ք 1 |
(կԶ ՄԸ ԵՀԵՐԱԿԱՆ
ՇՐՋԱՆԷՆ)
իյՄԲ
Գահիրէի մեր պաշտօնակիցը «3"՛^–
ււստբեր»
բացտււիկ թիլ մը հբատաբակեց Գեկա -
1էին ,— 12 էջ եւ պատկերադաըդ , տ,մբողջովիՏ
նուիրուած երիտասարդական շարժումին: էւյպւա–
պէս գնսւեասւելի է ռր յօդուածագիրները մեծ մա^
սով երիտասարդներ եւ երիտասարդռւեիներ ե6 ,
անդամ Հ • 3 • Դ • Երիտ - Միութեան :
Այս աււթիւ կ՛արժէ ներկայացնել այդ Միո՛––
թեան դործունէութիւնը՝ եդիպտահայ դազութին
մ է ջ ։ (1|իտի խօսինք նսւեւ ռւրիշ
գազոլթներու
մասին) —
Հինէն
ի վեբ Եգիպաոսի
մէշ գոյութիւՆ
ու.նե–
գաքէ է
ե բ իաասսւ բգական
1Լսւգմակե բպո լ.թիւե ,
՛իա^էսէչցութեաՆ
շունչով
աոգոբուաէք
, ոբ գ"Բ —
հ-ահ՜ է մ ա յբ կուսակցութեան
անմ իգական
ղեկա–
վաբութեան
աակ
, նպատակ
ունենալով
գագութի
՝ եբիտասաբգական
կեանքին
տալ
ագգային
ուգ -
ղութիւն
եւ Հայբենասիբական
ոգի
:
1938^^ ՚՝
իմ բ գրուեցաւ
ա յսօ բուտն
ԵգիպաՈսի
Հ.
Տ– Գ– Եբիա. Միութեան։
Ներկայիս
Հ.
Տ֊
Գ–
Եբիա • Միութիւնբ
արգէն
բոլորած
է
11
տարի
-
ներ , որոնց
րնթացքին
Հարիւրաւոր
երիտասարգ–՜
նե ր եւ ե րիաասա րգուՀ ինե ր սաացած
են ազգա
յին
եւ գագափարապաչտ
կրթութիւն
:
1948
49
տարեշբշանր
յատկանշական
է իր
բեղմնաւոր
, բազմ ակողմ անի ել
ճիւզա ւոր ուած
գործունէութեամբ։
Պատանեկան
իւումբերր
Գա
-
Հ իրէի
եւ Աղեքսանգրիո
յ մէ^,
Ր՚"Ղ՛^
ապատկուած
են թուապէս
: Այսպէս՝
ԳաՀիրէի
« Ֆէաայի
»
խումբին
կից կազմուած
են «Հայգուկ»
ել «
Աա–
սուն » նոր իւումբերր,
պատանիներու
բնգՀանուր
թ ի ւ ֊ ր Հասցնելով
120/՛ :
Նո յն խրախուսիչ
երեւո
յ–
թր կ՝երեւայ
նաեւ Աղեքսանգրիո
յ մէ^ :
Յատուկ
մչակուած
ծրագիրով
պատանեկան
IIIյս խումբերուն
գասա խօսուած
են , ձեուեՀաս
ե~–
րիտասարգ
ընկերներու
կողմէ,
ազգային
պատ
-
մութեան
մասին,
ծանրանալով
մասնաւորարար
վերշին
յիսնամ եակի ազատագրական
պայքարի
գէմքերուն
եւ գէպքերուն
վրայ։
Նոյնպէս
ոգեւո
րիչ են եր իտասա բգական
եւ օրիորգաց
խում
բերր
իրենց
գործունէութեամբ
: Հիներոլ
կողքին
կը
կազմուին
նոր խումրեր
:
Այսպէս՝
ԳաՀիրէի
« Նայիրի»
խումբին
կից ստեղծուած
է
«Պայքար–
ԱնաՀիտ»
կրտսեր
օրիորգաց
խումբր,
իոկ Ագեք–
սանգրիո
յ մէշ, աղշկանց
«Սօսէ»ին
կողքին
կազ
մուած
է փոքրերու
նոր խումբ
մր։ Որով
այս
շբր–
շանին
Հա բիւրէ
աւե
լի երիտասարգ
եւ
նո յնքան
մրն ալ պատանի
աարրեր
մուաք գործած
են Գաշ–
նա կցական
մեր եր իտասա րգա կան
կազմ
ակերպու–
