քօոճճ
6Ո 1
925
0.
տ,|ո6 276
.286
•ւոշշէՔԱՈ :
Տ€ք–|.
Ի
^1ՏՏ^1
<|>\է\|
ք
^շ^^ՅՕէւօո 6է ^(յտւուտէՈՅէւօո
:
32,
ք
(սշ (^6 1ք671Տ6,
Բտքւտ (9–)
Օ Ր Ա Թ Ե Ր Թ
ԲԱԺԱՆՈՐԳԱԳԲՈՒԹԻՒՆ•
Ֆրանսա. եւ Հյաղութ-ներ՝ աարեկան 2500 ֆ ր • վեցամս–
1300
Արտասսւհման տարեկան 3000 փրանք : ՀԱ Տ Ը 10 ՖՐ •
Շ. Շ.
Ր/^քՀ1Տ 1678
- 63
ԵՐԵՔՇԱԲԹԻ
1 4
ԱՊՐԻԼ
1 4 /\V[^Ա
9 5 3
29ՐԴ ՏԱՐԻ ԹԻՒ
7041
Խմբագիր՝
ՇԱՒԱՐՇ
ՄԻԱԱԲԵԱՆ
ՆՈՐ ՇՐ^ ԱՆ ՕՐԴ՝ ՏԱՐԻ ԹԻՒ 2452
Ս՛ԵՐ խՕՍՔԸ
Ճ Ե Մ Ա Ր Ա Ն Ը Կ Ը Ճ Ո Ի Ա Ն Ա Յ
Համ ազգա
յէն
- Փալանճեան
ճեմ
աբա
-
նին
նոբ ձէ^ՔէԼ՝
որուն
Հիմնաբվէքբ
կա
-
աա րուահ՜ է "՚սլրիլ
(է՛ն , նոր
շյ՚քո՚ն
մլչ կր
բանայ
Պէյրութի
այս կրթարանին
Համաբ։
Այս
շէնքին
շնոբՀիւ,
հասաաաութիւնր
ոլիաի
կրնայ
լրացնել կարգ
մբ սլաՀան ք ~–
ներ
, որոնք յեաաձգուահ
էին , տեզյի
անձ
կութեան
սլատճաո-ոփ
•
Որքան
գիտենք
, շինութիւնր
ալարտահ
սլէտէ
Րյյյ"յ
յառաքէկայ
Հոկտեմբերին
:
Ուրեմն
սլաարաստ՝
Գ " ՚
Լ
Է
Ք
տարեշրջանին
Համար
, երբ կր տօնուի
ճեմարանին
2օ ~
ամեակր
:
Հեռոլ՝
Հայրենիքէն
, երկու
բագմավաս–
աակ
գէմքեր
, Լ . Շանթ
եւ Ն • Ագբալեան
,
ձեոք
ձեռքի
տուին
1929/5՛ ,
այս Հաստա—
աութէւնր
Հիմնելու
Համար
:
Երկուքն
ալ, Հակառակ
իրենց
յոգնու
-
թեան
ել տառապանքին
, գորհի
փարեցան
ե րիտասարգա
կան թանգափառո
լթե ամր
Ի՞նշ
ունէին
անոնք
յ
էբբեւ
Հիմնական
գրամ ագլուխ
:
Անսասան
Հաւատք
եւ տննկուն
կամք
:
Երկու
անպարտելի
յատ կութ էււննե րո
րոնք
իրենց
աւիշր
կլլ ստանային
Հ. Տ ՛
՚Իաշ -
նակցոլթենէն
:
^՚-Սէւ^^Բ
"՛ռաքին
վայրկեանէն
իսկ
յուստՀատութեան
պիտի
մատնուէին
,
տեսնելով
իրենց արամագրուահ
նիւթա
-
կան
՚քիչ
-Յ
՚՚՚յ
-ՈԼ՛
պիտհ
ն...ե.^՝,..^^ք Լ՚>.
