ւ ՚ օ ա տ 4Սճ 9ք։ւէ«^ււււ,տտ
8 ԱԹ-ՍԶ %
սէՕ՝եա–
ա յս
րասչարսւ
-
Հեռու. ինձմէ Լափալիսի
մրցորղ
մշ ԸԱ՚"լէ ,
1րբ ըսեմ թէ , Փարիզր ես առՀասարակ
մեհ՛ քԱէ -
ղաքներր
իրենց
հոցին մէք աեզ աուահ
են երկու
հայրայեղոլթիւններոլ
:
Փարթամ
ապարանքին քով մութ խոնաւ
խըր–
^Է^Ը.՛՝ ՄեհաՀարուսա
գրամատէրին քով անանկ
աղքաաը,
չրքախոՀ
վւիլիսոփ՚ա
յին քով գող մար -
գաս պանր :
Այս չարքր ամրող2ացահ
պիաի չրք/ար եթէ
Փարիղր
ՕքԶոճ
Ր
Ձ1Յ1Տ/
/</»
չքեզ ցուցա Հան գէսնե -
րոլն քով չունենար սա խեղճ ու աղքաաիկ
վաճառր
^ՕԱէ
^սx քշՈ&ւ11շՏՀ»
որ ամէն
աարի
եղանակին
կը
Հասաատոլի
Պասթիյի
Հրապար.,. -
կին կից պողոտայի
մր վրայ ել կր տեւէ
երկու
չարաթ
յ
Երբ մեթբո յէն ղուրս
^ԱԷՔ եւ ձեր ոտքր կբ
դնէք Հոն, կրղարմանաք
թէ ո՛՛վ կր գնէ այս կոտ
րահ , թավքահ , մանգոաահ
, մդլռաահ , քոսոտահ
առարկաներբ ՝. Բայց երբ քիչ մր կր յառաջա՛նաք,
կը Համոզուիք
որ սխալահ
էք :
ԱՀաւասիկ սա տանտիկինր , ձեռքր
տապակ
մր առահ
կրնայի
մէքր, դուրսը,
լոյսին
կր բռեէ ,
ղիանալու
Համար թէ հակահ է թէ ոչ։
Վեբքապէս
ոբոչումր
կուտայ
դնելու;
Տեսէք սա մարզր , Հակահ
երկտ թի կտո բնե -
րո լ խառնիճաղանճի
մբ վբա յ բան մ՛ր կը փնտռէ ,
վեբքապէս
կը գտնէ փնտռահ
ը, գբամր
կը վճարէ
գո Հ սրտով կր մեկնի :
Ե րիտասարգ
ամոլ մր Հայե լաղաբգ դարա՛կի մ^
առքեւ կեց՛ահ կր նա յի ;
՜կինր
Աոնեմ
ի՞նչ
րնեմ այս գաբակր,
աղ
տոտ
Հայելիին
մէք
ի
/Լքղինքս
չեմ տեսներ :
Ամուսինր . Աաիկա
կարեւորութիւն
չունիմ
.հայելիին
ետեւի
"նզփկր կր Հանենք,
տեղր
ն՛ոբ
սնդիկ կր քսենք, նոբ Հայելի
մբ կ՝ ո է1ւ՛ են տն ք : Ու
կբ սկսին սակարկա թեան :
Բիչ մր անղին մանկամարդ
ղեղանի
ազքիկ մր
քոսոտահ
Հայեւիի
մր առքեւ կեցահ
ղայն
մօրը
ցո յց կուտա
յ Հեղնանքոփ
է
Վաճառոբգր
չՀա՚նգոլրմեց
այս
էՀամ I
՛Ր -
Հանքին,
իրեն պատկանող
ապրանքի
մր Հանգէպ,
ըսաւ.
