Խոձշ
8Ո 1 925
ք1. 0. Տ6ա6
276.286
ք^տժտշէւօո 6է ^ժտտւտէՈՅէւօո : 32, 1Հս6
ճշ
1ք671տ6,
Ր
ՅՈՏ (•9–)
Օ Ր Ա Թ Ե Ր Թ
Ֆրանսա ե ւ ^ ա ղ ո ւ թն ե ր ՝ տարեկան 2500 ֆ ր • վ եցամս • 1300
Արտասահման տալւեկան 3000 ֆրանք : Հ Ա Տ Ը 10 ՖՐ •
Շ.
Շ.
ր. Բ>\ք^1Տ 1678 - 63
ԿԻՐևԿԻ
1 2
ԱՊՐԻԼ
1 9 5 3
29ՐԳ ՏԱՐԻ Թ ԻԻ 7010
նէմբագէր՝
ԾԱՒԱՐՇ
ՄԻՍԱ-ԲԵԱՆ
ՆՈՐ ՇՐՋԱՆ ՕՐԴ՝ ՏԱՐԻ ԹԻԻ 2451
ՄԵՐ խՕՍՔԸ
Օ Ր Ը
Օ Ր Ի Ն
ՃԻԳ ՄԸ ԵՒՍ
Տւղ՚՚ւգրէսկւււն
բարեկարգութեաՆց
Հետ ,
որոնք
սլիտի չտրուՖակուին
, 1լ ուպենք ճիգ
մլէ եւս փորձել,
ճոիւտցնելու
Հսւմար
թեր–
թին
րուիանգա1լութիւնր
:
Ուրեմն,
այս կոչն ալ մեր
աշիատակից–
ներուն
;
Հէն թէ նոր :
Շուտով
«Տառաշար
երեսուն
տարեկան
կր գառնայ
, եթէ չՀաշուենք
սլաաերազմի
քառամ եա
յ գագարր Հ
Որքա՛՛ն մաաւոր
ումեր պակսեցան
, այգ
երեսուն
տարիներու
լնթԽցքին
,
ամրոգք
տ գէլին , եւ մեր Համեստ
ահ՚ուին
մէԼ %
Նուագագո
յն
Հա շուով
,
չ ՚ ՚ Ս " ՜
^ե
՚^է
Հարիւրր
կ՝անցնի
յաւիտենապէս
անՀե -
տացած՜ներու
թիւր
% ԼՆկաաի
ունինք
ամ–
յւոգչ
Հայկական
ԱրտասաՀմանլչ^
՚,
Տարիքի
րեռր եւ րնական
վաթճանր ա–
ռին
տարին
ամրուլ^
սերունգներ
,
ո րոնք
լայն
ակօսներ
րացաՆ
էին իրենց գիտու -
թեամր
,
աշթատանքով
ել ստեղհ՜ագո
ր -
Նութեամ ր %
Տարէցներուն
Հեա , երիտասարգ
արեւ -
ներ ալ մ արեցան
, իրրեւ
Հետեւանք
Հի -
ւանգութեան
, թշուառութեան
կամ այլա—
ղան աառապանքեերու
:
Եթէ
միայն
«Յառաջէի
Հեա կապուած՜
« Տիսրունի
»ներր
Համրէինք
...
