26րգ ՏԱՐԻ - 26« ձա ւ « քյօ.6145–՚նււււ շրջան թիւ 1556
՛յ
1)Մ6ցէ6ււք–Բքօւ)Ո6է&Մ6 : ՏՇ». «ւ Տ ՏՃՏ ա ^
17. Ոս6
ՕՅաշտաշ
- Բ^13 (13)
Վ,եցամս.
800 ֆր ֊ , Տար.1600, արտ– 2500 ֆր •
761. ՇՕՏ. 15-70
Գին 7ֆբ– Շ.Շ.Ր.Բտոտ 167^3
՜ՏՅտշյւ 6 ո ա
1950 Շաբաթ 6 ՄԱՅԻՍ
Խմբագիր
Շ– ՄԻՍԱ-ԲԵԱՆ
ՄԵՐ ԽՕՍ-ք^Ը
ԱՀԱ ՁԵԶԻ
ՓԱ%Ա%ՈԻԹԻդա
ինչպէս
Խ. Միութես՛ն
անհ-սւյրածիր
աւ,^^ք ֊
հ-ութեսւնց
՚Լրո՚ձ,
մեր մինռւճար
Հայրենիքին
մէք
ալ, արաաքին
աեղեկութեանց
միակ
աղրիւրքԼ
օր֊
ուան
իչիանութիւնն
է ւ
՝\ր
Ան է որ, իր ոսաիկանական
, լրաեսակղ^ եւ
գրա^նական
աՀաւոր
ցանցուէ, կրղաէ , կր մ""լէ
րոլոր
լուրերր։ կր քնքէ , կ՝այլափոխէ
կամ կր
յերիւրէ
է Տեաին
մանրամասնութեան
կրկցէ մեկ–
նութիւններ
, խորՀրգաձ-ոլթիւններ
,
Համաձայն
օրուան
աղգանչանին
է
Իրրեւ
Հետեւանք , մարգիկ
շաա քիչ րան
կ^իմանան
րուն
իրականութեան
մասին։
կ՝ իմ տճւ -
նան ա յնպէս
ինչպէս
արտօնոլահ՝,
Հրատարակ -
ուահ– է :
Մինչ
խորՀրգային
թերթերր
ազատօրէն
կր
Նախուին
արտասաՀմանի
մէք, Խ՛ Միութեան
քա֊.
ղաքացին
իրաւունք
չունի
որեւէ
օտար
թերթ
ստանալու կամ կարգալու
, առանց պետական ար֊
աօնութեան
։
Մ ասնաւոր
պաշտօնեաներ
նշանակուաձ՛
են ,
Հետեւե
լու Համար օտար
մամուլին :
ԱռանձնաշնորՀեալներ
մ իա յն կրնան
տեսնել
այս կամ այն թերթր,
որեւէ
յանձնա րա
րութիւն
կատարելու
Համար : Պարզապէս
իրենց
պաշտօնին
րերումոէէ
X
Այս տեսակէտէն
, մեհ՜ առաւելութիւն
մր չեն
վա
յե լեր արտասաՀմ
անի ա յն լրագիրներ
ր որ կր
Համարուին
«պրոգրեսիվ»
:
Ամէն
պարազայի
մէք,
րուն
ժողովուրգր
մ իչա
Հեռու կր պաՀուի
արտասաՀմ
անի ազատ ,
անկախ
մամուլէն :
Միւս
կողմէ , եթէ արտօնուին
տեղեկութիւն–՛
ներ քաղել
այղ լրագիրներէն
ինչպէս
«էքմիա–
հ՜ին »ր
պարտաւոր
են յիչել
միայն եւ
միայն
« յառտքգիմ
ական » Համ ա րուահ
թերթե ո՛. ՚–
անուննե ր ր : Հոգ չէ թէ լուրր արտատպուահ
րլ -
լա յ • • • €յե տագիմական»
թերթէ
մր :
Ա
