էօռս6 <–ս
ւ^՚ձե
0. Տ.
316.•֊ե6
17, «Ա6 է)3ա65ա6 - Բ^1 Տ (13)
Վեցամս 800 ֆՐ • ՚ Տար
- 1600 , արտ
• 2500 Փւ՝
ւ^ԼՕՕՏ. 1Տ-70
Գին 7
ՓՐ– Շ.Շ.Բ.ԲՑՈՏ 1678-63
8անդոՆգԱ ծ^4սգխ
է / ր
ՆԻՒԹԱՊԷՍ
ԱՆԿԱՐԵԼԻ
ԳԱՐ2ՆԵԼՈՒ
ՀԱՄԱՐ
ՊԱՏԵՐԱԶՄԸ
յշսւԱ 11
26բդ ՏԱՐԻ - 26^ ձւ ա « «օ.6149֊Նոբ շրջան ր-իւ֊ 1560
ՄԵՐ ԽՕՍ՝ք^Ը
ՓՐԿՈՒիք՚ԵԱՆ ԳՕՏԻՆ ԱՏԳ
Զէ
Վէրքերս
լայնօրէն
քեղ
աոլինք
յօղուաՆա
-
չ՚սրքէ
մր, որ կր շօշափէր
այլազան
իւնգիրներ
,
Փարիզի
Հայոց
եկեզեցւռյ
վարչական
թնճուկէն
մինչեւ
ցեզապաՀ
ւզանում՝ր
:
Մ եզ առանձնասլէս
կը
Հետաքրքրէ
՚ Ա ՚ ր ^ ն
թնղիրը
— Ցեղապահպանում,
որու
մասին
յօգ-
ոլաՆազիրը
կր յայտնէ
ինքնուրո
յն աեսակէտնեբ
:
Ւր կարծիքով,
խարուսիկ
են Հայերէնի
դա
սընթացքները
եւ Համանման
ձեռնարկներ
, Հ՚"յ -
կական
ԱրտասաՀմանի
նոր սերունգին
փրէ,*"^– ~
թեան
Համար
:
— « Սփիւ-ռքի մէջ , նոր եւ յաջորդ սերունդ
ներուն, նաի Հայ մնալուն եւ յետռյ ալ հայերէն
սորվելուն –նաւքրան ուրիշ է:
Հայ մնալու իմաստը պէտք չէ աոնուի, իբրեւ
ցոյցի կամ հոգեկան րաւարաբութեան, հայերէն
գիտնալ կամ չգիտնալու հարց մը ։
Այս
ձեւով
աոնել կը նշանակէ նուագեցնել անոր իրական տսւ–
րողռւր֊իւնը : Հայերէն գիտնալը Սփիւոքի
մէջ՛
մասնաւորապէս, լքեծ աււաւելութիւն մըն է ան -
կասկած , րայց Հայ մնացած րլլալու յատկանիշը
չ է ։ Մենք ունեցած ենք լաւագոյն Հայեր
որոնք
նախնական շրջանին հայերէն չեն գիտցած։ Խանը
ր֊րքալսօս էր » : (Կ– Խուպիկեան, 3 Մայիս)։
Այսքան
վճռական
յայաարարութենէ
մր վերք
անչուչտ
կր սպասէք
աւելի գործնական
միքոցի
մր,
եթէ ոչ նոր գիւտի
մը :
— « Սփիւռքի մէջ ուրեմն Հայմնալու եւ յ ե
աոյ ալ հայերէն սորվելու միակ եւ անվրէպ միջո
ցը, Հայերու միջեւ բարոյական իրեթօգնութ-եան
մթնոլորտ մր ստեղծելու, գործնական աոողջ հի
մերու վբայ դրուած պարգ կագմակերպութեան մը
նախաձեռնութիւնն առնելուն մէջ է » :
Իր տեսակէտներր
Հիմնաւորելէ
վերք , նախ
-
կին ռազմիկը
կ^եզրակացնէ
թէ «/«յսպիսի
հրագիր
մ ը կարե լի է ի րագո րծե
լ գարերով
փորձուած
,
