Օ Ր Ա Թ Ե Ր Թ
քօոժք 6Ո 1 925
Տ.. Շ. Տտւոտ 276.286
[:)^^6^է6Ս^ : ՏՇհ. Ո1ՏՏ>\քՀ1^Ւյ
քւտժՅՇէւօո 6է /^ւէյատւտէՐՅէւօո : 32, ք^սշ ժ6 I^6V^Տ6,
9շք՚\տ
(9–)
~
ԲԱԺԱՆՈՐԴԱԳՐՈԻԹԻՔՆ^
՜՜
7՜
Ֆրանսա եւ ^ ա յլ ռ ւ թն ե ր ՝ տարեկան 2500 ՓՐ ՚ վեցամս– 1300
Արաասաեման տալւեկան 3000 ֆրանք : ՀԱ Տ Ը 10 ՖՐ–
Շ. Օ Ր. Բ/\1^1Տ 1678 - 63
ՇԱԲԱԹ
11
ԱՊՐԻԼ
11 >\Vք^IԼ
9 5 3
29ՐԳ ՏԱՐԻ ԹԻԻ 7039
Խմբագիր՝
ՇԱՒԱՐՇ
ՄԻՍԱ՚ԲԵԱՆ
՚եՈՐ ՇՐՋԱ՛Ն 9ՐԴ ՏԱՐԻ ԹԻԻ 2450
ՄԵՐ խՕՍՔԸ
« Վ Ա Ա Ի
Գ Ի Տ Է »
^ Անգաբան մէկ անգամ
օրինապաՀ
եբեւ ֊
ցաւ
1930/՚3> ,
արաօնելով
Պոլււոյ աղգ
•մ-ողո–
վին
գումաբույբ,
պաաբիաբք
մը ընտբե–
լու Համաբ
:
ծ*.
կբ թուի թէ զղչաց ։
կաբկաան
կարգաղրութիւն
մբն էր ե -
գածը՛
րայց եւ այնպէս
օրուան
կացու -
թեան կբ Համապաաասխանէբ
իբրեւ
ձե
ւակերպութիւն
:
Ժողուիյլ
քոսէներբ
կե ղր ոնա ցնե
ԼՈ
վ Գա
րեղին
աբք.ի
վբայ,
րնաբեց
նաեւ
կեգր–
վարչութիւն
մը, որուն
եբկամեայ
պայ -
մանաժամը
կը լրանար
19է)2^^ :
Թ ո ՚ ֊ բ ք ի ո յ նոր
կարգուսարքին
մէ^ ,
Պաարիաբքնեբր
որեւէ իրաւասութիւն
չու
նին : Պարղապէո
Հոգեւոր
պեաեբ են :
Հայ
Համայնքին
ղոբծ-երը
վարել
կ՚իյ
նար Ազգ– կեգբ. վարչութեան
:
Անչուչա
պատրիարքին
նախագաՀութեամբ
X
Այգ վա ր չո ւթ իւն բ պիտի
բչլար
կապը
պետութեան
եւ Համ ա յնքին
միչեւ
է
Եւ–
միամիանեբ
կաբհ՜եցին թէ անցեալէն
րան
մը մնացած է ,իբրեւ չոր մխիթաբանք
;
Արղ
, Անգաբան
չբարեՀաճեցալ
ճանչ —
նււ։է նորլնտիբ
Վ^աբչութիւնբ
:
Պաարիարքը
ղանաղան
գիմումնեբ
կա -
տարեց :
՝Բանի մը անգամ ալ "էրալյ՚ր
տեսակ -
ցութիւններ
ունեցաւ
Հանրապետութեան
նախագաՀին
, վարչապետին
եւ
ուրի^եբու
Հեա : Ա իասին
լուսանկարուեցան
–.Ա եւլրա–
ծոր
խօսքեր փոխանակուեցան
:
քյւ սակայն
, ոչ նախորգ
՝
վաբչութիւնբ
վաւերացուեցաւ,
ոչ ալ արտօնութիւն
տր—
ուեցաւ
նորին
լնաբութեան
Համաբ :
Մ ինչ ա յս
