2
8 Ա Ռ Ա
Ջ
Թ Լ Կ Ա Տ Ի ն Ց Ի Ն
(1850-1915)
(ր. եւ վերջին մաս)
՜^էէ
՚ ^ ւ ւ ^ " ՛ լ /"""Է^Ք
թ չկա աին դիին այն
Լրկու
ւչրուաձքնԼրուն
մ՛ասին,
որոնդմէ
մկկուն
աիաղոսն
^Շողիկր,
՛ձ քառեա
֊
կէ րաղկադահ–
ժողովրւչական
քհրթուահ՜
մր, իսկ միւսր,
«Ըսէ՛ ինծի, ի՞նչ կայ»,
Լրկուքն
աչ Հհթ՚չկատինդին
եւ իր
ղորեր»
Հատորին
մ՚է^ :
,
Թչկաաինդին
մէկն է, որուն
մտյրր
չատ
կանո
լիէ էն աառասչանքի ե րկա՜ր
աարինԼ–
րէ
՚
ԲՐԻ
"1
՚^ւ՚՚՚՚տ^
ֆ ի ղ ի ք ՚ ՚ ՚ ՚ ՚ ւ է ՛ ՛ է՛ր
" է ՚ ՚ ՚ ր –
աականոլթիլնկչւ
կատարէէէՆ է այլ
սէնոր
դ րականէււթետն
նԼրչնչմէսն
աւլր իւր չէ
ւլարձեր է : թլկէէէ էէէ ին դիին
ղր չին տակ, իր
Հա ր ա ղ ա ա մօր սլոէտկԼ
լ՛ին
րուիանւլակ
քն–
քչութեամրր
, Հայ մայրն է էւր կր նԼր -
կա քադ էէ լ ի , ղոՀ ա րԼ րէւ ւթ Լ էււն Լ լ
սիրոյ
կրկնաէլ
լո
I
Նաւղսէսկէէէէ :
ԱՀաւասիկ
Շողիկր .
Խապրիկ մր , մայրիկ , յսապրիկ մը շու -
տով , ՝
Երէկ էր տեսայ , որ մատն արտորքով
է»ատ ալ ղայրացկոտ՝ ղիս կը փնտոէր
Ու նիշդ անունովս ինծի կր կանչէր :
Ր՛այց՛ իրա՞ւ ըստոյգ, ո՛վ լուսսւհողի,
Ատե՜նն է ղալու, դուն կ՚ռւղե՞ս այսպէ՛ս,
Ո՚ո՚ւն հոդ՛ երկինքը , շողերուն մօտիկ ,
Ալ իմրս մարա՞ծ , ալ չունի՞մ շողիկ :
Պէաք
կտ՞յ
ւէԼ ր լուՆե
լւէէՅ այս
քԼրթուսէ–
Նր , էւր ա՛յնքան
Հ ոդեդունդ
տոդԼրէււն
մէչ, երբ ւլբաղէտր
չոլարաՆ,
լուսաՀւէէլի
մօբր ՀԼտ կր խօսէ
Լ ւ էէէն կ է էէէէէէ ՚դրէկ մր
կ՝ուղէ
թ՚լկաաէնդէն
ունէ
սակայն
Է^Լբ,
ոբոնդ
մէչ
սո էէո րական
էն տտբրԼբ
շւէլնչ
մ ր կր
սալաո
նի : կեանքի
եւմ անուտն
, ել ատուէ,
իսկ իր դ րականութեան
Վրտ
յ
չ ղ ՚ ՚ ՚ ր չ ի մր
պէ II ատ րաՆ
ուուլ
յոոե տե ս ո լթ ի լ ն ն
ու
Հեէլնոլթէււնր
ւլիՆԼր են , էէբոնք
՚/ինքր կր
մօաեդնեն
էսյս
սեոի
դրականութեան
լտ -
ւաւլ էէյն ներկա
յա դ
էւ
ւդ ի չնե ր ո ւն :
Ա աՀ ուան
ղղտ յութենէ
ն ետք եւ
անոր
էլոլւլլձէթսէդ
, մայրական
սիրոյ
ղւլադումն
է, որ էսմէնէն
աւելի
էէւառապտկէւՆ
էլբա -
կէսնէէլթեան
մր Ննոլնղ
տուաՆ է -.