Համ աՀա յկական
մ ի՛սկ Հաստատութեան՝
Հս՛ յ ե–
կեզեցւո
յ Հովանիին
տակ
» :
Այս Հաւատքով
ալ , անՀրամեչտ
կր գտնէ
չարք
մը րարեկարզութիւններ
, սկսելո վ Փարի
֊
զէն : կ՝առա քարկէ
ոչ
մ իա յն Եկեզեցին
լալ
կազ–֊
մակերպել,
զայն
Հեռու
պաՀել
Հատուածական
միտումներէ
, այլեւ
օմտել երիտասարգ
վարգա
-
պետներով,
պարրերաթերթ
մր Հրատարակել
եւն է
ինչպէ%
կր տեսնէք , այս ^Ր՚"գ1՚րր
շ"՚՚"
ս*լ
տարրեր
ութիւն
չունի
տ յն ուզեգծէն
, որուն
կր
Հետեւին
Մ • ՆտՀտնզներուն
մէք, առաքնորգու
-
թեամր
Տիրան
եպիսկ • Ներսոյեանի
եւն. :
Այս
Հոսանքն
ալ նոր սերունգին
փրկութեան
գօտին
կր փւնտռէ Հայ. Եկեզեցւռյ
չրքապատին
մէք
) երկրորղական
Համ արե լով
մայրենի
լեզուն :
^Ը. յէ՚ւէՔ
է ր ^ ՚ ^ Յ պս՛ չտօնա թեր
թին՝
Նիւ
Ե՛՛ր֊
քի «Հայաստանեայց
Եկեղեցի»
ամսագրին
մէք
Հրատարակուած
խմրագրականր
, որ Ամենայն
Հա
յոց կաթողիկոսութեան
սաստին
ալ արժանացաւ
;
Առտնց
ժիւտե լու Հայ. Եկեզեցւռյ
վճռական
գերր
դարերու
լՈւթացքին
, ստիպռւած
ենք ան -
գտմ
մր եւս
յիչեցնել
թէ՝ պատրանք
է մեծ
յո յ -
սեր
գնել
անոր վրտյ,
ներկայ
պարագաներուն
մէք։
Մանաւանգ
, Ե՚֊րոպայի
ել Ամերիկայի
Հա ֊
մ ա յնակուլ
ափերուն
փրա
յ ։
Արղտրեւ
, ի՚^նչ
կր տեսնենք
երկու
գազութ
-
ներուն
մէք ալ,
մէկր՝
աւելի
քան
60
տարե
-
կան,
միւսր՝
ղեռ
2 5 ։
Եթէ
՚Լերքինր
գեռ
նոր կր
կազմակերպուի
,
աոաքինր
արւլկն
ունի երեք
սերունդի
ժառանգու
թիւն՝
իր րտզմաթիւ
եկեզեցիներոփ
ել անոնց
Հետ՛
կապուած
Հաստատութ
իւննե րով
:
կարելի
է րսել թէ Թուրքիոյ
երրեմնի
ամէնէն
Հայաչատ
նաՀանզին
մէք անգամ
ունեցած
^ենք
Հոգեւոր
Հովիւներու
այնքան
րաւլմադան
չքա
-՝
խումր
մր որքան
Մ • ՆաՀանգներուն
մէք։ Եպիս
-
կոպոսներ
եւ արքեպիսկոպոսներ
:
իյումբ—խումր
երիտասարդ
վարդապետներ
ել արեզաներ
: «Նե–՝
րածեաթ
քաՀանաներ
: Այլեւ
անրալ
Հարստու
-
թիւն,
չարժուն
եւ անչարժ
ստացուածքներով։
Թերեւս
ոչ մէկ Հայաչատ
գաղութի
մէք
«Հա
յր
Հայուն
օմ անգակ»
եղած
է ոչ միայն
րարոյա
-
՛գէ՛՛., ՚ " յ Ժ ^ նիւթապէս
, որքան
Հիւս.