անփառունակ
նաՀանքր
:
Անոնք սրտանց
փարեցան
գորհի։
ԱՀաւասիկ
արգիւնքր,
առաքնակարգ
ճեմարան
մր՝ Լիբանանի
Հիւրրնկալ
ափե
րուն
վրայ
։
Տնտեսական
ագրիւրներն
ալ
ՀետզՀետէ
բազմապատկուեցան
:
. Մասնաւորապէս
Հիւս.
Ամերիկայի
կ.
Խաչր
(այմմ
Հ՛Օ՛Մ
՚) , առաւելագոյն
ա ֊
քակցութիւնն
րնհայեց
, թեթեւցնելով
օր
ուան
Հոգերր
։
ճեմա րանր
տ եզա
լոր ուահ
էր
Հնօրե՜ա
յ
շէնքի
մր մէք, ել ատեն
մր վերքր
այլուր
վւոէսա՚էրուեցաւ,
շատ
աւելի էսեգճ
պայ
մաններու
տակ
յ
Բայց
եւ այնպէս
, «գորհր
կր
քալէր՜»։
Ամ ուր
էին
Հիմ երր եւ վստաՀութիւն
կր
ներ^շէին
ամէնէն
թերաՀալաաին
%
Այգ
միքոցին
էր որ , սրացաւ
երիտա
-
սարգ
մ՜ր, ոզբացեալ
Նշան Փալանճեան
,
20-000
սթերլին
կր կտակէր,
նոր շէնք
մր
գնելու
Համար
։
իր
քո յրերր
անմ՛իքապէս
գո րհա գրե
ցին
կտակր։
Աւ զնռւեցալ
ներկայ
շէնքր
, ֊ –
Ֆրանսայի
հովային
Հ րամ անաաա
րութեան
երրեմնի
պաշաօնատունր
:
Անացեալր
Լրացռւց
Լեւոն
Շանթ ,
եբ
կար պտոյտ
մր կաաարելով
գէպի
Մ ՚
Նա–
Հանգներր
, Հակառակ
իր ութսուն
տարի
ներու
յոգնութեան
յ
Արգիւնքր՝
127-000
աոլար,
որմէ
աւել–
ցահ գումար
մր այմ֊մ
կր գորհահուի
նոբ
շէ՚նքէ^
շինութեան
:
Անշուշտ
մեհ մխիթարութիւն
մր
շէ
նիւթական
շէնքր , առանց
ներքին բովան
֊
գակութեան
։
Համ ազգա յին էնկե րութիւնր
եւ
Հաս
֊
աաաութեան
վարի^երլ,
այգ
Հոգն
ալ
ստանձնահ
են միեւնո յնվճռա
կանութեամ բ ։
Արգէ^ կատարուահ–
են կարգ
մր բարե–
փոխումներ
։ Իսկ յառաքիկայ
շրքանին
պի
տի փոբձեն
գոբհագրել
րնգարձակ
հրա
-
գիր
մրէ որու
մասին
պիտի
խօսինք
ա
-
սանձէն
:
Շ •
0 1 ' հ հ Ա Ն
Դ Է Պ - ^ Ե Ր Ը
ԹՈԻՐՔ ԹԵՐԹԻ ՄԸ
ձԱԿԱձԱՅ ՔՍՈՒւԹԻհՆԸ
ԽՄ Բ
Ինչպէս եսսլորդած– էինք կիրա
կի օր, Պոլսսյ թ ո ւ ր ք
թ ե ր թ ե ր է ն « Ենի
Սսւպսւե» գՐգո-իչ գ ր ռ ւ թի ւ ն մը երատա -
րակած է ճայ կական դ պրոցներու դ է մ
:
Ահաւասիկ յօ դ ո ւ ա ծ ին այմ՚բոզջութիւնը (2
ապրիլ)
Հայ
փոքրամասնութեան
պատկանոգ՝
կարգ
մ ր վարժարաններու
մէք կրօնքէ
եւ
«Հայ կական
ութ եան՝» քա րոգութիւննե
ր
կր
կատարուին
։ Այգ
վարժարաններու
մէք
պա շտօնա վար
ո
զ թուրք
ուսուցի^երր
ի -
րենց
Հայ պաշտօնակիցնե
բուն
բռնահ
լ ^ —
թացքէն
առքել
^շատ
գժուար
կացու
-
թեան