Անէւբ
վէէէւռաբանւէլթեան
միակ
կ
"է
–"քր
մայբա -
կան
սէբէէէն է
1
ք՛բ մտքէն
բոլոբ
Նաւլէկ -,
նեբբ,
թէէլնկն ու բէւյբեբր
անո՛ր
էւոբանէն
1չ
չէնՆա յա բԼ րէ : Ա՛ սւյբսէկան
ղոբէէէէր, սէ -
բր , աղա սլւէէ տան
քն
ւււ քնքչութէւնր
ան որ
մտաՆուէՈէԼ
բուն թո էչ ք
կուտան :
//. /"
տե
Աէէէ
կէտ
ուէ
ան
ոչւ
ւլ ե ւլե ւյ կ ա ւլ ո քն
է^ե
րէն
մէկն է
Ըսէ՛ ինծի, ի՛նչ կայ
ղբուէսՆքր
,
կչւ Հարդնէ
մեռաՆ
մօրր : «Վեբ ա՛ռ
ւլլու–
թրղ ու րսէ՛
ԷնՆԷ , է՞նչ կայ անդէն
։ Ա՛՝բն
է երաղր
, տս արեւէ՞նր
թէ
էէաւլուտն
ստուերներուն
կեանքր » :
Ա՞յս է էէէրդ եօք ՛էե րչէն ե ղրա կւււ դ ւււթ
էււ
նր բոլոր
ւյ՚տաՆուլնեբուն
, որոնք
կեանքէն
րադասակէէէն
ու էլրական
կոէլմերր
տսլ —
Ա. Ս Թ Ի Վ Ա Ն Ս Ը Ն Ի
ՏՊԱՒՈՐՈհ&ՒհՆւեՐԸ
խ. Ս ՛ԻՈՒԹԵ ՍՆ Ս՜ԱՍԻՆ
Իյ . Աէութետն
մէ9 ուսման
Նսւրէսւի
էոէլան
կբնա
յ րաբձբսէէք
ո յն
ւււսէէւմ
սւոսէ–
նալ , անկախ էր Ննուլքէն
նէւթական
՛քէ–՜
ճակէն
. Համալսարաննեբւէւ
ուսանուլնե
-
բուն
80
տէէ Հտրիլբէն
աւելին
սլեւոէսկւսն
կրթէսթոշակ
կր
սւոտնայ
(
ա ) է ն
000
ր*"–բլէ
""քի՛՛ր)
՚
Համալսարաննե
րոլ
վւբւէֆեսկ
օրներէն
շատե րր
անւլ աւէ՛ չեն Հւսմա յնաւէտր
էլու–
սա էլդ ութ
Լ ան •, (քս , էւէ՛ կալմէս
, " ՛ յ ն տր–
սլա լո բ ո լ թէ լ նր ստադա
յ , որ
է,ւսւսնուլնե–
բր
այնքա՚էէ ալ Հ եէւէաքրքրէէււսՆ
չէէն Հա
մայնաւէաբ
ւլաւլէւււէւէէրաբանութէճՍէԿէ
ւէեբս՛–
րերԼալ
ղասրնթադքնԼբով
: Եթէ էմ այս
տպա
ւո ր էէւթէէ ւն ս
ճէշղ. է , աոլա
ու րեէքն
չտա
մԼՆ էէոէէոէսութեան
էքբ է
.՚1է
թ ա բ կո ւաՆ
է ուսանէ^ւլութէէնւր
՜1Գ2^\էն
է էէեր , երբ
ր"լ"ՐՐ
անխտէր
ՈէլեւոբուաՆ
էէն
էքաբք–
սական
ութ եամբ եւ Համա շէսա րՀա
յ է ն
յէ՛՜
լլափոխէէւթեամր
:
Հէէմաէլ ու ան ուսէււնուլնեբր
ալ ե լէւ շաա
ՀետսւքրքրուաՆ
են աբասւղ
բու թեան
յա– ^
րաՆ՛, տառսէէդաՆ
, րսդաՆ
,
էնէլաՆ
՛՛ւ
բտբձրադէււէէ
, երբ քէէէէ է,տեսոէ թեան
էքշու
շր
կուգայ
սլաբուրել
էբենդ
յոէլնէսրեէլ
մէէէէքն ու մաբմէնր
,
անդիէ1ւ
լ " ՚ ֊ ր է ՛
՚^Ր է
խւսէէլրիկէէ
մր էլբ սսլւսսեն
,
ւլէտա/լդօբէն
մԼէլնԼլոլ
Համար
ստուերներոնն աշյսար -
հը
՛Իր էէ ւաՆ քէն երէլբ ոբղ
ւք
Աէէլա էէա րր
մ
ա
յ –
րաէլան
սէրոյ
ն
ե րւլ ո բՆ էէւթէւնն է ւլբտ -
դէտ
ւլաւէլէն
՛էլ՛այ. Հոն էլր ւլտնենք
լոյսէ
ւսյն
եբաէլր
, որ կր բտդուէ
,
թաէիանդի1լ
էլաբձնելոլ
Համաբ
մօր աիպաբր,
եւ ո -
րուն
սբտէն
էււ աշքե
րւէւն
մէ չ ւլ
ր ւ ւ
շմ ոէ սւՆ
էլր աէւէէնէ
