատաբեցինք
: Ի՞նչ իբա
-
ւունքով
1լ ուղեն աբղե լք Հանզիսանա
լ :
Այսօր
թուրքիոյ
մէք
ոչ—իսլամնեբրկրօնական
կատարեալ
ազատութիւն
կր վա
յե լեն
,
մ ինչզեռ
իսլամները
ղրկուած
են այգ ազատութենէն
»:
Հրապարակր
խռէալած
ստուարաթիւ
ղան -
գուածին
որոտլնգոստ
ծավւեբուն
արժանացան
մօ–
րո ւսա ւոր ճառա խօսին
ա յս խօսքե բր ւ
ԱՆԳԱՐԱ,
1
Մայիս
Երկրին
մէք
երեւան
ելած
է Համ ա յնավաբական
ցանց մր ։
Բանութիւն
նե րն ռւ օր ինա կան
Հետա պնգռ ւմներ
ր
կարեւոր
փուլի
մր մէք մտած
են ։ կ՝ րսուի
թէ Համայնափա—
րական
ցանցր
ճիւղաւորում՛ներ
ունի էրղրումի
, Ա—
տանա
յի եւ
1
՚սթանսլուլի
մէք ։ Գէպքին
չուրք
մեծ
գազտնապաՀութիւն
կր տիրէ
։ Առայժմ
կարելի
չէ
յաւե լուածական
տեզեկութիւններ
ստանա
լ ձեռն
-
Հաս
ի շիսանութենէն
: Մ իայն
թէ Անղ"՛ րայի
՚քէք
կարգ մբ անձեր ձերբակալուած
են :
Համ ա յնավաբական
ցանցին
Հեա
կապ
ունե
-
ցող
զանազան
անձերու
տուներբ
խուզարկուած
,
կարեւոր
փաստաթուղթեր
ել յա յտարարութիւն
-
ներ ղտնուած
եւ գրաւուած
են ։
Տայաարաբութիւններռւն
մէք կարելի
է
Հան–
Գհ"ւ1՚Լ
թորՀրգային
ծանօթ
քարոզոլթիւննեբուն
,^
Մ արշրլի
ծրագրին
եւ ամերիկեան
օժանզակռւ
–\
թեան
առթիւ
: ՚Բննութիւննե
բ ը աոաք կբ աա բուին
։.|
՝ ^ կռփաւքարտիկ
կարպիս
Զաքաբեան
քախ
-
քախիչ
պարտութեան
մբ մատնելով
փբ Հակառա
-
կոբգը,
Աայիմ
Աայկրբլբ
(67
քիլօ) , թուրքիոյ
ա–
խո յեան Հռչակուած
է : Զօր • Նուրի
Ե՛՛՛մ ութ
ան -
ձամբ
յանձնած
է շքանշանր,
քեբմապէս
շնոբՀա
-
ւռրելով
։
ԳԵՐՄԱՆ
ԳԵՐԻՆԵՐՈԻ
անՀետացման
խնգիրր
կր շարունակէ
յ ո ւ զ ե լ Հանրային
կարծիքր
։ Արեւ
մտեան
Գերմանիոյ
թերթերր
կր ղրեն թէ
1500000
զինուորներէն
զատ,
որոնց
մասին
լուր
չկայ,
700
զօբավտբներ
ալ կր պակսին
2500
բարձրաստիճան
սպաներու
վյբտյ։
Լուրի
մր Համաձայն
,
Հազա
-
րաւոր
զ երման
ղեր իներ
Զ ինա
ս տ ան զրկուած
են ,
օւլնե լու Համտր
կաբմ իր բանակին
։
ՊՈԻԼԿԱՐԻՈՑ
ներքին
կացութեան
մասին
ծանրակշիռ
տե զեկո ւթիւննե
ր կր Հաղորղ են Պել -
կրատի
թերթերբ։
կառավաբութիւնր
կբ ծանու
-
ցանէ թէ յանգիմանուած
է Հողագործական
նախա
րարբ
Զերնոքոլով
, պատժուած
օգնական
մր ,
իսկ պաշտօնանկ
եղած
ուրիշ մը։ Աոֆիայի
թեր
թերբ
կր Հաստատեն
