ք9Ոժ6 « 1925
5. Շ. Տ. 37(5,շյ^Հ–
0Մ6€1€ա––1>քօրք16է8ե՚6 : Տ€11. «ւՏՏյ^ՏԱւ^
17, 1Հս6 ՕՅանտաշ ֊ Ր^աՏ (13)
Վեցամսեայ ՏՕՕյֆբ • , Արա
• 10 տոլ • կամ 3 անգլ •
էտւ^ՕՏ. 15-70 ՜Գի&՜6՜Փր– ^7^.Ր^ԲՅ^^տ՜I 678-63
յշսժքՏ
ձօոՀւշէ
1950 Հինգշաբթի՜Տ՜ՅՈԻ՚եՈԻԱՐ
26րդ ՏԱՐԻ -
քյօ. 6045–՚Սոբ շբջան թիլ, 1454
Խմբագիր՝
&.
ՄԻՍԱ-ԲԵԱՆ
Մ Ե Ր
Գ Ա % Ո Ւ Թ Ը
տեպաւո^ԲՈէ%1ը
Նոյն
բնգՀանուր
ակնսէրկը
նեաելով
ֆրան -
ոս՚Հսւյ
գւսդութին
ւիբայ , կ՚ուղէինք
մսէսնաւոբա–
"1կո
յիՀԼցնել
կարգ մր կարեւոր
սչարադանեբ
Ինչպկս
ուրիչ
վայրերու
, մեր
գաղոլթին
՚ ^ է ջ ՛ոլ կր սլակսին վիճակագրական
աեղեկոլ -
թիւններ :
Այսպէս
, գոց եղած
թիւեր
, թերթէ
Բ^րթ
,
բերնէ
բերան
վաիւանղուած
դիաելիքներ
են որ կր
կրկնուին
, աարիներէ ի վեր :
՚ԲսանրՀինգ
տարի
վեբ^ն ալ, չունեցանք
քիչ–
չաա
վաւերական
մարգաՀամար
մր, ճշդելու Հա–
մ ար
մեր
Համ րանքբ , ղոր
մ իշա կր
Հաշուենք
70 - 75 ,000 :
Բազմաթիւ
վափո խո ւթ իւննե ր աեղի
ունեցան
25
աարուան
րնթացքին
, առանց
Հաշուելու
ծնունդ–
ներր եւմաՀերբ :
Նե ր զա
զ թ ին
Համ րանքբ
դիտենք
, օրր
օրին
Հրատարակուած
ք ՚ / Հ ՛ " / ՛ " / •
է*սկ ՚սբտագա
զթր, որ
կր վերսկսի
պարբերաբար
, առանց
աբձանադրոլ–
թիլն
մր ձզելու :
Տետոյ
տեզավւոխոլթիւններր՝
քաղաքէ քա -
գաք
, նաՀանգէ
նաՀանդ
;
Ել վւովէոխութիւննեբ
րնկերա
յին վիճակի,
երէկ
բանուոր
, այսօր
ին^ապաՀ
արՀեստաւոր
կամ
խանութպան
՚.
Բաղմոլթիւէէ
մր կր կազմեն
անոնք որ բանգք^կ
արՀեսաի
մր, աոեւտուրի
մբ կապուած
էին երէկ^
իսկ ա յսօր անգործ
են :
Երէկ
այր եւ կին կբ տքնէին
դիշեբր
տեբեկին
խաոՆած
, ի խնգիր
ապրուստի
՚. Այսօբ՝
գրեթէ
Հանդստեան
կոչուած
են , ^որՀիւ
իրենց
զաւակ–
ներուն ;
Միջանկեալ կբ յիչենք ա քս քանի
մ ր պարտ–
դաներբ
, որոնք
լուր9 քննութեան
կբ կաբօ՚էին
^
իբրեւ
Հում
նիւթ
։
կարելի՛" է որոշ դազափար
կազմել
մեր կա -
ցութեան եւ
մ անաւանդ
վաղուան
մ ասին ,
առանց
ուսումնաս
ի րե լու ա յս խնգիրներր
:
Ղ՚մուէսր է ա շխատանքր
, բայց ոչ անկա րե լի
է
Ե թէ
մ իա
յն ազգա
քին կո չուած
ի
չխանութիւ^ւ–
ներր շարժէ
ին , ճամբուն
կէսր կտրուած
^ՐԱար
՚
Ղ՚ժբախտա
բտր
անոնք ալ
Առա ^^1ո ր դա ր ան ,
եկեղեցիներու
վարչութիլննեբ
եւ զանազան
Մի -
ութիւններ
վարակուած
են սովորամոլոլ
-
թեամբ
:
Այն աստիճան
որ, յաճախ
թերթերոլ
թղթա -
կիցներր
աւելի շատ ղործ կր տեսնեն
, քան պաշ
տօնական
Հաստտտութիւննե
ր %
կրնա՞ք
յիչել
բացառիկ
պարագայ
մր
"՛յ՛*
ճակատին
վրայ,
1049/»
րնթացքին :
Գոնէ
աւելի լաւ կազմակերպուեցա՛՛ւ
կրթա
կան
գործր
, նախաձեռնութեամ
բ Փարիզի
, Մ ար–.