« Օբիոբգ , սպասեցէք,
օր մր դուք ա/
այս
Հայելիին պէս պիտի
ըլլաք»։
Ազքիկը
իսկոյն
պատասխանեց
: «Ես տասնրվեց տ՛արեկան եմ գեռ
չատ
մամանակ
ունիմ
մինչեւ
Հոտ
Հասնելոլ » ;
Աաբդը
իբրեւ պաաասխան , մպտեցաւ :
Ատրդ մրն ալ փւետրաթափ
քլառինէթի
մէք կը
փլէբ 1 որուն
ձայնը. Հակառակ
խեղճ փիճակին ,
չէր մարահ։
Ուրիչ մրն ալ լարերը թափահ
քու -
թակ մը առահ կը տանէր : Երբ հերուքեի կին մր
Հին գիրքեր կր թղթատէր
, մօտեցայ
ել դիրքե -
բուն վրայ աչք մր նետեցի ։ «Գիտէք
պարոն դա -
սագի րքե բը ա յնքան
սուղ են ոբ թոռնի կիս Համ ար
Հին դասագիրք կր փնտռեմ : Այս թոՀուբոՀ
ին մ էք
իմ մէքս ալ փափաքր
հնաւ բան մր դնելու։
Աղցան
մր աչքիս զարկաւ , ձեռքս ՛առի , թեւերր
չարմե–
ցի , լալ է , միա յն մաքրե լ կ^ուզէ
։Գինը
Հարցու
ցի , Հարիւր ֆրանք : Բառասուն
ֆրանք առա քար -
կեցի :
Խանութպանր
. Այգ դինոփ
նոյնիսկ
Պտղես–
տինի մէք չեն տ՛ար :
I
Պատճառը
այն է որ Պաղեստին
վերագառ–
ՆՇՄԱՐՆԵՐ
ԵՐԳԱՐԱՆԻ
ՄԸ
ԷՋԵՐԷՆ
Այս օրերուն
քանի մր
Հայկ՛
երգաբաններ
ան
ցան ձեռքս : Ա
էկը
«Գանձարան
Հա յկական» , վեց
Հատոր , նօթաղրուահ
: Ուլ՚իչ
մր «Բ՛նար» , քիչ մր
՛աւելիւ Համեստ
գինով մր Հատ մրն ալ Աարսիլիա–
րԼակ
«Բեմ էն չիսա»
մըն է Հանե ր «ճոխ
բովանգա–
կութետմ բ եւ
աման»
;
Գեռ կան ուրի^եբ
, բա յց
չեմ ուղեր չարքր երկարել :
Անչուչա
ե րղարա՛՛
լ։ անՀ րամե չտութ իւն մբն է
ամկն տունի
Համ ար : Երզ ր մ աբգուս
անբաման
ըլկերն է։ Զեմ ճանչնար
մէկր որ չսիբէ
երղել ։
Ամէն մարդ կ՝եբդէ
Հ " " –
կամ գէչ
եւ սլէտք է
որ երղէ : « Ես ե րգե լով կ՝ ուղեմ
մ եէնի
լ
ըսահ
է բտնասաեւլհր։
Այս րոլորր
լաւ։
Երդող՚^երն
ալ,
ե րւլա րան Հրատարակուլներն
ալ ամէն
էլնա Հ ատ ան
քի արմանի են : Բայց չէ՞ր արմեր քիչ մր Հոգ տա
նիլ սա
եր գ
րսուահ
ել տ պո լահնե բ ուն
բովէւնգա–
կ-՚ւթեսն։
Այս սլաՀուս
Պէյրութ
Հ
բատ՛ա րակուահ եբդա.
րան մ լն է ձեռքիս էոակր , կր կարղամ եւ Հ ամ ով
Հոտոէէ կ՝
ըմ բո չխեմ երգ - բանա սաե ղհո ւթի ւննե -
բր։ ինչ դոՀարնեբ
Աստուահ
իմ : ԱՀա այգ դո –՛
Հաբ - բանաստեգհութենէն
, եկէք
միասին կաբ -
գանք : Վերնաւլիրն է « Հնչակեան
բանուորներ»
, .
