ԼԸ րաV1Iա Չսօւաայվ ^\էտըիււտ>ւ
ըաօրտ
Ւ1^1Ն^7
€Ւ1ք
011^6
Տ ն
1925, 11.Շ.Տ. 376.286
Օւոէէշա :
տշո. ուտքաաւ
17. 1^Ա6 Օ&աշտաշ ֊ Ր ^ 1 Տ (13)
IV1^է^օ: 10ԼՏ1^Շ
Վհցամս. 1100 ֆր • , Տար– 2200, Արտ– 3000 ֆր–
761. ՇՕՏ. 15-70
ԴիՏ 10 ֆր– Շ.Շ.Բ. քոոտ 1678-63
Օյատաշհշ 9 Տքբէշահքշ 1951 Կիրակի 9 ՍԵՊ1ՈԵՄ1^ԱՐ
27րգ ՏԱՐԻ
27 ^111166 Ոօ. 6555֊Նոր շրջ(աւն թ ի ս 1966
ՄԵՐ ԽՕՍՔԸ
ԱէԴԱՐ
ԳԱՌՆՈՒԹԵԱՄԲ
ԵրէաԱՀԱէււրգ
բանասսւեղհ՜
մը իը ւսււաքիՆ ՛ԼԷ–
՚ԳւԼ
Հր՚"ւուււբսւկեց
փե
րքե ըս , Հա յա > ւսւո
զ աղութի
մը մէչ :
Այււ
առթիլ
օրինակ մը ՛Ա՛ կելով
խմ րաղրու. -
թեան , ղիաե
լ կուաա
յ խո ր ին գառնութեամ
ր •
— « Ա1ւտայւբ1յրութիւ–Ա՝ւ1 ռւ լււււՆթիՆ(1ը յլ ա տ իչ
ազւլեցութիւն. կը գ ործ են մեր գրււղնէրսւն վ րայ ,
որոնք նիւթակաւյ.
վարձ.ււտրութենէ
զլւկովսււծ՛
շատ րնաւկա^ւ կ երթո վ րարոյ|ակա(ւ մ|սիթա,բււ(Լթիւն
լքր կր փնտ ռեն: Եւ ասիկա պիտի ը լ լ ա յ եաուկրց–
ուած ըլլալու գ ոհճ ւնա կ ո ւթիւնը » :
Անշո լշա իր էղարաա կանո ւթիւնը
սլիաի կա -
աարէ
Յաււլաջ
^յ
որ «մամանակ
մը ղեկավարի
դեր
սաանձնաձ՝ էր մեր նոր դրականութեան
ղարդաց -
մ ան ճամ րուն վր՛*՛ յ»
5
Հեաաքրքրո
ւթ իւնը , րարո յական քաքա լե րան–
ՔՐ
երբեք ալ չեն պակսահ
այս թերթին
մէք, նոր
Հրաաա րակ՛։ լթե անց
առթիլ ;
Ղ՝մրա խաա բաբ
ա
յնսլիսի
օրերու
Հասահ՜ ենք
որ, գրադատներն
ալ ճրադով կր փնտ՚ւուին :
իւրաքանչիւր
թե իթ Համրանքով աչվսատա -
կիցնեբ
ունի
յ
Ամէն էսշխաաակից
իր տ րամ ադրե լի
մամանակն
է
ոբ
սլիտի
յատկացնէ , մեհ՜
մասով
«աղղաս իբա բար» ;
Տեաո
յ , ամէն
ա
շխաաակից
իր նախասի բու -
թիւնր , ինչպէ ս ե
՜լ
^ Հորիղոն
ը ունի :
Ան որ բանասաեղհ՜ութիւն
կր գրէ , կր խու -
սափի գրտխօսութենէ
; իսկ արձակադիրներ
կան ,
որոնք
Հաղիլ
ղիրք
մր
թղթատե
լու
արամ
՚Ոգբու
-
թիւն
ունին :
Անաց ՚>ր
1
դրադատութիւնր
, նոյն իոկ "(արղ
գբա խօսութ
իւնր , ոչ մ իա յն մամ անակ , այլ ել ո–
րոԼ
Հմ տութիւն կր պաՀանքէ ;
Եթէ
ամէն յօդուահագիր
, գրագէտ
կամ
բա–
նաստեղհ՜
ւ՚ւղէր կամ փորձէր
դրա՚խօսական
գրել,
ամ էնէն աււաք Հեղինակներր
իրենք պիտի արր -
անքային՛ : Գ՚ւնէ ձեռնՀասութեան
խնգիր
պիտի
յարոլցանէին
:
Տակաւին շատ Հեռու ենք այն
օրէն,
երբ Հայ
թերթը
պիտի ունենար
իր
մ
ասնաւոր
գր ագատը ,
ինչպէս
ունին օտար