մինչ ա յն , սեւ ձեռքն ու սեւ
սէրաը
անլնգՀատ
կը բանէին
, նոր անել
մը ստե ղծելոլ
Համաբ
:
Եւ 0քո–աոլ
մը , մինչ
Գարեգին
պաա -
րիարք
անՀամբեր
կբ սպասէբ
չռայլուած
խո ստո ւմնե բուն գործա գբո ւթեան
, վար -
չութեան
եւընգՀ
. մողովփն
ատենապետ
-
նեբը կուսակալութեան
պաչտօնաաունը
կը
Հբաւիրռլէին
, «աւետաբեր»
Լ՚"–ՐՐ
լսելու
Համար :
Այնտեղ, ի ներկայութեան
խումբ
մբ
բարձրաստիճան
պաչաօնաաարնեբու
, ո -
րոնց
Գէո՚-իսը կբ գանուէր
ԱպաՀովութեան
տեսուչր
, Հանգիսաւորապէս
կը կարգաց -
ուի նոբ ծրաղիր
մբ ;
՚
Փոիսանակ
լնղՀ
. մոգով
ի
գումաբման
ե լ նոբ լնա
բ ո ւթ ե ան
արտօնութիւն
տալու
,
Անգարա կը Հրամայէր
կազմել
«Մէրքէղ
Մի՚-թիվէոփ
Հէյէթի»
մը (կեղբ. Աատա -
կարար
ս
արմին
) ;
Մ էկ խօսքով, կատարեալ
ծաղրանկարի
մը վերածուած
էր ամէն բան :
Պաարիաբքաբանբ,
Հազիւ
քիչ մը
չունչ
առած,
կրկին կբ վերածուի
շուքի
մբ :
Համայնքին
գեբագոյն
իշխանութիւնը
կը
մնայ
նորէն
Հռչակաւոր
էվգաֆբ,
որուն
ղեգծումնեբբ
ափ ի բերան ձգած
են
մինչեւ
Է"Կ թո՛՜րք
մամուլր
Հ
՝^
Ի1վ ոբ ներ^չած
եւ խմբտգրած
է այս
կանոնագիրր
« թ ի լ
5101
օրէնք»
կբ
ձդաի վերջնապէս
թաղել
Ազգ– ԱաՀմա ֊
նա ղբ ութ իւնը
ւ
ինչպէս
կաբգացիք
եբէկ , Հայ երեւելի -
ներէն
մէկբ խուսափոխական
պաաասխան
մբ տուեր է թուրք
իսմբագբի
մ բ– Հարցու -
— « Մե ր վ ա լի պ է յր ամէն բապւ լաւ.
(յիտէ։ ինչ որ ըսէ ա յն ըլլայ : Անսր ըւաւ -
ծէն տարրեր րան չ ենք կրնար ը ն ե լ » :
Աբգարեւ
, Յէախրէատին
Կէօքա,
գիաէ
թէ էնչ մութ
խաղեր կբ սաբքուին
:
Եթէ
միայն
իր գիտցածը
պատմէր
, մ՛՛բ–
քան
գիմակնեբ
սլիտի պատռէին
... Շ–
Ր Ը Օ Ր Ի Ն
ԳԷՊԻ ԵՐՐՈՐԳ
ԿԱՅԱՆ
«՚ Մասիս » տպարանն
էինք, երբ ղոր -
ծակա լ մ բ կը նե րկա յանա ր իսմբա ղբ ա ա ո ւն ,
առա՛չաբկելով
տոգաչար
մեքենայ
մբ
ղնել
չաա նպաստաւոր
պայմաններով
-
֊
Գինբ՝
60000
ֆրանք ։
Վճաբումբ
ամսական
1500
կամ
1000