Հեէլիւակ՝
Ա. ՛ՇաՀէն, էք՝
135—136։
նալէ առաք
ուղեցի
այստեղէն
աղցան մր գնել ,
րսեր էի աոի քալեցի :
Հասա
յ պւլաիկ Հբապա րակի
մր վրա
յ : Աճււլա–
րար
մր րաղմ ութիւնր
չուրքր
Հ
ա լա քահ իր վար -
պետու թիւն՚^.ե րր ցոյց կոլտտր : Ձեռքր
Է՚՚՚՜Յ^ԷԷ
տոււի
մր , կր րանա յ ^ մէքր պարապ : Կբ գոցէ )
կրկին կր րէսնայ,
մէքր
լեցուն :
Տ ի կինն ե ր եւ էէլաբոննէե ր , ես
Հբաչա
ղորհ
ֆաքիր
մը չեմ , ա յն ինչ որ կ^րնեմ ղուք ալ կըր–
նսէք լնել , պա յէԲանէսլ որ այո ոլրտկիկր
գնէք »
Հարիլր
ֆրանք ,
Հոն
մ՛ան րաէՐասնօ բէն բացատ -
րուահ է աւքէն
ինչ :
Ոչ ոք կր գնէ, ղիտեն որ այգ թուղթր կար -
դա լուի աճէէլաբա րո լթեան
արՀեստին
մ ասին
նո յն
իսկ Հ ե ո. ո լէն
ղ աղաւիէսր մր չեն կրնար կաղմե
լ
է
Անղին
ուբիչ մը , ՛որ աւելի
լուբք
ամպիո–
նի մր վրտ
յ կեցահ , առքեւն ալ սեղան մը, սեղա
նին– վրա
յ հբաբիկնէեր ,
ակէւտ
յի գեէլ կր հախէ ,
ճա րէո աս անւական յաւակնոտ
ձեւերով եւ
ձա
յնը
թրթռացնելով
: .
Տէ^էիններ , Օրիորդնէեբ եւ Պարոններ, ի
զուր տեէլր կր տառապիք եւ անքուն
գիչե րներ
կ՝անէցրնէէք , չէք ւլիտե բ որ ձեր ցաւինէ գարմ անր
գանէոլահ է : Ու կր խօսի , կբ չօչափէ ամէն աեսակ
Հարցեբ , քաւլաքականէ , լնկերային
, տնտեսական
:
Երբ ճառր էլաւաբտէ եւ կաբդր կուգայ ապ -
բէսնք հախե լուն բո լոր ձեռքեր ր էլե րկա րին , ամ էն
մարդ
կ՝ոլղէ
զնե լ :
ճարտասանոլթիւնբ
իր զեբր կատարահ
էր :
Այս ՛ամ էնուն
թէսւլն ու սլսակր աօն ա փ ա ճա ռ ին
բսքցօթեայ
ճաչա րանն է , աւր խաչահ
ո ւլա կան քին
\ւխո
րմէ
.բեր.