թերթերը
:
Ալ
միայն գրական քննտգատր չէ ոբ կը պակ
սի , ա յէեւ գեղա րուեստականր
,
եբամ շտութիւե ,
թատրոն , նկաբչութիւն
եւն . ;
Զի բաւել՛ քիէ մր ճաշակ եւ
Հասկացողութիւն
ունենալ եւ կա րհ
իքնե լ՛
յա յտնել ; կամ տպաւո -
րութիւններ
գբի առնել՝
Համ աձա
յն ա յս կամ ա յն
տրամ ագրոլթեան
ւ
Ամ փոփո ւելով գրախօսութեան
վ բա յ , խոս -
տովանինք
մեբ
մեղքերը։
Երր չ " ^ ի ն ք մասնալո ր գրադատ , սա
իպոլահ
ենք զանաղան
ձեւեր փո րձե լ , գոնէ
տարրական
պարտականութիւն
մը կատարելու
Համ աբ :
« Ատացանք »ը ամէնէն
գիւրին
միքոցն է եւ
ամէնէն
խեղճը
յ
Գիրքր
կ"՚՚գայ։
Իյմբ՚սդիրր
աչք մը կը
նետէ :
կ՝արձանագբէ
անուն. Հեղինակ,
նիւթ,
դին եւ
Հասցէ : Եւ կր սպասէ որ
մէկը
բարեՀաճի
յանձն
առնել գրախօսականը :
Անշուշտ
ինքն ալ կր կարգայ % Բայց ունի՛՛
մ
՜ա
մանակ
եւ յարմարութիւն
։՛ կր բաւէ՛՛
միայն
րո -
վանդակութիւնր
յայտնել , սովորական
խօսքերով ;
Առանց պրպտումներ
, վե րլո ւհո ւմնե ր
կատարելու։
Տաճախ
աղգեբ ալ կր Հրատարակուին,
ղոնէ
գրասէրներու
մ ասնաւոր
ո ւշագրո
ւթի ւնր Հրաւի -
բելոլ
Համ ար նոր Հ
բ
աաա
րակո ւթեան
մր
վբա
յ ;
Հազուադէպ է որ Համ ապատասխան
արգիւն–
քը ստանաք :
՛Բիչ - շտտ բախտաւոր
են հանօթ , մոգովրգա
կան Հեղինակներր։
Բայց նոր դիներր
քիթ—բեբան
հռել
կուտան,
Հիմնուահ
ՐԱալով տոլարի,
սթեր
լինի կամ ոսկիի վրայ
(Աիքին
Արեւելք) :
իսկ նոբ Հեղինակներու,
մանաւանղ֊ երիտա -
սա րդներոլ
դո րհե րր
հանօթացնե
լու
Համաբ ,
ստիպոլահ ես լեղոլ թափել :
Եբիաասարդներր
իրենք
Հաղիւ կր բարեՀա -
ճին Հե՚ոաքրքրոլիլ
նոր տաղանդներով
,
որոնք
թանկագին
վկայո ւթ իւննե ր են վաղուան
Համ ար ;
Առ Հասա րակ նախապաշարում
կը
տիրէ
րա -
նաստեղհութեան
Հանդէպ,
որքան ալ
րնտիր
գո–
Հարներ պարունակէ
նոր
գիրք
մր, թէ իբրել
յղա
ցում եւ
թէ
իբրեւ
լեղու։
իսկ արձակը
ճաշակելու
Համար , կը սպասեն
չոնգալից
«ռէքլամ՝»ներո
լ :
Գեռ ո^րքան տխուր
երեւոյթներ
է
5^»
Խմբագիբ՝
ԱԻՍԱ՝ԲԵԱՆ
Օ Ր Ը
Օ Ր Ի Ն
Ա՜Խ, ՍԱ ԴԱՇաԴԻՐ՚ՆԵՐԸ • • -
Պատերազմր
վերքացալ
1945/5»։
Ուրեմն
եօթ
ներորդ տարին է որ կը վա յելենք
«ա յսպէ^ ս Կ՛՛ ՚ ~
ուահ » խաղա ղո
լթ
իւն
ը։
կարւլ մը գաշնադիրներ
կնքուեցան
իտա -
լիա , Աումանիա , Հ ունդարիա , Պուլկաբիա
եւ
Եուկոս լալիա , բա յց ի^նչ Օ՛Է" ւա , երբ «Աեհեբթ–՞ .