Առանց
Հաշուելու
կարղ
մր տխուր ե -
լո յթներ
ոգԼերու ճակատին
վրա
յ ;
Արգ, Հակառակ
այս անողոք
իրականու–
թեան,
«Յառախը,
ինչպէս
ամբողշ
Գաշ֊
նակցական
մ՛ամուլր
կրնայ
պարծիլ իր
աչխաաակիցներոլ
րագմութեամր
ել այ-
լագան
ո ւթեամ ր :
|
Կր մնայ
Համ՛ախմբել,
գասաւորել
ղա ֊
նոնք
, իւրաքանչիւրին
տալով
իր
ղերր
՛Բէչ ֊ շատ Հասուն
գլուխներ
գիտեն թէ
ո՛րն է իրենց տեղր՝ քարոգչական
ան -
գասաանին
մէ^ ;
Ո՛վ որ պաշար ել գրիչ
ունի
ազգային
եւ կուսակցական
խնգիրներ
լուսարա
—
նելու
Համար,
էլանցնի
ղրասեղանին
առ ֊
չեւ։ կր մշակէ
իր նաիսլնարած
նիւթերր
եւ կր ղրկէ
թերթին
:
Ո՚-րի^եր
ընկերային
ել
քաղաքական
խնղիրներո՚^վ
կր ւլբաղին
, օրը օրին Հե ֊
տեւելով
միջազգա
յին
անցուգարձին
:
ք՚աց են «3առաչ»ի
սիլնակներր
,
շաբթէ
շաբաթ :
Գրական
—
գեղարուեստական
րամ
ինբ
կր պաՀանչէ
նոր աշվսաաանք
,
ինչսլէս
ե րկրո ր գ ա չվսարՀամ արտէն առաչ ;
Պիաի խնգրէ
ինք մեր ա
շիսատակիցներէն
մ ասնաւորապէս
ում տալ արձակին
, որ
անաիրութեան
մատնուած
է, ամէն
տեղ։
Սիրով տեղ կուաանք
«իբալ»
բանաս -
՚վեղծութե
ասպ X
Պիտի չանանք
վե բա կենղանացնել
«Ա իաք
եւ Աբուեստ^ի
բամինբ
, ղոր
այնքան
Հմտօրէն կր մշակէր Շ՛ Նաբգոէնին
, ա -
մէն
կիբակի •
կր փնտռենք
ձեռնՀաս աշխատակից
մբ,
ՀՀմանբելոլ»
Համար տնտեսական
խնգիր -
ներ եւ զանազան
օրէնքներ
, որոնք
սերտ
կապ
ունին մեր ամենօրեայ
կեանքին
Հետ։
(Ո^ւ-ր ես, րնկեր Տէրպէտէրեան
. . .)
յ
՛֊.–՛
« Գիաական
ասուլփս֊»բ
Յառաջ/ւ
անբա–
ման
մասբ կաղմած
է
ւքկիզբէն ի վեբ։
(Այմմ երիաասարգ
մբ կբ լրացնէ
ողբաց
եալ
Հ •
Տէրոսկիի
պակասբ) :
Աււանձին
պիաի
խօսինք
թգթակցոլ
-
թեանց
մասին,
բչլան
սաՀմանէն
գուբս թէ
^Զայներ
Գաւառսէն
, որոնք
Յաււաջ^ ^5,^1*–
գանի
մասերէն
մին կր կազմեն X
գ ե ռ կբ խօսինք I
Շ՛
ՅԱՌԱ՜Ջ, ՏՈՂԱՇԱՐՈՎ • • •
Ոէ-րեմն,
1932
Յունուարին
Լաֆայէթէն
չո՚-եցինք
գէպի
մեթրօ
թ՝ոլպիաք
, նոր
բոյն մբ Հաստատելու
Համաբ ;
ԿԴչնէինք
Հիւսիսէն
Հարաւ։
ճիչգ
18
կայարան՝