մել
I
կան՛ե
գե ր
էս ղա1է
ցւ
պէս Հայկական
«միտիա
տօլմասր»նւ կր յիչեցնէ :
էք մլն ալ այս Փա րիզեան կեա՛նքէն :
ՎԱՀՐԱՄ
ՄՈԱԿՈՖԵԱՆ
Ա կս ինք տեղէ մը պատաՀաբաբ
I
«Մե նք չենք ւււգեր Անգլիան
Ոչ ալ անգուր– Ամերիկան
Ո՛չ ալաղքաաիկ Իտալիան
Ոչ ալ լուրջ Ֆրսւնս1ւօ;ն »:
Ու այս Հատլնաիր
բան աստե ւլհոլթիւն
ր հայրէ
^այր չարու ահ է առանէց կէտի կամ ստորակէտի ,
այնսլէս
որ, պէտք է մէկ չունչոփ
արտասանել
կամ
երէլել :
Ուրիչ տ.~.ւն– մլն ալ նոյն երգէն :
« Հ ա յ ր ի կ նանս ո՛չ մի լար
՚քւոյրիկ ճանս ալ մի լար
Մււ^յրիկ հանս ալ միլար
Մեր քաջերը կռւոՆմ են ՜նակատարաց» :
Երդին
Հեղինակր
կ՝ րոէ ղա րձեա
լ իր
երղքն
մէք, «
Պողոս Նուպար մ ե ծ ւՕսսրդր, սխսղ լ ո ւ ծ ե ց
հ ա յ ւլատը:
թէ
ի՞նչ
կ՛ուզէ Պ-Ա–ՇաՀէն, զիս չի Հետա–
ՔՐԲքԻր
է
իմ ռւզահս այն է որ մքթրդիկ,
երգարան
կաէլմ ուլնե ր , երդ ղ րա^ե ր, տպաղու^ե ր քիչ մր ա–
ւելի խնամքով
րնտրեն
քնչ որ ճեբմ ակ
թոււլթին
կուտան եւ այսպիսի
անՀամ , անչափ , անդլուխ ,
«անմուր
տ.ւլոլր» թխահոնեբր
«երդ» , «Հայ բա -
նա ստե ղհո ւթիւն»
րսելով
մեղի չՀրամցնէին
:
Երգր
օբՀներւլ է , երղր՝ դռվաբանութիւն
է ,
երղը
սրբութիւն է։ Արբա պղհ Ո լթ ի ւն է
երգին\
մ օտենա
լ ա լսքան անփո լթ ձեւոփ եւ անոր
ոտքերը՜ւ
չի^՚ել
իրենց
«դդէէւմի կ.էւտ»եբով
;
1
ՊԱՊԼԷ
ԼՐԱՏՈՒ
ԱՐՈՒԵԱՏԻ
ՀԱՅ ԵՐԳԸ ԱՆԹԵԼԻ
ՎՐԱՑ
Փարիզի
ձայնասէիիւռի
էԼաբչռլթիւնը
«Ամե -
նայն՝ Արբ"ց » տօնի երե իսանե րու բամինին
մէք տեգ
մը յատկացուցահ
էր Հայ երգին եւ աւանգական
սաէորութիլններուն
: Ժ –ր \ ՅՕին
Շ է ն Փ արի գ իէն/
իսօսն ակր Պ • Աաթո կան , մեւլի ներկա յացուց ֆր -
րանսացի աչակե րտնե բո ւն , իրրեւ
Հին
բանաս -
տեւլհ մողովուբգ
մր : ինք մօտէն
հանօթ է Հա -
յոց , երեք տարի
միաս ին ապրահ է
Գերմանիոյ
մ էք ել չատ լալ յիչատակներ կր պաՀԷ անոնցմ է :
Տեաոյ
.ւլա.ուքեց Նոյի Տապանին
առասպելր եւ
Հ արցո ւմն եր ուղղեց
մանուկնե բուն ,
՜Բրիստոսի
հնն.լ
ետն ել Վարզ
ավէսռի
աւանդութիւներուն
մա–
սին , որոնց
մէքէն մեբ էւլզտիկները գէչ
աղէկ
էլուրս եկան : ԳալոլԼ
մեհերէոլ
երգի
բամնին , ՚ան–
էլէսմ մը եւս պէտք է յիչեցնել
որ նման՛ առիթնե -
րու , պատաս խ՛անաաո լոլթիլնւը
սաանձնող
ան -