յս ի րողո ւթիւններր եւգեռ ուրիչ պարա -
գաներ
գաղտնիք
չեն կարմիր
գիհէն
ասգին թէ
անգին
I
Այնպէս
որ , երրեք
չենք զարմանար
, երբ
զարմ անազան
ցնղա րանո ւթ իւննե ր լո յս կր տեսնեն
Երեւանի
մէք, կամ կր փոխադրուին
արտասաՀ -
ման, «կուլտ
ուր ական կապ»ի
միքոցաւ։
Այղ ցնգաբանութեանց
մէք ,
լնգՀանրապէս
իրարու Հետ կր մրցին
ան յատակ
տգիտութիւնր
ել ատելավառ
բանսարկոլթիւնր
։ իրար կր Հրր–
մչտկեն
սուտն ու ՀայՀոյանքր։
Գրգռիչ
վերա -
գրումներն
ու տմարգի
նախատինքները։
Եւ մա -
նաւանգ
Հրէշային
, արիւնահարալ
յղացումները։
Ալ
՚ իսաՀակեան
, երր իր սրտառուչ Կ"
ԷՐ
^"՚֊գգէր
արտասաՀմանի
«Հայ
քոյրերուն
եւ եզ -
րայրներուն»
, որպէսզի
«խաղաղութեան
կողմնա
կիցներու
շարքերուն
մէք մտնեն», մէկ
վայրկեան
խորՀեցա
՞լ
թէ խ ազաղութիւնը
• . . տունէն կր
սկսի ։
իրրեւ
րանա ստեղհ եւ նախագաՀ
Ե րեւանի
Հայ Գրողներու
Մ իութեան
, ինք լիովին տեգեակ է
այն «գրականութեան»
որ կը հ՜աղկի ել կըզար -
գանա^յ
իր քթին տակ :
Այգ գրականութիւնր
յատկապէս
հրագրուահ
,
մշակուահ– է եւ սերունգէ
սերունգ կր
փռխանցո^յէ
երեսուն
տարիէ ի վեր :
՚
Անոր
Հիմնական
նպատտկն է
«շերտաւորում»,
յառաք
բերել
։ ճեղքեր
, փոսեր , ճակատներ
ստեձՏ
ծել Հայ ժոզովուրգին
մէք , շաՀագորհելով
ամ^՛
պատեՀութիւն։
կանգ չառնելով
որեւէ
ստորնու;
թեան,
անբարոյականութեան
առքեւ :
Ո՞ր մէկր
յիշել, իպէտս ղարգացելոց
:
ԱՀաւասիկ
բանաստեզհութեանց
ժողովահ
ի
մր , «Եղբայրության
Աստղի տակ» ,
տպուահ
րեւան
, 1949^5՛
:
Հեղինակը՝
երիտասարդ
բանա\է–
տեղհ մր, Աշոտ Գրաշի , որմէ յաճախ արտատր^–
պոլմներ
կատարահ
ենք, առանց կանիսակալ
կալ^ •
հ իքեերոլ : ՚
Րանաստեզհր,
որ «եզբայրական
ողքոյններ»
կ՚ուղղէ Խ– Միութեան
այս կամ այն ժողովուր ֊
գին, առանց
կարմրելոլ
Հատորին
մէք զետեղեր է
նաեւ
Հրէշ՚ոյինվիժուկ
մը. Հետեւեալ
խորագրով.
— Աաելոնւ^յուն (Դաշնակնեբին) ;
Տող մը միայն,
այսօրուան
Համար.