մրտ> մաանռւահ՜
են ։ Թուրք
ուսու
-
ցիներբ
շեն Հրաւիբուիբ
պաշտօնական
կամ անպաշտօն
որեւէ Հաւաքո
յ թ ի
: Վար–
ժարաննեբու
տնօրէններն
ալ
կրթական
տնօրէն ութե՜ ան
մ օտ
կր
բո ՛լոքեն
թուրք
ագգա յնականութեան
Համար
բհաէսնգբու–
թէ
՚ւն
ցոյց
տուող
թուրք
ուսուցիչներու
գէմ,
եւ զանագան
պատբուա1
^եբ
գանե
-
լո
՚է^
կր սլաՀանքեն
որ անոնք
տա
բրեր
վարժարաններ
փոէսագբուին
:
Այս
Հաւաքոյթներր
կր գումարուին
ղա
նաւլան առիթներով
եւ Հայ աեսոլ^երն
ու
ղասատուներր
էրենց
ա շա՛կե ր ան ե բ ո ւն
կր
ՀրաՀանգեն
որ թրքերէն
գասե
րէն
ղատ
ուրէ՛շ որեւէ
աոթէլ
թրքերէն
բառ
մր
էսկ
շարա։*աս––սռ
։ ս^ս
ալ զր
՜՜"""..."՚
սկւլբունքով
որոշումներ
տուահ
են ։
Այսպիսի
Հայ վարժա րաննե
բու
մ էք պաշ––
տօնավաբոզ
թուրք
ուսուցէշներր
կ՚առար
կեն թէ այս պայմաններուն
տակ
Հասպա–
րէղէ՛ եւ թուրք արժանապատուութեան
ա–
նունով
բան
մլլ չէ մնացահ»
, ել
ոլրէշ
ճամբայ
շեն գտներ
բայց
եթէ
Հրաժարէլ։
Օրինակ,
Գում՚լափոլէ
Հայ
վարժարանին
մէք
թուրք
եւ Հայ ուսուցի^երու
մէքեւ
ստեղհոլահ
ձգաումր անտանե
լփ
գարձահ
է ։ Այգտեղ
ա լ Հայ աշակերտնեբուն
բա
֊
ցարձակապէս
աբգէլուահ
է թրքերէն
է ս Օ –
սիլ
ել րոել
թէ «ես թուրք
Հայրենակից
մրն
եմ» էՏղոց կարդացահ
Հայերէն
ղասա–
ԳԲքերր
միւս
Հայ վարժարաններու
դասա–
ղբքեբէն
տարրեր
են ել աշակերանեբր
ի—
րենց գրքերր
Թուրքերէն
՛կր պաՀեն
եւ
կաբգ
մր Հայեվէու
ցոյց կուտան՛
;
Տ՚լոց
«Հայ կականս
ւթիւն»
ներա րկե
լու
տեսակէտով
, Հա յեբու
միքեւ
ալ տարա
-
կարհութիէննեբ
հագահ
են ։ կարգ մր Հայ
վաբժաբաններու
մէք,
ո շէն
շ կր
հահկուի
թուրք
գասատունեբէն
եւ
քննիչէ
րէն
։
Այն
Հայ Հայրենակիցնեբր,
որոնք մտեր
-
մութիւն
ունին
Թուրքերուն
Հետ,
կը
գանգատին
ել կ՝ըսեն
թէ կարգ
մը
թթոլ
Հայեր
ճնշում
կը բանեցնեն
իրենց
վ յ ՚ ա յ •
Թուրք
ոստիկանութիւնը
տեսահ
էր
թէ
Աէն
Պընուա
լիսէէն
մէք պաաաՀահ
վի
-
րաւո րման
գէոլքը
«կրօնական
քաբոզոլ
֊
թեան»
աբգէւնքն
է. թուրք
ոսաէկանու
-
թիւնը
աչալրքութեամր
կը քննէ խնդիրր
;
իսկ
կրթական
քննիչներն
ալ ի
պաշտօնէ
կը
քննեն
զա/ն
*
Այժմ
բոլոբ օաար
ել
փոքրամասնոլ
-
թեանց պաականող
վաբժարաննեբր
խի^^
Հակակշռի
մր ենթակայ
պէտի
^ ^ 5 ,
.