իրաբ .չեն Հասկնար ,իսկ արբանե.ա1թ>երր ի Տ
ուղահ
ե ւլանա կով կր զո բհագրեն
կնքուահ
դա շ -
ն.ա ղիւրներր :
Եւ ".Հաւասիկ վե լ՛ք ինր , Հա չտո ւթիւն
ճափո~
նի Հետ :
Աեր
ինչո"
լկւ
սլէ աք , պիտի մտահէք : Ոչ մէկ
դա նազ իր ս տ ոբ ա զր ե լո
լ
պիտի չկան չեն
մեղ։ Ե՜
թէ
սիսալին ու կան չեն , ինչպէս
եղաւ Աեվռի
ղաչ
նաղբին
Համ աբ , շատ չանցահ
Լողան մր կը սար
քեն , որպէս՚լի
«թիւբիմացոլթիլ1ւ%ը
սրբագրոլի. :
Աեղի Համար,
կիսով
հայ մ ա թլ ո ս ,
կիսով
արրւււնետկ
ալս բառերը
սորվեցանք
եբկրորդ
ԱչիսարՀամարտէն
՚Լերք
Լ՚^Լ ալ սարքեն , ինչ ալ
ստորագրեն
Հեռաւոր կապ ոլնի :
Մէ կ բան կրնա յ ՛քեղ աակնուվ լ՛ա յ բնե լ ՚
սա սլատեբագմ
կոչուահ
աՀարկու,
անիհեալ
վը–
աանղր, եթէ յիմաբ
մը գտնուի ել
առտոլ
մր լուց–
կի՛ն
բռնկցնէ։
Ասոր Համար ալ կարհեմ՛ անօղէ
գաչեաղ րի ստո րաւլ ր ութ իւն։ ր :
\/աիսոբղէն
վերքն ալ տարիներով
չաւիեցին —
ձեւեցին , աասնե ՛սկ մր ղաշնաւլ իրնե ր սաո րաալբե–
ցին , Ե՛
Ր
""1այԼւ
ր՚՚Լոր
զեղեցիկ
քտղաքներր
ւզտտ–
ցնելաԼ
ամ էն
ազ՚չ է
՛լ իլանազ էտ՚ևերու
շք՚ո իսում -
բ^Րէւ ՚–
կա րհեց ինք թէ աչխաբՀի
խաղաղութիւնը
ա–
պաՀո՚Լւ՚ւահ է գոնէ մէկ սերունգի
Համար :
ի՜նչ
միամ՚ոո,
թիւն ։
Ա քմմ ։սլ աւե լի քան
յիսուն
սլատւ։
լի՛ րակու -
թիւններ
քրտինք կր թա։իեն
Ա՛սն
Տէբանչիսկոյի
մէքէ ել իրաբ Հբմչտկելով կր զրաւեն
բեմը, եր —
կոլ բառ աւելի
ըսելու
Համ ար : թուղթի
ա յս ան
տանելի
սուիին թոնոներով
թուղթ
ել տակառնե -
րո՛Լ մելան կր ս պտռեն :
Եւ ակամ ա լ կր սկսիմ
մա։ոիս վրա
յ Հ աւքբել ,
•
Վել՚ս՚սյլի։
ղաչնաղիր,
\,էօյիի
ղաշնազիր , Աէն
Ժէռմէնի
ել թրիտնոնի
ւլաչն՚ս՚լի՚բ
, Աեվռի , յետոյ
Լ՛։ զան Լ։ գա շետէլ իբ , Պ ՛Վ՛ան - ՝Բ^ էէոկի
զ ա^՚աւլիբ
(յաւիտենական
իւ՚։ւ։լաղոլթիւն)
, ֊ րսէք, մի
տմչնայէ , միւսնե րն ալ դուք Համրեցէք
• • •
ԱՕԱԻ
ւււաւււււււսաւասււաւաւէաււաււււււււււււուււււււււււււուււււ
ԳԵԱՊԱՆ
ՃԷՐԸՐՏԻ
ՄԱՀԸ
Սեպտ. 7ին մե
Պերլինի
ամերիկեան
գեսսլանր
1914^
պաաերազմէն
ա -
ռաք :
84