Հէսյ
էքէսյբէ.բւէւն
էւքաաէքԼրբ
, էր–
րեւ
սրբանօթ
լուո. է.ւ անձայն
էսոաքէնու–
թէւննեբոլ
:
ք ՚ ր լ ՚ ե ւ
եւլրէսէլադոլթէւն
,
թլէլաւոէնդէն
էքէէէէէ
ււբ անէսէէւսավէելէ
է մեէլնսւմբ
աբե
ւէ աշխաբ֊էէն
էլէսլէ
սւուււեբնէ,բու
աշ -
ԷսւսբՀ
քւ։
Բայդ էնք էղէտէ
չւէաէւնայ։
Կ՛է–
աէ
ււբ
II
ւս ր էւա ւէէ կա,յ Հււն , չաւէտե
ն էս էլ ա ն
խաւէէւրն
է, էէւնէտդոլմբ,
բայդ
մէէէթւս ֊
բութիւն
մր ունէ,
քանէ
էւբ
մւսյբբ
էբձ՚է
Ա
.ռէէէչ
էէէնՆսէնօթ
տշէէԱէքէՀէն
բնտէքէշն
է ,
Հէէն ղէէբաբ
էւլէտէ
ւլտնէւն ու թերեւս Հոն
աւԼլէ
էստղւսէլ
ւէէճաէլ մր
էէեբԱէսլաՀւէւտՆ
է
իրեն
X
թլ/քատինդիէէն
կԼանքբ
սէլ
բԼ
բ է լ ւ ւ ւ թ
էււն
մր
եւլաՆ է ,
մտնէլէւլ
թեան
տւս բ էէւէ, քւէն
սէլստՆ
էքէնշեւ
չաւէսէՀ ասութ
էւն
,
ձ՚էնչեւ
տտրսէէլ
բու թ էլն :
Եր
բո
էէ
էէէնէլ
Աէէլ
լլ
ր էէէ,
քք
ան էէւթ էէնւր
էլեէէէլ
ա—
նէ էէէքայոէթէլե
ձ՛րն է։ Անոր
էւճէն ու աբ–
տա քսւյտաՆ
ձեւե
բուն
նա յե լուէ , կր էլաբ -
Նուէ թէ թլէքսւտէնդին
ւլուէէէբթ ու
չ է ն չ ՚ ՚ ՚ է
ւլ
րաէրւէնութ
ի լ ն մ
ր
մ
չւււ
կո ւլն եւլաՆ է : Խ
ա–
րոլսէէլ
էայս : ՀեւքնԱւթետն
ու
սբտմտու–
թեւսն
տաէլ
կլւ ւդաՀԷ ան գառնադաՆ
, գմ–
ւլ
ԱՀ
Հ "՛լէ
մ բ %
Եր
ուսե բուն
՛էբտ
(
ա ո ա Ն
անձն էէէ էլսւն
էէտրժէսրանէ
մր ր՛՛լ՛՛ր
֊•ողէէքէքւ
,
բ է ս ւ լ ձ ՚ է ս ն –
գ ա մ
րնտէսնէքէ
մր անււրււչ
սւԱքւսւք
այէւ րո
լոբ
տ
սէ գնա
էէքն
երբ
, չէր
/քբնտքէ
ղբա
կւս -
նու թէւն
մ ր
ԱաեդՆէԱղ
որՆե
լ , ոբ էր
՛էր՛՛՛յ
էլրէր լտ
լա տ
է, ս ղ.բական
ութ է, տն մր
բւլ
լոր
առւս ւե լո ւթ է
ւնէնե
բ բ \ Գէււլէ
ւլ սլ
բ
ո
դ
էն
մ է–
չրն է որ ւս ո "՛չէ ն օրէն
տեսէոՆ
է
" ՛ յ ն ա–
Հաւոբ
պաէոէժնեբր
, որով էչբ էչաստէա
—
բաէչւլլէ
էն
էէէնւքեէլ
մ ւսն ո լէչնե բ
չէ
:
«Վէէէսն
մԼւլււէդ
մերոդ»
էլբուաՆքէն
մէչ ւսյսպէս
էլբ
նէլսէքէաւլրէ
, էնչպէս
երբեմն
Րէււֆֆէ
Տէր
Թող իէլեան
ղպրոդր
•
« ՛Բուն
ԼւլաՆ
Հւսւի մբ սլէս
ււտքի՚ււ
մէ —
էլբ
՛է
ե
լ՛
տռաՆ էրր սլատ
իժ , էլէէէնւլնաձ է էււ
պէւաէ
կրկնէ Ա աղմ ոսէէն
՚ "
քւլ
՝,տմ
տբր
սւ ք1էչւսէի
, մ
խէէ չե լ
որ չ ՚ ՚ ՚ ֊ ր է
՛՛լէ"
՚լ՚՚Յ
է՛՛՛է ՚
Տ
"էսլւ
աասնրձ՚է
/լ
էլայ
չկտյ,
ւլունէսւո ,
է է տ է տ
, ու
էսւէռլտՆ
ա
չքե րէււէ ;
Ամ
րուլչ
՚ք՚՚էՐ՚՚՚էՐ
""""նքէէքէէք
սւշաէլեբէո
ուէւէ,
ւււէքէ —
նէն
սրլս
՚էկ
իյ՚ողէ^
՚ է ՚ ՚ է Ր ՛ ՛ ; / ^ է • Բ ՚ ՚ ր ՚ ր ի ն
՚ " լ
՝>սէսակր
նոյն
էլերեւի : Անոնք որ
նսաաՆ
էէէէ
մէէէտէ բնե բու ՛է ք""