. . Ատու-մ եմ ես ձեզ, տողերս մէկ մէկ
Ձեր սեւ դագաղի տաիաակին գամում :
յյտորագրեցէ՚ք
, յանուն
խա զազո ւթեան
։ Շ՛
ԵՐԵՒԱՆՆ I ԻՕՍՈԻՄ
ՀԱՑ ԳՐՈՂՆԵՐՈՒ
գորհերր
թարգմանռւահ
են
շտրք
մը սովետական
ժոզռվուրդներո
լ լեզու նե -
րով։
Րաֆֆիի
«Աամուէլ»
եւ «Գաւիթ
Բէկ» վէպե
րը պատերազմի
օրերուն
թարգմանս
ւահ եւ Հրա
տարակուահ
են ռուսերէն
, վյյացերէն
, ագրրեքա -
ներէն
, եւա
յլն
։
Լո յս են տեսահ
Նարդոսի՝
«Ա պանն ո ւահ Ա–
ղաւնին»
, «Մեր թաղր». Ատ.Ցորեանի «Պապ թա
գաւորր»,
Աիրասի
«ԱնաՀիտ»ր։
Ց՛ Շիրազի
«Մեհ
Ատալին»
քերթուահր
լոյս է տեսահ
15
լեզունե -
րով : Հրատարակուահ
են Գ • Բորեանի
, Ա իլվա
կապուտ իկեան ի , Ա արմ էնի
բանաստեղհութիւննե–
րր, Խ՛ Աբովեանի
, թումտնեանի
, իսաՀակեանի ,
Աունգուկեանի
եւ ուրիշ
ղբոզնեբոլ
արձակ եւ շա–
փահոյ
էքերր ։ Վերքերս
լոյս տեսաւ
«Հայկական
Պոէղիա»
ժոզովահուն
(ռուսե բէն՝) , ոբ կր սլա րու
նակէ Հայ ժամանակակից
եւ դասական
գրողներու
ստեղհագո
րհ ութ իւններր :
ՌԵԱՊՈՒԲԼԻԿԱՑԻ
(Հանրապետութիւն)
ար -
գիւնաբերութեան
բանուոր—հտռայողնեբր
, Կոլ-
խուժիկներն
ու ամ բողք
բնակչութիւնը
ցնհու -
թեամբ
ղիմաւորե՜ցին
պետական նրգ վախառու -
թիւնբ
,
(20
մ իլիառ
ռուբլի ,
20
տարի
պա
յմ ա -
նաժամով)
։ Փոխառութիւնր
սլիտի
հառայէ Ա .Ա •
Ռ.Մ– Ժոզովյւզական
տնտեսութեան
ւլա րգացմ ան
գոբհին : Մ այրաքազաքի
ա շփւատալո
իութիւնը
կամովին
կը բաժնեզրուի
փոխառութեան
, աշիւա–
տավաբձի
\
25
տռ Հարիւրով
(ամ էն անգամ Հա —
րիւր առ Հարիւր է եղահ, այս տարի րացառու -
թիւն
է) : Շատեբ
նոյնիսկ
150 200
առ Հարիւ -
րով : Պետական
Համ ալսարանի
գասախօսական
կաղմբ,
բաժանորդագրուեցաւ
2000
6000"՚^աՏ(
ռուբլի
, ո ւս ան ո ղո ւթ ի ւն ր ըստ իրենց • • .քսակի :
ԵՐԵԻԱՆԻ
մէք այս տարի
երեք
եղրայրական
ռեսպռւբլիկանեբոլ
աշփւտբՀագրագէտնեբու
Հան -
գիսլումր
պիտի կատարուի
յ
Գիտական ակագե
—-Հ
մբաներոլ
Համապատասխան
սեկցիաներր
Լբա
- յ
ժին , ճիլզ) կբ պատ բաստուին ա յ դ
լնգլա
յնուահ՚\
սես իա յին
( նստա չբքան) ;
|
ՌՈԻԱ ՄԵԾ ԳԻՏՆԱԿԱՆ
Լոմոնոսովփ
մաՀ -
ուան
Հաբիլրամետկբ
լրացաւ այս տարի
։ Մեր
Հանրապետութեան
բանուորնե՜րբ
եւ
սոփեաական
րոլոր
ժողովուրդնե
ր բ տրժանավայել
կերպով տօ–
նեցին
ռուս
ժոզովուրդի
մեհ ղաւկի
մաՀուան տա–
րեգարձբ։
Օրերս
Երեւանի
Արուեստի Տան մէք
տեղի
ունեցաւ
Հանգիսաւո
բ նիստ՝
նուիրուած
Լոմոնոսովին
։ Այս առթիւ
խօսք առնելով
, րնկ. Գ.
