Երբ ամէն աււտու կ՚ըսկըոին կ բ կին,
Ապբոքւմին (աւլօտ |սաղերբ տ.1ւվեբջ ,
Կը ժըպտի ան
ինձ մօր մը պէս
աւնգին,
Մ ա զթը սըրաա^ին իր սւչքերու1ն՛
մ է ջ ,
է ո ւթե ա նս յ ե ց ՝ ո ւ ժն իր թի կ ո ւ նք ին,
կ ա յք մ՛է փռ դփոզէ ջ ... :
Ու յււյզերէն վերջ օրոււան վերջացոզ,
Երբ ափերուս մէջ գըլուխըս բանաած,
Կ՝աէո1–,սւնձքւանամ լ ո ւ ս խոհերէն ուլոզ,
Ան
զիս կ ՚ օ ր օ ր է օրերուս
սյ
)Տդարձ
Յռւշերովն աղու , վըըան շող ռւ ցօղ • • • :
Հ ոզի ս երկնաբարձ - • - :
կամ
տւքէն աւՏգամ, սիբտըս իր կ ո ւր ծ քին ՛
է ո ւ թի ւ ն ս անկար փնտ ոէ ելք մը ր^յ^ց ,
Ու ո ւզ է մոռնալ խռ ո վ քն իր ներքի1ն,
Աչքերուս դիմա ց կը բ անայ յանկ ա ր ծ
Դ ո ւ ռ ե բր գաղտնի անճառ դիւթտԹքիւն • • •
Յայւերժէն արծ արծ • • • :
Ցաւի ու վիշտի ի՜նչ պաՅւեր պըզս ա բ ՛
Երբ
ռ.չ ոքի ես կթն այի յայա1նել,
Յւս^Յձնեցի անոր խորհուրդին անդորր ,
Ու բտ-Նիղներուն հո գ իիս անել,
Ան ցանեց յ ո յ ս ի ն աւսաղեբ)ն՛ անսովոր • • •
Երկինքի ւէւայել • • • :
ԵԼ
ի՜նչ խինդ խաղադ, երր մր տ ա ծ ո ւմին
Հոււնձքեբր բեղու1ք(՝ գի|բ֊քերուն մէ ջ է ն ,
Իր կ ո ւ ր ծ քին վ ըր այ շուրջը կ ՚ օ ր օ լ ա ւին - • •
^•ամ գիրքերԹ՝ ակեր՝ իրենց կայւկաչէն ,
կ՚ա)ր,թննաւյ դարձեալ սըրաիս եր գը հխն • • •
Տ ենչ երուս մ ո ւ ն չ է ն • • -:
Այսպէս ան եղ|ւսծ լյն՝կերն օրերուս,
Այսօր ալ նորէն նայո ւ ա ծ քին մէջ հոէւր,
կարծես կ ՚ ը ս է ինձ վւախչիլ կեանքէն դուրս.
Ու կոտտանք ներուն աւնոր սայբասոււր
Խոյանք ր մոանալ՝ եղա՛ծ խորա|սոյզ,
ԱնհունիԱ մէջ լ ո ւ ռ • • • :
Լ ո յս է բաշերով ձիերու լրծուաւծ ,
Ոսկի կ ա ռքին պէս
ա՚ստ՚ռւածի մը հին,
Կ*ըսպասէ հիմա ան
ինւձ գըրկաբաց ,
Պատբ|ւԱւԱտ թեւելոււ՝ հե ո ո ւ աշխսւրճին
Ծիրերէն մ ր ռ ա յ լ ՛ սահմաԹնւերն սւ1(ւ1այց • • •
ճ ա մբ է ն այ գ ա յին
ԶԱՐԵՀ
ԳԱԶԱԶԵԱՆ
ՊՈԻՏ՚Մ
ԵԻաՆ
ԿՏՐՈՒԿ
ՄԻՋՈՑ
՚ "
թիւնը
կը սրուի,
կ՝քնգսյրձա/լոլի
,
զգացումներն
.ու ճաշակներր
կր նրրանան , նոյն
Համեմաաու
-
թեամբ
աչ լեզուն
ինքզինք
կը ճոխացնէ։
Միեւ -
նոյն կեբսԼով, որչափ աաեն որ ազգի մը քագաքա՛
կրթ ութ իւնր ան կման
կը միս»ի , լեզուն
ալ անոր
Հեա յեզաչրքական
(նթացք
մը կ՝աոնէ , որէ
օր
Կ՝ագքաաանա
յ , կ՝ ան չքանա
յ , կը աամ կանայ , միչսք
