ԽՈՃՇ
6Ո
1 925
1^.
^•
Տ61Ո6
276.286
«տյՅՇէւօո 6է ^ւյռււո1տէՈՅէ1օո : 32, քՀսշ
I^^V^Տ6, Ր3ք1տ (9–)
Օ Ր Ա Թ Ե Ր Թ
ԲԱԺԱՆՈՐԳԱԳՐՈԻԹԻՒՆ
•
Ֆրանսա եւ Հյաղութներ՝ տարեկան 2500 ֆ ր • վ եցամս • 1300
Արտասսւհման տարեկան 3000 ֆրանք : ՀԱ Տ Ը 10 ՖՐ •
Շ. €. Ր. Ր/^աՏ 1678 - 63
ԶՈՐԵՔՇԱԲԹԻ
1 6
ԱՊՐԻԼ
15 ^V^<1Լ
1 9 5 3
շՕՐԴ՝ ՏԱՐԻ ԹԻԻ 7042
Խմբագիր՝
ՇԱՒԱՐՇ
ՄԻԱԱԲԵԱՆ
•ԱՈՐ ՇՐ^ ԱՆ 9ՐԴ ՏԱՐԻ ԹԻԻ 2453
ՄԵՐ խՕՍՔԸ
0
Դ Է Պ Ք Ե Ր Ը
Ն Ո ( ՝ Է Ն
Տ Ա Ճ Կ Ց Ա Ն
*
Ղ՛եռ անցեալ
շաբթու
էբ ոբ կբ
ոլ"՚րղէինք
սեւ
ձեռքեբու. գոբծած՝
աւերնեբլլ
Պոլոոյ
ագգա
յին
կեանքին
մէք։
ԱՀաւասիկ
նոբ փաստ
մբ եւս ։
կարգացիք,
անշուշտ
, «Ենի ԱասչաՀ »
թերթին
ՀակաՀա
յ եւ գբղո-Լ՛ է քսոլթ
իւնբ
եբէկուան
«Տ՚ոռախի
մէք ։
Ամբաստանութիւնբ
ա յնքան
շփնհ՜ու
էբ \
ոբ ^ամէնէն առաք կրթական
ւիոթ - անօ–՛
բէնբ
ինք Հերքեց,
թուրք
թեբթեբու
մէքւ՚Հ
Այս
Հեբքումբ
բաւակա՞ն է, մտաՀոգու–^^
թիւնբ
փւաբատելու
Համաբ։
I
Թուրք
թերթբ
մաղձ
ել թոյն կբ Հոսե–^,
ցնէր
թբքավաբի
նենգամ տո
ւթե ամ ր
մր
տ ՚
Կր փ
"Ր
^Է
ր մթնո լորտ
ստեղհ՜ել
, գ ր գ ռ ե -
լով
իր աղգակիցներուն
մ ո լեռանգութիւնր
:
֊ – Հ ա յ փոքրամասնու֊թեան դպրոցՕե -
րոՆն մէ՜ջ կրօնի, ե ւ «հայկակաՏռւթ-եան »
քարււցութիւններ կը կատարուին :
— Ա յ դ վարժարաններուն ր-ուրք ՚ ո ւ ս ռ ւ –
ցիչները դժո ւ ա րին կ ա ցութ֊ ե ան մը Մատ–
Օռւած են :
Թշուառականբ
շատ լաւ գիտէ Որ
աՀու—
գքգի
մթնո
լո րտ
մ ր ստեղհ՜ոլահ է Հայկ .
գսլրոցնեբուն
մէք, այն օրէն ի վեր երբ
թուրք
ուսուցիչներ
եւ
ո ւսո ւցշոլՀ
իներ
սլարաագրոլեցան
;
Գիաէ, եւ սակայն կր կեգհէ
։
կ՝ուգէ
այն
տսլալոբութիւնր
ձգել թէ թուրք
ու -
սոլցիչն է որ կր վախնա*՛յ
Հա յ
տնօրէնէն
րեգՀանրասլէս
կին կամ Օրիորգ
եւ
ուսուցի
շնեբէն
յ
Բառեբն
անգամ
արիւն կր Հոտին
.
