17, 1Հս6 ՕՅտտտաշ -
(13)
Վեցամսէայ 800 ֆր • , Արտ– 10 սալ– կամ 3 անգլ •
161. նՕՏ. 15-70
IVI6^^^6ժ^ 4 յ&ո716ք
26րդ ՏԱՐԻ ֊ ֊ 26^
ԽռԽէ
«օ. 6042–՚Նռր շրջան բ-իլ 1453
Գին 6 ՓՐ– .€.€.Բ.ԲՅՈՏ 1678-63
1950^ Չորեքշ ա բթի՜ ւ ՜Յ ՈԻ՚ն՜Վ^
իյմբագիբ՝
&.
ՄԻՍԱ՚ԲԵԱՆ
Հ ւ ա ա Կ Ա Ն
Ե Ի Ր Ո Պ Ա Ն
1949ԻՆ
ԶափսւգաՆց
Համառօտ
ա1չնաբ1լ
՚^Հ^ւ
էբ^քեէ.
ընգՀանուբ
պատկեբ
: Ի Հաբկին
առանձին
կբ
զբաղինք
իւրաքանչիւ֊բ
ղազութով
%
Տժգււյն
ան^ալ
տաբին
աբեւ֊մտեան
Ե՚֊բոպա֊
յի ՚^Կէ^ Ի"Կ աւելի
քան
կսկձ֊ալի՝
կաբմիբ
գիհէն
անդին:
Շ ատոնց
յոզնո լթեան
նչաններ
կբ
ցուցնեն
կաբգ
մբ գաղռլ
թնեբ , Հակառակ
իբենց
վայելաՆ
առաւե լութ-եանց
;
Այււււլէս , տաբինեբէ
ի վեբ
թանձբ
մշուշ
մբ
նստահ՛ կ մչոլշապատ
Անգլիոք
եբկու
Հայկական
կեգրոննեբուն
, Լոնաոնի
ել Մանչեսթբի
վը"՚յ
՚
ՊատաՀաբաբ
ձա յներ
կբ
լսուին
մայբաքա
-
ղաքէն
, ոբ ա քււ տարի
վեբ9աւղկււ
Հայերէնի
գա
-.
սբնթացք
մ բ Հաստատեր
է շնորՀ իւ.
երիաասարգ
ղա ր զ ա սլե տ ի մր; Տեղեկութիւն
չունինք
թէ
իրենց
ղաւա1^ե
րր գաս
լ^ւ թաց
քին
կր գրկե՛լն գոնէ
անոնք
որ շարունակ
բարեսլաշտութեան
եւ Հայրենասի
—
րութեան
գասեր
կուտան
ուր
իւշնե րու
I
քԼկնեբեւ
թուլո
ւթիւն
մբ կբ տիրէ նաեւ
Պել–
միոյ
մէջ (Պրիւքսէչ
եւ Անվերո)
: յքանաւանգ
երբ
նկատի
կ՚առնենք
իրենղ
րարեկեցութիւնր
:
Ներշնչումի
աղբիլ րնե"՛րն
են որ ղամքահ՜ են , թէ
աշյիւատանքի
տրամագրութիւնբ
սլակսահ՜
է :
նթէ
1925/՛
գորհօն
աարրերր
հ-երացաՆ
են ,
ի՚^նչ
կր րանին
անոնց
յաջորգներբ։
՛Բանի ն
սլա ր աք
սե սլե ցին գոնէ աարրական
Հա յերէն
մը
սորւէեցնել
իրենց գաւակնեբուՆ
, իբրեւ
իւօսուն
ասլացո քց մր Հայրենասիրութեան
։
Եթէ
շատ
նեզ է տեղական
Հորիգոնր
, էնչո ւ
չեն
վէո րձե ր ակնարկ
մ բ նետե
լ ծուիերէն
անդին
,
գԿ"1Ի
Միջին
Արեւելք
, ուր այնքան
կենգանի
ղոր–
հ՜եր եղբայրական
աջակցութեան
կր սսչասեն : Ո ՚ ֊ բ
խոնաւ
|ււաներ
կամ
խանութներ
դասարանի
,
դսլրոցի
են վերահ՜ոլահ՝
, թզթասլատ