Ամերիկայի
մէք։
Միշա րնգ Հովանեալ
Հայ. Եկեղեցւոյ
:
Արղի՛^՛՛նքր
Լեղապատառ
կանչեր
կ՝ար -
ձակուին
վաթսուն
տարի վերքր,
ի խնգիր
նոր սե
րունդին
փրկութեան
:
կ՝արժէ
աւելի
խորանալ
%
Շ •
1950
Հինգշաբթի 11 ՄԱՅԻՍ |
Խժրագիր՝
&. ՄԻԱԱ-ԲԵԱՆ
Օ Ր Ը
Օ Ր Ի Ն
ԱՅԱ
ԿԷՏՆ ԱԼ
ՃՇԳՈՒԵՏԱՒ
Ասվրիլ
11—2-4/՛
սգաՀանգէս
ին օրր , բացակա
յ
էր Հայ աւետարանական
Հաժ ա յնքին ներկա
յացու–
ՑԻէԸէ պատ.
Գ.
Աիսլեան։
Ա յս բացակա
յութիւնր
գարմ ՚սնք
պատճառեց
մանաւանգ
անոր ՀաւՒար որ, պատուելին
մինչեւ
փերքին
օրր
մ ասնակցած
էբ կաղմ ակերպիչ
յանձ–
նաժողովի
նիստերուն
:
Ծ անօթ կեղծարարբ
փութաց
ա յս
պարագան
ալ չաՀագո րծե
լ.
— « Վ եր֊ Սիսլեան ներկայ չէր հանդէսին ,
հետեւապէս եւ «երեք յարանուանութեանց նախա
ձեռնութեամր» կագմակեբպուած սգահանդէսը
փաստօրէն տեղի ունեցաւ լուսաւորչական եւ կա
թ՜ոլիկ համայնքներու կրօնապետներու գլխաւո -
րութեամբ (25 ապրիլ) :
Յառաջ
պարտք սեպած
էր
Հրասլա
բակաւ
բացատրութիւն
պաՀանքել
պատ.
Աիսլեանէ,
Ապ
րիլ 2.Տի խմբագրականով
:
Ե րէկ պատիւ
ունեցանք
մ եբ
խմբագբատան
մ էք րնգունելու
ա յցե լութ իւնբ
աւետարանական
^ւ՚էցԻ՚ե
, որ յայւոարաբեց
.
« Կբ ցաւիմ
որ չկրցայ
մասնակցիլ
Փաբիզի
Ապրիլեան
Ագատօնին
,
փ"ՔՐԻհԻ"
շ"""
ծանր
Հիւանգութեան
սլատճառով
: Ատիպուած
էի
մնալ
Աէնթ
էթիէն։
Նոյն պատճառով
Է^ՐՅ"՛^
նաեւ
ներկայ
ԲԱալ
Փարիզի
Հայ աւետարանական
եկե
-
դեցիի
պա չտամ ունքին»
:
Իրազեկ
մր «Յառաք»ի
Հաղորգած
էր
՚"յո
պարագան
, բա յց խմբագրութիւնը
որոշեց
որ ճչ–
գումր կատարուի
բուն
ազբիւրէն
։
ԱՀա
թէ որքան
պաբզ է խնգիրր
:.