Այգ
գպրոցներուն
մէք սլատաՀահ
ամե
նագոյղն
գոբհունէութիւն
մր խստիլ
^ լ , ^
աի
Հեաապնգոլի։
Բոլոր
վարժարաննե
բուն մէք անպատճառ
թուրք
օգնական
տը֊
նօրէն
մը պէտի
գտնուի։
Գասալանգոլ
թեան
հբագիբները
ել գասագր^էր^
^^^^^^
վերաքննուին
յ
՚
՚
ՊԱՇՏՕՆԱԿԱՆ
ՀԵՐԲՈՒՄ
1՚–ՐՒ2 թւււքրք
Ւ^ԸՒ
ճիւմՀուրէյէթ
կը դրէ այս աււթիւ (3 ԱպրիԱ
Կրթական
աեսշութեան
օաար
եւ փոք
-
րամասնութեանց
վարժարաններու
տնօ
-
րէնի
օգնական
Օսման
Կիւնէյի
կոզմէ
Հերքուեցալ
այն լուրր
թէ
Գում՚ղափուի
Հայոց
վարժարանին
մէք թուրքերէն
էսօ ֊
սելոլ
արղելք
Հաստատուահ
է
Օսման
Կիէնէյ
«Տիւնյա»ի
աշէսատակիցն
ալ էեաեւեալը
յայտարարեց
.
֊
Մինշեւ
սա պապուս
կրթական
՛լոր
-
հավարութեան
հրադրէն
շեղահ
միակ
փոքրամասնեւթեան
վարժարան
մր գո
-՜
յութիւն
շունի : թէ
մեր
քննիշներռւն
եւ
թէ
իմ կատարահ
քննութիւննե
բուս
ըն -
թացքին
նմանօրինակ
գործունէութիւն
մր
չէ տեսնոլահ
։ Կը. սպասենք
ոբ
նմանօրի
նակ
զլ՚ոյցներու
հնունգ
տուող
մեր բն -
կերնեբր
ամէն տեղէ առաք
գիմ՛են
եւ ա
-
՛զօր ինէ
գորհերու
մասին
մեղի
գանգատ
ներկա յացնեն
յ
ԳԾՐԻՆԵՐՈհ ՓՈԻ՚ԱՆԱ ԿՈՒՄԸ
Յառաքիկայ
եբկուշաբթիէ
20
Ասլրիլ,
պիտի
սկսի
Բորէայի
վիրաւոր
եւ
Հիւանգ
գերիներուն
վ՛ո էսանակո
լթիւնր
յ
Բոլորն
ալ պիտի
փոէսագբոլին
Փան
-
մունժոմ,
ուր կր կատարուէին
գփնագա
֊
գարի
բանակցռլթիլններր
: Դալնակէց
-
նեբր պաՀանքահ
էին
փոէսանա կո ւթիւն
ր
"կոիլ
այս
շաբթու,
չորեքչաբթի
,
բայց
€Ւ*–^քւ։
^ ֊ " – 3 . ^ ^
. – ^ « – ^ 3
, - 4 ^ ^
<^—
մանատարը
լուր տուահ
էր թէ
պատրաստ
է գոբհի
սկսիլ
72
ժամէն,
եթէ
կարմիր
-
ներր
կ՝ընգունին։
Այո
վեբքէնները
պտ
-
տասէսանեցին
թէ փոէսանակսւէժէւնը
չի
կբնաբ
սկսիլ
ապրիլ
՚ՀՕԷն առաք :
կարճ
բանակցոլթենէ
մր ետք.
Համ աձա յնու
-
թէւն
գոյացաւ,
յառաքէկա
յ Բչ.