լուսամուտ
-
ներուի
է
Նո
քն սլատկերր՝
ք՚տալիոյ
եւ Զուիցերիոյ
մէջ։
Երկուքն
ալ Հանդստեան
կո չուահ՜
Հարուստներու
կր նմանին
:
Ըսել
չենք
ուզեր
թէ անտարբեր
են Հանրօ
-
զուտ
չարմումներոլ
Հանդէպ
; Մ անաւանգ
առա
-
ջինբ
իտալականր
միշտ
ալ պատրաստ
է
գի–
մ աւո րե լու
ներքին
թէ արտաքին
պաՀանջնեբ
;
Ել սակայն,
չափաղանցոլթի՛^ւն
է
աւելին
սպասել
, նկատի
առնելոփ
իրենց
տնտեսական
գիրՔՐ
՚ Նաեւ մտաւոր մակարգակր
;
Աակաւաթիւ
է Զուիցերիոյ
Հայ
զազութին
քանակր
: իսկ իր որա^՚կր։
իր ումէն
վե՛՛ր են կարգ
մր պարտականութիւննե ր : Առ
նուազԿւ
իբրեւ.
մչակոյթի
կեդրոն
:
Միւս
դաղութներէն
արեւմտեան
Գերմանիոյ
տա բադի րնե ր ր Հաստաաուն
վ իճակ
մր
չունին
,
ինչպէս
բացատրահ՝
ենք արդէն
:
՝
հքօսաձ՜ ենք նաեւ Ցունաստանի
մասին։
Աւստրիոյ
գաղոլթր,
իր անկայուն
մասէն
զատ
, ունի Հաստատուն
Համրանք
մ ր ,
ենթակայ
չորս տարբեր
իշխանութեանց
Լմինչեւ
Հաշտու
֊
թեան
դա վաղրին
է^քումր՝^
:
Ասկէ
անզին
կր սկսի
այն
սաՀմանագլուխբ
որ կր կոչուի
ճերկաթեայ
վարագոյր–»։
Որ եւ է վաւերական
տեղեկութիւն
Լունինք
Հունդարիոյ
, Զեխոսլովաքիոյ
եւ
ՀՀոլղիղ
գ^էՆ
չեղաձ–»
Եուկոսլաւիոյ
Հայկական
Համրանքներու.
մասին։
Լսահ– ենք խումբ
մր Հայերու
արտաք
-
սումբ
Փեշթայէն
, գոյքերոլ
Հաչուեյարդարով
(Ի^՚1"է^"
""^է^
"՚-Բ "Բ կբ բանի
մուրճ
- ման ~
գադբ)
••
Միւս
երկու
Հայաչատ
դաղութներէն
քհ"՛– ֊
մ անիո յ եւ Պուլկարիո
յ երեւութական
սլատկերր
կր ներկայացնեն
երկու
ճրճռան
թերթեր
,
իսկ
բուն
իրականութիւնլլ
...
Երկուքին
մէջ
ալ,
իչխանոլթեան
,
գիբքԻէ
փառքի
Հասաձ– են դոյնղգո
յն
դիմակաւորներ
Հ
Մեհ– մասով^
"էէ^է
ք
՚ղ1""".1
թութակներ
,
ո ֊
րոնք ե՛լ գպրոց
կր վաբեն
ե՛լ Հանրային
կարծիք։
Պուլկարիս
յ ՚քէջ արդէն
ծաղրանկարի
մր
վե֊
րածեր
են Հայերէնբ
, նոյնոլթեամբ
օրինակելով
բոլշեւիկեան
ուղղաղ բու թիւնն
ու բառագիաու
~
թիւնբ։
իսկ
Ռումանիոյ
մէջ ճամբայ
կբ
բանան
յուշիկ
-
յ՚՚՚^շԻԿ
• Սողալով
ել սողոսկելով
՚.
