մէլյւոՆ
,
որուն
երկու,
մէւք"՚նր
Ղ^ՈԼոյէներ
:
ԷԼսոնք
մ եհ՜
մ ասով ցարգ կր պաՀեն
վւա րաւոննե
րու ցե
ղային
գիմագիծր։
կարեւոր
մասր,
1,800,000
Հո
գի , մ աՀմ ե աական
են : կան նաեւ Հրէական
Հ ին
գագութ–
մր ,
մ ասնաւո րապէս
Աղեքսանգրիո
յ
մէք,
Յոյներ
, Աոլրիացիներ
,
Հայեր
իրաւամբ
րսուած է, թէ Եգիպաոս
Հէյեղոսի
պարգեւն է» : Արգարեւ
, ինչ մեծ տարբերութիւն
,
\,եգոսի ոռոգած
Հողերուն եւ
*"նքրգի
մնացած
գաչտերռւն
միքեւ ։Գիծր որ կր բամնէ
ր
երկու
շբքաններբ.
ոռոգուած
եւ ոչ—ոռոգուած
յստակ
է եւ որոչ
սաՀմանագԼուխի
մր նման։
Տարբերու
թիւնը ակնբախ : Մէկ կողմը քարքաբուտ
եւ կրա
ցած,
չնորՀիլ
այրող
մրկող
ամառներուն
, ուր
կարծէք
պիաի
չաճի
երբեք
բուսականութիւն
:
կարճ՝
անիծեալ
Հող մը։ Միւո
կողմը՝ խոտ, կա–
նաչաղարղ,
չնորՀիլ
\,եղոսի
տիղմին։
՚քյէրկայիս
յառաք տարուած
ոռռղման
աշվսա -
տանքներբ երբ վե ր քանան
, երկրին
պիաի
սլւ^՛ ֊
ղեւեն
յիսուն
Հաղար քառ • քիլմ • Հեբկելի Հոգ :
ինչ ոբ մեծբան մբ չէ քսան
միլիոն
րնակչութեան
Համաբ
։ ք՚այց վերքապէս :
Լալ
Հողր կր տար ՚ւծ~
ուի
ղետին
երկու
կողմը,
երբեմն
բաւական
լտյն
,
երբեմն ալ չորս,
Հինգ
քիլոմեթր
տարածութեան
վրայ : ք^աբեբեր
մասբ
յագեցուցած
ենպարաբ -
տանիլթով
եւ
նիթրաթ1,ձ^/ք^ ,
որոնց
շնորՀիւ չաա
մը տեղերէ կը սաանան
, տարեկան
մինչեւ
երեք
Հունձք :
Բամպակը
երկրի արտտգրութեան
80
առ Հա–
րի՚րբ կր կաղմէ։
1948—1949/5*
Հունձքն էրմօտ
8
միլիոն
կենղինար
(մէկ կենղինարր
44
քիլօ է) : ,
Ա յս շատ Համբաւաւո
բ
բամ պակին
դլխաւոր յա-
ճախո րգնե բն են՝ Մեծն Բրիտանիա ռւ Հնգկաս -
տան : Մ իւս նեբածոգ
պետութիւններբ՝
Մ • Նա -
Հանգներր
, Ֆրանսան
, իաալիան
, Ա պան
իան
, եւն ,
պակսեցուցին
իրենց
ղնո ւմնե րբ
,
գէներր
սուղ
գտնելով
։
Աւելցած եննմանասլէս
ցորենին
,
բրինձին
,
եղի պաա ցորենին
, գարիին եւ շաքարեղէգին
ար -
ատդբոլթիւննեբր
ւ
Տակաւին
մինչեւ
վերքերս
, Եգիպտոս
իր բամ
պակին կտալբ արտասաՀման
գործել
կուտար
յ
Այմմ անոր մեծ մ ասր կր գործուի
եբկրին
մ էք ։
Այգ գործարաններուն
մէք կ՚աշխատին
25.000
բան
ուորներ
, ղո բծե լով
օրական
աւելի քան
300.000
մեթր կտաւ •
Հոս ալ, ինչպէս
միւս աւատապետական
եր-
կիրներուն
մէք , Հողի
բաժանում
ր կատարուած է
չատ
անարդար : կան Հարուստ
Հողատէբեբ
, ո -
րոնց կալուածներր
կբ Հասնին
մինչեւ
50
ֆէտտա–
նի
(220
քառ. քիլմ •) : Այս մեծ
կալուածաս
\ք
։^րերը–^
իւրացուցած
են Հողին
գրեթէ
39
առ Հարիւրր եւ
կբ պատկանին
2272
լնտանիքի : Ֆրտնսայի
«եբ–
կոլ
Հարիւր
րնտանիքին» պէս բան մր։
թղթակից
մր կբ պատմէ թէ՝ բսւական
ատեն
մտածեբ է «ֆէտտան»
բառի
աբժէքքն
վրտյ։
իրեն
բացատբո
լածին
Համ աձա
յն , մէկ էֆէտտանբ» կր
Համապատասխանէր
, վեր ի վերոյ
44(X)
քառ.