ք
,
մ էնտէ բնե բբ յա -
ւոէէէէլէն
վւոշէնէէրուն
մէչ էքէէբսւէււսՆ
, ա —
նոէէք ալ սէլտւոբ
ւոէէէն
մր
էքաէւուէլնէէրէէԼ
լադէն
էէւ էրւՆէն
քուք
նաՆ ու
լ
լէլուաՆ աբ -
աա
յէէէ
յաութեամր
, ամէնէն
սւա րօբէն
աէլ
ւեչման
, կեանքէ
մ ա էչա բւլ աէլէ
րաբձբադ–
ման եւ արտաքէէն
աշէսարՀ
էն Հեա
աւելէ
սերտ
չւիման մէչ մտնելու
Հարւյերոէէ։
ԻէՈՐՀՐԳԱՑԻՆ
ԺՈղԱՎԻէԻՐԳԸ
ԵՐՋԱՆԻ՞Կ
է
« . հէ որ՝։ րլլտյէն
ա շէւա ր Հէն
մ էչ էքե անքր
է՛էնչպէս
է»,
«յ՚սգսվուլււլ
ր
երչանէ՞կ
է
սէ յնա Լէք՝» : ԱՀա
՚ " յ ն
Հտբդւււձ՚նե
լւ ր
՛Ր՛Ր
բնւլ Հէէէն քէ ասլ է էէ էլբ աբուէէէ
էնհ է : Այ"
. Հաբդ
ուէքնե բուն
սլա տա ս էէ ււէն ե լէ եւ ա
յՍ
յօւլ էէ լաՆ ա չաբքս
էթրչադնէւլէ
աււսէչ
էլու—
՛քեմ քէէէնէ
մր բանեբ ալ ՛լ րել
իհոլսէո
յ եւ
էր
մ "էչուէէււրւլէն
մէսսէն
, որ այնքաէւ քէէ
Նանօթ է մեէլէ , ոբքաէւ
ձ՛ենք
էբենդ :
Ամե
րէէէլայէն
է.էլէւէլէ մբ ուչագբոլթէէւնր
,
սա աչէէէ
Հե րթէն
էլր
ւլ ր ււււ ւււէ
քւււ ւլտ
քէն
էէ։ էէ ւլ ո էչէէ է։ բուէէ
՛քէչ
տէէսւսՆոէք : Ա եՆ է
^ / ՚ ^ ՛ " /
բե էէնա էէէալւ էլաո քէ, լաւն
թ էււր , րա
յդ
էէո–
ւլոդն1,րոէնէ
մէչ էլրեթէ
Հէք
Հանւլէւսլէբ
մա բղտտւս
քէ էլաո քէ, լաւ • անւլէն
, ձ՚էււյթէէ -
բուն
էէբ ա լ՝
Հ ւս էրս բ աւոբ
էքէսրդ էէլ :
Ինք–
նտ շւս բմնքէ րն ու ՀԼաէոտն
քէււ լո էլներր մեՆ
ա քէՀ սւմաբՀւսնք
ունէն
էբաբու
Հանղ էպ •
էէէ քէէէէլ էս որ, էէէ քէէ էս շսէ ր մ ք^ելն ու ոէոքէէվ
քալելր
Հաւասա
ր ա պ է ս էէտանդ աւոբ
բա
նեբ են : (իռդովուքէէլ
էն էլբաՆ
Հաղ
ուստնե–
րբ պարդ են , Հասարաէլ
ոբաէլոէէ •
քլինեբր
րէէ էչ Հան բասլէս
շենշպաբոլիբ,
որոէէՀետեւ
էւբ է, լ
էէ
յ թ էէն տռ չէէւ : Թս՚լ
էլ ոււլէ
ուէլա
մ
ր
աո չեւնէն
էէաւլ
է յնւս
յ , անէէո
յ թ ,
Աէնէէւր -
ռով
, քթէ՛
բէ՚քւնէ
էէրայ
եէլաՆ
ճանճերսւն
անւլամ
Հաշտ
էլբ նայէն
։՛
ԹմբտՆ
ԷնէլաՆ
են , մէնշ
թոշուններր
, էէբենդմէ
աւելէէ
էւրլտէէէլ , էւբէտնդւքկ
ւէւետքաււ որ թեւէւ
մր
էՈէ"
բ բէ։ բ ութ եէէէէքբ ւլան ա էլանո
լ
էէէ
Ն
րսենք
,
՛լ՛"Ր"Ր
՜էԱէ
՚լ՚էէր
էսւսւլ
էլ լւէէէ
։էէ » :
Գւսոն
խէէստովանռւթէլն
ձ՚լւ նաեւ
սա
տ
էէ
ւլ երբ , « Տ՛սր է էն մէչ քանէէ օր ւււ -
էէէ
,ւչէս
ք
է՛էէէէլ էչէէէո , քանէ՛
չ ՚ " " լ է կ
էչոնտէչէւ
՛էրա
յ , որ մե էոա քսէէէ
քնքշու
թէւնր
ղղ ււէ -
դնէր ու կօշէէչնեբն
աչ քանէւ՛
ւչո յւչ , որ
վւուշեբէ
աւչտտ
սչաՀէբ
ւէէոք1։րէէ։ Շ""" է։
ք՛–
էչաչւ ու ւչէււդէ
շւււա
քուքնէ։էչ1էւէյէշ