Երկո՛ւքին
՚քէջ
"՛լ աւերներ
կր գործէ
լբտե
~
սախաը
1
Ել աՀաւասիկ
մեր դաղութր,—
Ցէրանսա , "Ր
Կա
Կ՚"է°՚"է
" ՚ " – " ՚ ^ ^ է ^ քննութեան
։
.
Ս ե ւ
Ծ ո վ ո ւ
ր ճ ա կ ի չ ն ե դ
«ԿԱՐԵԼԻ
ԷՐ ՄՈԻԾԻ
ԳԱՇՏԸ
ՏԵ՚ԼԱԻՈՐԵԼ
զանոն՚բ»
Թուրք
թերթերր
կր շար ո ւնա կեն
վյրգովիչ
տե–
ղեկութիւններ
Հրաաարակել
Աեւ Ծովու
բնակի^ե–
Հա
-
րու
թ չուառութեան
մ ասին , որուն
լոէ֊բեբր
՚Լորգած
էինք անցեալ
շաբթու
։
իրազեկ
մը, ՄազՀար
Արէն , երկար
ուսում–
նասիրութիւն
մր Հրատարակելով,
կը
Հաստատէ
թէ
20
տարի առաջ տեղաՀ անութ իւննե ր կա
-
տարուած
են Աեւ Ծովու
շրջանին
մէջ
ԼԼազեր
,
Զէրքէզներ
եւն.)։
Տօգուածադիրը
նախ
կը յիշեցնէ
Բ .
Համաշ–
խարՀա
յին պատե բաղմ ի օրերուն
Տ բապզոնց
ինե
-
բուն գառն գանգատներ
ը նախկին վարչապետ
Հա–
սան Աագայի,
իրենց ապրուստի
նեղութեան
մա
-
սին : Տեաո
յ կ՝ անդ ր ա գա
ռն ա յ
1օ
20
տարի
ա–
ռաջ
կուսակալի
մը ըրած անճարակ
վարձին,
Աեւ
Ծովու
բնակչութիւնը
Վ^ան փոխադրե
լու
մ ասին :
Մինչդեռ
այնտեղի
խիստ
կլիմային
չվարմուելով,
ա յս խեղճե
րէն չատե ր Հիւանգացած
, վե րապրող–
նեբն
ալ խոյս տուած
են :
Մինչգեռ
, կը
չարունակէ
յօդուածադիրը
,
մեր
արեւելեան
նաՀանգները
, Վանի
ԿլԻ՛^՚"
չաա
խիստ
վարրերոլ
մէջ , Հազարաւոր
Աեւ Ծով––
ց ի ընաան ի^^ե ր ղետեղուած
ու կրցած
են ընաե
-
լանալ
իրենց
նոր
միջավայբէն
:
Պայպոլրտի
(Բաբերդ՝)
Ա իպերիո
յ
ցուրտ
եւ ծովէն
1700
մեթր
բարձր
Հարթ
շյ՚ջ՚ոնը
լեցուՖ
է
Օֆցիներով
եւ
Ա իլրմ էնէ ցիներով
;
Աւելէ
Հեռուն
, ԱրտաՀանի
, կարսի
նոյնիսկ
՚Բարաքէօսէի
դաշտերուն
մ էջ Հաստաաուած
Աեւ–
ծովցիներուն
թի՚-ը խիոտ
չատ
է : ինչո՛՛՛ւ
այս
տե—
ղավւոխութիւՍր
դիպուածով
ել ըսա բախաի
կա–
տարուի
: Օրինակ
ինչո՛՛ւ
Աեւծովցինեըը
չզեաեզ–
ուի՞՚ւ դրախտանման
Մուչէ դաչաը
է
Արգարեւ
տասը
քիլ՛
լայնութեամբ
եւ մին -
^եւ Վանայ
էճին ավւը Նեմրոլթ
լեռը երկարող
75
քիէոմ եթր
երկա յնութեամ
բ ա յս դաշտը
կ՝
ոռոգուի
՚Բաըասու
եւ Աուրատ
ԼԱրածանի)
գետերով
ւ
Այս
գաչտը պարապ
մնացած
է
Հայերուն
գաղթէն
վերջ : Ոչ
մ իա յն Մ ուշի , ա յլեւ
երկրին
Հարաւա
-
յին նաՀանղներուն
մէջ ալ կան
բերրի
Հողեր
ո -
րոնք կրնան
միլիոնաւոր
բնակիչ
ապրեցնել։
((3՛^–.