մնա լո փ Հ ա ւա ա ա րիմ Հա յե լին
զինքը թօսոգ
մո -
զո փո լրգ ին քաղաքակր թութեան
:
ՑՈՎՀԱՆՆԷԱ
ԳԱԶԱՆՃԵԱՆ
իյԱԲ
1915ի նահ|ատակ1ներէն: Հեղինակ
աշ–
եարհաբա|րի ք երակաՕութեա(ն եւ ուրիշ գիրք ե ր ո ւ :
Տղայ, տուր
նայիմ սա ղպրոցի տետրակղ ,
քանի մր թուղթ
պո կեմ :
Րարա , մէկ, երկու, երեք
ք շ ս ա շ
թուղթ
կայ մէքը,
միւսները
ղրուահ՛ են ;
5»
աղայ, մէկ երեսր պարապ թերթ –չկա յ%
Զկայ , րարա , մէկ երեսին փրայ գասս
գր^
րահ եմ
՚ Աղուէսի
սէոչ, տուր այս
երեք
մաքուր
թերթերը։
Եթէ
չյրաւէ , միւս երե սնե րն ալ կր լե -
ցըեենք։
Հոգ չէ , խմրագիրր
քիչ մր
կը պռստէ
կ՝անցնի , Հիմա
ո՜փ ղուրս պիտի երթա
յ
թուղթ
ճարելու
:
Հա , լալ. է թոււյթգ , ղիհեր
ո ւն ի եզեր : Գի -
հերուն
մէքերն
ալ կ՝օգտագորհենք
։ Եթէ
չեղ
ալ.
ք
եւչերքներն
աէ
գոչէհ՜է 1լու.գան
I
^դաս ^ աու^լւ Նայէմ
սա գրիչգ
:
Րարա , կարմ իր է : Ալփ"ր երկու
Հատ
ու -
^էր է ՚^ԷԿււ
ինհի տուաւ։
Ան՛՛ր րարան
կարմիր
մե–
լանոփ
՚լրիչ
կր ղորհահէ
եզեր։
Աեւ մելանր
ար
գիլուահ
է եզեր
իրեն :
Վ^ա՜յ ինկնալոր սաաանայ,
մինչեւ
մելանր
... Ա անչոլկս , աուր
նայիմ սա կա րմ իր գրիչգ
՚՛
՝Րիչ ետքը
տզաս , ՚լրիչը
չի
Գրեր
,
մելանը
Հաաալ ;
՝
Րարա սեւ մատիտ
ունիմ, տա՛՛մ :
Տուր աեսնեմ : Վայ,
հայրր
կոտրահ
է,
րալիկս :
— Տուր
թ-այէ
րնեմ
յ
Աս ինչ փաահ ապրանք է ,նորէն կոտրեցաւ
:
Տտչէ աեսնեմ
մէկ մրն ալ : Աղուոր տաշէ :
Տ"ւր
ինհի :
կնիկ , սանկ հա կուհուկ
աե՛ւ մր
մատիտ-ղր–
րիչի
պէո
րան
մր չունի՞ ս : Հին օրերէն
մնացահ
րանեյւ մը • • .
Ա ա թղթակցութիւնը
փերքացնեմ
: Ուչացալ. ։
Փողոփ՚ւլրղր
, թերթին
մենհր
կր սսլասեն : Մի -
նուչին
մ ա յրր քանի անղ ամ տեսաւ
դի"
ւ *
ՐԲ
պիտի գրես սա ձաղուկ իս Հանղէսին
մէք
զրուցա–
հր՜» կ՝րոէ կ՝երթայ
• • • Ուֆ , ինչ ղմուարին
րան է
եղեր ազղին զորհոփ
զբ՚ո՚լփլը
:
էՀ , իրապէս
ւլմոլարին
է թմրաալիր
րլլալ1ւ ալ...
Զեմ կրնար անտա րրե ր անցնի
լ ա յս նեզացոէ ց իչ
փիճակին
փրայէն : Եւ կ^առաքարկեմ, իմոփսանն.
Խ մրադրութ
իւն ր , իր թղթակիցներուն
կր ղր—
կէ որո Լ քանակո ւթեամ ր , մէկ երեսր
սեւ,
միւսը
ճերմակ
մւեռադրի
թույլթ։
Այս կերպո՚է
երկու
երեսր օգտագորհելոլ
փը՜
տտն՚լը կ^անՀետի
:
Հասլա , եթէ կարմիր
մելանոփ
գրեն ճեր –՚
մ ակ
կողմ ին ՚էրս/՛ յ . .