Բ աղտ ասա րեան , իմէք ա յլոց րսաւ .
Լոմ ոնոսո–
վր կր Հանգիսանայ
ռուս
մեծագոյն
ակագե՜մ
իկոս–
ներէն
մէկր։ ԱնՀանգէս
եկաւ ոչ միայն
իբբեւ
ֆիղիկռս
, այլ նաեւ բանաստեղծ
, ա չխա բ Հազէ տ ,
պատմագէտ
եւ բոցաշունչ
Հա յրենասէր :
ԲԱՆԱԱՏԵՎԾ
ԳԵՎԱՄ ԱԱՐԵԱՆի
«Հրաշալի
գիւ֊ղ՝» բանաստեղծութիւնբ
վերքերս
Հրատարա -
կութեան
յանձնուած
է ։ Կր ներկայացնէ
Հայ
գիւ–
զի կեանքր
, լնկեր վարական
շինա րա րո ւթ իւն բ եւ
լնութետն
տ իրա պետո
լմ բ ա շխա րՀ ի ամ ենա առա–
քաւոր
ղ իտութեան
, սովե՜տական
երկրաղործա
—
կենսաբանական
(&§^0—եւօ1օ§16)
շնորՀիւ։
«Հրա -
չտլի
գիւղ»
բանաստեղծութիւնբ
նուիրուած է Աո
վետական
Հա յաստանի
ՅՕրղ
տարեգարձին
ՃԱՓՈՆԻ
ամերիկացի
Հրամանատարր,
գօր ՚
Մաք
Արթրր , ուժգնօրէն
մերժեց
ԽորՀրզային
պատուիրակին
րողոքր՝
նաւա
յին կա յաններոլ
վե՜–
րակազմութեան
մասին :
ՀՈԼԱՆՏԱՆ ալ ստացաւ
ամ եբիկեան
առաքին
զինամթերքր,
թնգանօթնե
բ , ռազմանիւթ
եւն.։
ՀՆԳԻԿ ՖԱԲԻՐ
ՄԸ ապակիէ վանդակ
մը մր–
տալ
Եշ– օր. Լիլի
մէք։ Խոստացած է ծոմ պաՀել
45
օր, պառկելով
շիշերու
կտորներէ
չինոլած ան–
կողնի մր վյւայ, շբքապատուած՝
իմերով :
ԹՌԶՈՒՆ-ՄԱՐԳԸ
եբկրորդ
փոբձ
մր կատա
րեց
Մոյի
մէք, բայց
Հազիւ
քանի մր
վայրկեան
կրցաւ
թռչիլ : Ներկայ
էին
200
թղթակիցներ
եւ
5(X)
գիւղացիներ :
ԿԻՆ ԾԱԽԵԼՈՒ
սովոբոլթիւնր
եւ բաղմա -
կնութիւնը
քնքռւեցան
Ջինաստանի
մէք։
Այբեբբ
եւ
կիները
Հաւասար
իրաւունքներ
պիտի
վայելեն
ա յսուՀետեւ
:
Հեռագրի
մր Համաձայն
,
Զինաս–
աանի կարմիր
գօբքր կր րաղկանայ
73
բանակնե -
րէ , վեց միլիոն
զինուոր։
Այժմ
Ֆորմողայի
փբաւ
պիտի
յարձակին
։
իձաէ)ատէթեաԱ
մասիԱ
«ՄԱՐՇԸԼԻ
ԾՐԱԳԻՐԸ
ԱՒԵԼԻ ԱԺԱՆ է
ԲԱՆ ՊԱՏԵՐԱԶՄԸ »
Մ • ՆաՀանգներու
նախագաՀր
վերքին լրա -
գրական
ասուլիսին
մէք յայտարարեց
թէ
միքազ
գային
կացութիւնր
շատ աւելի
լալ է քան \94եին
ե՛– թէ ինք լաւատես է խաղաղութեան
մասին : Այն
աստիճան որ, կը յուսայ
կրճատել
1951-52^
ղին-
ուո րական
ե լմ տացո յցր : Այս
առթիլ
բացատրեց
թէ Մ արշրլի