մանակ, 21
Գեկւո.)
։
ԹԱէ– ԽՈՐՀՈԻՐԳՆԵՐՈՒ
ԸՆՏՐՈՒԹԻՒՆԸ
ՊՈԼՍՈՅ
ՄԷՋ
՚/ ոԼս Ո յ վերջին
թղթաբեբէն
(Գեկտ.
25,
27)
կ՝իմանանք
թէ թաղ՛
խորՀուրդնեբու
րնտբու.
-
թիւնները
վերջանալոլ
վյ^այ
են :
Գեկաեմ բեր
25/՚5՛
կաաարուած
են
Բերայի
ԼՊէյօղլու)
, Ֆէըիզի՚-ղի
եւ Գոլղկունճուքի
լ^ա–
րոլթիւնները,
եւ երեքին
մէջ ալ չաՀած
է
ժոզո–
վրգային
ցանկը
, տեղապաՀ
Արսլանեան
"՚ԲՔ
՛Ի
ցանկին
գէմ,
ինչպէս
կը դբէ
Մարմարէ:
Թուրք
թեբթերն
ալ Հազորգելով
լձւտրու
-
թեանց
արդիւնքը,
կր գրեն
թէ ոստիկանութիւ
-
նը խիստ
միջոցներ
ձեռք առած
էր եկեղեցինե
-
բուն
շոէ-րջր , բարեկարգութիւնը
պաՀպանելու
Համար։
կարգ մը թերիէքեր
ալ կր Հաւաստեն
թէ
մօաերս
պիտի կատարուի
Պոլսոյ
պատրիարքին
ըեարոլթիւնը
I
Պոլսոյ
նորընտիր
երեսփոխան
էքրէմ
Ա-՜
մաճ,
որ վերջերս Անգարա
զացած
էր,
վերադար
ձին Հետեւեալ
յայաարարոլթիւնն
ըրած
է <ձժա -
մանակ^ի
խմբաղրին
.
է)որՀրդակցութիւն
մը
ունե ցանք դատական
, ներքին
, արտաքին
գոբծա–
վարոլթեանց
ել վարչա պետութեան
խորՀրգա
-
կաններուն
Հետ
եւ ո րո չուեցալ
անփոփոխ
պաՀել
ձեր
Համայնքին
Հին կանոնագիրը
,
ապաՀովելով
անոր
գործադրութիւնը
:
ՊոլսաՀայ
թերթը
այս յայաարարոլթենէն
կը
Հետեւցնէ
թէ
«1862^
Աղգ–
Ս աՀմ անագրոլթ
իւնր
անվէոփոխ
կը մնայ
շնորՀիլ
Հանը, կառավարու
-
թեան արդարագաաութեան
ել բծախնդրութեան՝»
1
ԿԻԼԻԿԻՈՅ
ԿԱԹՈղԻԿՈՍԸ
անՀանգիստ
բլլա
-
լով,
Պէյրութի
ամերիկեան
Հիւանդանոցը
փոխա
գրուած
է, ինչպէս
կր գրէ
Մարմարա (26
Գեկ–
•ոեմբեր)
: իր տկարութիւնն
է սրաի
թեթեւ
ան
կանոնութիւն
մը որ վրդովի
չ Հանգամանք
չռնի
:
Ֆ ո ս Տ ս ա փ
Օ Խ ք ի Ա
Խ գ ե դ
1950Ի ԵԼՄՏԱՑՈ38Ը ք՚ՈԻԷԱՐԿՈԻԻՑԱԻ
Ո,ՈՐ ՏՈԻՐ՚ԻԵՐՈՎ
Ազդ.