փապուէլիով
ԼՄեթբօ)։
Տեւո -
ղութիւնբ՝
30 — 45
վայբկեան
: •
Մեր բարեկամբ, Պ • Յակոբ Տէր Յակոբ–
եան
, նախկին
խմբաղիբ եւ գրագէտ
, Հա
մեստ բնակարան
մր ունէր
անչուք
փողո
ցէ մր անկիւնբ,
այմմ
Հանրածանօթ
Տա–
մէմր :
Տ ունին
գիմ ացբ կբ գանուէր
աւերակ
չէնք մբ, որուն գետնայարկր
բացուած էբ
նոբ տպա բանր ;
«3առաչ»բ
տեւլաւորելոու
Համար , աւե -
բա1լեե բ բ մաքբե
լով
, նախկին
աբՀեստա -
նոց
մբ վերածեր
էին գրասենեակի
:
Մեր տրամ աղրութեան
աակ ունէինք
եր
կու
բնգաբձակ
սենեա1^եբ : Մէկբ՝ փո -
ղոցին վրայ
, ամբողչ պաաբ ապակի :
Աի՚֊–
սր
բակին
վբայ ;
Մէկբ յատկացուած
էր խմրաղբութեան
,
միւսբ
վա ր չո ւթե
ան ել առաքման ;
Իտալական կոկիկ ապաբան
մլն էր , լն -
գարձակ եւ լուսաւոր
:
Ամ ենամ եհ՜ առաւե լութ իւնբ
տ ողա
չաբ
մ եքենայ
մ՛ր վե րչին
ղրութեամբ
(
էնթեր֊
թիփ)
, ոբդւն
նմանբ
չունին
Փար
իզի
Հայ–
կական
մ իւս
տպարաններ
բ
(Հինգ - վեց
Հատ^ :
^ էէ
այսպէս
«Տաււաչ»բ
սկսաւ
է՚"Ս"՚–էԼ
տողաչարով։
Տե։լական
թեբթեբոլ
մեհ-ու–
թեամբ :
Առաչին
փորձն էբ այս Փարիէլի
մ՛էչ ,
Հայերէն
օրաթերթի
մ՛բ Համար :
Առաչփն
տողաչարն
եղաւ
ԱԿրո՚էչր
, ո–
բուն
յաչոբղեց
Արամր, ոբ մինչեւ
այսօբ
կր
մնայ
պաանէչին
փբայ :
Յետոյ
ուրիշներ ալ եկան ու
գացին
ւ
կամ
օգնութեան
Հասան
լայն ել նեղ օրե -
բուն,
՚ՀաՀան
, Աաթօ, Աբաաչէս
, Լե -
ւոն
, Գմբէթեան
եւայ^
;
Տպաղրիչ
մեքենան
Հէն օրերու
յիչա -
տակ
մլն էբ :
Եթէ
ուղէի
մաբղոլ
մ՛բ նմանցնել,
պէաէ
բսէէ թէ
19Տ2ին 05
տարեկան
էր , էսկ այ
սօբ՝
85 :
Ատոր Համար ալ՝ պար
բեր աբաբ կբ Հա
ռաչէր։
Կր ճէւնչէր։
կ՝րմբոստանար
կամ
կ՝երկրսլագէր
:
Մանաւանէէ
վեբչէն
տարուան
եւ սա վեբ—
չէն
ամէսներու
րնթացքէն,
երբկատաբ—
եալ
չարչարանք
մբ գարձած էր ապա
—
գբութէէնր
,
ս բ տնե ղո ւթե
ան
մ տանելով
տպաբանատէբն
ալ ;
ԱՆԳԱՐԱՅԻ
մէչ զինուորական
մողով
մլլ գումարուեցաւ,
քննելու
Համաբ վեր .-
չէն
ռազմ ափո րձերուն
արգէւնքևե
րր : Կր
մասնակցէէն
ամեբէկացէ
ծովակալ
՛Բեր -