մեթր
մակերեսի : Եւ աՀա ժողռվյւդակտն
երդի
մբ
պատառիկր
•
Հ իմ սիրոլՀիիս
աբտեւանունքնե–
րբ այնքան
երկար
են , որ կբնէն
ծածկել
ամբողք
«ֆէտտան»
մ բ» : Իր տարակուսանքր
փարատեր է
րաբերախտաբար
, իմանալովդ որ բանաստեղծա
֊
կան
չափաղանցութիւն
մրն էր եղածբ։
( 1
՚ 1 1 Լ յ -
րոնքսըգ գվըրճըգ) ,
պիտի րսէր մեր Գ՛րէ
Ի՛՛նչ կր չաՀի
Հողիմէ կապուած
ֆէլլաՀր։ Լբ–
«ԽՐԻՄԵԱՆ»
ԳՊՐՈՑԻՆ
ՀԱՆԳԷԱԸ
ԱՀԵԲԱԱՆԳՐԻՈՑ
Պօղոսեան
աղգ.
վարժարա
նին
տնօրէնը,
րնկեր
ՄիՀբտն
Հեբարգեան,
Հե -
տեւեալ
տեղեկութիւններր
կր^Հտղորգէ
Գպրո–
ցր
ունի
325
աչակերտ
,
205
նախակբթա
րան
ր ,
120
մ անկապարտէղբ։
Անցեա
լփն այս ղպրոց
ր
ունեցած
է
7 8
Հարիւր աշակերտներ
։Գպրոց
ր
բաժնուած
է
8
կա բդե բու ..Գասացոլցակր ծան րա րեռնո
լած է ,
շարաթբ
40
պաՀ ուհւի , օրական
7
պաՀ :
Հինգշաբ
թի
5
պաՀ: Անցեալ
տարուան
տրաբերէնի
շարա -
թական
49
պաՀին գէմ , այս ռ^սրի
ունին
76
պաՀ ։
^նգլերէնը
ել ֆրանսերէնբ
կր գրաւեն
շաբաթա -
կան չորսական պաՀ ։
ՊԷՅՐՈԻԹԻ
Օգն– Խաչի կաղմակերպած
«Պնակ
մ ր կե րակուր»
ի միօրեա
յ Հանգանակո
ւթենէն ա յս
տարի գոյացած է
12
Հաղար լ. ոսկի :
ՏԽՐՈԻՆԻ
Ֆբէզնոյի
մէք մեռած է Պ - Ար–
չակ ՄաՀտեսեան
, Ա"1րէէ չորսին։
Հմուտ
անգ–
ւփագէտ էր եւ Հրապարակագիր
: Տարիներ
առաք
Հրատարակած
է անղլերէն
ամսագիր
մր,
քտ^€\՛
ա«Ո13. :
Ունի
ուրիշ ա շխատո ւթիւննե
ր եւս, Հայե -•
րէն ել անգլերէն
:
Ընկհբ Տօքթ • Պետրոս Այվաղեաքւ
մեռած
է Լօս Անճէլբսի
մէք ։Եղած է ուսուցիչ,
խմբագիր
,
ոբբանոցներոլ
կառավա
ր ի չ-տեսո
ւ չ , կեգր . կոմի
աէի անդամ ել Հա յաստան
ի բանակին
մէք բժիշկ :
Երկու անգամ բանտարկուած
է ցարական
կառա
—
վա ր ո
լ
թե
ան
կուլմ է իրրեւ
յեղափո խական :
իբբեւ
կուսակցական
տբամագրած
էր իր
րռլոր ու -
մերբ
անոր Հետասլնգած
նպաաակ1ւե
րո ւն : Հ • 3 •