թէ ձախողած
են գարնանա
-
ցանր եւ թէ աւելի
քան մէկ
միլիոն արտտվար
մը–
շակելի
Հող եըեսի
վրտյ
ձղուած
է : Անցեալ
Հոկ
տեմբերէն
ի վեր պաշտօնանկ
եղած
կամ
Հբաժա–
րած
են աւելի
քան
40
բարձրաստիճան
պաշտօնա–
տարնեբ,
Աոֆիայի
մէք :
ԵՈԻԿՈԱԼԱԻԻՈՑ
վարչապետբ,
թիթօ,
տե
-
սակցութեան
մր աոթիւ
յայաարարեց
թէ
աքլեւս
վախնալու
պատճտռ
չունին
Կոմինֆորմէն։
Իր
Հաւաստիներուն
Համաձայն,
կարելի
եղած
է
կտրղ
մր ղժուարութիւններ
Հարթել
նորՀիլ
ա -
րեւմուտքի
Հետ կԿւքուած
պտ
յմ անագրո
լ թեանց
։
V. ՆաԽ&գԱեդ
եւ Ֆքանսա
ԿԱՐԵՒՈՐ
ԽՈՐՀՐԳԱԿՑՈՒԹԻՒՆՆԿՐ
ԱՐՏԱԲԻՆ
ՆԱԽԱՐԱՐՆԵՐՈՒ
ՄԻՋԵՒ
եչիորն
, Մ • ՆաՀանգներու
արտաքին
նա–
թարարը^
Փարիզ
Հասաւ
կիբակի
առտու։
Օրլիի
կայարանին
մէք գիմաւորելոլ
գացած
էին
ամերիկ
եան գեսպանբ,
բազմաթիւ
Հետեւո բգնե րով եւ
ֆր–
բանսական
կառավարութեան
նե բկա յացո
ւց ի ^ ե
-
ՐՐ
ել
թղթակիցներ։
Պ– էչիսրն
եւ Պ– Շուման
եբէկ
իսկ
սկսան
(""րՀրգակցիլ
շարք մր խնգիրներու
մասին,
իբրեւ
նախապատրաստութիւն
երեք արտաքին
նախա
-
րարնե բու
ժոզովին
ոբ պիտի
գումարուի
Լոնտո
-
նի մէք :
Հրատարակուած
տեղե կութեանց
Համ աձա յն ,
Մ - ՆաՀանգնե
բու
ել Ֆրանսայի
արտաքին նախա—
րարնե րր մասնաւո րապէ ս .պիտի
քննեն
Հետեւեալ
խնղիրներբ
.
I •
Աւելի
լայն
անկախութիւն
նորՀել
արեւ
մտեան
Գերմանիոյ
: Ա • ՆաՀանգներուն
մէք Հո -
սանք մր կայ ոբ կր թելադրէ
գոնէ
վւոքրաթիլ
Գե րմ աննե ր
մ աբղե
լ , իբրեւ
կ" րիղ
գե բմ տնական
նոբ բանակին
: Այսպիսի
կորիզ
մր անՀրաժեշտ
կր
Համ արուի , ռուսական
յա րձակմ ան մր պարագա–
յին : Ֆրանսա
ցիներր վճռապէս
Հակառակ
են գե բ–
մ տնական
ղօրամ ասե
բու
կազմութեան
, որքան
ալ
փոքրաթիւ
բլլան ։
2՛ Ֆրանսա
շօշափելի
եւ անմիքական
օգնու
-
թիւն
կբ խնգրէ
Մ • ՆաՀանգներէն
,
Հնդկաչինի
պատերազմին
առթիւ։
Փարիզի
մէք կր շեշտեն
թէ
այգ
սլատերաղմր
որքան
ֆրանսական
,
նոյնքան
ամերիկեան
է , քանի
որ կր մղուի
Համա յնավա
-
րութե ան ծաւալմ ան դէմ : Ֆրանսաց
իներր
արդէն
իսկ
15.000
զինուոր
կոբսնցուցած
են եւ
տարեկան
160
միլիոն
սթեբլին
կր ծախսեն
։ (իազմագէտնե
-
բու կարծիքով,
եթէ Ամերիկան
օգնութեան
շՀաս–
նի , Ֆրանսա
կրնայ
ծանր
պարտռւթիւն
մր
Կրել
Հնգկաչինի
մէք :
3.