ժ-ողովբ
երկուշաբթի
օր
վաւերացուց
;1950/՛
^լ՚^աացոյցը,
43
օրուան
բուռն
պայքարէ
մը
վեբէբ
"ր կր մղուէր
տուրքերու
յալելման
դէմ
Տ
ԳաՀլիճր
վստաՀութեան
քուէ
սլաՀանջեց
երեք
անդամ
ել յաջողեցալ
ընդունիլ
տալ
իր նախա
՜
Հ"՚Ժ՚–11
է
թէել տկար մեծամասնութեամբ
:
Առաջին
քոլէարկութեամբ
, ուր
միայն
չորս
քուէ
չաՀեցճւլ,
Ազդ. մոգովր
կ՝րնդունէր
34
՛մի
լիառ
ֆրանքի
նոր տուրքեր,
որոնք
մեծ
մասով
պիաի
գանձուին
ճամբոլ
փոխագրութեանց
, Հան
րային
պայմանադիրներու
ել րնկերոլթեանց
շա
-
Հաբամիններու^
Վրայ :
կառավարութեան
մ եծամ ասնոլթիւնբ
1Տի
բարձրացաւ
երկրորդ
քուէարկութեամբ
, ոբ կ՛՛ե–
բաշխաւորէր
թէ ե լմ տացո
յցը աակնուվյրա
լ պիաի
չբլլ՛"
յ նոր առաջարկներով
; իսկ
եր բոբդ
քուէար
կութեամ բ ,
ելմ տացո
յց ր ամ բող^ութեամ
բ
լ ^ -
դունուեցաւ
,
284^
գէմ
305
ձայնով։
Ուրեմն
մե -
ծամասնութիլ^ր
բարձրացած
էր 2՜Լի :
"
՚Բոլէարկուած
ե լմ տացո
յցը
կը ներկա
յացնէ
2 ՚շշօ
մ իլիառ
ֆրանքի
պատկառելի
գ ում ար
մը։
Ծախքերը
կը Հաշուեն
2245
միլիառ։
կառավա
-
րութիւնը
պիտի
ջանայ
20
միլիառի
բացը
գոցեչ
խնա յոդութ
իւննե բով,
մ ինչեւ
Յունիս
1 ։
Առաջին
վսաաՀութեան
քուէն
արուեցաւ
երեք
մամուան
վիճաբանութենէ
մը վերջ,
296^
դէ՚ք^
300
ձայնով
; Երկրորդ
քուէ ա րկո ւթիւն
ըկր
ներ
-
կայացնէր
291^
դէմ
304
ձայն :
Արմատականներէն
շատերր
քուէ տուած
չէին
Հ Իրադեկներ
կր Հա
-
ւաստեն
թէ վարչա պետր
ս^դե լով նոր տուրքե
-
րու
վրայ
, վտանգաւոր
աստիճանի
մր իջեցուց
իր
մեծամասնոլթիւնր
:
Փոխագրո
լթեանց
(ծանր
ինքնաչարժներ)
տուրքին
փոխարէն
, կ^առաջար–
կէին ծանր տուրք
մբ Հաստատել
Հ^փասթիս՝»ի
վբ–՜
րայ , որ չափազանց
չաա
կը սպառի
, թէեւ
ար
գիլուած
է :
՝^ Վիճաբանութեանց
րնթտցքին
, կաոավա
-
րութիւնբ
րնգոէՆեցաւ
իանաձեւ
մր , որուն
Համա–
ձա յն Հարկատոլներբ
ա յլեւս պարտաւոր
չեն
առ–
Հաշիւ տուրք
վճարելու
երկու
անգամ
,
Նոյեմբե
րին
եւ Մարտին
, ինչպէս
կբ պաՀանջուէր
1949/՚1՛ :
Յետոյ,
մողովր
մերմեց
չարունակել
ամսա
կան
3000
ֆրանքի
պարդեւր
, որ Հաստատուած
էր
ամսական
15"000քյ՛
պակաս ստացող
աշխատա
-
ւորնեբու
Համար։
Ելմտական
նախտբաբը
յայաա–