ձեր, քիչ մր աւելի խնամք տանին
ներկայանալի
ձելով
Հանգէս
գալու
օտա րնե րոլ առ քեւ : Աանա–
լանէլ ձա
յհ
ասվւ
իւո ին ՛աււքեւ
:
Ո1–նկ1նւլ.իր
ա ՜ ւա՜
111 •ւուււււ
ւ •
ա ււ»ւ»ււ ••ա
ււււ<աւ ււււււաա
Ամէն
չուն
գայլ չի խեգգեր :
Ջեռքր
ձեռք կը լուայ , երկուսն
երես :
Զո լահեղին
սիրուն
թալա
յին կոթր կր պա -
չեն :
Մչրն արղար լալ է քան սիրտն մեղաւոր Հ
Ա քսօրուան
փուշբ
վաղուան
նոլչը :
Մոլկն իր դրանն
աոիւհն է :
ճրագի
առքեւ
կա յհքաբ
չեն ղարնե բ
է
իքերր սովորը կ՚ուտէ,
թանր
մոլորը։
<6ԱՌԱՋ»Ւ
ԹԵՐԹՕՆԸ
(11)
Դ Ա Ր ԶԸ
գ՛
Վանքի
կեանքը իր առանձին
ճամբան
ունի ,
ամէնքն ալ անպատճառ
այդ ճամբով
յգիտի
եր -
թան , ով այդ ճամբէն
հռիլ
ուզէ , անոր
բոլորր
միասին
աքացի
կոււոան ումէկ կողմ կր նետեն :
Ջէ , ^այր սուրբ, դիաէ ք,
մամանակներր
սկսահ
են փսխուիլ , եւ Հիմ ա կրթոլահ
կրօնաւոր
մր աէւանց այլեւա յլութեան
րււնել
մէկղի
նետելը
գմուար
խնգիր է X
• Երեք ամիսի չափ առաք էքմիահին
էի, ոբ
Միմոն վարդապետր
Խոր - Վիրապ
աքսորեցին •
աՀա
քեղի ուսում
աււ՛ահ էիտբդապետ : իսկ անւցահ
օր լսեցի որ Աչոտ եպիսկոպոսն՛
ալ Բիչնե լ են ու
ղարկեր , ձեր ամէնէն
ուսոլմնակտնր :
Եբիտաստբդի
մէքէ-ն տարօրինակ
զգացում
մր
անցէսւ յանկարհ
• ետ քաշուեցաւ
սե.լանէն ու մլւ
աա սո յղ կրթնե ցաւ իր աթոռի
խաբԼւ^ոլլ
թի կուն -
քին :
Այգ
Աիմոնն ու Աշոտր գոբհեբէ
Հեռացնելու
Համար
ամէն ճիգ թափուլը
բնաւ Հին գլուխ
մար
դիկ
չէին եզահ, այլ իրենք,
այսինքն
կրթուէսհ
նոբ սեբունդր,
որոն՛ց մէք ի ն ^ ալ չուտով
մտնե
լու էր : Եւ չէ" որ ինքն ալ ուրաիսացեր
էր այն մա.
մանակ « իբեններու»
յաքողութեանը,
բայց
ին -
չա լ այգ Հալահէսնքլլ :
Վտրդաւզետց
ուի, մտքին
առքեւէն՝
կարհես
սկսալ
թանձր րան մը ետ ետ քաշուիլ
ու երիտա
ս՛արդը սկսաւ անսովոր
պա յհառ
.լոյնով մը եղե–
լւ։ լթիւններր
տեսնել : Նախ անձնական
մէկ ե րկու
Հ աշի լներ կա յի ՜ե՝, ո ր ո ւն ինքն ալ , իր լնկե
բներն
՛ալ շատ աղէկ էոեզեակ
էին, երկրորգ որ այգ
էէյսբգիկը
իրենց
շքքէս պաաո ւլնեբուն
մէ քէ՛ն կամքի
ել խելքի
ումովը
աչքի
կ^իյնային
եւ իրենց ազդե–
Տհհ. Ղ էրքին
մէք Հպարտ՝
միւսնե րէ։ ւն չափ ական՛ք
կախե լո լ տրամաղիր
չէին ՚,
« Վանքի
կեա
՚՜Սքր