— «Հա ւ ա ք ոյթ-նե ր տ եղի կ՚ունենան դա–
նացան ւաւիթնւերով եւ հ ա յ տեսուչներն ու
դասասաւնւերը իրենց աշակերտներու՛ն կը
հրահ,աւնգէ(ւ որ թ ո ւ ր ք ե ր է ն դ ասերէն դատ
Ո ւ ր ի շ ո ր ե ւ է ս ս ւթիւ թո ւ ր ք ե ր է ն րաո. մր
իսկ չարտասանեն » :
Այո
առթիւ յատկապէս
կը
մատնանշուի
^"՚յհ.՝
Գ"էՐ"3
մը, Գոլմգափուի
Մայր
վարժաբանր :
— « Ա յ ն ա ե ղ ալհ ա յ
աշակերտներուն
ալսգիլուած է թ ո ւ ր ք ե ր է ն 1սօսիլ եւ ըսե| թ^է
«ես թ ո ւ ր ք հայրւենակից մըն եմ» :
Հրա՜շք է որ այս գրգռիշ
տողերը
կար–
գացող
ԱՀմէտն ու ՄէՀմէտր
ղպրոց
շեն
խուժահ
, գաս մը տալու
Համար
հլկեա -
վռւբ»ներուն:
ինշպէս կր տեսնէք,
Հին Թուրքն է որ
անգամ
մր եւս կը տաճկնայ
: Կր փորձէ
ոշ
միա
յն ՀակաՀա
յ խ լրտումնե
ր
նե րշ^՚թ՛
լ ,
այլեւ
ճամբա
յ ցուցնե
լ , օղաէ^եբը
աւելի
սեղմ ելու , Հա յկ
. գպբոցները
բոլորովին
թրքացնելու
Համ աբ ;
Արդարեւ,
ի՚^նչ կր նշանակեն
յօգուա -
հին Հետեւեալ
տոգեբԸ •
— « Րոլոր վարժարաններուն մէջ ան -
պատ&աւռ թ ո ւ ր ք օգնական տնօրէն մը պի
աի գս^նուի : Դա ս աւանդ ութե ան ծ ր ա գ ի ր -
ները եւ դասագիրքերը պիտի
վերաքըն–
նուին »:
Տարակո
յս չկա
յ թէ այս
անգամ ալ
ձեռք
ձեռքի
աուահ
են Հա յանուն
վիժուկ -
ներ կամ չոչոբթներ
, կեր ճարելու
Համար
թուրք
թերթին
։
Թերեւս
պաչտօնական
լրաեսներր
այն -
քան վնաս չեն պատճառեր
, որքան
գոյն -
զդոյն
դիմակաւորներ
,
շնոբՀիւ
իրենց
սերա եւ ամենօրեայ
կապերուն
։
Մեղրահոր
բերան
մբ կամ
թունաւոր
ժանիք
մր ի՚^չեր
կր՛եայ
րսել տալ այս
կարգի
տիպարներու։
Ի վնաս ափ մը Հա
յութեան
եւ ի փառս
թրքութեան
...
Այսպէ՜ս է որ, Թուրքր
ինք ալ կրաաճ -
կնայ, պաբրերաբար
:
Շ՛^
ԿՄՑՈհԹԻհՆԸ ԻՐԱՆԻ ՄԷՋ
•
ԽՈՒՄԲ
ՄԸ ԱՊԱՆԵՐ
ԿԸ
ԱՊԱմԻՆԱՆ
ԱՊԱՏԱՄԲԻԼ
Թէհրանէն կը հեււագրեն ապրիլ 13 թ ը –
ւականով
Գորհօն
բանակէն
խումբ
մր
սպաներ
յայտարարութիւն
մր
Հրատարա–
կեցին որով կ՚ագդարարեն
թէ ղինեալ
ըմ–
բոսաութիւն
մր պիտի կատարեն
իրենց
զինոլյւ
բնե բուն Հետ, եթէ վարչապետ
Մ ո–
սաաեղ,
«այգ ագուէս եւ յամառ
հերու
-,
նին՜չ ել իր գորհակիցնեբր
չգագրեցնեն
ի–,
րենց «անպատկառ
գոբհունէութիւնր
» ;
Յայտարաբոլթիէնը
էլրսէ թէ իրենց
նր–
պատակն է ապաՀովել
միապետութիւնը
եւ
գերութենէ
փրկել
իրանր :
Միեւնո
յն ատեն
ԹեՀրանի
պարէտր
Լզէն
՚ կառավաբիշ)
Գ
^Կ
՚՚յՅ
՛՛ը Հրատարա
կեց , արգիլելով
որեւէ
ցոյց
վաղյլ, երբ
Ա եճլէսը
նիստի
Հրաւիրոլահ
է ,
^ւնելու
Համաբ
Տոքթ.