րաբեց
թէ այդ
խնգիրր
կապ
չունի
ելմաացոյցի՚ն
Հետ
:
ՄԱհյԹԱՆ-ԲՆԵՐ
ՆՈՐ ՏԱՐՈՒԱՆ
ԱՌԹԻՒ
^ադաղասիրական
ճառեր
խօսուեցան
աշ^սար—
Հի բոլոր
կեդրոններուն
մէջ. Նոր Տարուան
աււ —
թ ի լ ։
Հ,անրա պետութեան
նախադաՀ
ր
ա ւանգա
կան
ւ^դունելութիւնբ
կատարեց
էլիգէի
պալատին
մէջ,
բնգունելով
օտար դեսպանները
: Այս
առթիւ
բա–
էյատրեց
թէ <Լոչ մէկր
կրնայ Հաւատալ
թէ
կարելի
է ա շխա րՀ ի գործերբ
կարդագրել
բռնոլթեամ
բ
կամ
բռնութեան
սպառնալիքով
: Երկու
Համաշ
֊
խարՀային
պատերաղմները
առ
նուաւ^
ապացու
ցին
թէ ազատութեան
ումե ր ը աւելի
ղօրաւոր
են
քան յարձակման
ումերր
եւ թէ պատերազմբ
խբն–
գիբնեբ
չի լուծեր
, այլ նոր խնդիրներ
կր
յաբու–
ցանէ։
Այո,
մոզովուրղխերբ
եթէ
ասլրիլ
կ^ուզեն
,
դատապարտուած
են խաղաղութեան
» :
Վարչապետր,
Պ՛ Պիաօ,
նոյնպէս
ձայնաս
-
փիւո. ճառ
մր խօսելով
, ակնարկ
մր նետեց
դա
-
բուս առաջին
յիսնամ եակին
վրա
յ եւ
թե լազ
րեց
«չվախնալ
ապագայէն
, փնտռելով
անցեալ
երա
-
նելի
օրերը
» ;
Իւնէսքոյի
ընդՀ • տնօրէնը
, Տոքթ
•
Թորրէս
Պոաէթ բացատրեց
թէ
այս գարր
առաջփնն
է ոբ
փորձեց
^ՀամաշխարՀային
եղանակով
լուծել
մարդկային
խնդիրները
»Տ
^՚-րՒշ. երկիրներու
մէջ ալ նոյնիմասա
ճառեր
խօսեցան
օրուան
վարիչները
:
ԵՐՈՒՍԱ%ԷՄՒ
մասին
նոր ճառ
մր
խօսելով,
իսրա յէլի
արտաքին
նախա րարր
յա յաարարեց
խո բ Հ ր գա ր ան ին
մ էջ •
« Մ ենք վճռապէս
որո
չած
ենք պաՀել
Երուսազէմ
ր իբրեւ
մ ա յրաքաղաք
իս–
րայէլի
, ընգոլնելով
Հանդերձ
որ ուրիչ
ազդեր
ալ
սրբավայրեր
ունին քադաքին
մէջ : Մ ենք պատ
-
րւսււա ենք ամ էն պատասխանատուութիւն
ստանձ–
՚
նելու
»:
I
ՍՈՒՐԻՈՅ
աղգ. պաչտպանոլթեան
նախարա–
•
րր,
Ղ՚*բ • ԱպաուլլաՀ
Աթֆէ
^ եւ անցեալ
Օգոստոսի ՝.
յեղ"՛ չրջում
ին Հեղինակը
զօր • Ս ամ ի
Հինաոլի
,
որ Բ՚՚՚նաարկուած
է , Հանդստեան
կոչուեցան
:
Ա պարապետ
նչանակոլեցալ
դնգ • էՆվէ ր
Պան
-
նոլք
•
ԵԳԻՊՏՈՍԻ
երե սփ • րնտրութիւննեբը
աեղի
ունեցան
երէկ : Բոլոր
Հոսանքներն
ալ իրենց
ղ–բլ–,
խաւոր
պաՀանջներուն
մէջ դրած
էին
Աուաանի
միաց՚՚՚֊՚քը
Եգիպաոսի
եւ անգլ.
զօրքին
վերջ^,ա–
կան Հեռացումը
է
( ի ք ե ր ո ւ շարI^V6ակոՆթիւնը կարդայ դ.
Fonds A.R.A.M