նէ , ղօրավաբ
Շէեթրբ եւ էրենց
օգնական
ներ
բ Թուրքէո
յ ազգ՛
պաչապանութեան
նախարարբ եւ խումբ
մբ սպաներ :
ԹՈՐԷԶ
*Իաբիղ վեբաղաւէնալէ
անմ էչա -
պէս վերչ անՀետացաւ
, բարեկամ
է մբ տան
մէչ Հանգստանա
լու Համաբ , էնչպէս ԿԸ^
գրեն աեէլական
թեբթերբ
: Բաղմ աթ էլթւլ– ^
թակէցնեբ
եւ լուսանկաբէչնեբ
կայաբան\
գացած
է էն
, բայց
չկրցան
տեսնել
,
նո
յն
էսկ
մէնչեւ
անոր լ^ակավայբբ
Շուազէ լբ
Իիուա եբթալով
:
ԱՇԻյԱՏԱՆ-ԲԻ
ԳԱՇՆԱԿՑՈՒԹԵԱՆ
սեն ֊
տէքաներր կբ սպառնան
ամբույ^ռվէն գագ–
բեցնել
մեթրոյէ ելՀանբակառքեբու
եբ.-
թեւեկբ ա յսօր
, կէրակէ ;
ՄԵՐ ԲԱԺԱՆՈՐԳՆԵՐՈՒՆ
Ո ՏՇՍԴՐՈհԹԵՍՆ
Ջերմապէս
կր խնգբենք
մեր բոլոբ
այն
րամանորգներէն
եւ բնթե
բց ողնե բէն որ է–
րենց
վճարումներբ
կ՚րնեն
ՄԵՐ
Ջէք՛
ՓՕԱԹԱԼԻՆ
վբայ
(թէլ
167&-63)
աււմա–
մապէս օգաագո
րհե լ մեր նա խ կէն Հաս-
Ցէն ՝
17 Ոստ 03Ո16ՏքՈ6, ք*ՅՐ16 (13)
Մէնչեւ
որ լբանան
կաբէլ մր
ձեւակեբպոլ–
թէւնն
եր ։
՚
Աանտա
ք՚օգ՜բ-երբ ել բոլոբ
մէւս վբ -
ճարոււքները
, նամակնեբբ եւ
թեբթերբ
զրկել
32 ՌԻԻ Տ Ը Թ Ր Է Վ ԻԶ ։
ՓԱԼԱՆՃԵԱՆ
ՃԵՄԱՐԱՆԻ
ՆՈՐ ՇԷՆ՝ԲԸ
Պէ յ բութէ
«Համ ազգայէն
Փալանճեան
ճեմ՛արանէ»
նոբ շէնքէն
Հէմնարկէքբ
կա -
աարուեցաւ
ԱսԼրէլ
1 էն : Հա յաստանէն ալ
ափ
մբ Հոզ,
Հայկական եւ
լէբանանեան
գրմտնէշեբ
, եււագոյն
գրօշ մբ ,
Շանթէ
եւ Աւլբալեանէ
նկարնեբր
գրուեցան
շէն -
քէն
Հէմ երուն
մէչ X
Մ անրամ ասնութէւննե
ր բ յաչո րգով :
ձԻՒ^Ա. ՔՈՐԷՍ ԵՒ ՋԻՆՍՍ Տ ՍՆ
ԶԻՆԱԴԱԴԱՐ Կ՚ԱՌԱՋԱՐԿԵՆ
Հէւս . ՚Բռրէա
յէ եւ Զ էնա ս տ ան է
նե րկա–
յացուցի^երբ
վաւե րացնելով
ղեր
էնե
բու
մասէն
կնքուած
Համաձայնութէւնբ
, ա -
ռաչաբկեցէն
անմէչապէս
ձեռնարկել
գէ -֊
նագագարէ
բանտկցռւթեանց
, էնչ որ մեծ
տպաւորութիւն
գործեց X
Հէւանգ եւ էէէբաւոր
գերէներու
փոխա–
նակութէլնր
պէտէ սկսէ
ապբէլ
2\էն :
ինչսլէս
ղրած
ենք արղէն
^ պիտի փոխա -
նակուէն
5800
կարմէբ եւ
600
գաշնակէց
գերէնեբ
, որոնց մէչ կան
120
Ամերէկա -
ցիներ ,
20
Անգլէացէնեբ
,
15՛
Ֆրանսացէ -
նեբ.