Մյգ ^ե րմ ակ
կողմն
ալ , փոխանակ
ճերմա
կի, կարմիրի
կը փերտհէք,
սեւ մելանը իր
ղորհր
կր տեսնէ
Հապա եթէ,
կարմիրի
փրայ
ուրիչ րաց
զո յ֊
նո՛է մր ղրեն՝ որ ան լ^ւ թ ե ռն ե լի րլլայ
:
ԷՀ
,
թ՚լթակցոլթիւն
րսուահ
արՀեստր
կր
ք^քէք։
Անացահր
թող մտահեն
րեմի վրայ
խօսող
եր՚լողներր
...
Կ– ՊԵՏՈՒՇ
ԱՓՈՓԱՆ-Ր ՚ "
Այզ առաւօտ •
*^՝լ1"էԿ."Ր "՚– կարօտ
\երր
իքայ պարտէզ՛
Վարզիս
թուփր
Հեւլ՛֊––
Ընկերոք
մ ր պէս
կր Հարցնէր
ինձ .
ինչո՛՛ւ տխուր
ես •
Զէ՛^ որ գարուն
է • Պէտք է բողբոքես
•
ին -
հի պէս
՛՛՛է
Գալա ւնը քե՛լ Համար > \քազկանց անՀամար •
Րուբմունքն
է րերեր •
0՝ախիհր
Հո՚լիիդ
աւեր •
Հոփերուն
ցրուելու
.- Եւ
իբլ՚եւ
՚"ւյցե՜լոլ
.
Զի" է ոււլարկեբ
՚Րեզ գար՛նան
լիւկեր •
՝Րո
թախհութեան
•
Ել՚կնա
յին ղարմ ան •
Ե"
ունիմ
միայն . Վազ
՛աբեւհագին
•
^ՐԲ
""խաէթ՚եբ
սկսին •
Իրենց երգը գաբունին . կոկոններ
ու
նիմ հիհաւլկոտ
•
Րացուելոլ
քո
սրաին
կա -
բօտ . . . •
էոլո
մտիկ կ^րնեմ ես–
Պաղ արձանի
պէս •
Եբ՚էր
սփով՚անքին
•
իմ փաբգիս
ան՛լին •--
Իր
Հ բճուանքր
գարնան •
Րամնե
լ կ^ուղէ ան ,
Ըն
կերոք
մր սլէս •
կարօտակէզ .
Հս՚ւՐբուրելոփ
ղիս . Կ*րսէ նորէն՛ .
Զ՚՚ւտրթօրէն
•
ինչու
տխուր
ես •
Ա թափէ . Րացուէ •
ինհի պէո • • ՚–
1923
ՄԵԼԻ՛Ր
Ատաճ^Հ՜՛՜՜՛՜՜՛"""՛՜՜՜՛^
"՚"
՚ԾԱՎՒԿՆԵՐ
ԻՐԱՆԻ
ՊԱՐՏԷԶԷՆ
ԱԱԱԳԻԻ
ԱԱԱՑՈՒԱԾՆԵՐՒՑ
ՎԻՃԱԿԱԳԻՐ
ԽՆՈՒՍ (ՀԱՐ՝Բ)
ԳԱՒԱՌԻ
ԵՒ
ԹՈՆՏՐԱԿԵՑՈՑ
Աղս^^դին եւ
բողոք ա կ անութե ան
կապը ի Խն ո ւ ս ։
Գրեց՝
Եղիչէ
6–
Աելիքեան։
Տպ՛
1943։
Գին
10Օ
ֆրանք Հասցէ
—
V. ա1ե13ո,
7100
ՇհՅւ1շտ Տէք6€է, Բհ113ճ61րհ13, 35, ԲՅ. Ս. Տ. Ճ.։
Ե"
ձղտում
եմ շր քագա յել աչխարՀր
եւ
թողնել
նրա վրայ
Հողւո յս
ԳՐ՚՚չ՚^Ր
•
X
Լ"^Դ^ կատուն
թեւեր
ունենար , ճնճ
ղուկի՛
Հ՚՚ւնտր
երկլ՚ից
կր
վերնար։
իսկ եթէ եղան պո չե րր է չր ունենար , ՛աչիսա ր–
Հի վրայ
մի մաբդ
չէբ մնար :
^ Զեոքր
առիւհ ի դէմ եւ
բււունցքր
" ՐԼ՛
խելօք մ՛ա րդու դորհր չէ
ւ
Հարուստր
նա է ոբ պարկեչտ
է եւ ոչ թէ
մեհագանձր
:
^ Պետութեան
եւ կրօնի թշնամիներր
երկոլս
են • թագաւո րր առանց
Հեզութեան
ել կրօնա ւո–
րր առանց գիտութեան
:
0
,
դու Հայցողգ
Հացր կենսական ,
ն՚ւ՚ոիր
եւ
Օղտ
II լի ր նրա^ւից ;
Ով
դու
մարդ , եթէ
քեղ ՛ինտո ո լմ է մաՀր ,
մի վաւիսչիր , միեւնոյն
է, նրանից չես կարոզ խ.ու–
սափել
:
^ կեանքր
անցնում է անփերք Հոդերոփ , «ինչ
՛քէս սնանիչ
, ինչպէս
Հագնուիլ»
:
ԳոՀացիբ, տխմաբ
փոր, Հացոփ,
ամօթ
է
՚քէքքՐ
մեհի
մօտ
հր՚ւել
:
Թարգմ.
