ւտ բ ւ ^ ա ւ ա ցսօււօւԸԻւ ճ ա ա ւըԻ1 ա ճ ա օ ր ը
^ Լ
^ ^ ^ \ X ^ Ւ I ՚ 0 Ո է ^ ^
1923. ^–Շ-Տ. 376.2Տ6
17,
քՀս6
ՕՅտշտաշ - թ ^ 1 Տ
(13)
ՍԽօ։
1 0Լ8 ե \Ը
Վեցամս. 1100 ֆՐ * » Տար– 2200, Արտ– 3000 ֆ ր •
161. 006. 15֊70 Գին 10 ֆր–
€.€.ք. քտոտ 1678-63
ԱՅւժւ 11 Տ6|>է6ւռհք6
27րգ ՏԱՐԻ
ՄԵՐ ԽՕՍՔԸ
27 ձո&66 «0. 6556–՚Նււր շրջան թ-իւ 1967
1951 Երեքշաբր-ի 11 ՍԵՊՏ •
քցմբագիր՝ Շ– ՄԻԱԱ՛ԲԵԱՆ
I
ԱՐԱՐԱՏԸ Ե՛ՐԲ ԳԼՈՒԻ՛ ԾՌԱԾ է
Կսւրգացիք
անշուԼտ
,
երեք
թուրք
սպաներ
ել
1 05
ղինոլո
րն եր Արա րատ
ի կատարր
րարձրա -
ցեր
են Օղոստ. շՕին , Վեց ամսուան
պաարաստոլ–
թենէ մր վերչ :
Անսւտոչուի
Հեռաղրական
գո ր1էակա
չո
ւթեան
թ՚լթակից
ր աւետե էով ա յս Լուրր
,
V11."^
I՛
թուրք
լե ոնա ղ՛նա ցնե
րր
«յաչողեցան
րարձրա՛նա
լ
Արարատի
մեհ կաաարր, ուր ցարգ ոչ ՛ւք ոտք
կոէսաՆ կ » ;
— « Այս հռյա կ ա պ կաաարր այւաջիւն աւնցաէմ
նսւաճելւււ սյքատիւր վիԹակեցաւ հլւոսակային սյա
)–յ
տերացմի հաւքար մարզսւսւծ թ֊րքակաճ արշաւ֊ա
֊ ՛
1սււՆ.մրի|ն՛ »:
Իր նկարագրութեան
Համաձա
յն ալ՛ չալա
թում՛
ՐՐ
կրցեր կ րարձրանաչ.
մինչեւ
4800
մեթր : իոկ
մ եհ՜ կատարր
մ աղլցե լու
Հ ամ ա ր ճամրայ
ելեր են
Հրամանատրր, վեց տասնապետ
ել երկու ղինուոր :
Ա չուշապատ
է նկարագրութեան
մնացեա
լ
մ ասր .
— « Սկսանք գիտակ՚ներալ հետեէ֊իլ
իրենց :
Ե րկ աթե այ թոպհւր՚ով կը յա1ււաջանային : ժաւմերր
Կ ՚ ա նցնէ ին ՛ օ դ ային անակնկսւլ փււփոխսւ֊թիւննհրը
այ|աւդա)Ձւ դժււն.արռՆթիւն|ււեր կր յարււՆցանէին :
Վերջէապէս սկստ;ն մադլցիլ իրալաւ կապոււաւծ :
Մ ե ր թ ամսլ մը կը պատէր կատարը եւ կր ծ.իւ–նէր :
Վերջաւպէս Ժամը 6.30ին տրւււ-ած ադդանշան մր
հաղորդ եց թ է թրքակէսւՕ. արշաւախոսմրը նշանա ֊ ՛
կ է տը հաոած է » :
Թղթակիցր
չրոեր թէ որն էր այղ
նչանակէտրէ
ԱչխարՀ ագր
ութ եան գիրքերր
5156
մեթր կր
ցուցնեն Արարատի գագաթր
յ
Ա՛յգ է թուրք
լեռն ագնա ցնե րուն Հաս աձ՜ կա
տարր, թէ նչանակէտ
մր «ուր ցարղ ՛ւչ ոք ոտք
կոխահ՜ է» :
Թղթակիցր
ուրի՜շ րան մր կ՝րսէ, ոտքր գեա–
նէն կտրելով
.