Գաշնակցութեան
Լօս Անճէլբսի
կաղմին
անկիւնա–
քարեբէն
մէկբ
եղած է , գրեթէ
քառորդ գաբ ։
Նիւթապէս
օգնած է նաեւ Հայ կեգրոնի
շինու -
թեան :
ԲԷՄԱՆՋԻԱՏ
ՌՈԻԲԷՆ եւ Տիկինր
Զատկի առ
թիւ
Աղունիէի Աղգ - րուժաբանր
այցելելով,
ամ-
բոզք օրը նուագած
են Ա ա յաթ
՚քյովա
յէն , կոմ իտա–
սէն,
ինչպէս եւ եւրոպական
երաժշտական
լնտիբ
կտորներ ։
րագրողբ
այցելեր է չորցած
Հողէ շինուած
շատ
մը խրճիթներ
, որոնց մէք կ՝ապրին
աւելի քան
տասբ
միլիոն
ՖէլլաՀներ
ւ Նախնական
Հիւգակնեբ
,
անփոփոխ
մնացած
գարերէ ի վեր : Խօսակցեր է
անոնցմէ
շատերու Հետ , իրենց
կենցաղի եւ ուրիշ
խնգիրներու
մ ասին : իբրեւ
եզրակացութիւն
. -—
Հասաբակ
Հողագործի
մ ը օրական վաստակն է
5
կտմ
6
գրուշ (մօտ
50 60
ֆրանք) : Ուրիշ
գէ՚֊գէ
մր մէք տարին
29
եզիպտ,
ոսկի, կամ
2900
ղրչ՚՜
Այսինքն
միւս
գիւղացիին
վաստակէն
քիչ մբ ա -
ւելի ։
Գիւզացիներռւ
գլխաւոր
սնունգր կր
կազմեն
րակլան
, եգիպտացորենն
ու սոխր։
Անունդի ան -
րաւարա
րութեան եւ թշուառութեան
Հետեւանքով
անպակաս ենտեզական
քրոնիկ
Հիւանզռւթիւն
—
ներ։
1941^5՛
մաՀացած
մանուկներու
Համեմատու
թիւնն էր Հազարին
28.8։
Այս
Համեմատութիւնր
1944^5,
իքած էր
21
ի , ^որՀիւ
ձեռք առնուած ա–
ռողքապաՀական
մ իքոցնե բուն ։
Ե րկր
ին րնակչութիւնր
կ^աճի
արագօրէն
•
250.000
Հոգի տարեկան
, մ օտ
ալո
րապէս
Հազա բ ին
41 :
Ա–
ՀԱԲԷԼԵԱՆ
ԻԱԻ Լէ ՄՈԻԼԻՆՕ
ՖրԿ–
Խաչի
իսիի
մաս–
նաճիւզը եւ գպրոցին
Հոգա րա րձո
ւթ իւն բ
Զատկի
առթիւ,
գեզեցիկ
Հանգէս մրսաբքած
էին Ապր
ի Լ
16/5՛,
կիրտկի
կէսօրէ
վերք, ի նպաստ
Խրիմեան
գպրոցին
, որ ծայբէ իծայր
լեցուած էր ։
Հոգաբարձութեան
կոզմէ
լնկեր Ե՛ Աերոբ -
եանի բացման
խօսքէն
վերք,
տեզի
ունեցաւ
փոքր
ներկայացում
մ ր պատրաստուած
դպրոց
ի աշա -
կերտներուն
կողմէ,
զե կավա
ր ո ւթ ե ամ բ լնկեր
Բ.