Վ,ԱՀԷ
ՀԱՄԱՅՆԱՎԱՐԱԿԱՆ
ՇԱՐԺՈՒՄԸ
ԹՈՒՐ՛ԲԻՈՅ
ՄԷՋ
Պոլսոյ վերջին թղթարերէն կը քաղենք հե
տեւեալ տեղեկութիւներր (3 Մայիս)
Գրած
էինք թէ
Համայն ավա րական
ցանց
մ ր
երեւան
ելած
է երկրին
մէք, եւ քէնութիւնեբր
մեծ
գաղտնապաՀութեամբ
կբ շարունակուին
:
Այսօր
կը Հաստատուի
այս Ր"–րր եւ կր ստուգուի
թէ
Համ ա յնավաբական
ցանցր տարածուած
է ր
նաեւ
Ատանայի
, էրղրումի
եւ իսթանպուլփ
մէք :
էրղբռւմի
եւ Ատանայի
մէք կարգ մը
անձեր
Հարցաքննուած
ել Հսկողութեան
աակ
առնուած
են , եւ անոնց տուները
խուզարկուած
են :
իսթտնպուլի
մ էք
ձերբակալուեցան
՛Լեց
Հո
գի , որոնք
Գեղարուեստից
Ակագեմիա
յի
ուս ա -
նողներ
են : էրղրոլմի
մէք ձեռք անցուած
են
կա
բեւոբ
փաստաթուզթեր
: Անգարայի
մէք կարդ
մր
մարգիկ
Հսկողութեան
տակ
առնուած
են ,
բայց
յետո
յ եբաշփսաւո րութեամբ
ազատ
արձակուած
:
Այս
առթիւ
Հարցաքննուած
է նաեւ քաղաքա
պե
-
տական
քննիչներէն
Նաճի
Աան
ւ
Անգա րա յի
մ էք
ձե ր րա կա լո լած
է Համ ա յնա
-
վարական
ցանց ին պարագլուխ
եր իտա սա բգբ
, որ
էրղրումէն
Անգարա եկած
էր, իրրեւ
այգ. կազմա
կերպութեան
ամէնէն
գործօն
մէկ անգամր
:
Աաանա
յի
մ էք կատարուած
Հետապնգումնե
-
րբ գեռ
արդիւնք
մր տուած
չեն։
Անգարայի
մէք,
ՄենաչնորՀներու
վարչութեան
չէնքին
յարակից
պատին
վբայ
Համայնավարական
կարգ մր
նշա
նախօսքեր
գրուած
ՐԱալով
ձերբակալուած
է
Աբ–
Հեստից
վարմարանի
աշակերտներէն
՝Բէմալ
ի ֊
տէր :
Գրաւուած
յա յտարարութիւններուն
մէք
կան
խօսքեբ
եւ գաղափարներ
, որոնք
ժողովուրդր
կր
գրգռեն
րնգդէմ կառավա
բո ւթեան
արտաքին
քա–
ղաքականո
ւթեան
; Շատ
Հաւանական
է որ օտա
-
րականներ պատրաստած
բլլան այգ
թռուցիեներր։
ճշդուած
է թէ
Պոլսոյ
ւէեց կա լանաւռ
րնե ր բ
կապ
ունին Անգարայի
եւ էրղրումի
Համայնավար
կաղ–
մ ակեբպութեան
Հետ
:
ՊԱՐՍԿԱՍՏԱՆԻ
ՇաՀին
քոյրր՝
ԻշխանուՀի
Տէաթիմէ
, ոբ ամուսնացած
էր ամերիկացի
ուսա–
նողի մբ Հետ , քանի մբ շաբաթ առաք, երէկ
իսլա
մակտն
օրէնքով
ալ պսակուե ցաւ
Փաբիզի
մղկի
-
թին
մէք, նախագտՀութեամբ
Աղա
հանի
:
Ա -
մերիկացի
ամուսինր
յանձն
առած
է ի
Հարկին
իսլամտնտլ,
իշխանուՀին
չկորսնցնելու
Համար։
ԶԻՆԱԱՏԱՆԻ
՚սղղ ՚ կաո ավա
բութ իւնր կր
ծա
նուցանէ
թէ երկու
Հազար Համայնավար
նաւեր
Ֆրանսայի
արտաքին
նախարարր,
Պ՛
Ո՚ոպէո–
Շուման
յանուն
կառավարութեան
Հազորգեց
թէ
պիտի
առա քարկէ
րանակցո
ւթ
իւնե բ կատարե
լ ,
Գերմանիոյ
Հետ
միասին
յանձանձելու
Համար
երկու
ե րկիրնե բուն
Հանքածուխի
եւ
պողպատի
արտագրութիւնբ,
րնգ Հովանեաւ
գերագոյն
վար–
չութեան
մր որուն
կրնան
մասն ակց
իլ ուրիչ
եւ -
բոպական
երկիբներ
: Պ– Շում՛ան
կը յուսայ
թէ
ա–
ռաքվն
առթիլ
պիտի
մ իանան
Անգլիա
,
Պելժիա
,
Հո լանտա
եւ իտա
լիա :
Տք
Յայաարաբոլթիլնբ
խոր տպաւորութիւն
գոբ–
՚ ^ ե ց Ֆրանսա
յի քազաքական
շր քանա կնե բուն
մ էք :
Մ՛ ՆաՀանղներր
շատ
գոՀ կ՝եբեւան։
Գերմանիա՝
նմանապէս՛
Անգլիւա
Որոշ
վե բապաՀութ
իւն
կր
ցուցնէ
Պ– Շուման
պարզելով
իբ «յանգուգն
եւ
չինա–
բաբ»
ծրագիբր
, բացատրեց
թէ առաքին
գրական
քայլն
է
յ
իացեալ
Եւբոպան
կազմ ելու
Համ աբ :
Ծ րագիրբ
երկու
Հիմնական
նպատակներ
կր Հե -
տապնգէ
.