« ... Եւ. ացդանշանը հաղռ ր դհց թ է հսկայ լ հ –
ււը դլուխ ծ ո տ ծ է Մէհմէ տ ճիք էՏն՛ վճսակաքւութեան
աոջեւ » :
Հ Հոգ կեցի՛ր >
հ^1Լ"է պատմ ութիւնր :
Ի՜նչ
լեււներ բարձրացահ
եւ յետոյ
գլթիվայբ
թաւալահ՜ է ԱէՀմէտճիքր,
գարերու
րնթացքին :
Վիէննա
յի ղուռներէն
մինչեւ
Պ ալքաննե
րն ու
կովկաս
:
Խ
րիմի ափերէն
մ ինչեւ
Լիբանան եւ ա–
րաբական
աչխաբՀր
լ
Գալով Արարատի
, անոր կողերն ու կիրճերն
անղամ
ղեբեղման՛ գարձահ՜ են րաղմաղան
աչ -
խալ. Հտկալոլթես/նց
է
Եթէ ան գլուխ
հոՀահ՜ րլլաբ ղաբաւոր
փոթո -
րիկնե բուն ել ա ր չալանքնե
բուն
, չատոնց
Հա յաս–
տանն ալ պատմ ութեան
անցահ՜ պիտի
քՀՀ՛"/՛ 1
սաՀմանէն
ասւլին թէ անգին
է
Ոչինչ
կ՚ապացուցանեն
առմամ
եայ
յաղթա -
նակնեբր,
որոնց ղաղտնիքր
չաա լաւ
ղիտեն
Թուրքերր
իրենք
I
Արարատի ծ եր դ մ ր է թի ց — Գար է եկել ,
վ այրկ ե անի պէս — Ու. 1Ա^0ցել :
Անհոււն թ ո ւ ս վ կայծակւների — Աուրն է րեկ–
ուհլ սւդամանդին — Ու անցել :
... Հ ե ր թ ը մ ի պահ քունն է հիմա —Գու էլ
նայիր սէ գ ճակ|ատին — Ու անցի՛ր :
Եթէ ^Իչգ է "Ր տչխարՀագրութիւնր
կր վա
րէ յ֊ողովուբղներու
ճակատագիրր, ոչ Արաբաար
ղլուխ կր հռէ , ոչ ալ Եվ՚րատն
ու Տիգրիսը
կը փո
խեն
իրենց
ընթացքը :
Հա յաստան
աչխարՀին
լիճերն անգամ գարե
րու պատգամը
կ՝ արտա յայտեն
, իրենց
խոբու -
թեամբ եւ պայհառութեամբ
: Իսկ լեոներր
լրա
ցուցիչ
մասերն են ամեՀի Արարատին :
կարելի է արչաւախումբեր
կաղմել
ել Արա -
րատ
բարձրացնել.
բայց կարելի չէ խոնարՀեցնեք
զ ա յ ն , – յաւիտենա՚ղէս
բռնութեան աակ
պաՀել
անոբ չուքին տակ հազկահ
մողովուրղը
։
Արարատի
մչուչն
անղամ գարերու
խորՀուրղն
է որ կր հահկէ
, իր սառնապատ
բարձունքէն
Հեգ
նելով ամէն տեսակ աչխարՀտկալներոլ
յալակնոլ–
թիւններր
I
Հա յաստանեա
յց աչփսաբՀին այղ ամեՀի
Հսկան
ոչ թէ գլուխ կր հոէ , այլ ղլուխ
ձ^ոել կուտայ
բո
լոր անոնց որ կր յամառին
ուրանալ
աղղեբու ա -
զատութեան
եւ ինքնորոչման
իրաւունքր։
2՛ •
Օ Ր Ը
Օ Ր Ի Ն
ԱԻՆԶԵԻ ՈՐ ԱՐԻՒՆԸ
ՑԱՄ՚ԲՒ
Հետեւելով
՛Բո րէա
յի պատե րաղմ ին ելեւէ չնե
րո