թենէն
նեբս , Հոն գանելով
բացառաբաբ
Հայ - աղ
գային
աոՀմիկ
մթնոլորտ,
ինչպէս
եւ
աւըլային
աոողշ
գիաակցութիւն
;
Ուշագրութեան
արժանի
են
գասախօսուած
նիլթեբու
, թէ քանակր
եւ թէ որակր :
ԳաՀիրէի
« Ո՚ոստոմ
» խումբր
մասնաւոր
ձե ւով ^ննած
է
Հայկ • Գատի
երկՀարիլրամ
եա
յ պատմ ութիւնր
է
^Աղշկանց
« Նայիրի
» խումբր
ուսումնասիրած
է
Հ– Ց֊ Գաշնակցութեան
պատմութիւնր
, աոար
-
կայօրէն
^ւնած
է Հայ աղատագրական
պայքարը^,
իր քաղաքական
իմաստով
եւ Հետեւանքներով։
Ա–
զեքսանգրիոյ
«
ԱօաԷֆ օրիորգնեբու
խումբր
ու -
նեցած
է նոյնպէս
մեծապէս
կը թի է արժէք
ներ -
կայացնող
գասա խօսութ
իւննե րո ւ շարք
մ ր;
Պա–
րասլած
են առօրեայ
Հայ Հանրային
կեանքր
յ ո ւ –
ղոզ Հարցերով։
Մեծ չափով
բնթեբցումնեբ
կա
-
տարած
են գազթաչխարՀի
Հայ մամուլէն
: Ա՚-նե–
ցած
են նաեւ վիճաբանական
ասուլիսներ
քաղա
-
քական
եւ աղգային
Հարցերու
չուբշ։
« Զաւարեան
» խումբր
եւս ի յայտ
բերած
է
նո յն բեղմնաւոր
եւ գասաիարակիչ
գործոլնէու
-
թիւնր
•
ԳՐԱԳԱՐԱՆՆԵՐ
Զո յգ մասնաճ իւգեր
օժտուած
են
լալապէս
կազմակերպուած
գրագա րաննե բով :
ԳաՀիրէի
գր ա գա ր ան ր ունի
1300
գիրքեր
,
ինչպէս
նաեւ
«Լայրենիք^ի
, «Վ^էմ»ի,
«թէոգիկի
աարեղոյց՝»ի
1
« Բաղմավէպ»ի
, Հ.Նայիրի»ի
, «Մասիս»ի
^
«/7էՕ"՛–
նոզ»ի
եւայլ
գրական
եւ քաղաքական
բովանգա
-
կոլթեամ
բ Հբատա րակո ւթեանց
Հաւաքսւծոներ
:
Ա
ք
չրշս՚նին
ղ րագարանին
մ էշ աւելցան
300
նոբ
Հաաորներ,
եւ ձեոնարկուեցաւ
բոլոր
գրքերր
կազմելու
գործին
:
Զեռնարկոլեղալ
նո
յնպէս
« քէմբէյն
»ի մը, նպաաակ
ունենալով
Հնաբաւոր
չափով
ճոխաղնե
լու գրագա
բանի
բովանգակու
-
թիւ նր : Ա յս շրշանին
կարգաղուած
են շուրշ
400
Հատոր
գիբք,
առաւելաբաբ
վ իսլական
, ապա
քա
ղաքական
, գրական
եւայլ
կարգի
գործեր
է
Գիա–
ուած
է , որ մեր ե րիտասա րգութեան
մէշ վաո– է
րնթհրցասիրութիէնր
: Գրագա րանր
օժտուած
է
րնթերցասրաՀով
, ուր կանոնաւո րաբար
կր սաաց–
ուհն արտասաՀմ
անեան
Հա յ թերթեր
ել պարբե
-
րաթեբթեբ
:
Գալով
Ազեքսանգրիոյ
գրագա
րանին , ան
ու
նի
1500
Հատորներ
: կարդացուած
գիբքեըու
քա -
իյՄԲ
Ւնչպէս հաղորդած էինք, Դեկտեմ
բեր 6ին Համատանի մէջ (Պարսկաստան) յան
կարծամահ եղած է Հ • 3 • Դ • անդրանիկ սերուն
դի անձնուէր ււազմիկներէն կարապետ Աւոյեան,
որ ծանօթ է բ
«Մօրուք
կարօ»
անունով:
Թէհրանի
«Ալիք»ԷԱ
կը քաղենք հետեւեալ
կենսադրական տեղեկութիննսերը (14 Դեկտ .)