" է յ լ ի եւ ուրիշ Հայաչատ
շրջաններու
ազդ.
իշ -
խանոլթեանց
:
Աւելի գարկ տրուեցա"՛
լ կատարուած
ա շխա -
աան
քին
% Յառա՛՛ջ
զաղինք թէ եա ւ
Թերեւս
շատեր
չեն
զ իտեր որ ա յս
ճակատին
վրա
յ ալ իբար կր խա չաձեւեն աղգ .
ի շխանոլ–
թիլններր
եւ՛՛՛
Բարեզործականբ
;
Որքան
կրցած
ենք ոտոլգել
,
Բարեղործակա֊.
Տք/»*475–000
ֆրանքի
գումար
մր կր ծախսէ
Մ՚՚՚ր–
սէյլի
մէջ , Հովանաւորելու
Համար
11
գպրոցնեբ
(4
500
աշակերս^)
։
Երէկ պատիւ
ունեցանք
մեր
խմբագրատան
մէջ
բնդոլնելու
այցելոլթիւնր
Պ • Արամ
Զէլվէ ՜
եանի , որ եօթր
ամիսէ ի վեր արեւմտեան
Գեր-
մանիա կր գտնուէր
, Հա ք տա բագի
րնե բու տեղա -
՛իո իա ւթեան
զ ործով
, իբրեւ
անմ իջական աջա -
Կէ՚ՅՐ. ԴՐՐ ՝ Շէքէրճեանի։
Այցելած է նաեւ Աւս ՜
տրիա եւ ք՚աալիա
ուր նոյնպէս
տաբադիրներ կբ
գտնուին
է
է՛ր Հաղորդած
տեղեկութեանց
Համաձայն ,
Հքթութկարտէն
եւ ուրիշ գազթակայաններէ
Հազիւ
200
տաբադիրներ
փոխագրուած
ենՀարաւ. Ամե—
րիկա
, ֊ 70"»^՚"5»՛
Պրաղիլիա եւ Արժանթին
, փոք
րաթիւ մաս մ րն ալ Վենեցուէլլա
եւ Ջիլի է Աօա
1600
^"գի վ՚ոխագրուած
պիտի
րլլան
Մ • Ն՛"՜
Հանղներր։
Մեծ մասր ղրկուած է
արդէն, եւ
մ իւսներն ալ իրենց
<ձէֆ իտէվի
թ՜^նե ր ր
ստացած
ք ԼԼ՛"լ՚՚՚Լ ) սլիտի վւոիւագրուին
մ ինչեւ
Տունիս է
Նո յնպէս
^էֆիտէվիթ»
ս տաղ ած
1՚ն
42
տարագիբ–
ներ Վենետիկէն,
32
Պարիէ՚ն,
30
Վիէննայէն,
70
Լինցէն
(Աւստբիա) ;
Երբ
տեղավէոիսոլթիւնր
վերջանա
ք , դազթա -
կայաններու
մէջ (մեծ մասով
Շթութկարտ)
մնա
ցած
պիտի
րլլան
3200
Հոգի,
(նախապէս
2500) )
իբրեւ
Հիւանդ , անկար
եւն • ; կան աչ ոբ
մեր -
ժուած ենքա ղաքական
պաաճառնեբով
, կամ
Օ.Ր.