Մ ոսաաեղի մէկ
հրագիրը
որ կը տրամագրէ
անքատե լ կառավարոլ -
թեան
ել արքունիքին
իբալասութ
իլննե բ ը ։
Ա պանե րունւ
յա յտա բարութիւնը
,
Գ"Բ
գաղտնի
ցրուահ
են փողոցներու
մէք, կ՝
սէ .
« Իրանեան
աղւլր,
որ այժմ
կը գա —
նուի օաար գորհակալներոլ.
ձեռքը,
կը
մօաենայ
իր կեանքի
վախճանին։
Օաաբ
լբտեսնե բ գէսլի
մաՀ կ՚աււա^ւռրդեն
ղայն։
Մ ենք
, ղո րհօն
ղինուոբնեբ եւ սպանե ր ,
մ իապետութիւնր
եւ իրանի
մեհութիւնը
ապաՀովելոլ
ել մեր մայր
Հայրենիքը
փր
կելու
Համաբ
օտարականներու
ել անոնց
գորհիքնեբոլ
ձեռքերէն
, կը
յայտարարենք
թէ
մօաիկ
ապագային
, եթէ սա
աղուէս
ել յամառ
հ՜եբունին
( Տ ՚ ՚ ք թ • Մ ոսատեղ)
իր
ռճբապաբա
գոբհակիցնե՜րբ
շդադրեցնեն
իրենց անճաՀ
գո բհունէութիւնր
,
պիտի
ձգենք
մեբ պաշտօնը եւմիասնարար
ղէնք
վե րցնե լով
պիտի կատա րենք
ամ էն
գոՀո–
գութիւն
,ի շաՀ մեր սիրեցեալ
Հայբենի -
քին : Պիաի
խնգրենք
մեր կրօնական
մեհ
առաքնոբդէն՝
է յաթոլլաՀ
Պո
րուճեբտիէն
ոտքի
ելլել , պա շտպանե լու Համար մեր
կրօնը
ել երկրին
անկաիսութիւնր
կառա -
վարութեան
գէմ ոբ
Համ ա
յնավաբական
վարդապետութիւն
մր կր տա բահէ : Եւ
պիաի
ա պա ց ո ւց ան ենք
ա շխարՀի թէ ա
յս
երկրին
մէք կա՛ն
մ արգիկ
որոնք
կ՛ուղեն
յ
ե՜ր սիրեցեալ
իրանր
վ՚ըկե
լ գժ բա խտո
լ –
թիւններէ
եւ գերութենէ
» :
Հեռագրական
գո րհակա
լութիւնը
այս
առթիւ
դիտել
կուաայ թէ «օտար
գորհա–
կա^ւե բ» բաա ցար
ութ
իւնր
Հաւանօ
րէն կը
վերաբերի
Թոլգէ
կուսակցութեան
(Հա —
մայնավար) ;
էյաթոլլաՀ
Պորուճերտի
կբօնապեա
մ լ ^ է որ նախապէս
քաղաքա -
կան
գորհ ունէ ութ
իւն չէ ունեցահ
։
ԱՌԱՋԻՆ ԳԵՐԻՆԵՐԸ
ՓՈխԱԴՐՈհԵՑԱՆ
Աղդաժողովփն
վիրաւոր
ել Հիւանգ դե -
րիներու
առաքին
խոլմբր
Հիւս. Բո րէա
յէն
ճամբայ
Հանուեցաւ
եբէկ գէպի
Փանմուն–
ժոմ , ուր պիտի փոխանակուին
Համայնա
վար
գերիներու
Հեա , ե բկուշաբթի
օր ։
Մէկ աեգէն
միւսր
ճամբան
200
մղոն
եր
կայնութիւն
ունի : Փոխադրութիւնը
պի .