Հանդուցեա
լ լնկեբր
չուբշ
80
տարեկան
էր ,
ծնած՝
Ա ասնո
յ Գելիէգուղան
մ եծ
դիւդում
յ
Երկուսից
երեք տարի
սովո րել է Մ շո յ Առա–
քելոց
(Թարգմանչաց)
վանքի
գպրոցոլմ
, ուր ի–
բենից առաշ աչակերաել
էին Գէորգ
Զավոլչր
,
Շէնրկցի
Գրրդօն
, Ալիփանցի
Լեւոնր , որոնք
Հե–
աագա
յին դարձան
կարկառուն
գէմ քեր
մ եր
ա~
դաաագրական
շար
ժման մէշ I
1890^5՛ I
գեռ
եւս
18
19
տա րեկան
պատանի
Հասակում
կարօն
անցնում
է /^իֆլիս
: Այդ
օբե–
բին նոր էր Հիմնուած
Հ • Տ • Գաշնակցութիւնր
.
Հալրենասէր
երիաասարդն
իրեն
գնում
է նոր կազ–
մ ակերպուող
կուսակցութեան
ղեկափա ր
մ արմնի
տրամ ագրութեան
տակ
եւ կաաարում
նրա
Հբա–
Հանզները
:
1ւ
Մի քանի աարի
վերշ կարօն
ուզարկւում
է
Վ^ասպուրական՝
կուսակցական
դործով
,
ԿրԿԻ՛^
վերագաոնում
ք^իֆլիս
, եւ երկբորգ
անգամ
լի -
նելուի^
մեէլնում
Վան,
ուր Հանդիպում
է
Գէորգ
Զավուշին
, ո ր ին ծանօթ
էր Առաքելոց
վանքից
:
Կաղմակերպական
գործով
Գէորգ
Ջավոլ^
անցնում
է Արճէշի
շրշանր
եւ Վարդգէսի
յանձ
-
նարարութեամբ
իր Հեա
վերցնոլմ
կարս յին
:
Աբճէշում
տարած
ա շխաաանքից
յետո
յ կա
-
րօն վերագաոնում
է Վան
, մեկնում
կովկաս
, ո բ–
աեզից
1902
Յին Բասէնի
վրայով
անցնում
է
Տարօն
, Հաստատւում
Աասնոյ
շրշանում
եւ
վեբշ֊–
նապէս
միանում
Գէորգ
Զավոլշի
խմ բթ :
1904^5՛
մասնակցում
է Ա ասնո
յ ասլստամ րութեան
եւ վի–
րաւո րւում % ԱյնուՀետեւ
, մ իշա Գէորգ
Զավոլշի
Հետ , մ ասնակցում
է մ ի շարք ա յլ կռիւների
, եւ
անտրտոլնշ
տանում
յեղափոխականին
վիճակ
-
ուած
ծանր
պա րտականութիւ^ւնե
ր ր եւ տառա —
պանքնե րր :
1907/՛5>
, Ս ուլուխի
կռուից
յետո
յ , երբ
Գէորգ
Զավուշն
սպանւում
է , կարօն
ուգարկւում
է Տ իգրանակերաի
շրշանր՝
քբտախօս
Հա յե րի մէ^
դո բծելու
Համ ար
:
Օսմ անեան
սաՀմ անագբութիւնից
յետո
յ վե
-
րագաոնում
է Ա ասուն , նո լի րւում
Հանրա
յին
դոր–
ծոլնէոլթեան
եւ լ^ւտրւու
մ Մ շո լ ՚Բազաք .