ււքէէէսէէ
րլլար
ասոնւյ
բոլոբէն
ււլ տ տ մ
ււ է
թ էւ ւէւ ր
ձ՛էէլ
ձէէլ,
է՛նչ որ ես ՜էէէմա սէէսեոէէ
տեբեւուէլէէ
ձբ էէրաք
էսաւսդնելու
ււլ վէէ1է1լելւէւ
էէոբձն
էր "Ր րրի » •
X
Թլէլատէնդ
էէէէն դեբր շաա մեՆ եէլաՆ
է
ձ՜ե ր
ւլ բաէլ ան
էէ
լ թեան
մէչ : քԼն ոքէ
աբուես–
աէէէւ ՝^ էէմէւաքսէ ր քէ Լւ ւք բաէք ւսէւ ութ եան
մէւ —
չաւէ
էէէ
յ բ բ
իյ ւււբրէ։
լէւլ էւ ղա լւււ էէն է ; Աո "՛է՛դ
ճէււէէշդւսՆ եւ էէւսոլմնասէւբտՆ
/ ՚ / / " ՛ / " ՛ ՜
"՛յ՛է՜
բէէտէլալաոբ,
աոանդ
ապբէէէՆ
լ ՚ լ ր " լ " ՛ ֊
՜՛՛՛ն
էւէսլրուլ
մարդււդ
Հողե րանութ
էէնւր ,
առանդ
էէէէէ
ք1։լաՆ
րլլւսլոլ
ա ք դ ւլա լաո էէն
Հարուստ
բնու
թէւնր
եւ բնութեան
ւլ լ՛էք է՛ն
մ էչ
ւէւն–
էք "լաւ թ էւն
վւնտռոէլ
Հսւ լ
Հ
ողագորՆէն
էութէււնբ,
1քԱէքէէէլէւ շէ ճան^ւււլ
գրաղէւոբ
,
ոբ
նէ, բկա լտդ էէւ դաՆ է էր
մ է չ ա ւէա
յրէ՛ն
ր ա ւլմ ա էլողմ ան է էլեանքր
;
Թլէլէէէւոէնւլէէն
ոճր եւ արուեստբ
ոշ
մէէլ
էէէէլւլ եդւււթեան
՚էետք
էլր էլրԼնէ
Անոր
էէնք–
նւստպութէլնր
այս բանէն
ւէեբտղրելի
է ։
իւ ճ էէ ՝>սէրտգէստութ
էէւնր , արտա
քսւ չաէլլ —
թետն
քտճաէէէ
թ աէէթվւսէհ
ւււ թ էւննե
բ
ր ,
քեբտկանաէչտն
օչւկնքնե
ր ւււն Հանդէպ
րւլ -
ւլւսդւսՆ
անՀ ալ ութ էւնբ
, էլր ւքնան
անէէր
էսբմ անէէքնե րչւ : Տե՚րսկան
ւլէէ
քնն
ու
Համր
սաէչսէ յն ո չ ոք էրեն
Հաւասար
կբդսւՆ
է
ասւ
լ :
Ա բւէէմէ ա , Հ եւլէէ
էէ
ղ ու յոււ
ետես
է /^Րէ–
/լատէնդէւն
, սլատ/լերնեբ
ու ւչէւլաեր
էչր
էէէսէՈէէէն ամէն
ձ՛է էչ էլտո բէն մէչ : Րաւլմ ա -
էմէււ աչաէլերտնէ։ր
էււնեդտՆ է , բայդ ել ոչ
էքկ էլլւ բէււլօբէւնոէէլւսՆ
է անոր
ոճէն
էէնքնա—
տոլ
էէ
ւթ էէէնր , 1լէ։էւ էւո էնա էլութ
էւնր եւ
ուժր։
յ՛քէ նեքէլէէէ րսդուդտՆ
տէւււլււէբնեբր
մաբւչ —
1չէէէ քէէէէ է էէէմա քնա սչա տկե ր ւքչւ
էչչւ
ներէչաքա—
էյնեն : կեանքր
էսորապէս
ասլբաՆ
Ր լ լ " ՚ լ " ՚ է )
ճանչդէէէՆ է բէէլէէբ
մտբւլէկբ
,
մանաւանւլ
անոնք
էւբոէէք
բււէդտ սա
1քԱէէէ
նէք
էււբաւլ բուէ
էլքէ
նէ։ րէլտ լանան : Թաէլա1քԱէնն1։
ր ր , քաՀանա
-
նԼ բչէ , էէա րգսէ սլետն
եբն ու ուսոլդի
^երր
Հ էէէլ նութեան
ւււո տ րէլա
լ լլւսքւձտՆ
են , եւ
ւսմ է էէ ուն
տ էւ էւչա բէւե բ
ր
սէՍքրԼդոլդաՆ
է էբ
լլ բ ա էլաէւ ութ եան
մէչ՛. Իրենդ
գտւաէ^Լբն
ու
ւսմ ո ւս էննե ր ր էէլանղ էէէտութեմւն
՚քրկ
՚՚՚է.
մսէքրերուն
եւ էլէւներուն
էււս ձ՛
ւււ
էլն ե ր բ 1ք1էէր–
՚քԱ
՚լ
է,լ անոնդ
սլատաս
էս
աէէնէա.