^որով մեքենա ֊
յին աէր կ՝րքլաք
Հինղ տար
իէն :
Ես առեւտրական
ղոբհ՜երով
չեմ ղբա–
գիր , պատասխանեց
իսմրաղիբը
- - •
Մ իեւնո
յն աաեն
կ՝ըմբռնէբ
թէ իբ զբա–
ղումնեբը
թ ո յ լ չեն աաբ աեղ ղտնել, սե -
փական, ապաբան եւ խմբա գբա աուն Հիմ -
նել եւայ^ %
Ա^Հրամե չա էբ լնգա
րձա
կել
թերթին
ծաւալը
տեղական
լրաղիբնեբուն
մե -
ծ՜ութեամբ
ինչսլէս
ըսի , ղբաչաբնեբբ
ՀեաւլՀետէ կբ
պակսէին
, էոկ տպաբանր
ուրիչ
ղմոլա -
րութիւններ
կր ներկայացնէր
;
Առտու մբ «ճակատամ
աբտ»ի
վաղեմի
ղբաչաբներէն
Մկբաի՚չբ
ներս մտաւ :
Աականունով
Աւետիսեան
, աւետիս մը
Կէ* բկ՚էր •
\
Բաբեկամգ
, «Վեբ2փն
Լոլր»ի
երբեմ–,
նի խմբաղբապետբ,
Յակոբ Տէր Յակոբ –\
եան, տպարան է բացեր,
աողաչար
մեքե–^
նայ մբ սլիտի ղնէ
ի Հարկին
երկու՛.^
:
Տողւ էչարէ
֊. Եբթւ ւք պայ -
մանաւո
բ ուինք :
Նոր տպարանբ
բացուած
էբ թ ա գ ի , մը
մէչ ուր ոտք չէի.կոխած :
՚ - .ձ, ՚՛
Փարիզի տա սներ որգ թաղամ ասէն պի -
աի փոխագրուէ
ինք \^րգ
յ
Ամէն պարաղա
յի մէչ , ստիպուած
էինք
ելք
մը գանել,
Համ աձա
յն օրուան պա -
Հանչներուն
:
քկայմանագիբբ
ստորագբուած
էր , երբ
«Մասիս»
յանձն առաւ տոգաչար
մեքենայ
ղնել
, ամբողչ
չէնքը տրամագրե լ խմբա -
գրութեան
եւ բնակութեան
Համար :
Նոյն գէ շե րն իսկ , երիտասարգ
գբա շա բ
մր
, Զ • եւ մեքենավար
մը, Գ • , էլաւե -
տէին
-
֊ ֊ – Թէ տեգ
ունինք, թէ տպագրիչ
մե
քենայ եւ ուբիչ
յարմաբութիւննեբ
: Եկէք
մեղի ։
Երկու
առաչարէլնեբն
ալ ուշ
մնա
ցած
էին :
Եւ ճամբայ
ելանք գէպի
Տամէմ
փողոց
,
1932
Յունուար
էին ֊.
ՎԱՀԷ
՜; ՀՀ
՚
X :
«ՄԵՆ՝Բ ԱԼ ՀԱԼԷՊՀ ԵՒ
ԳԱՄԱՍԿՈ՞ՄԸ
ՊԱՀԱՆՋԵՆ՝Բ
»
Գրած
էինք թէ Աուբիոյ
տեղեկատու
գիւանբ քաբաէս մբ Հրատարակած
է, ո -
բուն
ւիբայ
Աուբիոյ
կցուած
կ՚եբելան
Հա–
թայ
(Մանճաք)
, Աեբսէն եւ Ատանա ։
Թուրք
թերթեբբ
կբ չարունակեն
կրակ
տեղալ, այս առթիլ .
« ճիւմՀուբէյէթ»
կ՝աղղաբաբէ
.