Հ,ապէ շեանի
։ Նե բկա յացում
ը անցաւ շատ յտքող
,
գերակատար
փոքր իկ
օրիորղներր
րո լորն ալ գո–
՛Լե լփ է ին իրենց
մ աքուր առոգանո
ւթեամ
ր : Նաեւ
արտասանեցին
տասնեակ
մր աշակերտ եւ ա շա–
կեբտոլՀիներ
: Բոլորն ալ լաւ սորված
էին
իրենց
արտասանած
կտորնեբր
։
Յետո
յ բեմ Հ բաւի րուե ցաւ
օրուան
բանախօ -
սր,
լնկեր
բ.
0
՝աշճեան
, ոբ միեւնոյն
ատեն
Խ ր՜–
րիմեան
գպրոցին
ուսուցիչն է ։
.^նկեբր
պարզե
լով
Հա
յկ - մ շակո յ թ ի ն
արժէքր
ազգա պաՀ պանմ ան տեսակէտէն
, Հրաւիրեց
ծնող
ներր
որպէսզի
իրենց
կարելին
փո րձեն
տունե -
բուն մէք մանուկներուն
Հետ Հայերէն
խօսե
լու
Համար•
Նե ր կան ե ր ր քերմ ապէս գնաՀատեց
ին ուսու -
ցիչփն կատարած ա շխատանքր
:
ՀքնոբՀ
իլ
ստեզծուած
խանգավառո
ւթե
ան ,
սրտաբուխ
նուէրներ
եղան
։ Տէր եւ Տիկին
Գա -
լիկեան
երկու
Հազար
ֆրանք
, փոքրիկն
Վ^արու -
ժան
Աեբոբեան
երկու
Հազար,
Տիկին է՛ ՇաՀին -
եան Հազար
, երկու
քո յրեր՝
քծ՚աթարեան
Հազաբ
,
Տ– Անկիցեան
Հազաբ,
Այրի
Տիկին
ՎարգռւՀի
Պալեան
Հազաբ , Հբաչ
Հանտալեան
Հազար , Յով
նան
ԱրրաՀամեան
Հազար
, Տիկին Արապեան Հա -
զար
, Բ . թաշճեան
Հազաբ
, Ե - Ատանալեան Հա -
զար, Մ– Աէֆէրեան
Հաղտբ, Ե– Համբարեան
Հա
գար
, Տիկին
Գաբաճեան
Հաղար , Տէր եւ Տիկին
Գտլայճեան
Հազար
, Բ . Հապէշեան
Հաղար , րնգՀ
*
գումար
18(X)0
ֆրանք :
Մեր
խորին
շնռրՀակալութիւնբ
բոլորին
,յա
նուն կապոյտ
Խաչի եւ Հոգաբարձութեան
:
ԱՊՐԻԼ
11-247»
ԱՌԹԻԻ
Հ– Տ Գ - Ն ո բ
Աերուն–
գի
իսիի մասնաճիւզբ
կազմակերպած
էբ սգաՀան–
գէս մբ,
29
Ապրիլ , չարաթ
երեկոյ,
Խրիմեան
գպրոցին
մէք , մասնակցութեամ
ր Հ - 8 - Գ • Զա -
ւարեան
կոմիտէին,
կապոյտ
Խաչին եւ Ա • Գ՛ Հն–
չակեաննեբու։
^ամանակէն
առաք սրաՀր
լեցուած
էր
րազմ ութեամ
բ : Ընկեր
Բարսեղ
Հապէ
շեանի
բացմ
ան
խօսքէն
վերք
, րեմ Հ բաւի րուեցաւ Պ –Ռշ •
տունի , որրացատբեց թէնախախնամ
ութի
ւնր պի
տի պատմէ
չա րագո բծնե
րբ
։ Հնչակեան
նեբկա
յա–
ցուցիչր
Պ •
3
• Պազտասա
րեան
պարզեց
քա րգա–
բաբ
ԻթթիՀտտին
^ական
գաւեբր
, թուականնե
-
բով եւ փաստերով
:
Օրուան