ւն
, յիչե ցի
՛՛ւբիչ պատմ ութիւն
մը
, նո յնքան
եւ
աւելի
քստմնելի
, անչոլշտ կապուահ
մեր մողո
—
ղուբղի
ճակատազրին Հետ :
Ամէն օր, «յամենայն
մամ»,
կ՝առաչարկոլի
բսէնակցիլ
այղ արիւնռուշտ
սլատերաղմր
վերչա–
ցնելոլ
Համար : Յանկարհ
յոյս մր, լոյս մր կր
հազի այղ թավւառական
մողովուբղին
սրտի
՚1ւ
մէչ։
Բեռներր
նորէն կր կապոլին,
լեռներ ,
ձորեր
անցնե լու
, տոԼն վեբագաոնալոլ
յո յսով
:
Եւ սակայն
, րանակց
ո ւթ իւննե ր ր կր ձախողին–,
թնղանօթ
ր կ՝ոբոաա
յ , «թռչուն
բերղերր»
կրակ
կը փ՚ւխեն ու ղարձեալ
կին, մանուկ,
հերու1էի
բեռ
կր շա լկեն ղաղթելու
, փախչելու
Համաբ :
Ու այնւպէս յաչորղաբար
, ամիսներէ
ի փեր :
Տասնեակ
անգամնե՜ ր , կր խօսին
, կր բանակցին
կէս - Հա՚ք տձա
յնո
ւթի
ւնն եր կր ղո յանան
ու յան -
կարհ
խզում
ր : կռիւր կր ՚իեբսկս
ի կատաղի թա -
փոփ մր։ Փոխագաբձ
չտրգ եւ աւերում : Եւ այս՝
մօտ
մէկուկէս
տարիէ ի վեբ։
Արղեօք պատերազմր
պիտի վե րչանա
յ ա՛՛ յն
ատեն, երբ այլեւս քտզաքնւերր
ր՛։ լորովին
ամա
յա
նան
ել ամբողչ
մողո՛վուրգի
մր արիւնւր ցամքի
• • ՚
Բա յց այս ի՚նգիրր
ի՚^նչ կապ ունի մեր մո
ղովուրղի
ճակաաագրին
Հետ :
կապը այն է որ մինչ վ^ոբէայի մէչ արիւն
կր
թավւեն
Հ իւՈւական
թնղիր
մ ր լուհե
լու ել մողո -
վ՛՛լր
գի
մր
անկախութիւնր
վե րաՀաստատե
լու
Համար,
թուրքիոյ
՛քէչ մեր արիւնր
ցամքեցուցին
,
նո յն
Հ իմնական
ս կւլբ ո ւնքն եբ ր թաղելու
Համ ար ;
ԱՕԱԻ
IIIIIII^IIIւIII^IIւIIIւIIւIIIIIII^II^III[|||լ||^IIIIIIII]լ|1II11II^I|լ
||||տ
ՖէաԱսափ Անէ^իԱ &ոդեդ
Նախ արա րտկան
խո րՀուրղր
շարք ՛քր մ իք"
ցնե
ր
ձեռք աււաւ շարաթ օր , ^^նե՜լով
ղիներոլ
բարձ -
րացմ ան
խնղիրներր
:
Նուաղազ.ո յն աշխաաավարձք
որոշուեց ալ ամ -
սական
20,000
ֆրանք,
մամավաբձքը
^1
էն րարձ -
բացնե
լով
100
ֆրանքի
Լշաբաթր
45
մամ) : Նաեւ
ամսական
800
ֆրանք՝
իբբեւ
ճամբու հախք
ւ (^Ար
Հեստակցական
Մ իութիւնները
կր պաՀանչէ
ին
23.600
ֆրանք) :
Միեւնոյն
ատեն
որոշեց նոր միքոցներ
ձեռք
առնել,
իչեցնե
լու Համար
մսի, կտբագի,
ձուկի,
Հիւսոլահեղէ