—- « Այգ քաբաէսին
Հրատարակութիւնը
անՀ աչա է թուբքեւսքքւբ
իական բարեկա -
մութեան
Հեա, եւ ամէն տեղ արգար
րնգ–
վգում՛ պատճառեց ; Ապչեցռւցիչ
է
նկատել
որ պաչաօնական
շբչանակնեբբ
վերսկսած
են
ցո յց տալ ծտ
լա լա պա շտ ձգաումնեբ
;
Աուբիացիներուն
կբ յէշեցնենք
թէղիւրինէ
քարտէս
ղծել,
բայց գմուար է
իրականու
թեան. վերածել
ծիծաղելի
եբաւ^ե
ր
» յ
Ր՚-Բէշ
թերթ
մր, «Վաթան»
կբ գրէ
^Ը. թ՛՛ք՜է թէ մեր սուբիացի
գրացինեբբ
չեն
Հասկնար
մեր. Հաչտասէբ
քաղաքականոլ–
թիւնբ
ե լ կր կարծեն թէ պատրասա
չենք
մեբ
Հողէն
Հէսմար
կռուելու;
Գոլցէ մեր
գրացիներր
լռեցնելու
Համա
ր .մեր
^կյսքոին^
ՖՐԱՆՍԱՑԻ ՆԵ Ր ՔԻՆ ՀՈԳԵ ՐԸ
•
– ^ ^ ^ ^ ^ ^
՝
Տեղական
թերթեբը
կը ղբեն թէ վար -
չապետբ
իբ վերաղարձէն
ի վեբ կ^ուսում—
նասիրէ
օրուան Հրատապ
խնղիրներր
,
պաաբաստ
ըլլալու
Համար
խորՀբղաբա
-
նին վեբաբացմ ան , որ աեղի պիտի
ունե -
նա յ Ա՛ա յիս
ձ2>էն :
Ամէնէն ^աբղ խնղէրը պետական ղան -
ձէն վէճակՆ է , ոբ ՀետղՀեաէ
կը ծանրա -
նայ,
ինչպէս
գիտել
կուտան
մասնագէտ–
նեբ ; Պանք տբ Յէբանսի չաբաթական
Հաչ–
ուեկշիււբ կը ծանուցանէ
թէ
թղթագրամի
չբչաբե
բութիւնը
85
միլփւառ ֆբ • աւե
լցած
է մինչեւ
ապրիլ
2 ,
ընգՀ • գումարը
բարձ–
րացնելով
2137
մէլփառի
:
Թէեւ բացառէկ
գէոլքեբ չեն պաաաՀած
Պանք տը Յքբանսէ Հեա կնքուած
՛էե րչէն
պայմանագրէն
ի ՚էեր , բայց
նոր
վարկեր
ստանալու
Համ ար
անՀ րամեչտ է ելմ աա
կան բարենորոգումներ
առաչա բկե
լ իսոր -
Հ բ գ ա րանին
;
Վարչապետբ
եբէկ
Հանրապետութեան
նաիսագաՀին
պիտի
ներկայանար
Միւռէի
մ էչ
, խորՀրգա
կցելու
Համ ար : Նաիսարա -
բական
խո րՀուբգը
նիստի
Հ բաւի րուած է
յառաչփկայ
չաբթոլ
;
Մասնագէտնեբ
գիտել
կուտան թէ պե —
էII էս կ ււ։՛ե գանձին
վիճակը եւ
տնտեսական
տաւլնասլը
ստիսլողական
միչոցներ կը պա
Հանչեն
, այլապէս
կառավարութիւնը
նոր
գմուաբութեանց
պիտի
մատնուի Ա "՚
յէ՛՛է
եբէլբոբղ
կէսին
ի՛սկ : Որեւէ
միչոց
ձեռք
առնուած
չէ տակաւին
• բա յց ա \մմ
Էն1լ
^ու^
ս ումնաս
իլ^Հլին
զանազան
ծրաղիրնեբ
Հ
Այսպէս
,
էլ^առաչա բկուի
վերակազմել
պետական
գնում՛ներու
գբո
ւթի
ւնբ , վե -
բաՀ աստատել
ծախքերը
ամ սէ ամ իս ար ~
տօնելու
կանոնբ
, ինչպէս
պատերաղմէն
առաչ։ Այ" ղբ՚՚ւթեան
Համաձայն,
նախա
րարո
ւթ իւննե բ ը ամ էն ամէս պիտի
կրնան
ծախքեր
կատարել
Համաձայն
պետական
ղանձին
Հասոյթներուն
: Կբ
նախատեսոլին
նաեւ մեծաղումար
խնայողոլթիւննեբ
;
իբաղեէ^երու
կարծիքով,
անբաւական
են այս բոլոր
մէչոցները
ե լ կառավարու
-
թէւնր
պէտի
Հ ա բ կա գր ո լի նոբ
ազբիլրնեբ
գանել : Կ՚ըսուի թէ պիտէ
ալելյյնեն
եբ -
կաթուգիներու
սակերբ
,
ճամբորգնեբու
Համաբ՝
3 5
առ Հաբիւբ,
առեւտրական
ապրանքներ՜ու.