Աբեւմռւտքի
Գեբագոյն
ԽորՀուբգ
մբ
կ՛՛՛դ
մել,
աւելի .սերտ յա րտ բե բութիւննե
բ Հաստատե
-
լու Համար
Մ • ՆաՀանղներուն
եւ արեւմտեան
Եւ
րոպայի
պետութեանց
մ իքեւ
:
Ֆրանսաց
ին1քրր
էլ՛առա քարկեն
«Ատլանտեան»
բառբ
չզոբծածել
ա յս ԽորՀ ուրդին
Համ ար , որպէսղի
չէզոք
երկիր—
ներ
ալ , ինչպէս
Շուէտ
եւ Զուիցեբիա
,
կարենան
մ իանալ : Արեւմ տեան
Գե րմ անիան
ալ կրնա
յ մ իա
նալ աււա քարկուած
ԽորՀուրգին
,
որ
Մ
արշրլի
ծրագբի
վարչութիւնն
ալ լնգգրկելով,
պիտի
ծա
՛ւ այէ
իբրեւ
րնդՀ . քարտուղարութիւն
:
Ամերիկեան
չրքանակներու
մէք դիտել
կու
տան
թէ Մ • ՆտՀանգներր
տրամ ագիր
են
աւելի
մեծ
օգնութիւն
լնծա
յելու
արեւմ տե ան
Եւրոպա
յի , զինուորական
ճակատին
վյւայ,
եթէ
Համոզ
—
ուին որ Ե ւրո պան
ալ սլիտի կրկնա պատկէ
իր քան–
քերը ել աւելի մեծ
ղոՀուլո
ւթ իւննե բ պիտի
ստանձ
նէ Հասարակաց
գատին
Համար
:
ՀանոսպետոէթեաԱ
Աախագսւ&իԱ
ազդաոսա%թիէԱը
Կ՝ԸՆԳԳԻՄԱՆԱՑ
ԳԵՐՄԱՆԻՈՑ
ՎԵՐԱԶԻՆՄԱՆ
Պ՛ Վէնսան
Օրիոլ չատ
կաբեւոբ
ճառ^ մր խօ -
սեցալ
կիրակի
օբ , Ո՚էնսի
մէք, յազթանտկի
աա–
րեգարձին
առթիւ։
Հինգ տարի առաք,
1945
Մայիս
Տին,
գերման
ղօր. Եռալ
չորս գաշնակից
Հրամանատարներուն
կր յայանէբ
Գերմանիոյ
ղինեալ
ուժերուն
ւսնպայ–
ժան
ւսնձնատրութիւնր։
Հանրապետութեան
նա
-
խաղաՀբ
(հէնս գտցած
էր
Պաաերաղմի
Խաչբ
յանձնե
լու
Համ աբ քաղաքին
, իբբեւ
վարձատբու–
թիւն
իր քաքարի
գիմ ագրութեան
։
Մայր
եկեղեցւոյ
մէք կատարուած
ւլո-^աբա —
նական
արա
բոզո ւթենէն
վերք,
սեղան
մր սար —
քուեցաւ
ի պատիւ
Հան րասլե տութեան
նախաղ ա -
Հ ին , որ իր ճառին
մ էք
մ ասնաւո րապէս
ծանրա
-
ցաւ
գերմ տնական
Հարցին
, խաղաղութեան
եւ
պատե րաղմ ի Հոգերուն
վբա
յ : ԱՀաւասիկ
իր
բա
նախօսութեան
Հ իմնական
մասերբ
յ
« Մենք տրամազիր
ենք մոռնալու
մեր
տա–
ռապանքնե
ր ր եւ գառնութ
իւննե բ ր , պտ
յմ անաւ
ոբ
գերման
ժողովուրգբ
չմոռնա
յ , եւ,
միքաղզային
անՀ րաժե շտ
Հ սկողութե
ան
մ ր ենթարկուե
լով
, ո չ
բանտկ
, ոչ ալ
ս պառաղինո
ւթիւննե
ր վե րակազմ
է
արեւմուտքի
թէ արեւելքի
մէք։
ԱնՀրաժեշտ
է որ
Գա նակիցնե
րբ գիտնան
միացեալ
ճակատ
կազ
-
մե, , խաղաղօրէն
կարղ ագրե լու
Համ ար վ էճերր
,
փարատելով
ղինեալ
լնգՀաբումբ։
1946Հ5/
ի"Կ
յանձնաժոզով
մր
կազմուեցաւ.
Հսկողութեան
տակ
առնե լու
Համ ար
Հիւլէական
ռում բր :
Ֆբ՚ոն–
սան երբեք չգաւաճանեց
իր տուած
խոստումին
եւ
պիտի չգաւաճանէ
: Անպատկառ
սուտ
մրն է այն
ամրաս տանու թիւնր
թէ պտտերազմ
կր պատրաս
տէ
կամ չեմ գիտեր
ռր յարձակոգական
քաղաքա
-
կանութեան
կր Հետեւի
• մինչ տակաւ ին չէ վեր
-
քացուցած
իր վէրքեր
ուն
ղ արմ անում
ր ել իր
ղին
եալ ումերբ
չեն Հասնիր , նոյնիսկ
Համեմատաբար
,
(ԼուրերոՆ շարոՆնակութիւնը կարդալ Գ– էջ)
Fonds A.R.A.M