նի եւ կօշիկներու
ղփնեբը : Ր՛ս
յց աբ
տօնեց
10
առ Հարիւր
աւե՜լյցնե լ առտնին
՛լս րհա -
հութեան
սաՀ ՛էանուս՚հ
ահ
ո ւխ
ը
(20
աււ
Հարիլր՝
ճարտար աղո րհո լթեան
մ էք
) :
Ելեկ՚ո րական
ու -
թեան
Համ ար յաւելում կրնախատեսուի
\
0
առ
Հաբիլբ : Հացին
քի՚րօն
50
ֆրանք է
երկուշաբթի
օրէն սկսեալ :
Հակաոակ
սէնտիքաներու
ղմղոՀ ութեան ,
ղաՀլիճր
չի կարհեր
որ տկարանա
յ իբ
ԴԻՐՔ1Լ
ա չխա տավա րձքի
խնգիրներուն
առթիւ : Աւե
լի
հո՛ն րակշիռ կր Համ ա բուի ղպրոցական
օբինագի–
հր,
որուն ղլխաւոր
կէաերր քուէարկուահ
են ար
գէն
: Մ անաւանղ
որ , բուոն
սլայքաբ մր
րացուահ
է աբղէն
, նաՀանղա
յին
իսո րՀո ւբղնե
բու
լնտ
բու -
թեանց
առթ իլ :
Վարչասլետր
երէկ
ձա յնասփիւռ ճառ մ ը իսօ
սեցաւ
օրուան
Հողերուն
առթ իլ :
^>ւ^
ԳաՀ լիճ
ին անղամնեբը
շտբաթ
օր որոշե
—
ց ին
չմ ասնակցի
լ ւլէղբո ցական
օրինա ւլհի՛ն փիճա -
բանութեանց
, բտ յց միեւնո
յն ատեն փճռեցին պա
Հանչել
որ ետ առնուի
օրինաղհին
է"ՐՐ"ՐԳ
~
ուահր
,
ո բուն տրամ ագբութեամբ
աեզական
իչ
խանութեանց
արտօնութիւն կր տրուի
կանխա՚էր—
ճարնե
ր տրամ ագբել
իրենւց
ենթ տկա
յ
կրօնական
գպր
ո ցն եր ո ւն :
Ա՚լգ
• մողովին
վիճ բան
ութ
իւննե ր ր
չարունւակ–
ուեցան
գիշերանց,
եւ առտուն
մամր
2.40/5»
՚շՏտՀի
՛լէմ
311
ձայնով
որոչուեցաւ
անչատել
4րղ յօղ -
ուահր, որ քիչ մնաց նախարարական
տաղնապ մր
պիտիւ յաբուցանէր :
Վարչապետր
նորէն թաիւանձ ա զ ին կոչեր
ուղ
ղեց
, նկատի առնելով
միչա՚լւլային
կացութիւնը։
Շ-ԲԱՆՇԱՆ ԿԱՐԳԻՆԱԼ
ԱՎԱաՆԵԱՆԻ
Պէյրութի
«Մ ասիս» չարաթաթերթէն
կ՝ իմ ա -
նան ք թէ
0) րանսա կսւն կաււավա բութ իւնը Պատուո
յ
Լէ՚լէոնի
Մեհ Խաչր չնորՀահ է կարղինալ Աղա -
չանեանե
, որ իտալիա
կր ղտնուի
երկու
շաբաթէ
ի վեր;
ՃափոԱի
դաչԱագիդ
ստատդէոմւցաՆ
49 ազդեաՆ
կողմե
ինչպէս կր նախատեսուէր
, շաբաթ
Ր )
8
Ա եպտեմ
բեբ
, ստո բաղբո ւեցաւ։ ճափոնի
Հաշտու -
թեան
ղաչնաւլիրը,
49
աղղեբու
կողմէ։
Զստորա–
Գրեցին
միայն
Խ–
Ա իութիւնը,
ԼեՀաստան
եւ Ջե -
իւոսլոփաքիա :
Գաչնագրին
ստո րազրութենէն
էՐՕ"
՜
^Լ՚^Գ
մամ
՛Լե րքր