Համար՝ մէկ առ Հաբիւբ :
Վարչապետր
կր նախատեսէ
նաեւ մե —
ծագումաբ
փոէսառութիւն
մր :
Ո՚֊բիչնեբ
կ՛ առաչա բկեն բացառիկ
տուրք
մը Հաս —
տատել արաակարգ
չաՀե
բու
վբայ է
Եւ
վերչապէս
գաբկ
պիաի տրուէ
գանձա -
տոմսերու
սպառման
,
յառաչատուական
տոկոսով։
Այս փոբձբ
պիտի տելէ մէկ ՛՛՛
յքիս : Հասոյթ կբ սպասուէ
30
մէյփառ :
Տնտեսական
ճակատին
՚վլ՚այ եւս ձեռ -
նաբ1
^եր
պիաի էլաատբուին : Ա ասնաւորա
պէս կը նախատեսուի
քսան
միլփառ ֆր ՛ի
յաւե լուածա կան
՚էյ"րկ
մ ր
շփն ո ւթ ե ան
ց
Համ ա ր :
պէտք է
պահանջենք Հսւլէսլը ե ւԴամաս -
նո սը» :
I
Վերչապէս
<տ.Աօն Թէլէկրաֆ»
կբ յա
յտնէ՝
թէ
Հա լ է պ թրքա կ ան է ինչպէս Մուսւււլը,;
բայց , էլսքւելցնէ
«Ոչ
պաչաօնական
անձնաւո
բութ իւննե բ ր եւ ոչ ալ
թբքական
մ ամ ուլբ կը իսօսին ա յգ
մ ասին
, որովՀե -
աել
մ ենք
գիտենք
յարգել
ստորագբուած
գաչնագիբները
» :
Անգաչւայի մէչ միչագէպը
ցաւալի
կր
գտնեն
I"յնպիսի
պաՀ ու մը երբ վաբչա -
պետ
Մենտեբէս
եւ արտաքին
նախարար
՚ Բ է օ վ ՚ ր է ՚ ֊ լ ի ւ կը պատրաստուին
Ա ուրիա եւ
Լիբանան
՛այցելել
.:
< Յ Ա Ռ Ա Ջ Դ
Ծ Ա Ի Ա Լ Ի Ն
ԸՆԴԱՐՋԱ ԿՄԱՆ ԱՌԹԻՒ՝
ՇնորՀակալութեամբ
սաացանք
Պ . Արշալիբ
Խանէտանեանէ
2000
ֆբ • :
ԱԷՆ
ՇԱՄՈՆԷՆ,
բնկեբ. Աարղիս Ընա ֊
բիկեանէ
1000
ֆրանք։
X
Տոքթ– 3– Կիւիկեցիէ՝
ելեկտրական
գե՚էեցիկ
լամբար
մբ, խմբաղբական
գբա–
սեղանին
՛Համար :
ՄԷՆ ՇԱՄՈՆ—
Աէրելիգ
իմ «Յառաի
.,
ձգէ որ րսեմ
անունիգ մատաղ :
Այս
գարնան
անուշ գեգե ցէկ
օրե բուն ,
ղարուն
մլն ալ ղուն ; Այմմ
թեւե րգ
լայն
բացած
, կը չաբունակես
ծիլու
ծազիկ
սվւռել , յանուն
լո յսին եւ գե գեց է կին :
Շ ր թնե
ր ս ծարաւ
, բո՛գի
կ
ոտքերով ,
գէրկղ եկած, ձգէ որ Համբոյրս
գբոչմեմ
բոցավառ
տառեբուգ :
ԱԱԲՕ
ԳԵՐՄԱՆԻԱ
ԵՒ Մ՜ ՆԱձԱՆԳՆԵ ՐԸ
ԽՈՍՏՈՒՄՆԵՐ
ԳԵՐՄԱՆ
ՐԱՆԱԿԻ
ՎԵՐԱԿԱԶՄՈՒԹԵԱՆ
ՄԱԱՒՆ
Եչ– րօ վեբչացան
արեւմտեան
ԳԼբմա -
նիո
յ վաբ չասլետ
ին
իս ո բ Հ բ ղա կց ո ւթի
ւննե–
բը Մ ՝ ՆաՀանգնեբոլ
կաււավաբութեան