բ բ էլբալ
Թ ր~
էքաւոէէնւյէէն
չտէէէ
լււսն
էլէւոէբ
բոլոբէն
ներ—
քէ՛էէ ալ բե լ՚էլութէ՚էննե
բէն՛;
Աոաչնորդա
—
րաէւէէ քարտոււլար
եղաՆ
րլլալու
փ
որձէս–՛
ռութ
էէւննե րէն
օւլ ւոո ւաՆ է եւ էւբ
ղբաէլա–
էւութէււնր,
էէէչսլէս
բսռլեդւսլ
, մարէլէքա -
շ յ Ա Մ Բ Ո Ր Դ Ա Կ Ա Ն Ն Ո Թ ե Ր
Ե հ Ա Ն Ա Կ Ն Կ Ա ԼՆ Ե Ր
(Գ– եւ վերջին մաս)
Տաչոյ՚՚լ
օբր , ԱթոքՀոլմէ
Հաւք ա լստ
բւս–
է՛է՛ ւլաէէաս րաՀնե
բէււն
մ՛էչ
ւլ " լ՛ք ՛ո բ ս ւ ալ
մ ոէլուէնեբու
րնթադքէն
ղտբձեալ
Հ՛ոն -
ւլէ սչե դանք
է ր՛ս բու
, էրեն
֊, ետ էբ
"՛յ՛՛
էէէն էլաձ՛ Փ լ՛՛՛ֆ • Ալէ։ քսան
է։ անր եւ
ւչ ւոանք
նաեւ
Փրոֆ՛
Փս՚կչանեանչ՛
, ւ՛ր էէէքաՆ էբ
Թե քսսւսէէ
Հւսմ աքսարէսնէ
կսւ լ՚էբս էժլ՛ն Նո–
վե՚լերեայ
քաղաքէւ
է՝ժ շէչա էչան
ւէա բմ էէէբ ւէէ
էէէն : Ան Ն՚եէսՆ է ՛էան եւ Նանօթ է
էբբեւ
մ ասնաւլ
էւո աբե ւաղարձա
քէն եքւ էլէւլ՛նե լ՛ ու
յ ՚ ս ւ ո ռ ւ / լ
՚էւսբուկէ՚չ
՝• էւանէլ էէ ւթե ան
ձ՚էււն —
բէաբս՚նռլթե՚սն
; ՓաէլչանԼտնբ
ծէէէնօթ
է
ԷնՆԷ՛
ձ՚օտ եբե աււն
ա՛էէ բ է՛էւե բէ է ւէե ր է
Ան
ղրամ ական
անձռլ/լ
սրս յմ՛աննե
լալ
ւքէչ
ղո-^տբե բ ա ծ
էամկն
՜էաճռ քք եւ
բէսւսէբա–
բութէւն
, էէ է՚՚նգէւր է՛բմէէէսնաէք
էտւէւթեան
էքտաւսբելաղորՆոլմէ՛ն
: Եթէ , Հեբոսռլ
-
թ էէէէէ լ՛
Հ՚սմ ա րենք
էբլւԼ ւ աէւր ւսմ ւսն սլա -
Հ՚էէնչ
ւլ ԷէէՈէէէ կան յւէէւլ թւէլթեանդ
,
Փա1քչան–
ե՚էէնբ
֊.էէբոս
մրն է , եւ նուէբուէւդ
էր էլտ–
՛լա ՛էաբա
էլէէէն էն , է էլկձ՛
աձ՚էն
ւլժէէւարւէլ
-
թԼս՚է՚դ։
Ան
՜ճէսմրոբւլաՆ է Հա բէէէ ւււէ յ է ն Ա–
մեբէէլԼան
եբկէրներ՝
սլա շտօնտկ՚սն
Հրա— ՚
՛էրո՛է եւ աւէէբէկեան
երկէլ՚նեբ
, է
էսէ՚ղէր
է՛ր մւսսնաւլէ՚տութեէէէն
: իբբեւ
արմ-անա -
ւոբ
մէէլ ղաւակր
Հալժողաէ
ւլ ւբդ էն , շատ
Վ
՚ւ
՚է^Ր
՚ւէտեն էր մասէն ; Այս ՚լ՚սղտ՚իա
-
բ՚սկան
նուիրում
ի է Հնաէչանդոլթէլն
, ռ -
րոշեդ
ԱթռքՀոչմէն
անդնէլ
իյ . Ա
էութիւն
եւ անկէ
Հայւսսաան
, էր քառասուն
ւոէս–
լ ԷնԼ բու
կա րօտ չէ յ՛՛՛՛լ ե դնե լու : Հա
յասաան
ձ է՛տ
յն երկու օր մնալու
ժամանաէլ
ունէր,
Փոբթոլկալ
էէւբէ՛շ
Հ ՛սմ աժ ՛էէլ՛՛՛է է՛ մր լե -
էոաղա
յ է ն
մ ա ՛էնա կ ւյ է,լո լ սաէ՚սլմ
ան տաէլ ;
Եբէւու օր մէաքն
Հայաստանէ
ւսբժանէ կր
էէէւէքտրէքէ
, ա յ գ քէրէլաբ
մեծէոծէէէխս
ճամ -
բոբւլութէէնւր
յէէէնձն
առնե
լու ։ Բանէ որ
յ է ն Համ՛ա քնսէսքէստէքեքէ մլ^ է :
Աանտլանէլ
՝^տ ք •էաքէնեբոլ
•> աձ՛ ՛ս քնսալտ
՛ո էքե բ ւքր :
Գ բ էէէ էք ան ու էժէէն է ն ան էչա էսս՛ չւս՛ բ , Թ քէլ տ -
ւո է էէդ էէն էբբեւ.