բանա խօսն էր լնկեր
Հր ՚ Բտլուեան
,
ո բուն գեղեց
իկ ճառր խոբ ապաւորութիւն
ձգեց
ներկաներուն
վրայ։
Գրաւոր
ուղերձ
մը կարգաց
Նոր
Աերունգէն
Տէրտէրեան։
Գեղաբուեստական
րաժինր շատ ճոխ էր ։ Արաասանեց
ին
օրիորղնեբ
Ա՛
ՀյաՀինեան
, Թ՛ Օզտայեան
, բնկեր Ե– Աերոբ–
եան,
լնկեր
Բ. Հապէշեան,
Պ. Պշաիկեան։
Երգե
ցին Օր՛ Շ. Պէնկեան,
Տիկին Վ– Պէնկեան, ՆԱ–
ժիրայր
Տէրտէրեան
եւ ՆորԱ ե րունգէն
անգամ -
Ներ,
բոլորն ալ շատ յաքոզ։
Թսււլեց|ւ
Հ
8
ԱՌԱՋ»Ի
ԹԵՐԹՕՆԸ
(74)
ԺԱ–
Նա վախեցա՞ծ
է • • • Ես այդ դիտէի
, նա ե–
բեխայ է ել ծտի սիրտ
ունի :
Բայց
ոչինչ չկար, գատաբկ բան էբ–.. Ես է լ
կարծում էիթէ վատ բան է պատաՀել
գիւղում
. .
Հեզինէն
պատմեց
. • • նա պատմել էբ իր
երկու
կոյսերին եւ փակեց
նրանց մեր Հին բանտի
մէք , .
Աուտր կարծես
, այրեց նրա շրթունքներր
;Նա
չգիտէր որԳայիանէն
լսել է ամէն
ինչ, բայց ել
ա յզպէս
, որպիսի
գժուար
ութեամ
բ
արտասանեց
այդ
խօսքերբ,
կէսբ
կուլ տուեց,
շտապում
էբ
անցնել, եւ այլեւս
յոյս
չդնելով
խօսքերի
վրայ ,
մօտեցաւ
իր ազք կան
, սկսեց
գգուել
նրան.
Համ
բոյրներ
գրոշմ
ել նրա ճակատին : Գայիանէն
սառն
ու անտարբեր
չմնաց
մ ա յրական
փաղաքշանքներ
ի
տակ • նտ մ ինչեւ
անղ ամ ժպտեց , նա յելով մօր
գէմքին
։
Րայց ի նչ ժպիտ էր գա . . . Նա խղճում էրիր
մօրը,
ինչպէս
խզճում էբ ՄեՀրին
, որ պապան -
ձուել էր եւ ղոզում էր տյն մտքից թէ Աննա խա -
թունր
ամ էն ինչ փ Լաց րեց իր Հնացած
պատմ
ու
թեամբ :
ինչո՛՛ւ ես վախում
• • . գոլ ոչնչից եւ ոչ ո–
ՔԻՅ
լ"1Ի՚*՚է
փ՚ոի՚ենաս
, քանի
կենղանի է քՈ մայ–
բը
ասում էը այրին,
չոյելով նբա սիրուն ճա
կատը։
Գոլչես վախի, գոլ այժմ չես վախում
,
այնպէս
չէ՛՛
I
Գայիանէն
Հաւանութեան
նչան արաւ ;
Նորից
ան խզճաց
իր
մօրր։
Վախի գէմ ամենալաւ
միքոցը
քունն է ։
Վեր կաց քնիր , այնմամ անակ
գոլ իմ
խելօք
երեխտն ես
է
ք
Ագքիկր չտապեց
ցոյց տալ որ խելօք
երեխայ
է ։ Նա վերկացալ,
տախդից
Հանեց իր
անկողինը,
փռեց
գորգերի
վյրայ։ Եւ երբ ամէն
ինչ վերքա -
ցբեց, չտապով
Հանեց իբ չորերն ու
անյայտացաւ
վերմակի