չՀամ տրուելով :
Անչուշա
^Անչա^^ն պիտի աչխատի ա յս
դրմ–
բախանեբուն
Համար ալ ելք
մ բ զանել ,
փրկելով
զանոնք
անստուգութեան
մ գձաւան^^ն :
ԿԵՑՑԷ՜ «ՌԵՎՈԼԻԻՑԻԱ»՚Ն
Պուքրէշի « Հալաստանեան ճակաա»ի Կհդր •
կոմիտէն կը յայտարարէ իր թերթով ք31 Գեկտ–) •
« Ներկա
քիւս կր յայտաբարենք
թէ՝ նախա -
պէս
առնուած
որոչման
մր գո րծադրու
թեան
Հա—
մ ար
կա տ ա բ ո լած
նախաապտ
րաստութիւ1ւնե
րր^
բաւարար
Համարելով
, կեգր՛
կոմիտէի
օրէլան
« Հայասաանեան
յ^ակատ » թերթր,
1950
Տուն–
ոլարի
առաջին
թիլէն
սկսեալ
պիտի
Հրատարակ—
ուի Աովետ
Հալաստանեան
արդի
ուզզագրոլ
-
թեամբ :
(27 Գեկտ. 1949)։
ԱԵՒԱՆԳհՍԸ
ՎԵՐՋԱՑԱԾ
Ֆ ո ս Ա ս ա փ
Ա ե ք ք ի Ա
Խ գ ե դ
ԱՇԽԱՏԱՎԱՐշ՚ԲԻ
ԽՆԳԻՐԸ ՆՈՐ ԳԺՈՒԱՐՈՒ -
ԹԻՒՆՆԵՐ ԿԸ ՊԱՏՃԱՌԷ
Ազգ. ժողովր
Գշ. օրէն ի վեր կր ղբո՚ղի
՚ ՝ * " ՜
ւաքական
պա յմանագիրներու
վերաՀասաաամ
ան
օրինազծով, որմեծ դժ ուարու թիւններ կբ պատ–
ճառէ : Թերթերր կր գրեն թէ վարչապետր
նորէն
վսաաՀութեան
խնգիր
պիտի
յարուցանէ
, իր ^Ր՜
լ՚ագիրր
լ^գունիլ
տալու
Համար :
ինչպէս
յայտնի է, ա չխատավարձքերր
են -
թ՚՚՚կայ
ենպետութեան
Հակակչռին
, պատերազ -
մէն ի վեբՀ Նոր օրինադծով,
այսուՀետեւ
աբՀես–
աակցական
միութիւններր
եւ դործաաէբերր
պի՜
աի կրնան
ազատօրէն
բանակցիլ
,
աչխատավարձ–
քերր ել ռոճիկներր
որոշելու
Համար։
Բայց կա–
ռավարոլթիւնր
կարգ
մր պայմաններ
կր դնէ , ո–
րոնք մեծ գժոլարութիւններ
կր պատճառեն
:
Այսպէս
, օրինադիծբ
կբ տրամագբէ
պարաա–
՚ - ո ր ի չ իրաւարարութիւն
Հասաատել
պետական
օրկանի
մր միջոցալ
,որեւէ
ղործադուլ
յայտա -
րարելէ առաջ : Այսյօդուածէն
դժզոՀ
են թէ ա շ–
խատաւորներր
եւ. թէ գործատէբերբ
:
Բանուորներր
կ՚առարկեն
թէ այս
պայմանբ
կր կաշկանդէ
գործագուլի
իբաւունքր
, որ աբձա–
նագրոլած է սաՀմանագրութեան
մէջ : Գործա -
տէրերն ալ գիտել
կուտան թէ պետութիւնբ
շատ
լայն
իրալասութիւններ
կր ստանայ այդ
յօդուա
ծով եւ թէ կրնայ
անփորձ
մարդիկ
նշանակել
իբ^^՝^
րել իրաւարար
յ
Ուրիշ կարեւոր
խնգիր
մլ^ւ ալ գուռ բացած է ;
բուռն
վիճաբանութեանց
;
կառավա
րութիւնբ
\
կ աոաջարկէ
<տ.եբա շխաւո րեա
լ ա շխաաավա
րձք
մբ՛»
Հաստատել
, որմ է վար վճարում
պիտի
չբնգու^ւի
ոեւէ աչխատաւոր : իր առաջարկած
գումարն
է
ամսական
9600
ֆրանք,
որ չի
Համապատասխաներ
ապրուստի
ներկայ
սղութեան ՝. Ուբիչներ կբ պա
Հանջեն
նոլազադո
յն ամ սական
մ ր , աւելի քան
15-000
ֆրանք։ իսկ մ ինչեւ
այգ՝ կր
պաՀանջեն
չարոլնակել
ամսաէլան
3000
ֆրանքի
բացառիկ
սլարզեւր ա քն ա չխատաւո
րնե
րո ւն
Համ ար
որոնք
15 "000
ֆրանքէն
պակաս կր սաանան
:
Գո րծատէ րե բ ր կ՚առարկեն
թէ ԱրՀեստակ -
ղական
Միոլթեանց
առաջարկած
սակերր եթէ րն–
դունուին
, գիներր
մեքենաբաբ
սլիտի
բարձրանան
25
առ Հարիւր,
նոյնիսկ
30 40
առ Հարիւր, երբ
բնգՀանուր
յաւելում
կատարուի ; Ա յգ
պարագա
յին
ս։ բտածուէքնե
րն ալ պիտի
պակսին ել Հեաե–
ւանքբ
պիաի
բլլա
յ
րնգՀ անո ւր
գո բծազրկու -
թիլն
՜ւ
Այս
ՀաբցեբուՆ
քննութեան/
առթիւ
, իբագեկ–
ներ գիտել
կուտան թէ կառավարութեան
դիրքԲ
չատ
աւելի վտանգաւոր է, քանելմաացոյցի
քուէ
արկութեան
ատեն ;
1 6 0 ^ 0 0 0
ԳԽՎաԱՏւԽ
ԲՌՆԻ
ԱՇԽԱՏԱՆ՚ԲԻ
ԳԱՏԱՊԱՐՏՈՒԱԾ
Անշ ոլքտ ա գգ–
՚՚ջնորգ.