օրուան
Համար
։
Առաքին
էսում րր պիտի րագկանա
յ
100
գերիներէ։
Աււաքին
օրը
՛լա շնա կի
ցնե ր ր
սլիտի
յանձնեն
400
Հիւս • Բորէացի
ել
100
շինացի
գերիներ
: ԱյնուՀետեւ
դաշնակից–
ներր
ամէն
օբ պիտի
վերագարձնեն
500
ղերիներ,
կարմիրները
Հարիլր։
Այսպէս
Աղգաժոզովյլ
պիտէ
յանձնէ
Համ աղում
ար
5800
վիրաւոր
եւ Հիւանգ
գերիներ։
Գերիներու
փոէսանա կութ եան
Համա
֊
ձայնագիրը
առաքին
կարեւոր
վաւեբա
֊
գիրն
է որ կը սաոբագրոլի
ղինադագարի
բանա կցո ւթի՛ննե րէն
ի վեբ
(1951
Օուլէս
10) :
Շարաթ
օր
,երր կր
սաորագրուէր
վերքին
Համաձա յնադէրր,
գաշնակիցնե
-
բու
ձակաա
էն
երկու
թղթակիցներ,
վեց
լուսանկարիշներ
եւ շարժանկարէչներ
ար
տօնուեցան
ներկայ
Բ1Լ
՚"Լ՛"–––
Պաշ
-
տօնաղէրնեբուն
թարդմանութիւնր
տե
-
ւեց տասր վայրկեան
։
Աոլայ
մբ
կը
պատմէ
թէ
երկու
կողմերուն
պատուէ
-
րակները
սբաՀին
մէք նսաան առանց
րառ
մը փոէսանակելու։
Ի վեբք"յ
Ազգաժողո
-
վին
գլխաւոր
նե ր կա
յա ցուց է չբ խզեց
լռոլ–
թէ՚ւնը
, էնքնաՀոս
գրէչ
՛՛Ռ
^"՚՚^^Յ
"՚""–
րագրեց
Համաձայնութեան
երեք
պատ
-
ճէններր
։ Յեաոյ
սաոբագրեց
կարմիրնե
րուն պաշտօնագէրներր
եւ ՛էեց
թուզթերր
յանձնեց
շինացէ
՚լօր •
ԼԻԻ
՚՛
Ւ՚^Ր՚"Ք՚"՝^մ
"–1ք
կողմ ստացաւ
երեք պատճէն,
անգլերէն,
չի՛նարէն
եւ քորէական
լեղուներով
:
Գաշնակէց
Հբամանաաարբ
նորէն
պա
-
Հանքեց
որ կարմիրները
աւելցնեն
իրենց
յանձնելիք
ռա՚լմ ագեր ինե
րո
ւն թէւր,
րայց
անոնք
մերժեցին
, պնդելով
թէ
«է-^՚էԻրՐ
քննահ
են լբքօրԿ^
՝>> •
« Յ Ա Ռ Ա Ջ >Ի
ԲԱՐԳԱհԱՃՄԱՆ ձԱՄԱՐ
Շ՚նռրհակալութեամբ ստացած ենք
Բարեկամ
բժիշկէ
մը՝
3000
ֆրանք
:
Տ
իգրանակեբտցէէն՝
1000
ֆրանք
Հ
Օ Ր Ը
Օ Ր Ի Ն
(Շարունակու-թիւնը Կ^^ՐԴ՚^ւ
՚
ՆՈՐ ԿԱ8ԱՆԸ
«Յառաք»^
նոր լսմբագրատու֊նը կը գտ
-
նյււի Ազգ - Տ՛ան ծադկադարդ պաբտէգին
մ՛էշ, :
Եւրբ ներս մտ նէ ք հաստատու֊թեան մ ե ծ ՚
դ ո ւ ո ն է ն , որ պաշտօհատան մը տպաւո - ՚
ր ո ւ թ ի ւ նը կը գ ործ է , ձեր աււջեւ կը բա ց
ո ւ ի պատմական շէնք մը , —
Թրեվիգի
դ ո ւք սին դղե ա կը :
կեդրոնական շէնքին կից, դ է պի
աջ ,
իյմբագբատււ՚ւնն է : Ընդւսւբձակ սրահ մը՛
գ ե տնայարկ :
օէ՚նքին տակ,
Զ է յթ ւ ւ ւ ն ց ի ՄարգարեաՍի
|սմսրեդէնի փուքւն է ։ Տեսակ մը քարայր,
ռ ր թ ե ր ե ւ ս բաներ մը կը յի շ ե ց ն է Զ է յ թ ւ ւ ւ –
&էն: (ՎաԱառասւունը կը գ տնուի մո ւ տ քի
դրան մօա) :
Չորս հ ա յ նպարա/վահառնեբ , Շիրակի.