ժոզովի
անգամ
: Աակայն
, քաղքենի
կեանքին
անընտել
լեոնցի
Հա յգուկը
շուտով
ձանձրանում
է իր նոր
սլա րտա կանո ւթիլնիղ
եւ վերագաոնում
Ա ասուն
:
Առաշին
Համ աշխարՀա
քին պաաե րազմ ին ,Մ եծ
Եղեռնի
աՀալո ր օրերին
, կարօն
իր խմ բով
մնոլմ
է ՚^ոզովրդի
Հետ,
մասնակղռլմ
օրՀասական
կր -
ռիւների
եւ բարձրանում
Անաոք , կապ
սլաՀոլմ
այլ
շրշաննեբում
կռուող
ուժերի
Հետ :
Մ ինչեւ
վերշ
մնում
է աննկա րագրե
լի տառա պանքնե
րի
ենթակայ
աարագիր
գանգո ւածնե բ ի Հետ , ապա–
ւինած
լեոների
ծերպերին
, մ ինչեւ
որ
1916
Տուն–
ուար
26^5՛
տեղեկանում
է , որ ռուսական
բանակր
մաել
է Մչոյ դաչտր։
ԳեՀենից ադատուած
ժոդո–
վրգի
մնացո րդացի
Հետ
կարօն
առաշանում
է Ե—
բիցանք
(Տափրք)
: Նոյն
օրր Գրօն Աուչ
է
մտնում
իր կամաւորական
ղնդով
;
Ա յնուՀետեւ
կարօն
մ ասնակցում
է
Համ աշ —Հ
խաբՀա
յին պատերազմ
ին , ղեկավարե
լով Ա ասո՛ւն–
ցի
150
մ արտիկներից
կազմ ուած
մ ի Հեատխոլ
-
զական
խումբ,
մե1^ւում
է Բոնաշէնի
շրշանր,
ուր
մէկ
ել կէս ամիս
կռւում
է Մուսաբբէկի
գէմ ,
աղատադրում
է շուրշ
250
գերի կանանց
ու երե ֊
նակն
ու որակբ
աւելի
քան դոՀացուց
ի չ են : Մ եծ
թիլով պատանինե բ կանոնաւո րաբա ր կը
Հետելին
սլարբերաթերթերուն
, կը կարդան
առաւելաբաբ
յեղավա խական
գիրքեր
\ Ազեքսանգրիոյ
մ էշ
եւս
այս տարի բացառիկ
աչխատանք
տարուած
է
գիրքեբու
թ ի լ ի յաւելման
Համարէ
ԼՍԱՐԱՆՆԵՐ
Երեք տարիէ
ի վեբ ,
Հ .
Տ • Գ • Երիաասար
-
գաց
Միու թիւնները
Ադեքսանգրիո
յ եւ
^ " ՚ ^ ի ր է ի
մէշ նախաձեոնարկ
եղած
են ղիշերաքին
լսարան
-
ներու
կազմակերպման
; Նպատակն
է
Դ
աղութիդ
եր իտասա րգութեան
շամբե
լ օգտակար
""27 ՚"
յէն
•լնկերային
կամ գիտական
ուսուցում
: Ուբախոլ
^
թեամ բ պէտք
է արձանագրել
, ոբ
երիտասարդոլ^
թեան վերա բեր ում ը Հ անդէպ
դի շերտ
յին
չսարսւն–
ներու՝
աւելի
քան քաշալերական
է : Այս տարի ^
թէ ԳաՀիրէի
եւ թէ Ագեքսանգրիոյ
մէշ,
գասա
-
խօսուած