ւնն
րոշ
յանձնառութիւններ
ստանձնած է , կրթական գոր^
ծին
Համար։ Եւ կան ուրիշ գպրողնեբ՝
նախա ֊–
ձեռնութեամբ
կասլոյտ
Խաչին ել տարբեր
Մի"՛֊՜
թեանղ
Ի՞՚եչ կբ ներկայացնեն
այս
բաժան - բաժան
ձեռնարկներբ,
իբրեւ աչխատանք՝
նոր
սեբուն–
գին
փրկութեան
Համար։
՛Բանի" աչակերտ
ունին
եւ ո՞ րքան ծախք :
Նոյն
Հարցումներր՝
Փարիզի,
Լիոնի,
Վսւ–
լանսի ես "՚֊րԻլ
քազաքներոլ
Համար։
Գժուա"ր է տարե1լան
տեզեկազիր
մբ սլատ -
րաստել
, վւաստերով եւթուանչաննեբով
%
Բուն ^առաջնորղական՝^
՚"շխատանքներն
Ա՛լ
նոյն
տժգոյն
պաակերր կր ներկայացնեն
;
Փարիզի
ջ ՚ ՚ ք ե բ ր յաջոզեցան
մէկ տարի եւ"
ձգձգել
րնարութիւններբ,
տարօբինակ
մաավա -
խո, թեամբ
մր :
& -
Աեւանի
ելեկարակայանր
(Ա ելանդէս) վեր -
ջացած
րլլ"՛
լ՚՚վ
I
բ՚ս՚լմ աթիւ ա շխաաալո
րնե ր շքա
նշան ստացած
են , ինչ,,լէո կր գրեն
Մոսկոլայի
հ1,իղվեստիա»ն եւ (ձՓբաւտա՚^ն
: Այս աււթիւ
Հրա–
էոտբակուած
Հրամանագիրր
կ^բ՚՚է թէ այւլ աշխա–
տաւորնեբր
1լբ ւզարդեւատրուին
,
« Յաջողոլթեամբ
շաՀագործման
մէջ
գրած
ըլլալով
Աեւանի
ջրաելե1լտրակայանր
, որ
շին -
ուեցաւ
դժուարին
սլա յմ աններու
մ էջ եւ որ կո
չ–
ուած է մեծ դեր մ ր կա տա ր ե լո լ
,
ա ոլաՀ ո վե լո ։է
Խ՛ Հայաստանի
աբդիւնաբերութիէնր
ելեկտբա -
կան
ուժով
Տ է
.1–^ >ո.
>օք-7^^&^^=ՅՏՀտ=>օ<^^:^«<I=^ՕՀ=^օ^^—>ու
>ռՀ—
ԳԱՄԱՍԿՈՍԷՆ կը Հեռադրեն թէ քանի մը
Հարիւր
ուսանուլնե ր
ցո յց
մ բ կատա րեցին ի նը–
ոլա սա Հանրապետութեան
, բո գո քե լո վ
մ իա պետա
կան
քարողութեանղ
ել Ա ուրիո
յ ու իրաքի
մի -
ացման
ծրազրին գէմ :
ՋԵԽՈՍԼՈՎԱ՚ԲԻՈՅ
նախկին
նախարարներէն
Լամսման
արեւմաեան
Գերմանիա
փախաւ։
Ուրիչ
լուբի
մր Համաձայն
, ձերբակալուած
է
նախադաՀ
Պենէչի
նախկին
քարաոււլարը,
իսկ Լոնաոնի չե -
իւաԼլան
Հ իլսլատոսարանի
պաչտօնեաներէն
եօթր
^ոդի
անգլ • կա,ւա,էարութեան
պաչտպանոլթիլնր
խնդրած
են , իրենց
երկիրը չվերագառնալու
Հա -
մ ար :
Մ– ՆԱՀԱՆԳՆԵՐԸ
էէանուցագիր
մր
ուղղելով
Հունգարիոյ
, պաՀանջեցին
մ ին չեւ
յունուար
15
փակել
իրենց
Հ ի, ւղատոսա բաննե
ր ր , Նիւ Եոբքի եւ
՜Բլիվլէնտի
մէջ։ Պաաճառր
այն է որ
Հունգարսւ–
Յիներր
Ամերիկացի
մր բանաարկած
են
նոյեմբեր
18<ք1»
ի վեր եւ ուրիչ
նեղութիւններ
կը սլաաճա–
՚
ոեն
.