, Ա
ՆաՀան՚լներու
արտաքին
ն^վսա
-
րարր՝
էչիսրն,
ել ճափոնի վարչապետը^
Եֆշվ՛ ~
տտ առանձին
վա
յր մը քաչուե
լով
, ստորա
գրեցին
տպտՀովսլթեան
գաչինք
մր, որուն
Համաձայն տ–
յ ե՜ր ի կե ան ցամաքա
յԼ՛ն , հովա յԼ՛ն ել օղանաւա
յին
ումերր պիտի
մնան ճավանԼւ մէչ եւ չուբչր,
ցոր
չափ
յարմար ղատեն
երկու
կողմերը :
Ա տո րսւզրո՚լ
պետութ եաԼց
ղլուխն
անցահ
Է—
ին Ա– Ն աՀան՚լնե
ր ր ել Լք եհն
Բր իտան իա : Ատորա–
՚լ րութիւնր
տեղի ունեցաւ
Փ ըր լ Հաբպրրի
ճափո
նական յարձակումէն
Լ՛նր տաբի եւ ինր ամիս վեբ
չր
՝• Ա՚զացոլցանե
լու
Համ աբ թէ ճա՚իոնն ալ ան -
ցահ է աւլաա ազզերոլ
չարքր, ճավւոնական
զրոչր
պարղուեցաւ Աան (իրանւչիսկոյի
օւիերային
մէք ,
միւս
զղերու
ղլ՚օչներուն
Հետ,
մէչն րլլալով
խոր
Հբգա յի՛նր , լեՀ ականր ե ւ
չեխ ականր :
Ա աո րագբո ւթիւնր
տեւեց մէկ մամ
\
5
վա
յր–
կեւմ)ւ : Ժողովը տեւահ
էր Հինղ օր
1
Լ)ւրրաթ օր ,
բուռն
վիճ աբանո ւթեն է մր վե րչ
, Յի՛ ղէմ
46
ձա
յ–
նով
մեբմուեցան
Պ • Կ րոմ իքո
յի աո աչա րկահ
փո
փո խո ւ թ ի ւննե ր ր
(13
տարբեր կէտեբ) :
քիողոփին
չէին մասնակցեր
Հնղկաստան
, Պիր–
մանիա եւ Եուկոսլաւիա
, իսկ Համայնափար
Ջի - ^
նաստանր
Հրալիրուահ
չ^բ ՚ վասն ՛լի տակաւին
1
չէ ճչ՛լ ուահ թէ չինական
ո" ր կառավարութիւնը
^
կր նւե՜րկա յացնէ
475
միլիոն
մողովուբղր
:
^
Գ.ա չնազ ի՛լ՛լ՛
՛լո րհաղբե
լի է երբ վա
ւե բ ա ց ո
ւի
Ա . ՆաՀանղնե բուն ել Հետեւեալ
տասը
աղղե լ՛ու
մեհամասնոլթեան
կուլմէ —• Աւստլ՚ալիա
, ՛Բանա
տա
, Աէյլան,
Յէրանսա
, ինգոնեղիա
,
Հոլանտա
,
Ն" բ
Զե լանտա ^ Փ ՛ոքիս տան–, Փիլի՚՚լ՚գեան
կղզիներ
եւ
Մ եհն Րրիտանիա :
Ատո
րտզ
բու թեան
Հանղիսաւոր
արարողոլ -
թենէն
՚Լեբչ , Պ– էչԼ՚ոըն
, որ կրնախաղաՀէբ
մո
ղովին
, իսօսքը
ո լղզելով
ճափոնի
փա բ չա պե տ ին ,
ր ս ա
լ .
« Զեր ւառչեւ կը բացուի
Հաւասարութեան
եւ պաա
ուո
յ
լա
յն պողոտան : Անացեալ
խո չրն՛ -
ղոտներր
մ իա յն ղուք կրնաք բառնալ :
Հեռագիրր
կ՝րսէ թէ աւելի քան
60
միլիոն
Ամեր ի՛կա ցի՛ներ կր Հետեւէին
արարողութեան ,
Հեււատեսիլոփ .