տի կատա բուի
քսան կառքե բով ,
որոնց
մէք կան շրքուն
Հիւանգանոցներ
% Միքոց
ներ
ձեռք առնուահ
են , ճամ րաներու ա -
պաՀովութեան
Համար
ւ
Գաշնակիցներուն
յանձնելիք
առաքին
600
գեբիներր
ճամբայ
պիտի
Հանուին Եշ՛ օր։ Ջորս օր ետք
Փանմունժոմ
պիաի փոխադրուին
, փոխա—
նակուելոլ
Համաբ
՚.Առաքին
առթիւ
եօթը
ղինուորական
բժիշկներ
պիտի
խօսին
ԾԱՆՐ ԴԷՊՔԵՐ
ձՆԴ Կ Ա ՋԻՆԻ ՄԷՋ ^
40-000 ԸՄՐՈՍ ՏՆԵՐ ԿԸ ՚^ԱԷԵ՚Ն
ԷԱՈՍԻ Վ ՐԱՅ
1
Հնգկաշինի
ֆրանսական
Հրամանաաա
-,
բութիւնր կր հանուցանէ թէ
րմրոստները.
ապրիլ
ւՅ/5՛
սկսան
իրենց
գաբնանային
յաբձակոդականր
, անցնելով
Ըաոսի
սաՀ–\
մ անագլուխր:
Ֆրանսական
ղօրքր ստիպ -
ուեցաւ
լքե լ Աամ Նէօ քաղաքր, որ կը.
գտնուի
Հանոյէն
200
քիլոմեթր
ղէպի ա–^
րեւմ ուտք ; Ֆրանսական
ուժերր
քաշուե
- •
ցան դէպի
Հարաւ
, լեռնա
յին
վա
յրի
չրր՜ւ
քան մը որ ծանօ թ է «Հաղա րգլխ
անի
ե ա–
1
Հանգ ^անունով
յ
|
կ՚ըսուի թէ Լառս մտահ
են երկու
թրշ -•>
նամի
զօրաբաժիննեբ
: Այս չրքանր
մինշեւ՝^
Հիմա աղատ
մնացած էր պատերաղմէն
է -,
Կր կարծուի թէ ըմ՛րոստներր
կ՝ոլղեն
^
պա շարել Աա
Նէօն որ Հինդերրոգ
կարե–.
ւոր
քաղաքն է , անտառապատ
լեոնե բով
։ ,
Բաղաքին
պարպում
ր շատոնց նախաաես
– յ
ուած
էր։ Ֆրանսական
Հրամանաաաբու
-^
թիւնր
չէր ծածկած
թէ այգ քաղաքին
պա–~ .
Հակաղօբքը
բաւական
չէ ,
կասեցնելու
յ
Համար
րմբոստներուն
յառաքխաղացոլ
–<
թիւնը եւ թէ գիմագրութեան
ճակատը
<
պիտի փոխագրուէր
աւելի
դէպի
Հարաւ
յ ՝֊՛
Լաոսի
լեռնադաշտին
վրայ։
Աամ
Նէօ կր գտնուի
Հովիտի
մր մ՛էք ,^
շբքապատուքսծ.
ծաէւախիտ
րլուրներով
։Հ
Բաղաքր
արտաքին
աշխարՀին Հետ կապ.^1^^
ուած է միայն
լեռնային
արաՀեաներով
եւ՝.
օդակայաններով
: Հրամ՛ անատ ա ր ո
լ թ
իւն ը՛^
որոշեց
պարսլել
քաղաքր , տեսնելով
;
որ
րմրոսանեբր
կը սպառնան
կտրել նա–՝^
Հանքի
դիհը
յ
ՊաՀակաղօրքր
ստիպուած
է՚\
•լեոնա
յին արաՀետներէ
անցնիլ
քանի
մ ր\
օր,
"՛՛րիչ
խաբիսիսնեբ
Հասնելէ
աււաք
–.^
Աամ
Նէօ
ունի երեք Հաղար
բնակիչ
եւ\
Լաոսի
աււաքին
քաղաքն է որ կ՚իյնայ
ըմ–^՛
բոստներուն
ձեռքը ;
՚. ՚;՛
X
Լաոս
Հնգկաչինի
թեբակգղիին
ամէ - ՝.