Ա. ԳՐ Ա Ս Ե ԼՆԻԿ Ե ԱՆ
ԿԱՐԳԱ8Է-Բ
ԵՒ
Տ Ա Ր Ա Ծ Ե Ց Է - Բ
€ 6
Ա
Ռ
ԱՋ
*
Ը
<ՅԱՌԱՋ»Ի
ԹԵՐԹՕՆԸ
(10)
Ա ն Օ Բ Ի Է Ի
Գրեց՛ 9–.
Ե Ւ Ա Ն Գ Ո Ւ Լ Ե Ա Ն
ԵՐՐՈՐԳ
ՄԱԱ
՛Բունը կ՝տղղուրեց
ինձ, եթէ
քունից
յետոյ
ուրախառիթ
ոչինչ ուհեցայ, սակայն
կեանքը
այն
քան էլ տխուր
չթուաց
ինձ : Թռչունները
ճռուո
-
ղում էին հ՜առերի ՛Լրա յ , Լ՛ոկ արեւր
սողոսկելով \
սաղտբթնեբի
միքից քերմացնում
էր,
դիչերոլայ
լնթացքին
պաղահ
մարմԼնս :
Զղում
էի մասնաւոբ
թեթեւութիւն
մր,
նաեւ
ազատութիւն
, յատկապէս
աղատութիւն
:
ԱՀա , Հանգիստ
պառկահ՜ եմ անաառում
մե
նակ ել թքում
եմ ամէն
ինչի վբայ։
Առքեւս
ամ -
բոզք ցերեկ
մր կայ– թերեւս
նա ինձ բերելու
է մեհ
յաքողութիւն
, կռթնելով
արմոլկներիս
,
սկսում
եմ այնպիսի
անՀողութեամ
բ ՚լիտել
չորս
կողմս,
կաբհես
նո ր եմ ալ՚թնացել
^Լ՚ց
ննքասենեակոլմս
ոլ փնտռում
եմ կորսուահ
մուճաէլներս
:
ինչ ոբ կարմիր
բան փայլեց
աչքիս,
աՀ
այգ
իմ երեկոյե՛ան
լոլԼ։1լներն են , ըհկահ կանաչ խոտե–
բի ՛Լրայ, փայլատակում
են արեւի ճառագա յթ —
նեբի
տակ
: 0^
,
ես ունիմ առաւօտեան
նաիսաճաշտ
Շատ
եմ սիրում
սուրէւր խմ ել ան կո ղնո ւմ , այսօր
թող
լո լիկներր
լինեն իմ սուրճ ր մաաոլցւահ
ան -
կողնուս
մէք։
Տագեցահ
, ղնում եմ ղէ՚ղի
էԼ^Ր՚ւ քալելով
ցօ–
ւլաթուրմ՛ խոտերի
վբայ։
Լիճր իւաղաղ էր, հառե
րի աբ տացո լումնե րից կանաչ , մամ ուռ է բ բոլ -
րում :
Տետոյ
կար
մէկ ուրիչ բան,
որ
մանկութիւնս
էր յիչեցնում
ու անցահ
լալ օրերր : կաբհես
գտ–
նւում
էի՛ կախարղական
մէկ պոլրակում
ու Հր -
մայքից
քտրացել
էի։ Ջրերի
՛Լրայ սաՀելով
ինձ
մ օտենում
է ին կարապն երր եւ ճօճուելով
քրեբի
վրա
յ ցուցադբում
էին իրենց կամ աբաձեւ պարա
նոցներ ր :
՝Բիչ Հե ռու, պոչեբր
վեբ
ցցահ։
կարհես
վա
խենում
էին թրք ե լուց , Համ աիսմ րուահ
էին չա -
տտիսօս բադերր
: Գա\նգագօրէն
քա յլում
եմ լճա
կի եզրով , կարապները
.՛ււ բագերը
Հ եւլն ում
են
ինձ , րսա երեւո յթի՛ն սպասում
են , ոբ իբենց
կե–
րակրեմ , խեղճ կենգան ինե ր , փետ րա թափ
եմ ,
աւագ : Երկտբ Հետեւեցան
ինձ ել երբ