տակ։
Գոլ
է լ քնիր
, Մ եՀբի , պատուիրե
ց մա
յրր
եւ գուբս
գալով
սենեակից
, գուռր
կզպեց :
Մ եՀբին ա յմմ ամ օթաՀար էր , լուռ : Նա Հա
մաբեա
դոզաց , երբՄելիքի
կնոք Հեռանալուն պէ"
Գա յիանէն
, չարաճճի
երեխա
յի
նմ ան
, մ ի ակն -
թարթում
յետ գցեց
վեբմ ակի
ծա յրր
, Բ"՚ց արեց
գէմքը
, որ ա յգ րոպէին
անողորմ
ծիծաղկոտ
էր ,
ել ասաց •
ճրտզր թողմնայ , բարձրացաւ
պատ -
րոյզը:
Նտ վեր կացաւ,
եբեսր
դարձրեց
դէպի
լո
յսր
եւ թիկն տալով
բարձին
, Հանեց իր մերկ ,
թեւր,
գլոլխր
գրեց
ձեռքի
վրայ։
Պառաւր
անխօս կա -
տարեց նրա Հբամտնր։
ճրագի
բոցբ մեծացաւ, ա–
ւելի առատ
լոյս թափեց
սենեակի մէք :
Այմմ լալ է • - . վախի գէմ ամէնից
գեզեցիկ
ՄեՀրին
նստեց
իր տնկոզնի
մէք, Հանելով
իր
շորերբ:
Նտ է լ նայեց
ճրագին,
թեթեւ
Հոգոց տրձտ -
կեց եւ գլու֊խր կախ արաւ։
Նրան երկաբ
նայում
էր տղքիկբ, կարծես
նոբ էր տեսնում
։
Գու
չե՛՛ս խօսում
, յանկարծ
Հարցրեց նա ։
ի՛՛նչ խօսեմ
, վչաալի՛
ձայնով պատասխա -
նեց
ՄեՀրին:
Նա ա յմմ
րո լո բովին
ուժաթափ էր դա
րձե
լ ւ
Խօսիր , չարունակիր
... Աիրտ էիր տալիս
որ չր վախենամ
։
Գա
Հեգնութիւն
էր: Գայեակբ
պատասխանի
փոխարէն վեբ քաչեց իր ուսերր :
ինձ
մ ի անուն ասա , ԱեՀբի : Ի՞նչ
անուն
նա , որ վախից
սկսում է ուրիշին
սիրտ տալ : Նա
ինքր սաստիկ
վախում է, Հարկաւոր է ոբ
նրան
սիրտ տան, րայց չէ , նտ ինքն է ուրիշին խրա —
տում
, ո բ չվախենա
յ : Գիտե" ս ա յգ անունր :
էՀ , սեւանա
յ ՄեՀրիի
ծնուած
որբ– - - ՄեՀ
րին
ոչինչ չգիտէ - - .
Այլեւս
խօսքեբ
չէին
գուբս
գալիս
պառաւի
րերանից
, այլ Հեծեծանքներ
է
Գայիանէն
ծիծաղեց եւկախ լնկնելով
դէպի
նրա
կոզմր,
Հանգարտ
ձայնով արտասանեց
.
Ասա
ինձ մ ի խօսք եւ գոլ կբ Հասկանաս
իմ
րոլոր
մտքեբր
է
Մ եՀ րին
մ ի
ճն չուած
, ողորմ
ելի
Հա
յեացքով
Հարց տուեց
նրան թէ գտ ինչ խօսք է
Ա
Ի
կարճ խօսք : Գու պիտի ծածուկ
պաՀես
այն , ինչ կրլսես
ինձանից : Խոստանո
ւմ ես :
Խոստանում
եմ , իսկոյն,
աոանց տատան
ուելու , պատասխանեց
նա ։
Երսուիր : Ծ՛ածուկ
ամէնքից , Հասկա -
նո՛՛՛ւմ ես :
ա
Fonds A.R.A.M