նէն րնգարձակ
պետութիւնն
է,
1-800
000
րնակիչներով։
Տարածութիւնը
250-000՛
Ք"–՛
Ք1՚Լ՝ ^ այսինչ
Ֆբանսայի
գրեթէ կէ–\
ոը : Իր գլխաւո
ր Հարսաութիւնր
կր կագ– ;
՛քէ Ա եքոնկի
չրքանը, որ կը բ՚ւնէ
աբեւ
մաետն
սաՀմանին
ամենամեծ
մասր։
Իր՛
բարեբեր
Հովիտներուն
մ՛էք կը մչակեն
րը—
րինձը , որ բնակշութեան
գլխաւոր
սնուն–
՝
ԳԸ կը կ՚"գմէ ••
Այս
նաՀանդին
անկաիսութիւնր
Հաս –\
տատուեցալ
1949
Տուլիս
19/1՛՛ ;
X
Աոքի օր կաբգ մր նախարարներ
նիստ \
\
գաշնակից
գերիներուն
Հետ
, երբ սկսի
փո
—յ
խանակոլթիւնը
; իւբաքանշիւբ
Հիւանդ
եւ՝^
վիրաւոր
գերի
բժչկական
քննութեան
պի– ;
տի
ենթարկուի
։ Մէքաղգային
կարմիր
ւ
Խաշն ալ բժիչկնեբ
ղրկած է
գերիներու
^
կայանր :
^
Փոխանակութեան
փորձ
մր
կատարոլե—՚Լ
ցաւ
առքի
օր, Բորէայի
«Աղատութեան
ք
գիւղին»
մէք։
Երկու
Հարիւր
քսանեւՀինգ
^
գա^ակից
ղինուոբնեբ
իբրեւ
գերի դոբ
- 1
ծածոլելով
, ենթարկուեցան
փոխանակու–
,
թեան
փո րձին
:
I
X
Հարաւ. Բորէայի
նախագաՀր,
Աին -
կէմ քիի, յայտարարեց
թէ կը մերժէ
որեւէ ^
կ՛ս րգագրութ
իւն որ Հիմնուած է երկրին ^
րաժանման
վրայ։
^ԱգԳՐ
՚ գ է ՚ " Ք է ՚ թ
՚ Ր ՛ " ՜՜
Հաստատէ
իր
միութիւնր
յաղթապանծ
յ
յառաք խաղալով
գէպի
Եալու գետր,
մեր ^
Հինաւուրց
Հիւս.
սաՀմ անադլուխ
ր » : \
Օ Ր Ը
Օ Ր Ի Ն
ԽՆԱՅԵՑԷ-Ի ՋԵՐ ԵԻ ՄԵՐ Ա ՉՔ Ե ՐՈԻ՚ ե
Աոտռւն կանուխ տողաշար - գրաշարը
խմբ ա գ րին վ ր ա յ վ ազեց, ձեռ ա գիր մ1ը
ձեււքը •
-
Այս յ օ դ ո ւ ա ծ ը գրող պարոնը չ ի ՞ գի–
ահր որ կարմիր գ ո յնը կը վնասէ աչք։^–
րուն յ ՜մանաւանդ ելեկսւրական լ ո յ ս ի տա.կ :
=
Այս անգ ամ շարէ, կ ՚ ազդ ա բ ա ր ենք որ
ուրիշ ատեն սովորական մելանով .գրեն -
Հակւաաւկ պարա գ ային կը պաաււենք :
իրիկուա)ն դ է մ , ուրխշ ձեոագիր մ՛ը կը
հ ա ս ն է ր ։ Սեւ մելանով,
ր ա յց
կարմիր
թ ո ւ ղ թ ի վ ր ա յ :
Յա ջորդ օրը, երբ խւքբագիրը ապաբան
կը ղր կ է ր ձե ռ ա գիրը , նորէն բ ողո ք -
—
Թ ո ւ ղթ չ ք մնացեր Փարիզի մէջ :
Աչքերս կը դսւոնան, երբ ւլրւա՚ն կը ն ա յ ի մ ։
= Հ ա մբ ե ր է , ա յ ս վերջինն է ։
Ե
Լ խմբ ա գ իրը թէելադբեց ագդարարու -
թ ի ւ ն մը գրէլ, որպէսզի յօ դ ու ա ծ ա գ իրնհ–
րը գունաւար մելան կամ
թ ո ւ ղ թ չգործսէ–
ծեն : Ոչ կարմիր, ոչ կանանչ , ոչ ալ դ ե
ղին , այլ պարգ մելան,
մանիշակսեգոյՕ֊
կամ
ս ե ւ ։
Այս ւաւթիւ, խնդ րե ց անգ ամ մը եւս
յ ի
շեցնել —
Միչա
մելանով
գրեցէք։ Մէկ էքի
վրայ
ԳԸ^ՅԷՔ
՚
հ1առն
ի խուոն
մի գրէք : Կասկածե
լի
րառե ր ր , մանաւանգ
անուններ
ր
մաքուբ
ՂՐ^ՅԷՔ
՚–
Ե թ է անսրբա գ րելի ՛գրագէտ եւ հայկա–
բան չ է ք ,
րաբեՀաճեցէք
լուսանցք
ել
բաց
տողեր
ձղել,
որպէսգի կարելի ը լ լ ա յ սըր.