( է շ 1 շ \ ՚ 1 Տ 1 0 ո )
:
Պ
՚էէ1՚"Ը^
էՐ ճառին՛
մ է չ բացատ րե ց թէ այս ղաչնազիրր « Հաշտարար
ղորհ
մ լն է ,
մ ի՛ա կը՝
սլատմութե՚սն
մ էչ
,
Հ իմ -
ն՛ուահ մեհ ուսուցիչներու
րարոյական
սկղբաւնք -
նե՛
՛լրայ»
ԿՐՈՄԻ-ԲՕ
Կ՝ԱԶԳԱՐԱՐԷ
Գաչնազրին
ստո րագր
ո ւթենէն
մէկ մամ ա —
ռւ
՚՚չ, Խ՛
Միութեան
գլփ՚աւոր
պատուի՛րակր
մս^––^
մ ուլի ասուլիս
մր սարքե լոփ
, Հանգիսաւոր
ազգա–
բարութիւն
մ ր ուղղեց •
« Այս
՛չ տ^աղիրը
սլիտի չաբղիլէ
ճ՛ափոնի
՛լօ բապա չտո ւիմե ան
վերս՚հնո
ւթիւն
ր : Պիտի չոապա–
Հովէ ճավւոնի
ղերի չվսակա ւթ
ի էն ը եւ պիտի չըս -
աե՚լհէ
խաւլաւլութեան եւ ապաՀովութեան
պայ -
մ աններ՝
\ք ա ւր . Արեւելքի
մ է չ :
ճաւիոնը
պիտի
վեր
ահ
ուի
տմե րի՛կեան
ղփնուո րական
խար
իս
իսի
մր,
յւանի որ ւլաչնաղբին նպատակն է ամե՜րիկեան
զինու
ո րնե
ր տեղտլոբել
Հոն :
1945/5»
ճափոն
ու -
նէր
փեց
միլի՛ն
ղինուոր,
1.700.000
նւտզ ել
500
մարտանաւ։
՛Բանի մր տաբիէն ճավան
կրնայ
մէչ
տեղ
Հանել ն" յնքան կարեւոր
ումե ր
ղաչնա -
՚լի՚րր որեւէ սաՀմտնավւակոււ1՛
չի նաԼսատեսեբ
վե
րաղինմ՜ան Համաբ —֊ եւ նորէն սպառնւալ իր ղրա՛—
ցիներուն։
Ասկէ զատ, այս զաչնագիրը
կը ստո -
րաղրուի կոպիտ
անա
րղա
ր ութեամ
բ մը– քանի որ
ճտվււնի
Հ ետ
Հ ա չտ ռ ւթ
ի ւն կը կնքեն
բաղմա
թի
լ
վ՚ոքր
պետոլթիւններ
,
Բ՚"յՏ
Գ"՚՚Ր"
վը. ձզոլի Զի
նաստանր։
Գաշնա՚լիր
մբ որ չէ ստորաղրուահ
ոչ
Խ–
Միութեան
, ոչ ալ ճափոնի
կոզմէ, չի
կրնար
որ եւ է արմէք
ունենալ
էքա յր • Արեւե լքի
մէչ :
Խ
• Ա իո ւթիւն
ր
թ երացահ
պիտի
րլլար իբ պար -
տակա
՚1ւ
ութե
ա
՛հ
մէք, եթէ րնւլունէր
Ամերիկացի -
ն.երուն ել Ան՚լլիացիներուն
յօրինահ
ղ աչնագիրը
,
որ իր ներկա
լ ձեւ՚՚փ կր ՚ղարունակէ
նւ՚բ պատե -
րաւլմ ի
մ ր սե րմ ր : կ*տզզ արա
րեմ
ղա
յն պաբտա -
՛չ րող^ւերուն
թէ պիտի կրեն անոբ պատասխանա -
տուութիւնը
աշիսարՀի առչեւ »:
Ա ոսկուա
յի կառավարական
պա շաօնա թ եր թ ր ,
(Լուրերու շաբւււնակութիւնր կարդքս^ գ. է»^
ԶԵԽՈԱԼՈՎԱքՓՈՑ
Համայնավար
կուսակցու–
թեան
լնղՀ • քարտոլզաբր
, Լհ՚՚ւտոլֆ
Ալան
սկի ,
որ
Մ ոսկուա
յի ամէնէն
անձնուէր
հաոանե րէն
կը
Համարուէր
, պաշտօնանկ
եղաւ։
Հսնրապետու
—
թեան նախաղ
՚սՀր
հտնոլցսնելով
ա յս
Հ՞^քՐ 1
յայտնեց թէ Լ՛նք սլիտԼ՛ վարէ
լ^՚ղՀ • քարտուղա -
րութիւնր
I
Fonds A.R.A.M