Թուրքեր
, մոյներ
եւն. եւ
450
Հա -
րաւ. ՚Բոորէացէնեբ
ւ
Հեռագէբր
կ՝բսէ թէ կարմէբներբ
զի -
նագագար
առաչա բկե լուէ Հանգերձ : կբ
պնգեն որ
50000
քոբէացի եւ չինացի գե -
րէնեբ
բռնէ վեբագարձուին
, Հակառակ է–
րենց
մերժումէն
;
Գաշնակէցներբ
չեն լնգունիբ
այստե
—
սակէտբ, ել ատոր
Համաբ է որ բանակ -
ցոէ-թէւննեբր
խղուեցան
անցեալ
Հոկտեմ
—
բեր
8ին։
կարմիբներբ
կբ պաՀանչեն
բոլոր
գե ր է–
նեբր վեբագարձնել
ղէնագագարէն
վերչ ,
Այս
պայմ անբ պատասխանն
է ր
Գ՚*Ր ՝
՝է՝Լարքէ
ապրէլ վեց թուակիր
նամակին ,
որ լուսա բանո
ւթէ
էնե
ր կր խնղրէ
ր
Զէնաս
տանէ վարչապետէն
մ արտ
30
թուակէբ
առաչաբկէ
մասէն,
էլէնագագաբ
կնքելու
Համար ;
կարմի րներուն
նոբ պատաս խան բ մաս -
նալոբապէս
կբ ծանրանա
յ
Զէնաստանէ
էէաբչապետէն
Գ՛ պայմանէն
ւիբայ,
Զէ —
զոք երկրէ մը յանձնել
այն գերէնեբը ո -
յբռնք
չեն ուգեր
էրենց
Հայրենէքր
վերա ֊
դառնալ։
Իրենց
կաբծէքով,
անոնք
ճբհ—
չումէ եւ աՀաբեկման
ենթարկուած
են :
Լաւատեսներ կր կարծեն թէ կարելի
պի
տի
բլչա
յ գէնադագա
ր
էնքել
մինչել
մէկ
ամիս X
X
Աղդաժողովփ
•Բաղաք • Յանձնախում
-
բէն
ամերիկեան
պաաուէբակբ,
կրոս,
աւլ–
ղարարեց թէ ազաա
աչխաբՀր
պէտք չէ
թուլցնէ էր ուժէ եւմէութեան
քագաքա -
կանոլթէլնր,
Մ ոսկուա
յէ Հաչտարաբ
ձեռ–
նարկներոլն
առթէւ
: Իբ կարհէքով
, «Ա–
բեւմուաքէ
ուժէ եւ մէութեան
քագա
քա
կանութեան
արդիւնքն
են
իսոբՀբգայինկա–
(Շարունակութ֊իւնր կարդալ դ. է ջ)
«ՅԱՌԱՋԷԻ Ծ ԱՒԱԼԻՆ
ԸՆԴԱՐՑԱ ԿՄԱՆ ԱՌԹԻՒ
տ
ՇնորՀակա
լութեամ բ ստացած
ենք.
Տասբ Հագար
ֆբանք ,
Հաւատարիմ
«Յառաչական^է
մը որ միչա
նոր բան մ բ
կբ մտածէ, օգտակար
րլլալոլ
Համաբ
յ
Շ– ՆԱՐԴՈՒՆԻ ԺԸՆԵ ՒԻ ՄԷՋ
Զուիցերիոյ
Հայոց Աղգ–
Վարչութեան
ել Ուս– Միութեան
Հրաւէրով, Շ՛ Նար -
ղունի
այս չաբթու կր մեկնի
ժբնեւ
, կաբգ
մը դասախօսութիւններ
տալու
Համ ար ե–
բ ի տ ա ս աբ դո ւթե
ան :
ձԱԿԱձԱՅ ՇԱՐԺՈՒՄ
ԹՈՒՐՔԻՈՅ ՄԷՋ
Պոլսոյ
«Ենի Ա ասլաՀ»
թերթբ
ԳՐԳ
"–էԼ
դրութիւն
մը Հրատաբակտծ
է աււլրիլ 2ի
թիլէն
մէչ։
–Բանի մբ տող
« Հ ա յ փոքրամասնութ֊եան պատկանոզ
կարգ մը դպրոցներաւ մէ ջ կրօնի եւ « հ ա յ –
կ ա կ անութե ան» ք այա գ ո ւթ իւններ կը կա -
տարուին : Ա յ դ վւարժարաննելաւն մէ ջ