I .
Գիլրացնե
լ մ իացեալ
Եւրոպայի
կազմութիւնը
:
2.
Լուծել
Ֆրանսայի
եւ
Գեբմա–
նիո
յ դարաւոր
Է
^Ո
-Լ՚՚֊Ր
=
Եթէ
ծրաղ իբր գո բծա
-
գրուի
, ապաղա
յԼն «տնեբեւակա
յե լի եւ նիւթա
-
պէս անկարե
լի» պիտի գառնա
յ պատերազմ
բ :
Ծրազրի
մասին նախապէս
լուր տրուած
է Մ՛
ՆաՀանգներուն
, Անգլիո
յ , իտալիո
յ եւ ուրիչ
եր -
կիրներու,
սակայն
բանակցոլթեանց
պաշտօնա
—
կան
Հրալէրնեբբ
պիաի
Հազոբգուին
աւելի
վեր
-
քր : Ֆրանսական
կառավարութեան
կարծիքով
,
ֆրանքեւգե
րմ ան կամ եւրոպական
Հ ան քածս
ւխ ի
եւ պոզպատի
ճարտաբագո
բծութետնց
մ իացում
բ
պիտի
աւելցնէ
արտագրութիւնբ
, իքեցնե
լով
գի -
ներր
եւ խավւտնե
լով
չա բա շաՀ ո ւթ իւննե բ ր : Մի -
եւնո
յն ատեն պիտի
ամ րասլնգէ
ասլտՀովութիւնր
:
« ԱշխարՀի
խաղաղութիւնր
կարելի
չէ
ա–
պաՀովել
առանց
ստեղծազործ
ճիգի.
Համաձայն
սպառնացող
վտանղնեբուն
: կազմ ակերսլուած
եւ
կենգանի
Եւրոպա
մբ անՀրաժեշտ
է խաղազ
յա -
րարերութեանց
Համար։
Աւելի
քան քսան
տարիէ
ի վեր
Հանզիսանա
լով
ախո յեանր
մ իացեալ
Եւրո–
՛Գ՛" յի
մ ր , Ֆրանսա
յի էական նպատակն
եզած
է
ծառայել
խաղաղութեան
: Եւրոսլան
չկաղմուեցաւ
եւ Հետեւանքբ
եղաւ պտտերազմ
: Մ եր
ծրագիբր
կր թելադրէ
մ իացեալ
Եւրոպա
: Եւրոպա
մ ր ուր
Ռուբր , Ս արր
եւ ֆրանսական
Հանքերր
Համ ա -
խորՀուբգ
պիաի
գործեն
, ուր իրենց խաղաղ
աշ–
խտտանքէն
պիտի
օգտուին
բո՛լոր
Ե ւրո պաց
իներր
անխտիր
, Արեւմուտքէն
ՐԱան
թէ Արեւելքէն
, եւ
բոլոր
եբկրամ ասերր , մ անաւանդ
Ավ՛ ր իկէն , ո -
րոնք
Ե՚֊րոպա
յէն
կբ սպասեն
իրենց
ղա ր դա ց ո լմ ր
եւ բաբօրո
ւթիւնր»
:
Ծրագրին
տբամագրութեամբ
,
գեբագոյն
վաբ չութ իւնբ պիտի արգիացնէ
պողսլատի
եւ
Հանքածուէսի
արտագրութեան
մ իքոցներբ
: Եր ՜
կոլ
նիւթերբ
ֆրանսական
ել գերմանական
Հրա -
պարակներուն
՛Լրայ տրամ ագրե
լի պիտի
րլլան
միեւնոյն
պայմաններով։
Միասնաբար
ղարկ