ուսո է.դէէ չ, էւր բ է, լ ւլաս տէ՛ "է–
բակ,
հքաբբերղէ
կբթա1քան
ղսրՆէն
բե -
րտՆ կ էր նպասաբ։
1902/՛*՛
էր
՚էտքւմաբ՛"–
է՛բ էէւտ 1լո լ ե լո լ վ ւէէ"էէէէլ էէն աոչեւ
էլր էլւո —
նուկբ։
Բա բե բւս էէւտաբէս բ ԱԼլքոնեաէւ
եւլ—
բայ րներբ
, ապաղա
ք մեՆ բւս լ՛ե րէււ րնե բր ,
ք.–էք
՚1էո
լ թե էէէէէ էքբ ՝։ասէ՚է՚ն
ել
ւէէէէբժ ւս բ"՛ նէն
ե բկոլ սւա լ՛ ուէէէն
մ տտ՛ս էլա րս՛ լա ւթ էւ ւէէբ կր
՝> ուլ ան է
՛Լե բչ՚սէյնէ։
լ ու էէ՚սմսւքէ
՛ք կ չ ք՛ է։ բո ւմ ւքրն ալ
րնենք
Թ է "Դ էկէ՛ն
էէււլ՚լտՆ
մկէլ
ն՚սձ՛ ս՛ էլէէ՛
(24
Ցսէ
֊լիս
1910)
«
Օրէն
մէէլր
կԳբա–
՛յեմ
Հբամէսբէէլ
լլւսէէւդշէւ
պէէէշւոօնէս
, աւե
լէ՛ ք՛էէէէ եբես՚՚ւէէ
ւոէսբէւնեբու
՜էՈւլէ
մւււշե —
դնուչ
չաբ չա րէէէնքնե
բու
նչա ււս էլ , մ ենա
լէ՛–
րէւլ
ւսռանձէւնն
ու բոլոբաէէ՛ն
ւլբաէչան տշ—
էսսէտութետն
՛քլ՛
նուէւ լալէ
լ , քէէւն էլ որ ա—
նօթէէ եւ ան էլօ շէէլ սուտ
էլէ՛լն ալ
գբալնեբէ
լիմանդ
/ւՏ»/^/ա
յ*ս(ծիստիտութիւ նն է եղեր » ։
ՄԿՐՏԻՋ
ՊԱՐԱԱՄԵԱՆ
շպարներր
շաա սուգ են ու
Հաղոլաւլիւաէ
Միւս
կողմ է , սաէչա
յն ,
երա խանե
րր
րնէլՀտնբասլկս
լաւ ՜աէսւլուաՆ
են ,
էլւււշտ
էչ կ մքէ։ բ
է՛
լէէէւն , ք
՛էէ
ւլս՛ քա՛է ա բ Լնու ա շ–
էսէէյմ : իբԼնդ
Ննո՚լներլ՛
, օրուան
րնթադ–
քէւն
լ՚՚՚֊րչ
ո՛– յուլնած
երեւո
յ թ մր
ւ՚լնէւն
ք՛լլ՛՛՛ւ
ճտմբէսն
քալած
, բլլաք
ոբէէւկ րան
ձ՜ր
՛լնելու
–էամար "քոչ րռնած
մտմտնակ։
Բայդ
ւլէչԼրնէ։բն
ու տօնական
օր&բուն,
«Հէէւնէլ է սա է
Լ լ մ շաէլո
յթէ
՚Ֆ
սլա րտկ էլնե -
րւււն,
թատրոննէ,
բուէէ կամ մաբղա՚էա
քրԼ —
բուն մէչ ւչոլաբթ
, ւչոՀ ել ղուսսչ
եչ՚ե֊
լո քթ
ունէէ՛ն ;
՝ Բւււնէէ ոբ պոչ
բռնԼլու
էսօսք
Լւլալ,
մէսնբէէէէէէպ
մբ պատմեմ
• քիուսերր
խլձէ–
ւլսէլէէ՚է
էլրսեն
, ռր Լրք՛ ամաքէ
կ ՚ լ ղ է ՚ է
՚^Ր
էէ
ր ՚ ս յ է,րեք Մ ոս էլռ լտդ է է բ տ բու
Հ ւսն ՛լ է՛ -
պէ՛ն , ոլոչ կր բռնեն :
կսւ լ՛մէր
Հ բ ա պ ա բւււ էլէն
լէ րա ք Լենէնէ՛ ու
Ա թս՛ քէէէ՛է՛ ղ
էէէէք
բ ա րան ք
է
ա քդե լէէլու
Հէսմաբ
ամէն օր ՜էաէրսբաւււբ
մարէլէ՚կ
պոչ Կր
բռնեն : Պ "՚ լթ է՛ էլե ան շրչանէւ
ղիււլտղէէն,
Տ ՛ւն
էէ կէէ
ւլա էլր , էչէէւնտւլ
եղ
Հ ագռ
լս՛ոէ՛է։ բով
՝
Աւ՚լ՚՚քէ
էլն
էււ.