պաշտօնավարող ր ֊ ռ ւ ր ք ուսուցիչները դ ժ –
ուարինտ կացռւթյեան մը մատնոււած են ի -
րենց հ ա յ պաշտօ1նակիցներուն բոնա ծ
ըն–
թ-ացքին հետեւանքով :
• - • Հ ա յ տեսուչ՛ները եւ դասատուները
իրենց աշակերտներուն կը հրահանգեն որ
ր ֊ ռ ւ ր ք ե բ է ն դ ա սերէն գաա ուրիշ
որե ւ է
աոիթ-ով թ֊ուրքեւրէն րաւլ լքը իսկ չարաւսւ–
սանեն :
~
• • • Րոլոբ օտաբ ե ւ փոքրամասյնու -
թ4քանց դպրոցներւուն մէ ջ անպատ&աււ
թ-ուրք ա՛նօրէն մր պիտի գտնուի»
եւն. :
Մ անրամասնութիւնները
յաչո րգով :
ԸՆԿԵՐՎԱՐԱԿԱՆ
ՀԱՄԱԳՈՒՄԱՐԸ
Ընկեբվաբական
կէէ ւսա կցո ւթեանց Հա -
մ ագում՛ արբ
բացուեցաւ
չաբաթ
օր ,
Փէւթոյի
մէչ (Փարէղ) եւ կբ
վեբչանայ
վաղր
, երկուչաբթէ
: կբ մասնակցէն
33
կո ւս ա կց ո ւթ իւննե բ , բոլոր
երկէբնեբէն
:
Օբակարէլէն
վրայ կան բաղմաթէւ
ծանրա–
կչէււ Հարցեբ , էւրոնց դլիսալոբն է խաւլա–
ղութեան
Հաբցբ ; Վե րչին պատերաւլմ էն ի
վեր առաչէն
ԷսոբՀբդամալովը
աեղի
ունե
ցաւ
\՝–ձն\ին
, Ֆրանքֆորթէ
մէչ, ուր եբ -
կու
նեբկա յացուցի
^ ե ր ունէր
նաեւ Հ՛ 3՝
Գա^ակցութէւնբ
Եբկբոբղբ՝
անցեալ
տարի, Մէլանէ
մէչ, ուր նոյնսլէս
նեբկա–
յացուցէչ
մբ ունէր
մեր կուսակցոլթէլնը
։
ւ
՛սկ յառաչիկա
յ
Համ ադումաբր
տեզի պէ
աէ
ունենայ
Ս թոքՀոլմ
է էչ, Յուլէս աէն
16 :
ԿԱՐԳՒՆԱԼ
Ա՚ԼԱՃԱՆԵԱՆ
Աւսարալէտ
մ՚եկեած է օղանաւէէվ,
էնչպէս կը
ղբեն
Պէյրութէ
թերթեբբ։
Աէտնէէ մէչ Հէսբը
պէտէ
ւ՛ւլա յ կա բդէնա
լ Ժէլթ"
յէ
որուն
աստուածաբանութեան
ուսուցէ
չբ եղած է ;
Պիաէ մասնակցէ
Աւստբալիոյ
ազգայէն
ե—
կե՚լեցէէ
Համ ագում աբէն եւ պէսւի ա յցե
լէ
Աւստբալիոյ
ղանազան
չբչաննեբր,
ուր ե—
կեղեցական
պաչտօննեբ կբ
վարեն իր
նաիսկին ա չա կե րանե բ ը : Պէյբութ կբ վե -
րաղառնայ
Ասքրիլի Վերչեբբ ։
ԱՐԱԲԱԿԱՆ
ԳԱՇՆԱԿՑՈՒԹՒՒՆԸ
բացա–
ռիկ
նիստ մբ ղում աբե լով
, որո
չեց
որեւէ
չանք
չփէնայել
պաչտպանելու
Համաբ Ա ~
բաբներուն
իրաւունքները
Պաղեսաինի
մէչ
ել
ղո բծաղբե
լ տալու
Համ ար Ազէէաժո
գո
վին
ոբոչուոէքնեբր
տա բագի
րնե
ր ո լ մա -
սին ; Աբաբ . երկիրներբ
ուր աաար -
ղէրնեբ կբ դան
ո լին
, պարտաւոր
են ծրա–
դի բներ
մչակել եւ աչիսատանք
ճարել
,
վարկեր
սաանալուի
Աէլղաժողովէն
:
Fonds A.R.A.M