բսեգւբել եւ շարել :
Ե թէ խմբ ա գ րին եւ տողաշարին ա չք երը
ե ւ ջիղերը օսրժէք չունին ձեզի
համար,
գոնէ ձեր ա չք երո ւն խն ա յե ց է ք :
Տակաւին յի շ ե ց ն է ի ՞ թ է տեղականւ թ ե ր
թ ե ր ո ւ ն մէջ ձեռագիրւնեբը մեքենա գիր են :
Մենք ա յ դ զո հ ո ղ ռ ւ թի ւ նը չենք պահան–
ջեր, այլ քիչ մը ուշադԼրութիւն :
ի սէր ազգութՏւան եւ - - - յաո֊աջդիմու–
թե ան :
ՎԱՀկ
գում՛արեցին
նա խագա Հո լթե ամ բ Պ ՚ Վէն–՛
սան
Օրիոլի , քննելու
Համար
կացութիւ—
նը եւ նոր արչաւանքին
Հեաեւանքնեբը
ո–
բոնք սերտ կապ ունին Բամպոճի Հեա ։
ԸՆԿԵՐՎԱՐԱԿԱՆ
ՄԻՋԱԶԳԱՅԻՆԻ
ԲԱՆԱՋԵՒԸ
Ընկերվարական
Ա իքաղգա
յինի
Ը^Գ^ *
ի՚ոբՀուրգր,
որ վերքացաւ
Բչ. օր, Փիւ -
թ " յ ի մէք (Փարիղ)
, իր քսւէաբկած
բա -
նաձեւով կր յա յաարարէ թէ ընկերվա -
բական
ժողովրգասլետութիւնր
միակ
–.ւիմն
է որ կրնա
յ ապաՀովել
աչխաբՀի
էս աղա
–՜^
ղո ւթի
ւնր եւ բնական
Հար սա ութե՜ անց
լր՜– \
րիւ օգտագործոլմր
, քաղաքական
եւ տն
տեսական
աղաաութեամր
ել
րնկերային՛
աբգաբութեամր
։ ԽորՀուրդը
միաձայնու–
՝
թեամր
Համողում կր յայտնէ թէ պետու
թեանց
միքեւ
բոլոբ
վէճեբը
կրնան
լուծ -
ուիլ
իսաղաղ
միքոցներով
; Ագատ
աչիսար–
Հր եւ մասնաւորապէս
աշիսաւհաւոր բագ -
մութ իւններբ
, առա^որգութեամ
բ
րև -
կե բվարականնե
րու , անզաղար կբ պայ
քաբին
խաղաղութեան
Համար,
Հաւաքա -
կան ապաՀո
ւԼււ ւթե ամ՛բ , իրալարարու
-
թեամր
ե
՜լ
գինաթափութեամբ
։
ԽոբՀուբ–
ԳՐ
կ՝ ոդ քունէ
Խ - Մ իութեան
լաւագոյն
տբամագրոլթիւնեբր
, որոնք
յոյս կր ներ–
^
չեն
կացութեան
բարւոքման
վարականներբ
շեն մոռնար թէ
Հիմնական
( օ ա ր ո ւնա կ ո ւթիւնը կարդալ գ . է յ )
Fonds A.R.A.M