ծրագիբր
գլխաւոր
միքոցներէն
մէկն
է պազ պատերազմ
բ շաՀելու եւ շատ աւելի
աժան
է քան պատեբազմր։
Ցետոյ
շեշտեց թէ Ա ՚ Նա -
Հանգնե րը իրար
անցնելու պատճառ
մ բ
չունին ,
վասնղի
աղգ. պա շտսլանո ւթե ան ծրագիրբ կր Հա–
մապատասխանէ
օրուան
պաՀանքներուն :
Ջեբմապէս
պաշտպանելով
Աղգաժոզովբ
,
թրումրն
յայտարաբեց
թէ Համաձայն չէ նախկին
նախագաՀ
Հոլվբրի
առաքարկին
, նոր Ազգա–
ժողռյվ մը կազմել,
գուրս
ձգելով
Համայնավար
պետութիւնները
: իր կարծիքով
, ՄԱԿը լաւ կբ
զործէ , շատ մը խնզիբներու
մէք :
Ներկաներր
Հարցոլմնեբ
ուղզեցին
Աղգաժո
—
դովի
լնդՀ . քարտուզարին
ճամ բո րգո ւթեան
մա—
սին , բայց նախագտՀը
կարճ կապեց , միայն
շեշ
տելով թէ քարտռւզաբբ
որեւէ նամակ
պիտի չտա
նի Ա թալինի
։ Բանգէտներ
ա յս պատասխանէն ալ
կր Հեաեւցնեն թէ Մ • ՆաՀանգներու
պաչտօնական
շբքանակներբ շատ լաւատես
չեն այս ուղեւորու -
թեան
արդիւնքի
մասին։ Պ՛ թբումլն
այս
առթիւ
ճչգեց թէ վերքին անգամ
Ազզաժողովի
Ր^գՀ ՚
քարտուղարին
Հետ խօսակցած
ատեն , որեւէ
յանձ
նառութիւն չէ ստանձնած
մ իքազգա
յին խռ րՀ րգա–
ժոզովի
մր մասին :
՝^ Լենինի
ծննգեան
ՇՕամեակին
առթիւ,
Մ ոսկուայի
կուսակցական
պաչտօնաթերթր
,
« Փրավաա », երկու փաստաթուղթեր
կր Հրատա
րակէ , ապացուցանելու
Համար թէ
Հանգուցեալ
զեկավարբ
միշտ կողմնակից
եգահ է Մ–
ՆաՀանգ
ներուն Հետ Համ աձա յնութեան
մ ր ։Այսպէս
,
յօգ–
ուածի
մր մէք Լենին պարղելով
իրենց
արտաքին
քազաքականութիւնր
, կ՝ըսէ •
« թող ամ երիկացի
ղրամ ատէբնեբբ
երրեք
չգ՚գչին
մեղփ ել մենք պիտի էգպէթնք
իրենց : Մենք
որեւէ
խո չլնգոտ
պիտի
չյարուցանենք
խաղազ
յա բարե բութեանց
Համար
յ
Մենք պատրաստ ենք
առեւտուր
լնելու
Մ • ՆաՀանգներուն
Հետ եւ
նո յնիսկ
փոխաբմէքբ
ոսկեգրամ
ուԼ կամՀում
նիւ
թելով
Հատուցանելու
» :
Խօսելով
Ռուսիո
յ անմիքական
ղրացիներու
մասին,
Լենին կբ թելագբէ
խուսափիլ
որեւէ նա -
խայարձակումէ
ԼեՀաստանի
ել Ռումանիոյ գէմ
եւ
լեզու
գտնել
Ասիոյ
ժո ղովո ւրղնե րո ւն
Հետ։
Եէեք նախաոԱէԱեքՈՆ