տարեկան էբ ել աՀազին դեր կատա րահ
է իր պաշտօնավարութեան
րնթացքին ,
բուռն
՚՚Ր"յքար
մղելով
ՎիէՀէլմ
կայսեր
քագաքականու–
թեան
ել Հայաքինք
Աարսափներուն
գէմ : ԼԻր
գԼ
՚ՐՔՐ
հայերէնի
թարգմանուահ
է Պոլսոյ
մէք ,
Միւս
կ՚՚րոփի
ւլեսպանին՝
Աորկլնթոյի
գրքին
Հետ ) : Պատերազմ
էն վերք , ամ էն մի՛քոց փ" րձեց
ո րպէսզի Ա . ՆաՀանդներ
ը լ ն գ ո ւնին Հա յաստանի՛
Հ ո գա ա ա րո ւթ իւն ը :
Գեռ կր իւօսինք իր մասին :
Հ.
ՀԱՄՐԱՐՋՈԻՄԵԱՆ
ՓԱՐԻԶԻ
ՄԷՋ
Հա
յաստանի
Գիտութեանց
Ակագեմ իա յին ն՜ա–
խաղաՀր
Վի՛քթո ր Համ բարձում՛ եան , Փտրիւլ կր
գտնուի
քանի մր Օրէ
ի
վեր ք ա ս տեղա դիաա կան
մողովի
մր
առթիլ
: Տեղական
թերթ մր,
^օահ^է ,
հանուցանե լով ա յս լուր ը երկու անղամ
ՈՈԼՍ
կր
կո չէ Հայ դիանականր , թէեւ
միեւնո
յն ատեն կր
Հաստատէ թէ Պ • Համ բարձումեան
նաիսագաՀն է
Հա
յաստանի
Գիտութեանց
Ակադեմ իա յին
ել
տ
՛Լ
Օ–
րէ
^Ր
Բիւրականի աստե ղադիտա րան ին • - .
Երիաասարդ
ղիանականին
1Րրնկերանան եբ —
կոլ
ռուս ակադեմականներ;
Ուրբաթ
օր
ք ւ Յ Ո Ը 6 -
Լ՚ւ^ՏՏ
լն կե բ ա կց ո
լթ
ւն ր լ^ւդո ւնե լո ւթ
իւէւ
մր սար
քահ
է ր ի պատիւ
Հիւրերուն
: Այս առթիւ ^այ
ւլիանա կանր , ոբ Հետազօտո
ւթիւննե ր կը կաաարէ
երկու տարիէ
ի
ւիեր ,բացատ րեց թէ
աստզեբունոր
խմբաւորումներ
( ա Ս Ո ս ի ա ց ի տ )
կը լուհոլին
ել
կը
վե րակաղմ ուին
5
—
10 միլիոն տարին ա|ն՚գամ մ ը ։
ՃափոԱի
դաշԱագիդ
պխտի սաոսգաււեբ
ե^հկ
ՄԱՀԱՓՈ՛ՐԶ
ԿՐՈՄԻ-ԲՈՅԻ ԳԷՄ
Մչակուահ
օրակարգին
Համաձայն,
երէկ ,
շաբաթ ,
49
երկիրներ
ստորաւլրահ
պիտի
ր//ային
ճափոնի
Հաշտութեան
գաշնագիրր։
ԼԸնգՀ
. թի -
52
է)։
Ո ւրրաթ առտու
\
4
սլատո
լի
րակութիէններ
պաշտօնապէս
Հաղորգահ
էին թէ պիաի ստորա -
դրեն : Աիեւնոյն
ատեն ամերի՛կացի
բարձրտստի -
ձան պաշտօնատար
մը կը յայանէբ
թէ Հաւաստիք
ներ ստացահ
են
49
աղգերէ :
Գալոփ Խ– Միութեան
ել արբանեակ
երկիր - •
նե բուն , անոնց պատո ւի՚րա կութիւննե
րը
սկիղրէն ՚
ի ՛Լեր մխտական
գԼ՚բք
բռնահ ՐԱալոփ, կը կար -
հ ուէր թէ պիաի
ձւլեն երթան
ստո րագրո ւթ ի՛ննե