Համողուե–
ցան որ անկուտ
եմ , Հիասթափուահ
կանղ
առին
եւ իրենց ղիլ կոին^երով
խյացրին
օգր : Ա յդ
ա։լ–
մ ուկի
մէք յստակօրէն
նչմ ա րեցի
եւ ՀայՀո յանք ,
նաեւ արդաՀատանք
իմ Հասցէին
:
Ներեցէք,
ասացի , իմ սիրելիներս , ոբ
յու
սախաբութեան
մատնեցի
ձեղ , ներեցէք
:
Նրանք
չ՚լնաՀատեցին
քաղաքափա բութ իւնս
ել արՀամտբՀանքով
Հեռացան
:
՝Բիչ Հեռու
լոլացոլեցայ
պաղ քուրոփ, թար
-
մացայ , եռանդս աւելացաւ
ու միտքս
սկսալ
դառ
նալ դորհնական
ինդիրների
չուբք– Կր բաւէ ի -
մաստասիրութիւնր
, կատաբեցի
առաւօտեան
զբօ
սանքս. Լ՛ոկ այմմս շտապ
իքնելու
է
քա՛լաք
ղորհի
:
Համրեցի
դրամներս
, ոբոշեցի
թերթ
չառնել,
իսկ գո րհի փե րաբերեալ
հան ուց ումներր
կարդալ
կարդ մր վա յրե րոլ մէք կաիս ուահ
թերթե րից :
Մ եթրօ առի
ել իքա յ քաղաք • :
Աինչեւ
կէսօր թափաոեցայ,
՚\է.ա՝^է. թաղա
-
մասի նեզ ել Լսիտ փո ղո ցնե րում , մասնաւո րապէս
՛ւյն փուլոցնե՜րր
ուր կեղրոնացահ
են պայուսակ
-
նեբի ել գունաւոր
կաշիներ ի
գորհա րաննե րր : ՝
ինչ Հետաքրքրում
էր այ՛լ,
քանի որ հանօթ
ԷԼ՛
փայտի
ել կաշոլի
փրայ
կրակոփ
աչխաաե
լու
դորհին։
Գորհ կար,
սակայն
իմ չար
բախաից
,
գորհ փնտռալներր
աւելի
չատ
էին ու ամէն
տեդ
մ իա յն մ երմո ւլա կան սլատասխան
էի
ս տան ում ,
կամ անխուսափելի
իսոստումր
« եկէք
յաքորգ
չարաթ»
: Երբ ^եզ
ասում են
«եկէք
յաքորդ
շարաթ» , ենթագրում
են թէ դուք սոփից չէք մեռ
նիր մինչեւ
այգ, Հետեւապէս
գորհ ստանում
էի՛ն
ր՚՚լոբ
նրանք,
որոնց քԼ՛՛լերը ել ստամոքսներր
աո
կուն էին . • • ինձ Համ ար Հարցր
մէկ
շարթոլտ
յ
չէր, այլ անմիքական,
այօբոլայ
յ
Վե րքին սուերս հախսե
լ էի ճամ րո
րդութեան
փրայ , Հացի պատառ անգամ
ւ^ելու
կարոզոլ
-
թիւն
չունէի։ ,ի"՚կ ուտելու
անսաՀման
ցանկութիւն
ունէի՛ եւ ինչ ցանկութիւն
:
Մ իս , իւղոա
միս ոսկրոփ
:
Գլուիսս դառնում
էր , արեւր
քզայնացնում
էր
ինձ, կոկորդս
չորացել
էբ։ Վրէմ,
՚Լրէմ
ունէի
բոլոբի
դէմ
, զլխտւորապէս
հանօթներիս
գէմ ,
կարհես
նրանք
լինէին
մեգա
լորը եւ պատճառր
իմ
քաղցի
:
Թարգմ.՛ Ա.
ի
(Շար.)
Fonds A.R.A.M