ժողովը
Վազը , կիրակի
, Փարիզ կր Հասնի
Մ - Նա -
Հանգնեբոլ
արտաքին
նախարարբ
, Պ - էէի"րն
, որ
մ ասնաւո բ խորՀրղ ակց ութիւն
մ ր պիտի
ունենա
յ
Ֆրանսայի
վարչապետին
եւ արտաքին
նախարա–
բին Հետ, Հնդկաչինի
եւ ուրիշ
խնդիբներու մա
սին։
կ՛՝րսուի թէ պիտի թելադրէ
աւելվէ լայն ան
կախութիւն
^ոբՀել
Հնդկաչինի
կայսերական կա
ռավարութեան,
եթէ կ՝ուզեն ոբ Ամերիկան ա -
ւելցնէ
իր զինուորական
օգնութիւնը
%
Հրատա րակուած
աեզեկութեանց
Համ աձտ
յն ,
ֆրանսական
կառավաբութիւնր
տրամ ագիր է նոր
գիւրութիւններ
լնծայելու,
նոր նախաբարու -
թիւն
մր ստեղծելով,
փոխանակ
անգրծովեան
(գաղթա
յին) նախարարութեան
կապե լու
Հնգկա–
չինբ։
Ներկայ
Համաձայնութեամբ
,
Վիէթ—Նամր
(Հնդկաչինի
երեք
պետութիւններր)
թէեւ
անկա
խութիւն կր վայե՜լէ , բայց
Ֆրանսա
տիրական
ձա յն
ունի անոր պաշտպանութեան
եւ
արտաքին
գոբծերուն
մէք (առեւտուր
, մաքս,
ելեւմոլւրք ,
ներգազթ
եւն.)
յ
Ամ եբիկաց ինե բուն կարծիքով , Հնգկա
չին ի
կա յսրբ Պաօ Տա
յ , ներկա
յ անկատար
անկախու–
թեամ ր չ ի կրնար
սիրաչաՀիլ
ազգա յնա կաննե բ ր ^
որոնք
սլիտի շարունակեն
կռուիլ
Հօ Շ իմ ինի Հետ,
Համայնավարներու
աքակցութեամր
Տ
Ֆրանսայի
արտաքին
նախարարութեան
մէք
յարմաբ կբ գատեն որ Անգլիա
, Ֆրանսա եւ Մ •
ՆաՀանզներր
միացեալ
քագաքակտնութիւն
մը
վարեն
Հարաւային - արեւելեան
Ասիոյ
մէք , ճա
կատելու
Համար
Համայնավար
վտանգին գէմ ;
՝^ Երեք նախարարներու
ժոզովը, ոբ –պիտի
գում արուի
յառաքիկայ
շաբթու
, Լոնտոնի
մ էք ,
օրակարգին
վբտ
յ ունի շատ աւելի բաբգ
խնգիր
ներ , գերմանականէն
մինչեւ
ռոլսականր,
պազ
պատեբազմր,
Ատլանտեանի
գաչինքր
եւն.։ Փտ -
րիգի
՚^էլ. "Ր"լ մտաՀոգութիւն
կր տիրէ ապագա
յի մասին։ Շատ մ ը՛ Ֆրանսաց
իներ կը վախնան ոբ
Ա՝ .ՆաՀանգներուն
կառչելով,
կրնան
պատերազմի
րռնուիլ Խ ՚ Միութեան
Հետ, ուստի
նախլնտբելի
է 1էԳ"Ք
մնալ : Փարիզի
կիսապա շտօնա կան
օրկա
նր, «Լր Մոնտ» կր գրէր
տռքի
օր •
(Լուրերու շարունակութիւնը կարդալ Գ– էչ)
Fonds A.R.A.M