րէն առաք կամ փերքր^ :
ԼեՀական
պա ա ո ւի
ր
ակին Հետեւեալ
յա յտա -
բարութիւնն
ալ կր Հաստատէ բ
ա
յգ պարագան •
« Այն եբկիրներր
որ չեն գտնուի ր Ա • Ն՛" ~
Հանւլնե բու զիկաա տուբտ
յին աակ , պիտի չստո -
բագրեն
Հա
շտութեան
դաշՍաէլիբր»
: ՀԽ - Մ Լաւ
-
թիւն ,
ԼեՀասաան
եւ Զեխոս
լովաքիա)
:
՝^Հ^ Ուրբաթ
օրո է ան նիստին մէք Լսօսեցան \
սլտաո
լի
բակ^ւե բ :
՛Բանատա
յի արտ աքին նախա րա րը աղգաբա -
բեց կարմիր Զինասաանի
թէ «չի
կրնար
բռնի
մտնել Միացեալ
Աղղերուն
եւ այս մ։ւղովին
մէք՜»։
Փ ի
լի
պսչե ան
կ՚լզինե բու
ներկա յա
ցուցիչը
րարկութեամբ
յայաարարեց
թէ պիտի ստոբաւլրէ ,
իրեն վերաոլաՀելով
Հատուցում
պաՀանքել
ճա -
՚իոնէն : Ար՚սբական
երկիրնե բր
յա յտա րա րեց ին
թէ սլիտի
ստ՚ւբա՚լրեն
ւէերա ։զաՀ ո ւթե ամ բ , Հա —
մտձա
յն չրԱա լ՛՛ վ որ օաար
ղինուո րնե ր մնան
ճա–
փ՚նի
՛ւ էք
՜–հքՕ"ք
առնող \
9
պատուիրակներէն
մի–
ա
յն
Տ Լ՚կԼ՚ն Կ • Ա ե՜քան ինովա
Հ
Զեխոսո լավաքիա )
լն՛ղղիմացաւ
՛լ աշնտւլրին , ղրաւոբ ճառ մը կար–
դալուի , սովո րական բովանղակ"
ւթե տ՛ք բ : Ֆր ~
ր՚սնսայի
արտաքին
նաիսարարր, Պ֊ Ո՚՚՚՚զէռ
Հյոլ–
՛րեւէ
ման, անղամ մր եւս շեշաեց թէ անՀբամեշտ
է
՛Լե լ՛ք ՛լնել պաաե բաղմո՛ կան
ւիփճ ՛սկին ,
լուհել
բաղւէ ա թ
իլ
կ^։ճո ոտ իսնէղի՛լնե ր , ապաՀովել
իսա -
ւլաղութիւնր
եւն . :
Նոյն օրր լուր տարահուեցալ թէ դաւ մր
սարքուահ
է , կրոմ ի՚քօն սպաննելու
Համ ար : Հրա
տարակուահ տե ՚լեկութ ե անց Համ աձա՛յն , բեռնա–
կառք ՛է ր պիտի տապալէր
իսորՀրղային
պատուի
րակին
ինքնա՛շարմ ր , սսլիտակ
Լիոլսե բու
ղբղոլ -
՛էՈէի : Այո լու լ՛ր
Հաղոլ՚ղ ահ էր
ոստիկանական
պա շտօնե ա յ մր : Հաւատք
չլնհա
յե լով
Հ ան ղե՜րձ ,
ամ երիկեան
ս ստ իկան ո
լ
թ իլն ր արտակարդ
մ իքոց
ներ ձեռք առաւ , խո բՀբդա յին պատո
լի
րակութիւ–
նբ ղէսլի
մո ղո ՛իս՚տեւլի տո աքնորդելոլ
Համաբ :
Ոստի՛կաններ
կը Հետեւէի՛ն
կառքին ետեւէն
եւ
առքեւէն , ինչպէս
ել երկու
ինքն աշարմներ :
Ա։զի։։ոակ
իիուսեբոլ
ներկայացուցիչներէն
Պ՛
Ա
.