Հետ
X
Տոքթ
- Աա րնա
ո լըր
ղեկոլցում
տալով
ամե րիկեան
ծերակո
յտին
արտաքին
յա -
րաբե բութեանց
յանձնա
իսում րէն
առչեւ ,
ըսաւ թէ %կաբելփն պէտէ փորձէ»
լուծե ֊
լու
Համար
Ֆրանսա
յէ Հեա եղած վէճե– -
րը
X Հրամեչտ
առնելէ առաչ
,
՚ ^ ՚ յ ա մ ե ա յ
վարչապետը
յայտարարեց
թէ «չատ սբ —
տաբաց»
խօսակցութիւննեբ
ուն՛եցան նա —
խագաՀ
ԱյղբնՀաոլբրէ
Հեա եւ թէ
չատ
գոՀ է ամե րիկեան
կառավարութեան
վե -
րաբե րում էն :
Տ՛՛քթ - ԱաբնՀաուրր
ՀալաԿւտէք ստա -
ցած է թէ Մ• ՆաՀանգներր
պէտէ
օգնեն
կաբելէ
եղածէն չափ չուտ
վերաղէնելու
գերման
ւլօրամասեբբ,
երբ
վաւերացուէ
եւրոպական
բանակի
գազաղի
րբ ՚ թ ց
՛լինա կից պետութեանց
կոգմէ :
Գաշնա––
գբին
Համ աձայն ,ոբ ցարգ
վաւերացուած
է միայն
արեւմտեան
Գերմանիոյ
Եբեսվ՛
-
մոգով
ին կողմէ Հ Գեբմանիա
42
ղօրաբա -
մէն պիտէ
ունենա յ ;
Տե սակցութեանց
առթիլ
Հբատարակ
-
ուած
պաչտօնաէլան
զեկոյցը
Կբսէ •
1՛
Խ՚>ո.ակցո ւթէ էններբ^տձվփ.
ունեցան
իսիստ բաբ եկամ ական
մ՝թնո լորտի
մ բ մէ9
եւ ղոբծակցութեան
մեծ
տրամաղրու
—
թեամր
, Հասաաաելով
երկու
կողմեբւէւն
Համամտութէւնբ
Հեաապնգուած
նպա —
տակներռւ
մասէն։
իսկապէս
աղատ
էնսէ -
բութէւններ
Գեբմ անէո
յ խո ր՝,րգա
յէն շր -
չանէն
մէչ եւ Հարէւր
Հաղարաւոր
գերման
գերէներու
արձակումբ
սլէէոէ
ապացոլ
--
ցանեն Խ– Մ էութեան
վարէ^երուն
բաբ -
եացակամ
ութ
էւն
բ :
2 -
Գե րմ անական
Հա րցէն մէակ տեւա -
կան
լուծումն
է երկրէն
վերամէացումը
էւաղաղ
մէչոցներով,
աղատ
ե լ մողովբ —
գավար
Հէմքէ
մը վբայ :
3՛
Ամէն
սլատեՀոլթէւն
պէաէ
օգտագոր–
ծուէ , մեղմացնելու
Համար
լարուած
յա
րաբե րութէւներբ
Խ– Մէութեան
Հետ։ Ան
յապաղ
Համ աձայնութէւն
մ բ պէտէ փն -
էք՚ւ ուէ է շա Հ երկու
կո ղմ ե րո էն :
Մ - ՆաՀանգներր
սլէաէ
օգնեն
արեւմա—
եան
Գերմանէոյ
՛տնտեսական
րաբօրոլ
—
թեան
Համար , զարկ պէտէ արուէ
մ շա -
կութայէն
յաբաբերութեանց
եւն– է
ՄՈՐԻԱ
երէկ.^
՛Հ Փարէղ
վերագարձաւ
Fonds A.R.A.M