ի/տէլաէսր
, հ/ . Ա էաւթեան
բո–^
լւ՝ ր աէ՛ էլէ՛ լ ն ն ե բէն ե կէսծ
ղբօսա
չՐչէկնԼբր
,
ւ
ոբււնդ
՛էբաք
էչուղան
աւեչնաչ
չէնաէչան
,
Հ
Հէէէլ
էլէէէ
էչ՚սէւ , քամսլռճԼէսն
եւ.
Ա՛քլ
Լբէլէւբնէ։
—
բու ^ ա մ ա քնա՛է ա բնե բ ո լ ն
կո՚լմէ
ուէլաբկ–
ուտՆ պատուէ
բակէէ ւթէւնւնԼ
բն ու– .
.
ամե.–
րէէկաւյէ
ղբօսա
չրչէ՚կնԼրբ
,
Համ բէ, լ՛ոլ -
թեամր
իրենդ
Հեբթէւն
կլ՛
սսլասեն։
քիո ւսէ՛ո
յ
քաղաքնե
րր
րնէլՀ անրա
սլէ ս
ձ՚աքուբ
Լն՛ ամէն
կուլմ՛
էլաբելէ՛ է ն շձ ՛ս—
բել
նէւր
շէէնէէւթէէւննէ։բ
, րսւյդ
րնղ
՝>անլւսէ—
էէլէս՝
ամտննոդ
նէէւթերաէ։
իյանութէ
դուդափեղկ
գ ո յ ւ ւ ւ թ էւն
էէ
ւնէլ
մ էւա
յն
Մ ոս–
քքոլայէ
մկչ՛ աքն " ՛ լ ՛՛չ շ ս ՚ ՚ ո
ւք
բտւէւչ :
Պ ողո տանե բբ լա
յն են ու ղեքլԼդէէլ՛
Լրկոէ.
երկայնքին
Հսկայական,
աէսուբ , ս՛
էոօնեանելաւ
Հ ամ
էսր
շէէնուած
չէն -
յ՛Լ
րէէվ
: Աթ ալէն
էէ
ձ՚աՀԷ
ն
էէ
ւէե ր ւս
յլեւս
Հբաժսւրած
են եբկնասլադ
շէնքԼր
շէնե–
լէ • բայդ
Հանրա
յէւն
սէէլԱւստբքլա
թեանդ
էաբ
շէնքք, բբ ,
պանւք
Ա
էլնե լւր
քս
՚ճաէ"
շսւ– ,
վւաղէէէն
դուած
ձ1։ւո՚է
՛լ՛ս բ ՛լ ս՛ ր ո ւսւծ
են
Հ
էլէէէ
րմ
է՛
բ
թԱէւէ^ելավ
, մեծ
ւլէէբէլԼ րաէ
,
էէէէէլեէլօՆ
յէէէբ ղսւ բան քէէԼ րէէէք ,
Հտ
յե
լինե -
բո՛է • նա խ ա յե ւլ ա
էի
ոիւտ էլան
շր 9անի
պուբ–
մ
էէ
ւա էլւսն
էւո էս ութե
սւն
բն էլ I։ ր վ ա ր ւս էլ՚սէւ
բադաարռւթեաէէ
ոճէւ՚է : Ա եծ կ Հանբէս
յէէւ
սլա րտկ
ւ^ե լ՛ու
է, լ
Հ
բէէէ
սլա լաէ
քլն
է, բու
թէւբ
,
ւււ լ՛ ամէն
քա
յ րէւ ՛էւո էս էւ էլարք, լէ՛ է Հէէէնէք էէ–
"քէ
՛ք
Լէ՛է՛է՛է՛է՛ ու Աթէէէքէ՛է՛է՛
՚"բձ՚ս
՚հնե
բուն
:
կե բաէլա
լ՛նե րբ , թէեւ
րէէլոբէւն
Հւււմ
ար
րսւ ւաբար
, բտ
յ
՛յ
րէ՛՛լ Հւսնոէբ աո
ւք
տմ բ
•>ա–
մէէէէ
չեն։
Աձ՚էնօբե՚ս
ք
՛ք
" բծած
՛էէ
թեան
է՚էլթէէբբ
( Հւսէք էէլէէտԼէքկն
,
քրսՀ-կա
րաս է ,
եւայլն)
~է
՚ււէլուաւլէւտ
են
:
քիէււս
ժողո
—
՚էէէւբէլ բ
էլ
ժ բախա չէ , բա քդ կ՝ուղէ
քչե ան
քէ
աւէ։ քէ
չ՛սւ
սլա քմ
սէննե
բ ունենա
լ • ու
ՀէէտէլՀԼակ
բաբե լաւուե
լու
ւէրտյ է էր
կեանքէ
էքէէէք
լւս բ՛ք ակր
յ
(Շար– - 19)
ձ ^
Fonds A.R.A.M