Փալլոէէ , ւլոբհօն
անղամ Հակաբո լշեւիկ
լնկե
բա կց։ւ լթե ան մր եւ իսմբագիր , վճււապէս
Հ ե րքեց
այն լուրր, յայտարարելով
.
« Ա ենք Հաւատա րիմ քաղաքացիներ
ենք :
Պ - Կ րոմ իքօ պարւլ խամաճիկ
մր^ւ է՜ : Եթէ զայն
ոչնչացնե՜ն , խ՚՚բՀրգային
կարզուսարքը
չի տկա —
բանար : Կրնան
՛՛ւբիչ
Հաղար Հոգի
ղնել
անոր
տեղր : Խնդիրր կր տա բրե՜ր ի , եթէ Աթալինի մա
սին րլլայ : Ես կը կարհեմ թէ
Համայնավարական
գբզոոլթիլն
մլն է եղահ ր, որպէսղի
պաՀանքեն
զ տզ րեցնել
։ւ րեւէ Հակաբո լշեւիկ
՚լո րհունէու -
թիւն : ԱշխարՀ ի խազաղութիւնը
վերա Հաստատե
լու
մի՛ակ
՚քիքոցն է ազգա յին յեւլափոխոլթիւև
մր
յաբուցանե
լ իիուսիո յ մէք : ժամ անակր Հասահ է» :
(Լուրերու շարունակ ու՛թխ.նր կա|սյ.տւ( Դ. է^-ւ
ԱՐՄԱՇԻ ՎԱՆ՝ՐԸ ՄԶԿԻԹԻ
ՎԵՐԱԾՈԻԱԾ
Անթ իլիաս ի ղպրեփանքին
վե րաաեսուչր , Գե–
րենիկ եւգիսկ– որ վեբքերս
Պոլի՛ս ել Անատօլու
այ
ցելահ
էր , Հանղիպահ է նաեւ Աբմաշ :
Գիւզփն
պատմ՛ական
էէանքն ու եկեղեցին
բոլոբոփյին
քան —
՚լւ՚ւահ
են եւ մզկի՛թ
ւ1 ը շինուահ է անոնց
տեղէ
Մէկ Հատ Հայ չէ ղտահ
Արմաշի մէք :
Ցետոյ գացահ է Անգարա , ուր կր գտնուին
600
Հայեր։ Ոչ եկեղեցի
ունին, ոչ քաՀանայ , ոչ
դ՚էլրոց : Րոլորն տլ թրքախօս
են : կեսարիոյ
Հայե
րր
մօ՚ո
4000
՜՛ո՛ւի
առաքին
ան՚լամ
էր որ ե–
պ ի ս կո պո ս կբ տեսնէին
35
տար իէ Լ՛ վեր ՝• Կեստ -
րԼւոյ երեք եկե՚լեցինեբէն
մէկր վերահուահ է մ ր֊
թեբանոցի
, մէ կր քանդուահ
, երրորգր կր մնայ
Հայւ։ց
ձեռքր։
Ունին քաՀանայ
մր եւ առաքնոբ -
դարան , բայց գպրոց
չոլնին
եւ րոլորն ալ թրքա -
խօս են :
՚Բաղուահ
տեւլե կո ւթեանց
Համաձայն,
Պոլսէն
դուրս գաւառի
մէք կան
50,000
Հայեր,
որոնք ոչ
եկեղեցի
ունին , ոչ գ՛զրոց , Հետեւաբար
կորսն–
ցուցահ
են իրենց
մայբենի
լեղուն : Պոլսոյ պաա–
րիարքր
կը խոբՀի
գաւառները
այցելել
այս աշ
նան
է
Fonds A.R.A.M