են ազգա
յին եւ պատմ ական
րազմ
աթիլ
նիւթեր։
Միշին
Հաշուով
ներկայ
եղած
են
ԳաՀի^
րէի մէշ ամէն
դասախօսութեան
120
150
ներ–
կաներ , իսկ Աղեքսանդրիոյ
մէշ՝
200^՜
աւելի–
Գասա խօսութ
իւննե րբ ունկնդրուած
են մեծ ոլ -
շագրութեամբ
եւ գիտուած
է ,
^"՚ՐՅ՛"րաններէ,լ
միշոցաւ
, որ տրուած
դասախօսութիւննեբը
եղած
են օգտաչաա
ւ
I
^
^...^
քէՈիՆՈԻԱԲ
՚ ^ – / ^ ^ ՚ 7 ^ ք ^ "
արտաքին
լով
^՚յ^Ա1^^ք^^զինուորներ
ցամաք
կր
Հանուին
Ա ^ Հ յ - ք ՚ ձ ՚ ՚ ք ք ւ ^ ^ ^ ^
Կ, Ը-Յ-Դ
Ա^գլեւֆրանք^
լ
մեոԻկես՚ն
խոր՚^ՐԴ""^"՚1"ՎՐ–>
Ք^նելոլ
Հ^մար
գճա1իոյ
գ"՛^^––^ կ-՚^՚՚նադէբը
:
^ Ղ<).Լ
Ջինասաանի
ազգայնական
կառավա
-
ռ՚ք, նո կ՚առաշարկէ
Համայնավարներուն
ան -
7հ9ական
եւ անպայման
զինագադար
մբ կնքել
եւ
Ր ոո^է ք-անթոն
քաշուիլ
:
է
՞ ՚ ^ շ ^ ^
ֆրանսական
կառավարութիւնը
կ՝որո
-
,է այլեւս
կարօն
չպաՀանշել
:
դ\
Զանկ քայ Շէք կը Հրաժարի
Աինաստա–
նե նախագաՀ
ութենէն
եւ կը Հեոանայ
Նանքինէն
:
՚ ՛ 99.-•
Փէքինի
սլաՀակաղօբքը
անձնաաոլբ
լ՝ ,՜^1,՝
ԱդԴ"՚յ՚՚՚"՚Կ՛"՛^
կաոավարութիւնր
պատ
-
ուիրակութի՚-ն
մը կը նչանակէ,
բանակցելու
Հա
մար Համայնավարներուն
Հետ ,
2^՛Արեւելեան
Եւրոպայի
վեց
սլետոլթիւն–
՜Տնտեսական
փոխադարձ
օղնութեան
խոր
-
Հ ո ՚ ֊ ր դ ՚^ռ կը֊ Կ՚"Ղ՛՛՛^^
•
0 5 . -
Առաշին
րնդՀանուբ
րնտրութիւննեբը
կ րկատարուին
իսրայէչի
մէշ :
2 7
կ ՝ ո ր ո շ ո ւ ի
Եւրոպայի
խորՀուրգ
մը
կազմել , իաալիան
ալ Հրաւիրելով
եւ
ճանչնալ
իսրայէւի
պետութիւնբ
:
ՓԵՏՐՈՒԱՐ
2
Սթալին
Հեռագրական
գոր
ծակալութեան
մը միշոցաւ
Ո-ա-սիա,
ԼեՀասաան
կամ Զեխոսլովաքիա
կը
Հրաւիրէ
նախադաՀ
թրումընր,
տեսակղելու
Համար,
Մ–
ՆաՀանգնե–
րու արաաքին
նախարարը
, Էչիսրն , կր
յայտարա
րէ թէ այգպիսի
տեսակղութիւն
մր կրնայ
տեղի
ունենալ
միայն
Ո՚-ոշինկթրնի
մէշ։
3
ՆախագաՀ
թրումըն
կը Հասաատէ
Պ՛
է–
չիսընի
յայտարարութիւնբ.
•
ՆաՀանգներր
չեն կրնար բանակցոլթիւններ
կաաար
ելքց.