ամբարներ հաստատւած են Թրեվիգ վսալո–
ցին
մ է ջ , —
Կ՛
Պոլիս
(4^ոյնսթանթինոփլ) ,
Արարատ, Արաքս, Շէրակ
:
*1|արենաաուն մըն ալ կը գտնուի յա ջ որ դ
Փ*"ւ^ա1։ (Աոլնիէ) —
^ Մա՚՚իսէ
Իսկ պողռ–
Հբաշեան
;
Րոլորն ալ Վանեցի ե ն : կը նշանակէ թ է
ե ր բ օբ մը Վաւսպուրական վերադառնանք,
պարենաւորումը ապսւհռվուած է:
Ն ^ ՚ ի ա –
բ ա ր ո ւթի ւնն ալ կագմ եւ պատրասա :
Ր ա գմաթիւ առեւտրականներ ել արհես–
տաւյւրներ թսաածք են Թրհվիգի եւ
յ ա -
րակից փողոց՛ներուն մ է ջ , — գսրգ ավա -
ճառ,
ա տ ամնաբոյժ, դերձակ, ելեկտրաս
.գէտ
:
կան
.ուբիշ ր ա գմաթիւ հ ա յ առեւտրա -
կաններ ալ ամբողջ թւաղին մէջ :
Մ՚ ե թ բ օ փատէի դիմա ցր երկու
սրճա
րաններու վ երնայարկ եբը վ եբա ծ ուա ծ են
« ծ ա նօթ հաւաքաաեղիներու» , գանագան
միութեաւ(ւց համաւբ : կը ծաււայեն
նսւեւ
իբ բ ե ւ լսարան :
Խմբա գ րա տ ունէն հինգ վ այրկ ե ան հհււու
է տպարանը,
«Արաքս»
: Բակի մը |սորը ,
ապակիէ տանիքով :
օ է նքին գ ո ւ ռ ն է ն մինչ ե ւ տպաբա1Ձ՝ ՛նրր–
բանցքին մէջ
օրն իւ բուն
կ՚եբթ^եւեկեն
ր ա գմաթիւ ուսումնականներ եւ ա յ ց ե լ ո ւ – –
ն ե ր ։
Ոմա՛նք սաւն - տեղ
են եղա ծ , տպարա..
նաաիքԿոջ գրասեղաններսւն
վրու(յ :
Կը
«յրեն ; Կը գ ծ են : Կը ծ ա լլ ե ն : է ը բ ե մն ալ
ա–
կադեմական ասուլիսներ
կը կատարեն ,
յո տ նկ այս ե ւ նսսաւկ :
Մւս^նաւանդ շա բ աթ օրերը, երբ անցու–
դ արձը կը լսափանուի, դ ո ւ ռն է ն
մին չ ե ւ
գրաշարանոց :
Առւաջին։ նորեկր անեցի կը դսւռնայ :
Տպարանատէրը, բանաստեղծ Թոփալ -
եա՛ն, ինքււավարութիւն շնորհած է բ ո լ ո -
բին
ալ :
Ուրիշ պարա գ այ մը կը յի շ ե ց ն է % ւ լ ա ւ յ
Չաքմաքճըլաըը :
Րակին մէջ գըւա|սանութ մը բացա ծ է Մ -
Պարսամեան, իսկ Ռիշէ վաղոցին դիմա ցի
ափը
ուրիշ մը ՝ Հ – Րալուեան; Դարձեալ
բակին մէջ : .
Մէկ խօսքով, մանրանկւար Հ ա յն ո ց մ ը ։
՝
աՀկ
Fonds A.R.A.M