^
Գերմ անիո
յ րնկերւէարական
կուսակցութիւնը
յոլչադիր
մը Հրաւոարակեց,
որուն
Համաձայն
160-000
Գերմսհներ
եւ ԳեբմանուՀ
իներ
բռնի
աչ—
խտտանքի
գատասլարտուած
են Աաքսոնիոյ
լեռ —
ներուն
մ էջ , իւրանիոմ
Հանելու
Համ ար
մ օտ
150
Հանքերէ
, բնգ Հսկոզութեամր
Հինգ
Հազար
խոբ–
Հբգային
զինոլորներու
:
3 ո ւչագի
ր ը կ՛ ըսէ թէ ա յս ա չվսատաւո
րնե
բուն
30
առ Հարիւրը
կիներ
են , մեծ մասր \^էն
45
տա—
րեկան , Հաւաքուած՝
տեգին
՚էրայ
։
Յետոյ կբ
պատմէ թէ նողկալի
խառնակեցութիւն
մր կը տի
րէ Հանքագործներու
տաղաւարներուն
մէջ եւ թէ
խեղճերր
այնքան կատղած են որ,
Համայնավար
պաշաօնեաներր
եւ ոստիկաններր
չեն
Համաբձա–
կիր
երեւալ
իրենց
պաչտօնին
յատուկ
նչանակնե–
Ր՚՚վտ
որովՀԼւաեւ կբ էիախնան ործեծ կ՚ուտեն :
Հանքե
ր ր շքւջապատուած
են ցից սլատնէ շնե -
բով,
եր1լու
մեթր
բարձրութեամ
բ , ինչպէս
եւ
վւ շա թե լե րով^ եւ զիաա բաննե րուի^ ուր զնդաց
իրնեբ
գրուած
են : Ռուսական
դազանի
ոստիկանութե
-
նէն զատ, խորՀրդային
դինուորներ
Հսկողութիւն
կը ^կ՚ոաարեն
զրաՀասլատ
կառքերով
։ ՚Բիչ
անդին
կր
Ղ՚՚՚նոլի
ոաղմանիւթի
շտեմարան
մր։
Միչտ
Համաձայն
նոյն
յուչաալրին
, Հանքս, -
զործներոէն
ինքն,ււթեան
թուղթերր
ւլբաւած եւ
անոնց տեղ տուած ենռուսերէն
անձնաղիրներ ։
Ասկէ ղաա , ւլեբմանական
մասնաւոր
ոստիկա -
նութիւն
մ ր քլաղմ ուած է , փախստականնե
ր
փլն–
տռելոլ
Համ ար
նո յնիսկ
Պ ե ր լին ի արեւմ աեան
շր
ջանին
։ Զերբակալուած
բանուորներր
կր գատ -
ուին խորՀրգա
քին ատեանի
մը կողմէ եւ յաճախ
կը
գ՚՚՚աա
սլա ր տուին
աշփւաաելոլ
թիա բաննե
բու
մէջ
որո%^ ւլնաաններու կընմանին :
3"՚֊չագիրր
կ՚ըսէ
նաեւ թէ շատ մը կիներ յղի
մնացած են ռուս
ղինուորներէ
, թէ յաճախ
բան–
ւււորներր
Հ ար Լք ա գրուած են
մինչեւ
ծունկերը
ջուրին
մէջ մնալ ութժամաչխատելով
, թէ Հիւ–
ծախաբ մեծ աւ երներ կը գործէ եւթէ ամիսր
800
Հոգի կբ մե,,նի
։ Տեղեկադրի
մը Հ ամաձայն
,
1281
Հոգի մեոած
, 3467
^"գԻ
վիբաւոըուած
են վեց
(ԼոՆրերոս շարունակութիւնը կարդալ գ. է յ )
Fonds A.R.A.M