պի -
տի տրուի
արտազբութեան
։ Երկու
ե
րկիրներուն
մէք
ալ նոյն ճա րտա րագո րծութեանց
րանուորնե
-
բր Հաւասար
իրաւունքներ
պիտի
վա
յելեն : Պիտի
քն քուին
բոլոր
մաքսերր
Հանքածուխի
եւ պողպա–
"՛Ի
՚ԼՐ"՛յ
^ ինչպէս
եւ երկտթուզիներոլ
սակերուն
տարբերռւթիւնբ։
Նկատելով
ոբ
արտաղբութեան
պայմաններբ
կր տարբերին
երկիրէ
երկիր,
փո -
խանցման
շրքան մբ պիտի Հաստատուի
,
մինչեւ
վերնական
կարղագբութիւն
: իրաւարար
մը պի
տի նշանակուի
, վէճերր
լուծելու
Համաբ
եւն. :
Պ • Շ ո լմանի
յա յտա բարո ւթետն
Համ աձա
յն ,
առ ա յժմ անվափոխ
պիտի
Ժնա
յ Գե րմ անիո
յ պող–
պատի արտագրութեան
չափբ (տարե կան
\ \
.3
մ ի–
լիոն թոն) , իսկ երբ կազմուի
Գերագոյն
վարչու–
թիւնբ
, սաՀմանափակումն
ալ պիտի
գազ րի :
Արեւմտեան
Եւրոպայի
պողպատի տարե
-
կան
արտագրութիւնն
է մօտ
40
միլիոն
թոն :
(Գերմանիա
9
միլիոն,
Ֆրանսա՝
Աարի
շբքանին
Հետ՝
1 )
միլիոն
թոն) : Արեւմտեան
Գերմանիան
աաբեկան
կ՝արտագրէ
1 (X)
միլիոն
թոն
Հանքա
-
ծուխ. Ֆրանսան՝
60
միլիոն,
Աարի
շբքանով։
Ա -
րեւմտեան
Եւրոպայի
Հանքածուխի
տարեկան
ար
տագրութիւնն
է մօա
450
միլիոն
թ ո ն :
(Լուրերու շարունակութիւնը կարդալ Դ– է յ )
ոչնչացուցած
են Ֆորմոզայի
առքեւ։
՚քքախա
-
գաՀ
Թրում
րն ամ բաստանեց
Ջինաստանի
նոր
կա
ռավաբութիւնր
թէ Ո՛ո ւսաս տան
կբ ղրկէ
ուտես–
տր,
սովի մատ՚էւելռվ
միլիոնաւոր
բնակի^ւեր
ՄԱՐԱԷՅԼԻ
նաւաՀանգստին
մէք,
Ժոլիէթի
աւազանին
րե րանբ գրուած
գերմանական
ական
մբ յաքողութեամբ
Հանուելով
Ֆրիուլ
կղղին
փո -
խագբուեցաւ
, ուր պիտի
ո^չացնեն
:
ՓԱՐԻԶԻ ՏՕՆԱՎԱՃԱՌԸ
կր բացուի
չաբաթ
օ ր ։ Կր մասնակցին
25 ազզեր ,
10.500
ցուցագրոգ–
ներով : Այս
աււ
թ ի լ
270.000
լիտր
ղինի
ել
ուրիշ
բմպելիներ
պիտի
րաչխուին
ձրիաբաբ
: Տօնավա
-
ճառր Հասւուստուած
է
1904/5՛ ;
Ե
րկու
քուկէս
մի
լիոն ա յցե լուներ
կը սպասուին
;
^
Fonds A.R.A.M