իր ճամբան
ունի , ՛ամ էնքն
ալ անպատճ.առ
Ա
՛յգ ճամ բէն սլիտի երթան » ; Ավւ–
դեօք հերուկը
իրաւո՞ւնք
ունէր։
Տղուն
մտահոէ-մնե րր լնգՀատեց
ւոնտեսուՀին ,
որ պղինձէ ամ էսնոփ մր մահ՛ուն բերաւ
առքեւր
դրաւ ;
ՎանաՀա
յրր կը չարունակէ ր գեռ իր պաա -
մութիւննեբր
, իր քա քագո բհո ւթի ւննե րէն , յայտ
նութիւննե
րէն , ա յս թ^ չ ու այն
ին չ
եպիսկոպոսի
կեա՜եքէն ;
Ա ենեակր
թաղուահ
է ր էսրդէնւ իսա լարի
մէք •
բաց պատէէլՀաններէն
աիսո րմ ճռինչ
մր կր լրս -
ուէր
Հեռուէ՛ն ու գետակին
իրա բանւցո ւմ ը փարէն :
Ե րիտասա րգը Հաղիւ էր իր
լնթրիքէն ետ
քաչո լահ որ էիա րդա պետի հառան
դպիրն
ու մամ -
կոչը միանդամայն
ներկայացնող
տզան
մտաւ
վանքի բակը եւ մօէոենալոէէ ցահ
պատուՀանին ,
յայանեց
որ «մեհ աղան » պա՛րոնր կր կանւչէբ :
Վա րգապե տց ուն անսովոր
յուղում
մր ունե -
ցաւ, տարօրինակ
խաոնուրդ
մր դմղոՀութեան
ու
տարտամ
Հաճո յքի մր, գմգո Հութիւն
ե րեւի ա յ գ
մ արդուն
Կրկէն
Հանդիպելէն
, բա յց այգ
ախոբմի
զղացումր
ուրկէ՞ էբ ւ
Երբ Բտնեաննեբուն
սեմէն
ներս մտաւ, գտաւ
նո բէն
նո յն մ աքուր
ճեբմ ակ փ"քրիկ
սեղան՛ր սեն
եակին
մ էքտեղր , ու նո յն ցո լցլուն
սամ աւա բն ալ
.Լրան եւ լնաանիքե ալ սեղանին
չ՚"–րք •
Բաբեւ
ձեզ–
րսաւ աւլան լնղՀանուբ
կեբ–
.՚լոՎ՝ ձեոքր իր դէմ ր ե.լող պարոն
Բանեա\նւին
.քե կնե լով :
Մ ենք կարհեցինք
որ ինքնեբդ
պիտի գաք ,
ս.սկտյն տեսնելով
որ չատ ուշացաք
հառան
զըր–
կեցինք
րացաարեց
Բանւեան
սիրալիր տոնով մը։
Շատ
շնոբՀակալ
եմ :
Ու երկու
կիներուն
ձեռք տուաւ ;
Նստեցէք,
խնղրեմ
առաքարկեց
տիկի -
նր
մատնանիշ
լնե լուէ իր ամո ւսնաւ ու քրոք մէք–
տեէլփ աթոռը :
Նո՞ւ,
ի՞նչ եզրակացութեան
եկաք իմ այս
օրուան առաքարկիս
մասին •
Հարցուց
Շուչա -
նիկ խնդալով
յ
ի՞նչ առաքարկ
զարմ ացաւ տղան
բոլո
րովին չուա բահ
է
Զ^ր մասնա ղիտո լթե ան
մ ասին
փոքբիկ
էի Ոէի ոխ ութեան
, ինչ որ րս ի •
Հ ա
, այս առտու
ամ բողք մամ մր
քենիս
պբո պաղան ղ է րրահ
յօղուա
բմչկու թեան , ինչ -
պէս
լսեցի
աւե լցո ւց պարոնր :
Եւ այնպէս յաքոգ որ եթէ
Հոգեւորական
ԷԸԼէա յի արգէն
անչուչտ
րմիչկ
դառնալ
պիտի ցան–
կտյի
իր կռղմէնէ կատակել
ուղեց Աիրաքեան
է
Լ– ՇԱՆԹ
( Շ
« Բ
Օ
Fonds A.R.A.M