Միու
թեան
Հետ,
Ագգաժոզովէն
դուրս
:
4
Տ ո յ ն
Համայնավարներուն
Հրամանատա
րը, ղօր– Մարկոս,
պաչաօնանկ
կ՚ըլլայ
:
^
քց. Մ իութիւնբ
կ՝առաշարկէ
Նորվեկիոյ
"է ~ յո^ր^Ա՚կ՛^՛"՛^
գ՚"ւԻ^՚Ք
՚^Ը Կ^Ք^Լ ՚
8
Հինգ օրուան ղատավարութենէ
մբ վերշ,
Հունղաբիոյ
կաթոլիկներուն
Հովուապետբ,
կար
դինալ
Մինծենթի
ցկեանս
բանտարկութեան
կը
զատապարտուի
, իբրեւ
Հայրենադալ
:
4280
միլիոն տոլար
կր
պաՀանշուի
Մ •
ՆաՀանզնեբու
խորՀրգարանէն
, ի դործադրոլ
-
թիւն
Մարչրլի
ծրադրին,
1949/՛
Համար։
10
Աղգաժոզովին
ԱպաՀովութեան
1ցոր -
Հուրգը
կր մերժէ
Իւ . Միութեան
առաշարկած
զի–
նաթավաւթիւնր
I
22
Զինաստանի
Համայնավար
կառավա
-
բութ իւնր
կր Հաստատուի
Փէքինի
մ էշ
1
24
Հռոդոսի
մէշ զինագագար
կը
կնքուէ
Եգիպաոսի
ել ք՚սրտյէլի
միշեւ
1
25
հւուզարկոլթիւններ
եւ
ձերբակալու
-
ւխաների,
որոնց
փոիսաղբում
է Մուչ։
Ապա
անց
նում
է Ա ասուն , Անտոքի
չբշանը
, Հետագա
յին
Մուրաա գետէ
չրշանը,
ուր եւս
դեբութէւնէ^
Վ՚բկում
է շուրշ
500
Հայերէ
եւ վւոխագրում
հ ը՜
էւուս։
ս ինչեւ
վերշ մնալով
ժոգովյրգի
Հետ,
նա–
Հանշում
է
1918
Փետրուար
ամսին
միայն,
եւ
Իյը–
նուսի
ու Ալաչկերտի
վյ՚այով
անցնում
Արաբաւո–
եան գաչտ
, ուր նոյնպէս
անբաժան
է մնում
իր
սիրելի
ժողովրդէց
։
Հայաստանէ
խորՀրգա
քնացումէց
յետոյ
(
ա21էն
տաբագիրների՝
Հեա
անցնում
է ք^աւրիզ
I
Յայանի
Հայդուկ
Զոլոյի
Հետ
մեկնում
է
Համա–
գան։
1922/՚5<
երկու
Հայդուկներն
անցնում
են
Հա–
լէպ ել այզտեզից՝
Յունաստան
: Շուտով
Զոլօն
վե րագաոնում
է Ւրտն
եւ անցնում
քց • Հայաս
-
աան,
ուր մեկնում
է նաեւ կարօն ,
1924^5՛ ,
յո ւնա–
. Հայ ներգագթողների
Հեա
:
Երկիր վերադառնալուց
յեաոյ
եւս, դժբախ
-
տարար , կարօն
ղրկւում
է իսաղաղ
կեանքի
Հնա -
րաւորոլթիւնից
: Ենթարկւում
է
Համ ա
յնավար
իշխանութեան
Հա լածանքին
; կարո յից
պաՀ ան
-
շւում
է «գեկլարացիա
» ստորագբել,
բայց
նա
սւմենայն
խիղախութեամբ
մերժում
է, յայաա
-
րտրելով
, որ երկիր
է եկել խազազ
ու ստեզծա
-
ղործ աշխատանքի
նուիրուելու
Համար
եւ
քազա–
քական
ոչ մի գործի
Հետամուտ
չէ եւ չ ի
լինելուէ
Ա քնուամ ենա քնիլ
,
1 927^
գանգո լած ա յին
Հալա
-
ծանքէւ
օրերին
Զեկան
փորձում
է ձերբակալել
նաւէ–՛
եւ կարո
յին , բա յց նա կարոզանում
է խո յս
աալ
եւ
մ ի խումբ
Հալածական
յեզափո խականնե րի
Հեա բարձրանալ
լեոՆերր
: Շուրշ
երկու
աարի
ասաանդական
կեանք վարե լուց յետո
յ
1930^^»
ա–
պաստՍւնում
է իրան : Անցնում
է Համագան
, մէ
կարճ ժամանակ
ապրում
Բ՝աւրէդում
, ապա
վերշ~
նաոլէս
Հասաաաւում
Համ ագան ո ւմ , ուր տեղէ
է
ունենոլմ
էր մաՀը,
խոր վիչա պաաճառելով
բո -
լոր ընկերներին
,
Fonds A.R.A.M
